Dagblad van Noordbrabant Zéeuwsche Editie SI. HAZAIRE, L0RIEHT EN BREST HOUDEN STAND. Bn het Verre Oosten. KORT NIEUWS: KUNSTENAAR EN SAMENLEVING NEERLANDIA-PERS 848 JAARGANG B ZATERDAG 12 AUGUSTUS 1944. No. 18064. 1 BLAD aai/ oAhaelp nnlApo 1.10 mm., kolnm 4? ir.m f 100. elkf mm r Abortoememtn hninctilaud bij vooruitbetaling per kwartaal 1.73. franco per post f 3 45^ j>er week (uisluitend bij niet-postbesiehlhg) 21 cent cosse r.ummers cent. Bewijsnum- «Tiers s cent Bijkantoren te Roosendaal, telefoon 1480: Bergen op Zoom. telefoon SM; Waalwijk, telefoon 220. Goes, telefoon 2238: Hulst, telefoon 102 Vci^chtjnt eiken werkdag. gehcple oplage 1 -10 mm., kolom 42 mm.. 2.00. elke mm meer 20 e adv. van plaafset. aard uit N -Br ultst. Br. ed. resp. 1.70 en 17 ct.. Id.-Zeeuwsche ed. lesp 80 c en.6 c B^cl. zie tarief Inzend op adv.. welke de uitgever» te hunner beoordeeiing niet verlangen af te geven, worden noch teruggegeven, noch aan cle inzenders van adv. uitgeleverd. Zware gevechten bii Vire en Caen. Amerikanen dringen op noordelijk van Le Mans Duitscbe afweer- successen in het Oosten. HOOFDKWARTIER VAN DEN FUEHRER Aug. (D.N.B.) Het opperbevel van de weermacht deelt mede: „In het gebied ten zuidoosten van Caen werd het vijandelijke penetratiegebied af gegrendeld en het frontverband hersteld. Sedert de vroege ochtenduren van heden groeit het vijandelijk artillerievuur daar wederom tot een trommelvuur aan. In den sector aan weerszijden van de Ome ondernam de vijand gisteren slechts vruch- telooze aanvallen op kleiner gebied, waarbij 32 tanks werden stukgeschoten. Buitenge woon verbitterd werd gevochten in het pe netratiegebied ten zyjden van Vire, dat de vijand tengevolge van 01121e tegenaanvallen niet kon vergrooten. In het gebied van Ce Mans zijn hevige gevechten gaande met den door sterke formaties vliegtuigen gesteunden en thans in noordelijke richting aanvallenden vyand. De verdedigers van St. Nazaire, Loriënt en Brest, afkomstig van alle drie de onderdee- len der weermacht sloegen wederom alle door tanks gesteunde"vijandelijke aanvallen bloe dig af. Alleen al ten noordoosten van Brest zijn de laatste dagen meer dan veertig vijan delijke tanks stukgeschoten. Het garnizoen van St Malo handhaafde ook gisteren de stad tegen voortgezette verbitterde aanvallen der Amerikanen. Slagvliegtuigen vielen noordelijk van Le Mans colonnes vijandelijke voertuigen met goed gevolg ,aan. Door aanvallen van zware gevechtsvliegtuigen werd voor de Normandi- sche kust een koopvaardijschip van 4000 ton in brand gebombardeerd; een ander groot schip en een torpedojager werden zwaar be schadigd. Bewakingsvaartuigen der marine en luchtdoelgeschut der marine schoten voor de kust van het westelijk bezette gebied elf vijandelijke vliegtuigen neer. In het Fr arische achterland werden 271 terroristen in den strijd vernietigd, 't Vergeldingsvuur op Londen duurt voort. In Italië hadden gisteren geen gevechts handelingen van beteekenis plaats. In het Oosten stortten tusschen Stryj en Weichsel talrijke bolsjewistische aanvallen na zwaren strijd bloedig ineen. Noordwestelijk van Baranof zetten onze troepen hun aanval voort en namen een heu velterrein. Vijandelijke tegenaanvallen had den geen resultaat. Formaties gevechts- en slagvlegtuigen vielen met goede uitwerking het bolsjewistische overzet- en aanvoerver- fceer op