Een oorlogsnacht.
Vredesvocruitzichten.
gen-
OF ZEE.
Binnenland
Legerzaken.
Marinezaken.
Een gevechtsepisode.
DE: SiOXjPAI'EIN'CO O"V-irijcLetgr SS TLÏeI 9 I1?
Een plaatje, dat een groot bijschrift niet noodig maakt, dat voor zich zelf
spreekt, doch dat zeker in deze faze van den oorlog bijzonder actueel iswij zien
een groot schip dat door een onderzeeër getorpedeerd wordt. We zien van de duik
boot zelf niets, maar duidelijk bemerkbaar is de bellebaau in het water en waar de
torpedo het schip treft, stuiven rook en schuim hoog op.
63,000 arbeiders staken in verscheiden, tak
ken van industrie. De oorzaken zijn verschil
lend, vooral ontevredenheid over de duurte
der levensmiddelen en de aaaionsfcenag voor
het front der munitie-arbeiders in de staats
fabrieken. die tot dusver vrijgesteld waren.
Maar er lijkt dus ontevredenheid te heerschen,
en dan over toestanden, die uit den oorlog
voortkomen en eerst met den" vrede zullen
eindigen 1
FRANKRIJK.
Van het Westelijk Qorlogsterrein.
Het Engclsch-Franscti offensief.
LONDEN. Generaal Kaig meldt, dat ten
noordoosten van Epotey en ten noorden van
Axmeutières met succes aanvallen, onder
nomen werden.
Da artillerie van den vijand kwam ten
noordoosten van Bullecourb en ten westen
van Lens in actie.
De Engelsckeu vernielden een groot
Duitsch munitiedepót op den weg van
Atrecht naar Cam'orai.
PARIJS. In Champagne ondernam
de Duitsche artillerie een tegenaanval
op de stallingen die de Franschen
Maandag ten noorden van den Mont Cor-
niïlet de Casque en de Teton veroverd had
den. De artiilerio-actie werd gevolgd door
infanterie-aanvallen op deze drie sectoren.
De Duitschers werden teruggeslagen en
leden gevoelige verliezen, zonder dat zij
eenig resultaat behaalden.
Eet aantal valide krijgsgevangenen, dat-
de Franschen tijdens den aanval op dèn
loen Mei maakten, loopt naar de duizend,
onder wie 23 officieren.
De artillerie-gevechten die bij tusschen-
pcozen op de rest van het front plaats heb
ben, waren hevig op het Vauclerc-plateau.
De aanvallen met handgranaten, die de
Duitschers op verschillende gedeelten van
het front ondernamen, mislukten.
De Franschen daarentegen wisten de
Duitsche linies op'enkele punten binnen te
dringen en maakten bij die gelegenheid een
vijftiental krijgsgevangenen.
'BERLIJN."Officieel. Frcmi-Rwppfecht:
In den Yperen-sector, bij Loos, Oppy en
in een breed front ten zuiden van de Scarpe
was de artillerie-actie Dinsdag zeer leven
dig. Bij verschillende krachtige aanvallen,
welles bij Bullecourt en later bij Croisilles
werden ingezet en die volkomen mislukten,
leden de Engelschen zware verliezen; zij
verloren ruim 90 gevangenen.
De verliezen der Franschen aan de Aïsr.e,
W o i f f zendt ons een uitvoerig telegram
omtrent de verliezen, die de Fransche troepen
in den strijd aan de Aisne moeten geleden heb
ben. Her telegram bevat eene opsomming van
verschillende divisies en regimenten die van
20 tot 50 hunner sterkte zouden verloren
hebben.
ITALIË.
Het voorgenomen Oostenrijksche offensief.
LONDEN. De correspondent van d©
„Daily Telegr." to Rome seint, dat
een medewerker van de „Coniere
d'Italia" een aantal Oostenrijkers, die
bij de jongste gevechten gevangen zijn
genomen heeft ondervraagd en daarbij
het volgende vernam Generaal Borovitsj
begon zijn voorbereidingen voor een groot
offensief"in het laatst van April. Hij ver
kreeg een aantal divisies van het Russische
front, benevens vele nieuwe kanonnen. liet
offensief zou worden beproefd tusschen den
Monte Santo en de zoe en het doel zou zijn
de vooruitgang van het Italiaansche sail
lant op den Karst, de bevrijding van Görz
en de herneming van do geheeie Is ouzo-
linie. Om die resultaten te bereiken had
generaal Borovitcj op een ruimte van een
tiental mijlen lengte 1500 kanonnen van alle
ka'ibers bijeengebracht. Hij had nog veert'g
batterijen in reserve. Tot het offensief tegen
Gorz was besloten nadat generaal Luden-
dorff een bezoek had gebracht aan Trentino.
Ludendorfi was togen eenige actie op groote
schaal in Trentino en adviseerde tot een
oifensief tegen Görz. Hot Oostenrijksche
offensief had omstreeks 20 Mei zullen be
ginnen, maar het plan viel in duigen door
het initiatief van Cadorna.
In de „Daily Chronicle" geeft Philip G-ibbs
de volgende beschrijving tou' een nacht op
het slagveld
„De zon ging in rooden gloed onder en in
de schemering hing een melkachtig waas boven
het geiieele ooriogdandsohap, met de boorstel-
lingen en staketsel van Liévin en Lens zeer
scherp gpëtsfc tegen de bleekblauwe "ucht,
waarin geleidelijk de duisternis aangroeide en
zachte regenwolken bijeenkwamen; de schadu
wen in do belegerde stad Lens en in de bos-
schen er omheen waren zwart geworden.
