De bevrijding van
Walche ren
Stad en Land
De wereld treurt
om Roosevelts dood
Uit den tijd der
bezetting
Een referent klapt
uit de^ school.
In de bus
Telegrammen uit alle hoeken der aarde ge
tuigen van het medeleven met hei ver;i?s, dat
Amerika en de zaak der verbondenen 'eed
NA HET OVERLIJDEN van
van president Roosevelt
heeft de vice-president der
V. S., Harry S. Truman, den ge
bruikelijker/ eed afgelegd en het
presidentschap aanvaard. Hij
verklaarde dat de strijd in Oost
en West met dezelfde kracht zal
worden voortgezet tot de over
winning zal zijn behaald.
Ik zal mij bij mijn werk laten
leiden door de gedachte het te doen
zooals ik denk dat president Roo
sevelt het zott gedaan hebben, zeide
Truman.
De nieuwe president verzocht hét
Kabinet aan te blijven. De confer
rentie van San Franicsco zal op 25
April doorgaan.
Generaal Eisenhower, zoo meld
de een ander bericht, heeft voor
de Amerikaansche soldaten rouw
voorgeschreven voor den tijd van
een maand.
De begrafenis van den overleden
president zal Zondag a.s. te Hyde
Park, verblijfplaats der familie Roo
sevelt, plaats vinden. Daarbij zul
len ook de 4 zoons van Roosevelt,
die daartoe van de fronten waar
zij dienen, terugkeeren.
Inmiddels kwamen blijken van
medeleven met Roosevelts dood uit
alle hoeken der aarde. Hoover en
Dewey, generaal Degaulle en mi
nister-president Bonomi waren de
eersten, van wie telegrammen bin
nen kwamen. Ook Z. H. de Paus
zond zijn condoleances, evenals de
Engelsche Koning die aan het En-
gelsche Hof een rouwtijd van een
week voorschreef. Churchill, Stalin,
Tsjang Kai Sjek en tal van andere
grootheden- gaven" voorts van hun
persoonlijke gevoelens en van die
van de volkeren welker regeering
zij vertegenwoordigden, blijk.
Ook onze Koningin .zond tele
grammen aan mevr. Roosevelt en
aan president Truman, waarin zij
uiting gaf aan Haar Groote ach
ting voor den overledene en van
die van het -Nederlandsehe vola.
Terecht, want in het bevrijde deel
van ons land was het medeleven
groot en algemeen en gaven vele of-
ficieele, semi-officieele en particu
liere behuizingen dat te kennen,
door het uitsteken van de halfstok
geheschen nationale driekleur.
Prins Bernhard zond een tele
gram -aan mevr. Roosevelt en vaar
digde een dagorder uit waarin Z.
K. H. de Binnenlandsche Strijd
krachten verzocht Zondag a.s. een
minuut stilte in acht te nemen.
In een gisteren voor persverte
genwoordigers te Eindhoven gehou
den rede heeft Minister-president
Gerbrandy President Roosevelt her
dacht als een man van Nederland
sehe afkomst, die voor Nederland is
geweest een vriend, op de hoogte
van de positie van ons land en met
begrip voor onze positie in de we
reld. De historie zal over hem oor-
deelen als over iemand, die ver uit
steekt boven de middelmaat.
DE comrp&ndeerende generaal van
Koningbergen is „wegens laf
heid" tot den dood door ophanging
veroordeeld. Daar hij in Russische
krijgsgevangenschap is, zal zijn fa
milie verantwoordelijk worden ge
steld. Een generaal en 16 andere
officieren van de luchtmacht zijn
op bevel van Goering terecht ge
steld. De veldmaarschalken Hugo
Sperle en Freiherr von Richthof en,
beiden ook van het luchtwapen,
zijn gearresteerd.
De pogingen om de Zccuwsciie
pers in te spinnen met de
draden der propaganda, voer
den in de eerste twee jaar der be
zetting tot tamelijk talrijke pers
conferenties te Middelburg, onder
leiding van den Beauftragte en van
zijn Referent voor persaangelegen
heden.
Vriendelijkheden werden afgewis
seld met intimidaties; het geschre
ven woord vloeide al even kwistig
als het gesprokene en zoo wisten
de sluwe heeren inderdaad verschil
lende journalisten te winnen, wier
buigzaamheid meestal beloond werd
met een klinkende betrekking. Ten
slotte bleef alleen over de „harde
kern", die zich. niet lijmen liet en
toen de Duitschers dat door had
den was voor hun die aardigheid
van de conferenties af; ongenade
daalde neder over de hoofden der
halsstarrigen.