den Weichsel aan. Tusschen Warschau en Augustof hervatten de bolsjewisten in verscheidene sectoren met sterke strijdkrachten hun aanvallen na een gevechtspauze van verscheidene dagen. Oos telijk van Warschau werden alle aanvallen uiteengeslagen. Ten Noordwesten' van Bialy- stok kon de vijand onze stellingen binnen dringen, Tegenaanvallen brachten hem tot staan. Ten zuidwesten van Kowno werd de stad Wilkowisjken in een tegenaanval heroverd, In de beide laatste dagen verloor de vijand hier 69 tanks en stukken stormgeschut als mede 61 stukken geschut. Noordelijk van de Memel zetten de Sov jets hun aanvallen, niet voort tengevolge van de zware verliezen, de vorige dagen geleden. In den zesdaagschen slag bij Raseinen heb ben onze troepen daardoor een volledig af- weersucces bevochten. De Sovjets leden zware verliezen aan dooden en gewonden en verlóren in de periode van 4 tot 9 Augustus het pantsereffectief van twee pantsercorpsen. Aan het Letlandsche front vielen de bols jewisten met talrijke formaties over een breed front aan. De meeste hunner aan vallen werden in onverwijld ondernomen te genaanvallen afgeslagen. Alleen zuidweste lijk van het meer van Pskof drong de vijand, die meer dan tien infanteriedivisies in den strijd wierp en door formaties tanks en slag vliegtuigen gesteund werd, onz,e stellingen binnen. Zware gevechten zijn hier aan den gang. Vijandelijke bommenwerpers vielen giste ren het gebied van Ploesti aan. Duitsche, Roemeensche en Bulgaarsche luchtverdedi- gingsstrijdkrachten schoten dertien vijande lijke vliegtuigen neer. Des nachts vlogen vijandelijke storingsvliegtuigen over Zuid- Hongaarsch gebied. Twee vliegtuigen werden neergeschoten. Formaties vijandelijke jagers vlogen boven zuidwest- en west-Duitschland. Hierbij werd een hospitaaltrein in het gebied van Muenchen, die duidelijk met het Roode Kruis gekenmerkt was, met de boord wape nen aangevallen. Des nachts lieten vijande lijke vliegtuigen bommen vallen op Berlijn en Bremen." Het bolsjewisme en de Kerk. De ..Voelkischer Beobachter" van Dinsdag 8 Augustus meldt o.m. het volgende: Veelbeteekenende berichten over de teugel- looze agitatie der bolsjewistische godloozenbe- weging in Zuid-Italië- bereikten Madrid Door verspreiding van anti-religieuze berichten en georganiseerde optochten wordt de massa opge hitst. In Vaticaanstad loopen dagelijks berich ten binnen over aanslagen op eenzaam gelegen pastorieën, over de berooving van offerblokken Voor de kerken worden aan de bezoekers van de kerkdiensten pamfletten uitgedeeld, waarin te lezen staat: „In Sovjet-Italië zullen geen ker ken bestaan!" of „wanneer de vrienden van Stalin Home veroverd hebben, zal de z.g. Hei lige Vader evenals Gods Zoon den kruisdood sterven. Keert U bijtijds van hem af, anders moet u hem gezelschap houden evenals de moor denaars aan het kruis." Talrijke geloovigen hebben niet meer den moed ter kerke te gaan. In eenige streken waar de verdeeling der levensmiddelen reeds door communistisch gezinde elementen ter hand werd genomen, werden de levensmiddelen aan kerk gangers onthouden. In een dorp nabij Napels hebben de communisten de heiligenbeelden, krui sen en madonna'^ uit een tiental kerken der omgeving op een brandstapel gewor pen en verbrand. De autoriteiten, aan wie deze gebeurtenissen werden medegedeeld, verklaarden, dat het hun ontbrak aan de