Veredeling
Eigendomsrecht
noodig.
^9 fi I B Directeur J. A. H. M. Schijndel
DE MAATSCHAP
IN HET BEDRIJF
ZUIVE RINGS MAATREGELEN.
Duitsche politieke chaos
KORTE BERICHTEN.
Voor God, Koningin en Vaderland.
O f 1 Ij liïL /gT No 84. Woensdag 7 Maart 1945
H yvJ' HA #L w 9 H M I H Hoofdredacteur J. J. H. A. Bruna
JSêLbo^^^ jLhm otiÜaa -S— w JL Redact, voor het gewest A. J. v. d. Meer
Redactie Oostkade 1 6, Sas van Gent
EDITIE VOOR ZEELAND
Prijs uitsluitend per week f 0.30
Administratie Dubbelpoort 7, Hulst
Uitgave „De Stem" Wordt op last van
het Militair Gezag gedrukt op de persen
van Drukkerij G. de Mul, Sas van Gent
Onlangs hebben we in een kort artikel in
ons blad de Christelijke opvatting van den
eigendom in het kort geformuleerd. In aan
sluiting daarop moge thans een beschouwing
volgen over de vraag, of er een bruikbare uit
weg is uit het slop, waarin de eigendomsver
houdingen zijn geraakt zonder te vervallen in
een collectivisme, dat den persoonlijken eigen
dom geheel of gedeeltelijk afschaft, waarbij te
vens de kwestie van de medezeggenschap van
den arbeider nader wordt bekeken.
Het is voldoende rond te zien in eigen om
geving, om te ervaren, hoe weinig christelijke
geest straalt uit vele fortuinen. Wat is er voor
christelijks in bezit, dat in oorlogsjaren is op
gebouwd? Met welk christelijk beginsel stroo-
ken de winsten, welke fabrikanten en aanne
mers in deze oorlogsjaren uit het bloed van
duizenden jonge lichamen hebben gezogen? Is
het christelijk, dat de weg omhoog in de maat
schappij door 'n geërfden geldbuidel wordt ge
opend en door een geërfden bedelstaf wordt
gesloten? Is het christelijk, dat een dunne schare
ook nu nog bij de gratie van haar eigen
dom in overvloed en verspilling kan leven, ter
wijl de massa van het volk leeft aan den rand
van den afgrond van kommer en ellende? Men
zal moeten toegeven, dat dit alles met christe-
lijken geest niets te maken heeft en dat aan
het meerendeel der individueele eigendommen
de zwam van het egoisme kleeft, ook aan die
fortuinen, welke thans als eerzaam familiebezit
gelden, maar wier oorsprong beter met den
mantel der historie bedekt kan blijven. Men-
schelijk egoisme maakt al te vaak het op het
natuurrecht gegrondveste eigendomsrecht tot
een caricatuur en het is onbegrijpelijk, dat de
reactie dit egoisme wil uitschakelen in een sy
steem, dat het eigendomsrecht minstens van
de productiemiddelen, waarin de eigendom im
mers gemakkelijk een instrument van uitbuiting
kan vinden aan den enkeling ontneemt en
aan de maatschappij als geheel toekent.
Wanneer de christelijke leer deze reactie als
strijdig met de menschelijke persoonlijkheidheid
verwerpt, dan dient gezocht te worden naar 'n
vorm, die de wet van het gemeenschappelijk
gebruik vereenigt met de wet ven den persoon
lijken eigendom.
„De kwestie is niet: hoe kunnen we het per
soonlijk belang afschaffen, maar: hoe
kunnen we het zuiveren en veredelen en het
zijn plaats geven in de sociale structuren, die
op het algemeen welzijn gerichtzijn", zoo zegt
de Fransche katholieke wijsgeer Jacques Ma-
ritain.
Zijn gedachtengang over het uitsmeren van
het eigendomsrecht op het industrieele appa
raat over alle daarin werkzame personen, wil
len we hier aanstippen. Er moet een weg ge
vonden worden om door gemeenschapszin en
broederlijke vriendschap het persoonlijk belang
innerlijk te vernieuwen. Met zijn „maatschaps-
vorm" van den eigendom der industrie bedoelt
Maritain een maatschap van personen (arbei
ders, technici, geldschieters), die geheel ver
schilt van de huidige maatschappen, die hoofd
zakelijk gericht zijn op het bijeenbrengen van
kapitalen. De inbrengers van den factor „ar
beid" moeten evenzeer recht hebben op den
mede-eigendom der onderneming als de in
brengers van het kapitaal. Maritain wil zulk
een regiem ven het mede-eigenaar-zijn zooveel
mogelijk in de plaats stellen van' het loon-
stelsel en zoodoende het arbcidersverstand me
dezeggenschap verleenen in beheer en leiding
van de onderneming. Zulk een vorm van col
lectief bezit zou niet alleen den thans opeenge-
hoopten rijkdom in meer christelijken geest be
reikbaar maken voor ieder ernstig werkend
mensch, maar bovendien den prikkel tot een
hooge arbeidsprestatie versterken. Als mede
eigenaar zal de arbeider er belang bij hebben,
dat 't de onderneming goed gaat, en zal hij de
verantwoordelijkheid voor zijn werk zwaarder
voelen.