De volle maan was opgegaan, grooten deel.*
verborgen door de wolken, maar straalde toch
een gedempt iiebt uit, dat als een luidere
mist leek te drijven over die uitgoszr© itboi
woesten grond, waar sinds het begin van den
oorlog onophoudelijk tienduizendon mannen
hadden gestreden. De regenpoelen in de diepe
kelderachtige granaattrechters weerkaaisrer
als slveren spiegels het. lfcht en de vlammen
der ontploffingen van de groot© -anaten.
Gezwollen lippen van kraters. tropen ge
scheurde zandzakken boven rommeim3ssa'c
der frranaten en loopgraven, lange gordels van
prikkeldraad en verwikkeldo - -a's draad,
die over acres wonnen grond verspreid lagen.
jttfu niets leeft dan ratten, die knagen aan
Iu een sector, waar de Oostenrijkers geen
aanval verwachtten, schijnt de slag zulke
verliezen in mannen en munitie te hebben
gebracht, dat Borovitsj Duitschland om hulp
zou hebben gevraagd.
PORTUGAL.
Ongeregeldheden te Lissabon.
MADRID. In een telegram van do grens
wordt bericht: Het levensmiddelen-oproer is
ernstiger geworden dan men aanvankelijk
had gedacht. Een menigte, waartoe een
aantal zeelieden behoorden, plunderde de
suiker- en broodbakkerswinkels.
Do staat van beleg is afgekondigd.
-Troepen met marine-kanonnen en mitrail
leurs hielden de hoofdstraten bezet en vuur
den op de menigte. Tien personen werden
gedood, vijftig gowond.
De orde is hersteld.
VEREEMIGDE STATEN.
De Duitsche en Oostenrijksche schepen.
WASHINGTON. Volgens een teie
gram uit New-York vervracht de com
missie, beiast met het toezicht op de
herstelling van de in beslag genomen
Duitsche en Oostenrijksche Echepen, dat 71
daarvan binnenkort in gebruik genomen,
zullen kunnen worden.
Men acht het mogelijk, dat 535.Ö00 t. ter
beschikking van de bondgenooten gesteld
zullen kunnen worden.
In aanbouw zijnde schepen in beslag genomen.
V7 ASHING TON. De regeering der Ver-
eenigde Staten heeft besloten 933 schepen,
die op Amerikaar.sche werven voor rekeniug
van buitenlandsche werven in aanlouw zijn,
in bezit te nemen.
ZIÜD-AHJERIKA.
Het Congres van Brazilië besluit de neutraliteit
op te geven.
NEW-YORK. De „Associated Press"
verneemt uit Rio de Janeiro dat het Con
gres het voorstel van' den president heeft
aanvaard om de neutraliteit op te geven,.
De heer Vliegen terug uit Frankrijk.
Zondagmddag is wethouder Vliegen te Am
sterdam teruggekomen van zijn reis naar
Frankrijk. De Commission Administrative Per
manente (P. B.) van de Fransche partij heeft
op rijn verzoek met hem vergaderd over de
deelneming aan de conferentie te Stockholm en
het herstel der internationale betrekkingen.
Hoewel kort voor zijn komst te Parijs de
meerderheid van de C. A. P. in een resolutie
stelling heeft genomen tegen de conferentie
te Stockholm, heeft Vliegen toch alle hoop,
dat aanstaanden Zondag do Fransche Partij
raad tegenover het herstel der internationale
betrekkingen niet eon afwijzende houding zai
aannemen. Die resolutie stelt zich op het
standpunt dat do Fransohe socialisten met de
Duitsche niet als gelijkvaardigen kunnen be
raadslagen dat zij aanklagers zijn tegenover
de Duitschers, dio de Franschen hebben be
drogen, en de beginselen der Internationale
hebben verkracht. Alleen de houding der
Duitsche partij, verklaart zij, zou op een in
ternationale conferentie mogen worden be
handeld. Bovendien wraakt zij het optreden
der HoTlandsche delegatie, die volgens haar
niet de bevoegdheid* heeft, de partijen tob een
bijeenkomst op to roepen. Niettegenstaande
dezo opvatting heeft Vliegen toch uit de be
sprekingen met do Franschen den indruk ge
kregen, dat zij van het herstel der interna
tionale betrokkingen niet afkeerig zijn, en
dat dit op de vergadering van den Partijraad,
den 27sten Mei, zal blijken. (Volk)
Het vredesprogram dar socialisten.
Uit Lugano wordt aan de Duitsche bladen
gemeld, dat het bestuur van de Italiaansche
soc. partij, de soc. Kamerfractie en de bond van
vakvereeuigingen een gemeenschappelijk pro
gram voor de bevordering van den vrede en
duurzame organisatie tusschen de landen heb
ben gepubliceerd. Het manifest beroept zich
op de soc. beginselen, zooals die onlangs in
Zimmerwald zijn vastgesteld en eischt, dat de
vrede geen gewelddadig© iuiijving brengt, maar
de nationale autonomie eerbiedigt, den volken
het eigen beschikkingsrecht laat-, de zeeëngten
en gebieden met gemengde bevolkingen inter-
de beenderen van menschen, bleekwit en
dit alles werd zichtbaar gemaakt coor do
zoeklichten, die met kort© tusschenpoozen van
duisternis, over het terrein speelden.
Deze grond was gisternacht het stormcen-
trum van den wereldoorlog. Onmiddellijk na
het intreden van de schtemering en voor het
opkomen van de maan, stegen er lichten op
uit do Duitsche loopgraven. De oude duivel
stak weder zijn kaarsen op om de heksen
ketels heen. Deze licht fakkels gingen zeer
hoog, omhoog geworpen als door de ha.nd van
een jongleur, daalden dan en gingen uit.
