De revanche van Arnhem is begonnen
jorlog'l
Art
Militair Gezag
:en
lAKKE
Terug naar
democratische vormen
i
TRNEUZE
van Brussel naar Breda
j r L
Amerikanen kort bij Berlijn
Britten steken bij Westervoort den IJsel over en
dringen Arnhem binnen - Assen, Diever en Boer-
tange bevrijd - Ook in Friesland al gevechten -
Leipzig overvleugeld - Ruhrverdediging stort ineen
HULST
Weenen
Historische stap op den weg naar de
algeheele bevrijding van ons land
Ontvangst van Gen. Maj.
Mr. H. J. Kruis
G
ooo<x>oooo<><x><>o<><>ooo<x>o
Duitschers
zijn uitgeput
>ooooo<><>oo<>o<><><x>oooo<><x
EDITIE VOOK PE PROVINCIE ZEETAN U
Bur.: Westsingel 75, Goes; Dubbele poort Hulst
Deze courant wordt op lest van 't Militair Gezag
gedrukt op de persen V. h. Dagblad van Noord-
Brabant en Zeeland. Uitg. „Stichting De rtem"
Dir.: J. A. H. M. v. Schijodel; Hoofdredacteur:
J. 3. H. A. Bruna; NIC. J. Karhof. rayonredacteur
Voor God, Koningin en Vaderland
No. 139. ZATERDAG 14 APRIL 1*46.
Comm. v. Toezicht: C. J. v. Hootegem; A. M.
Lan^enhorst: Mr Dr. A. J. 'J. M. Mes; Mr. H.
B. L. de-Rechter; Mr. Dr M C. J. M. A. v. Roov
Abonnementsprijs bij vooruitbetaling2.73
per kwartaal, per post 3.45, per week (bij niet-
postbestelling) f 0.21. Losse "nummers 6 cent.
>OSTBURG.
b bon,Tabak
A 504 is ver-
C. Oosxburjf.
N.-Beveland
EN.
ikolenbureau
alsnog gele-
:of£enbonnen
•lijk 13 April
te leveren,
deze bonnen
April vóór
tributiedien-
erke, Goes,
en op Maan
sdijk.
Distributie
id,
|R.
Het groote struikelblok.
De totstandkoming van een noodparlerncnt.
Breuk in de oude partijpolitieke vormen?
Het herstelplan sta op den voorgrond.
•4-0
inda luister-
ook maar
i. „Je bent
Neppie." zei
n einde was,
im maar op
tan." Neppie
behulp van
reed hij.
ld door het
TEL. 29
Z uur. 59
TRUA
Zeesb.iat I
invang t uur i
i, die iedereen
vs one prijz«ij\
Aanvang 8 ui
:n als hoofdf
g 2 en 4.30 u
g als gewoonl
:n eeen nlaaf'
kassamet gep
LG 15 APRIL
6 APRIL om
issant en ge-
ilms waarom
nsche Regee-
ng waard te.
Jeep.
43-o
VLAK na de bevrijding hebben
de menschen zich niet veel
bekommerd om het her
atel van de vertegenwoordigende
lichamen. Op den voorgrond ston
den toen de vraagstukken van de
Voedselvoorziening en van de zui
vering. Doch nu daarin wat meer
teekening is gekomen, en de bezet
tingsperiode weer vijf, zes, zeven
maanden achter ons ligt, keert het
democratisch bewustzijn weer terug
en wordt de roep om herstel van ge
meenteraden en provinciale-staten-
colleges levendiger, terwijl de ge
dachten zich ook steeds sterker
gaan bezighouden met de samen
stelling van het noodparlement, dat
de Regeering voor het tijdstip na de
algeheele bevrijding in het voor
uitzicht heeft gesteld.
