No. 410
Orgaan w©or Leger en Ml oef-
Vrijdag 13 April 1817
Oorlogsnieuws.
ra
Onder redactie van D. MANASSEN.
Ons Oorlogsdagboek.
Een bagatel.
DERDE JAARGANG.
ATENCOU
ItHDAOTlE EN ADMINI8TR A.TI15 VALBBIÜSSTR. 109, AMSTERDAM. DIT
BLAD VERSCHIJNT DRIEMAAL PER WEEK. LOSSE NUMMERS VOOR
MTLITA7REN 1 CENT. VOOR BURGERS 8 CENT. ABONNEMENT BI.T VOORUIT
BETALING VOOR MILITAIREN 75, VOOR BURGERS/1.50P.KWARTAAL
Voor Adverfcentiün wende men rich tot onze Administratie. Yalerlusstraat lv.)
Amsterdam. Prjjs der Advert«r.ti(Jn per regtsJ 80 cent. Voor Ingczonde. .Mede-
deel'ngen op de tweede, derde eu vierde pagina dubbel tarief. By uboniiement
reductie.
De sletg, bij Atrecht-
Er is aan liet Wesfcerfroait in. de laatste
dagen buitengewoon bard gestreden eu met
maan© op eeai niéuw terrein, dat zicb aan
sluit bij het Soanmefront. Totnogtoe hadden
140o week.
Yan 2 tot 9 April.
3 April. De minister van oorlog maakt
bekend, dat in Rusland alle
belemmeiende maatregelen voor
dienstneming in het leger zijn
afgeschaft, mot name geldt dit
voor beperkingen om redenen
van godsdienst.
De Engelechen veroveren de
dorpen Savy, Francilly, Selency
en Holnon, alle in do buurt van
Sfc. Quentiu gelegen.
Het Congres der Ver. Staten
komt iu buitengewone zitting
bijeen om een beslissing om
trent het verklaren vau don
oorlog aian Duïtachland te ne
men.
6 April. De Amerikaanscho transatlan
tische stoomboot Aztec" wordt
getorpedeerd.
De Engelsohen bezetten het
dorp Henin-sur-Cojeul, bet dorp
hlaissemy en hot Ronssoy-bosch.
Keizer Karl eu keizerin Zit a
komen met den chef van den Ge-
ncralen Staf en minister Czer-
nin iai het Duitsehe groot.e
hoofdkwartier aan.
Do resolutie van dé Ameri-
feaanschfli jegewing aangaande
do Engelscho aanvallen en de Duitsehe
terugtochten voornamelijk plaats van Arras
(of Atrecht) tot aan Vailly ver ten zuiden
daarvan. Op den morgen van Paasch-Maan-
den staat van oorlog met
Duitschland wordt in beide hui
zen ingediend.
De Franscheu nomen Vauxe-
ny, de Engelsohen Met.z en Cou
ture ten N.W. van Eperay.
5 April.i De Senaat der Ver. Staten
neemt de resolutie in zake de
oorlogsverklaring aan Duitsch
land met 82 tegen 6 stemmen
aan.
De Engelsohen veroveren de
dorpen Roussoy, Basse-Boulogne
en L'Empire.
6 April. Het Huis van Afgevaardigden
der Ver. Staten neemt de oor-
jögsreeolutie met 373 tegen 50
stemmen aan.
De Senaat der Ver. Staten
staat een eerste oorlogskreviiefc
toe van 100 miHioen dollars.
De Duitsehe schepen te New-
York, Bost-on, Baltimore en
New-London worden door Ame
rika in beslag genomen.
7 Do Duitsehe Keizer draagt dei-
Rijkskanselier op bepaalde voor
stellen in zake 'de wijziging van
1 het kiesrecht voor het Huis van
Afgevaardigden te doen.
Tusschen Cuba eu Duitsch
land is de staat van oorlog inge
treden.
dag begonnen de Engelsohen een geducht
offensief ten noorden van Atrecht, dat
vooral van groots hevigheid was tusschen
deze plaats eu Lens. Daar kwamen de
In het park der badplaats geuren de se
ringen en klateren de fonteinen. De nachte
lijke hemel is diepblauw en millioenen ster
reu fonkelen. Uit het Badhotel klinken ge
dempte zoete, verleidelijk lokkende klanken.
