Dagblad van Noordbrabant
Zeeuwsche Editie
MOSKOU IN NEDERLAND.
DUITSCHE TEGENAAHVAL
BIJ CAEH.
Uitbreiding van den strijd in Normandië verwacht.
KORT NIEUWS:
NEERLANDIA-PERS 84e JAARGANG B
ZATERDAG 1 JULI 1944. No. 18028. 1 BLAD.
Adv. ceheele oplage J-lo min., kolom 42 min.. 2.00. elke mm
Abonnement tn binnenland bil vooruitbetaling per kwartaal 2.73. franco per post f 3 45f
per week (uitsluitend btj niet-posibesiclH'ng) 21 cent Losse nummers 6 cent. BewOsnum-
nicrs 6 een». Bijkantoren te Roosendaal, telefoon HBO. Bergen op Zoom. telefoon Szt;
Waalwijk, telefoon 229; Goes, telefoon 223ti; Hulst, telefoon 102. Verschijnt eiken wei-Kaag.
Adv. geheele oplage )->0 mm., kolom 42 min., 2.00. elke mm meer 20 c.. adv van plaatse»
aard uit N.-Br. uitsl. Br. ed. resp. f 1.70 en 17 ct.: ld. Zeeuwsclte ed. resp 60 c. en 8-c. Reel
Zie tarief. Inzend, op adv.. welke de uitgevers te hunner beoordeeting rtlet verlangen
f>l te geven, worden noch teruggegeven, noch aan de inzenders van adv. uitgeleverd
III (Slot).
Afbraak van leger en vloot.
„Nu bijvoorbeeld de kopstukken van liet
communisme het vurig verlangen naar vrede
bij allen bemerkt hebben, geven zij voor,
alsof zij verreweg de vurigste voorstanders
zijn van dit algemeen streven naar wereld
vrede, maar daartegenover hitsen zij tegelij
kertijd de volkeren op tot den klassenstrijd,
die stroomen bloed doet vloeien en, daar zij
den vrede niet gewaarborgd zien, voeren zij
de bewapening op tot den hoogst mogelijken
trap." Paus Pius XI ln 1937.
(N.P.) De onbekende auteur van het boek
over ..Moskou in Nederland", dat nog ge
schreven moet worden 1), zal wellicht bij de
samenstelling van zijn werk gebruik kun
nen maken van de volgende gegevens, die
wij in chronologische volgorde publiceeren:
1915 Mr. Troelstra, de leider der Ne
derlandsche S.D.A.P., schrijft: „De bewe
ging voor nationale ontwapening, voor het
geen man en geen cent" loopt uit op pure
demagogie en de stroom voor ontwapening
die zich in haar uit, moet in internationale
richting worden geleid."
Juli 1922. De S.D.A.P. eischtna
tionale ontwapening. Deze eisch wordt be
streden door de Vrijzinnig-Democraten, ter-
wille van „onze onafhankelijkheid", „Van
het vrije zelfbeschikkingsrecht van ons
volk" aldus schrijven mr. H. P Marchant
en mr. P. J. Oud „zou niets overblijven,
indien dit volk onder vreemde heerschap
pij zou worden gebracht. Evenzeer wenschen
de vrijz. dem de neutraliteit te bewaren
ingeval een oorlog uitbreekt. Voor dat alles
is vooralsnog een weermacht noodig. Ont
wapening door ons land alleen zou ons
slachtoffer kunnen maken van een politieke
werkelijkheid, waarin de algemeene ont
wapening nog niet is verwezenlijkt."
December 1922. Karl. Radek eischt op
het congres in Den Haag ontwapening van
alle burgerlijke en fascistische staten, ter
wijl Sovjet-Rusland achter de hermetisch
gesloten grenzen zal doorgaan met den óp-
bouw van de grootste weermacht ter wereld.
October 1923. De Vlootwet wordt door
de Nederlandsche Tweede Kamer verwor
pen
November 1924. De Vrijzinnig-Demo
cratische Bond onder leiding van mr. H. P.
