Dagblad van Noordbrabant
BALANS HA VIER WEKEN IHYASIE.
Zeeuwsche Editie
MINSK EN P0LETSK PRIJS
GEGEVEN
t
NEERLANDIA-PERS 84e JAARGANG B
WOENSDAG 5 JULI 1944. No. 18031. 1 BLAD
Abonnementen bmncitiand bi] voorulibeiallng ptc Uwariaat-f £13, ffoncO per post 3 4%
IP er weck (uisluitend bij rüet-postbestctll'ngj ïl ceni Losïe rummers 6 cent. Bewijsnum
mers 6 cent. Bijkantoren te 'Roosendaal, telefoon 2480: Bet gen op Zoom. tetefoon 521;
Waalwijk, telefoon m.'-Coes, teie/oort 2236;.Htilst, telefoon 102. Verschijnt eiken wcikdag.
Adv. geheele oplage I-10 mm., kolom 42 mm., 2 00. elke mm tneft*20 c adv. van plaatset.
aard uit N -Br. ultsl. Br. ed resp. l 70 en 17 ct.. ld. Zeeuwsche ea tesp 00 c. en 8 c. Reel,
zie tarief Inzend, óp adv.. welke de uitgevers te hunner beoordeciing niet verlangen
M te geven, worden noch teruggceevef». noch ann de inzenders van adv uitgeleverd^
HERLEVEND ZUIDEN.
li.
Een
nieuw centrum, van actie.
(N.P.). In ons vorig artikel spraken wij
terloops erover, dat men zich in het Zuiden
van ons land in deze oorlogsjaren ernstig is
gaan bezinnen op de verhouding tot het
Noorden van ons land. .Menigeen zal daar
vreemd van opkijken. Wie dat doet heeft nog
nooit van „het probleem van het Zuiden"
gehoord.
Dat probleem bestaat. Het bestaat al vele
jaren en er is al veel over geschreven. Maar
het meeste, dat erover verscheen, verscheen
in het Zuiden zelf. Het drong zelden of nooit
tot de breede lagen in het Westen en het
Noorden des lands door. De groote pers nam
er vrijwel geen notitie van, omdat de groote
pers nieestal ook een groote-stads-pers was,
die gestadig in de meening blijkt te verlcee-
ren, dat Amstegtiam of Rotterdam of Den
Haag de wereld is en de rest van ons land
boerderij of buitenverblijf voor de groote-
^stadsche vacantie-gangers.
Het probleem van het Zuiden drong trou
wens niet erg tot de oppervlakte door ten
tijde van hoogconjunctuur, toen er overal be
trekkelijke welvaart heerschte en evenmin
toen in de langdurige crisis-periode het eco
nomische leven tot een toppunt van activiteit
geraakte, omdat allen in den strijd om het
bestaan het hoofd boven water probeerden
te houden. De tallooze crisismaatregelen en
de voorzieningen; die van de crisis een uit
vloeisel waren, jraren voor het geheele land
gelijk. Als het "ns land slecht ging, ging
het overal slecht. Als het onze groote
ha nd e Is e#n t r a goed ging, dan zei
men, dat het „ons land" goed ging. In die
misvatting ligt al een deel van het probleem
van het Zuiden besloten.
Maar er is meer. Het probleem van het
Zuiden is werkelijk niet een kwestie van geld
en weivaart alleen. Het houdt ook het vraag
stuk der erkenning in. Niet, (Jat het Zuiden
van de noordelijke bewoners 'van ons land
om waardeering voor zijn beteekenis zou ko
men vragen, want één ding weet men in het
Zuiden heel goed: men weet er alles omtrent
zijn eigen betekenis en men weet ook, dat het
Noorden die nimmer begrepen heeft.
Nu gaat 't niet er om, dat dit noordelijke
onbegrip ergernis in het Zuiden 2ou wekken,
maar dat on-begrip wekt onnoodige spannin
gen binnen het kader van het he e 1 e eigen
land en volk. Dat is een fout, waar misschien
ook het Zuiden een beetje schuldjaan heeft,
snaar grootendeels steunt zij op de gedesin
teresseerde houding van het Noo/jden.
In de ver'oopen ja ren zijn er veel steenen
des aanstoots geweest, die in 't Zuiden vaak
de klacht deden hooren, dat men er door het
centrum des lands wel geëxploiteerd wordt,
maar niet gewaardeerd. Toen dit eenmaal
aantoonbaar was, kwam de weg naar echt
gewestelijk chauvinisme vrij te liggen, waar
door het onbegrip slechts kon toenemen en
de zaak van het Zuiden zwak kwam te
staan.
