DE STEM
SLACHTOFFER VAN HET
KAPITALISME
Voor God, Koningin en Vaderland
EDITIE VOOR ZEELAND
Prijs uitsluitend per week f 0.30
No 8. Dinsdag 5 Dec. 1944
Redactie t Oostkade 16,
Sas van Gent
Administratie t
Dubbelpoort 7, Hulst
Uitgave „De Stem"
Drukker s
G. de Mul, Sas van Gent
Directeur
J. A. H. M. v. Schijndel
Hoofdredacteur
J. J. H. A. Bruna
Redact, voor het gewest
A. J. v. d. Meer
Volgende passage uit 's Pausen groote rede
nemen wij zonder commentaar op. Een enkele
verwijzing tusschen den tekst willen wij ons
veroorloven. Méér zou het straffe betoog
slechts schaden.
Zoo zien wij de immer toenemende gelederen
van de werklieden dikwijls geplaatst tegenover
de overdreven opeenhooping van economische
goederen, vaak onder onpersoonlijke, naam-
looze rechten verborgen (zooals N.V., Trust,
Concern, Red.), worden dan onttrokken aan
het gemeenschappelijk welzijn, en met succes,
terwijl zij tot dat welzijn hadden kunnen bij
dragen. Zij brengen ook den werkman in de
schijnbare onmogelijkeid om daadwerkelijk
een eigen persoonlijk bezit te verwerven. Wij
zien de werkende eisch middenstandsklasse
hun waarde in de menschelijke samenleving
verliezen en ongewild gewikkeld worden in
een steeds zwaarder conflict, zonder hoop op
succes.
Aan den eenen kant ontwaren we een on-
metelijken rijkdom die het openbaar en privaat
economische en dikwijls zelfs het civiele leven
beheerscht, (de wereldmarkt en soms ook de
regeering van het land waren onderworpen
aan de Captains of industry', „zoodat tegen
hun wil niemand zelfs maar kan ademhalen",
Quadr. Anno, no. 106; Red.). Aan den an
deren kant zien we de ontelbare aantallen
- van hen, die beroofd zijn van iedere bestaans
zekerheid, die daardoor eigenlijk geen belang
stellen in de echte en hoogere waarden van
den geest, die hun verlangens naar de on-
vervalschte vrijheid prijsgeven en zich aan de
voeten werpen van een of andere politieke
partij die aan al haar slaven op eenigerlei
wijze brood en zekerheid belooft. De onder
vinding leert tot welke tyrannie de mensch
onder zulke omstandigheden in staat is, zelfs
in onze dagen.
De. Kerk streeft derhalve in de verdediging
van het beginsel van privaateigendom een
hoog zedelijk sociaal doel na. Zij beoogt niet
den huidigen stand van zaken absoluut en
zonder meer te verdedigen, als was deze de
uitdrukking van Gods wil, noch de rijken en
plutocraten tegenover de armen en nood
lijdenden als gold dat een beginselkwestie.
Verre vandaar. Vanaf de eerste tijden is zij
de verdedigster geweest van den verdrukte
tegen de tyrannie van den machtige en heeft
zij de rechtvaardige klachten van alle klassen
van werknemers tegen iedere onrechtvaardig
heid gesteund. Wat de Kerk nastreeft is veel
eer een waarborg omtrent het persoonlijk be
zit. Een waarborg, dat het bezit zoo wordt
opgevat als het volgens de plannen van Gods
wijsheid en de gezonde beginselen van so
ciale orde zijn moet. Dat immers moet nood
zakelijk vaststaan vóór de mensch iets onder-
neme. En zoo moet het persoonlijk bezit een
prikkel zijn om voor het levensdoel te werken.
Voor het doel in het hier en in het hierna
maals. Een doel van vrijheid en waardigheid
voor den mensch die naar Gods beeld ge
schapen werd, en wien God in den beginne de
heerschappij schonk over de stoffelijke dingen,
opdat zij hem tot zijn welzijn zouden strekken.
Ontneem den werker de hoop eenige goe
deren of persoonlijk bezit te verkrijgen, en
welken anderen natuurlijken prikkel kunt ge
hem aanbieden om hem flink te doen werken,
te doen sparen, matig te doen leven, nu er
heden ten dage niet weinig menschen en
volken zijn die alles hebben verloren en niets
dan hun arbeidskracht hebben overgehouden?
