m
om&m Bm mbieiahbirs IH mmmAMEBÏKA.
m Éiitsüli|9
SflEBOlCH WISCOII, 2ÖJA11RI.I Ï857.
FEUILLETON.
MRElimmSPMJMRÖ.
tmd .3*-
v. V'»B3CttUSr 01' Dl.S'liSDAG VAX. 1EDEKE WEEK.
- J. ftPISTDS, Redacteur Eigenaar.
VOORWAARDEN VAN INTEEKENING,
per jaar, *f iptclijk r* rcniiifin"*1""'
'Indien 'nlnt Mnricit d«* M* inaaiiitetvbe'fKrid'S'ordt,
,#»l.*2.25,rn "..«lien uict .«.r den "ilo-.p de» janre Ve-
wurdt, al»J»u «I J430 iu xclscumg gebragt
•w advertentie-prijzen.
V.I. 6 t„t 12 rcirel». v"nr de eerste plaatsing - 1.00
- *'<m 8 regel. «r-»ïn'l«r. <Hlo, «li»0.50
Y.wrflike-- wlgcntle pUntsi-.g - «.25
(lelvKi.te-. Hun-olijks- en Diio<lbcrigt«-n, iodcr 0,25
(Zie ook ïïét Engelsch aan de rvglorlmnd.)
Brieven cn toezendingen fratiooaan
•Jr. «liaiutii», Slicboygmi, Wisconsin.
•OizeNederlandsclic Correspondentie.
NO. 25.
Rotterdam, M December 185G.
Do twoedo kamer heeft tie discussion over de
liegrootiiigswetLeii niet ernst, onafgebroken waar
digheid on mot onmiskenbare bek waamheid voort
gezet en ten oiiulo gebrhgl. Zooals in ons vorig
Terslag den minister van Justitie, zien wij in dit
ovorzigt den minister van Jlinneulumlsebo Zaken
aan con lievig kruisvuur in den parlementairen
.atrijd blootgesteld, en utsehoon men dezen minis-
'tor, éven als zijn ambtgenoot van Justitie, zijl
vroegere geestverwanten zag verloochenen. bleef
'liij editor hardnekkig weigeren zijtto beginselen
óécr.'ife toekom itigj wet oJ> het lager on-.lerwijs
méde lo deden.
Men zal gemakkelijk de, ouwogolijklicid inzien,
em doze discussion, hoc belangrijk en vcolbctec-
kflhend ook, 111 don vorm van een brief op don
root t« volgen, vooral nis men wool, dat dit
hoofdstuk alleen, do kamer htjnn re.v dagen bozi»
ïidd. Om editor onze lezers een volledig be-
grip te geven van al hel Voorgevallene, zullen wij
bij dio redevoeringen slilsUtan, die ceu kennelij-
Vcn indruk hcbbi-n le weeg gobnigt, waardoor,
met-het antwoord des ministers, een geheel ver
kregen wordt.
NV bot opeaon der ulgemeenc beschouwingen
over dit hoofdstuk, was het eerst aan het woord
de heer yatt Zog/en van jVj/evrft, bij wiens schit
terende improvisatie wij al dadelijk den lezer moe
ton bepalen. Met cone zeldzame wclspreken-A
h«id zette hij allereerst uiteen, dut hij geregtigd
was, nu nog naar dc politiek der regering te on
derzoeken, ..mdat zijns inziens de minister Van jus
titie cene transformatie had ondorgnnn, waardoor
deze als hoofd vrh het kabinet wits genbsideerd
en nu alzoo de pensee aouvrr urmen tule vm den
minister van Binnenlandselie Zaken uitging, li-rt
wm van belang na te gaan. wat men van dien
mmister kmi verwachte»hij was als staatsman
niet bekend, sléchts meende men, dat hij sedert
do laatste jaren, weinig stro .kende met zijne an
tecedenten, zich in eeno godsdiensttg-cxclusieve
poliuVk-reaclionnirc rïgting luid bevrogyn. Die
rigting ha<l zich sedert de April-bewegingontwik
keld; zij bod hot vorig ministerie eerst onder
staand, daarna laauwheid betoond cti bet vervol-
geïïs Lost reden. mét klimmende felheid, zoodal
lr*t knbinet ton laatste tegen den stri.d niet moer
Install 1 was. Kr werd zelfs een dagblad opge-
rigt, hetwelk dng-.-lijks verkondigde, dat kerken
Ht-mt een moest zijn ïntiisrheii bereikt.- die op
positie linar d.H-I nii-t, omdat er geen bepaald
voorwerp bcstolid; maar dat voorwerp werd go
vonden in de wet op liet Jager onderwijs, cn mi
Werd liet volk op kerkelijk gebied opgezweept,
otn politieke doeleinden te bereiken; (int deed
1Ut partij dio reactie en onvendrnngznninh.Md in
haro banieren voert en bet zou hein leed doen
hls liet die partij golukt'wnre luren I ider in liet
kabinet'té brengou,Dé strijd werd g.-voctd to-
"febirdti gemengde scholen. Dat. tr.tehMo men
t& reed,; eenigcrmale to verduisteren; ."Vtiiiitr dat
'Krtij iiiut gelukken; er bestiinh, bergen,vnn p -ti-
tleri on daaruit heeft de redeiiaar slechts één
Voor zich liggen uit Delft, die ook do hii'mjtcéke-
fflrtg vnn don t'cgéntvoordigoii minister van limit.
