Binnenland.
Marinezsken.
Uit onze Moppentrommel.
Correspondentie.
Le gerzagten.
Uit Leger en Vioot.
DE OIL.DA 1'E3XrC?C3"CJ^g.AT»»? rJL' Van Woensdag Q ■Axj.jgruLstTj.f? 1917 3
boord vaa de „Noordam" bevond zich de doch
ter van een Ilelderschen' loods. De vader was
met twee dochtertjes aan den walontroerend
was het wederzien. Het meisje huilde en lachte
tegelijk, wierp zich in de armen van haar va
der cn minutenlang hielden de twee elkander
omstrengeld. De omstanders waren diep ont
roerd.
Toen de oude heer weder eenigszins op ver
haal was gekomen, brachten do passagiers hem
spontane liuld© ©n riepen luid: „Lang zal ze
leven!"
De eersteklas-passagiers begaven zich naar
het Koninklijk Instituut voor de Marine, waar
een ontbijt klaarstond en waar de intendance
zorgde, zooveel mogelijk, voor aanvulling van
do ontbrekend© garde-robe. De 2e klasse-pas
sagiers konden zich in hotel den Burg verfris--
sehen, terwijl voor de 3o klasse-passagiers do
mariniers-kazerne beschikbaar was.
Wat een passagier vertelde.
Een der passagiers, de heer dr. H. W. van
Loon, oud-correspondent van het „Handels
blad'', thans professor aan do Cornell Univer
sity, begon al dadelijk in het Marine-Insti
tuut, alsof er niets gebeurd was, zijn indruk
ken en ervaringen voor het „Hbl." op te'
schrijven. Wat hij schreef laten wij hier
yolgen.
j.De „Noordam" was het eerste schip, zoo
ver wij weten, dat na de laatste Eugelsehe
mijnenzói)© woer door bet geultje varen zou.
Wel, we voeren, en hoewel de heele reis prach
tig geweest was, zoodra wij bij dat vermaledij
de geultje kwamen, spookte het, zooals het
slechts spoken kan op dien grootün plas, die
onze voorvaderen do barre Noordzee noemden.
Nog erger, er was mist en weinig kans om een
zuiver bestek op te némen. Maar de kapitein,
die al reeds ia Halifax in do dikste mist dit
gaatj© bad gevonden, verrichtte nogmaals dit
kunststuk en 's middags tegen drie uur met
j vliegende storm en slecht© buien kwamen wij
i op het eenzame lichtschip, dat de Hollandsch©
regeering daar geplaatst heeft om onzen schip-
I pers de plaats aan te wijzen.
Het schip reed aan zijn anker en daarnaast,
i in hevigen golfslag, zwierf de groobe „Thames",
j die sinds het begin van Februari allo Holland-
sche schepen door het laantje moet voeren en
vroeger denzelfden dienst verrichtte in het
Kanaal. Het eigenaardige schip met zijn twee
i hoog pijpen en zijn Marconi-masten scheen ons
een welkome groet uit het vaderland, dat de
meestenvan onze passagiers (Indische officie-
ren en beambten, die reeds lang op reis waren)
in vele jaren niet gezien hadden.
De volgende nacht de nacht van 2 op
t 3 Aug,, was beroerd. Er is geen ander woord
voor. Wij waren in het gevaarlijke slootje. Wij
wisten het._ Sommigen van ons deden alsof wij
heb niet wisten. We zeiden aan de zemiwaeh-
tige passagiers: „Nonsens, gevaar! Bestaat
l niet" en ostentatief gingen wij naar bed met
j vele: „Nou, goeden nacht allemaal" en kropen
t dan gekleed en wel onder de wol en - lazen.
Want van slapen kwam niets terecht in dien
nacht, toen alles kraakte en slingerde en de
I deuren en kopjes en glazen en kannen tegen
mekaar bonsden en uit alle gesloten deuren de
nerveuze spanning scheen te stralen.
Maar enfin, het gelukte. Vrijdagmorgen was
hes goed weer. Diegenen, die den heelen
nacht opgezeten hadden, maakten met hun
bleeke wangen en moede oogen een raren in
druk,- en .wij dappere helden, die toch ook
niet zoo eig gerust waren, deden weer held-,
haftig en lachten hun uit.
Dn sleepboot, dio gedurende den nacht ver
scheidene analen niet verder had kunnen
varen door den heftigen storm, hobbelde i
weer voor ons uit. Wij begonnen te pakken en
de stewards kelten met die vroolijke oogen, die
slechts den dag vóór aankomst ons toestralen.
De morgen verging en liet weer weed weer
slechter. Aan de lunch waren wij allen in die.
gelukkige stemming die dó passagiers, thans
reeds 23 dagen op deze boot opgesloten, zich
eindelijk permitteerden. Tegen 2 uur was de
lunch over. Men ging koffiedrinken en speelde
een spelletje poker of knapte een uiltje.
Sommigen waren in hun hut en pakten hun
koffers. Ik zelf zat een sigaretje t©'rocken en
mijne buren luisterden naar de wijze woorden,
waar ik zelf niet aan geloofde, dat sinds 4
uur 'a morgens alle gevaar geweken was
toen plotseling aan onze stuurboordzijde, net
tegenover do 2e klasse, 2 heftige ontploffin
gen, een kort en scherp „bom", even een
geratel en nog een heftiger „bom" en een
grijsachtige stortvloed, die naast ons over
het dek klaterde en het dek met schuim van
I zeewater bedekte. Wij waren getroffen, waar
door weten wq niet, en wij moesten liet schip
verlaten. Wat nu volgde, zal ik u zoodra
ik van 16 uren verblijf op zeer harde planken
bekomen ben nauwkeurig mededeelen.
Maar laat ik thans reeds zeggen, dat de disci
pline uitstekend was, dat kapitein Van Walra
ven kalm zijn pijp rookenden op do brug onmid
dellijk alle voorzorgsmaatregel^ nam en dat
de bemanning in de beste st®iming en met
volkomen rustigheid begon de sloepen te
strijken en de passagiers aan hunne redding-
gordels te helpen. Daaraan is het dan ook te
danken, dat alleman, en zelfs zieken, thans
behouden in liet „Kon. M. I." vele koppen
koffie en vele dikke oorlogsboterhammen met
vleesch, oftewel kaas zitten te verorberen.
