Dagblad van Noordbrabant
Zeeuwsche Editie
Beslissende slag westelijk van de Weichsel?
FRONT BIJ ST.L0 SN BEWEGING,
Volksüoorlichting in oorlogstijd
NE ERL ANDIA-P ERS 84e JAARGANG B 9
ZATERDAG 29 JULI 1944. No. 18052. 1 BLAD
Abonnementen fomncniand bij vooruitbetaling per Kwartaal 2 78. fvtmco per post J 4S#
per week (uisluitend bij nJet-posibestelling) cent Losse nummers 6 cent. Bcwtjsnum-
mcr» G cent. Bijkantoren te: Roosendaal, telefoon 2480. Bet gen op Zoom. telefoon 521;
Waalwijk, telefoon 229; Goes, telefoon 2235; Hulst, telefoon 102. Verschijnt eiken werkdag.
geheele oplage t-lo mm., kolom 42 min 2.00. elke mm meer 20 c Bdv van plaatset
aard uit N.-Br uttsl. Br. ed reso. l 70 en 17 et., ld. Zeeuwsche ea.Tesp 80 c en 8 c Reet
zie tarief. Inzend, op adv.. welke de uitgevers te hunner beoordeeling niet verlangen
af te geven, woiden noch teruggegeven, noch aan de inzendeis van adv. uitgeleverd'
Amerikanen trachten Coutances te bereiken. De drie
zwaartepunten in het Oosten. - Dr- Goebbels over de nieu
we wapens. Japans moeilijkheden.
volk opnieuw de vraag behandeld is, waarom
de vloot zich binnengaats houdt. Nog altiid
kan Japans vloot zien niet aan een treilen
wagen, zoo heet het, zij zal gespaard blijven,
f/-if -711 onm-oarnn 4v» nnkin^nn tt.„ v- T-,
De snelle opeenvolging der militaire ge
beurtenissen in het Oosten heeft het front
in Nórmandië in de laatste weken naar den
achtergrond gedrongen, waartoe te meer
reden was nu het scheen alsof de invasie-
strijd in een evenwicht van krachten was
vastgeloopen. Terwijl deze week ten Zuiden
van Caen den nieuwen stoot der Britsche
legers opnieuw slechts een kort succes be
schoren was zijn er evenwel in de laatste
dagen berichten binnengekomen, waaruit
duidelijk werd. dat de Dutische linies in
de westelijke helft van het landingshoofd
dien zwaren Amerikaanschen druk niet heb
ben kunnen doorstaan. Ten Westen van
St. LrO hebben zeer sterke strijdkrachten van
gen. Bradley in uiterst zware gevechten een
vrij diepe penetratie kunnen forceeren,
waarvan de beteekenis niet onderschat mag
worden blijkens de officieele Duitsühe for
muleering die spreekt van „het op eenige
-plaatsen opengescheurde front".
De richting waarin de Amerikanen zijn
opgetrokken, wijst uit, dat de bedoeling
voor^zit bij Coutances de Westkust te be
reiken en zoo het Duitsche front bü Les-
say en Périers tot den terugtocht te
nopen.
Daar het offensief zich ook ten Oosten
van St. Lo zij het met minder succes uit
strekt en tevens bewegingen in zuidelijke
richting gemeld worden, kan men aanne
men. dat Montgomery's opzet zich niet tot
de bovenbedoelde beweging beperkt. Vandaar
dan ook dat Rommels troepens hun uiterste
kracht inspannen om den aanvaller een
verdece ontplooiing van zijn succes te be
letten. De gevechten worden als uiterst
hard gekenschetst en van Duitschen kant
word.t opgemerkt, dat de Duitsche grenadiers
den zwaarsten last dragen.