Zaken draagt. Daarin wordt 011. gezegd, "dal
overal do geschiedenis het doel vjiti het onder
wijs mort wezen en dat do geschiedenis in de
grm-mgdc school niet onderwezen kan worden,
zonder de go 1 {dienstige begrippen van sommigen
tc kwetsen." En nu kan spr. zijne vetharing
niet verbórgenmen wordt geroepen, om aan liet
■verlangen der pntitïotinrNsoii' to voldoen, men
zégt niet dat do taak te zwaar is, maar ttuemL
daarentegen nhii-iialioiiaal In-tgeen men zelf ver
klaard heeft te verhingen. De minister had zich
zcér vertiolge» getoond, toen, bij <lc algnneoae
Wrtïndshyingèn, aan de optiediag van tilt tninis-
l«ri« eené-bcpaaldc kerkelijke kleur was toege
dicht, en had gezegd dat dc aaiuieming daarvan
niet bet wérk wits van een eerlijk man. Spr.
vraagt, in*den loop zijner rede, of hij (na het bo
ven aangehaalde) niet geregtigd is to gelocvon.
dat de ouderwijs kwestie niet Iit-l ware doel der
beweging wa»? De partij die de beweging heeft
géorgnnisecnJ, heeft zij gceno kerkelijke kleur
aangenomen, 0111 jw.litieke doeleinden to berei
ken en iint doel; is Iret niet bereikt, door do op-
treding van de ministers tan Justitie en van
Biun. zaken Spr. onderzocht nu naar liet be-
giiwcl, om zich boren de pnrtiji-h te stellen, en
merkte daarbij Ann, dat de minister, door den
•Mtiti te missen wnmop bij gebouwd heeft, een
anderen steun moest hebben, en waar zou hij
dion vinden? Nagaande wat tot dusver door
JS PCBUSIJZD OU IVESDAr of xach VIU »T
J. ÖUUtXUS, Editor Proprietor.
Terms.
2.00 per year, strictly IN ADVANCE.
All letters must U- post paid.
Advertising.
1 011c year,
do. do. Xu. SO
<lo. do. do.
iniMjinfter do. do. do, 5
U'tv ."square, (t*<
One cobm
Tiro-tlm,
>n<lialf
8"'JAARG. NO 3.
GLITEELNO. 367.
flicn lninistcr gedaan is, ontmoet hij liet be
noemen van vclo cotmnissieiijliij wil dit nict mis
prijzen, ofseboon hij er het franscho spreekwoord
op zou toepassenqui trop ombmsse, inn) é-treint;
nog geen waarborg dat er iets goed tot
stand is gebrngt: allés acht bij op groot vertoon
berekend. Of vergat de minister dat l/ij niet cene
j speciale taak is opgetreden. Zes maanden is de
niiiiislcr aan liét bewind; spr. zon gcwcnseltl
hebben dat hij do nijverheid, dón land bouw, ja
zclts den openbaren gczoudln idstoostnnd, in statu
qtto hadde gelaten en al dien tijd besteed aan
bet ondonvij.x-ontwcrp, waartoe do minister speci
aal geroepen was. Wel verre vntrdnnr wililo do
minister nog niet eens zijne bedoeling mcdodcc-
len on had slechts gezegd, "dat tie kamer vrij
was die bedoeling te gissen." öiuv woiBclito iets
nteer bepaalds te hoóreu, vöor do Kamer, voor
do natie, maar vooral voor do petitionnrissen.
Hij vergeleek vervolgens hot ministerie vnn 1853
met het tegen woordigf. Het cerate had to voel
vaderlandsliefde oin niet in to zien dut aan den i raadsel kennen; waardoor dc minister de bezwa-
ciscli zijner roeping (liet weren dér bisschoppen) ren der petitionnrissen zouden wegnemen, zonder
niet kon worden voldaanbet veranderde dan do rondo bepalingen der grondwet tc schenden,
ook spoedig van directie. Hij past dit toe op De minister, zich mot raadselachtige volzinnen
dit kabinet cn besluit met den mini-Ier een goe- j van de zaak willende afmaken,had wel verklaard
den raad to geven. "Gij hebt reeds veol loege- dat men het Christendom, niet wettelijk van de
geven: gij zijt'reeds verre afgeweken van uw volksschool geweerd wilde hebben, maar dat de
standpunt, in verband tot dc roeping van liet mi- mate van lu-t Cltristendom, niet door de wet kon
nistcricwelnu, leg nlle vnlsebe schaamte ter zij- worden bepaald." Teregt vroeg de lieer Thor-
de, geef het ontwerp van uwen ambtsvoorganger leekt of men het ChrL-iendom tuet de maat wil-
lenig, liever heden dm» morgengij kunt nlxdnti de toemetenZou men in do cene gemeente
rekenen op do ondersteuning van do groot o meer- dit en in do andere dut dogma toelaten, dan
dorheid dor Kamer." 1 wordt overal de ntiuderlh-id geweld aangedaan in
Een aantal leden voerden vervolgens het woonl strijd met de uitdrukkelijke bepaling der grond
en behandelde hoofdzakelijk dezelfde kwestie, wet, die wil dat ieders godsdienstige inccning
De heer Jfennsen o.'a. nam de zaak der petitie geëerbiedigd worde; cn wie zou hof dogma be
den, utii de April-beweging en dc vr.-tag nop -ns spr.. en honderd duizenden andere protestanten,
liet omlenvjs tc ontkomen. Dc minister zeido die werk'-lijk geloovcn. dm ook de allegorische
den lieer Thorbecke wijders dank, dat hij zijne ooxtersclic stijl, waarin li' t ltoek der boeken, (dat
verlegenlteid niet zou veriaeerdcren, want zekerbij gaarne erkent als do bron van al onze ver
zou hij in verlegenheid zijn, wanneer hij zich nu I waclitingen in de eeuwigheid) vervat is, niet go-
op het terrein vim het ouderwijs begaf. Het mi-1 schikt kan geacht worden voor schoolgebruik,
nistcric had ecu mandaat gekregen (mi cciic wot I voor do j"ugd bmioden do 12 jaren; wij, zegt
op het onderwijs zamelt te stollen, waarbij veler hij, weiden uitgekreten voor ongeloovigi-n.
hezwnictj werden weggenomen, en int was nlleen ongodïsleii, nritlimnncii, soeialiston, 'materialis
tic vraag of' liet ministoiio aan dat mandaat zou ten, Rationalisten, Thorbockiimon, enz. enz.
vol'doén;De heer v. Hoüvcll nam Kier' uit aim- Men trachtte nu Andermaal den Koning tot
leiding om op (e merken, of do minister wel te. een speelhui te maken van godsdienstige ge- -
dezer zake cene vaste overtuiging had. Waaropschillen; dc spanning werd door petition nnngc-
linistor later antwoordde, dat liij zich die blazen; men maakte do onkundigen wijs, dut zijl
r jinet) *«*T. 8
MX IDUUtll*.
three nioiitli»,
one week. 1A8
sequent week
ard. not over six lints, per tear. #5.08
nents will be kept in until forbidden.
