"d? C&! IC? m Mi No 50- Vr!)da0 26 Jan- 1945 WAAR ZIJN ONZE RADIOTOESTELLEN? Voor God, Koningin cn Vaderland. H I Directeur J. A. H. M. van Schijndel &3 J&f ga fa Kf gj a 3 igM gj Hoofdredacteur J. J. H. A. Bruna -f* i jffn i**» J*rT \i r^l» Redact, voor het gewe-t A. J. v. d. Meer Redactie Oostkade 16, Sas van Gent. Prijs uitsluitend per week f 0.30 Administratie Dubbelpoort 7, Hulst Uitgave „De Stem" Wordt op last van het Militair Gezag gedrukt op de persen van Drukkerij G. de Mul, Sas van Gent EDITIE VOOR ZEELAND Het meerendeel zoek. - Moeilijkheden bij de teruggave van de rest. Nu men den laatsten tijd in Breda is over gegaan tot 't teruggeven van de tijdens de be zetting ingeleverde radio-toestellen, is er bij velen, zoo ook bij een briefschrijver uit Ter- heijden, de vraag gerezen of nu de algeheele teruggave van de zóózeer geliefde apparaten op komst was. We zijn bij de bevoegde in stantie gaan ihformeeren, en daar vertelde men ons, dat de ingeleverde toestellen destijds onder hoede werden gesteld van het districtBreda der Radiocentrale, dat zich in het Oosten uit strekt tot aan Oss en Oisterwijk en in het westen tot geheel Zeeland. Zoo werden er in Breda 65.000 toestellen opgeslagen. De Duit- schers stalen er na verloop van tijd 40,000 van en toen op 1 November de Telefoondienst de zaak overnam, trof die nog ongeveer 25,000 HET KOLENVRAAGSTUK. Het nijpend gebrek aan kolen vormt mo menteel in bevrijd Nederland wel het grootste probleem. Wat is de oorzaak van dit tekort aan kolen. Bij verschillende inwoners heeft de meening post gevat als zou dit te wijten zijn aan de mijnwerkers. Vooral een Limburgsch blad heeft aanleiding tot het vormen van deze. meening gegeven door een artikel te publicee- ren waarin de mijnwerkers aangespoord wor den de productie op te voeren, daar zij het in handen hebben of Nederland in voldoende mate van kolen wordt voorzien. Indien de mijnwerkers op dit critieke moment hun plicht zouden verzaken, zouden zij voor altoos de sympathie van het Nederlandsche volk ver liezen. De vraag is nu, hebben wij de mijnwerkers iets te .verwijten. Hierop kan met een krachtig neen worden geantwoord. Onze mijnwerkers hebben hun plicht gedaan en doen dit nog. Het is inderdaad waar, dat de productie per man qedaald is. Waaraan is dit nu toe te schrijven. Om dit te kunnen begrijpen moeten wij teruggaan tot de jaren voor de jaren voor de oorlog toen Duitschland,, om aan de kost bare deviezen te komen die noodig waren om zijn bewapeningsprogramma uit te voeren, de D' itsche kolen tegen dumpingprijzen op de wereldmarkt wierp. Het eenige middel om aan deze concurrentie het hoofd te bieden, was het productiecijfer zoo hoog mogelijk op te voeren en daar naast de productiekosten zoo laag mogelijk te houden. Het accoordstelsel, dat bij de Limburgsche mijnen algemeen in zwang is, bood hiertoe een prachtige gelegenheid. Hoe werkt nu zoo'n accoord? Een bepaalde ploeg mijnwerkers krijgt een bepaalde taak aange wezen en binnen een vastgesteld tijdsbestek moet een vastgestelde hoeveelheid kolen ge dolven worden. Voor deze hoeveelheid wordt een zoogenaamd grondloon betaald. Natuurlijk toestellen aan cn deze waren zeer begrijpelijk niet van de modernste types. Het was een chaos, welken men vond. Vele toestellen zijn half of geheel gesloopt. De labels met naam en adres zijn in menig geval zoek. Terwijl ze eerst netjes, plaats bij plaats, waren opgesta peld, stonden ze nu kris-kras door elkaar! Langzaam maar zeker wordt men echter in dezen doolhof wegwijs en zoo komt het, dat verscheidene menschen hun- radio weer konden komen halen, nadat ze bericht hadden ontvan gen. De groote moeilijkheid blijft intusschen het gebrek aan sorteerruimte en voor plaatsen buiten de stad de transportmogelijkheid. Dit alles heeft allemaal zijn tijd noodig, doch op den duur kan ieder, wiens toestel nog aanwezig is er van op aan, dat hij daarvan bericht krijgt. zullen de arbeiders trachten boven dit accoord uit te komen want, wat zij meer leveren, wordt ook extra betaald. Heel mooi, niet waar. Maar nu komt de leelijke kant. Wat gebeurd er in dien de ploeg regelmatig boven zijn accoord uitkomt? Dan Wordt het aceoord wat men noémt verhoogd. Om dus hetzelfde grondloon te verdienen moet nu meer gepresteerd worden en opnieuw