De onontbeerlijkheid van den be
stuursvorm van het Militair Gezag
brokkelt bij ieder stapje naar nor
maler toestanden af. de civiele be
stuursorganen heroveren almeer
van hun oude bevoegdheden, doch
die civiele bestuursorganen kunnen
pas goed functioneeren in 't raam
van het democratische volkstoe-
I zicht.
't Groote struikelblok, dat op den
yeg naar terugkeer tot democra-
tische verhoudingen ligt, is echter
do onmogelijkheid om op normale
wijze verkiezingen te houden. Ieder
een weet, hoe hopeloos de bevol
kingsregistratie In de war Is, be
wust in de war gestuurd moest
worden dikwijls, om de. ronselaars-
plannen van den bezetter te dwars-
boomen. Er zijn verder fal van Ne
derlanders onder de wapenen, ter
wijl anderen nog moeten repatriee-
ten. Laten stemmen op vertoon van
.persoonsbewijzen en stamkaarten
heeft ook zijn bezwaren, wijl er
met deze documenten grandioos ge
knoeid is. in den tijd. dat deze
knoeierijen in het vaderlandsche
belar.g waren.
Hoe moeten dan die nood-ge-
meenteraden, nood-staten tot stand
komen, hoe krijgen we een nood-
Iparlement?
Het is meer in het bizonder de
laatste vraag, welke de Democra
tische Vereemging te Eindhoven
door een achttal sprekers van ver
schillende politieke kleur heeft la-
ten behandelen.
Alleen de communistische spreker
Week vóór het kiezen van een geheel
nieuwe landelijke vertegenwoordiging
vin'.c na de bevrijding. De woordvoer-
dei van anti-revolutionairen huize
meende, dat dit alleen voor de ge
meenteraden nu al mogelijk was. Voor
Provinciale Staten en Tweede Kamer
acht hij verlenging van zittingsduur
van een half of een heel jaar noodig,
alvorens een noodverkiezing mogelijk
is. Hoe hij de in deze lichamen open
gevallen vacatures wil aanvullen, ver
meldt het verslag niet. Mr. Donker, de
sociaal-democratische spreker, wilde
de oude Tweede Kamer als grondslag
nemen -en beval voor de opengevallen
plaatsen het aanwijzen van vertegen
woordigers der nieuwe stroomingen
door het parlement zelf aan. Mr. Teu-
lings, secretaris der R.K. Staatspartij,
wilde de aanvulling laten geschieden
door een commissie van elf provin
ciale vertegenwoordigers, door de
Kroon benoemd. Een ander katholiek
woordvoerder, Mr, E. Sassen, zou 't
noodparldïnent willen samenstellen
met gebruikmaking van alle krachten,
die tijdens de bezetting getracht heb-
- ben de handhaving van een vrije Ne-
derlandsche gemeenschap te bevorde
ren, waarbij hi) dacht aan de illega
liteit. de vakbeweging, de zg. vernieu-
wingsbewegingen en de reeds vóór
1940 bestaande politieke partijen. Te
rugkeer der oude afgevaardigden
achtte hij niet den jüisten weg. Dat
was ook de vrijzinnig-democraat Ir.
Z. Th. Fetter van meening, doch hij
dacht Zich het noodparlement als een
door de Koningin te benoemen Raad
van Advies van bv. 50 leden, waaraan
de Regeering al haar voorstellen eerst
zou voorleggen. Gemeenteraden zou
den z.i. wel op korten termijn geko
zen kunnen worden. Twee sprekers
wilden ook de pers in de samenstel
ling van het noodparlement betrek
ken. Dr. Dlppel, die geen politieke
partij vertegenwoordigde, dacht zich
een dlstrictsgewijze verkiezing op ver
toon van stamkaart van 60 procent dei
leden, terwijl de rest zou moeten
worden aangevuld door de regeering
op voordracht van de gezamenlijke re-
S?Ciies der £rootste vroegere Illegale
bladen. Mevr. Verwey-Jonker zou
«ff moeilijkheden van een verkiezing
wmen ondervangen door vrije candi-
daatstelling via de pers. Iedere krant
(dag- of weekblad) zou een of twee
candidaten kunnen aanwijzen.