Sommigen brandden een minuut of langer
en verlichtten de bossdhen en loopgraven met
hun soherp wit lacht. Een bleef er wol vijf
minuten als een groote ster boven Lens han-
De kanonnen waren geen oogenblik stil ge
weest, maar nu, tegen negen uur, begon een
hevig artillerie-gevecht, met momenten van
verhoogde woede, totdat de goheele wijde
streek van Loos tot Fresnoy onder kanonvuur
«iond. Er woei een zachte, lage wind. die hot
thjode gras deed ritselen en de Ineht was zeer
lauw met laaghangende wolken. zoodat
ieder kanonschot daaronder rollende r echo's
wekte.
Ik hob vole groot© bombardementen gehoord,
maar nooit oen zoo luid als dit, tengevolge
van dien vreemden atmosferisch on invloed.
De vijand beschoot woest do lagere belhngfn
nationaliseert, de volle vrijheid der zee ver
zekert, zoodat de oorzaken van toekomstige
oorlogen vorvallcn. Verder wordt een oninid-
dollijkc en gelijktijdige ontwapening gcëischt,
evenals <le opheffing van tolgrenzen, en de
instelling van internationale rechtsinstellingen
op federatieven grondslag.
Dit internationale gebouw zal rusten op do
volgende nationale grondslagenVolksrepublie
ken met referendum; door de pnrlcmcntm ge
leide cn beheorsehto buitenlandsdie politiek;'
socialisecring van het grondbezit en andere
belangrijke soc. hervormingen,
Onze Scheepvaart.
Do lading van het s.s. „Rijndam" van de Hol-
land-Amerikalijn, dezer dagen uit New-York
via Halifax aangekomen, bestond uit 36.500
quarters tarwo en 25,211 zakken meel. D©
Rijndam" zal 6 Juni naar New-York vertrek
ken.
Op last van de regeering is een aantal in de
haven van Rotterdam liggend© schepen gereed
gemaakt voor vertrek naar Amerika, ton einde
graan, lijnkoeken, kunstmeststoffen, enz. te
gaan halen.
Echter was Dinsdag omtrent den dag van
vertrek nog niets met zekerheid 'bekend.
<„N. R. Ct.">
Da „jacoba".
Do Nedorlandsche schoener „Jacoba", thuis
hehoorende te Rotterdam, heeft op de thuis
reis van Drammen naar Zaandam in de Noord
zee een duikbootaanval moeten doorstaan. Van
©en der opvarenden van da „Jacoba", welk
schip te IJmuiden binnenkwam, vernam onze
berichtgever de beschieting de volgende
bijzonderhedo i
Den 9den Mei vertrok de „Jacoba", onder
bovel van kapitein J. Boerma-, na oen volle la
ding gezaagd hout te hebben ingenomen, van
Drammen naar Zaandam. Tot Vrijdag 18 Mei
ging de reis naar wensch, dooh in den morgen
van dien dag gebeurde er iets, dat de opvaren
den van het schoenèrsohip niet spoedig zullen
vergeten. Men bevond zich op 56 gr. 30 inin.
N. Br. en 6 gr. 10 min. O. L., dus in het vrije
gebied ,toen onverwacht, op circa 1 mijl af
stand, een duikboot begon to schieten in do
richting van den schoener. Kapitein Boerma,
dio vreesde dat het schip zou worden getrof
fen en zinken, liet dadelijk door zijn mannen
de scheepsboot overboord zetten. Intusschen
vloog een zestal granaten over het vaartuig
heen, gelukkig zonder iets te raken. Niettemin
kwamen de kogels zoo dicht langs de Neder
landers. dat zij den zucht daarvan voelden.
Kapitein Boerma bracht zijn schip bij den
wind, zoodat het vaartuig spoedig bijna gebed
stillag. Met zijn drie mede-opvarenden ging de
kapitein in de boot, cm den duikbootcomman
dant de papieren te toonen en hem te bewijzen
dat de aanval in vrij water ©n du3 or.recht-
matig geschiedde. Na veel inspanning mochten
de mannen er in slagen, de duikboot, die nog
steeds on dezelfde plaats was gebleven, te be
reiken. De comamndant keek de scheepspapie
ren in en deelde na eenige onderhandeling
mede, dat de Nederlandsclio zeelieden weder
na-cr hun schip terug konden keeren. Onmid
dellijk keerde kapitein Boerma met zijn man
nen naar den schoener terug, dien men na ge-
ruimen tijd roeien weder bereikte. Gelukkig
stond er geen harde bries, want anders was de
kans aan boord terug te keeren zeer gering
geweest, daar het schip met de volle zeilen op
onbestmird ronddreef. De duikboot verdween
inmiddels van do plaats der aanhouding, om
zich niet weer te vertoonen. Bijna twee uur is
de bemanning van do ..-Taobn" van boord go-
weest, en hét schip heeft dus al dien tijd ver
laten rondgezwalkt.
Naar men onzen berichtgever nog mededeel
de, had do duikboot reeds gedurende drie uur
den schoener gevolgd, voor dat de Duitschers
het zeilschip onder schot konden krijgen.
Stoomschip beschoten.
Het in den Nieuwen Waterweg ingekomen
Ned. Stoomschip „Hennina" rapporteert, dat
het in de vrije vaargeul door een Duitsche duik.
boot is beschoten.
Cetorpedeerde schepen.