In de eerst periode die van veel
stroop en weinig azijn herinne
ren we ons eenige interessante uit
latingen van referent Lanwehr, een
ex-burgemeester uit het Rijnland,
die aangepapt had met de Nazi's eh
op weg was carrière te maken.
Eerst gaf hij over den bruten
Duitschen inval in Nederland op.
10 Mei 2940, de bekende officieele
lezing, dat Engeland plannen had
voor een aanval, via Nederland op
het Roergebied.
Hoffelijk werd den referent be
duid; dat hij bij de pers niet met
dit sprookje behoefde 'aan te ko
men. Lachend gaf de man daarop
toe, dat dit verhaal slechts voor de
propaganda bedoeld was, doch dat
na den oorlog de waarheid zou mo
gen worden verteld.
"Die waarheid was als volgt in de
lezing van Herr Lanwehr: Bij de
onderhandelingen over de capitu
latie van Duitschland in 1918, had
een der Fransche leden van den
generale staf tegen een Duitschen
afgevaardigde gezegd, dat wijl in
1914 de Duitsche legers om Neder-
landsch Limburg waren heenge
trokken, dit hun opmarsch enkele
dagen had vertraagd, wat net lang
genoeg was geweest voor de tegen
standers om zich te prepareeren
voor de afweer.
Toen had de Duitsche generale
staf reeds beslotenom die „fout"
nooit meer te maken en Hitler was
het er later gloeiend mee eens ge
weest.
Het trucje om daags voor den in
val Nederland te beloven, dat zijn
neutraliteit niet zou worden ge
schonden, is bepaald een vondst
v«i den Führer zelf geweest.
Doch dit beweerde de referent
niet, wel voegde hij aan zijn ont
hulling over dien inval een tweede
toe en wel over de plannen van
Duitschland met Nederland.
Hit de beste bron kon hij, zei
het dan strikt vertrouwelijk, mee
deel™, dat het Derde Rijk Neder
land beschouwde als de poort van
het Europa waarin Duitschland de
scepter zou zwaaien. Nooit kon men
er vrede mee nemen in Duitsphland
dat ileze poort onbewaakt zou blij
ven. Op een permanente bezetting
van de Nederlandsehe kuststrook
kon dus gerekend worden.
Dat deze gedachte werkelijk bij
de Duitsche autoriteiten leefde,
werden we later ook nog vaak ge
waar en nog in krasser vorm.
Hadden de geallieerden den over
moed der Duitschrs niet gebroken,
dan zouden wij onze onafhankelijk
heid voor goed verloren hebben,
alle leuzen en beloften der N.S.B
ten spijt. De ware bedoelingen van
den bezetter kenden zij trouwens
goed genoeg.
Einde oorlog wordt
geproclameerd
Een week geleden- schreven wij
reeds, dat het Nazidevies steeds
luidde .nationaal socialisme of de
chaos", zoodat een capitulatie dei'
regeering nauwelijks te verwachten
is, maar veeleer zij het in splin-
tervorm voortgezetten strijd, die
weliswaar het einde van den oor
log niet kan tegenhouden, maar
die aan den vorm waarin dat einde
zal plaats vinden, wel een nieuwe
kleur zal geven. Vlak na or.s arti
kel over dit onderwerp werd bekend
dat gen. Eisenhower over dit onder
werp een brief had geschreven aan
president Roosevelt.
Daarin sprak hij zijn verwachting
uit, dat tenzij het Duitsche volk
zelf de brui geeft aan den huidigen
Duitschen gang van zaken cn daar
door een nieuwe regeering de gele
genheid geeft om over capitulatie
en vrede te spreken verwacht
moet worden, dat verspreide groe
pen Nazis zullen trachten den strijd
een guerillakarakter te geven. Dit
kan het einde van den oorlog ech
ter niet ophouden. Slechts zal dat
einde dan door de geallieerden „ge
proclameerd" worden.
Het is dus mogelijk, dat er een
zeker guerillaverzet zal blijven be
staan. De tweede mogelijkheid is.
dat het Duitsche volk tenslotte een
andere regeering de kans biedt de
consequenties te aanvaarden van
den thans wel voor een ieder zicht
bare nederlaag. Hoé echter ook, de
wederopbouw van de wereld zal er
geenszins door vertraagd kunnen
worden.
ZEELAND
Vjy ANNEER je als niet-inboorling
in deze gewesten komt, sta je
d'r van te kijken, dat de bewoners
van de eene plaats toch nog iets
afweten van wat er elders gebeurt.
Nu spreek ik nog van toén; toen
er nog treinen en vooral toen er
nog bussel waren.
