DE STEM De Ziekte van het Wantrouwen ZUIVERHEID IN DE ZUIVERING HET WERELDTAFEREEL KORTE 'BERICHTEN Prijs uitsluitend per week f 0.30 Administratie Dubbelpoort 7, Hulst Uitgave „De Stem" Wordt op last van het Militair Gezag gedrukt op de persen van Drukkerij G. de Mul, Sas van Gent Voor God, Koningin en Vaderland. EDITIE VOOR ZEELAND No 72. Woensdag 21 Febr. 1945 Directeur J. A. H. M. van Schijndel Hoofdredacteur J. J. H. A. Bruna Redact, voor het gewest A. J. v. d. Meer Redactie Oostkade 1 6, Sas van Gent vul- 41, uien, Een van de ergste begeleidingsverschijnse len van de Nazi-overheersching in verschil lende landen is geweest het kweeken van het onderling wantrouwen. De smeerolie voor het machtsapparaat van de Gestapo was het „verklikken", was het „aanbrengen waar voor zij Godbetert ook Nederlandsch-ge- borenen wist te vinden. Dat veroorzaakte een gevoel van onbehage lijkheid, waarvoor men nooit veilig was, niet in den trein, niet in de tram, niet in de bus, niet in den scheersalon, niet op straat, ja zelfs niet thuis. Het was iets wat de atmosfeer door drong en het klimaat bedierf. We zijn nu be vrijd van den afschuwelijken politiestaat, waar in willekeur tot recht was verheven, we leven nu weer onder de schutse van Justitia. Er is gelegenheid om ongerechtigheden aan te klagen bij instanties, die onpartijdig en volgens vaste normen oordeelen. Men behoeft zijn ergernissen niet meer op te zouten of alleen maar in het geheimzinnige fluistergesprek te luchten. Er is geen zich volmaakt en foutloos voordoende Overheid, die critiek schuwt. Dat moest de atmosfeer toch opgeklaard hebben, dat moest het onderling wantrouwen verwijderd, althans verzwakt hebben. Maar helaas, de woeker plant is nog niet uitgeroeid. Er zijn er nog zoo velen, die niemand en niets vertrouwen, die het percentage opgeslotenen en geinterneerden nog met minstens 200 procent willen verhoogen, die achter iedere Overheidsdaad iets zoeken van eigenbaat of vriendjesbegunstiging, die de moeilijkheden van andere categorieën personen niet zien en kennen en toch lichtvaardig over hun welvaren oordeelen. Iedereen roddelt over iedereen, zoo schreef een woordvoerder van het Comité voor Maat- schappelijken Wederopbouw te Tilburg dezer dagen in het „Nieuwsblad van het Zuiden". „En iedereen beweert, dat zijn vermeende te genstander of tegenspeler nog heel wat moet veranderen, wil hij zijn eerlijke plaats in het toekomstige nieuwe Nederland innemen. Om die stelling te bewijzen worden er alle moge lijke oude koeien met beide horens uit de be kende sloot getrokken, terwijl 't geheel over dekt wordt met den rood-wit-en_blauwen man tel van de pure Vaderlandsliefde"Het is geen verschijnsel, dat zich beperkt tot ons be vrijde landsdeel alleen. In Frankrijk klaagde Frangois Mauriac, een der helden van de ver zetsbeweging, blijkens „De Nieuwe Eeuw" over „de dictatuur van een algemeene ver dachtmaking, den triomf van den patriottischen laster, de jammerlijke overdrijving, 't walging- wekkend farizeïsme, dat heel leelijke machts begeerte, matelooze hebzucht en kleine vuile intriges moet dekken". En hij herhaalt het woord, door Generaal Degaulle op 31 Dec. gesproken: „Wie van ons heeft zich nooit ver gist? Wie van ons heeft zich niets te ver wijten??" Dit is geen populaire taal in deze dagen. Ze mag trouwens ook nooit het uitgangspunt wor den voor vergoelijking en verdoezeling van dat gene wat beslist verkeerd is geweest. Dat er groepen en instanties zijn, welke daarvoor op den wachttoren willen staan, uitstekend! Dat is niet alleen nuttig, het is noodig. Maar we kunnen nooit een goed en sterk en eendrachtig Nederland bouwen, als niet ieder bij alle cri- tieken en bij alle aanklachten zelf eerst onder zoekt of zijn motief zuiver is, of hij daarbij het waarachtige vaderlandsche belang op het oog heeft. Door onze kennis der feiten, door onze functie kunnen we gedrongen en geroepen worden, om het onze bij te dragen tot de zui vering van het publieke leven van alle ver raderlijke smetten. Doch die zuivering moet altijd en eerst beginnen bij het eigen geweten, bij de motieven, welke ons drijven. En ook dient men te weten, dat het onder- grondsche gemompel en 't binnenlendsche