Uit den aard der zaak, werden or nu locale
omierwerjjèi) behandeld en vcrinija daaiovcr gcca
nieuw lietit verspreid werd, kunnen wij vol.taan
met op te geven, dat dc zes eerste nfdccJïiigon
van dit budget geb-idelijk, vele artikelen zc!l>
zonder discussie ofafstcniiiiiiig, worden aaugc-
iioincu. Maar dc zevende al'-lcvling is die van
liet onderwijs en hier óntvlnindo dc strijd op
nieuw. Het was op liet einde t an dc zitting van
den 3den Dec. dat do heer de Kempen oer een
gedachten aanval op hot ministerie deetll.IIij trad
breedc vorgelijki
rking zou laten welgcvftjlpn.
liet was duidelijk dat deze houding van den
minister een' onaiingeiiamen indruk op do kamer
igL Men stemde het den minister
gerecdelijk toe, dat eeno wet op het onderwij»
nict zoo maar geimprovisccrd wordt; doch dat
was do vraag ook niet; nten wilde slechts het
heer, die bij e
de minister vo
i ecu geaecs-
gdheid
I die in plaats vt
te liotidi
gewonde is geroep
r do natie, om hare h
unlrent liet Jager onderwijs, maar
n zieh met den zieke of gewonde
i, zich bepaalde met het onder-
zaken, dio met het doel van zij-
vcrbaml tilnnn. Hij haalde
nesten teekeneii of zij Roomsch wilden worden
of protestenLseh blijvenilc beweging won volt
cn liet gemoed des Koning» werd bewogen
schande over zulke raadslieden der kroonMot 1 zock'vnn na dei
de boste bedoelingen roept de Koning het nieuwe niJ J-om»t in
kabinet iu Het leven, met het mandaat, om ver-,i;lrlrbij het driespan, gelijk hij de drie zaken
zocmngtcbowerkon: liet kabinet verklaart het„micrvvijs lloctll,|u; achetste dc m.-.-ijclijkhcd.-n
middel gevonden tc hebben Heeft do natte nu nail wu gdiktijdig onderzoek daaraan verbott-
gccii regt om dat tttuldel te leercn kennen! AVat jen> fa w,.lltc ,lon inil,Ls,cr, i,q49 Wt.rk.
wcÈrhoudt den minister, der natie zijn elixir cor- i znninhcdch der toon deswege vcr-radordo com
dial tc schenken] at, vraagt hij, geeft don ,n-^io heeft bijgewoond, ni.-t onbekend waren.
minister regt tc zeggen, doe wat g.j wilt, g,j zult nij- vraag, wam.Ie miais-
mij mijtv oeliomi met omfutselen t Waren ujtter ,ie wellen feou aanbieden: kan
maanden tijds niet genoeg otn het ontwerp te le
veren?" Spreker ging vervolgens na welke
bouwstoffen de minister aan het ministerie ge
vonden heeft, als o.n. het outwerp de Kna
pen oer, hd ontwerp vnn ftcencn, enz. Maar
nict alleen geeft de minister dc wet niet, hij
luaraan nict voldoen, dan bleef hem niets anders
wer dan eene stom uit te brengen, waarvan do
■trekking zou zijn, om den lieer des lmizi-s te
i'crzoeken een nnderen geneesheer tc zenden, i
Reeds bij den aanvang der
.llll.HI «L '1^. Hltl, 'J •- 1 1'
-igert ook to zeggen w anneer die gereed l)lvn. nam do Munster het woord en verdedigde
zal zijn, danreuWveii is men met genoeg
niet do rigting van dit ministerie eii »raai
men niet moest weten welk bewind i
Lekend I z,cI' ,0^0'1 ,1l' verdenking, dat liij de regel ng jt,
rt bit of van ouderwijs op de lange baan wilde seliuï-
onder-1 Ven* !»ovran2*l. verzekerd-- liij bij zijne uiec-
t meer dim e.;nio,j hartstogtelijkc voJzinnen gezegd
I te hebben.
I De minister van justitie moende nu zijn ambt-
genoot te hulp te in->jten korncn in den feilen
i strijd, o. n. omdat deze cenigermaw ongesteld
|w.as. Hij vroeg, waarom er'loeit wet zooveel
i vastheid wenl aangedrongen, opliet, medodeeleu
van nadere bijzonderheden omtrent do regeling
tanliet Jager onderwijs? Met vertrouwen had
db regering eenigo hoofdbeslnnddoelcu tuedege-
ideeld, als 1. do gehechtheid der natie aan haro
christelijke wording; 2. de gehechtheid dor na
tie aan de gemengde School en 3. dat do rego-
ring niet moet voorschrijven de mot* van hot
christendom. Het zijn denkbeelden dia de rege
ring in harmonie wcnscht te brengenomtrent de
wijze, hoe die grondslagen tc ontwikkelen, rneent
bij zicit niet tc kunnen uitlatende zaak was
ook niet aan dc orde, andere mittstcricn hebben
een of meer jaren met deze wet gewacht en van
dit ministerie vorderde men de wet dadelijk. Do
heer Thorbecke zcide-in antwoord hierop, o.