Beslissende slag in het Oosten
He.t algemeene beeld van den strijd in
het Oosten, een strijd die nog dagelijks in
heftigheid toeneemt heeft door de front
correcties, die gisteren werden bekend ge
maakt geen belangrijke wijziging onder
gaan. De belangrijke steden die door de
Duitschers werden prijs gegeven, lagen im
mers voor het meerendeel reeds ver achter
de frontspitsen. Wel is Xe verwachten, dat
de di'uk op de meest bedreigde 'deelen van
het front zal toenemen nu de Sovjet-leiding
dp golfbrekers in het achterland kan af
breken en belangrijke spoorwegcentra, zoo
ais <\e ontruimde steden zijn, voor het aan-
voerverkeer kan herstellen. Warschau kan
na den val van Bialystck behalve uit het
Zuiden en Oosten ook uit het Noordoosten
benaderd worden. Bovendien is af te wach
ten of de Russen thans ook vanuit Bia-lv-
stok een rechtstreekschen aanval op Oost-
Pruisen zullen probeeren, nadat zii noorde
lijker blijkbaar op te zwaren tegenstand
zijn gestuit; weliswaar zouden zij daarbij het
sterk verdedigbare gebied der Masurische
meren op hun weg vinden, maar het zou
niet de eerste maal Zijn dat de Sovjet
formaties de terreinbezwaren prefereeren
boven schijnbaar gemakkelijker wegen.
Het noordelijke zwaartepunt, dat in de
richting Riga wijst, zal - vermoedelijk recht
streeks invloed ondervinden van den val
van Duenaburg. dat het gros der aanvallers
wekenlang in het grensgebied van Litauen.
Letlanden Rusland heeft vastgehouden.
Reeds woedt noordelijk van Kowno zware
strijd. Tenslotte blijkt uit het weermachts-
bericht van gisteren dat ook aan den voet
van de Karpathen, waar de Duitschers
zijn teruggeweken, de druk in westelijke
richting versterkt is. De Sovjets dringen
thans op in het gebied ten Westen van de
San, dat is dus voorbij Paroslau en Prze-
m-ysl. Ook hier gaat de strijd dus naar de
Weichsel en daarmee naar het gebied, waar
vermoedelijk een groote veldslag zal worden
geleverd.
Met den dag warden, aldus een corres
pondentie van C.D., de aanduidingen in
bevoegde Duitsche kringen duidelijker, dat
er binnen afzienbaren tijd een slag zal
worden geslagen, die althans op dit loo-
neel van den oorlog een beslissing zal kun
nen brengen. De Sovjets trachten met ge
weld door te breken naar de vlakten ten
Westen van de Weichsel, die weinig na
tuurlijke hindernissen biedt en by uitstek
geschikt is voor een tankslag.
De vraag is, of de Duitsche leiding zal trach
ten hier aen stormloop van het roode leger
op te vangen. De nabijheid van de Duitsche
grenzen maakt zulks wel waarschijnlijk, doch
men zal bij het beoordeelen dezer vraag ook
rekening moeten houden met de herhaalde
stemmen die van het Duitsche volk geduld
vragen om nog een zekeren tijd te wachten
tot het verwezenlijken der nieuwe gevechts
middelen, die op staperstaan. Ook dr. Goeb
bels heeftv dat deze week in een artikel over
„Het voorbijstreven van den voorsprong" nog
eens gedaan, maar opmerking verdient, dat
hij hier sprak over wapens, die zich in het
bijzonder tot Engeland zullen richten, „aan
gezien Engeland het dichtst bij ons toegrij
pen ligt en ook de hardste straf verdient".
Omtrent de middelen, de tactiek waarmee
en de geografische posities waaruit de Duit
sche' legerleiding den vloed uit het Oosten
denkt af te dammen verluidt volgens den C.
D.-correspodent nog niets.
Japansche discussies.
De oorlog in den Stillen Oceaan.heeft deze
week weer eens enkele pimten van-den Ne-
derlandsch-Indischen archipel beroerd. Sa-
bang en Madoera werden gebombardeerd.
Terwijl de Amerikanen doordrongen op Goe-
am en Tinian waar de Japansche bezet
ting in moeilijke positie verkeert daar de te
genstanders met een machtige groep vlieg
dekschepen de toevoerlijnen beheerschen,
hebben hun slagformaties reeds den aanval
geopend op een anderen gewichtigen Japan-
schen nost. de Palau-eiianden, die minder
dan 1000 km. oostelijk van de Philippünen
liggen. Geen wonder dat voor het Japansche
tot zij kan opereeren in gebieden, waar Tiaar
luchtmacht haar voldoende ondersteuning
kan geven. Tegelijk beijvert de Japansche
pers zich reeds om haar lezers te verzekeren,
dat een eventueele afsnoering van de zuide
lijke veroveringen (Ned. Incflë, Malakka en
Achter-Ihdië) de oorlogsindustrie niet zou
benadeelen. Deze gebieden zouden volgens
deze persstemmen namelijk geen oorlogs
grondstoffen produceeren, doch slechts luxe
grondstoffen. Weliswaar kan men het belang
van de olie, de rubber, het bauxiet, het tin,
de kinine, het mangaan, het wolfram e.a.