Van 3 uur gistermiddag tot 8 uur hedenmor
gen hebben zij in de sloepen en op likt open
dek van de sleepboot doorgebra-chb. Heb was
niet prettig, het jaargetijde was Maart en
niet Augustus. Men was zeeziek op en onder
en over elkaar. Maar de stemming bleef er in.
Vanochtend om 6 uur werd er weer een kalm
pokertj© gespeeld tussclien 3 passagiers en een
steward en toen de booge spits van den Bran-
daris in 't zicht kwam, had de steward juist
de heele pot gewonnen.
Eind goed, aües goed. Het avontuur in de
reddi ó'gs boo ten komt morgen bij het ontbijt.
P.S. Het Kon. Inst. heeft ons op uitste
kende wijze ontvaren. Jamnier, dat de eet
zaal zoo sckommeltren de tafeis zoo keelomaal
niet- stilstaan.
Wat andere^pö-ssagiers
vertelden.
In den extratrcin die d© geredden van
Helder naar Amsterdam overbracht, hadden
wy menig gesprek met verschillende passagiers,
die, hoezeer ze ook vermoeid en slaperig
waren, na vrijwel twee doorgewaakte dagen en
nachten, toch maar niet uitgepraat konden
raken over 't avontuur dab zij in de afgeloopen
20 uur hadden beleefd. Daar waren er die
loom en down neerlagen, gedoken in de kus
sens van den coupé, maar als zij dan een woord
opvingen van de gesprekken dio wij met an
deren voerden, en dat woord sloeg aan, dan
veerden zij op uit hun vermoeide houding, en
begonnen mee te vertellen, gooiden bijzonder-
lieidjes er tussclien door, spraken va» hun be
wondering voor kapitein Walrave, die maar
kalm op de brug zijn pijp was blijven rooken,
over de hulpvaardigheid van de oficieren, van
de stewards, van de overige bemanning, en
hoe daardoor ieder zonder drukte en over
haasting in do booten had kunnen komen.
Maar anderen waren geheel monter, blij
dat 't allemaal zoo goed wa,s afgeloopen, en dat
nu 'b schip, met hun goed en alles aan boord,
waarschijnlijk nog behouden zou aankomen
ook, blij dat ze dan toch eindelijk do Hol-
landsche kooien weer zagen groeien, de Hol-
landscke molens weer zagen draaien... En ze
vertelden honderd uit, van de reis, die zoo
prachtig was geweest, heerlijk mooi weer al
door, en allerlei mooie bijzonderheden: een
ijsberg, buitengewoon mooi noorderlicht,
een uur nadat de zon was ondergegaan, was
't of zij in schooner en voller glans weer
boven de ©horizon verrees, en dat werd een
hemelvuurwerk, zoo glanzend en geweldig dat
iedereen ervan onder diepen indruk kwam,
maar dan ook over den storm die begon to
waaien juist toen men het gevaarlijke gebied j
binnen kwam, van den angstigen nacht, waar
in bijna niemand sliep, van den dag dio volgde
eindelijk van de ramp, van wat er loen alle
maal gebeurde, 't gaan in do bonton, 't over
gaan* op do „Thames", 't, zwalken op do
„Thames" rondom den „Noordam" negen, tien
uur lang, en dan eindelijk do tocht naar
Niourtvediep, in den „nacht, koud cn nal, bij
elkaar gekropen, wel een vijfhonderd men-
sc-henmannon, vrouwen en kinderen, op cn
in de toch maar beperkte ruimte van de sloep-
boot „Thames", dio zoodanig werkte in de
zware zee, dat velen 't niet meer konden
houden, cn ziek lagen, doodziek, van (Ie- zee.
En ten slotte dan de aankomst in Niemve-
diep, eindelijk weer op Nederlandse-hen
grond, wat do grootste heerlijkheid geweest
was na al de ellende.
In een coupé zaten drie ïeeren en een
dame, een der hoeren kwam uit Amerika,
de anderen over Amerika uit Nederland'sch-
Indië. Bij hen had ook gezeten onze vriend
dr. Van Loon, dj© intussehen met een
collega in een hoekje was gekropen cn maar
weer vertelde en uit het verhaal dat hij
hier gaf, kan men wel opmaken hoe de stem
ming in dezo coupé was. Geeu sprak© meer
van sqhrik of verslagenheid, trouwens een
van de reizigers was een echte bereisde Roel,
die er. per saldo schik in ha<l dat hij een zoo
mooien post op zijn lijst van avonturen kon
boeken.
Do wonderlijkste verhalen waren 't die zij
deden, 't scheen alsof zij den kolder in den
kop hadden gekregen van de frisscdie Holland-
sclie lucht die liun in 't vaderland weer tege
moet was gewaaid, van 't Ifollandscho land
schap waar zij doorheen rolden, van do blije
gedachte weer thuis te zijn, nadat zij er toch
zoowaar bijna 't hachje bij hadden ingeschoten.
Ja, inderdaad! "Want toen na de ramp de
„Noordam" gestopt lag en de „Thhtnes" erbij
moest blijven, waren door den sterken stroom
en den Zuidwester storm beide schepen
naar het Oosten afgedreven tot zij
een mijl of tien wel in het mijnen
veld zaten. „Nou, jullie zijn door 't oog van
een naald gekropen F' Üad de stuurman van de
„Thames" gezegd, toen zij goed en wel in
veiligheid waren, maar dai was"veel later.
Eerst kwam al de ellende van de booten en
van de wacht op de „Thames".
"Wij zaten juist, een spelletje te kaarten toen
de ontploffing göbeurde, verteld© er oen,
hier de dokter, en menee^ en ik. Ik was even
mijn handen gaan wasschen, en met dat ik weer
binnen kom, kooren we een slag en krijgt 't
schip een rammeling. Iedereen sprong op en
ging naar buiten. Ik had nog net tijd om mijn
pet te grijpen, anders zag je me nu hier zit
ten zonder iets op mijn hoofd. Maar 't spijt me
Ce stocmtreiler „Ernestine Paulino" gebleven.