'fc Is een tooverachtig sdhoone avond, een
avond om te droom en, gelukkig te zijn, naar
geluk te smachten en zicli een toekomst,
met gulden poorten te, ontsluiten.
Een jonkman zit op eon baak in het park
en drukt zijn handen tegen zijn brandende
slapen. Verwarde gevoelens stormen door
zijn zielwoeste spijt, onmachtige haat,
groots vertwijfeling.
De kapel speelt Uhland'e Fruhiingsiied,
een zoo schrille tegenstelliug met 'fc geen
er spookt, en jaagt iu brein en barb van den
gemartelde.
Hij wringt de handen ineen en staart
dof vóór z'cli uit. Te laatZijn leven is
verspeeld. Verknoeid, verspild heeft hij het
en eindelijk ontwijd en bezoedeld.Eu nu
is daar liet einde! Hij beeft schipbreuk ge
leden in alles, in zijn geloof, in zijn liefde
en trouw, in zijn eer, de branding slaat
over hem heen en sleurt hem mee in dc
diepte. Een dei* vele verloren, vernietigde
levens door eigen lichtzinnigheid, eigen
oclvuld, eigen zondenEen der vele, in den
maalstroom der groote steden weggezonken
Hij tast naar zijn borstzak. een pietooi
steekt daarin. Zijn hand beeft, en 'fc is, als
zagen in het duister twee diepe, bruine
oogen hém treurig, zacht verwijtend aan
Engelsohen reeds den eersten d?.g over oen
breedte van ongeveer 18 K.M. drie K.M.
vooruit. Wij geven heden een duidelijke
kaart, waarop vooral dit gevechtsfront is
afgebeeld. De dikke zwarte kronkelende lijn
geeft het front aan, zooals dit vóór Maan
dag was, de stri jd heeft dus gewoed ten oos
ten er van. Onze lezers vinden daar verschil
lende plaatsnamen, die in onze telegrammen
genoemd werden. Trouwens over de geheele
linie daar 'zijn de Engelsohen vooruitgeko
men. Zeer verbitterd en verwoed is er vooral
gestreden om de hoogten van Vimy, die de
Duitschers zelf voor zeer moeilijk neembaar
hicldeti, en die toch in handen der Engel
sohen vielen. Langs oen lijn van Givenchy
over Vimy tot dichtbij Croissilles, onder
aan de kaart, zijn de Engelsohen nu voor
uitgekomen. Hier is geen sprake meer
van een meer of min, vrij willigen terug
tocht", hier werden de Duitschers werkelijk
gedwongen tot achteruitgaanOok daarom
is deze aanvallende beweging van zeer groot
belang.
Men ziet duidelijk op onze kaart, dat op
den duur Lille (Rijsel) met zijn fcrtengordel
wordt bedreigd.
Onze Esperanto-cursus.
Onze esperanto-cursus, waaraan al onze
lezers kunnen deelnemen, vindt weer
enorme belangstelling. In no. 412 verscheen
de eerste les van prof. Blok en no. 415 be
vatte- les 2, terwijl de volgende lessen steeds
in een Woensdagnummer verschijnen zullen.
In de nos. 410 en 411 van ,,De Soldaten-
courant" schreef prof. Blok een voorwoord
en een inleiding met mededeelingen en aan
wijzingen betreffende dezen kosteloozen cur
sus. Dit schijnt niet door alle deelnemers ge
lezen te zijn, vandaar een stroom van noode-
looze vragen aan ons adres. Daarom zullen
wij, zoolang de voorraad strekt, nos. 410 en
411 op aanvraag gratis toezenden aan deel
nemers van den esperanto-cursus.
Witboek.
(Vervolg,
lil. Stranding van de Duitsehe duikboot
U. B. 30 op de kust van Walcheren.
Iu den nacht van 22 op 23 Febr. is de Duit
sehe onderzeeboot TJ, B, .30 bij vrij goed zicht
binnen de Nederl. territoriale wateren geko
men en, nadat het inmiddels mistig was ge
worden, aan de kust van Walcheren gestrand.