De communicatie was hier beslist
wat je noemt origineel.
Wanneer Je met een bus-naar B.
wilde, dan was de eerste vraag
rijdt er een bus, en rijdt de bus?
Vervolgens: kan ik nog mee?
Neem nu maar het uitzonderlijke
geval, dat de bus reed en dat je
meekon. Als niets vermoedend pas
sagier ging je ergeps zitten mee-
schudden.
Op een gegeven oogenblik kwam
je dan tot de vreemde gewaarwor
ding, dat je bedolven zat onder kan
ten mutsen. Stopte de bus dan kreeg
je een oplawaai van een gouden,
koperen of ijzeren plaat, die zat op
het hoofd, waar die muts aanzat.
Wanneer je nu in B. moest zijn,
reed je d'r eerst 5x doorheen, ach
ter langs, rechtvoor, bovenover,
totdat je tenslotte uit moest stap
pen op een punt een kleine dag-
reize van B. verwijderd.
Ieder weldenkend mensch moet
toegeven dat deze methode min
stens erg vreemd is. En nu? Ja! Bij
ons is het zoo, dat we met 2800 man
moeten doen met één 4-persoons-
taxi.
Als je achter dat meubel aan
rijdt, denk je eerst, dat het alle mo
gelijke richtingwijzers heeft, maar
bij nader toezien"kom je tot de ont
stellende ontdekking, dat het uit
puilende menschelijke ledematen
zijn.
En 't beroerdste is, dat je weet,
dat ze jou been morgen ook opzij
zien bengelen. 't Menschelijk
lichaam- is van 'n weergalooze
schoonheid, beslist! maar zoo is 't
bepaald weerzinwekkend.
Maar, ja, de Moffen zijn weg!
Lord Wanhoop
VOOR DE BEVELANDEN F.N
WALCHEREN.
Geldig tot 21 April.
BROOD: AI7A, B17B, C17A, D17
A, E17A' M17A, A17B, B17B, C
17B, D17B, E17B. per bon 400 gr.
D17 „Beschuit" per bon 100 gr.
Deze bon is uitsluitend aange
wezen voor het artikel brood.
BESCHUIT: E17, „Beschuit" per
bon 75 gram „Beschuit". Deze
bon moet voor of uiterlijk 17
April bij den detaillist worden
ingeleverd, welke detaillist ook
gedurende 1944 beschuit heeft
verkocht.
ME| K: C17. D17, E17, „Melk"
per bon 1 3/4 liter volle melk.
TAPTEMELK: A17, B17, „Tapte
melk" per bon 1 3/4 liter tapte
melk of 1 3/4 liter karnemelk of
200 gram magere melkpoeder.
TABAK; 02 „Tabak" 2 rantsoe
nen. Het „publiek moet genoegen
nemen met hetgeen de winke
lier in voorraad heeft.
KINDERDRANK: D39, E39, Reser
ve per bon 300 gram 1 rts. Deze
bon moet door het .publiek uiter
lijk op 17 April a.s. bij den win
kelier worden ingeleverd.
GORTMOUT OF GERSTEGRIESr
Bon B 40, C40, Reserve per
bon 25 gram.
KINDERVOEDSEL; D38, E3S „Re-
Serve" per bon 250 gram. Boven
genoemde voorinlcveringsbonnen
voor gort en kindervoedsel, teverft
afleveringsbonnen dienen door
de consument te worden ingele
verd,' bij den kruidenier, die
voorheen deze artikelen heeft ge
voerd, uiterlijk 21 April a.s.
KERKELIJKE KALENDER
.Zondag 15 April, 2de Zondag na
Paschen, 2de geb. Concede,- Jfoe
geb. v. d. Kerk of d. Paus. Wit.
Maand. 16 Apr. Van den dat?.
2de geb. Concede, 3de geb. v.. d.
Kerk of d. Paus, Wit.
Dinsdag 17 Apr. H. Anicetus Paus
en Mart. 2de geb. Concede, 3de geb.
Kerk of d. Paus. Rood.
Woensd. 18 Apr. Plechtigh. v. d'.
H. Joseph, met octaaf. 2de geb. v.
d. H. Ursmarus, Credo en Praef.
v. d. H. Joseph gedurende het
octaaf. Wit.
Donderd. 19 Apr. 2de dag onder
het octaaf, 2de geb. Concede, 3de
geb. v. d. Kerk of den Paus. Wit.
Vrijd. 20 Apr. 3de dag enz. als
gisteren.