zal de arbeider trachten er boven uit te komen, want het grondloon is een mi nimumloon. De mijnwerker was geen arbeider meer maar een slaaf. De 'Limburgsche mijnen hadden het record over de geheele wereld wat de gemiddelde productie per man betrof. Nu was dit niet alleen ten gevolge van het ac coordstelsel doch mede Van de moderne outil lage. Een kind kan echter begrijpen, dat een mensch, evenmin als een machine, voortdurend topprestaties kan leveren. Zelfs bij het aller- vernuftigste wat de mensch tot nu toe heeft uitgevonden, de vliegmachine, spreekt men van topsnelheid en van kruissnelheid. Geen vliege nier, tenzij hij zijn machine wil vermoorden, zal. voortdurend op topsnelheid vliegen. Wel nu, evennr'ri kan men van een man voortdurend het uiterste verlangen zonder hem «ernstige schade aan zijn gezondheid toe te brengen of zonder dat deze man voor zijn tijd versleten is. De ten top gevoerde accoorden hebben hun tijd gehad en zullen nooit meer wederkeeren. De oorzaak van het kolengebrek ligt dan ook ergens anders. Zooals men weet, heeft Nederland met België een z.g. ruilovereenkomst gesloten waarbij, door de transportmoeilijk heden genoodzaakt, het eene land kolen levert aan het andere land op de basis van fifty-fifty. Ieder land zorgt zelf voor transportmiddelen. Nederland heeft tot nu toe voor de volle hon derd procent aan zijn verplichtingen voldaan. Met België is dat echter anders. De eerste tien dagen van Januari bijv. werden door de Lim burgsche mijnen rond 21.000 ton kolen aan onze Zuidelijke buren geleverd. Gedurende de zelfde periode ontvingen wij echter slechts 5500 ton kolen uit België. Wat is hiervan nu de oorzaak? Blijkbaar bestaan er aan de Bel gische zijde verschillende moeilijkheden die be lemmeren, dat de ruilovereenkomst in eenzelfde tempo wordt uitgevoerd als zulks in Nederland het geval is. Verwacht wordt echter, dat de Belgische instanties, die met de uitvoering van deze ruilovereenkomst belast zijn, alles in het werk zullen stellen om de moeilijkheden te boven te komen, temeer daar de bereidheid tot samenwerking met Nederland, in België bij herhaling is gedemonstreerd. Belgisch dorp in rouw. Weerbare mannen door dé Duitscliers neer geschoten. Het dorpje Bande, diep in de besneeuwde Ardennen, is nu een dorp van treurende vrou wen, zoo meldt de Daily Herald. Toen de Duitschers bij hun groote en thans mislukte offensief het dorpje binnentrokken, dat nu sinds 1940 al vier maal het oorlogstij over zich heen zag gaan, kwam de Gestapo den volgen den dag. Zij herinnerden zich, dat het dorp op de zwarte lijst stond, omdat er bij den terug tocht in -September daar in de buurt' was ge schoten op een auto van den Duitschen staf. Voor dat vergrijp was Spen een heele st aat plat gebrand. Dezen keer cKgef de Gestapo bij na de geheele mannelijke bevolking van het plaatsje bijeen. Sommigen werdenvVr-ij.gelaten tegen een losgeld, anderen, omdat ze te oud waren. De 35, die overbleven, dachten, dat ze voor dwangarbeid naar Duitschland zouden worden gevoerd. Er waren verscheidene jon gens van 15 en 16 bij. Ze werden geslagen en alles, wat ze bij zich hadden, werd hun afge nomen. Men «Hoofde hen vrij te laten, als ze de communisten en Maquis onder hen bekend maakten. Maar geen van hen sprak. Op Kerst avond werden ze één voor één uit den', be vroren kelder geleid, waarin ze gevangen za ten. Kort nadat de eerste was weggeyoerd, hoordmi ze een schot en veronderstelden?"dat hij gedood was. Een tweede en een derde werd weggevoerd. Twee schoten meer weerklonken. Toen wisten ze allemaal, dat ze ten doode stonden opgeschreven. Sommigen begonnen te bidden, maar een van hen, Leon, de eenige die overbleef en de feiten kon vertellen, spoorde hen aan, een poging tot ontvluchten te wagen. Voor eenige poging kon gedaan worden, wer den er anderen weggesleept. Het is nu vastge steld, dat ze naar een ander uitgebrand gebouw werden gevoerd en door de deuropening wer den geduwd. Achter de deur stond een Gestapo man, die ieder van hen in den nek schoot en de vallende lichamen in een openstaanden kel der trapte. Toen Leon aan de beurt kwam om weggevoerd te worden, overviel hij den wacht. Deze viel en Leon rende de bosschen in en ontkwam.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1945 | | pagina 1