noo- dige politie om tegen' de léden van de godloozen beweging op te treden. Aan de noodlijdende Italiaansche bevolking werden levensmiddelen beloofd, „wanneer zij zich als één man voor de Sovjet-Unie bekenden". „De Paus heeft me- degeholpen uw broodkorf hooger te hangen", zoo heet het in de pamfletten der bolsjewisten, met de cynische bemerking: „Waar blijft de zoo dikwijls beloofde hulp des hemels?" In Vaticaanstad is men over dit snelle afglij den in het bolsjewistische godlooze vaarwater ontzet. Heden moet verduisterd worden van 21,15 tot Zondag 6.15; Maan onder J16.2Ü, op. Zondag, 1.22. Nieuwe Maan Vriidag 18 Augustus. Zondag moet turduisterd worden van 21 uur tot Maandag 6.30. Maan onder 17.30, op, Maandag. 2 uur. STRIJDT IN DE WAFFEN SS MEDE VOOR EEN NIEUW EUROPA. KEURINGEN. Het SS.-Ersatz-kommando deelt mede: Iedere gezonde Nederlander kan zich aanmelden ten einde gekeurd te worden voor de Waften-SS (WiRing), SS. Pantzer Grenadier-brigade Neder land, SS.-Pantzer Jager-kompagnie, Scheveningen, Landstorm Nederland en Germaansche SS. in Nederland. 14.8.44 812 uur,,Rotterdam, Deutsche Oberschule, Westerlaan no. 1. 14.8.44 16—18 uur, Den Bosch, Hotel Noord-Brabant, Markt 45. 15.8.44 812 uur, Venlo, Deutsches Haus, Egmondstraat 16. 15.8.44 16—18 uur, Arnhem, Café Royal. 16.8.44 8—12 uur, Zwolle, Hotel Geitenbeek. 17.8.44 8—13 uur, Amsterdam, Dam 4. 18.8.44 8—12 uur. Utrecht, SS.-Ersatzkommando Niederlande, Nebenstelle, Vredenburg 19, 18.8.44 1517 uur, Amersfoort, Pol. Durchgang slager, Leusder weg. Tijdens de keuringen worden alle inlichtingen verstrekt met betrekking tot de verzorging van familieleden, uur der opleiding, extra levensmiddelen, kolen, etc. Personen tusschen 19 en 35 jaar die aanmeldingsplichtig zfjn voor de tewerkstelling, kunnen zich eveneens aanmelden en worden gedurende de verbintenis van de tewerkstelling vrijgesteld. Officier in de Waf f en-S S. kan ieder worden, die na tenminste een Jaar diensttijd zijn ge schiktheid voor de officiersopleiding heeft bewezen, zyn schoolopleiding is niet doorslaggevend. Beslissend voor bevordering zijn: gedrag, karakter, prestatie. Alle verdere inlichtingen en gratis reis biljet voor heen en Nt e r u g- teis verstrekken de navolgende Nebenstellen der Waffen SS. Amsterdam,'Dam 4. Alkmaar, Langestraat 56; Utrecht, Vredenburg 19. Heerlen, Saroleastraat 25. Groningen, Heerenstraat 46. Enschede, Hun gel os che.straat 30. Eveneens by het SS-Ersatz- kommando Niederlanden, Den Haag, Korte Vijverberg 5. BIJ ONZE VRIJWILLIGERS. Een vijandelijke tank probeert dè terugtrekkende troepen te dekken. Onze mannen met hun „Panter" grijpen onmiddellijk in en vernietigen den tegenstander. (SS - PK - Pachnlcke - O.-H.). aöïWJ Luchtaanvallen op Japan 'en op Sumatra. Roosevelt voert besprekin gen. Weer politieke rust in Oost- Europa- Hawaii genoot eens een zoete, romantische >eputatie. Thans geldt het als het zenuw centrum van de Amerikaansche oorlogvoering in den Stillen Oceaan. Roosevelt zelf is naar Honoloeloe gereisd om er in eigen persoon inspectie te houden en met ziin bevelhebbers gene raal Arthur en de admiraals Nimitz, Halsev en Leahy plannen te beramen voor de ko mende oorlogsfase in den verdedigingsgordel van Japan. Veel nieuws droegen (ie golven der Zuidzee niet naar het vasteland maar desondanks kan men veilig aannemen, dat er