Bij wassend water is het vaartuig vlot ge
ltomen. zonder dat gebruik gemaakt behoefde
te worden van de reeds aanvaarde hulp der ter
plaatse aangekoméh Nederl. oorlogsvaartuigen.
De onderzeeboot werd onder geleide naar V lig
gingen gebracht.
Het van regeeringswege ingestelde onderzoek
maakte uit, dat de binnenkomst in de territo
riale wateren bij het nemen van behoorlijke
voorzorgsmaatregelen had kunnen worden
voorkomen. Deze binnenkomst was n.l. het ge
volg van het feit, dat de commandant het licht
van den Zuid Banjaard heeft gehouden voor
dat van Schouwenbank en verzuimd heeft, de
Nederl. lichtenlijst te raadplegen.
Aangezien geen der gevallen aanwezig was,
dio krachtens art. 5 sub lo dor Neutraliteits-
proclamatie de binnenkomst in hot Nederl.
rechtsgebied konden rechtvaardigen, heeft de
Regeering heslist, dat de duikboot met hare
bemanning zou worden geïnterneerd.
Bij een nota van 6 Maart legde de Duitsehe
gezant alhier een uittreksel uit een door den
commandant der duikboot opgemaakt rapport
over, en verklaarde daarbij, dat de Duitsehe
Regeering niet twijfelde of de Nc-derl. Regee
ring zou, zoodra zij van de omstandigheden
die tot de stranding geleid hadden, had kennis
genomen, hare beslissing wijzigen. De Duit
sehe Regeering verzocht derhalve een nieuw
onderzoek te doen instellen eu merkte op, dat
zij niet het recht der Nederl. Regeering kon
erkennen, een Duitsch oorlogsvaartuig te in-
terncereu- dat buiten weten en zonder schuld
van zijn commandant in de territoriale wate
ren was gekomen.
In het rapport werd aangevoerd, dat de ver
zijn die oogen zijn leidende ster ge-
tri... Ver, ver ligfc die tijd in bet ver
Eens
weesfc!... Ver, ver ligfc die tijd in kefc
leden. Hij heeft echte gouden trouw van
zich geworpen en verwisseld voor ellendig,
veil klatergoud. Zacht streelt steeds de
muziek, als wilde ze die wild heen en weer
geslingerde ziel sussen en troosten. Maar
onverbiddelijk hoxidfc de wanhoop haar om
kneld
Langzaam staat hij op en wankelt over
de paden naar zijn woning toe. Hij 'woont
in een der voornaamste vreemdelingen-pen
sions, de Villa Rosa", en heeft de laatste
rekeningen nog niet betaald. Vanavond
verloor hij aan de speeltafel zijn laatsien
penning en maakte bovendien eereschulden,
die hij bij geen mogelijkheid kan voldoen
Zijn naam is geschandvlekt. Hij-staat daar
zonder het geringste middel van bestaan,
tegenover de volslagen ruïne....De tanden
opaenklemmend, bestijgt hij de trap naar
zijn vertrekken. Hoofdschuddend kijkt de
portier de waggelende gestalte met het
doodsbleeke gezicht na.
„Nou, die jonge meneer Ofctersbacli
schijnt het vanavond weer 'dol te hebben
aangelegd", mompelt hij, ,,hij ziet er uit
als een lijk... Als dat maar goed afloopt."
Twee uren later klinkt uit de laatste ka
mer van de lange gang'een zachte, doffe
knal. Een paar schaduwen glijden heen en
weer, en alsdan komt, door het kamer
meisje geroepen, de eigenares van het pen
sion handenwringend toegesneld.
Mevrouw is buiten zich zelf. Hoe ontzet
tend vreeselijkEn dat in haar huisIloe
heeft hij dat.kunnen doen! De schrik zit
haar in de leden^ zij moet een steunpunt
gissing van den commandant, dio het licht van
den Zuid-Ban jaard voor dat va» Schouw en-
bank had gehouden, was veroorzaakt door 'lo
omstandigheid dat hij, hoewel wetende dat het
Schouwenbank lichtschip door een bof-i zou
worden vervangen, het juiste karakter van do
Schouwenbankboei nog niet kon kennen. Ove
rigens werd een beroep gedaan op een fout
van bet kompas. Do commandant had don
Nederl. officieren aangeboden zirii van deze
fout te overtuigen, doch zij hadden aan dit
verzoek geen gevolg gegeven.
