DE STEM
Voor God, Koningin en Vaderland
EDITIE VOOR ZEELAND
Prijs uitsluitend per week f 0.30
Redactie t Oostkade 16,
Sas van Gent
Administratie t
Dubbelpoort 7, Hulst
Uitgave„De Stem"
Drukker t
G. de Mul, Sas van Gent
No 15» Woensdag 13 Dec. 1944
Directeur j
J. A. H. M. v. Schijndel
Hoofdredacteur
J. J. H. A. Bruna
Redact, voor het gewest
A. J. v. d. Meer
DE BEVRIJDING VAN VUGHT.
door Arnold Vas Dias
ANEP's Oorlogscorrespondent
Bij het Britsche Tweede Leger, 27 October
(ANEP-ANETA)
Vrijwel de geheele bevolking van het stadje
Vught, dat 27 October werd bevrijd, heeft
meegeholpen om de duizend geinterneerden
van het beruchte concentratiekamp, dat even
buiten Vught gelegen is, en waar zich eenmaal
35,000 geinterneerden bevonden,die aan de
grofste behandeling waren blootgesteld, te be
vrijden.
Ik ben door het uitgestrekte kamp rondge
leid met zijn gevangenis en crematieoven,
waarin het stoffelijk overschot van 13,000
menschen, die opgehangen dan wel gefusilleerd
van uitputting of door slechte behandeling ge
storven waren, vernietigd zijn geworden.
Men heeft mij een relaas gedaan van wreed
heden, die alle verbeeldingskracht te boven
gaan. Een der straffen bestond uit het levend
begraven van gevangenen, waarbij alleen het
hoofd boven den grond uitstak, terwijl de be
wakers daarom heen de grond aanstampten
totdat de slachtoffers het bewustzijn verloren
hadden waarna zij weer uitgegraven werden.
Tallooze geinterneerden werden zoolang ge
slagen, dat alle beenderen in hun lichaam ge
broken waren. Maar toch moesten zij den vol
genden dag op het appèl verschijnen, waar zij
in kruiwagens heen gereden werden. Het
meerendeel stiérf tengevolge der opgeloopen
verwondingen.
Gedurende de eerste twee maanden, dat het
kamp-was ingericht stierven er dagelijks dertig
geinterneerden. Hun stoffelijk overschot moest
door de andere geinterneerden bij het appèl
worden gebracht. Naderhand werd een meer
doeltreffend systeem van vernietiging uitge
vonden om zich van de lijken te ontdoen en
wel door ze te cremeeren. In de ovens, die ik
zag, was nog asch aanwezig alsmede beende
ren der slachtoffers.
Naar betrouwbare ooggetuigen verklaren,
zijn van Juni 1944 tot begin September, toen
de geinterneerden geëvacueerd werden, 3,000
personen in het kamp gefusilleerd, waarvan
800 in de laatste veertien dagen.
Onder de terechtgestelden bevonden zich 22
Belgen en 2 Nederlanders van de onder-
grondsche verzetsbeweging, die werden opge
hangen. Voordat zij terechtgesteld werden,
mochten zij van de Duitschers als laatste gunst
een wensch uiten. Een der Belgen, die op het
schavot stond, zei toen tot den kampcomman
dant: „Vandaag ik, morgen gij. Ik herhaal,
vandaag ik, morgen gij", waarna hij terecht
gesteld werd.
Het Nederlandsche Roode Kruis en de be
woners van Vught deden al het mogelijke om
het lijden der geinterneerden te verzachten
door het zenden van voedselpakketten. Een
actie, die door alle Nederlanders gesteund
werd.
Ik zag de cel zonder ramen, 4 bij 2,5 meter,
waar verleden jaar 67 vrouwen als straf den
geheelen nacht moesten doorbrengen. Toen
men den volgenden morgen de cel opende,
waren er acht overleden en drie krankzinnig
geworden.
Een groot gedeelte van het kamp was ge
reserveerd voor de onderzoekingsafdeeling der
Duitsche luchtmacht voor heel Noord-West-
Europa. Hier werden geallieerde vliegtuigen,
die waren neergestort, gedemonteerd en alle
onbruikbare onderdeelen gesorteerd. Bij dit
werk werden tal van gevangenen gebruikt,
die onder toezicht van Duitsche technici werk
zaam waren.