dat hij in dien aandrang niet deelde, ntanr te
vens niet begrijpen kon waarom de minister, zoo
zeer aangemaand, niet zijne overtuiging te ken
nen gaf. De minister van justitie vond wijder»
■le antecedenten-polemiek, die zoo uitvoerig was
geweest, zeer onedelmoedig. Hierop antwoord
de de lieer Thorbecke, dat hij die niet had ge-
vo*rd, maar dat men nu toch meest weten, wat
eon minister in zijn schild voert, terwijl dc heer
Groen hierop aanmerkte, dat als men de ante
cedenten polemiek moest Jaten varen, dc zedeljj-
dslag tan het parlementaire gouverae-
ment weggecijferd w.v~ Spr. beschuldigde den
minister niet van politieke oneerlijkheid, maar
ioke inconsequentie. Hij
m moge] ijk
ting g'-bragt te kunnen worden niet het beginsel zoo langzamerhand in te zien, dat het beginsel
un dc gemengde school, door d(<n minister thans omtrent bel onderwijs nog niet in den niini.xlcr-
voorgesiaan. Dc heer van Hegden Jteinestegn raad was behandeld nodi bepaald. Ditremiecr-
is hel cenige lid geweest dat regt streek» liet mi- Jerde natuurlijk den aanlrang om mededeelitig
nisterïe verdedigde: zijne rede kwam daarop ne- van dat beginsel: want dit ministerie, (daarotn-
iler, dat men do regering deu tijd moest laten treilt was men het volkomen eens, en het was
am het bovredigitigs-mi'ldel te zoeken en dat de meer dan eens ollicieel te kennen geloven) was
kamer b'-'lixoidb to wachten tot hel gevonden juislom de regeling van dal onderwerp opgetreden,
was. Dc lieer van Horvet/, cehige stellingen Men vroeg dus met regt, "welke zijn de middelen,
dien spreker ter toet se gebrngt hebbende, die gij daartoe zult bezigen. In dezen weinig op-
werd door hour verzocht, nict weder dc-lnelitltist wek kenden toeslatiJ, kwam do hoer Stort lot
(Ier leden gaande tc maken. Otdtmis aan het woord cn het is bij diens rede, leiden.
Eindelijk was (in de zitting van den Isten dat wij weder een oogenblr'k moeten stilstaan. Wij zullen niet behoeven tc zoggor
Dóe.) dc minister ami bet wo.ml.Hij l.c-qirsk «lier Dio odulc m> uii-tokciaU; volk worlygcjivyootdisjftr 1 r.'.lo, van-/uil- o.-n.-tu n
eerst zijne antecedenten; bij bad dat adres gelee- bagmi met der kamer iu treffende bewoordingen 1 her Stort een diepen indruk maakte.
liet geven van liadoro inlichtingen ouiln
tiet door hem gevonden middel aande minister
erkent dat het ecu votum van vertrouwen geldt,
en moet dan niet elk lid rekenschap aan zijn ge- -
weten geven van de stem die hij uitbrengt? Sm. l1aj,Jlrtv in ,'."t =,j'n,P""t
zul ziefi nimmer in de rijen van cene bepaalde §'J "'jï?1, iuet kg1"®11 'n 5enc tsv «|C. waar ij
binnen drie maanden met de genoemde uiiiwer-1 staan. Dat was. zeïde de mmlster, geeu be-
pcu boopte gereed te zijn, z/x^lat dan het <>nr-^teellojsheid, geen bukken voor de meerderheid,
werp over het lager onderwijs nog iu deze zitting fluiar het was wijken v.x>r de omstandigheden
kan bchandeiJ wortlen. Overigens moest hij I enz. De beer Groen zeide te dexen aanzren dat
in de rijen van cene bepaalde
oppositie plaatsen, maar oven als Thurlecke
aannemen wat v:iu dit ministerie goeds komt.
Mbgt na zijne stmn afkeurend zijn, dan zal zijne
verhouding tot den minister voortaan zoodanig
zijn, nl.» een oitd wijsgeer over de vriendschap
erkondigdo, terwijl een lioogere jiligt hem z.tl
n het c
idcrwijs iu
ussic daaruV'
ttd. zon
juist met ie-
i: daarenboven
ndcltde, viel ee
ndere»! Iteler-
gdltelvl gedeeld.
K.-I t
dat liij
'uister va
m. Met h
z'jn smailg>
gen den vriend zijner iet
IJitni. Zaken, hut woord t
v ndige verwen schilderde hij, in het
improvisatie, hun die vricnsclinp tot d>
jongelingsjaren
t.-.'i'id har', ca een zoo hélder hwfd beganftl,
ila-tiekking iiiogti-tou deel vallen, waarin hi
zijnu veelzijdige kennis, nut kon stichten voor liet te houdt
udorland cn lioo liij nu, bij diens optrediug alsj J.yndei
dat dc-
n«U d«.d«-
Kr had sl'
geheelo regeling
merking kwam. D>»>r de dis
rekken, zou men hem nog menig oitaaugenamn
oogenblik 'kutiuea berokkenen, maar uiet van
zijn standpunt doen afgaan.
Men had kunnen verwachten, dat men nu van
hot uitgeputte onderworp zou Jiebbeu afgezien,
de kamer werd op nieuiv geir/iteerd door
liij altijd had g>
>fd 1.
ippei
den K.mi
legde tie
«lionket
beschuldigde
incident plaats, dat wij
I. De heer van t.jnd
Stoet, 1. dat liij vim don parlementai
ren strijd misbruik had gemaakt dat hij
de j oneerbiedig van ilea bijbel en oneerbiedig van
1 ig had gesproken. Zegevierend weder-
icer Stoet hel ooisto punt. met tie oii-
nuiitlaehi dio de kamer hem liad ge-
liet tweede punt met zijn gevoelen vol
dat van een groot getal geleerden,
licet Hand, dio den beer de Kruipt»
:r den tijd latei
cd. Hij wilde dut
cesbet
den lihofdinho
j bijzón'lerheid bekend le
•tule liij, dal men. ministe
rins van gevoelen kunde
tijd (in 1853) hiel liij in de b 0
ia-I onuliit de K I. -t v„l!r geuoUvmi go>l
di iijtigó vrijltei'l zouden erlangen, tnnar unnla
men vieesdo, dal hel R. K. eleaieat pmed>)imnc
rend zou kuntioii worilen. W-M betreft,, dat In
ontwerp op het ouderwijs nog niet gereed wa
meende hij er op te moeten wijzen, dat ér ou!