De groote vraag, welke door heel
de discussie heen speelde, was deze,
of ons volk in zijn politieke denken
inderdaad zoo door elkaar geschud
is, dat er een volkomen breuk is
geslagen in de partijpolitieke vor
men van het verleden.
De communist was dit van mee-
ning en hy verwacht blijkbaar veel
heil voor zijn party, als er direct
verkiezingen zouden gehouden wor
den. De sociaal-democraat Mr.
Donker verwachtte daarentegen,
dat binnen een jaar na de alge
heele bevrijding 60 tot 70 procent
der bevolking zal terugkeeren naar
de groote politieke stroomingen van
voor den oorlog. De katholiek Mr.
Sassen ziet het zoo, dat er nog een
proces, van politieke wilsvorming
gaande is, dat er nu eerder een
vormlooze massa dan een veelvor
mige en georganiseerde vrije volks
gemeenschap bestaat, welke voor 't
goed werken der democratie noo
dig is
Heel deze discussie versterkt ons
in de meening, dat het allereerst
noodig zal zijn hef uitwerken van
een groot herstelplan, door samen -
spreking van menschen van alle po
litieke kleur tot stand te brengen
Dit houdt ook in, dat de oude
partijen in een of anderen vorm
zich voorloopig weer cönstitueeren.
Doch als zulk een plan met de sfeer
van Godsvrede daaromheen voor
de publieke aandacht wordt ge
bracht. komen wellicht nieuwe sa
menbindingen tot stand, die in de
vormlooze massa teekening bren
gen en aan het partywezen een an
dere gestalte geven.
Voor het overige achten we het
ook zeer wenschelijk, dat de plaat
selijke vertegenwoordigende licha
men al dadelyk herrijzen. De re
geering heeft daaromtrent thans
een nieuw ontwerp gereed, zoo
hoorden we van Min. Gerbrandy.
Wé zyn zeer benieuwd naar de
methode, welke de regeering moge
lijk en wenschelijk acht.
UITSTEKENDE VORDERINGEN zijn er aan de diverse fron
ten gemaakt. Niet in het minst in ons land. Er is nl. een
tweede bruggehoofd over den IJsel gevormd /sn wel bij Wes
tervoort dat 6 km. Z.O. van Arnhem bij de samenvloeiing van
Rijn en IJsel is gelegen. Na een voorbereidend spervuur uit niet
minder dan 350 kanonnen staken Britsche troepen van het te Ca-
nadeesche leger den IJsel over en baanden zich een weg naar de
Oostelijke buitenwijken van Arnhem en drongen deze binnen. De
Duitschers hebben om den opmarsch der Britten te bemoeilijken
versperringen en boomen op de wegen gelegd en het gebied on
veilig gemaakt met talryke mijnen. Het offensief ontwikkeld zich
gunstig. De revanche van Arnhem is dus begonnen. Over den uit
slag bestaat geen twijfel.
Jn Oostelyke richting is 1 km. N.
A W. van Rolde de spoorweg afge
sneden.
in bezit der Sovjets
TTet Noordelijke IJselbruggehoofd,
dat bü Deventer-Wilp, is op 't
oogenblik minstens 6 km. diep. De
Canadeezen, die reeds een brug
over den IJsel geslagen hebben,
opereerer. met tanks in de Veluwe
zij zijn op weg richting Apeldoorn
in welke richting Twelloo (ca. 4
km. W. van Deventer) bevrijd is.
In de omgeving van Twelloo zijn
vorderingen van 3 km. gemaakt.
Apeldoorn-Twelloo is 11 km. naar
het Westn. De tegenstand in dit
gebied is sterk, vooral van de mari
niers. Van uit Wilp schijnen de Ca
nadeezen zich in Z.O. richting (dus
richting Arnhem te bewegen).