De grond van heel het verschijnsel is in-
tusschen in twee dingen te vinden:
1. In de historische ontwikkeling van ons
heele land;
2. In een verkeerd of te laat begrepen
karakter-verschil tusschen Noord en Zuid.
Die gronden zijn niet in het Noorden ont
dekt, want het Noorden was volkomen onver
schillig. Dat' zy in het Zuiden ontdekt en
den laatsten tijd met haast wetenschappe
lijke nauwkeurigheid zijn onderzocht, is een
bewijs te meer voor den ernst, die men aan
deze beweging moet toeschrijven.
De kern van die beweging werd jarenlang
door enkele personen'in stand gehouden. In
de laatste jaren is er echter een nieuw li
chaam ontstaan, dat gelijk is aan de bewe
gingen van Saxo-Frisia en „de Lage Lan
den", maar bovendien aan de rechtma
tige aanspraken van het Zuiden vorm geeft.
Dit nieuwe lichaam noemt zich „De Spade",
maar zijn doelstelliijj is duidelijker nog uit
gedrukt in den titel van het* mooie eigen
tijdschrift „Frankenland". Deze Werkgemeen
schap „De Spade" heeft haar zetel te Sittard,
waar een groot pand als centrale dient. Daar
is een groote bibliotheek, een tentoonstel
lingszaal, ateliers, het redactie-secretariaat
van ,,Frankenland"*enz. In Maastricht huur
de „de Spade" onlangs van de gemeente het
oude „Dinghuis", waar eveneens ateliers, ex-
Rëksmiiuster Backe (links) vertoefde, zooals
gemeld, in Nederland, waar hU de gast was
van den Rijkscommissaris Rijksminister Dr.
Seyss Inauart. Foto tijdens een ontvangst.
(foto Sepp Fcita-Stapf)
Amerikaansche aanval in West-
Normandië.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FUEHRER,
4 Juli (D.N-B.). Het opperbevel van de
weermacht maakt bekend:
„In Notmandië viel de vijand gisteren,
door sterke artillerie- en pantsersirijd-
krachten ondersteund, op den westelijken
vleugel van het landingshoofd aan. Hy
werd in hoofdzaak verdreven en kon slechts
op eenige plaatsen na harden strijd onze
linies binnendringen. Aan de rest van het
front verliep de dag zonder bijzondere ge
beurtenissen.
In Bretagne werden 20 terroristen en 58
in burgerkleeding omlaag gesprongen vijan
delijke' valschermjagers in een gevecht tot
den laatsten man vernietigd.
Zware Duitsche gevechtsvliegtuigen vielen
in den afgeloopen nacht vijandelijke scheeps-
concentraties voor de Normandische kust
aan. Twee speciale landingsschepen kregen
voltreffers. Andere voltreffers werden waar
genomen op plaatsen van ontschepingen. Be
veiligingsvaartuigen van een Duitsch con-
vooi schoten voor de Nederlandsche kust een
Britsc'ne motortorpedoboot in brand.
Zwaar vergeld in gs vuur ligt op Londen.
In Italië werd de kracht van den grooten
vyandelijken. a$pvaï gisteren iets minder.
Alleen in den westelijken kustsector, in het
gebied van Siena en aan de Adriatische kust
werd hevig gevochten. Aan de westkust kon
de vijand geringe terreinwinst behalen. In
alle andere sectoren werd hij bloedig afge
slagen.
In hef' centrale deel vaij het Oostelyk
front z^n de gevechten verder in felheid
toegenomen. Ten westen van Sloetsk wis
selden vijandelijke aanvallen met onze te
genaanvallen af. De tot aan de spoorlijn
Baranowitsje-Minsk opgedrongen vijand
werd door onze pantserdivisies in een kloek
moedigen tegenaanval met zware verliezen
aan dooden en gewonden teruggedreven.
Bolsjewistische pantserstrijdkrachten dron
gen Minsk binnen en trokken verder naar
het Westen op. Ten zuidoosten van de
stad bieden onze formaties aan de van
alle kanten losstormende bolsjewieken ver
bitterden tegenstand en trekken z»ch al
strijdende naar het Westen terug. By Mo-
lodetsjno werden vijandelijke aanvaïsvoor-
Iioeden in een tegenaanval teruggedreven.