Naar aanleiding van dit schrijven heeft de
Regeering opnieuw een onderzoek ter zake in
gesteld. Een bespreking vond plaats tusschen
cenige Nederl. marine-autoriteiten en den com
mandant der duikboot, waarbij op verzoek van
den Duiisehen gezant, ook de marine-attaché
der Duitsehe legatie tegenwoordig was.
Heb hernieuwde onderzoek liet do feitelijke
overwegingen, waarop dó Regeoring hare be
slissing had gegrond, geheel onaangetast. Een
aanbod van den commandant aan de Nederl.
officieren, zich persoonlijk van cc-n fout van
liet kompas to overtuigen, bleek niet te zijn
gedaan.
De Minister heeft derhalve aari den Duit-
schen gezant doen weten, dat de Regeering
hare beslissing nopens de interneering van de
U. B. 30 en hare bemanning moest handhaven.
Deze mededeeling is gedaan in een schrijven
d.d. 2 April, dat mede betrekking bad op de
binnenkomst van het gewapende Britsche han
delsschip „Rrincess Melita" cn dat hieronder
volgt.
IV. Binnenkomst van het Britsche gewapende
handelsschip „Princess Melita" te
Koek van Holland.
In den avond van 5 Maart is het Britsche
koopvaardijschip „Princess Melita" binnen den
Hoek v. Holland gekomen. Bij onderzoek door
het Nederl. onderzoekingsvaartuig, dat zich we
gens een sneeuwstorm binnenwaarts had ver
plaatst, bleek het schip bewapend te zijn. Den
gezagvoerder werd order gegeven onmiddellijk
weder naar zee te vertrekken aan welk bevel
werd voldaan.
Den volgenden morgen keerde het stoom
schip terug en verzocht liet toestemming om
binnen te loopen, daar een der opvarenden ern
stig ziek was en dringend mcdisc-he hulp noodig
had.
Dit verzoek werd ingewilligd op voorwaarde
dat het vaartuig onmiddellijk zou vertrekken
zoodra de reden van de binnenkomst was ver
vallen.
De „Princess Melita'' heeft zich naar dit
hevel 'gedragen en keerde, na drinkwater inge
nomen te hebben naar zee terug.
Den 7den Maart verscheen de ..Princess
Melita" ten derden male in de territoriale wa
teren.
Het schip had thans evenwel zijn bewapening
verwijderd en kon als elk ongewapend handels
schip in de haven worden toegelaten.
Op 12 Maart ontving de Minister een ver
toog van óq Duitsehe Regeering waarbij deze
er hare verwondering over uitspraak, dat de
„Princess Melita" niet door de Nederl. Regee
ring was geïnterneerd. Het standpunt van dï
Nederl. Re-geering, volgens hetwelk gewapende
handelsschepen worden beschouwd aLs behoo-
rende tot de categorie der met oorlogsvaartui
gen gelijk gestelde schepen, had er toe moeten
leiden dat aan liet vaartuig na binnenkomst
in de Nederl. territoriale wateren niet meer
ware toegestaan, het Nederl. rechtsgebied te
verlaten. Niettemin was deze toestemming ver
leend zelfs nadat de „Princess Melita" een
tweede maal was1 binnengekomen en er op be
trapt was dat ze hare bewapening niet had ver
wijderd doch slechts verborgen.
De Duitsehe Regeering meende de handelwijze
der Nederlandsche Regeering to moeten be
schouwen als eene afwijking van dc
Nederl. neritraliteitsregelingen ten gunste van'
Engeland, en beschouwde deze handelswijze als
onbillijk in verband met het optreden ten aan- j
zïc-ii van de Duitsehe onderzeeboot I'. B. 30. i
welke ouopzettelij'k in het- Nederl. rechtsgebied j
was binnengekomen, terwijl de Princeos i
Melita" opzettelijk en herhaald zich in de j
Nederl. territoriale wateren had begeven.
Onder deze omstandigheden verklaarde di
Duitsehe Regeering. met stelligheid ook.de vrij
lating van de genoemde duikboot te venvach
ten.