voor de oorlogvoering niet ontkennen, maar
hiervan zouden in het moederland groote
voorraden zijn aangelegd of zouden nieuwe
bronnen in Mandsjoekwo en Noord-China
zijn aangeboord. Zulke discussies in de pers
toonen inmiddels duidelijk aan, dat Japan in
de toekomst nog zwaarderen druk verwacht,
dan waarönder het thans reeds leeft.
Domei meldt, dat de Japansche minister
van Buitenlandsche Zaken. Sjigamitsoe, een
onderhoud heeft gehad met den chef van den
generalen staf, Omatsoe. Tijdens een kabi
netszitting hebben generaal Soegijama en
admiraal Yonai als vertegenwoordigers van
leger en vloot een program van vier punten
aan de orde gesteld. Dit plan behelst de vol
gende pimten; 1. Energieke voortzetting van
den oorlog door de regeering tot aan de on
dubbelzinnige overwinning in hecht geloof
aan het eindresultaat. 2. Grootere zorgen der
regeering ten behoeve van een vrijere mee-
ningsuitmg in het publiek met het doel de
stemming en den strijdgeest der bevolking op
te voeren. 3. Uitvoering van alle mogelijke
maatregelen tot een spoedige vergrooting der
gevechtskracht, in het bijzonder die van de
luchtvloot. 4. Zorg der regeering voor een
krachtig en vereenvoudigd bestuur der staats
aangelegenheden met het doel de politieke
macht der regeering in alle volkslagen te la
ten doordringen.
Aartsbisschop kreeg auto-ongeluk.
Donderdagmorgen werd in de nabijheid
van Apeldoorn de auto. waarin zich z. H.
Exc. de Aartsbisschop van Utrecht bevond
tengevolge van het slippen van een wagen
aangereden door een van de andere zijde
passeerenden auto. zoo meldt „De Tijd".
Tengevolge van den schok liep Z. H. Exc.
een lichte hersenschuddingop. Hii is op
genomen in het St. Liduinaziekenhuis te
Apeldoorn. .Zijn toestand ris alleszins bevre
digend. Zijn chauffeur bleef ongedeerd.
Nieuwe burgemeesters.
's-GRAVENHAGE, (A.N.P.) Het Rijks
commissariaat maakt bekend: de genéral-
kommissar fuer Verwaltung und Justiz heeft
benoemd: W. B. van der Werff te Maas
tricht tot burgemeester van Vaals. H. R. B.
Groenewold te Marum tot burgemeester al
daar, W. Grasma te Wonseradaal tot bur
gemeester van Idaarderadeel. A. F. de Jong
te Akkrum tot burgemeester van Utingera-
dreel. C. van Duvse te St. Jansteen tot bur
gemeester van Clinge. J. E. Tuin te Veen-
dam tot burgemeester van Gasselte.en A. C.
van Driel te Middelburg tot burgemeester
van Wemeldinge.
Loonen bij oogsten.
's-GRAVENHAGE, (ANP). Blijkens de Ned.
Staatscourant van 27 dezer heeft de gemachtig
de voor den arbeid een beschikking uitgevaar
digd, waarbij tijd- en tariefloonen worden vast
gesteld voor het oogsten van bepaalde land
bouwproducten als haver, rogge, gerst, tarwe,
vlas, verschillende soorten zaden enz.
De loonen voor de verschillende oogstwerk-
zaamheden zijn voor elke provincie afzonderlijk
bepaald.
Oois voor Uw moeder en kinderen is de
groote collecte op Zaterdag 29 Juli. Be
denk dit, bij het vaststellen \ian uw
offer.
