Dagblad van Noordbrabant
Zeeuwsche Editi©
Nieuwe koers van Duitsche afweer in kef Oosten.
De aanslag op den Fuehrer.
FLORENCE ONDER VUUR.
V.
NEERLANDIA-PERS 84» JAARGANG B
ZATERDAG 5 AUGUSTUS 194-1. No. 18058. 1 BLAD
Abonnementen bmnciilaod bij voorulibeinting pee kwartaal i Ti franco per post f
per week (uisluitend bij niet-postbesie|i1i«g> 21 cent Losse t.ufrtmeês 6 cent. Bewljsnum-
»ncrj 6 cent Bijkantoren te Roosendaal, telefoon 2460; Boegen op Zpom, telefoon 621;
Waalwijk, telefoon 229; Coes. telefoon 2S36; Hulst, telefoon 102. Ve< schijnt ej^ken wcijcdftg
Adv. getteele oplage 1-|0 mm., kolom 42 ir.m f 2.00 elke mm meet 20 c adv v«n plaatse»
aard uit N.-Br uitsl ,Br, ed resp. t 70 en 17 ct.. ld Zeeuwsche ea. iesp eo c. en 8 c Reci
/ie tartef. Inzend op adv,, welke de uitgevers te hunner beoordeeling dipt vcrlangr
af te geven, worden noch teruggegeven, noch aan de inz.endets van adv. uitgelever
Sovjet-druk in het Zuiden zeer sterk. Russische brugge-
hoofden over d©n Weichsel. De strijd om Warschau.
Toegenomen afweerkracht, doch geen evenwicht van krachten
Vele Duitsche beschouwingen over den
stand van zaken in het Oosten hebben in den
ioop van deze week kunnen wijzen op de
aanzienlijke vermindering van het tempo van
den opmarsch der Sovjet-troepen Inderdaad
toont een vergelijking van de frontlijn met
die van een week geleden minder ingrij
pende verschillen dan we aan dit front sedert
22 Juli gewoon waren en de Duitsche berich
ten hebben herhaaldelijk kunnen gewagen
van tegenacties, die de plannen van den
tegenstander doorkruisten.
Niettemin: de kleinere vorderingen, die de
Russen in de afgeloopen week maakten, kun
nen voor het geheele strategische beeld van
groote beteekenis worden geacht. Men lette
op het feit dat juist de beide flanken van
de groote penetratieruimte, in beweging zijn
geraakt. De Duitsche strijdkrachten in Gali-
cië hebben na een verbitterden weerstand on
der den druk van zich uit het Noorden af tee-
kenende omvattingsbewegingen een achter
waar tsche zwenking voltrokken. Daarop wees
deze week generaal Ddttmar in zijn radio
overzicht. Vooral de laatste dagen moet de
druk hier aanmerkelijk verzwaard zijn, zoo
als kon worden afgeleid, uit de mededeeling,
dat de gevechten reeds ten Westen van
Reichshof gevoerd worden. De Sovjettroepen
moeten hier dus tot 100 K.M. voor Krakau
gevorderd zijn doch niet minder gevaarlijk
voor deze stad is de druk uit het Noordoosten.
Daar hebben de Russen namelijk bij
Baranof een bruggehoofd over den Weich
sel gevormd, van waaruit zij oprukten naar
Staszow. Hier en iets noordelijker moeten
de Duitschers hevige gevechten leveren,
waarbij 't tot 'n tijdelijke crisis kwam toen
*n uiterst sterke pantserformatie der Russen
bij Rozwadow en Sandomierz naar het
Westen kon oprukken. De aanval ging in
de richting van de stad Kielce, doch na
den aanvoer van reserves kon het open
gescheurde front in hoofdzaak weer geslo
ten worden.
De meeste successen rapporteerden de
Duitsche berichten van de zuidelijke flank
van. dit opmarschgebied waar Duitschers en
Hongaren zich met succes geweerd hebben
tegen de pogingen om de Karpathenpassen
naar de Hongaarsche vlakte te overmeeste
ren. De, roode aanval op de Beskidenpas
wordt als definitief mislukt beschouwd, daar
entegen hield de druk op de Tataren-pas
aan» doch ook hier konden de Hongaarsche
troepen de Russen terugdringen.