nog iets anders te doen was. Over do beginse-1 minister van Uiiiii. Zaken, nietdc hand der vriend- j die hij opnoemde over te stellen, liet d,
IctTen grondslagen dier wet, kon hij niet sprekenselmp en gelukwenseliing (bukken mogl! Met punt noemde hij vorradolijU, hij had niot anders
die waren nu uict aan de orde. Spr. ontkende i leedwezen had hij gezien, hoe do April-bcwcging j gezegd dan dat men getracht bad den Koning
liet regt der kamer niet, om hem haar votum van in 1853 dat schrandere hoofd had medegesltept.tot een speelbal te maken enz. Overigens zeitic
vertrouwen to oathoudcii: maar dat zou op zijn Die waan, noen, die walm, is voorbij gegaan en j hij Oranje moer in hot hart dan in den mond
gedrag van geen invloed zijn. Alles writ over dU ministerie is er wolligi liet laatste woord van. tc d agen. De voorzitter kwant tiissehen beide
Christelijk omlérwijs was gezegd (d. i. do hoofd- j Rij zooveh-n die zieli toen hebben laten mislei-jcn bevestigde, dat de heer Stoel niet, in hot
zaak der geheelo discussie) meende hij op 'zijne den, had bij ook voor zijn vriend verzoening over, minste te kort had gedaan anti don eerbied, ami
-1— 'voor dio afdwaling. Maar gcene vereeliooaiug het gooerbiedigd Imufd van den staat votselittl-
vond hij voor denman, die poogde den geest tligd. KeOrcn wij nu weder tot den miuisg»»»
dier beweging weder tc doen herleven en de laat-j tan llimienl. zaken terug. Met weemoed had
sto vonken daarvan weder wil oprakelen. Daar-bij zich de dagen zijner jeugd liooren herinneren,
op nu is hij niot genist on meent don minister te ja, de heer Stoet was heat steeds een getrouwe
tuoeten vragen, of hij zieh wol goliool heelt los- vriend geweest en hij kn
gemaakt, van die genootscbappcn, die het pro
testantisme ontsieren Hij vraagt het den mi
nister op liet geweten af, of de vroeger aange
haalde ou door hem (minister) geteekende jh-iï-
tio. niet doortiokkcn was van den geest der door
hem bedoelde gcnuotsehapjicii cn knn dan do ka
mer ecu onbepaald vertrouwen scheuken nnn dat
lid van het kabinet De redenaar ontwikkelde
vervolgens, boe de bewerkers der April-bcweging
slechts bosjiotling hadden geoogst en hoo liet
onderwijs moest strekkon tot oen nieuw onder-
we;p, ont do beweging to doen licrlcvctu "lulden der kamer cn zijne oudste vrienden tot bom beslis-
ülblik"',zeido spr. in sulötantie, 'verbreid- gorigt.De algemeene beraadslagingen werden tweemaal
don zieke te genezen. Da;
hij dit kabinet Nederlandsch
grondvest op hel proprio mout
woid echter tcrogt gesteld dn
leckw, dio bcwecivhv «ial wij
mot(i dos Koning-- kennen, m:
■lo minister voorzigtig moet zijn in de toe prai
sing van diens begrippen over kerk en staat. Do
vraag is nict, is Nederland een ehrisielijko staat,
maar wel. hoe kan Anti de beltoctlo eener god*-
(lieDstiga iiAtio voldaan worden.
Men ging alsnu tot de behandeling dor artike
len en vervolgens van de audore afdeelingen over,
die allen goedgekeurd werden cn in de zitting
van den 5don kwam hot tot eeno stemming over
liet goheelc hoofdstuk, waarbij echter de stem
men sianUmn. daar zicb 32 leden voor cn 32 te
gen verklaarden. Een twee dé moest nu den
volgenden dag plaats hebben ctt middelerwijl
:t de discussie over andere hoofdsiakkci
Dit v
last
tor .1 .mi ir
hier re.;--i
l'^F'1'
aar allcon
ie.-» Ko-
HMvir-le-
ijk nviuis-
i wil dc.
K-ciiics
men da
di-AttisV.uu
cn zutt iu
eu gevaar
oden des
Killings
gte
plaats to Hemmen laten, zonder daaivtntrenl than,
zijne gedaclitc te formuleren. Dc minister ging
vêrvoigens over tot liet behandelen van spoor
weg aangelegenheden.
Mon ziet- liiciuit dat de rede van den minister
belangrijker was om 'hetgeen bij verzweeg, dan
etgecn ltii sprak. De lieer Thorbecke
i! (_>ol; dadelijk op, dat de minuter liet on-
dënviis met reuzenschreden bad doorkm'st en
dat bet- weinige wat bij er ^an gezegd liatl. Item
(spr.) bot bewijs had geleverd, dat
met 'do zaak verlogen "was.—Do minister schijnt
zelf; ook gevoeld te hebben, dat liij zieh vnn zij
ne taak niot voldoende gekweten had; want hoe
wol do zitting van 1 Dee. nieL eindigde met des
ministers boven aangehaalde redevoering, meen
de hij nogilittns bij den aanvang «icr zitting vnn
den 2deu dt'c rede te inoefen aan vullen, ou wol
hoofdzakelijk wat betrof do sjxxjrwcg kwestie,
hetgeen den heer Tborbi'eke aanleiding gaf, om
te vragen, of dc locomotieven nu gebezigd wer-
tei'ie. Door <l>'ii pcig-ooulijkou
in hot spel te breiigoti.dboiidu
cn do pailuitunilairo vtijliuul i
loepen te zeggen, dal liet gevi
liiot regt was. De lieer Baud replieeunle In
en baalde er dft schriften van Thorbecke bij:
beid zieli op zijne antecedenten gerust to hm.nou
beroepen. Dc Wr Baud l.iold zjjno Stelling,
bctrelléiide den persoonlijken wil des K-initigs 1
vol, en signaleerden hel verschil omtrent dc up-
valling der grondwet, itis-chvn hem en den lieer
Thorbeckealdm: liij. pond, beschouwde die
wel als gebouwd op horizontalen grond, 7'hor-
belke daatoatogoti opeen hellend vlak; waarvan
aan het einde .le republiek staat. De heer Thor-1
lecke Weef het antwoord uiet schuldig, en deed
uitkomen boe eenzijdig de heer Boud oordeelde.