PARIJS. De Braziliaansehe stoomboot.
„Tajura" is ter hoogte van de Britscho kust
op 20 Mei door een duikboot- ketorpedeerd.
Een deel van de bemanning is gered.
MADRID. Op 15 Mei boorde een duikboot, 12
mijion vafi Denia, na een meer dan een uur du-
renden strijd, waarbij ruim 200 kanonschoten
werden gewisseld, Let bewapende Engelsche
s.s. ,.Tung Sbar." met 6000 ton kolen, van
Newcastle naar Genua, in den grond. De ge
zagvoerder, de eerste artillerist cn een machi-
nist werden door de bemanning van de duik
boot gevangen genomen.
Voor een duikboot vluchtende, is de door do
Italiaansche regeering in beslag trnomen
Duitsche stoomboot „Ampliitrite" (GOOT) t..),
van Argentinië mei een lading tarwe komen
de, bij Denia gestrand.
Da sluiimg on do ©riibsndlng dor
IKamors.
De „Staatscourant" van Maandagavond,
No. 117, ba vat het navolgende Ken. besi.
dó. 19 Mei („St.bl." 402):
Art. 1. Onze Minister van Staat, Minister
van Binnenlandsche Zaken, wordt gemachtigd
om van Onzentwege de* tegenwoordige zitting
der Staten-Generaal te sluiten in eene ver-
eeuigde vergadering der beide Kamers op Don
derdag den 24 Mei 1917, ties namiddags te drie
uur.
Art. 2. De Eerste en de Tweede Kamer der
Staten-Generaal worden ontbonden met den
27sten Juni 1917.
Art. 3. De verkiezingen van de leden der
Eerst© Kamer zullen plaats hebben op Donder
dag 14 Juni aanstaande.
Onze Commissarissen in de onderscheidene
provinciën worden gemachtigd de Staten hun-
van do Vimy-hoogte en elke granaat die uit
eenbarstte, maakt© een grommend geluid als
het geblaf van een enorm beest.
Te Locs en Hulluch en Liévin werd de hek
senketel geroerd en zij borrelde over nr.ar
Angres en het bosch van Beaumont, dat prach
tig was als een sprookjeswoud als de vuur
pijlen zijn lentegroen, dat nog niet door do
granaten stukgescheurd is, verzilverde.
Uit die plaatsen kwam een ontzettend la
waai met hevige dreuningen, die onder de
regenwolken voortrolden, als een donderslag
die langs een groot deel van liet uitspansel
davert. Er waren ook nog andere, geluiden
in dit Tinchtkoar van den duivel, afschuwe
lijker nog onder de hoogstaand© maan do
vreeselijk© hamerslagen deT zware kanonnen,
di© klopten, dringend manend klopten op de
deur des doods en het lange voortsnellen hun
ner projectielen door de. donkere gangen van
den hemel, tot zij in groote botsingen het eind©
hunner re's bereikten. Boven vele velden
barstten Duitsche granaten uiteen, met een
gehuil der kogels als het gekef van nijdige
wild© beestjes.
Maar het ergst vnn alles was het machine-
geweervuur dat in buion uitbrak om Lens en
in het hoséh van Riaumont en verderop bij
hoogte 70. Tusschen alles door klonk die dui-
velsteptoe ta t-tat-tat-tat-tai. Onheilspellen
der dan de zware projectielen, doodcliiker in
zijne,bedreiging, ontzettender..'in liet staccato
ner provinciën te dien einde in buitengewone»
zitting op te roepen.
Art. 4. De verkiezingen van de leden der
Tweede Earner zullen plaats hebben op Dins
dag 5 Juni aanstaande; de stemming, zoo noo
dig, zal plaats hebben op Vrijdag 15 Juni aan-
sraande en de herstemming, zoo noodig, op
Vrijdag 22 Juni daaraanvolgende.
Art. 5. De eerste samenkomst van de nieuwo
Kamers zal plaats Lebben in verocnigda ver
gadering op Donderdag 2S Juni aanstaande.
Gop. gen.-maj. S. A. van Osêóe
Bisschop -J-
Op 0ud-Eik-cn-Duinc-n to Den Haag werd ter
aarde besteld heb stoffelijk overschot van den
gepons. generaal-majoor der artillerie S. A.
van Oostée Bisschop, in den ouderdom van
74 jaar te Utrecht overleden.
Behalve eonig© vrienden en heleenden wa
ren aan de groeve aanwezig om den overle
dene do laatste eer te bewijzen: de gep. lui
tenant-generaal Campbell, ae gep. generaal-
n ajoors Van Nooten der artillerie, Van
Moock en Koolemans Beijnen der genie, bene
vens do kolonel plaatselijk commandant De
Ridder en do gep. luitenant-kolonel der artil
lerie Pelletier.
Aan de groeve werd een kort woord gespro
ken door een neef van den overledene en door
hem namens de familie dank gebracht voor de
laatste eer, den overledene bewezen.
Kamerverkiezing Den Heldor.
Bij de herstemming voor een lid der Tweede
Kamer in Den Helder werd gekozen de heer
F. J. O u d.
De draadiooze verbinding
Nederland—Indië.
Een bericht van het Nedcrlandseh-Indisch
Pers-agentschap heeft enkele dagen geloden
femeld, dat volgens één der bladen te Batavia
e proefnemingen voor eene verbinding Neder
landIndië geslaagd zijn to noemen en dat
verbinding is verkregen met Berlijn, Madrid en
Amerika.
Dat bericht zou van enorme beteekenis wezen,
als men mocht aannemen, dat het juist was.