Wordt vervolgd,
mi in dsn reuzenstrijd.
De Paasehdagen zijn geenszins rustig voor
bijgegaan. In de tegenwoordige faze van den
oorlog w2s dat niet te verwachten, 't L-.
zoeken. Als de gasten het maar duet vcroe
men Wat 'n schandaalMet- den goeden
naam van het huis zou het dan uit wezen
Goed, dat de twee onmiddellijk aan het
vertrek grenzende kamers toevallig leeg
zijn, en de andere gasten hebben 't wel
licht niet gehoord.
Zij voelt dat haar krachten haar begeven,
de aanblik ia te vreeselijk!... Nauwelijks is
zij nog iu staat, haar bevelen te geven;
daarna laat zij zich door het meisje naar
haar kamer brengen.
In de matte schemering van den aanbre-
kendeu dag sleepen twee huisknechts een
lang, zwaar, in zaklinnen gebuid voorwerp
langs de achtertrap naar beneden. Aan. len
zij-ingang van het huis, voor het dienstper
soneel en de groentevrouwen en venters be
stemd,'staat een kleine handwagen, daar
op wordt het geheimzinnige voorwerp ge
heven en naar het openbare lijkenhuisje ge
reden. Het lijk van een haveloozen bedel
jongen, die op de tramlijn overreden is, ligfc
er al, en ernaast dat eener vrouw met ver
wrongen gelaatstrekken en open, verglaasde
oogen. Men heeft haar uit het kanaai opge-
vischfc. In een groote stad zijn veel levens-
wrakken.
Bij het ontbijt te 11 ure verschijnt de
eigenares der „VUla Rosa", als steeds vrien
delijk en beminnelijk, en presideert aan
tafel. Zij schijnt zeer opgewekt en geestig.
„Zegt u reis mevrouw," onderbreekt ein
delijk een blonde jonge dame, „ik droomde
vannacht, dat ik in de kamer schuin tegen
over de mijne een schot had gehoord. Dat
deed me wakker worden, en nu hoorde ik
voortdurend, haastig loopen[Wat vras
onrustig aan de fronton, en 't is woelig iu
do politieke wereld van volo landen. Er is
in de eerste plaats zeer krachtig gestredon
aen het Westerfront, cn hot heeft alien
schijn, dat op den morgen van den tweeden
Paaachdag dc Engelsohen hun groot voor
jaarsoffensief hebben begonnen. De inzet
is dan gelukkig voor hen, maar be
wijst tevens, dat er oen geweldig© strijd
voor do dour staat, een slag van een
kracht on uitgebreidheid,' zooala inen
zelfs in dezen oorlog, aan het Wes
ter! rent althans, nog niet gekend heeft.
Over <en lengte van 70 K.M. heeft het
Engelaehe leger den aanval begonnen, n.l.
vau Lens tot St. Quentin, dat is de dub
bele breed to ongeveer van hot Sominefront.
Eenigo dagen achtereen reeds had een ver
nielend trommelvuur op den groeten aanval
voorbereid, en Maandagmorgen tusschen j
v;jf en zes werd hot offensief ingezet.
De Engel&clien hebben successen behaald,
die zeer belangrijk zijn, en 't opmerke
lijkste is, dat zij den vijand terugdrongen
ook ton noorden van Atrecht, "tusschen
deze st-ad cn Lens, waar zij totnogtoe zoo
goed als geen vat op hem konden krijgen.
Eeifcelijk is daar de vordering zelfs het
grootst, n.l. over een breedte van 18 K.M.
eu een diepte van gemiddeld drie kilometer.
Er werden sedert Maandag meer dan 11,000
krijgsgevangenen gemaakt en 100 kanon
nen veroverd. De Duitsehe berichten geven
trouwens toe, dat de Duitsehe troepen i
achteruit moesten c-n dat twee divisies
groote verliezen hebben goloaen. Daaren
tegen zouden de Duitschers een aanval héb
ben gedaan bij Yperen, daar tot in de der
de linie loopgraven der Engelschen zijn
doorgedrongen en met 50 krijgsgevangenen
cn 70 machinegeweren zijn teruggekeerd.
Do Engolschen geven dit in zooverre toe,
dat zij berichten, hoe de vijand in hun
steun linies doordrong, maar onmiddellijk
werd teruggeworpen.