Marchant en mr. P. J. Oud gaat over stag
en aanvaardt het beginsel der.... nationale
ontwapening
Najaar 1924. H. Colijn Iaat in „De
Standaard" een nieuw iegerstelsel bepleiten
om een bedrag van 30 35 millioen op de
fensie-uitgaven te besparen. Reeds vroeger
(9 Nov. 1922» had Colijn gezegd, dat wij in
de bestaande financieeie omstandigheden
de gedachte om ons nationaal grondgebied
langen tijd te verdedigen tegen vreemd ge
weld, uit ons defensie-stelsel moesten weg
nemen. De „veilige gulden" werd richtsnoer
van Colijn's staatsbeleid.
Januari 1933. Muiterij op H M. „De
Zeven Provinciën". Het marine-personeel
wordt vanwege de veiligstelling van den
gulden slecht betaald. Sociaal-democraten
en communisten juichen de muiters toe.
Mei 1933. De nationale ontwapenaars
mr. H. P Marchant en mr. P. J. Oud ne
men, resp. als minister van Onderwijs en
ais minister van Financiën, zitting in het
kabinet-Colijn.
October 1934, Te Eindhoven wordt een
Comité voor Nationale Veiligheid opgericht.
Burgemeesters van 17 Brabantsche en Lim-
burgsche gemeenten richten een adires tot
de regeering om op versterking van de weer
macht aan te dringen. De Commissarissen
der Koningin in beide provinciën sluiten
zich bfj deze actie aan, evenals de toen
malige burgemeester van Breda, de latere
gouverneur van Limburg. Colijn stuurt la
nter het hoofdbestuur van de Vereeniging
„Ons Leger" naar Eindhoven om aan de
leiders van de Zuidelijke actie duidelijk te
malven, dat hun eisch het kabinet in moei
lijkheden kan brengen, dat er wel iets voor
de weermacht gedaan zal worden, maar dat
er geen geld is en dat men daarom geen on
redelijke verwachtingen mag wekkenHet
Zuiden zet door; er wordt in Den Haag wel
iets gedaan, maar het is veel te weinig en
het komt veel te laat. Het geld dat er niet
is, wordt na de mobilisatie in het voorjaar
van 1939 met volle handen uitgegeven.
Mei 1935. De nationale ontwapenaar
mr. H. P. Marchant wordt katholiek, treedt
af als minister van Onderwijs, wordt door
de katholieken met gejuich ingehaald en
alle katholieke vergaderzalen in het gehee-
le land, vooral in Brabant en Limburg wor
den voor hem opengesteld.
November 1936 De katholiek geworden
nationale ontwapenaar mr. H. P. Marchant
publiceert bij Teulings in Den Bosch een
boek; „Een staatkundige epidemie. Het
ziektebeeld van het Dietsche Nationaal-So-
cialisme in Nederland". De schrijver
krijgt hiermede in katholieken kring die lei
ding van de actie tegen Duitschland.
10 Augustus 1939. Het ministerie-Colijn
is op 25 Juli ten va! gebracht en wordt op
gevolgd door het kabinet-De Geer, waarin
twee nationale ontwapenaars ir. J W. Al-
barda en dr. J. van den Tempel resp, als
minister van Waterstaat en minister van
Sociale Zaken, worden opgenomen.
3 September 1939. Engeland en Frank
rijk verklaren aan Duitschland den oorlog,
zoodat ons land midden tusschen de oor
logvoerende partijen komt te liggen.
1 Januari 1940. H Colijn is ambteloos
burger, maar wil niet vergeten worden. Hij
houdt op Nieuwjaarsdag een radiorede en
zegt; „We gaan buitengewoon moeilijke tij
den tegemoet, voorat dan. als de thans uit
gebroken oorlog van langen duur mocht zijn
en als hij, wat dan te vreezen is zou ein
digen in een sfeer van laaienden hartstocht
en haat en met een g'roote mate van finan
cieeie en economische uitputting bij de strij
dende mogendheden. Vooral als men dan
ook rekent met het feit, dat er een groote
mogendheid in Europa is, die meent een
missie te hebben, om de wereldrevolutie te
bevorderen en die bovendien thans ook de
politieke idealen van het oude Tsarenrijk
tracht te verwezenlijken".