groot- "scheepsche plannen zijn vastgelegd. De nieuwe stuurman op het bedreigde Ja- pansche schip Koiso moest deze week con- stateeren, dat het er den schijn van heeft, dat de Amerikanen aanstalten maken een ongekend en slag toe te brengen. Op Goeam loopt de strijd ten einde. Reeds melden de frontberichten uit Tokio, dat een zuiver beeld van het frontverloop op het oogenblik niet meer te vormen is, al scheren de laatste haarden van het Ja- pansche verzet in de bergen van 't Noord oosten te smeulen. Inmiddels is Nimitz reeds bezig om op Saipan en de omliggende eilanden nieuwe vliegvelden te bouwen. Reeds kruist de vloot der Amerikanen rond de veel noordelijker gelegen Bonin-eilanden, die mogeliikerwijs het doel van de volgende landingen zijn. De Philippijnen, die Goeam nu als pis- tool-op-de-borst hebben, zijn ook reeds het doelwit van bomaanvallen geweest. Eert woordvoerder van het Witte Huis heeft verklapt, dat de herovering der Philippij nen in Honoloeloe besproken is. Van Amerikaanschen kant heeft men er trouwens nooit een geheim van gemaakt, dat men een herovering van de eilanden der Philippijnen 7000 in getal en daarna een sprong naar China's vasteland op het pro gram heeft. De herhaaldelijke bombardemen. ten op Palau en Jap, die bij wijze van spre ken de deur van Manilla zijn, spreken een duidelijke taal Berichten over vlootbe we gin gen bij Halmaheira dus in den geur der Mo- luksche specerijen, staven de veronderstel- linig. dat men ook langs een achterdeurtje bii de Philippinos zal aankloppen. Daarbij komen nü weer berichten over lucht Gp^.vi'r.llen op de Japan scha «uden zelf. Deze week vlogen de AmerikdaïiscKe „super- forten" vanuit China boven Korea en Kioes- jioe het zuidelijke Japansche eiland, waar Nagasaki ligt. Gisterennacht kwamen op nieuw vliegtuigen over Korea, die thans koers zetten in de richting Hondo, het grootste der Japansche eilanden. Weliswaar kennen de-berichten dezen aan vallen weinig meer dan propagandistische waarde toe. maar men kan er toch wel be paalde conclusies uit trekken met betrekking tot de bedoeling, die de Amerikanen ermee hebben. Daarover maakt men zich in Japan blijkens vroegere uitlatingen trouwens wei nig illusies. De luchtaetiviteit der Geallieerden strekt zich ook u|t tot de zuidelijkste der Japan sche veroveringen. Sumatra is in de laat ste weken al enkele malen het doelwit ge weest van de uit Ceylon opereerende Brit- sche eskaders. Palembang werd Vrijdag ochtend voor het eerst aangevallen, waar bij een petroleum t^nk getroffen werd. Ook op het vasteland, waar de Japansche oorlogvoering tot dusverre een tegenwicht had kunnen vormen voor de moeilijkheden, die in het zeegebied werden ondervonden ziin de successen meer verdeeld. Weliswaar boek ten de Japanners deze week nog een belang rijk resultaat in Z. W. China, waar zij Heng iang met zijn bezetting veroverden maar daar staat tegenover dat zy in het grensge bied van Birma en Indië sinds geruimen tijd in het defensief zijn. Deze week werd er hier dan ook reeds op gewezen dat Japan .met zijn oorlogsinspan ning het voorbeeld van den Duitschen bond genoot gaat volgen. In Oost-Europa. De diplomatieke stormen van vorige Week schijnen te gaan liggen. Uit Bulgarije kwam zelfs een ontkenning van de berichten, die dit land pogingen toeschreven om tot een vergelijk met de Geallieerden te komen. In Finland