Met don IJmuider stoomtreiler „Ernestine
Pauline" waarvan men thans met zekerheid kan
aannemen, dat bot schip cn hcmauiiihg zijn
gebleven, zijn omgekomenJoh. de Groot,
.vhipper, te Umuiden A'. Foppö, stuurman, fe
Harderwijk; H. Becker, U, Machinist to Am-
sterdam, l>. v. U. Winkel, 2o machinist te Wij-
kcroog-j G. Dijkstra, stoker, to Amsterdam;
M. van Duijvenvoorde, matroos, te Kat.wijl-:-
aen-Zce; A. vari Duijvenroode, matroos, te
Katwijk-aan-Zee W. de Jong, matroos-.
ScheveningciiW, Meijer, matroos, te Vel:
oord: G. den Turk, kok, te Amsterdam;
M. Hainnia, bremmer, to Amsterdam.
Cedetacheerd.
H. C'. J. -M. Berkcljon
s gedetacheerd, bij het 21
Dé geïnterneerde duikbeoten,
Officieel. Het Ministerie V3n Buitcn-
landsche Zaken deelt mede:
Gelijk reeds eerder werd bekend gemaakt
is den 12dert Juli ecne Internationale Commis
sie van zeeofficieren te 's-Gravonhago bijeen
gekomen teneinde een beslissing te geven uit
sluitend in het feitelijke geschilpunt, tus
sclien do Nederlandsche cn de Duitsche Rogec-
ring gerezen omtrent dc vraag of de binnen,
komst van dc beide Duiteche duikbooten U*. I>.
30 en U. B. G in het Nederlandsche rechtsgebied
het gevolg was t.van verzuim der betrokken
commandanten o'm de noodig© voorzorgsmaat
regelen te nemen ter mijding der Ncderiandsche
territoriale watoren. Die commissie, bestaan
de uit een Ncdcrlandsch, een Duilsch, een
Argentijnsch, eon Zwecdsoh en een Deensch
zoeoffioicr, onder voorzitterschap van laatst
genoemde, heeft hare werkzaamheden beëin
digd en hare beslissing aan dc beide Regecrin-
gen aangeboden.
De commissie is tot de slotsom geraakt, dat
bet binnenkomen van de U. B. 30 n i e t. van
de "U. E. 6 daarentegen w e 1 toe te schrijven is
aan het nalaten van de noodige voorzorgsmaat
regelen door den betrokken command*ant.
Zij heeft hare beslissing inzake de U. B. 30
in hoofdzaak hierop gegrond, dab ten gevolge
van den heerschenden nevel het niet mogelijk
is geweest, het karakter van heb te 3 uur 30
v.rn. verkende licht met zekerheid vast te
stellen en dat onder de aanwezige omstandig
heden heb feit'; dat de commandant dit licht
heeft gehouden voor de kort tc voren in de
plaats van het Schouwenbanklichtschip uitge
legde boei, hem niet als verzuim kan worden i
toegerekend, aangezien bij zijn afvaart uit
Uit Oost*lndic torug.
Luitenant ter zee le kl. C. J. .1. Beijncn
wordt in het s.s. najaar uit Üost-Indië terug
verwacht.
Geplaatst.
Luitenant ter zee Ie kl. W. C. Bijl de Vroö
wordt 13 dezer in dc directie der marine te
Hellevoetsluis geplaatst als le officier aan boord
van Hr. Ms. torpcdo-instructieschip „Schor
pioen."
Last
„Wat acht gij het moeilijkst© werk in dc
wereld
„Wel, Cr zijn misschien dingen, rlio moeilijker
zijn, dan je vrouw do overtuiging bij te bren
gen dat zo verkwistend is, maar ik ken zo
niet'
Eon dure echtgenoot.
„En als je mau nooit terugkeert uit den oor
log, geeft het gouvernement jo pensioon".
„Ik ben bang, dat ik liet pensioon nog meer
noodig zal hebben, als hij wél -terugkomt.
ONZE CORRESPONDENTIERUBRIE*
Per brief wordt niets beantwoord. Alle vragen
worden regelmatig en zoo spoedig ma
ge I ij k en geheel kosteloos door ons op
do beurt afgedaan, zoodat het overbodig is nog
weder eens bij nader schrijven antwoord te ver-
toaken.
V/ia bij zijn vraag 3 cent postzegels Insluit
krijgt apart „Do Sofdatenoourant" toege
stuurd, waarin het antwoord op zijn vraag voor
komt.
„Ik hen voor vr
„Alles goed cn
mist, „maar als je
dat je dien prijs n:
t eiken prijs'
antwoordde do pessi-
ns tot ontdekking toomt
;alcn kunt?''
r ft f.
bons^geven en mot
toch, dokter, dat ik niet je goudstuk dab op de toegerekend aangezien bij zijn afvaart uit
tafel lag, nog heb meegenomen. Nu is 't na- Duitschland het juiste karakter der bcnouwen-
------ bankboei aan de Duitsche Itegeenng nog niet
bekend was, terwijl anderzijds de verrichte
tuurlijk weg»! Ik had 't nog best kunnen mee
pakken. Boven stonden velen al bij de booten
klaar, en anderen liepen aan, de zwemgordels
nog vast sjorrend om 't lichaam. De meesben
dachten al dat wjj er door waren, en rekenden
er niet op dat er nog iets kon gebeuren. Ja,
sommigen hadden zich de heele reis niet druk
gemaakt.
Ja, zei de dokter, daar is hier
loodingen geen aanwijzing omtrent de afwijking
van den beoogden koers konden geven.
In zake de IJ. B. 6 besliste de commissie dat
het verwan?,en der lichten van het lichtschip
Maas en van Wcsterhoofd te wijten is geweest
aan nalatigheid van den commandant in heb
clip opluchting jjracfrten hpop^^ (©ft-dan plaats,
zij heeft de heele reis over haar zwemgordel
niet gepast en wist niet oens hoe 't ding open
of dicht moest, zoodat wij haar ten slotte nog
moesten helpen. Maar zij heeft zich kranig
gehouden! D'r waren er anderen, nou! waar
ik heel wat last mee had! 't Ergste was er aan
toe een vrouwtje, de stumperd was overge-
van de „Ohr.istian.ia Fjord", die
eerstdaags haar 'bevalling verwacht. Natuur
lijk had zij van al de ellende 't geducht te
pakken gekregen, en van zenuwen en inspan
ning lire eg zij krampen. Toen dacht zij maar,
dat 't groot© moment gekomen was. Stel je
voor, daar in de hut van de sleepboot, waar
al die zeeziekte menschen lagen te Magen en
te steunen en te voraeeren. 't Was er vreese-
lijkGelukkig zag ik dab, er geen nood was.