Nu moeten er natuurlijk waarborgen worden
geschapen, opdat een dergelijk systeem van
mede-eigendom weer niet verwatert tot de
bloote uitgifte van een aandeeltje eener N.V.
aan den arbeider, wat hem in het beste geval
jaarlijks een dividend-duitje in het zakje zal
brengen doch wat zijn activiteit als persoon
lijkheid nauwelijks zal bevorderen. De „schep
pende activiteit" van het knippen van coupon
netjes eischt immers een minimum aan persoon
lijkheid. De mede-eigendom moet erop gericht
zijn een band te leggen tusschen arbeider, ar
beid en onderneming, hij moet den arbeider,
om in de terminologie van Maritain te spreken,
een „rechtstitel op arbeid" geven.
Met andere woorden: het recht op arbeid in
de onderneming moet een onvervreemdbaar
eigendom van den werker wezen.
Ziedaar zeer summier 'n vorm van collec
tieven eigendom uitgestippeld, die in de over
wegingen van vandaag alle aandacht verdient,
al ware het alleen om in christelijken kring de
gedachten met betrekkingen tot den persoon
lijken eigendom vertrouwd te maken met de
idéé der collectiviteit, welke, als we het goed
zien, in het economische leven groeiende is
en welllicht dan ook op de komende periode
haar stempel zal drukken. K.
De Sectie Voorlichting van het Militair Ge
zag deelt mede:
Krachtens het Zuiverings-Besluit zijn in hun
functie geschorst:
S. DOKTER, Directeur P.T.T. te Eindhoven;
R. A. HOFFS, Directeur P. T. T. te Sittard;
B. HOOGEVEEN, Directeur P. T. T. te
Uden; F. F. W. MEIJBOOM, Directeur P.
T.T. te Oss.
Voorts heeft het Militair Gezag de volgende
personen gelast de uitoefening hunner functie
voorloopig te staken:
A. DEES, lid van de Pachtkamer van het
kantongerecht te Terneuzen. Mr. J. L. TEM-
MINCK, rechter in de Arrondissements-recht-
bank te 's Hertogenbosch; Mr. F. G. A. E. A.
BIELDERS, rechter in de Arrondissements
rechtbank te Breda; Mr. C. J. van ARKEL,
Officier van Justitie bij de Arrondissements
rechtbank te 's Hertogenbosch; Mr. J. A. BAR
BAS, rechter in de Arrondissements-rechtbank
te Middelburg. (Anep-Aneta).
„Elk uur wordt Duitschland's kracht minder"
Dit waren de woorden van den Italiaanschen
ambassadeur te Berlijn, in een rapport bestemd
voor Mussolini. Dit rapport is door patriot
ten onderschept. De bijzonderheden werden
aan de Italiaansch-Zwitsersche grens doorge
geven aan het Geneefsche blad „La Suisse".
In het rapport zeide de ambassadeur, Filipo
Anfuso: „De hulpelooze financieele crisis heeft
zoowel de dekking van als het geld zelf waar
deloos gemaakt. De desertie uit het leger is
schrikbarend hoog. Hitier heeft nog slechts
formeele macht. Rondom hem sturen diverse
groepen hun eigen richting.
Ten eerste: de combinatie van Himmler,
Goebbels en verscheidene gouwleiders, die vol
ledige politieke controle uitoefenen.
Ten tweede: de combinatie Goering en Von
Ribbentrop.
Ten derde: groepen uit het Duitsche leger,
die hopen door middel van een putch nog iets
te redden.
Ten vierde: de industrieele groep, die zeer
scherp door de Gestapo wordt gecontroleerd.
De toestand in Berlijn is tragisch. De Duit-
schers zijn zoowel lichamelijk als geestelijk vol
komen uitgeput.
Anfuso dringt er bij Mussolini op aan deze
feiten onder het oog te zien en hieruit met het
oog op Italië's toekomst zijn conclusies te trek
ken. (Anep-Aneta).
Alle te Berlijn verblijvende vreemdelingen
hebben bevel gekregen zich bij de vrijwilligers-
bataljons aan te sluiten, aldus verklaren te
Stockholm uit Berlijn aangekomen Zweedsche
vluchtelingen. (Anep-Aneta).
De voorloopige Albaneesche regeering zou
in overeenstemming met de Britsche en Ame-
rikaansche regeeringen besloten hebben den
Koning van Albanië niet terug te roepen.
(Anep-Aneta).