ge fluister niet past in een goed-geordende samen leving, waar rechtspraak en critiekmogelijk- heden weer normaal functioneeren. Het mag niet gezegd worden, dat de Gestapo-terreur in ons Nederland dé denkwijzen zoo misvormd, de mentaliteit zoo verknoeid heeft, dat we niet meer openlijk durven uitkomen voor onze mee- ningen en oordeelvellingen. Met kleine karakters bouwt men geen groote toekomst! Zjoekof en de Duitschers. Men moet, bij de beoordeeling van het offen sief van Zjoekof, niet enkel oog hebben voor het aantal kilometers, dat zijn weg naar Berlijn nu weer bekort is. Zijn opmarsch verdient in andere opzichten niet minder de aandacht.. De Russische rechterflank grijpt reeds Stet tin. De linkerflank dringt vooruit, ver naar het Zuiden. Zoodra Stettin bereikt is, is Duitsch land afgesneden van heel het landbouwgebied, dat eens Oost en West-Pruisen heette en ook van Pommeren. De legers in die gewesten en in Koerland zijn dan hopeloos verloren. Hun toestand zal op die van de Duitschers in West Frankrijk ten Zuiden van de Somme lijken, toen de Britten Abbeville hadden bezet. Er is een treffende overeenkomst. Men vergelijke het op de kaart. Maar het zal voor Hitier nog onmiddellijker rampzalige gevolgen hebben, onmiddellijker zelfs dan het verlies van Opper-Silezië. Zon der de oorlogsproductie van die zoo vitale buurt kan hij zich nog lang verdedigen, met te voren verzamelde voorraden en met hetgeen hij nog van elders krijgt. De afsnijding van Ooste lijk Pruisen en Westelijk Polen echter moet voor de voeding van het Duitsche volk ge volgen hebben, die niet op zich zullen laten wachten. Hit die streken kregen de Duitschers verreweg hun meeste suiker en, wat erger is, het overgroote deel van hun aardappelen. Met de suiker is het al mis. Maar veel verschrik kelijker is het vraagstuk der aardappelen. Die konden niet in de steden worden opgeslagen. Zij lagen en liggen gekuild in de afge sneden provincies. Toen de Russen daarin zoo onverwacht snel doordrongen, was de grond keihard bevroren. Zejfs al ware er transport geweest, had men toch dezen voornaamsten hongerstiller niet kunnen redden. Duitschland staat voor een acuten en bijna volstrekten aardappelnood. En nu zwijgen wij nog maar van andere landbouwproducten waarvoor het Oosten de voorraadschuur vormde. Zjoekof's juiste inzicht. Zjoekof's opmarsch naar den Oder getuigde van groote geringschatting van het herstel vermogen van het Duitsche leger. Menig ge allieerd deskundige in het Westen heeft een oogenblik zijn hart vastgehouden, toen de Rus nog doorging, nadat de, redelijk gebleken gren zen zelfs voor het best geslaagde offensief, wa ren bereikt. Zijn lijnen van toevoer moesten tot het uiterste gerekt, precair worden. Zijn aanvalsfront werd smaller en smaller en iiij naderde, met zijn vermoeide troepen, het cen trum van Duitsche macht. De voorhoede leek in groot gevaar voor de stellig verwachte aan vallen op haar flanken. De Duitsche generaals verstaan immers nog altijd hun vak. Maar het bleek, dat Zjoekof wist wat hij deed, en zijn tegenstander juist had beoordeeld. Zelfs vlak bij Berlijn waren de Duitschers niet in staat van de hun zoo driest geboden ge legenheid partij te trekkken. Zjoekof kon er nu aan beginnen zijn front te verbreeden, tot ieder gevaar voor zijn flanken geweken was. De machteloosheid, waartoe Duitschland was vervallen, werd op die manier treffend gede monstreerd. Al zou men ook even treffende beschouwin gen kunnen houden over het werk der andere Russische legeraanvoerders, toch kenschetst het geval-Zjoekof het best de situatie. In Duitschland is de afbrokkeling in vollen gang. En als die, na reeds zoovele crisissen in dien omvang is ingetreden, zal er nog moeilijk hou den aan zijn. Dr. M. van Blankenstein. Radio Moskou heeft gemeld, dat maarschalk Model tot opperbevelhebber van de Duitsche strijdkrachten aan het Oostfront is benoemd, als opvolger van Guderian. (Anep-Aneta) Volgens den correspondent van Reuter tracht Stalin te bereiken, dat Berlijn voor den 27sten verjaardag van het Roode Leger, op 23 Febr. a.s., in het bezit van het Roode Leger is. (Anep-Aneta).

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1945 | | pagina 1