Zaterd. 21 Sept. H.Anselmus, 2de
geb, v, h. oct. Wit,
Wanneer men
soldaten spreekt,
die zoowel aan
de landing in
sche kustbatte-
rij op den Hoo-
geii Hiil bescho-
om ongeveer 10 uur in den mor
gen de luiken der L.C.T. open.
ten. Bij gunstig weer gingen
Normandië als
aan die op Walcheren hebben deel
genomen dan hoort men steeds weer wcer fc-inKel
dat de laatste het gevaarlijkste is Buffalo's, wheezles en hoe dl ver-
geweest, en toont men u het onder- schillende voertuigen van het ge-
scheidingsteeken van het 41e Royal allieerde amphibiewagenpark nog
Marines Commando, dan leest ge meer mogen heeten gingen te wa-
daaiopNoord-Afrika, Sicilië en ter en bereikten de kust De 41
Salerno, maar vol trots wijst men Royal Marines Commandos land-
op den vierden naam Walcheren, den op den dijk ten Noorden van
dat den zwaarsten strijd van alle be het gat bij Westkapelle, de 47 en 48
teekende. Royal Marines Commandos juist
Eindelijk zijn we in staat om onze ten Zuiden van dat gat.
lezers over het verloop van dien
strijd, waarvan de gevechten om
de kuststrook de hevigste waren,
iets mede te deelen.
Antwerpen, „het pistool op de
borst van Engeland", was voor den
vijand verloren gegaan. Maar de be-
teekenis daarvan was nog negatief
Volledig zou het succes pas zijn, in
dien de haven 'n wapen in de hand
der geallieerden werd
temeer omdat zij' IM
aan de Westkust van
ééif°behooriyke hT ^r i nnoHngen
ven beschikten,
Cherbourg, en die
wastengevolge van
den snellen opmarsch
te ver van de linies
verwijderd. Dui-
zenden vrachtauto's
moesten de ladingen der schepen
naar de honderden kilometers ver
der gelegen bestemming vervoeren.
Dat was veel te tijdroovend. Het
Antwerpsche havencomplex, zoo
veel dichter bij het front gelegen,
moest zoo spoedig mogelijk zijn
functie in de geallieerde ooriogs-
Voering.gaan vervullen. De Schelde-
mond, die nog door de Duitschers
beheerscht werd, diende dus vrij ge
maakt te worden. Na, vooral in het
Westelijk deel, hevigen strijd wer
den de Duitschers uit Zeeuwsch-
Vlaanderen gejaagd. De Canadee-
zen forceerden niet, zonder moeite
den toegang tot Zuid-Beveland,
waarna dit eiland, vooral toen
Sehotsche troepen bij Hoedekens-
kerke waren geland, spoedig bevrijd
werd. Toen vormde Walcheren nog
de eenige hindernis voor het vrije
gebruik van de Schelde, dus van
Antwerpen.
In den nacht van 31 October-1
November verliet een convooi L(an-
ding) C(raft) T(anks), groote
schepen, waarin amphibie-voer'tui-
gen worden getransporteerd voor
landingsoperaties, de haven van
November 1944
Het 41e Commando splitste zich
in, 3 groepen. De eerste groep ver
overde na een hevig inleidend mi-
trailleuryuur Boudewijnskerke. ten
Oosten van de landingsplaats, ter-
wijl de tweede groep het dorp West
kapelle, althans wat er van over
was gebleven, na het bombarde
ment op 3 October, in bezit nam.
De derde groep had tot taak. in de
richting Domburg
op te rukken, maar
stuitte al terstond op
zoo zwaren vijande-
Ujken tegenstand,
dat de bevelvoeren
de officier het plan
wijzigde. Reserves
werden aangevoerd
s3i—en door de duinen
zoowel als langs de
trambaan gaande
maakten deze een omsingelende be
weging, waarop de zich zeer vecht
lustig toonende Duitschers lang
zaam terugtrokken, een battea-ij
van vier stukken geschut prijsge
vende. Gebruik makende van duin
pannen en struiken, die evenwel
ook den met het terrein goed be
kenden tegenstander voordeel bo
den, baanden onze bondgenooten
zich een weg door het met mijnen
bezaaide gebied en bereikten tegen
4 uur in den middag Duinwijk. Hier
sloten zich de veroveraars van
Westkapelle bij hun makkers aan en
gezamenlijk werd tegen Domburg
opgetrokken. In den nacht be
stormde men de batterij „Flens
burg" op den Hoogen Hill en nam
die na zwaren strijd. De gevange
nen werden gemakshalve in hun
eigen kazematten opgesloten!