.|T. .lio l,cl sv'-j,, it., -ditel oom ..„,00. "5 ""'V1" »»->"«'« ,lc "«""tW"-.
limn, luo vor vim elknntlor tonviilonl oijn. llil Jluth-fl b.-Bot 101» l,"l nn.-No vin I, -t l.fllo,,.!
boltvi.l.Ion liocr SIM Mr Imngt oor ...o', ï,nk- b,J mm
hem cn anderen, die moeiten ceu anderen weg te Vrot'iT- ut aM" :ul';or,'I uu-r-te nict staat het
moeten inslaan, eon blaam to werpen, overigens Kcspot'sme. Zoo nnn de lieer Bond nu de»po-
nebttc bij het gescl.it ttt»wl.c. twee vriend,«iet ,vl1" ^,1!eu «"-r gevoelen d-wr dat
geschikt voor deze vergadering, in wcenvii van WürJl «•«-» republiek,
hot verschil van gevoelen tnujfelde hij weder- Tussehen deze woonlenwi«eliug in. was dc
kcerig niet aan zijn goed hart.Hier sloot dc heer Kien aan het woord gekonteit. zijn doel was
minister zijao rede. zonder in het minst acte tc om het ministerie te verdedigen; maar of hij te
nemen van de dringende bede door zooveel fe- zennwóiehtig of ouvoort-oreid vras kon niemand
dit is zeker, dat de voorzitter hem
de orde moest roepen, waarna bij
lottig voor het Jmofdstnk Binneulandsehe Zaken:
want Hoofdstuk VI (Hervormde en andere Eere-
dieiiitou). werd int weinig discussie aangenomen
met 54 tegen 9 stemmen en toon kwam het
wij reeds
do kat
n de orde.
de zieh door hel geheelo land het gerucht dat de daarop ontniddelijk gesloten en die over de afdoe- R' spoedig zeido zieli mot den lieer Bond to
bijbel van de school zou verbannen worden, en hij, I Jingen en artikelen geopend. I cenigeu en vervolgens eindigde, zon.Ier
i bij de discuss
ikórheid. waar.
onderwijs bij de r
j ring nog geen bepaald beginsel bestond en "do
zaak bij den ministerraad nog niet wa» afgedaan.
De heer L. ld. Storm namelijk bewcordo dat oen
minUtor van R. K. Eeredieust eon man zonder
invloed moest zijn uit den aard der znmenstolling
van bei kabinethij zou liever een Katholiek,
mei con aadero portefeuille belast zien hebben.
De minister van LU K. Eorcdienst bestreed hom
en beweerde dat hij wel degelijk voor aften nut
tig en uoodig was eu als bewijs hiervan zeide bij:
"Kr kan. uaar mijn gevoelen, geene gemengde
school in N cderlaud bestaan, die oiuoegankciijk
is voor do kinderen der Roomsch Katholieken.
kloot dal Je bedoeling zijn nrijtter ambtgouooten,
dan zou ik liever do pas luuivaarlde portefeuille
nedorleggen. dan te handelen iu strijd met do
belangen mijner K. Kat Ir. laadgeitooten." Dezo
minister gaf dus iluidelijk te kennen, dat de ver
zekering der homogeniteit van het ininhterie op
dit punt. minst genomen, voorbarig wie» Dit
hoofdstuk werd weder .irmgoiioaien met 32 tegen
10 slemuicu.
In de zitting van den GJcn was het eerst aao
de orde bet hootüstuk marine (VIII) doch even
voor <2e gewone pause, wen! de stemming over
btunenl. zaken herent. Dezelfde leden warenaatt-
wezig en ook dezelfde bleven ab^ut. De uiedng
wasdus dezelfde als deu vorigen dag on alzooshet
b>x>td. Linneul. zaken, vermits daarover tweemaal
Vervolg van .Vo. 2.
Vbu vkutaald vook "db Nieuwsbode,"
DOOR V. W. A. VAN CATZ SMALLENBURG.
TWEEDE HOOFDSTUK.
i brandden nog op de schoor*teenlijst, en hoewel hel reeds
wemer nag w**, (too kon toch geen licht dit vertrek binnendringen. Er
wa» geen raam in hetzelve. Nadat de jongeling zich anel aangekloed
had, zeido Old Willie dnt hot ontbijt ttpoodig gereed, cn liet hom aan
genaam zoude zijtt, zoo hij geduroudo hetzelve, zijne geschiedenis mogt
hooren. "Gij zult mij armoedig voorzien viudcn," zeido de gastheer,
"doch ik twijfel niot, of uw eetItut zal wel zoo opgewekt zijn, dat gij, ton
BÜMte voor deze golegonbeid, het voor lief neemt. Door do goedheid
san oenen vriend editor, die dezen nnoht xeer onverwachts aankwam, zal
ik oenen maaltijd (kunnen tezamen brengen, die, niet lever werpen ^zal zijn,
"..''"■Gö' MMëdkl'töïri'eë» bêzoèk, "mijn igöé(To. -lieerdes» streek is toch zet
lur niet Véwoond,':'zeide de jongman.
"Gij hobt, gelijkmaar ik kreeg toch dozen morgen besook."
"Qij spreekt v*n.«Die daar.
"Den schoener, diq het land. naderde, toen.Gij als w*auzinn!g van
de rotésprongi."
-CEn dqt WtuigM.eon kaper."