Voorts teekende zich in het Baltische ge
bied door den Russischen opmarsch in het
gebied van Schaulen en- Mitau reeds de schei
ding van de in Letland en Estland strijdende
Duitsche legers van Oost-Pruisen af en deze
Russische vorderingen zijn van des te meer
belang, daar zij voor den aanvaller de mo
gelijkheid scheppen om waaiervormig op de
Duitsche grenzen aan te vallen. Inderdaad
heeft men deze week het aanvalsfront tegen
Oost-Pruisen zich naar het Noordoosten zien
uitbreiden en in de streek tusschen Sudauen,
Kalvaria en Wilkowiski schoof het reeds tot
vlak tegen 't grensgebied vooruit. De tegen
stand der Duitschers is hier sterk evenals
aan de noordelijke flank van de wig, die de
Russen in Litauen dreven. Dat kan blijken
uit de Duitsche tegenactie bij Birsen en uit
het feit, dat een recbtstreeksche aanval op
Riga tot nog toe kon worden voorkomen.
Verder noordelijk zijn de roode troepen
weer in actie gekorfien in de streek van
Narwa, doch opneuw zonder resultaat.
De gevechten om Warschau.
In het centrum van het front, langs de
Weichsel en bij Warschau zijn geen groote
verschuivingen gekomen, doch aan den hier
gevoerden strijd om de Weichsel-overgangen
moet uiteraard groote waarde worden ge
hecht. Behalve het reeds genoemde zuidelijke
bruggehoofd moeten de Russen thans ook bij
Poelawy en zuidelijk van Warschau brugge-
hoofden hebben gevormd.
Ten Zuiden van Warschau ontstond door
een boLsjewistischcn aanval die uitgevoerd
werd met drie divisies infantere, tijdelijk
een gespannen situatie. Deze kon echter
nog in den loop van Donderdagmiddag
door het ingrijpen van een Duitsche pant
serformatie hersteld worden. Een plaatse
lijke penetratie werd afgegrendeld.
Ook in het Noorden hebben de aanvallers
getracht de Poolsche hoofdstad te overvleu
gelen, maar Duitsche tegenaanvallen sneden
de doorgedrongen pantsehspits af en herover
den Radzymir. In den strijd om Warschau
nemen ook de „partisanen" een aandeel; er
^worden acties van politietroepen tegen deze
meiers-achter-de-fronten gemeld.
westelijk van Bialystok gingen de
gepen weer over tot door braak-aan
eenwel zonder succes bleven.
Guderian?
sectoren een meer evenwichtige toestand is
geschapen.
Men wijst er echter op, dat van een even
wichtige toestand voor het front in het ge
heel vooreerst nog niet kan worden gespro
ken en dat met het verlies van meer gebied
moet worden rekening gehouden. De moge
lijkheid van een doordringen der Russische
legers tot de oostelijke Duitsche provincies
wordt dan ook ernstig onder de ogen gezien.
„In het byzonder, zoo schreef de Hbld.-
correspondent zal men niet in de beslissende
fout van. 1914 vervallen en een aanval op
Oost-Duitschen bodem door gebruikmaking
van operatieve reserves van andere oorlogs-
tooneelen trachten te verhinderen". Daar
komt bij, dat men in de benoeming van den
„pantser-generaal" Guderian reeds de
nieuwe Duitsche tactiek ziet afgespiegeld, die
zou neerkomen op een loslaten der fronten
en een overgaan tot den zuiveren bewegings
oorlog waarin het getal een minder groote
rol zou spelen dan de kwaliteit en strategisch
vernuft.
Daders uit de weermacht
gestooten en voor een
volksgerechtshof.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FUEH
RER. 4 Aug. (DNB) Het leger heelt den
Fuehrer den wensch doen kennen om tot een
onmiddellijk herstel van zün eer, zoo snel
mogelijk door een meedoogenlooze zuiverings
actie bevrijd te worden, ook van den laat-
sten misdadiger, die betrokken is geweest bij
den aanslag op 20 Juli 1944, De wensch luid
de, dat de schuldigen vervolgens uitgeleverd
zouden worden aan de volksjustitie,
De Fuehrer heeft aan dezen wensch vol
daan, vooral aangezien het snelle en kracht
dadige ingrijpen van het leger zelf den volks-
en hoogverraderlijken aanslag in den kiem
heeft gesmoord.