wisselde ook de regeering. maar de verwachtingen van een nieuwen koers zijn ook hier niet door feiten bevestigd. Rond Turkije bleef het stil. Wel werden vanuit Ankara maatregelen gedecreteerd voor mili taire eventualiteiten, maar volgens Duitsche berichten vindt men desondanks in Moskou de zuidelijke buren nog niet toeschietelijk ge noeg Tevredenheid kan men uit het Krem lin dan ook moeilijk verwachten voor het Dardanellenstatuut onder het mes is geweest. In Straatsburg is bij een aanval de bekende Domkerk getroffen. (DNB). In een Duitsche nota aan de Ver. St. wordt geprotesteerd tegen het feit, dat in Italië zes Duitsche soldaten na hun gevangenneming zijn vermoord. (DNB). Geallieerde besprekingen over eei?i interna tionale veiligheidsorganisatie zullen 21 Aug. te Washington beginnen. (DNB). Rijksminister Ohneorge heeft bij de Duit sche posterijen o.a. door stopzetting van het ver zenden van drukwerk en pakjes het plan tien duizenden arbeidskrachten- voor bewapening en front vrij te maken. De Rijksminister van Justi tie dr. Thierack heeft soortgelijke plannen voor zijn ressort. (DNB). De Amsterdamsche tuchtrechter heeft ge voelige boeten opgelegd aan eenige kruideniers, die onjuiste opgaven over hun suikervoorraad hadden verstrekt. (ANP). Een belangwekkende meening van G. Bernard Shaw, (N.P.) De Engelsche componist Rutland Boughton heeft een jaar of vijftien geleden, in een Engelsch tijdschrift, eens een artikel geschreven waarin hij opmerkte, dat de kunstuitingen slechts dan wezenlijke waarde hebben, wanneer de scheppende kunstenaars midden in de samenleving staan. Men ziet hieruit, hoe een gezonde gedachte, zooals in Duitschland reeds lang bestaat en die men in ons land nu ook zoo goed als de oorlogsomstandigheden het toelaten, vorm tracht te geven soms ook wel by een enke ling buiten Europa kan bestaan. Geen levensvatbare kunst kan ontstaan, zoo gaat Boughton verder, die niet ten volle gebaseerd is op realiteitszin. En die reali teitszin is ondenkbaar, zonder een open oog. ook voor het politieke gebeuren. Het is een vergissing, wanneer iemand zich te goed aciht voor de politiek. Het woord politiek heeft alleen maar een onaangenamen klank, om dat men deze bemoeiing overlaat aan enke len, die er een beroep van maken. Het was geen toeval dat de Grieksche tragedieschrij vers, die staatslieden en veldheeren waren, richting gaven aan het denken in elk op zicht. Scheppende activiteit kan alleen vruchten dragen, wanneer de kunstenaar zich bewust is van, en volkomen opgaat in het volle leven. Hierdoor wordt de originaliteit van een werk bepaald en niet door den wensch om iets anders te doen dan een ander. Dit artikel gaf aan G. Bernard Sh&w een opmerkelijke kantteekening in de pen die voor onzen tijd bijzonder interessant is. vooral voor jonge menschen, die er vaak geen idee van hebben onder welke omstan digheden ook de kunstenaar vroeger leefde in een periode, die vele ouderen nochtans zoo gaarne terugverlangen. En als men de op merking van Bernard Shaw leest, zal men ook begrijpen waarom sommigen naar vroe ger terugverlangen en waarom men tegen woordig beter doet, de gezonde gedachte te doen zegevieren, zooals die thans vorm ge vonden heeft. „Wat heeft mr. Broughton tot de politiek gebracht?" vraagt Bernard Shaw. „Hy zegt het niet; maar ik vërmoed hetzelfde wat mij er toe bracht; opstandigheid