Pius XII op 1 September j.l.
F. BASTIAENSEN
Het str ij den de P ol en.
We hebben al eens den een en den an
der hooren vragen; Hoe zit het eigenlijk met
dat Poolsche legioen? Hoe is dat zulk een
belangrijk onderdeel van de ontzaglijke leger
macht der verbonden volkeren geworden?
We kunnen daaromtrent het volgende ver
tellen: Om het oude roemrijke Polen ont
brandde deze geweldigste aller oorlogen. On
der de toen heerschende omstandigheden kon
inmiddels niet verhinderd worden, dat het
dapper strijdende Polen het tegen een ge
weldige technische overmacht moest afleggen
maar de wettige regeering bleef bestaan en
zette op vreemden boden den strijd voort.
Een Poolsche legermacht werd opgebouwd in
Frankrijk, bestaande uit ontvluchten uit de
bezette gebieden. Tezelfdertijd begon de
Poolsche luchtmacht zich in Groot-Brittanië
te hergroepeeren. Ondanks de overgave van
Frankrijk duurde de Poolsche weerstand op
Franschen bodem nog geruimen tijd voort.
Eindelijk werd een divisie gedwongen de
Zwitsersche grens te overschrijden, terwijl ele
menten van andere divisies er in slaagd;en
Groot-Brittannië te bereiken, teneinde den
strijd voort te zetten
Het is in Schotland, dat weer een nieuw
Poolsch leger werd opgericht. Intusschen
onderscheidden zich de Poolsche luchtvloot.
Ieder achtste vliegtuig, gedurende den strijd
om Engeland werd door de Poolsche piloten
neergehaald. In 1941 doorstond in Noord-
Afrika een Poolsche brigade het reeds ver
maarde beleg van Tobroek. Een ander
Poolsch leger werd in Rusland georganiseerd.
Sinds 9 maanden maakt het deel uit van het
8ste Britsche leger en bevindt zich op het
huidig oogenblik in Italië. Het heeft zich met
roem overladen, door de met waren helden
moed uitgevoerde innemingen van Cassino,
Piedimonte en Ancona. De eerste Poolsche
pantserdivisie, in Schotland gevormd en ge
drild, heeft deelgenomen aan den veldtocht
in Normandië. Zij heeft gestreden bij Caen,
Falaise, Chambois en Coudehart, waar ze de
elementen van twee Duitsche pantserdivisies
vernietigd heeft. Door deze veldslagen heeft
zij de buitengewoon snelle operaties door het
Noorden van Frankrijk, België en Nederland
mogelijk gemaakt. In September nam de bri
gade der Poolsche valschermspringers deel
aan de zware gevechten bij Arnhem. De
mannen van het thans strijdende Poolsche
leger zijn de waardige nazaten van een held
haftig voorgeslacht
J. B.
Ziekenhuis in den kelder.
De oorlogsdagen goed doorstaan.
Gedurende oorlogshandelingen is het voor
gezonde menschen gemakkelijker het veege
lijf te redden dan voor zieken. Dit was voor
ons de aanleiding eens 'n praatje te gaan
maken met dr. van de Sande, geneesheer aan
het St. Ignatius ziekenhuis te Breda. Dr. van
de Sande vertelde ons, dat vanaf 4 Sept.
wegens de verontrustende oorlogsberichten de
ernstige zieken naar de kelders werden ge
bracht en deze tot op heden daar gebleven
zijn. Voor de opname van nieuwe patiënten
werd de volgende gedragslijn gevolgd: alleen
accute gevallen, zooals bv. chirurgische en
besmettelijke, werden aangenomen; alle an
deren werden geweigerd, omdat ae directie
niet langer de verantwoordelijkheid voor deze
menschen kon blijven dragen.
Dr van de Sande was zeer ontstemd over
de houding van de Duitsche soldaten, die op
een schandelijke manier het oorlogsrecht ge
brutaliseerd hadden door o.a. mitrailleursnesten
te plaatsen binnen het hek en door een licht
kanon in de onmiddellijke nabijheid van den
zuidelijken vleugel ,op te stellen. Zelfs waren
er Zondagavond na de bevrijding der stad
om ongeveer half zeven nog twee Duitsche
soldaten,gewapend met handgranaten, door
de gangen van het ziekenhuis gekomen om
de geallieerde soldaten in den rug te kunnen
aanvallen.