Aiytii» voo» .bede» hetaolfde; vfij zullen dflar.vnn nader spreken."
Qp dit>pogenblik,word er oeno duur, aan de. andere zijde dea vertrok»
goopend, en dojongaling, rtond .verbanad bij de. kom*t vnn een aoboon
rtWHije, (lafA-rohjk naar bijmw,,. huppelde en. den ouden .Willie hartelijk
groette. .Hare komst w» zoo .oovurwscht, hare handelingen waren zoo
flögfkuosteld, d#t 4» jongeUng jilifxentoim) hetibeminnelijke wezen aan-
staarde,(da) h^oheidéé eni zaollt, gelijk «ij taaa, in aulk eene vertrouwe
lijke botrekking'tnet zijueo zonderlingen redder 6obeen ta ataao.
jiGo^dw nJorgeUj lieve vader WiUiel" zeide het meisje, «waarom zoo
-
dochtaz.l -hezighedeD," zeide Willie, zonder zich om het hijziji»
^•^V^^dollng» to bokomineren, en toen hot meisje gehoord bad, dat
WiJhe zijn ontbijt nog gebruiken moest, ging zij weg, en do oude zorgde
ren op te w
s.df voor het annregten der tafel, en beiden zetten zieli, om een maaltijd
to beginnen, die den liongerigen jongeling uiterst welkom was. Een
kop heerlijke kollij, een gebraden viseh verscli uit do in de nabijheid
atroomende beek, een panrsnippen eu een stuk gebraden lamsWeosch ver
sierden do tafel, en de oude waterman, bonevens zijn gast, lieten do voor
ben staande spijten ten volle regt wedervaren. Een glas heerlijke wijn
werd ton slotte to voorschijn gebrngt,en do vreemdeling, dio nog nimmer
dergelijke spijzen, in zulk eeno volkomcubeid en zoo uitmuntend toebe
reid, aangetroffen bad, begon zieh zeiven te vragen, vnn waar dit alles
kwam, en als dit de armoedige kost zijns gnstheers was, wat hij dan goed
noemen rnoest Doch deze gedachten werden door het andermaal bin
nentreden van liet meisje afgebroken, die, op eene innemende wijze tien
ouden naderende, voor hom oenen bundel bioomeu droeg, dio zij zoo
even in den tuin geplukt had. Hoewel liet meisje nog zeer jong wa*,
kon de vreemdeling zich echter niet herinneren, ooit een aantrekkelijker
n gevonden te hebben. Hnre stein scheen een leven in zijne ade-
i le wekken, dat hij to voren nog niet gekend bad. Zwijgend staar-
do voor hem etanude schoonheid. Zij trad naar den ouden toe
"Hier is oen ruiker voor u, vader Willie. Het jaargetijde is
nog koud on do nachtlucht heeft do knopjes beschadigd. Zij zijn echter
schoon en ik wist, dat zij n zeer nnngennntn zouden zijn."
"Ik dank u, Blanche. Kom van avond weder terug, zuil gij Het
meittjo lachte en zoiileJJld Wjljm_xnAriXél..- ..Zij wietp eeneu J.lik naar
-den jongeling,riiVdbor lia'ro lieftalligheid, haar onschuldig voorkomen,
en lianr onverwacht bezoek nis bedwelmd wa», on eene ligte buiging voor
hein makende, verliot zij de-kamer. Do jongman was zeer verwonderd,
haar in dezo hut, verwijderd van den kring des gezelligst) levens, aan te
treffen! Wat doét zij op déze eenzame plaats Wie wa» het beminne-
iijko tu.itjo I Hoe kwam zij hier? En wie was zijn redder? Hij
noemde haar dochter; zij noemde hem bij don vertrouwelijken naam van
vader Willie. Alle# werd hem meer en igeer onverklaarbaar, doch hij
kon, zoo dacht hij, niet voegzaam ophelderingen vragen, en dus wachtto
hij geduldig hel einde van zijn zonderliug avontuur af. Wat er in de»
jongeling# gemoed omging scheen echter don ouden, die hora wol dhsuw-
kaurigl gad&loég, ilooh zijnen gnat niet uit den droom hielp, niet ontgaan
te zijn. Zij dronken nog oenigen tijdeindelijk brak de oude het'stil
zwijgen af. "Ik boop, d#t gij ons ontbijt dragelijk liebt gevonden."
"Uitmuntend," antwoordde do jopgeling met nadi
"En ik heb lo veel v*n
tegevoe-
gézimvjongraA»!
gy roij eeno maoigle Tragen wenschlet to doen, die gij mok waar
schijnlijk bevredigend verlangt-beantwoord te zien."
"Werkelijk, mijnheer! gij raadt mijne gedachten."
"Dat dnohtik ->woh "Docb.gij hebt godarendo hot ontbijt vergeloo,
uwo levensgeschiedenis te verhalen."
"Ik heb hel niet vergeten, doch verzeker u, dat zij weinig belangstel-
ling ral inboezonen."
"Hoe weet gij dit V'
"Ik denk het maar, dat in mijne armoedige geschiedenis weinig is, wat
uwe belangstelling kan opwekken," zeide despreker en zuchtte.
"Dat doet or niet toe. Uwe zonderlinge aankomst op deze plaats, op
zulk oen ongewoon uur, uw gedrag, dat gij in hot water sprongt, en uwe
gemoedsbewegingen gedurende uw kort verblijf bij 'mij, hebben mijne
nieuwsgierigheid gaande gemaakt. Ik heb u het leven gered, en gij zult
mij gewis tevreden willen «lellen.''
"Ik knn u zulk eeno kloiae dienst niet weigeren, en uwe goedheid jo-j
gens mij, is ntij borg genoog, dat gij mij geen leed zult doen. Mijn ver-
haal ral kort zijn, doelt ik reken op uwe edelmoedigheid, dat alles wat ik j
u zeg, onder ons blijft, uit gronden,die voor ik geëindigd hab,u duidelijk
zullen zijn."
"Gij liubt niets te vreezen, wij zijn alleen."