Dubbel gelukkig, want wat had ik moeten
doen? Ik had geen instrumenten, geen medi-
oijnen, niets, alleen een beetje broom, dat ik
toevallig in mijn zak had. Toch werd ik ieder
keer weer geroepen, wAnt zoo gauw als
ik kon ging ik telkens weer aan dek,
omdat 't in die hut niet te harden
was. Dan troostte' ik liaar weer een
beetje en -overtuigde haar dab ze zich niet
bang hoefde te maken, dat er niets gebeuren
zou. Nu zit z© gelukkig kalm in den trein en
gaat mee naar Amsterdam-...
Het Koninklijk Instituut van do Marine 'ge
leek een druk liotel. In alle gangen en vertrok
ken waren passagiers; het'was een geloop en
gedraaf van geweld. Onder leiding van den
kapitein-kwartiermeester der mariniers, den
heer Van Wely, liep alles uitstekend van sta
pel marine-personeel zorgde dat ieder het zijne
kreeg, en, nadat de passagiers zich verfrischt
hadden, zat weldra ieder, zooals dr. Vap Loon
het uitdrukte, „vele koppen koffie en vele
dikke oorlogsboterhammen" to verorberen.
Waarlijk, de ontvangst was hier Koninklijk.
Per rijtuig en te voet gingen de passagiers-
nu naar het station, waar reeds den gansc-iicn
nacht een extratrein gereed had gestaan, en,
onder enorme belangstelling van de zijde van
het Helderscho publiek,'vertrokken zij t,o 11.Go
naar Amsterdam, luide en hartelijk door het
publiek toegejuicht.
Te Anna Paulowna kruiste de trein voor Den
Helder die klaarblijkelijk nog vele verwanten
naar Nieuwediep bracht. Het was eene uitwis-
seling van vragen: is meneer A. hier, zit mevr-
B. in den trein? En sjaoedig ging het weer
voort, gastvrij en veilig Holland in.
Nader vernamen wij 'dat aan boord zich twee
zieken -bevonden, voor wie brancards gereed
stonden.
Om 11.50 Zaterdagavond werd ons uit
Maassluis geseind, dat op dit oogenblik de
..Noordam" in zacht was..
Nader vernemen wij
Wegens den grooten diepgang (41 voet)
kon de „Noordam" den Waterweg niet
opstoomen. Het schip ligt voorgaats voor
anker. Spoedig echter zou met de los
sing worden begonnen. De goederen wer
den overgebracht op zeelichters en van
daar geladen in het s.s. „Sloterdijk".
Nog seinde men ons Zondagnacht uit Maas-
sluits:
Het stoomschip „Noordam" ligt voor den
Waterweg ten anker. De scheepspompen
zullen trachten het water voor te houden.
Een lichter ligt langs zijde om de passa-
giersgoederon over te nemen en een sleep
boot zal i hedpnavond een gedeelte van de
bemanning van boord halen. Heb stoomschip
„Sloterdijk" van dezelfde maatschappij
komt hedenavond te Hook van Holland aan
om een gedeelte der lading van de „Noor
dam" over te nemen, hetwelk door middel
van lichters der Holland-Amerika-lijn zal
geschieden.
Het uitbl ij venvan hulp.
In verband met het uitblijven van de ge
vraagde hulp van de. marine vernemen wij
nader, dat de oorlogsschepen zich niet in
het versperde gebied, mochten begeven. Dit
werd aan de „Noordam"teruggeseind op
het verzoek om hulp. Het stoomschip kon
trouwfens niet nauwkeurig melden waar het
zich bevond. Door het afsteken van vuur
pijlen werd de plaats aangegeven, waar de
sleepboot „Sim6on" te hulp moést komen.
Een mijnontploffïng.
De sfcoomtreiler IJ.M. 67 (Union), welke .te
IJmuiden binnenkwam, rapporteert 'een mijn
in het net te hebben opgenaaid. Men liet
dadelijk hefc net weer zakken om de mijn
kwijt te raken, doch deze ontplofte, waardoor
het schip eenige schado opliep. Persoonlijke
ongelukken hadden bij dezo, ontploffiBg niet
nemen van de noodige. voorzorgsmaatregelen
om buiten de Nederlandsche territoriale wate
ren te .blijven, aangezien wegens het heldere
weder en de tijdruimte gedurende welke het
licht van Westerhoofd en vervolgens ook dat
van de Hindernbbenton zichtbaar waren, er
voldoende gelegenheid voor den commandant
heeft bestaan om deze lichten te herkennen.
De Nederlandsche Regeering heeft na eenig
onderbandelen haren wensch om de beslissingen
der commissie in extenso openbaar te maken
laten varen, tegenover de op militaire overwe
gingen gegronde bedenkingen der Duitsche
Regeering óm dit vóór afloop van den oorlog
te doen.
Als gevolg van de gevallen beslissing blijft
de U. B. 6 geïnterneerd, doch wordt de
TT. B. 30 vrijgelaten.
Amerika en onze Scheepvaart
Een telegram uit Washington van Reu
ters bijz. dienst meldt: Dè Nederlandsche
gezant heeft verklaard, dab Nederland be
reid is scbepen.in ruil te geven voor voe
dingsmiddelen op voorwaarde, dat deze
schepen niet naar de gevaarlijke zone wor
den gezonden. Hij verklaarde verder, dat
Nederland 80,000 t. scheepsruimte "beschik
baar wil stellen voor de ondersteuning der
Belgen, mits de Vereenigde Staten aan Ne
derland zelf voedingsmiddelen bewilligen.
Dat Nederland niet wil toestaan, dat de
schepen dé gevaarlijke zone bevaren, zeide
hij, vindt zijn grond daarin, dat het land
de schepen noodig heeft vcor het verkeer
met de koloniën.