8 April 1940. „De Standaard" (H. Co
lijn) schrijft, dat ons land niet mag wach
ten tot het in den oorlog wordt betrokken
om overleg te plegen met toekomstige bond-
genooten. Als de oorlog in het land is is
het te laat. Wie hulp verlangt moet deze
door voorafgaand overleg organiseeren
19 April 1940. Minister-president De
Geer houdt een radio-rede en wijst den
eisch van „De Standaard"-Colijn af; „Er
is geen sprake van dat wij met beide (oor
logvoerende partijen) laat staan met één
van beide partijen vertrouwelijk gaan spre
ken over het onderstelde geval, dat de an
dere partij ons aanvalt. Wij steunen, voor
zoover het menschen betreft, uitsluitend op
ons zelf."
De Geer zegt verder te gelooven aan de
verzekering dat onze neutraliteit zal wor
den ontzien „zoolang wij haar zelf
handhave n".
Hoe handhaven wij onze neutraliteit?
In het kabinet-De Geer zitten twee mi
nisters leiders van de sociaal-democratische
partij, die sedert lang ln Amsterdam spreek
koren laat houden op het thema: „Fascis
me is moord!"
Het „steunen op ons zelf" heeft toen ons
land in den oorlog werd betrokken, precies
vijf dagen geduurd,
19411944. Minister-president De Geer,
aanvankelijk naar Engeland vertrokken,
heeft ontslag genomen en keerde terug naar
het vaderland om daar ais „vergeten bur
ger" te leven. Maar zijn opvolger te Lon
den.. prof, Gerbrandy, eischt van ons via
radio-Oranje dat we ais burgers op eigen
houtje den strijd aanbinden tegen de bezet
tende overheid, dus tegen de Duitsche weer
macht, de eenige macht, die in staat is
Europa en dus ook Nederland te redden
voor het bolsjewisme De nationale ontwa
penaars ir, Albarda en dr. van den Tempel
zitten nog steeds in het emigranten-comité
te Londen en geven ons volk uit hun veilige
schuilkelders lessen in het beoefenen van
offervaardigheid op het altaar van het va
derland.
Stalin lacht. Moskou kan over de „domme
Hollanders" in Londen tevreden zijn.
1) Men zie de artikelen over dit onderwerp in
onze nummers van 27 en 29 Juni jl.
Verbitterde strijd in het Oosten
en in Italië
HOOFDKWARTIER VAN DEN FUEH
RER, 30 Juni (DNB) Het opperbevel van
de weermacht maakt bekend:
„In Normandlë zette de vijand zijn ge
weldige inspanningen voort om de stad
Caen van haar ravitailleeringslinies af te
snijden en van het Zuid-Westen uit in te
nemen. Met het krachtigste gebruik van
artillerie en luchtmacht kon de vijand zijn
penetraticgebied in verbitterde gevechten
aanvankelijk uitbreiden, totdat een sterke
Duitsehe tegenaanval hem in de flank trof
en hem een groot deel van het gewonnen
terrein weer ontrukte. Talrijke tanks van
den vijand werden vernietigd. De gevech
ten duren voort.
Aan de overige deelen van het front van
het landingsheofd. zijn nieuwe, door sterke
artillerie ondersteunde aanvallen van den
vijand ten Oosten van de Ome en ten Zuid
Westen van Ttlly mislukt. Ten Noord-Oosten
van St. Lo doorgebroken Amerikaansche troe
pen werden in een tegenaanval weer verdre
ven.
In het strijdgebied van Cherbourg ging de
vijand thans over een breed front ook op
onze gevechtsgroepen op de Noord-Westelijke
punt van het schiereiland tot den aanval
over. De stormloop van den sterk overmach-
tigen vijand stortte door den tegenstand
van de dappere verdedigers, onder bevel van
luitenant-kolonel Keil, met zware verliezen
ineen. Sinds den 6en Juni werden aan het
invasiefront meer dan 900 vijandelijke tanks
stukgeschoten. Bij den strijd in het gebied
van Cherbourg, heeft zich een commandant
van "een steunpunt der Luftnachrlchten-
truppe, de 1ste luitenant Drimling, bijzonder
onderscheiden.