Waar daarbij wordt gesproken van een „mo
tor van 300 paardekracht", dio de energie voor
de verbinding zou hebben geleverd, zou men
toch moeten aannemen, dat gedoeld w©rd op
een draadloos scin-station in Indië, en op een
bericht wisseling over en weer met Berlijn, Ma
drid en Amerika.
Helaas 6tond nog zeer te bowijfelen of men
al zoover is. Of, om het nog wat sterker en
nauwkeuriger uit te drukkenhet is zeer waar
schijnlijk. dat het bericht berust op een mis
vatting.
Het is bekend, dat de op groote schaal te
Bandoeng genomen wordende proeven, proef
nemingen zijn om in Indië signalen van be
staande Europeesohe stations te ontvangen.
Di© proefnemingen worden gedaan met een
antenne-systeem, waarvan het zeer quaestieus
is, of het voor zenden over grooten afstand ook
zou kunnen dienen. Van het oprichten van een
toren of torens is alhans niets bekend ge
worden.
Vermoedelijk geeft het bericht een weer
klank van in Indië uitgelekte geruchten om
trent gunstige resultaten met de ontrang-
proeven. En het is geenszins onwaarschijnlijk,
dat dio geruchten iu zóóverre een goeden grond
zouden kunnen hebben.
Dat is óók al zeer belangrijk op zichzelf,
want dan is dit voldoend© om te mogen zeggen,
dat de verbinding NederlandIndië er werke
lijk zal komen.
Maar wanneer men onder verbinding ver
staat een berichten wisseling op en peer, waar
bij dus ook in Indië reeds een voldoende zend
station aanwezig- zou moeten zijn, dan is in dat
opzicht het bericht vrij zeker voorbarig te
noemen. Zelfs de bijzonderheid van den motor
van driehonderd paardekracht kan dezen in
druk niet wegnemen. (j»N. Ct.")
Gesar.t ia Stockholm.
Onze berichtgever te Stockholm seint, dat
jlir. dr. C. G. W. F. van Vredenburoh,
laatstelijk gezant der Nederlanden te Boeka
rest, benoemd is tot gezant te Stockholm.
Fusis Spoorwegmaatschappijen.
Als gevolg van de fusie tusschen de drie
groote spoorwegmaatschappijen is een techni
sche Studie-commissie gevormd, onder leiding
um prof. Franco, hoord-ingenieur der S. S.
Verder hebben in die commissie zitting eon
ingenieur der N. C. S. en een der H. IJ. S. M.
Toen nog too bad elke maatschappij andere
locomotieven, rijtuigen, enz. De Studie-com
missie zal nu trachten één type locomotief,
rijtuig en wagen aan te geven, wat voor het
gezamenlijke machine-personeel van belang is.
Indeeling.
Van de 40,000 dienstplichtigen van de lich
ting van 1918 zullen worden ingedeeldS90 bij
de zeemilitie. 30,643 bij de infanterie, 8C0 bij'
do wielrijders", 2924 bij do vesting-artillerie, 275
bij de pantserfort-artillerie, 144 bij de ponton
niers, 140 bij de torpedisten, 1429 bij de ge
nie, 4465 bij de cavalier ie en 1590 hij de bere
den artillerie.
Militairen In Sanatoria.
Bij ministerieoie beschikking zijn nieuwe
regei&n vastgesteld omtrent do verpleging
voor rijksrekening in een sanatorium.
Hieraan ontleent de N. li. Ct. hot vol-
gonde;
Lijders aan tuberculose kunnen voor rijks
rekening in een'sanatorium worden verpleegd,
wanneer zulks voor hun doelmatig© b&iianue-
ling door den inspecteur van den geneeskun
digen dienst der landmacht noodig wordt ge
oordeeld. Iu den regel zal een sanatoria!© be
handeling voor rijksrekening, ten hoogst© 6
achtereenvolgende maanden duren. De duur
der behandeling kan met ten hoogste 3 maan
den. worden verlengd, wanneer daardoor do
tot dusver nog niet bereikt© geschiktheid tot
arbeid kan worden verkregen.
Voor de verpleging als bovenbedoeld komen
slechts in aanmerking personen, dio ton min
st© drio achtereenvolgende maanden, onmid-
van zijn getrommel.
Nu cn dan, als op een teeken van den stok
van een dirigent, den grooten maestro van
den coriog, was er een paar seconden stilte,
waarin ieder kanon ophield te vuren, en met
zijn goheole ziel luisterde; en do platselinge
stilt© was onaardsch en er doorheen klonk het
gefluit en gesjirp van kleine vogeltjes en an
dere dieren.
Twee ratten, een zwart© en een bruine,
zotten elkander na langs den rand van een
loopgraaf. -.Anderen liepen over de loopplan
ken en men hoorde het getrippel hunner voe
ten en hun gepiep. Uit een boom, die alleen
in het void stond, klonk de roep van een uil
als het geween van een kind of van een ver-
doomde ziel iboven dit kerkhof, waar vele
lijken on ge braven Ijitegen, cn ^.Uaairvan dé
herinnering iemand vervolgt.
Maar een seconde later brak de furie weer
los; eerst een schot dat klonk als een uit onze
12" houwitsers, en de aarde deed trillen. En
daarna vielen de andere kanonnen in.
Rood gloeide de heksenketel, waar de vlam
men uit de kanonnen zich laag uitspreidden
en de zware granaten uiteenbarstten, telkens
helle lichten opkantsend naar de lucht en
scherp af teek en end in wit en zwart de ge
scheurde draadmassa's en do gebroken Loop
graaf-borstwering.