In het gebied ten westen 'van Folotsk sloe
gen onze troepen aan de Buna herhaalde
aanvallen van de boïsjcwiekexi af. De stad
werd na wisselvallige gevechten prijsge
geven.'
In de gevechten der laatste dagen heeft
zich de kommandeur van een regiment gre
nadiers kolonel Reimann door voorbeeldige
dapperheid onderscheiden. Hij vond in een
gevecht op korten afstand temidden van zijn
grenadiers den heldendood.
De luchtmacht mengde zich met formaties
slagvliegers doeltreffend in de gevechten te
land, sloeg talrijke vijandelijke colonnes uit
een en vernietigde verscheidene tanks, ka
nonnen en eenige honderden voertuigen. Des
nachts ondernamen gevechtsyliegtuigen aan
vallen op verscheidene bolsjewistische sta
tions en verwoestten groote hóeveelheden ra-
vitailleeringsmateriaal. Vooral op het station
Borissow ontstonden uitgebreide branden en
zware ontploffingen.
Amerikaanschebommenwerpers wierpen
verspreid bommen in het gebied van Belgrado
en op verscheidene plaatsen in Roemenië.-
Strijdkrachten der Duitsche en Roemeen-
sche luchtverdediging schoten hierbij 19 vij
andelijke vliegtuigeft omlaag.
Enkele Britsche vliegtuigen vielen in den
afgeloopen nacht plaatsen in het Rynlandsch
Westfaalsche gebied met bommen aan."
positie-ruimten en dergelijke worden inge
richt.
Werkgroepen van deze werkgemeenschap
zijn over heel Limburg en Brabant reeds ge
vormd. Men' vindt die thans al o.a. in Breda,
's-Hertogenbosch, Eindhoven, Venlo, Roer-
monde, Sitfcard, Geleen Heerlen Kerkrade en
Maastricht. Reeds over de elfhonderd Lim
burgers en Brabanders zijn hierin verëenigd
terwijl de groeiende belangstelling v<w>r deze
activiteit ook reeds biykt uit de omstandig
heid dat het maandblad „Frankenland" een
verspreiding van over de anderhalf duizend
heeft.
Men denke hierbij vooral niet aan een kring
van heeren, die zich alleen maar voor oud
heidkundige of heemkundige zaken interes
seeren. Op de basis van 'n verantwoord af
stammingsrecht van een der oudste cultuur-
oenfcra van ons land, ontstaat hier een be
weging, die in het oog gehouden verdiend te
worden.
Vroeger zijn er wel eens instellingen in het
leven geroepen als „de Limburgsche Liga".
Zulke dingen hadden soms een anti-Hol-
landschen inslag, waarbij men het begrip
„Holland" in engeren zin dient op te vatten.
„De Spade" en „Frankenland" echter zijn
vooral pro-Nederlandsch en zJj bedoelen dan
een Nederland, waarin men geen kans meer
zal hebben om te doen, alsof er geen Zuiden
bestaat. Het zal meetellen en zich laten 'gel
den. Nu al, na een paar bestaansjaren, is er
reeds alle aanleiding, deze beweging uit het
Zuiden te signaleeren, wil men zich niet voor
verrassingen gesteld zien, die overigens, bij
een goed begrip, slechts aangename verras
singen kunnen zijn, Maar om dat goede be-
gvlp gaat heU
Vermoedens over nieuwe landingen bij Brest en Calais.
Amerikaansche aanval vanuit Cotentin. Engelsche discus,
sie over „V 1". Wilna, Dunaburg en Baranowitsj als doe
len van opmarsch der Sovjets. -*
Buitenlandsch
overzicht
Het is morgen een maand geleden dat de
invasievloot aan den storm, van het Kanaal
werd toevertrouwd om den storm op de
Normandische mist tc gaan ontketenen.
Begrijpelijkerwijze hebben, vrijwel alle be
richtgevers, die ons sedertdien onder een
stroom van invasienleuws bedolven hebben,
het tijdstip gunstig geoordeeld om een ba
lans op te stellen. Bertijnsche milit. kringen
merkten op, dat Montgomery in deze periode,
slechts 520C KM2 ofwel één procent van
,den Franschen bodem heeft kunnen bezetten.
Schmalfuss de in de laatste weken meer
malen geciteerde DNB-correspondent bezocht
het Duitsche hoofdkwartier en kwam daar
onder de bekoring van „de rustige atmosfeer
van vertrouwen op de overwinning". Hal-
lensleben meent, dat de inspanningen van
de Anglo-Amerikanen noch dde van de Sov
jets tot .,een beslissende verzwakking der
Duitsche stellingen" hebben geleid, al hebben
de invasietroepen zich zware verliezen ge
troost, die hij op 195.000 man becijfert.