De regeering der Y. S. "heeft door bemid
deling van neutrale diplomaten inlichtingen
gevraagd omtrent den stand der voedings
middelen in de noordelijke neutrale staten
van Europa. De plannen omtrent de rant-
soeneering cfèr neutralen zullen definitief
worden vastgesteld, wanneer die antwoorden
ingekomen zijn.
Het plan is den voorraad voedingsmiddelen
te beperken tot het strikt noodzakelijke.
Ter voorkoming dat die voedingsmidde
len Duitschland bereiken zullen verzekerin
gen worden geëischt, dat geen voedingsmid
delen, die in Amerika geproduceerd zijn,
verder uitgevoerd of gebruikt worden om in
ruil te worden gegeven vcor andere uit te
voeren ai*tikelen.
Luil-kolonel LagerwérM f.
Te 's-Gravenhage is in den ouderdom van
73 jaren overleden de oud-luitenant-koloneUder
cavalerie Joh. Chr.Lagerwerff, officier in de
Oranje Nassau-Orde. Heb stoffelijk overschot
zal Dinsdag om 12-!,- uur op „Oud-Eik-en-
Duinen" worden ter aardo besteld.
Jh. N„ Schiedam. I. Omtrent dc door u be
doelde opkomst is nog niets bepaald. II. Om
deze reden wordt geen uitstel verleend.
B. D„ Weesp. Gij vertrekt eventueel met de
najaarsplóeg der mil. lichting 1914.
H. J. de Gr., Yianen. I. De ten onrechte ge.
noten verlofdagen moeten volgens bepaling
van den Opperbevelh. van L. en Zeemacht
ongeacht de op te leggen straf van de eerst
volgende verlofbeurt(en') worden gekort. II. en
III. Iemand, die onwettig van verlof achter
blijft geniet geen soldij en vergoeding van en
met den dag nadien van achterblijven" tot en
met dien vóór terugkeer. IV. Zie het ant
woord bij I.
J. H. G„ Troepen in Zeeland. Alleen als
door het verblijf onder de wapenen van een der
zoons voldoende middelen tot levensonderhuod
aan het gezin komen te ontbreken, bestaat
aanspraak op vergoeding-kostwinnerschap. De
duurtetoeslag komt dan te vervallen.
IJ. D., Veldleger. Straf en verlof kan niet
samengaan, zoodat gij, wat uw verlof betreft-,
zult moeten wachten, totdat uw straf geëin
digd is.
J. R., Bergen-op-Zoom. Wat dienstplichtigen
betreft, verwijzen we u naar ons antwoord aan
J. H., fort Honswijk in dit blad. De regeling
der periodieke verloven van vrijwillig dienen
de militairen geschiedt door de rechtstreeks
ónder den Opperbevelhebber ressorteerende
autoriteiten. Deze diverse regelingen zijn ons
niet bekend.
A. v. U-, Almkerk. Gij hébt als gezinshoofd,
indien ge. wanneer u met verlof gaat en daar
van terugkeert, met de-spoor reist slechts recht
op één kc-er verlof met vrij vervoer per maand.
Reist gij niet per spoor, doch b.v. per tram,
boot of ander vervoermiddel, dan moogt ge
twee keer per maand met twee dagen verlof
gaan en hebt ge ook aanspraak op twee keer
vrij vervoer. We kopen, dat het n nu duidelijk
is; het vorige door u bedoelde antwoord liet
anders niets aan duidelijkheid te wenschen
over.
Haar s I
Marie: ,.Ik zal hem dc
jou laten trouwen".
Sophie: „Hoe kom je daar bij?"
Marie: „Wel, hij hoeft o'ns beidon ten huwe
lijk gevTaagd en daarvoor komt hem straf toe."
Heb begin.
De vader: „Toen ik ecu jongen was, jokt©
ik nooit".
Het zoontje„En wanneer ben je dan begon
nen, papa?"
Definitie.
A: Wat Is een kus?
B: Niets, gedeeld door twee.
Gold.
Truus: „Zou jij iemand trouwen, omdat 1
geld heeft?"
Mies: „Nee. Maar hij zou oen blauwtje'
pen als bij hot niet had."
G'o o n kans.
Jan: „Zou jo denkon dat j" vader er bessr
tegen heeft dat ik jo trouw?"
Marietjo: „Ik kan bet housch niet i
Als hij cr over denkt zooals ik, beslist.
Mot mate.
Zij: „Mannic, wat zou j© doen,
eens moest verliezen?"
Hij„Ik geloof, dat ik gek zou worden v;
droefenis."
Zij: „En zou jo hertrouwen?"
Hij: „N'cen, zóó gek zou 'k niet wezen.'1
als jo
Aan do table
Daino van middelbar© jai
d'h t o.
j ..Kellner, br
lien hoor aan d© overzij, dio do noten met
tanden kraakt, don notenkraker ik kan
niet aanzien
Kellner (na ©en poosjo terugkei-rcndo'
„Meneer laat u jvel bedanken ©n z©gt,
rm maar met rust laten moest: hij heeft
valscho tandon!"
II o t gelukkig© paar.
„O, 't was een best wijf!" riep c
uit, toen hij zijn vrouw ter aardt» had bes
„zij sloegnio altijd met het zachte eind 1
den bezem
volg-
16,000 Duitsche cn Engelsche geïnterneerden.
Op een vraag van het Kamerlid, den heer.
Van Doorn, antwoordde do heer Gort van
der Linde n, Minister van Binnenlandscbe
Zaken:
Inderdaad zullen pl-m. 16,000 Engelsche en
Duitsche krijgsgevangenen ten onzent worden
ondergebracht. Maatregelen, om deze over heb
gansehe land verspreid, van huisvesting enz. te
voorzien, zijn in voorbereiding.
De Duitsche en Engelsche Regeeringeu heb-^
hen zich bereid verklaard om aan de Nederland
sche Regeering, naar gelang van de gebleken
behoefte, hetzij het noodige te leveren voor den
bouw en heb onderhoud der interneeringskam-
pen dier krijgsgevangenen, zoomede voor de ge
neeskundig© verpleging, verwarming, voeding
en klceding der geïnterneerden, hetzij op gee
nerlei wijze den uitvoer van een en ander te
belemmeren.