In bijzonderheden heeft de Fuehrer be
paald: Een eere-gerechtshof van veldmaar
schalken en generaals van het leger moet
onderzoeken, wie op eenigerlei wflze bij den
aanslag betrokken is en uit het leger moet
worden gestooten, wie als verdacht om te be
ginnen ontslagen moet worden.
In dit eere-gerechtshof heeft de Fuehrer
beroepen: generaal-veldmaarschalk Keitel,
feneraal-veldmaarschalk Von Rundstedt,
ol.-generaal Guderian, generaal der infan
terie Schroth, luitenant-generaal Specht. Als
vertegenwoordigers: generaal der infanterie
Kriebel, luitenant-generaal Kirchhein.
De Fuehrer heeft zich voorbehouden per
soonlijk een beslissing te treffen over de
voorstellen van het eere-gerechtshof. Solda
ten, die de Fuehrer uitstoot, hebben geen
gemeenschap meer met de millioenen fatsoen
lijke soldaten van het Groot-Duitsche Rijk,
die de uniform van het leger dragen en met
de honderdduizenden, die nun trouw met den
dood hebben bezegeld. Zij. zullen derhalve ook
niet voor een gerechtshof van de weermacht,
maar tezamen met andere daders voor het
volksgerechtshof terechtstaan. Hetzelfde
moet gelden voor de soldaten, die om te be
ginnen uit de weermacht ontslagen worden.
Het door den Fuehrer aangestelde eere-ge
rechtshof van het leger is op 4 Augustus
bijeengekomen en heeft op grond van de
aanwezige resultaten van het onderzoek den
Fuehrer de volgende voorstellen voorgelegd:
Uit de weermacht worden gestooten; a.)
de in arrest zijnde generaal-veldmaarschalk
Von Wltzleben, generaal der berichtentroep
Fellgiebel, luitenant-generaal Von Haase. ge-
neraal-majoor Stieff, generaal-majoor Von
Treschkow, kolonel van den generalen staf
Hansen, luitenant-kolonel van den generalen
staf Bernardis, majoor van den generalen
staf Mayessen, kapitein Klausing. reserve le
luitenant» graaf Von der Schulenburg, reserve
le luitenant Von Hagen, reserve luitenant
graaf York von Wartenburg.
b.) de op 20 Juli standrechtelijk doodge
schoten generaal der infanterie Olbricht, ko
lonel van den generalen staf graaf v, Stauf-
fenberg, kolonel van den generalen staf Mertz
von Quirnheim, reserve le luitenant Von
Haeften.
c.) de verraders die zich door zelfmoord
zelf schuldig verklaard hebben, kolonel-gene
raal b.d. Beek, generaal der artillerie Wag
ner, kolonel van den generalen staf Von
K -vtag-Loringhoven, luitenant-kolonel
Schrader.
d.) de deserteurs generaal der artillerie
Lindemann, majoor "van den generalen staf
Kuhn (naar de bolsjewieken overgeloopen).
e.) een voorstel tot uitstooting van den
vroegeren kolonel-generaal Hoeppner is over
bodig, aangezien Hoeppner daar hij in
1942 reeds uit de weermacht was gestöoten
niet meer tot het leger behoorde,
De uitgestootenen worden ter beschikking
gesteld van het volksgerecht of volksgerechts
hof om terecht te staan. Het proces voor het
volksgerechtshof tegen de schuldigen vindt
binnenkort plaats.
Toespraak van Mannerheim
HELSINKI (D.N.B.) Bij zijn ambtsaan
vaarding heeft maarschalk Mannerheim in
iwezigiheid van de regeering en talrijke
iwoordigers. van het corps 'diploma-
ilechtige zitting van den rijks-
behouden.
;n, die wij ter bescherming
[eiligheid moeten over
goot. zoo zeide hii.
[che leger en
1 if dan vier
[oogsten
tkken.
"iet
Aanvallen bij Caen mislukt. De door
braak in Bretagne. Duitsch a£-
weersucces in de Karpathen.