Aan de muur hingen afbeeldingen van rom
pen van Amerikaansche vliegtuigen met de
aanduiding „Heli's Bells" en dergelijke. In
een andere afdeeling stond een drukkerij, waar
Duitsche propaganda-lectuur gedrukt werd.
In begin 1943 werd de kampcommandant
vervangen, die gedurende zijn commando alle
17,000 Toden, die zich daar bevonden, naar
Duitschland had laten overbrengen in vee
wagons zonder voedsel, waarin zij een dag
lang moesten verblijven voordat de plaats van
bestemming bereikt was.
Onder de zich in het kamp bevindende gij
zelaars bevonden zich honderden vrouwen en
zelfs familieleden van leden der ondergrond-
sche beweging, die de Duitschers wenschten te
arresteeren, maar die spoorloos verdwenen
waren.
Er was een moeder met haar negen kinderen.
In December 1943 bevonden zich nog 127
kinderen, waaronder 20 zuigelingen, in het
kamp. De jongste geïnterneerde was in het
kamp geboren en nu 7 maanden oud.
Thans zijn in het kamp de Duitsche be
wakers ondergebracht en de N.S.B.'efs, die
zijn saamgedreven. Daar wachten laatstge
noemden nu totdat zij berecht zullen worden
voor al het lijden, dat zij hun. landgenooten
hebben aangedaan.
Japansche Oorlogsschepen verlaten
Ned. Oost-Indië.
New-York, 27 October (ANEP-ANETA).
David Lawrence heeft uit Washington het
volgende gepubliceerd:
„Eenheden van de Japansche Marine zijn
naar is waargenomen, bezig Nederlandsch
Oost-Indië te verlaten. De evacuatie van Ne
derlandsch Oost-Indië door feitelijk alle sche
pen der Japansche vloot lijkt nu vrijwel zeker.
De Japansche vlootcommandant heeft onge
twijfeld beseft, dat sterke Britsche eskaders
bij Singapore dan wel op weg daarheen zijn
en zijn slagschepen en kruisers, die patrouille
diensten verrichten in het Zuidelijke deel van
de China Zee, teruggehaald".
Lawrence beweert vervolgens, dat dit terug
trekken opzettelijk zoo geregeld was, dat het
samenging met de actie bij de Philippijnen,
waarvoor ook andere Japansche eenheden van
het Noorden uit naar de Philippijnen voeren.
Over de gevechtsactie aldaar zegt Lawrence:
„Het Japansche Opperbevel stond voor een
uiterst lastige beslissing. Moest het trachten
de kostbare olievelden op Borneo bezet te
houden of de kans wagen, dat Amerikaansche
zeestrijdkrachten Japansche wateren zouden
binnenvaren om Japansche steden en industrie
gebieden te bombardeeren?'
„De Japanners besloten blijkbaar uiteinde
lijk Nederlandsch Oost-Indië in den steek te
laten en naar Japan terug te keeren. Zij kozen
voor het terugtrekken hunner schepen een
oogenblk, dat hun bizonder geschikt voorkwam,
namelijk een moment waarop onze vloot reeds
geruimen tijd op zee was geweest en brandstof
en munitie verbruikt had voor de acties tegen
de Bonin pilanden, Formosa en andere 1
langrijke Japansche bases, zoodat wij wel ge
dwongen zouden zijn hen aan te vallen om te
voorkomen, dat hun vliegtuigen in staat zou
den zijn hulp te verleenen aan de Japansche
luchtmacht, die zich op de Philippijnen bevond.
„De nederlaag der Japansche vloot lijkt
thans echter de beslissende actie van dezen
oorlog in de Stille Zuidzee. Het zou ons niet
verrassen als de. Japansche vloot van dit
oogenblik af aan in Japansche wateren zou
blijven".
Dappere Nederlanders.
New York, 27 Oct. (ANEP-ANETA).
Virgil Pinkley van United Press heeft in
een zijner recente berichten het volgende ge
meld:
„Luitenant Ernest W. Haagenson uit Glen-
dale, Californie, die van een operatie van
luchttroepen in burgerkleeren heeft weten te
ontsnappen heeft 'gezegd:
De Nederlanders hielpen mij door de vij
andelijke linie te ontsnappen. Die mannen van
de Nederlandsche Verzetsbeweging zijn echte
helden. Die hebben nog eens lef! En handig,
dat ze zijn! Ze zijn in dat opzicht de Duit
schers voortdurend de baas!