tegen een on dragelijke onderdrukking die het den men schen onnoodig moeilijk maakt om als kun stenaar te leven. Wat i'k noodig had was een mogelijkheid om den kost te verdienen met mijn eigen werk, en toch voldoende vrijen tfjd te Houden, om mij als kunstenaar te bekwamen en te zien, wat ik op dit gebied, in dien vrijen tyd kon presteeren. Om ver volgens, na het overtuigend bewijs te hebben geleverd, dat kunst mijn eigenlijke werk kring was in staat te zijn, de kunst tot mijn werk, en meer prozaïsche bezigheden tot mijn verpoozing te maken. „De maatschappij vroeg acht tot veertien uur zielsdoodenden slavenarbeid van mij. alleen om een handjevol rijke luiaards in staat te stellen een nutteloos leven te leiden zonder te werken, en met genoeg geld om er een soort van artiesten op na te houden, naar hun smaak, op dezelfde manier, waarop zij Pekineezen - en andere hondan- soorten, papegaaien,^ paarden enz. houden. Ik wees deze voorwaarden van de hand; door een wreede zelfzuchtige exploitatie van mijn arme ouders en door de resten van eenig familievermogen was ik in staat aan den hongerdood te. ontkomen. Tot ik een plaats vond als journalist (hoofdzakelijk als mu ziekcriticus, in welke hoedanigheid ik in staat was elk« dwaasheid aan een uitgever van de hand te doen); maar omdat deze proef mij niet beviel ging ik verder uit op de scalp van het kapitalisme en ik hoop voor mijn dood tenminste eenige haren in mijn wig wam te zullen zien hangen. „Maar opstandigheid tegen een ondragelijk sociaal systeem is een voorbijgaande phase, zooals stuipen bij een kind. Ik heb mijn heele leven lang de anti-kapitalistische stui pen gehad; en ook Rutland Boughton vult er deze bladzijden mee. Maar wanneer het kapitalisme ^overwonnen zou zijn of ge storven aan^zyn eigen inherente rotheid en. zijn verachting voor kunst, dan zal het be roep, dat mr. Boughton doet op alle kunste naars om met ons in stuipen te liggen, want daar komt het op neer, zijn kracht verloren hebben. Wanneer beschaving en kunst weer eens tezamen zullen ondergaan, dan zal er noch kapitalisme, noGh kunst zijn om de stuipen van te krygen. Wanneer (waarop wij moeten hopen, willen wy niet vertwijfelen) het kapitalisme vervangen zal zijn door een verstandig systeem van alge- meene welvaart, dan zal elke kunstenaar hebben waarnaar ik verlangde en waarnaar Rutland Boughton verlangde*: een verzekerd bestaan met genoeg vrijen tijd om onze kunst, te beoefenen, zonder commereiëeie bijgedachten". De jonge lezer zal uit deze woorden van. Bernard Shaw uit 1929 ook begrijpen, hoe het komt, dat sommige kunstenaars van .vroeger" thans niet meer willen werken. Het is heel eenvoudig. Zy waren de kunste naars zooals een verrot kapitalisme hen wilde hebben. Zij mochten wel een beetje raar doen en in ruil voor hun bundeltjes of hun liedjes wel eens een glaasje wijn komen drinken bij den een of anderen snob, die de rol van kunstbeschermer wel aardig vond. Deze kunstenaars willen natuurlijk niet „meewerken". Zy loopen nog aan den lei band van hun broodkruim-heeren. En methen- hopen zij, dat die tijd. waarin zij tenminste tieren konden, mag weerkeeren. Zij hebben een begrijpelijken afkeer voor natuurlijke verhoudingen, zooals die in een gezonde sociale maatschappij zullen kunnen bestaan.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1944 | | pagina 1