Zware strijd aan den
Weichsel.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FUEHRER,
4 Aug. (DNB). Het opperbevel van de weer
macht deelt mede;
„In Norniandië mislukten plaatselijke
aanvallen van den vijand zuidwestelijk van
Caen. In 't gebied van Coulvain werden den
geheelen dag hevige gevechten geleverd,
zonder dat zjj leidden tot een noemens
waardige verandering in de positie.
Zuidwestelijk daarvan en in het gebied van
Vire gelukte het, den binnengedrongen vijand
door den tegenaanval van Duitsche pantser
formaties terug te slaan en den samenhang
van het front te herstellen. Vijftig vijandelijke
tanks werden stukgeschoten. Een sterke vfjan-.
delijke groep is ingesloten en wordt concen
trisch aangevallen.
Noordoostelijk en oostelijk van Avranches
stortten talrijke door tanks gesteunde vijan
delijke aanvallen met groote vrliezen ineen.
In het oostelijk deel van Bretagne dringen
de over Avranches in zuidelijke richting door
gebroken gemotoriseerde troepen van den v j-
and naar het zuiden en het westen op en be
vinden zich op verscheidene plaatsen in ge
vecht met de garnizoenen der Duitsche steun
punten in dit gebied. In de laatste dagen ver
loor de vijand 216 tanks.
Door strijdmiddelen der marine en door
duikbooten werden in de wateren voor 't in
vasiefront 'n kruiser, drie torpedojagers, twee
corvetten, alsmede vijf transportschepen en
een speciaal schip met een gezamenlijken in
houd van 36.000 ton tot zinken gebracht.
Talrijke andere schepen met een gezamen
lijken inhoud, van meer dan 56.000 ton wer
den door torpedo's getroffen. De ondergang
van het grootste deel dezer schepen kan waar
schijnlijk worden geacht. Torpedomotorbootcn
brachten in den nacht van 2 op 3 Augustus
in het oostelijk deel van de Seinebaai een
Britsehe artiilerieboot tot zinken.
Londen en zijn buitenwijken liggen nog
steeds onder het zware vuur der V 1,
In Italië distancieerden onze troepen x\Sa
op een nauw bruggenhoofd dicht ten zuiden
van Florence. Hernieuwde vijandelijke aan
vallen op deze stellingen mislukten. De his
torische stad met haar onvervangbare cul
tuurschatten ligt onder zwaar vijandelijk
artillerievuur.
Ac.rs.den noordoostelijken rand der Karpa
then is de vijandelijke doorbraakpoging in de
richting van den Beskidenpas mislukt. Daarbij
is de 271ste infanteriedivisie der Sovjets Inge
sloten en vernietigd. Verscheidene andere Sov
jetdivisies leden zware verliezen aan men-
schen en materiaal. In de periode van 31 Juli
tot 3 Aug. werden in dit gebied 181 stukken
geschut, 13 tanks, alsmede talrijke infanterie
wapenen en auto's vernield of buitgemaakt.
Herhaalde bolsjewistische aanvallen ten
westen van Reichshof werden afgeslagen.
Westelijk van Baranof werden 23 vijandelij
ke tanks door stormgeschut vernield.
Aan het overige Weichselfront zijn he
vige gëVechten gaande in het gebied teil
oosten van Sandomierz, aan weerszijden
van Poelawy en zuidoostelijk van War
schau.
Noordoostelijk van Warschau werden Sov
jet strijdkrachten door een tegenaanval van
onze pantserwagens van haar achterwaart-
sche verbindingen afgesneden en op een klein
gebied opeengedrongen; 76 vijandelijke pant
serwagens werden vernield.
Aan het front van Warschau tot westelijk
van Kowr.o mislukten alle bolsjewistische
aanvallen. Aan 't front in Letland stortten in
verscheidene sectoren vijandelijke aanvallen
bloedig ineen. Plaatselijke penetraties werden
afgegrendeld of in den tegenaanval verkleind
Op de landengte van Narwa liepen de Sov
jets opnieuw met negen infanterie-divisies
en vier pantserformaties storm op onze stel
lingen. Zij leden wederom zware verliezen
zonder successen te behalen.