Voorbij Lens laaide in de Duitsche linies
céh jsrpot.y_ftur.Qp, Het.eweidde zich uit els
doll ijk voorafgaande aan het tijdstip, waarop
do ziekte zich openbaarde, dienst hebban ver
richt. Militairen, die niet in dit geval ver-
kecren, kunnen voor verpleging in een sana
torium in aanmerking worden gebracht, wan
neer op redelijke gronden kan worden aange
nomen, dat do openbaring van do tuberculose
een gevolg is van bun verblijf in den mili
tairen dienst.
Do verpleging kan geschieden in een der
inrichtingen, mot do besturen waarvan ter
zake overeenstemming is verljrcgen, eu wel
voor officieren: in het sanatorium Midclen-
boscli te Doorn of in dat te Reifkum; voor
officieren cn militairen beneden dien rang in
Oranje Nassau's Oord to Renkum, in Sonno-
vanck te Harderwijk, in het R.-K. sanato
rium Deklcorswald to Groesbeek, in liet St.
Oda-gesticht to St. Oedeurode, en in Dennen
hof te I'utten op d© Vciuwo; voor militairen
beneden den rang van officier in het Volks
sanatorium to Hellendoorn, op Heroma-Stat©
te Jour© (alleen Friezen) cn in het sanato
rium t© Beekbergen op de Voluwe.
Bij opneming van militairen of ontslagen
militairen in een sanatorium blijft do zorg
voor de verstrekking, het onderhoud en ds
vernieuwing van do bloeding opgedragen aan
hot onderdeel, waartoe a© man behoort of
heeft behoord.
Tot vaandrig benoemd
De reserve-sergeant H. C. KI u c k van het
19e regiment infanterie is benoomd tot vaan
drig bij dat korps, doch tot nader order ge
detacheerd bij het 12© regiment infanterie.
Etat-major Kr. Ms. „Zeeland".
Do état-major van Hr. Ms. ..Zeeland",
waarvan het vertrek naar Oost-Indië bepaald
is op 7 Juni a.s., bestaat uit: kapitein-luite
nant ter ze© C. Fock, commandant; luite
nants ter ze© le ld. G. R. J. Hoentjes Dek
ker, le officier, mr. J. C. Jager, J. J- Jen-
tink en L. C. Carbin, luitenants ter zee 2e
ld. G. E. Biekart, J, C. Backer Overbeek
(heen en terug), J. E. Meyer Ranneft en A.
O. van der Sando Lacoste; luitenants ter zee
3e kl. J. J. Wichers J. Houtsmuller en jhr.
E. J. van Holthe, officier van gezondheid le
ld. dr. H. F. Minkema, id. 2e kl. O. W. Bot-
tema, officier van administratie le kl. J. A.
H. Boertje, officier-machinist le kl. C. "Wa-
penaar, id. 2e kl. J. Zeilstra en K. van Dor
sten, id. 3o kl. J. G. Blom, machinisten A.
Roos, C. do Groot, G. den Hertog, J. Ver-
duyn, W. J. Dalinghaus, C. de Vries.
Schipper M>, F, van Bommel, chef der
equipage.
Geplaatst.
Bij besch. v. d. Min. v. Marine zijn de luit.
t. z. le kl. E. M. Wissraann en J. C. P.
Eeftinck Schatten kerk met 23 de
zer resp. gepl. a. b. „Bellona" en wachtschip
"Willemsoord, eerstgen. als le off.
De machinist M. Kraal, thans ter be
schikking, wordt 1 Juni geplaatst aan boord
van de „Schorpioen", ter detacheering bij den
ruarine-torpedodienst.
Eervol ontslag.
Bij beschikking van den minister van Mari
ne is aan den adelborst 2e klasse A. A. van
Sandick ,op zijn verzoek, eervol ontslag uit
den zeedienst verleend met ingang van 21 Mei
1917.
ONZE CORRESPONDENTIERUeRIEf
Por brief wordt niotc beantwoord. Alle vragen
worden regelmatig en zoo spoedig mo
ge I ij k en geheel kosteloos door ons op
de beurt afgedaan, zoodat het overbodig is nog
weder eens btj nader sohrijven antwou.-d te ver
zoeken.
Wie bij zijn vraag 3 cent nostzögels insluit
krijgt apart „Da Soldatencourant" toege
stuurd, waarin het antwoord op zijn vraag voor
komt.
Oproep.
De res. le-luït. der Gren. Sweep c. i., werk
zaam bij de Afd. 0. O. v. h. Algemeen Hoofd
kwartier, heeft zeer vele aanvragen ontvangen
van militairen, genegen onderwijs te geven in
de door hem genoemde vakken, en heeft daar
uit een keuze kunnen doen.
Er is thans nog één plaats ab onderwijzer
in Boekhouden voor meergevor
derden. Aanvragen worden zoo spoedig
mogelijk isgewacht bij genoemden officier,
Borneostraat 3, 's-Gravenhage.
J. Sch., Veldleger. Zie ons antwoord aan
H. v. T., Zundert, in dit blad.
M. S., Veldleger. Richt rechtstreeks een ver
zoek tot do Directie der Arttiilerie-lnriohtingc-n
aan do Hembrug; of er al dan niet plaats is,
kunnen wij u niet mededeelen. Zoo uw verlof
vailt vóór den datum, waarop ge 8i maand in
dienst bent, hebt ge geen recht op 3 da&cn
verlof.