Hij gaat zoover te zeggen dat de onder
neming tot dusverre geheel is mislukt.
In de Duitsche commentaren wordt de alge-
meene voldoening uitgesproken dat het ge
lukt ls den tegenstander binneh betrekkelijk
enge grenzen te houden, waardoor tijd is
gewonnen om met de reserves op de juiste
wijze om te springen. Men is met dat al toch
ook niet blind voor de creditposten op de
balans, zooals het verloren gaan van „waar
devolle buitenposten" we gebruiken de
terminologie van Hallensleben en het feit
dat Eisenhower op het continent een strijd
macht heeft weten op te stellen „met nume
riek superieur materiaal", zooals de corres
pondent van de NRC zegt. Ook de voortdu
rende dreiging van nieuwe landingen moet
aan deze zijde geboekt worden.
De beschouwingen stemmen volkomen
overee; in de verwachting, dat de groote
slag ui'Ivormandië pas voor de deur staat.
Reeds zijn de Amerikanen begonnen met
eem pt^ine om. tusschen Garanten en de
westkust „van het schiereiland door te bre
ken naar 't zuiden en om de deur van St. Lo
open te breken.
De Duitschers 'hebben tegen deze aanvallen
hun voorposten eenige kilometers moeten
terugnemen, zoo meldt Interinf. Reeds giste
ren wezen we erop, dat om Caen een nieu
we, nog heviger slag te wachten is. Reecis
voorziet een Duitsche oorlogsverslaggever
het openbreken van de grenzen van het
bruggehoofd, waar hij schrijft „Van een be
paald oogenblik af zal er ons waarschijnlijk
niet veel meer aan gelegen zijn, den tegen
stander binnen de tegenwoordige grenzen
van zijn bruggehoofd te houden, want het
krachtverbruik dat zulk een worsteling om
de^kleinste plaatsjes, kruispunten en dikwijls
slechts boomengroepjes meebrengt weegt vcor
de Duitschers naar verhouding natuurlijk
veel zwaarder. Het prestige speelt daarbij
in-het geheel geen rol."
Brest pf Calais?
De waarschijnlijkheid van nieuwe inva-
siegohbn elders wordt schier dagelijks
in het licht gesteld. Thans meldt Hallens
leben, dat de legergroep Patton daartoe
op het oogenblik in Zuidoost-Engeland
wordt ingescheept en hp meent, dat de
nieuwe golf weldra op de 'Europeesche
kust zal spoelen. Brest en Calais worden
als doelen genoemd.
Daarnaast hellen andere commentators
echter over tot de meening, dat Eisenhower
zich zal beperken tot een grootsc-he poging
om het landingshoqfd in Normanaië te doen
uitvloeien tot een gebied, dat- hei opstellen
van nog grootere legers voor een beslissender,
slag mogelijk zal maken.
Het geheime wapen.
Welke, rol bij dit alles tiet Duitsche wapen
„V 1" zal spelen is volgens Berlijn nog niet
te overzien. Hoewel militaire kringen er zeer
gereserveerd over zijn schijnt de opvatting
te overheerschen dat het geforceerde ge-
-bruik van Duitsche geheime wapens niet
zonder uitwerking zal blijven op de plannen
van den tegenstander en hun afloop, zoo
schreef de ANF-correspondent. Dezelfde be
richtgever meldt, dat Engeland deze pro
jectielen thans niet meer kleineert, doch er
heftig over discussieert. Inderdaad heeft een
afgevaardigde in het Lagerhuis de Britsche
officieele inlichtingen over den vliegenden
bom „optimistische, kahneeringspillen" ge
noemd. Donderdag zal Churchill er evenwel
een openbare verklaring over afleggen. In
middels blijkt, dat de „V 1" tot in Tokio toe
zijn uitwerking heeft. De Berl. Boersenz.
vernam vandaar dat de Japansche bladen
sedert de berichten over het nieuwe wapen,
nieuwen moed aan den dag leggen en de
nieuwe mogelijkheden karakteriseeren met
de opmerking „te mooi om waar te zijn",
De Sovjet-opmarsch.