Marinebatterijen van de Kanaaleilanden
namen herhaaldelijk vijandelijke formaties
oorlogsschepen onder vuur en dwongen hen
den steven te wenden. Batterijen ver dragend
geschut van de' marine beschadigden onder
de Engelsche kust een groot tankschip dat
op strand gezet moest worden.
Het zware vergeldingsvuur van de „V J."
wordt voortgezet.
Aan het Italiaansche front werd aan de
kust van de Ligurische Zee en in den sec
tor ten Zuid-Westen en Zuid-Oosten van
Sienna verbitterd gevochten.
De vijand viel hier, ondersteund door sterke
pantserstrijdkrachten en met concentratie
van zijn artillerie, den geheelen dag aan,
doch kon slechts weinig terrein winnen. Aan
weerskanten van het Trasimenische meer
zette de vijand zijn doorbraakpogingen als
gevolg van de op de vorige dagen geleden
Buitenland sch
overzicht
De Amerikanen keeren zich naar het Zuiden. - De machtige
inzet der Geallieerde luchtmacht. - Beschouwingen over lan
dingsmogelijkheden aan de. Middellandsche Zee- - Ver. Sta
ten breken met Finland.
wegen tot leven doch dan donderen de for
maties zware bommenwerpers boven het
front om in den schijn van Iichtkogels hun
bommentapijten op wegkruisingen en bos-
sehen te leggen
Zulke uitlatingen van ooggetuigen illu-
streeren het materteele overwicht, dat dezer
dagen, zooals wij gisteren schreven, in de
Duitsche pers onverbloemd besproken werd.
Zoo onverbloemd, dat het Neue Wiener Ta-
geblatt in zijn beschouwing, over dit vraag
stuk kon zeggen, dat de kern van de beoor
deeling der huidige situatie is, „dat uiter
aard een voortdurende materieele minder
heid ook voor het dapperste leger ter wereld
doodelijk zou kunnen worden." Het blad ziet
dan ook in het in evenwicht brengen van de
materieele krachten de beslissende kwestie,
waaraan de Duitsche leiding alle strategische
beslissingen ondergeschikt maakt.
De situatie rond de Midd. Zee.
De strijd in Italië is in de laatste weken
in de belangstelling op den achtergrond ge
drongen. Alleen aan de westkust hebben de
aanvallers belangrijke terreinwinst kunnen
boeken waardoor zy thans de groote haven
stad Livorno tot op 30 K.M. genaderd zijn.
In het centrum hebben de Duitschers gerui-
men tijd kunnen vasthouden aan stellingen
rond het Tïacimeensche meer, maar volgens
Interinf zijn hier nieuwe opstellingen waar
genomen, zoodat een krachtige herleving dei-
gevechten te verwachten is. Aan de oostkust
is de aanval tot enkele tientallen kilometers
zuidelijk van de haven Ancona gevorderd.
In 't verband van dit front dient nog gewe
zen te worden op een publicatie van den be
kenden Duitschen marine-specialist Gadow.
die verwachtingen uitstippelt voor nieuwe
landingsacties in het gebied der Middelland
sche zee.
Hij wijst naar Genua met de Po-vlakte
als achtergrond naar de Riviera, waar de
Geallieerden verwachtingen zouden kunner.
koesteren van de medewerkng der „Maquis'
naar Montpellier waar het vlakke land lucht
landingen zou mogelijk maken naar beide
oevers van de Adriatische zee en tenslotte
brengt hij ook Turkije weer ter sprake. Hij
meent in den toenemenden druk op dit land
en do versterkte militaire paraatheid var.
Turkije een duidelijke aanwijzing te zien dat
over dit gebied de weg naai- Bulgarije en
Roemenië gezocht zal worden.