Tussehen Deventer en Almelo is
liet gebied verder van Duitschers
gezuiverd.
vydat de sirijd bij Zwolle aangaat
er heerscht patrouille-activi
teit rond deze plaats. VerknningS-
afdeelingen zouden de stad binnen
gedrongen zijn. Da greote troepen
macht staat echter nog 7 km. Z.O.
van zwolle.
Het groote nieuws uit de provincie
Drente is, dat de geallieerden bil
hun forschen opmarsch naar Gro
ningen, Assen bevrijd hebben. Assen
ligt 27 km. te X. van de plaats Gro
ningen.
r7uttdeltjk van Assen zijn de be-
A'vrijders binnengedrongen In Die
ver. Zij opereeren overigens ook at
in Friesland. Laiigs de Tjonger (25
km. W. van 'Meppelj hebben zij con
tact met vijandelijke troepen.
De
,e Poolsche divisie vorderde 16
km. en heeft Boertange, vlak
bij de Duitsche grens en ca. 25 km
van den Dollard gelegen, bevrijd.
Daarbij maakten de Polen zich
meester van een concentratiekamp,
waarin 1700 Poolsche vrouwen ge
vangen zaten.
In Dultschland treedt de opmarsch
der Amerikanen naar Berlijn het
sterkst op den voorgrond. Na een
sterk bruggehoofd van ca. 1« km.
over de Elbe gevormd te hebben
zijn zij verrassend snet doorgestoo-
- ten en staan thans angstig clicht
voor Duitschland hoofdstad. Vol
gens Duitsche berichten bevinden
luchtlandingstroepen zich 25 km.
voor Berlijn; andere, meldingen spre
ken zelfs van liet zeer opvallende
feit, dat luchtlandingstroepen nota-
bene al 8 km. voor Berlijn gesigna
leerd zijn.
Hoe het ook zijuit alles blijkt,
dat het binnenrukken van de ge-
alUeerflen in Berlijn slechts een
kwestie van dagen is!
TAit spreekt nog sterker ais men
weet. dat andere troepen van
het 9e leger Noordelijk van de hier
voor bedoelde stootrichting in ééri
dag niet minder dan 100 km. op
rukten en de Elbe ten N. van Maag
denburg zij Tangermlinde (85 km.
van Berlijn bereikten. Ten Z. van
Maagdenburg, waar thans straatge
vechten aan den gang zijn, bereik
ten weer andere afdeelingen de El
be by Barby. N.O. van Maagden
burg is Brunswijk gecapituleerd.
Zuidelijk van Erfurt hetzelfde.
HJE EENVOUDIG een ver
huizing in een van moderne
gemakken voorziene maat
schappij ook Is en hoe gemakke
lijk de gemiddelde man er in de
vooroorlogsche jaren ook toe over
ging, zij beteekent altijd, behalve
een zoeken naar iets anders, ook
een streven naar Iets beters. Dit
laatste geldt ook voor de verhui
zing van den Staf van het Mili
tair Gezag van Brussel naar Bre
da. Het gebeurde deze week en
aan de innerlijke beteekenis van
dezen materieelen stap werd Don
derdagmiddag uiting gegeven,
toen de Chef Staf, Generaal Ma
joor H. E. Kruis een aantal per
soonlijkheden uit militaire en ci
viele kringen ontving.
Deze verhuizing was als een
symbool van de steeds verder
schrijdende bevrijding van ons
vaderland, op welken dag de
stad Breda de eer geniet den Staf
van het. Militair Gezag eenigen tijd
gastvrij te mogen herbergen en wel
in een burcht, waar Oranjes resi-
derden symbool onlgetwijfeld en
waar later de K.M.A. de dragers
van onze landsverdediging kweek
ten en zullen kweeken.