De gebeurtenissen der Jaatftfce dagen
kunnen nu nauwelijks meer doen gelooven
aan een strategischen terugtocht dor Duit
schers in het westen. Het is zeer wel moge
lijk, dat dio terugtocht een offensief van den
vijand vertraagd heeft, maar in elk geval
niet verijdeld. Bovendien wat nu tusschen
Atrecht en Lens is voorgevallen, is geen
vrijwillig teruggaan der Duitschers, is oen
terugdrijving, dat bewijzen ook de krijgs
gevangenen cn de verloren kanonnen. De
Duitedhoss zijn -uit hun loopgraven verdre
ven door eon krachtigen aanval der geal
lieerden. Dat dit gebeurde, lijkt echter
nog oltijd verveonderlijk, want het is bekend,
dat do Duitschers dezen winter nieuwe
krachtige troepenmassa's hebben bijeenge-
bracht, waar die zijn, wat Hindenburg
er me© in den zin heeft, het is nog steeds
een raadsel. Dat hij een tegenin an oeuvre
van plan is, is nauwelijks te gelooven,
dan. liad hij zioh zeker niet. tusschen Lens
cn Atrecht laten terugdrijven met zoo
groote verliezen. En aan het Oosterfront
blijft Let nog steeds betrekkelijk kalm, ook
heeft hij daar, naar men zegt, geen offen
sief voor.
Misschien laten de een tra len dit met-
opzet wel na, want de toestand in Rusland
is nog steeds wisselvallig en de redesman
nen hebban cr nog wel degelijk wat te ver
tollen. Dit blijkt nu weer. lleeft de Rus
sische minister, van buitenlandsche zaken
•Miljo&kof zoo pas verklaard aan een aantal
journalistendat Rusland iu 'fc bezit moest
komen van de Dardanellen en Konstantino-
pel, than -, verschijnt er een proclamatie van
de regeering. die heel wat anders vertelt aan
het volk. De tegenwoordig© régc&ring van
Rusland zal niet dulden, dat het land ver
zwakt en verminderd uit den strijd te voor
schijn komt. maar zij wil evenmin verove
ringen maken, zij wil geen duimbreed
vreemden grond bezetten, zij wil met andere
woorden alleen een verdedigings-oorlog voe
ren. Daartoe roept zij het volk dan echter
ook op. en dit moet allo krachten inspannen,
waait het land is in gevaar.
Al.is deze regesringsverklaring nog niet
in. allen deel© duidelijk, al is er sprake
van een herwiurlcn der ontroofde provin-
dat''...Ik ben er nog angstig van!"
Mevrouw lachte even.
„Dat hebt u maar gedroomd, lieve,";
zegt- ze
„Maar d?.fc heen en weer loopen en die
drukte dan?" herneemt de jonge dame, on
voldaan.
„O ja, dat was het kamermeisje/'
„Was er dan wat gebeurd?"
De anderen van het gezelschap houden
op met eten en kijken eveneens bezorgd.
De pensionhoudster voelt, dab ze zenuw
achtig begint te worden. Maar zij beheers ohl
zich. Men moet van zijn gasten alle on
aangenaamheden verwijderd houden.
„Maar maakt u toch niet ongerust, dames
en' hoeren,, als ik u verzoeken mag," zegt
ze met een minzaam lachje, ,,'t is heole-
xnaal niets van boteekenïs... een bagatel...
ik geloof: iets gebroken..."
„Waar blijft de jonge Ottersbach zoo
lang?" vraagt een bejaarde majoor kort
daarop aan d© pensionhoudster, wier naaste
buur hij is. „Die slaapt wel weer een gat in
den dag?"
Mevrouw verbleekt een weinig. Miaar
met bewonderenswaardige kalmte geeft zij
ten antwoord
„Mijnheer Ottersbach moest dadelijk ver
trekken... een telegram... hij laat de da
mes en hoeren groeten."
Zij herademt. Het is doorstaan. Aan
doening der zenuwen is niet goed voor de
gezondheid. En waarom zou mevrouw kaar
rroed betelende gasten doen ontstelden en
her. wegjagen, om den wille yan. 'n ba
gatel!