Het fraaie raadhuis op de Markt te Culem-
borg wordt gerestaureerd. Dezer dagen is
het gebouw uit de steigers gekomen en of
schoon de restauratie nog niet gheel vol
tooid is, kan men zeggen, dat het monu
ment er thans weer prachtig uitziet.
(Foto C.N.F. - Stuvel).
Het Vaticaan en het Communisme
VATICAANSTAD (A.N.P.) Volgens be-
trouwbare berichten hadden de verschillen
de ontvangsten van de New Yorksche aarts
bisschop Spellman bij den Paus ten doel.
contact tusschen het Vaticaan en Moskou
tot stand te brengen. Volgens de opvatting
van welingelichte kringen kan deze poging
als mislukt worden beschouwd. Men wiist
in dit verband naar uitlatingen over het
communisme in de toespraak van den Paus
tot de St. Pietersvereeniging. Voorts wordt
er aan herinnerd dat de Osseravafrore Roma
no juist dezer dagen heeft opgemerkt, dat
de Roomsch Katholieke kerk een contact met
het activistische marxistische communisme
onmogelijk verklaart.
Nieuwe aanval op Florence begonnen.
Strijd in het Oosten nog heviger.
Lemberg, Brest-Litofsk, Bialystok
en Duenaburg ontruimd.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FUEH
RER, 28 Juli (DNB) Het opperbevel van
de weermacht maakt bekend:
„La het strijdgebied aan weerszoden van
St. Lo hebben de Amerikanen hun grooten
aanval den geheelen dag voortgezet. Ter
wijl zij ten Oosten van St. Lo er slechts in
slaagden, eenige onbelangrijke penetraties
te bereiken, werden onze troepen ten Zuid
Westen van de stad in verbitterde en voor
beide partijen met zware verliezen gepaard
gaande gevechten verder naar het Zuiden
en Zuid-Westen teruggedrongen. De tegen
aanvallen tot sluiting van het op eenige
plaatsen opengescheurde front zijn aan den
gang.
75 tanks werden stukgeschoten. In den
sector van Caen ondernam de vijand slechts
vruchtelooze aanvallen van geringen omvang.
Formaties jacht- en slagyliegtuigen schoten
in luchtgevechten tien vijandelijke vliegtui
gen omlaag. Torpédovliegers brachten in den
nacht van 26 op 27 Juli in de Seinebaai een
vijandelijke tankboot van 4000 brt. tot zin
ken en beschadigden vier transportschepen
met-een inhoud van 25.000 brt, alsmede een
torpedojager ernstig. In het Oostelijke deel
van de Seinebaai plaatste een kustbatterij
van het leger verscheidene treffers op een
vijandelijk slagschip. Beveiligingsvaartuigen
van een Duitsch konvooi schoten voor den
mond van de Loire van acht aanvallende
vijandelijke jachtkruisers zes omlaag. In liet
Fransche gebied werden 42 terroristen in den
strijd vernietigd.
Bijna onafgebroken ligt zwaar V. 1 vergel-
dingo vuur op het gebied van groot-Londen.
In xtane tastte" ae vfjana ons geheele ïroiit
door talrijke plaatselijke aanvallen af. Het
zwaartepunt van de vijandelijke verkennings
operaties lag in den sector ten Zuiden van
Florence en aan de Adriatische kust. Alle
aanvallen werden voor onze stellingen afge
slagen.
Sinds de vroege ochtenduren is de vijand
over een breed front ten Zuiden van Flo
rence opnieuw tot een grooten aanval over
gegaan. Er zijn hevige gevechten ontbrand.
Aan het Oostelijke front is de groote af-
weerslag tusschen de Karpathen en de
Finsche Golf in hevigheid nog toegenomen.
Nadat de vijand er in verschillende sectoren
in geslaagd was, ten deele diep in ons front
binnen te dringen, werden ter besparing van
strijdkrachten in eenige sectoren vooruit
springende frontbochten teruggenomen. In 't
kader van deze rechttrekking van het front,
werden na verwoesting van alle voor de oor
logvoering belangrijk zijnde inrichtingen de
steden Lemberg, Bi%st-Litofsk, Bialystok en
Duenaburg ontruimd.
In Galicië zijn onze troepen volgens bevel
naar nieuwe stellingen in het voorterrein der
Karpathen uitgeweken, waarna zij alle aan
vallen van de sterk opdringende bolsjewieken
afsloegen.