De ontvangs van onzen vertegen
woordiger van het hoogste gezag droeg
in overeenstemming met den ernst
van den tijd een sober karakter.
Welkomstwoorden
Generaal majoor Kruis onderhield
zich iia kennismaking met elk der
aanwezigen eenige oogenblikken,
Waarna eenige hartelijke welkomst
woorden gesproken werden door den
Militair Commissaris voor het district
West-Brabant, Majoor Ir. S. Hanne-
ma, den wnd. gouverneur der K.M.A.
Kapt. J. G. Schönau, den wnd. burg-
gemeester Mr. L. van Mierlo en door
Gen. Maj. Kruis. Majoor Hannema
wees schetsmatig op de historische
beteekenis van het oogenblik. De
komst van het Mil. Gezag naar Breda
welke stad voor Gen. Maj. Kruis niet
vreemd is, omdat hy er drie jaar als
cadet verbleef, beteekent een verdere
stap op den weg naar de algeheele
bevrijding van ons land, waarnaar
ieder verlangend uitziet.
Voor Breda is Uw komst binnen zijn
veste er een. welke zeer op prijs ge
steld wordt.
Kapt. Schönau herinnerde er aan.
dat de K.M.A., waarin de Staf zyn
zetel vestigt, voor velen der aanwe
zigen niet slechts een zakelijk, maar
ook een levend begrip is. Vele offi
cieren kregen hier hun opleiding, vele
cadetten weigerden hier in 1940 de
door de Duitschers gevergde officiers
verklaring te teekenen en zuchten
dientengevolge sinds 5 jaren in krijgs
gevangenschap. Hoe dikwijls zullen
hun gedachten hier vertoeven en hoe
dikwijls zullen zij naar hjer hebben
-verlangd. Kapt. Schönau stelde daar
na behalve het gebouw ook de bi
bliotheek der K.M.A. ter beschikking
van den Staf en zichzelf als bibllothe-
carisals gastvrije dienaar.
Burgemeester van Mierlo releveerde
hoe liet contact tussehen burgei lijke
en militaire autoriteiten in 1940 ab-
rubt verbroken werd. Sindsdien ver
meed het burgerlijke bestuur 5 jaar
lang dit terrein te betreden. Misschien
zullen geschledschryvers nog eens het
onrecht beschrijven, dat hier is ge
pleegd, nu echter hopen wij dat er
weer een jong en enthousiast cadet-
tencorps opgeleid zal worden tot uit
stekende officieren.
Bur. v. Mierlo verzekerde den Staf
dan dat Breda hem als' welkome gas
ten met alles van dienst wil zijn om
zijn werk te Iftmnen döenè Moge dit
werk strekke tot zegen van stad en
land.
Verheugd
en toch verlangend
EN. MAJ. KRULS verklaarde,
verheugd te styn dat de Staf
zUn werk weer op Nederlandsehen
bodem en in de K.M.A. te Breda,
welke reeds zoovele historische
gebeurtenissen heeft gezien, kan
doen. Toch zal ik biy zijn Breda
weer te kunnen verlaten, zoo zei
spr., want dat zal gebeuren op
het oogenblik, dat geheel Neder
land is bevryd en daarnaar gaat
ons aller verlangen uit.
Na die algeheele bevrijding, zal het
Mil. Gezag zich zoo spoedig mogelijk
terugtrekken, zyn taak is slechts een
brug te zijn van het abnormale naar
het normale leven. Thans zal alle aan
dacht gewijd worden aan de hulpvêr-
leening aan het Noorden. Ik ben blij
dit werk in deze prettige omgeving-te
kunnen doen. Ik dank U voor Uw Wel
kom en Uw aanwezigheid en hoop
door ons werk hier een steentje te
kunnen bydragen tot het, herrijzen
van het land, dat ons allen zoo liet' is.
Na deze toespraak bleven de aan
wezigen nog korten tyd bijeen.
Héden Zon onder 20.36 uur.