G. A. T., Soest. Omtrent het vertrek met
onbepaald verlof der beredou korpsen der mil.
lichting 1910 en 1911 is nog niets officieels be
paald. Aan do dienstplichtigen dor bereden
korpsen der mii. lichting 1911 wordt van af 16
Mei j.l. de verhooging der mobilisatietoelage ad
0.15 per dag toegekend.
A. de V., Rottumeroog. Richt langs den
hiërarchieken weg een v erzoek tot den Opper-
bevelh. van Land- en Zeemacht.
A. O., Roozendaal. Zooals de betrekkelijke
bepalingen thans luiden, hebt gij geen recht op
twee reisdagen.
C. A., Bergen-op-Zoom. Wendt u om inlich
tingen tot uw compagnicx-comm. en zoo noodig
tot diens naasthcogei cn chef.
H. L., Utrecht. Zie ons antwoord aan C. A.
T., Soest, in dit blad.
Ph. H., Veldleger. Gij vertrekt eventueel
met de mil. lichting 1914 met onbepaald verlof;
gij kunt echter langs den hiërarehieken weg
den M. v. O. verzoeken tegelijk met de mil.
een groote roode roos met vlammend© bloem
bladen en bleef daar een uur branden.
Onze granaten hadden een munitie-depot van
den vijand getroffen en al do heuvelen in den
omtrek werden rood verlicht door de helsche
glorie van het vuur.
Zoo dreunden den goheeien nacht de ka
nonnen voort en wns de lucht voortdurend vol
van het gewemel en het gehuil der granaten
en de maan verschool haar gezicht achter haar
sluier, om dit afgrijselijke, dat de aarde tot
een hel maakt, «niet te zien.
Maar in een boschje vlak bij zong een nach
tegaal den geheelcn nacht lang."
In de „Vorwarts" wordt, naar Wolff seint,
de volgende gevechtsepisode vertelt:
Bij Roeux bezette een compagnie 'snachU
260 M. van een geducht in elkaar geschoten
loopgraaf. Terwijl de manschappen hard werk
ten om hun stelling in 6taafc van verdodigin-
tc brengen, groeide liet vijandelijk vuur tegci
den morgen tot trommelvuur aan en Bloot de
stelling volkomen af. Om tien uur 's morgens
vielen do Engelschen over het gehcele front
aan in verschillende golven. Tot 300 M. nader
den zij het volgend© ©ogenblik waren zij
vernietigd. Tegelijkertijdten .oosten vanhet
lichting 1913 te mogen vertrekken. Hiervoor
moet go gegronde redenen hebben.
J. S., old leger. Zoo ge tot verlofsoEXicier
wilt worden opgeleid, moet uwe ontwikkeling
zijn opgevoerd tot het peil. dat aan de voor toe
lating tot hot reservekader gestelde cischcn,
het nicest n a b ij komt. Zie voor deze cischcn
art. 10 van bet K. B. van 8 Mc-i 1906 no. 96
(It. M. V. B. U. 2e stuk biz. 1589). Jn lmt
algemeen neemt men, wat het vorenstaande be
treft, geen examen af, dooh laat den graad van
ontwikkeling aantoonen door overlegging vnn
diploma's, enz. Overigens moet ge een vnan-
drigscursus van drio maanden doorloopen, en
voldoet go na eindiging van dezen cursus aan
do voor vaandrig gestolde eisohen, dan wordt
go aangesteld tot vaandrig en na twee maan
den in dezen rang te hebben gediend, kunt ge
tot officipr worden aangesteld. Zijt ge eenmaal
vorlofsófficicr, dan kunt go tob heden niet over
gaan bij de beroepsofficieren. Om dit to worden
zoudt gij u eerst als vrijwillig-sorgeant moeten
verbinden en vervolgens een tweejarigen cursus
bij het wapon der infantcrio en ten slotte den
hoofdcursus moeten volgen (d. i. ook een
2-jarige cursus).
J. B., Den Haag. Inrichtingen, die u bepaal
delijk opleiden voor den dienst bij de cavalerie,
bestaan er niet voor zoover ons bekend is. Gij
kunt u echter op elk© pnrticuliero rijschool be
kwamen in liet paardrijden. Gij hebt bv. in d©
Laan v. Meerdervoort t© 's-Gravenhage zoo'n
school.
H. K., Sclioondijke. Gij hebt zelfs meer ver
goeding ontvangen, dan waarop ge recht liadt;
go had slechts aanspraak op do vergoeding tot
en met 14 Mei j.l.
3. II, 3 Inf. Waar uw vader nog in staat
is tot werken en deze dus in het onderhoud
van het gezin kan voorzien, geloovcn wij niet,
dat U in aanmerking kunt komen vcór een
hooger© vergoeding. Nu brengt uw broer wel
niets in, doeli daarentegen is het gezin ook
kleiner geworden en ©venzoo de kosten van
onderhoud. Vermeent gij echter, dat uw vader
door uw verblijf onder de wapenen met do
thans hem toegekend© vergoeding en overigo
inkomsten niet voldoende in het onderhoud
van heb gezin kan voorzien, laat hij dan een
schriftelijk verzoek om verhooging der vergoe
ding tot, den burgemeester zijner woonplan 13
richten. Mocht zuilcs niet ibaten, laat hij zich
dan wenden tot de commissie, 'bedoeld iu ons
antwoord aan P. M. Troepen in Zeeland in
dit blad.
A. v. d. V., Troepen in Zeeland. Tijdens uw
verlof tot herstel van gezondheid hadb ge recht
op soldij (zonder mobilisatietoelage) en me-
nagegeld.