Blijft in dit gebied de situatie dus wei
nig helder, aan het noordelijk einde der
fronten is het tegendeel het geval. Daar
is het feit, dat de Ver Staten diplomatiek
gebroken hebben met Finland 't duidelijk
ste bewijs, dat het laatste besluit der Fin
nen onherroepelijk is. Ook hier spreken
voortaan alleen de wapenen en dat zij luid
ruchtig spreken bewijzen opnieuw de Duit
sche en Finsche weermachtsberichten. die
ook gisteren weer getuigden van de kracht
waarmee, de Sovjet-legers zich naar het
westen blijven persen.
Gisteren werd voor het eerst van Duitsche
zijde gemeld, dat Geallieerde landingsbooten
de haven van Cherbourg zijn binnen geva
ren. Tegelijkertijd wijzen de door Interinf
vanuit Normandië gezonden berichten op
hergroepeeringen der Amerikanen, die dui
den op nieuwe zwaartepunten der operaties.
Ten noorden van St. Lo b.v. valt de concen
tratie van vrij sterke strijdkrachten waar te
nemen evenals zuidelijk van Carentan en
gemeld wordt dat deze formaties ten deele
uit het gebied van Cherbourg komen. Reeds
zijn van hier aanvalsoperaties gemeld. Dit
alles wijst erop, dat gen. Bradley na de be
storming van de zeevesting terstond front
maakt naar het zuiden.
Do wenschelijkheid, die voor de invasie
troepen moet bestaan om hun uitgangs
basis te verbreeden in de richting van
Bretagne, doet verwachten dat hier in den
komenden tijd zware strijd geleverd zal
worden.
Vooralsnog laait de strijd alleen nog maar
aan het oostelijke einde van het brugge-
hoofd. De gevechten blijven hier van uiter
ste heftigheid en van grooten omvang. In
terinf meldt, dat op den vierden aanvalsdag
in dezen sector rees 300 pantserwagens wa
ren vernietigd, een getal dat kenmerkend
is voor den inzet van Montgomery Op een
gebied van acht by zes kilometers werden
niet minder dan drie Britsche infanterie
divisies en drie pantserdivisies waargenomen.
Van Duitschen kant wordt dan ook gecon
stateerd, dat de Britten niets minder dan
een beslissende doorbraak door de Duitsche
afweerstellingen beoogen, een opvatting die
verder gaat dan de bedoelingen, die tot dus
verre aan de aanvallers werden toegeschre
ven: Caen te bezetten als een sterken hoek-
pijler voor hun posities en vervolgens meer
druk uit te oefenen in de richting van de
Seine tot welk doel in de laatste 24 uren
aanzienlijke versterkingen zouden zijn ge
zonden naar het gebied ten oosten van de
Orne.
De luchtmacht.
De laatste ontwikkeling der gevechten
vindt men in het Duitsch weermachtsbei icht
omschreven. Hoezeer de machtige inzet van
de Geallieerde luchtmacht de bewegingen
der Duitschers bemoeilijkt vinden we in be
richten van frontcorrespondentenweerspie
geld. Tegen jagers en jachtbommenwerpers
is geen kruid gewassen, zoo heet het, omdat
men de luchtafweer nu eenmaal niet langs
alle wegen ais kilometerpaaltjes kan op
stellen, Overdag zijn de aanvoerwegen dan
ook bijna uitgestorven vooral kort achter
't front, waar de vijandelijke Jagers „ook den
laatsten vierkanten kilometer van het lucht
ruim controleeren. 's Nachts ontwaken de
verliezen, die hem dwongen tot nieuwe her
groepeeringen gisteren den geheelen dag niet
voort. Pas tegen den avond hervatte hij zijn
aanvallen, die thans nog aan den gang zijn.
In het centrale deel van het Oostelijk
front woedt nog steeds een verbitterde
strijd. Tusschen Saloetsk en Bobroeisk wer
den vijandelijke aanvalsspitsen op eenige
plaatsen opgevangen. Bij Borissof en ten
Zuid-Westen van Polotsk ontstonden he
vige gevechten met vijandelijke aanvals
groepen.