Hallensleben wijdhe zijn beschouwing
niet alleen aan Normandië, doch ook aan
het oosten. Het uiterlijk verloop vooral in
het oosten, zoo schrijft hij, schijnt op het
eerste gezicht de opvatting te bevestigen,
dat het Duitsche commando thans in hooge
mate van zijn vrijheid van handelen beroofd'
is. Hij waarschuwt echter tegên deze opvat
ting met een verwijzing naar het groote
strategische geheel der driezijdige onderne
ming der Geallieerden. Niettemin zegt hij,
dat het verloop geenszins genegeerd mag
worden en hij verwacht dan ook Duitsche
tegenmaatregelen tegen de flanken der op
rukkende Sovjet-legers.
Na de ontruiming van Minsk en Polotsk
verschijnen reeds nieuwe steden als onmid
dellijke doelen in de berichten. In het noor
den Wilna (Litauen) en Dunaburg (Letland),
welke steden thans op minder dan 100 k.m.
afstand zijn gelegen van de plaatsen, waar
gevechten gerapporteerd werden n.l. Molo-
d'etsno aan den spoorweg: Minsk—Wilna en
Drissa aan den spoorweg Polotsk—Dunaburg.
In het zuiden loopt het belangrijke spoor
wegknooppunt Baranow„itsj gevaar, de ge
vechten spelen zich hier af op 75 K.M. af
stand rond Stolptsje, dat eerst door de roode
troepen was veroverd, doch door een Duit-
schen tegenaanval hernomen werd waardoor
folgens Interinf de omsingeling van groote
Duitsche formaties werd opgeheven. Voorts
"treedt hier de naam Brest-Litofsk weer
naar voren omdat er aanwijzingen zijn, dat
de Sovjets nu vanuit het gebied van Kowel
nieuwe operaties zullen inzetten om te trach
ten de diepe zuidflank van het- centrale
Duitsche front in te drukken.
Zoo blijkt men aan Duitschen kant
eerder te verwachten, dat de Sovjets zui
len streven naar uitbreiding van het toch
reeds zoo omvangrijke gevechtsterrein dan
dat men hen de bedoeling toeschrijft zich
voorloopig te beperken tot de zuivering
van het herwonnen terrein.
Tankwagens en vrachtauto's van hei In
dische nationale leger van Soebhas Chandra
Rose op weg naar het Indische front.
(Telefoto Atl.-H.)
Een vijfling in Turkije.
ANKARA, (D.N.B.) In de TurksGhe
stad Maróin heeft een vrouw naar het
Turksche telegraaf agentschap meldt, een
vijfling ter werald gebracht, vijf jongens,
die allen in goeden welstand verkeeren.
Nieuwe Sovjet-aanvallen
in Finland.
HELSINKI, 4 Juli (D.N.B.) Het Finsche
weermachtsbericht meldt o.a.:
„On de Karelische landengte begon de
vijand, gisterochtend opnieuw een algemeei
door krachtig artillerievuur alsmede door d<
luchtmacht- en pantserformatie ondersteund
of£en5ief. Westelijk van Hanpalanjaervi
werden verwoeds gevébhten geleverd.
Toen de avond viel waren onze linies weer
volkomen in onze handen. In den loop van
den dag werden ca. 20 vijandelijke tanks
vernietigd. Des nachts begon de vijand na
bijzonder krachtig^ artillerievoorbereiding en
luchtbombardementen een aanval op het
bruggenhoofd van Aeyraepaeae, waarbij het
hem gelukte op een plaats in onze stellingen
binnen te dringen. Door een snelle tegen
aanval werd de vijand met zware verliezen
voor hem afgeslagen.
In - de richting Aunus werden bij Salmi,
Vieljaervi en Jessoila hevige- gevechten gele
verd tegefi sterken vijandelijken druk. In de
richting Maaselkaê werden de vijandelijke
aanvallen westëlijk van Juustjaervi en Mun-
jaervi afgeslagen.
Zeegevecht voor Saint Malo.
BERLIJN (Interinf). Duitsche patrouil
lebooten hebben in 6e vroege ochtenduren
van 4 Juli in de baai van Saint Malo een
aanval van acht Britsche torpedomotorboo-
ten afgeslagen en daarbij een Britsche boot
tot zinken gebracht. Twee andere booten
werden door artil'erietreffers zwaar bescha
digd. Twee Duitsphe patrouillebooten gingen
verloren. Een groot deel der bemanningen
van de Duitsche vaartuigen kon gered
wprden. -
Heden moet verduisterd worden van 22
uur tot Donderdag 5.30. Maan op 21,28,
onder, Donderdag 5.38. Volle Maan:
Donderdag 6 Juli.
i