O. K., 's-Gravenzande. Wanneer gij met ver
lor zijt, moogt gij geen kaarten zonder post
zegel Terzenden, tenzij gij ze verzendt aan mi
litairen, niet met verlof; wel moogt gij ze van
militairen, die niet met verlof zijn, zonder
postzegel ontvangen.
P. J. de N., Well. 'Naar onze meening hebt
ge nog aanspraak op de vergoeding, die u
meer werd toegekend, toen uw tweede zoon.
ni dienst kwam. Richt een 'bezwaarschrift tot
a© commissie, bedoeld in ons antwoord ean
P. M., Troepen in Zeeland in dit blad.
H. v. T., Zundert. Omtrent het vertrek met
onbepaald verlof der mil. lichting 1912 is nog
niet© officieels bepaald. Blijft gij na verirek
dezer lichting toch onder de wapenen, dan be
houdt ge desniettemin uwe vergoeding.
Voor overplaatsing kunt ge langs den hiër
arehieken weg een verzoek richten tot den Op
perbevelhebber van L.- en Zeemacht.
P. M., Troepen in Zeeland. Zoo ge vermeent
te weinig vergoeding te ontvangen, richt dan
een bezwaarschrift tot de commissie van voor
lichting in zake do bezwaarschriften wegens
vergoedingaan kostwinners voor Uwe pro-
vincio. Hot bezwaarschrift te richten tnt den
Heer Voorzitter der commissie in de 'hoofd
plaats der provinoie.
F. Br., Veldleger. Tijdens uw verlof tot her
stel van gezondheid, hadt ge gedurende uw ge
heel© verlof recht op soldij (zonder mobilisatie-
toelage) en op menagegeld.
H. iS., Bussum. Laat uw collega uit Hengelo
langs den hiërarchieken weg een verzoek voor
ruiling richten tot den Opperbevelhebber van
L- en Zeemacht; als hij dan in zijn verzoek
vermeldt, dat gij genegen zijt met Jiem te
ruilen zoo noodig kunt go hem een Schrifte
lijke verklaring van U opzenden, opdat hij die
bij zijn verzoek kan overleggen!) dan behoeft
gij geen verzoek in te dienen.
L. H. W., Doesburg. Volgens het betrekkelijk
schrijven wordt ean ieder militair, dus naar
onze meening ook aan de buitengewone kom-
miezen, in het aan U bekende tijdvak één dag
langer verlof verleend. De command. ter
piaatse is evenwel 'bevoegd en verplicht die be
perking toe te passen, welke noodzakelijk is
in verband met den goeden gang van den.
dienst en met de veiligheid.
P. S., OLsterwijk. Zoo ge voor de door u be
doelde diensten gebruik moet maken van uw
eigen rijwiel, kunt ge in aanmerking komen
vcor de rijwieltoelage, bedoeld in de punten
2 of '3 van L. O. '15 Deel B. no. 82. Op andere
toelage hebt ge geen aanspraak.
J. VV., Oostburg. Gij zijt volstrekt niet ver
plicht ze t© vergoeden, indien gij ze werkelijk
nog in uw bezit hebt. Volgens art. 195 van het
„it. v. A. 1916" moeten alleen dio rijksgoederen
worden vergoed, welke door uwe schuld, nala
tigheid of gebrek aan zorg, vervreemd, ver
loren, zoek of onbruikbaar gemaakt zijn. Zulks
is hier niet het geval, zoodat ook van vergoe
ding geen sprake kan vvezon. Vraagt derhalve
uw compagmes-comm. té spreken.
ötM Brouwershaven. De door u bedoelde
merliinkt is verkrijgbaar bij de fa. v. Strauien,
V issekersdijk te 's-Gravenhage.
K. G., Deventer. Richt langs den hiërarchie
kin weg een verzoek voor plaatsing bij ecu
militaire slagerij tot den hoofd-intendant
allereerst worden daarvoor aangewezen zij, d:o
tot de adrn. troepen behooreu. loelage wordt,
zoover ens bekend is, met toegekend.
J. v. E., Den Haag. Heeft geen aanspraak
op de door u bedoelde toelage.
A. G., Troepen in Zeeland. Om bij het wapen
der Kon. Marechaussee ta kunnen overgaan,
m et go eerso zes maanden iu diens; zijn;
oaai na hunc g© langs den hiërarclr.eken weg
tot den inspecteur van dit wapen een verzoek
station van Roeux oprijdende „tanks" werden
door de Duitsche artillerie onder vuur genomen
en verdwenen spoedig weer.
Toen de compagniescommandant 's middags
zijn menschen telde waren er nog twee officie
ren en 37 man over. Inmiddels begon de muni
tie te verminderen. In den loop van den middag
beproefden do Engelschen nog viermaal do
stelling te naderen, maar werden telkens door
de zwakke bezetting afgeslagen. Tegen den
avond rukten twe© Engelsche compagnieën met
twee mitrailleurs min en zetten zich 300 M.
rechts voor de stelling vast, terwijl zoowelvan
links als in 'het centrum sterke tirailleurlinies
voorwaarts gingen. De toestand werd uiterst
kritiek. Toen snelden een musketier en vier
man niettegenstaande het hevige vuur naar
de loopgraaf rechts en eon onderofficier met
vier man naar de linkerloopgraaf, en bewerkten
deze mot handgranaten, terwijl de rest vanuit
de stelling een uiterst bedaard en juist gericht
vuur opendon. Tenslotte werd de kleine schare
door een aanval in front en van rechts en een
dreigende omvatting van links gedwongen lang
zaam door het versporringsvuur terug te tres-
ken op een achterwaarts gelegen loopgraaf,
waar het overschot opnieaw stolling naia.