Ten Westen van de San zjjn wissel
vallige gevechten met opdringende vijan
delijke aanvalsspitsen aan den gang.
Tusschen den bovenloop van de Boeg en
de Weichsel werden aanvallen der bolsjewie
ken, die door tanks waren ondersteund, in
een verbitterden strijd afgeslagen, nadat tal
rijke vijandelijke tanks waren vernietigd. In
den sector Bialystok en Kowno zijn plaatse
lijke aanvallen der bolsjewieken mislukt. Ten
Noorden van Kowno zijn hevige gevechten
met vijandelijke pantser- en verkennings
strijdkrachten aan den gang. Aan het front
tusschen Duenaburg en de Finsche Golf zijn
wederom talrijke zware aanvallen met groo
te verliezen voor den vijand ineengestort.
Sterke formaties slagvliegtuigen "ondersteun
den de afweergevechten van het leger en
vernietigden in scheervluchten 71 vijandelijke
tanks en meer dan 400 voertuigen. Des
nachts waren het station van Wilna en
Sovjet-Russische troepenconcentraties ten
Westen van Lublin het aanvalsdoel van
zware Duitsche gevechtsvliegtuigen.
Amerikaansche bommenwerpers hebben 'n
terreuraanval uitgevoerd op Boedapest. Door
strijdkrachten der Duitsche en Hongaarsche
luchtverdediging werden 29 vijandelijke
vliegtuigen,"waaronder 26 viermotorige bom
menwerpers, neergeschoten. In den afgeloo-
pen nacht wierpen vijandelijke vliegtuigen
bommen op eenige plaatsen in West-Duitsch-
land en in Oost-Pruisen. In de stad Inster-
burg ontstond schade en vielen slachtoffers.
Drie vliegtuigen werden neergeschoten."
Heden moet verduisterd worden van 21.45
Zondag 6 uur. Maan op 15.37, onder,
Zondag 1,28. Voile Maan Dinsdag 4
Augustus. Zondag moet verduisterd wor
den van 21.30 tot Maandag 6 uur. Maan
op 16.48, Mandag, 1.57.
In jien „Limburger Koerier" schreef de
hoofdredacteur der Neerlandia-pers, de heef
Hugo van den Broeck, in verband met de
omstreden persvrijheid onder bovenstaanden
titel o.m. het volgende:
„De journalist', die niet tè lui, of te laf, of
te onbekwaam is voor zijn taak, kan ook nu
getuigen voor zijn beginsel. Met getuigen
alleen kan hij natuurlijk niet volstaan. Hij
moet eerst kleur bekennen in het conflict:
voor of tegen Europa. Dat Is als het ware de
prijs, dien hij voor zijn vrijheid van spreken
en schrijven moet betalen.
Er zijn journalisten, die den prijs te hoog
achtten. Zij zijn óf vrijwillig heengegaan, óf
zij werden uit hun functie verwijderd, door
dat hun joumalistenpas werd ingetrokken.
Maar er zijn journalisten, die dezen prijs
gaarne hebben betaald, omdat zij op grond
van hun kennis der internationale verhou
dingen, terwille van het belang der Neder-
landsehe volksgemeenschap vol overtuiging
vóór Europa hebben gekozen en met hart en
ziel aan de zijde van Europa's soldaten staan.
Zij hebben hiermede niet alleen het recht,
maar ook den plicht verworven om, zooals
de richtlijnen voor redacteuren van de Neer
landia-pers het zeggen: „het gezag der bur
gerlijke overheid te steunen, mede, zoo noo-
dig, door opbouwende critiek."