Pensioenbepaüngen personeel viicgwezen.
Antwoord van den heer De Jon^e, Mi
nister van Oorlog, op eenige vragen van het
Kamerlid dun heer Sibiuga Mulder,
De Minister ontkent niet, dat aan de
uitoefening van den vliegdienst een groot risico
is verbonden. In het moderne leger en zeker
ook bij de marine zijn echter tal van gevaarlijke
betrekkingen te vervullen. Men denke bij voor
beeld aan den onderzeedienst.
Deze omstandigheid maakt, dat cr naar het
oordeel van den Minister geen aanleiding be
staat om alleen voor hen die bij het militaire
vliegwezen in dienst zijn gesteld, bijzondre pen-
siomisbepalingen in het léven te roepen.
Voorshands meent de Minister, dat een
prikkel om zich aan den vliegdienst, te verbin
den gezocht moet worden in het, toekennen van
toelagen of andere voordeelen tijdens den dienst
bij de Luchtvaartaf deeling;1
C. G. W.. Amsterdam. Een bepaalde
orde is in dit geval niet voorgeschreven.
P. R„ Amsterdam. Zoover ons bekend is,
bestaan dergelijke boekjes niet.
P. W., Veldleger. Meldt u voor een verbin
tenis bij uw sergeant-majoor-administrateur.
Voor het eerste jaar werkelijken dienst wordt
50 premie, voor het tweede jaar 30 en voor
elk volgend jaar f 20 premie toegekend. Gij
kunt u verbinden voor 4 jaar.
B., Veghel. Behoudens onvoorziene omstan
digheden wordt deze landstormjaarklasse niet
onder de wapenen geroepenvolgens de thans
terzake bestaande wet kan men ze zelfs nog
niet oproepen voor werkelijken dienst.
J. V„ Zaandam. Richt een verzoek tot uw
oomp. comm.
J. M„ Bergen-op-Zoom. Als uw vergoeding
door de commissie van voorlichting enz. is
verlaagd, liadt ge van den M. v. O. daarvan
•bericht moeten ontvangen. Hebt ge zoo'n be
richt niet ontvangen, dan kunt ge nadere in
lichtingen vragen man vorenbedoelde commis
sie omtrent het destijds door u ingediende "be
zwaarschrift wegens vergoeding-kostwinner
schap.
A. D„ Renkum. Wendt u om inlichtingen
tot een' scheikundige.
J. vSb.Tilburg. Zoodra gij uw eerste oefening
hebt volbracht, kunt ge uw comp comm. ver
zoeken voor de functie van buitengewoon-kom-
mies in aanmerking te mogen komen.
G. H. S. J., Veldleger. Omtrent de aflos
sing van den landstorm is niets bekend.
N. v. A.. Domburg. Zoo gij vermeent, dat
ten onrechte uw verlof wordt ingehouden,
vraagt dan langs den hiërarchieke# weg den
naasthoogeren ehef van uw comp. comm. te
spreken. Gij hebt slechts recht op één reisdag
en vier dagen verlof per maand.
M. V„ Harderwijk. Volgens de bestaande be
palingen moet gij de geheele terugreis vergoe
den.
P. M„ Veldleger. I. Omtrent dc door u be
doelde opkomst is nog niets 'bepaald. II. Kan
tlians nog niet medegedeeld worden. III.
Wendt u tot den burgemeester uwer gemeente.
A. G. B., Den Haag. Waar gij vóór 1 Januari
1915 nog geen 2.10 soldij en mobiüsatietoelage
genoot, hebt; ge thans slechts recht op 1.96
soldij en mobilisatietoelage te zamen.
W. G. te A. Zoover ons bekend, kunt
gij ook voor de door u bedoelde functie
in aanmerking komen, hoewel in de "aller
eerste plaats korporaals en minderen daar
voor aangewezen worden. Zij, die zich
voor die betrekking aanmelden, moeten zich
verbinden bij eventueel vertrek met onbepaald
verlof hunner lichting onder de wapenen te zul
len blijven. Als dienstdoend gevangenbewaarder
geniet men f 0.50 toelage daags, als men behoort
tot een lichting, die nog niet met onbepaald ver
lof is, en 0.90 daags zoodra de lichting, waar
toe men behoort met onbepaald vorlof is gezon
den. Gij kunt een verzoek richten tot uw comp.
comm. om als gevangenbewaarder aangesteld
te mogen worden.
J. A. G. R.Deventer. Zoodra 'gij als
dienstplichtige 8£- maand hebt gediend,
hebt gë recht op een soldij verhooging ad 0.03
per dag en op een periodiek verlo'f van 3 dagen
per maand.
B. H„ Ede. De landstorm kan onder de wape
nen gehouden worden, zoolang de buitengewone
omstandigheden voortduren.
J. C. Pr„ Veldleger. Als gij van het ge
meentebestuur een bewijs van onvermogen kunt
verkrijgen, wordt do pas u kosteloos verstrekt.
v. M., Roosendaal. Over het algemeen wel:
wendt u tot een arts.
H. S„ 's-Bosch. De dienstplichtige korporaals
en minderen der hereden korpsen der mil. lich
ting 1910 zullen waarschijnlijk einde September
1910 met onbepaald verlof vertrokken.
CVB...Bergen-op-Zoom. Aft aanbrenger heeft
men recht op aanbrengpremie; doz© is dan ech
ter verplicht do vercischto stukken in orde te
maken.
A. D„ Veldleger. I. Voor de iïmetie van bui
tengewoon kommies zijn zooveel liefhebbers, dat
ge niet vergeten zult wezen cn maar stil af
wachten moot. Omtrent het vertrok inet onbe
paald verlof van den landstorm is niets bepaald.
Th. M„ Kampen. Gij kunt niet in den zelfden
rang bij het wapen dor cavalerie overgaan.
J. v. d- V„ Laren. Do militairen, die voor
periodiek \erlof in aanmerking komen, worden
verdeelden ploegen, die volgens een aan te leg
gen rooster beurtelings op een verschillenden
dag der week met verlof gaan. Gaat een voren
bedoelde ploeg, waartoe gij behoort', met ver
lof, dan kunt gij o.i. ook met verlof vertrokken.