Een vijandelijke landingsoperatie, in de
ochtenduren van 2 Augustus onder bescher
ming van Engelsche torpedojagers en talrijke
jachtbommenwerpers ondernomei tegen het
Dalmatische eiland Korcoela werd na een
korten, hevigen strijd door het garnizoen van
het eiland afgeslagen.
Formaties bommenwerpers ondernamen
met schending van Zwitsersch territorium
terreuraanvallen op plaatsen in Zuid- en
Zuidwest-Duitschland, vooral op Friedrichs-
hafen, Saarbruecken en Kempten. Door lucht
verdedigingsstrijdkrachten werden 43 vijan
delijke vliegtuigen, waaronder 40 viermotori
ge bommenwerpers neergeschoten."
Nieuwe landingen op N-Guinea
Naar de NRC aan 't Hamb. Fremdenblatt
ontleent, zijn Amerlkaansche troepen od
Nederlandsch Nieuw-Guinea, 60 mi.il ten
Noordoosten van het Japansche steunpunt
Sorong tusschen de grootere Jjapansche
steunpunten Manorwari en Sorong geland.
Zii hebben ook de nabijgelegen eilanden
Amsterdam en Middelburg genomen. Deze
eilanden liggen boven de uiterste Noordwest
kust van Nieuw-Guinea, op 30 k.m. afstand
van Kaap de Goede Hoop (Nieuw-Guinea).
Sorong ligt op dén hoek waarin de Noord
kust van N.-Guinea overgaat in de West
kust. op ongeveer 130 km van Kaap de.
Goede Hoop,
De ziekte van den Aartsbisschop
Z. H. Exc. Mgr. dr. J. de Jong. Aartsbis
schop van Utrecht, verblijft nog In het St.
Liduinaziekenhuis te Apeldoorn, zoo meldt
..(ie Tijd" Er hebben zich geen complicaties
in het ziektebeeld voorgedaan. Zijn toestand
baart geen zorg. Volkomen rust is echter nog
gebiedend- voorgeschreven. Bezoek is onge-
wenspht en kan niet worden toegelaten.
Naar de nieuwe Gemeenschap.
VIII (Slot).
De Bedrtffsgemeenschap, grondslag der
volksche samenwerking.
(N.P.). Het kan niet uitblijven, dat het
treden der samenwerking in de
plaats van den s t r jj d de positie, van den
arbeider in de ondernming radicaal moet
veranderen.
De arbeidersvakbeweging heeft steeds op
middelen gezonnen, die positie meer in over
eenstemming te brengen met hetgeen de
menschelijke waardigheid eischen moét.
We willen hier niet spreken van den toe
stand van vele jaren terug, toen de arbeider
eigenlijk niet veel anders was dan een soort
hooger bewerktuigd werkdier, dat onmatig
lang werkt,, vrijen tijd noch ontspanning
•kende, geen enkele ontwikkeling bezat, scha
mel gehuisvest en poover beloond werd en
zijn eenigen troost vond in den borrel. Deze
tijd is voorgoed voorbij en keert nimmer terug.
Toch we deden het in deze artikelen
reeds eerder uitkomen werd ook later de
arbeider principieel op dezelfde wijze be
schouwd en behandeld als in dat barre ver
leden als leverancier van een koopwaar,
arbeidskracht geheeten. De maatschappelijke
en economische ontwikkeling, de strijd der
arbeidersvakbeweging, de sociale wetgeving
hebben hem wel opgeheven uit zijn vroegeren
toestand van verdierlijking, en hem m a a t-
s c h a p p e 1 ij k tot vol berechtigde staats
burger en volksgenoot gemaakt, maar zijn
economische positie, zijn positie als
werker, is daarmee nog lang niet in over
eenstemming.