Zondag Zon op 6.44 uur en on
der 20.38 uur. Maandag Zon op
6.42 uur.
MONTY heeft verklaard, dat
de in ineenstorting van
Dnitschland aanstaande is. De
Duitschers zbn uitgeput, er
bestaat voor hen geen hoop
meer.
De Duitsche oorlogsmachine
is echter in handen der Nazis,
die zfch nooit zullen overgeven
doch zullen doorvechten tot het
uiterste. (B.B.C.).
Een andere groote plaats, die thans
zeer ernstig bedreigd wordt is
Leipzig. Patton snelde niet minder
dan 70 km. vooruit en trok ca. 60
km. van Dresden de rivier de Mui-
de over en overvleugelde daardoor
Leipzig.
Dit beteekent ipeteen, dat Chem
nitz bedreigd wordt en dat de Ame
rikanen nog 150 km. van Koniews
troepen staan. Intusschen Leipzig is
op een punt tot op 12 km. en op
een ander punt tot op 25 km gena
derd, nadat Jena, Naumburg en
Weissenfels gepasseerd zijn.
"T)e stryd in N.W. Duitschland ken-
merkt zich o.a. door verwoede
gevechten in Bremen. Van Emden
staan de geallieerden nog 25 km.
en van Oldenburg nog 40 km. In
dezen heelen sector is de stryd he
vig. In de richting Hamburg is het
bruggehoofd over de Aller vergroot
tot 10 bij 3 km., zoodat de afstand
naar Hamburg verklein in tot 80
km. Ten N. van Celle troffen de
vooruitrukkende troepen een con
centratiekamp aan met 60.000 poli
tieke en andere gevangenen.
Tn het Ruhrgebieci is thans ook
A Duisburg gesneuveld. De tegen
stand in het ltuhrgebied stort in
een. Totnutoe zün er In dezen sector
80.000 gevangenen gemaakt.
THLfeenen is veroverd! Dat is juist
7 jaar nadat de v.m. Oostenryk-
sche Korperaal de stad waarin hy
opgroeide als eerste doelwit van zijn
veroveringszucht koos.
De stad is gevallen na felle straat
gevechten en nadat Malinowsky In
het Noorden v'an Weenen was bin
nengedrongen. Niet minder dan
130.000 krijgsgevangenen leverde de
capitulatie op!
pen ander belangrijk succes dit
overzicht is wel rijk aan groote
gebeurtenissen dat Stalin per
dagorder meldde, het niet geringe
feit, dat Malinowskys troepen over
een breed front de Tsjechische
grens overtrokken N.O. van Weenen
en daarbij Hodonin aan den W.
oever van de Marawa 55 km. Z.
O. van Brtlnn veroverden. Ook
Zuidelijk van Weenen rukten de
Sovjets flink op. Zij staan daar op
ca. 50 km. van Grass en naderen
dus al aardig dicht de Yoego-Sla-
vische en Italiaahsche grens.
"yan het Italiaansche front kwa
men eveneens goede berichten
binnen. Het bruggehoofd over de
Salterno is verder uitgebreid, waar
bij veel gevangenen gemaakt zijn.
Ten Z. van Bologna vereenigdn zich
patriotten met Italiaansche troe
pen, De aanval on Bologna is reeds
ingezet. Aan de Westkust staan de
geallieerde kort voor de haven
Spezzia.
In het Verre Oosten namen de
Amerikanen bij verrassing bezit van
het eiland Bohol, in het ventrum
van de Phillppljnen.
Zware luchtaanvallen hadden o.a.
Berlijn (3 maal), MUnster. Neu-
mtlnster en Tokio te verduren.
(H. N., R. O., St. van A„ BBC)
TAE UNRRA zal geen steun aan
Duitschers verleenen uitgezon
derd aan hen, die wegens ras. gods
dienst of steun aan geal'-e-den van
huis verdreven zljvi, (BBC)