Formaties slagvliegtuigen mengden zich
herhaaldelijk in de gevechten te land en sloe
gen vijandelijke colonnes infanterie en roer-
tuigen uit elkaar. Ten Zuid-Oosten van Po
lotsk stortten ook gisteren alle aanvallen der
bolsjewieken bloedig ineen. Hier heeft zich
de Noord-Duitsche 290ste divisie infanterie,
onder bevel van generaal-majoor Henke bij
zonder onderscheiden
In Wit-Roethenië werd aan een bende
actie met succes een einde gemaakt door be
veiligingsformaties van het leger en van de
politie onder leiding van den SS-Obergrup-
penfuehrer en generaal der politie Von Gott-
berg. In gevechten, die vier weken duurden,
werden 342 bendekampen en 936 kazematten
verwoest. De bolsjewieken leden uiterst
zware bloedige verliezen. Behalve 7700 doo-
den, verloren zij 5300 gevangenen; talrijke
wapenen en groote voorraden levensmiddelen
werden buitgemaakt.
In het hooge Noorden sloegen onze berg
troepen verscheidene aanvallen der bolsje
wieken af.
Een sterke formatie Amerikaansche bom
menwerpers viel gistermorgen plaatsen in
midden-Duitschland aan. Vooral in Maag
denburg en Wittenberg ontstond schade aan
gebouwen en werden verliezen onder de be
volking veroorzaakt. Afzonderlijke vijande
lijke vliegtuigen wierpen des nachts bommen
in het gebied van Weenen. Boven het Rijks
gebied en de bezette Westelijke gebieden,
werden overdag en des nachts 34 vijandelijke
vliegtuigen, door strijdkrachten der luchtver
dediging neergeschoten.
Onderzeebooten vernietigden drie schepen
met een inhoud van 13.000 brt. en een bewa
kingsvaartuig. In den strijd tegen de vijan
delijke controle ter zee schoten zij 10 vlieg
tuigen omlaag."
Beperking van het reizigers
verkeer
's-GRAVENHAGE (ANPJ Naar wij ver
nemen is binnenkort een beperking van het
reizigersverkeer te verwachten. Nadere bij
zonderheden zullen te gelegener tijd be
kend gemaakt worden.
Deze beperking zal naar het „Volk"
meldt, van dien aard zijn, dat vrijwel het
geheele particuliere reizigersvervoer zal
worden stopgezet. Alleen aan staatsambte
naren en aan personen bij de Weermacht
of in Weermachtsbedrijven werkzaam zul
len speciale, geregistreerde vergunningen
voor het gebruik maken van de nog iver-
gebleven reizigerstreinen worden verleend.
Het ligt in de bedoeling deze vérstrek
kende maatregelen binnen de e.k. weken
ten uitvoer te leggen, waarschijnlijk nog
vóór het intreden van de vacantieperiodc.
Weer treinen beschoten.
's-GRAVENHAGE (ANP) Gisteren over
dag hebben Angio-Amerikaansche vliegers
in scheer vlucht wederom personentreinen en
auto's, ja zelfs melkwagens, met boordwapens
aangevallen. Bovendien werd tegen 10 uur des
ochtends de tram tusschen Edam en Volen-
dam met boordwapens beschoten. Daarbij
werden drie Nederlandsche vrouwen van 17, 30
en 67 jaar, en een vierjarig meisje gedood.
Zeven Nederlanders werden zwaar gewond.
Peter van Joegoslavië en maarschalk Tito zou
den tot overeenstemming gekomen zijn. (CD).
Canada heeft den dienstplichtigen leeftijd ver
laagd en de lichting 1926 opgeroepen. (CD).
Henriot krijgt een staatsbegrafenis. (DNB).
Tass, het Sovjet-nieuwsbureau, heeft in Rome
een kantoor geopend. (DNB).
In de staatsmijn Maurits te Heerlen is de 21-
jarige H. Geelers bij een botsing met een spoor-
fiets om het leven gekomen. (ANP).
Gencraloherst Dollmann, opperbevelhebber van
een Duitsch leger, is plotseling overleden. (DNB).
Heden en Zondag moet verduisterd wor
den van 22 uur tot 5.30. Maan on 16.44,
onder, Zondag" 3,01. Volle Maan Donder
dag 6 Juli. Maan op, Zondag. 17.57, onder.
Maandag, 3.28.