Voor de onderneming, waarin hij arbeidt
is hij een tweeledig wezen. Aan den eenen
kant is hij mensch, volksgenoot, staatsbur
ger, aan den anderen kant drager van ar
beidskracht. In de eerste kwaliteit heeft hij
allerlei ambities en bekwaamheden, die hem
in sommige gevallen boven anderen doen
uitsteken. Hij kan bijvoorbeeld in het poli
tieke leven een leidende functie vervullen,
of wel in ander opzicht een maatschappe
lijke rol spelen. Voor de onderneming echter
telt alleen zijn arbeidskracht. Het is eigenlijk
zóó, dat alleen de arbeider de nood
zakelijke drager der gewenschte arbeids
kracht, de onderneming binnen komt. Voor
den mensch, den staatsburger, den volksge
noot is er geen plaats. Die behoort er. vol
gens de geldende „zakelijke" opvattingen
buiten te blijven. De arbeider zou eigenlijk
liefst een soort automaat moeten zijn, een
^obot, opdat de ondernemingen maar geen
hinder zouden ondervinden van den men-
schelijken kant hunner arbeidskracht-leve
ranciers.
De arbeiders echter koesteren vaak on
bewust, het verlangen om juist déar waar zij
het grootste deel van hun leven doorbrengen
waar zij, op hoe bescheiden wijze ook, schep
pend werkzaam zijn, hun volle menschen-
waarde niet alleen méé te brengen, maar
ook erkend te zien.
De arbeidersvakbeweging nu zocht de ver
wezenlijking van dit verlangen voorheen
ziüks in overeenstemming met de bestaande
democratische orde in de invoering van
democratisch vormen óók in het bedrijfs
leven. Zij noemde dit het verlangen naar
„mede-zeggenschap". Haar actie daarvoor is
echter niet ingeslagen, ook niet bij de ar
beiders zelf. Deze hebben blijkbaar intuïtief
gevoeld, dat dit toch de juist weg niet zijn
kon! In het staatsleven mochten naar 't toen
malige algemeene oordeel dan al verkiezin
gen en vertegenwoordigers, commissies en
rapporten en eindelooze beraadslagingen pas
sen, in het bedrijfsleven behooren zij toch
zeer zeker, niet. Iedere arbeider weet uit er
varing, dat het in een bedrijf gaat om hiërar
chisch geordende deskundigheid en- verant
woordelijkheid, om doelbewust handelen en
bovenal: om bekwame en krachtige 1 e i-
d i n g. Het gaat den arbeider heusch niet
om medezeggenschap in de leiding van het
bedrijf! Ook al, omdat hij heel goed weet,
datJ deze noodzakelijkerwijze ook medever-
antwoordelijkheid zou meebren
gen, en hij zulk een verantwoordelijkheid
dragen kan. noch wil. Zeggenschap en ver
antwoordelijkheid beide laat hij gaarne aan
den bedrijfsleider over, en hoe bekwamer de
ze is, hoe bereidwilliger hij zich aan hem
onderschikt. Bovendien had hij tot nog toe
alleen oog voor zijn arbeidsvoorwaarden in
engeren zin, en daarvoor zorgde zijn vak
bond wel.
Neen zijn waardigheid als mensch, als
volksgenoot en staatsburger vraagt erken
ning op geheel andere wijze!
De arbeider mag niet slechts beschouwd
worden als leverancier van arbeidskracht,
zooals andere buitenstaanders leveranciers
van kolen, materialen, werktuigen zijn. Hij
moet zich op zijn plaats erkend weten als on
misbaar medewerker, van hoe beschei
den aard dan ook. Hij moet zich kunnen voe
len als een organisch deel van het bedrijfs-
geheel, verantwoordelijk voor de vervulling
van zijn taak en d&ardoor mede verantwoor
delijk voor het welzijn van het geheel. Bo
vendien moet hij weten, dat hij juist als
staatsburger en volksgenoot, die zich in een
bepaald bedrijf aan de voortbrenging wijdt
en die daardoor naar de mate van zijn kun
nen medewerkt aan de taak der volksgemeen
schap, erkenning vindt. Op zulk een wijze
wordt de onderneming, waarin hij arbeidt,
j$ts van hemzélf, een deel van zijn leven,
Mjaaraan hij zich verbonden voelt, waarvan
net welzijn hem ter harte gaat. Hy zal er
zich dan van bewust zijn, met zijn arbeids
kamer aden, van hoog tot laag, en onder de
bevoegde leiding van den bedrijfschef, een
bataljon van den arbeid te vormen, dat zich
inzet in den dienst der volksgemeenschap.