"Mijn naam is Karei Defoe," begon de jongeling, "Ik ben bijna 20 jaren
oud. Vnn mijne ouders weet ik weinig; slechts zoo veel als ik van an
deren hoorde, hetgeen ik nader zal ophelderen.
Sedert de laatste vier jaron was ik klerk in een aanzienlijk lian(W''"|fS
alwaar ik mijn koopumnslevon in vijftienjarigen ouderdom begonnen heb. j
Tot dien tijd had ik eene gewone opvoeding genoten, en reeds vroeg l>e-
-vónd-ik mij iu du gioota stnd Now Vork, aan mifzelveu pvergëlnten, tnet
goon «oder vermogen dan mijtte lutiiden en de wo/nïge talenten, .lie do
Voorzienigheid mij geschonken had, om in mijn onderhoud to voorzien, j
"Wanneer gijon ik denk dat gij dit wel «nigermate zijt—met do ver
zoekingen zijt bekend, welko in eerie*groote stad den jongeling omgeven,'
die zonder loiding aan zich zei ven is overgelaten, dan kunt gij u verheel- j
den, in welko gesteldheid ik mij bevond, toen ik op don leeftijd, dien ik j
zeide, Now York ronddwaalde, om bozigheid te zoeken. Ik was echter
gelukkig ou voud in oeu aanzienlijk huis eerie plaats, van welke ik spoe
dig hooger steeg, tot dat mijne verdiensten worden erkend, en ik eeno
betrekking verkreeg, dio meer dan voldoende was, om in al riiijne behoef-
ton rijkelijk le voorzien. Doch nimmer spaarde ik van-mijne verdiensten
cenen enkelen dollar. Ik word bekend met lieden, wier namen te noe-
tneu, mij nu zoudo doen blozen; van zoogenaamde fatsoenlijke mannen,
wier uitgaven, dat wist ik, hun inkomen te boven gingen. Ik werd tot
wilde streken verlpidmijn geld verdween; en eindelijk bezocht ik de
speeltafel,-.om het aangenomen barakter, dat ik voor mijne kameraden
ten-toon gespreid bid, te kunnen volhouden. Doch ik vond gedurende
het laatste jaar, dat mijn inkomen hiertoe niot geooegpiam was. Voetje
voor voetje week ik van bet pad der strikte eerlijkheid af, tol dat mijne
kameraden, mijno gedaebten, niet «lies wat slecht w», zoodanig doorwe
ven hadden, dat ik slechts naar geld verlangde, naar gold, om mijne wen -1
sclien te kunnen bevredigenen om het te verkrijgen achtte ik #11* mid
delen gelijk.
Desniettegenstaande" ging de jongman voort, "hoe wonderlijk ook
dere bevestiging schijnen moge, heb ik toch nimmer eene regt»treek» on
eerlijke handeling Ix-gran, Neen, mijnheer.' ik geef er u bet woord een*
ongelukkige)), doch, ten minste wat diefstal betreft, eerlijken mans op. Jat
ik nimmer, uitgezonderd bij liet gelukkig speieu, eene cent verwierf) dio
ik niet eerlijk venliende. D-ch, zoo als ik u reeJs gezegd heb, mijn ge
moed was door slechte gezelschappen vergiftigd, en voor ongeveer eene
maand, werd mij van }>ersonen, wier namen ik u niet behoef te noemen,
do voorslag gedaan, om eene bank in de stad te berooven. Ik verzette
mij tegen dit plan. Men noemde mij eenen lafaard. Ik vermeed daar
op het gezelschap der Weden, die mij als medehelper bij zulk eene mis
daad hebben veilden, maar zij lieten mij niet los. Voor acht dagen kwa
men wij in "»*0 gewone herberg tezamen. Wij speelden een gewoou
knarfs/jc'. Gedurende hetzelve traden eenige vreemden in het vertrek,
die ons hier bij elkander zagen. In denzelfden oaebt werd in eene bank
ingebroken, en eoue giooto som in goud en papieren gestoler». Twee
dagen daarna, bevond ik mij met drio mijner schuldige kameraden, die
wisten, dat ik onschuldig was, in een streng arrest, onder de vreesseltjko
beschuldiging, inbraak begaan te hebben. Den volgenden dag werdén
wij goboeidi en in dezen schandelijken .onteercndea-tüestnucV-dQOP'Jo-stra-
ton vnn New York ntitir do goriglsznal gévoerd. Dit eerste ouderzook
litid ten gevolge, dat tvij alten lot een verhoor arrest verwezeu werden,
en ons crimineel proces tegen de volgónda maand word aangekondigd.
Ik woonde, betuigde mijne onschuld-Te vergeeft trachtto ik te bewijzen,
dnt ik tijdens do inbraak te buis geweest was. Ik verzocht mijno kame
raden mijne onschuld (o betuigen, doch zij zwegen. Tot laat in den
nacht, had men mij nog in huu gezelschap gezienons spreken over dn
uitvoering des plans was gedeeltelijk beluisterd geworden. Ongelukki
gerwijze wns ik dezen ua.-ht zeer laat mar buis gegaan; de noehtvrach»
und inijno kameraden voor middernacht in do nabijheid der baDk gewgn1
alles liep zanten, óm mij le verpletteren, en met een gebroken bnrt be
steeg Ik don wagen, die mij on mijne kameraden naar Je duistere go-"'
vangeni» bragt, waar wij afzonderlijk werden opgosloton, om ons próa*1
wegens eene schrikkelijke misdaad af to wachten.—"
DERDE HOOFDSTUK. d
"Het ia uiet mogelijk, mijnheer! u de verschrikkelijk* ellende te. be
schrijven, waaraan ik na mijne onregtvaard^e gevangenucmiag A*fl
was. Woorden zijn niet iu staat, om u het loei te doen gevoelen,
ondervond. Er wa» echter oog eenige hoop voor mij overig.
slechte kameraden, die wkter», dat ik met de eigenlijke uitvoerden dor