Bijvoorbeeld: De leiders van de nieuwe
orde in en buiten ons land spreken van
„Godsvertrouwen" en zij weten, dat dit woord
een diepen weerklank moet vinden in het
hart van ons christenvolk. Deze verklaring
kunnen wij met dankbaar vertrouwen aan
vaarden, omdat zij alles uitschakelt (de god-
loochenarlj van „De Dageraad", de vrijmetse
larij en ook de agnostici, die meenen, dat
men niet weten kan, of er een God bestaat),
wat het wezen van het Christendom bedreigt
en de nieuwe orde op dat punt al vast een
vooruitgang beteekent ten opzichte van het
afgesloten liberale tijdperk. Doch wat belet
den katholieken journalist om alle misver
stand op dit punt uit te sluiten, door te
schrijven, dat het woord „Godsvertrouwen
voor ons een concreten inhoud heeft, omdat
geen Godsgeloof op den duur zuiver en on-
vervalscht bewaard zal blijven, wanneer het.
niet gesteund wordt door het geloof in Chris
tus, en dat het geloof in Christus niet zuiver
en onvervalscht bewaard zal blijven, wanneer
het niet gestut en omsloten wordt door het
geloof in de Kerk, „de zuil en den grondslag
der waarheid". (Tim. III, 15).
Heeft er ooit één katholiek journalist in
ons land last gekregen, omdat hij getuigd:
voor ons beginsel?
Maar waarom hebben de groote katholieke
dagbladen, die in den oorlog zoolang moge-
lijk, naar het heet, getracht hebben, hun ka
tholiek karakter te bewaren, nooit ter voor
lichting van hun lezers in het bezette gebied
de bijzondere aandacht gevraagd voor het ge
tuigenis van "Paus Pius XI, dat het ras, of
het volk, of de staat, of de staatsvorm de
dragers van de staatsmacht, of andere zeer
voorname vormen van menschelijke gemeen
schapsvorming, ook naar de overtuiging van.
de Katholieke Kerk, binnen de grenzen van
de aardsGhe ordening, „een belangrijke
en eer bied w aardige plaats i li
ne m e n?"
Op dit getuigenis van waardeering voor eer.
goede gedachte in de nieuwe orde, had men
dar. gerust kunnen laten volgen de waar
schuwing, dat rhen deze begrippen uit hun
aardsehe waardebepaling niet ma? los maken,
noch ze tot de hoogste norm van alle waar
den, ook van de godsdienstige waarden ver
heffen, omdat men aldus doende er toe zou
kunnen komen, deze waarden van mensehe-
lijke gemeenschapsvorming in afgoderij te
vergoddelijken, de door God geschapen en
door God gewilde orde der dinger. om te kee-
ren en te vervalschen, zoo, dat. men ver ver
wijderd zou geraken van het ware Godsgeloof
en van de levensopvatting, die met dat ware
geloof in overeenstemming is.
Men zou dit voorbeeld van goape katho
lieke journalistiek met vele kunnen vermeer
deren. Het is ons door niemand verboden, in
dien geest alle vragen te behandelen bij
voorbeeld over de opvoeding der jeugd, over
de zedenleer en de zedelijke orde omtrent de
erkenning van het natuurrecht, in het kort
omtrent "alles, wat het wezen van onze ka
tholieke levensbeschouwing raakt, natuurlijk
mits dat geschrijf niet in de lucht hangt
en de actueele gebeurtenissen.de fei-
t e n van eiken dag daartoe een directe
aanleiding geven.
Het is ook n u mogelijk, de katholieke
gedachte positief door middel van dagblad
artikelen te bevorderen, mits dit gebeurt,
zooals de richtlijnen van de Neerlandia-pers
het terecht zeggen: „natuurlijk zonder op
dringende opzettelijkheid."
Er is tot nu toe bij ons weten nog geen
enkel dagblad, er is nog geen enkel journalist
om het publiceeren van eigen, principieel
katholieke artikelen lastig gevallen of ge
straft. Doch kan men redelijker wijze de
Duitschers of het departement van Volks
voorlichting er de schuld van geven, dat ar
tikelen met een dergelijke strekking be
halve dan in (het zij met alle bescheidenheid
geconstateerd) den „Limburger Koerier"
sedert Mei 1940 niet werden geschreven, al
thans niet werden gepubliceerd?"
Ongeraffineerde olie.
•s-GRAVENHAGE. (A.N.P.) Bü veror
dening van het bedrijfschap voor margari
ne. vetten en oliën is het voorhanden heb
ben van ongeraffineerde olie thans verbo
den. Ieder, die in het bezit is van ongera.f-
fineérde olie, die alleen langs sluikwegen
verkregen kan zijn pleegt daarmede een
strafbaar feit.