Er bestaat geen enkele bepaling, d^t hij, die
verlof tot herstel van gezondheid genoten heeft,
geen aanspraak heeft op het eerstvolgende
periodieke verlof.
H. Br., Roermond. Do dienstplichtige korpo
raals en minderen van de militielichting 1912,
behoorend© tot de pantserfort-artillerie en* de
torpedisten zullen op 17 Augustus a.s. met onbe
paald verlof vertrekken.
EL W„ Venlo. Indien gij met uwe moeder
samenwoont als eenige zoon, zijt gij o.i. als
gezinshoofd te beschouwen en hebt ge zoodanig
recht op vier dagen verlof per maand.
G. S., Veldleger. Een bepaald bedrag is niet
vastgesteld; het toe te kennen bedrag mag
echter niet overschrijden het bedrag, dat per
man en per week volgens het gestelde in R. M.
V. B. U. 1© stuk blz. 713 aan het Rijk voor
wasckloon hoogstens in rekening mag worden
gebracht.
S., Doesburg. Alleen de voorjaarsploeg ver
trekt 17 Augustus a.s.omtrent hc-t vertrek
der najaarsplóeg is nog niets bepaald.
M. v. E„ Troepen in ^Zeeland. Aan hen, 'die
bij het gaan met en terugkeeren van verlof
per spoor reizen, mag slechts één keer per
maand verlof verleend worden. Waar vrij ver
voer alleen wordt toegestaan bij het gaan met
,cn terugkeeren van verlof, (bij z.g. 'bewegings
vrijheid dus niet) hebben zij ook slechts recht
op één keer vrij vervoer.
J. H„ fort Honswijk. Zie ods antwoord aan
M. v. E., TVoepen in Zeeland in dit blad. Aan
hen, die niet iper spoor reizen, kan tweemaal
per maand twee dagen verlof met vrij verroer
(zoo het gehuwden o.a. betreft) worden ver
leend.
v. W„ Uitwijk. Gij vertrekt'niet met de mi
litie, doch eventueel met den landstorm.
M. 0„ Purmerend. Zoo u elko'week drie
dagen bijzonder verlof verleend wordt, hebt
ge geen recht op militaire inkomsten. Indien j
ge niet behoort* tot dc groep 3f (werkkaehten,
die niet reeds in het genot van verlof zijn),
kunt ge echter een verzoek richten tot den
rijksontvanger onder wiens kant«or uw woon
plaats ressorteert, om tijdens uw verlof soldij,
mobilisatietoelage enz., menagegeld to mogen
genieten en desgewenseht ook vrij verroer. Dit
verzoek in te dienen bij uw compies. commnt.
N. N., Veldleger. Bijzonder verlof verleend
door den M. v. 0„ kan slechts door dezen wor
den ingetrokken. Zoo het periodieke verlof
samenvalt met het bijzondere verlof, komt het
eerste te vervallen. Tijdens een bijzonder ver
lof heeft men geen recht op militaire inkomsten
of vrij vervoer, tenzij zulks toegestaan wordt
door den rijksontvanger. (Zie hiervoor ons
antwoord aan M. O., Purmerend, in dit blad.)
F. E. Kr., Veldleger. Voor plaatsing aai! de
Art .-inrichtingen te Hembrug kunt gij u recht
streeks om inlichtingen wenden tot do Directie
dier inrichtingen.
J. V„ Delft. Zoolang gij in opleiding zijt,
hebt ge geen recht op meer verlof en ook niet
op landbouwverlof. Indien gij infanterist zijt,
hebt ge per dag recht op f 0.2-3 soldij en
mobilisatietoelage tezamen. Zijt gij ingekwar
tierd met voeding, dan bobt ge slechts recht op
één dag menagegeld. Zijt go niet ingekwar
tierd dan op twee dagen.
F. H. P.. ZalHBonunel. De onderofficieren
der lichtingen 1911, 1912 en 1913 hebben thans
reeds recht op de door u bedoelde toelage;
die der lichting 1914 zoodra ook de najaars
plóeg van dezo lichting met onbepaald verlof
is vertrokken.
K. K., Den Haag. I. Een gediplomeerde
soldij-genietende kok heeft geen bijzondere
voorrechten. II. Hij ontvangt evenveel soldij
en toelage als ieder andere ranggenoot, die
even lang onder do wapenen is. III. Van af
1 Augustus wordt ook voor de koks een ration
leVensmiddelen ingekocht; zij genieten van af
dien datum geen vergoeding leven spiiddelen
meer.
B. H., Yenlo. De tijd, dien g© door straf aan
den dienst onttrokken zijt geweest, moet wor
den nagediend.
B. K., te Clinge. T. Omtrent deze inlijving
is nog niets bepaald. II. De jaarwedde bedraagt
490gij moet eerst dan achtttien maanden
gediend hebben. 111. De vergoeding wordt
ingetrokken. IV.' Na zes maanden dienst bij
een onbereden korps, kunt ge langs den hiërar-
rhieken weg aan den Inspecteur van het "Wapen
der Kon. Marechaussee overplaatsing bij dit
wapen verzoeken.
D. St., Veldleger. Zoo gij thans voorloopig
arrest hebt, komt uw periodiek verlof te ver
vallen.
C. W., Ooltgensplaai. Hij, die tot de lich
ting 1918 behoort en goedgekeurd is of wordt
voor den dienst, moet te zijner tijd onder de
wapenen komen.
J. v. J„ Vlissingen. Zoo gij reeds des Zater
dags niet aan den middagmaaltijd deelneemt en
dit tijdig te voren hebt laten weten, hebt ge,
indien ge niet ingekwartierd zijt met voeding,
aanspraak op zes dagen menagegeld. Bij inkwar
tiering met voeding hebt ge recht drie dagen
menagegeldv
J. v. H., Waalre. Zoo ge niet ingekwartierd
ijt.met iróegmg,. feebt gij recht op-twee dagen
menagegeld, bij inkwartiering mot voeding
één dag.