Den volgenden dag (2 November)
werd Domburg en omgeving gezui
verd, waarbij honderden gevange
nen werden gemaakt. Onder de be
drijven door deden de Duitschers
ëen tegenaanval met de bedoeling
om onze bondgenooten in zee te
drijven. Deze waren echter, op hun
qui vive: de vijand trok met betrek-
Oostende in Noordelijke richting.
Tegen het aanbreken van den dag lelijk zware verliezen af.
bereikte men Westkapelle onder H
gedreun der kanonnen van enkele
Britsche oorlogsschepen, waaronder
het slagschip Warspite. die Dom -
bürg en in het bijzonder de Duit-
Over het verdere verloop van
den strijd hopen we in een volgend
nummer van ons blad een en
ander mee te deelen.
MINISTER TROMP OP
WALCHEREN.
Vlissingen staat wel ill het
middelpunt cler ministerieele be
langstelling. Eerst het bezoek van
minister Gerbrandye en nu van
den nieuw benoemden minister
van Waterstaat, ir. Tromp. Daar
door blijkt, dat het ernst is met
het herstel van de zwaar bescha
digde waterstaatswerken in Vlis
singen en overig Walcheren. De
minister werd bij aankomst op
Walcheren eerst ontvangen op
Militair Commissariaat te Middel
burg, waarna Z. Exc. begeleid door
eenige militaire autoriteiten, zich
per auto naar Vlissingen begaf,
waar hij door den burgemeester
verwelkomd werd. Ilier voegden
zich ook bij het geselschap dé
hoofdingenieurs Fabius en v. d.
Velde, die bij 'het bezoek aan het
gat in de Nolleöijk en aan de ha
vens de nocdigen aanwijzingen ga
ven van het reeds begonnen her
stelwerk. De minister, die als wa
tersportman de havens van Vlis
singen vroeger meermalen be
zocht, toonde zeer veel belangstel
ling voor alles en heeft zelf een
f'.rnopname van de beschadigde
sluizen gemaakt. Ir. F. J. Blom,
hoofdingenieur van den Rijks
waterstaat. die tot. het gevolg van
den minister behoorde, liet in een
oersoonlijk gesprek doorschemeren,
dat met alle middelen en zoo st>oe-
dlg mogehik zal getracht wordeh
om de havens van Vlissingen weer
in gebruik te stellen.
DOKTER P. 3. N. DE GIER
JUBILEERT.
28 April a.s. zal de bekende dok
ter P. J. N. 'de Gier 25 jaar werk
zaam ztin als arts, waarvan den
langsten tijd. te Hulst en omge
ving.
Wij brachten een bezoek aan den
a.s. jubliaris, die ons een en an
der uit zijn loopbaan vertelde. In
het begin was de reisgelegenheid
meer zeer gebrekkig. Men kon dok
ter de Gier in een Fordje over de
zeer slechte wegen van Oost-
Zeuwsch-Vlaanderen zien rijden.
Met den vooruitgang der techniek
kwam de geneesheer allengs in
een comfortabeler vervoermiddel
te zitten. Helaas ging de verbete
ring der wegen niet in gelijken tred
voorwaarts.
Wat de genezing der patiënten
betreft: ook op dit gebied is de
wetenschap met reuzenschreden
vooruit gegaan. Ziekten,, waar men
vroeger machteloos tegenover
stond, kunnen thans door den
medicus doeltreffend bestreden
worden. Ook is de schrik van de
menschen om zich aan een opera
tie te onderwerpen veel minder
geworden. Dit is natuurlijk ook
voor een groot deel te danken aan
het ziekenhuis. Dit bestond 25 jaar
gelden nog maar uit enkele ka
mers en een zaaltje, doch is nu
uitgegroeid tot een modern inge
richt, goed geoutilleerd gebouw.
Dokter de Gier heeft gedurende
een kwart eeuw hard geploeterd
onder dikwijls zeer moeilijke om
standigheden in een uitgestrekt
rayon. We zijn er daarom van
overtuigd, dat de sympathieke arts
op zijn feestdag van vele zijden
blijken van belangstelling zal mo
gen ondervinden.
LEZINGENREEKS.
Vanaf 16 April zullen de heeren
Krijger, Ned. Arts en Woitaz, Pool-
sche onderdaan, een tournée maken
door Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen.
Beiden, ontvluchte politieke ge
vangenen. zullen over hun gevan
genneming door de Gestapo, hun.
behandeling in de concentratiekam
pen en hun ontvluchting uit dit
beruchte Oranienburg vertellen. De
opbrengst komt ten goede aan het
Ned. Roode Kruis.
WAT IS EU TE DOEM?
ST. JANSTEEN. Zondag 15 April:
Gaaibolling bij J. de Guchteneire om
16 uur.