„Kug", Gil ze. Zoo gij niet bij ©ei
bakkerij geplaatst wilt worden, moet het t
zoek tot overplaatsing gericht worden tot
Opperbevelhebber van Land- en Zeemacht. J
roden tot overplaatsing moeten wij u niet
geven; dezo moot werkelijk bestaan. Zoo
reden moet gaan zoeken, kont gij uw i
wel achterweg© laten.
F. J. G'. v. Jj., Rucpben. Omtrent het
met onbepaald verlof dor mil. lichting 1915
nog niets bepaald; evenmin iets omtrent de
lossing van den landstorm.
H. v. Oldebrock. Richt langs don Jisërr
chicken weg een verzoek- voor overplaatsing
den Opperbevelhebber van Land- en Zeemac
J. V. M., Tilburg. Richt een verzoek tot u
comp. comm.'als buitengewoon kommies
steld te mogen worden or zijn thans daar
ter zooveel liefhebbers voor, dat het ger
tijd zal doren, aleer n voor een aanstelling
aanmerking komt.
Adres v. Hcusden gevraagd.
Adres gevraagd van mil. sold. Van flensden,
lichting 1915, onder de wapenen gekomen
3 Maart 1915, inged. tc Schoonhoven en
.Maart overgeplaatst nafc- Amersfoort, vandaa
naar veldleger overgegaan.
Mil.-soldaat R. 1XK iJJONT,
Internecringsgroep,
Padendrccht.
Adres Dries do Jong gevraagd.
Adres gevraagd van den Iaiidsfc.pl. Drie's d
Jong, vroeger gewoond hebbende bij Simso-'
veehandelaar to Düsseldorf, Gerresheira'
Duitschland. Bedoelde De Jong is in Fcbrua
1916 te Harderwijk onder do wapenen gekomen;
eh is van Landstorm 1912.
Ordonnans J. H. MEIJER,
Staf. I 22 R. L'
Oprol vp.
Hij, wicn .het SN 8175 I> (D 35), ook wel
W No. toebehoort of hiermede bekend is (wio
ook) gelieve dit s.v.p. te berichten aan
H. ARTS,
Haren (gem. Megen).
De aanstaande Kaderleden.
Veiligheidsdienst.
(Door luitenant J. C. Roelofsen.)
vin.
Een belangstellend lozer maakt© eon opmer
king, betreffende de beveiliging van ecu bagage-
trein van een bat3jou infanterie door een groep.
Zooals u zich misschien zult herinneren lioimu-
aelde ik dit onderwerp in No. 460 van dit blad.
Ik zond 2 man vooruit op 200 2 man in den
rug op 100 M. en do rest van de groep ius-
Behen het 4c cn 5o voertuig. De bedoeld© lezer
wild© met het oog op de vijandelijke hinderlagen
in bedekt terrein rechts cn links '#n de voer
tuigen ook een paar man uitzenden. Ik heb
hiertegen in dit geval niet hefc minste bezwaar,
doch vergun mij, dat ik een oogenblik stikt*
bij hefc uitzenden van patrouilles rechts en linkj
V3n den marscliweg. In onzo meeste terreinen
raken deze patrouilles direct achter. Zij komen
voor Tjrecdc slooten, zeer dicht dennen- of kreu
pelhout, hooge omrasteringen, afscheidingen
van tuinen enz. enz. enz. In een minimum van
tijd is men het verband kwijt met den comman
dant, dio ons heeft uitgezonden en tvat nog
erger is, men dekt nies meer datgene, v.a&
men dekken moest. En stel u Toor, dat werk©-
lijk op een afstand van 50 nj 100 M. van den
trein een patrouille tot dekking van de flank
marcheert(dit wenscht de belangstellende lo
zer) ontdekt deze dan een hinderlaag d'-s v:j-
ands, die goed gedekt opgesteld, op een afstand
van 3 a 409 M. den trein onder vuur neemt?
Neen. dez© patrouille maskeert inix-chien nog
't eigen vuur. In 't kort alles samengevatTu:
patrouilles rechts en links van den marschweg I
blijven achter. Wat heeft men er dan aan? Bo
vendien is 't toch nimmer tc voorkomen, dat
zwakke afdcelingen van den tegenstander zich
in het bedekte terrein, zijwaarts van den
marschweg opbergen, ora op een gegeven r
ment den trein tc beschieten. Als commandant
van de. dekking heb sk dan liefst nog een' be
hoorlijk© reserve in de hand, om direct aanval
lend tegen den vijand op te treden cn hem weg
te jagen.
In aansluiting van hefc bovenstaand© ga ik'
over tot de bespreking van
Hinderlagen.
Het. resultaat van een oordeelkundig ge
legde hinderlaag kan zeer groot zijn. Is de af-'
deeling, welk© de handeling uitvoert, sterk, dan
bestaat er veel kans, dat zij door de veiligheids-
afdeelingen der vijandelijke marehecrende co
lonne ontdekt wordt. Een klein troepje daaren-
tegen kan zich gemakkelijk in hefc terrein ver
stoppen. Ik venvacht b.v. veel van een groep,
waarbij één of meer machinegeweren.'
Behandelen wij het volgende oeval.
"Bevel.
„De vijand zal waarschijnlijk aanzienlijke
troepenafdeelingen van A naar B verplaatsen.
Sergt. C. leg met je groep, waaraan toege
voegd twee machinegeweren (een soort zeer
lichte mitrailleurs) een hinderlaag tusschen A
en B.
Waar gaat sergt. C. zitten?
Niet te dicht bij den marschweg, want dan
kan hij na den vuuroveral niet meer weg
komen.
Niefc op een te grooten afstand, want dan is
de vuuruitwerking t© gering.
In eigen land niet uit huizen schieten, w.-.tifc
dan stelt de vijand de bewoners verantwoorde
lijk en de boel wordt in brand gestoken.
Waar dan wel?
Achter dez© breed© sloot :n dat- dicht© hout.
Er bestaat zeer weinig kans. dat dc vijand dit
bosch doorzoekt. Waar moet bij oven'd© sloot
Die planken nemen we v.cg. Sergeant C. stelt
de machinegeweren ©n zijn eigen msnschaopen
dicht in het hout, niet in den rand, maar een
weinig er-achter gedekt.op. 't Is niet, verstan-
