a
33E3 SOIjDATENOODRANT van -^yijcaetg: S IVIaeiarx X O 1. "y
Bestaat de Stille Kracht?
Binnenland.
Legerzaken.
De strijd in Roemenië staat, in de laatste weken vrijwel stil, nadat hij
eenige maanden achtereen zeer voordeelig was voor de Centralen en hun bondgenooten
de Bulgaren. Voor de verovering van Roemenië heeft zich vooral verdienstelijk ge- -
maakt generaal-veldmaarschalk Von Mackensen, die in 1915 ook zulke kranige overwin
ningen op de Russen behaalde. Wij zien hem hier troepen iDspecteeren achter hem
loopt de Bulgaarscl)e kroonprins Boris,
,de» schijn zou kuuueu%'ekken, ciat er in deze
quaestie sprake zou kunnen zijn van een terng-
wijken. Verder halen wij do volgende woorden
van Westarp aan: „liet jongste verlies aan
'Nedorlandsehe schepen betreuren wij, maar de
schuld treft Engeland, dut' hot uitvaren der
- schepen binnen den toegestane» termijn be
lette. Dat is een ernstige waarschuwing voor de
#êutralen."
FRANKRIJK.
Van het Westelijk Oorlogsterrein.
Het Engeisch-Franaeh offensief.
BERLIJN. Officieel. Bij talrijke aan-
Vallen der Engelschen tegen ons frout
tiisschen Yperen en de Somme kwa-
■vmen zij slechts op één punt in onze loop-
eraven, ten o'. van Atrecht: de binnenge
ten o'. van Atrecht
drongen vijand werd door een tegenaanv
Verdreven
Het artillerievuur ging slechts op enkele
gedeelten boven de gewou» maat.
PARIJS. In de streek van Yaillv mis
lukte een vijandelijke raid.
In de Yogezen maakten wi j hi j een aanval
'op de Duitsche linies ten zuiden van den
St. Marie-heuvel eenige gevangenen.
In de sectoren Echelle, Saint Aurin en
Beauvraignes. en in de Argonne bij Vau-
quois tamelijk levendige artillerie-actie.
De, suocessen der Engelschen.
LONDEN. Veldmaarschalk Haig berichtDe
Engelscue vooruitgang aan beide oevers van
de Anerp werd over een front van elf mijlen
twee mijlen diep voortgezet. Wij bezetten oen
versterkt punt, de Butto Wallen court gehee-
ten, en verder de dorpen Wnrlencourt, Eau-
court, P.V3 en Miraumont, Wij bereikten den
®oom raa Puisieux, Lobarque en Isles.
Voorts werden geslaagde raids uitgevoerd.
5>e artillerie was niet succes bezig.
LONDEN. Veldmaarschalk Haig bericht, dat
f^durende Dinsdagnacht ten N. en ten Z. van de
Ancre nog meer vorderingen werden gemaakt.
De Engelschen namen het dorp la Barque en
,heden 'bezetten eij Ligny. Voorts nestelden zij
Eich in de westelijk© en noordelijke verdedï-
gmscswerken van Puisioux-au Mont.
Bij een Dinsdagochtend ondernomen raid ten
Kiridwestep van Lens vernielden de Engel-
sdien gedekte schuilplaatsen cn inaohinege-
[weor-emplacemonten
Oostelijk van Armentières werd oveneons
met sucoes een raid ondernOTnen. waarbij de
•Engelschen in drie linies vijandelijke loopgra
ven doordrongen. danr belangrijke scliade
aanrichtten en 17 gevangenen medebrachten.
Ten noordon van de Sonnne werd de ariille-
rfe-ecti© voortgezet.
Naar Reuter seint wordt dd. 26 Febr. uit
het Engelsche lioofdkwaitier gemeld, dat de
Duitschers nog steeds tori:gtrekken in d'ë lijn
t-ussehen Gommecourt on La Transloy, waarbij
de Engelschen nauwe voeling houden met hun
achterhoede, en zelfs op sommige punten druk
uitoefenen. Van een kort oogenblik helderder
weer maakten de Engelsche vliegers gebruik
om snel photo's te maken, welke van groote
•waarde zijn voor de vaststelling van de lichting
tva-u den terugtocht on de'wa-u-suliijnlijko nieu
we stelling der IMiitschvi.-.. Het schijnt zeer
goed mogelijk, dat de nu door de Du i tochers be
gonnen operatie oni bun front in te korten niet
zal eindigen totdat, zij zijn aangekomen in 'V-
lijn AtrechtKamerijlc. Zij zouden ongetwijfeld
den heuvelrug van Ba-paume willen vasthouden,
maar do voortdurende druk van ons leger laat
hiertoe niet veel kans. Natuurlijk trekt bet
Duitsche leger terug op een krachtig versterkte
stelling. Ongetwijfeld zal zijn nieuw front zeer
sterk zijn, maar het kan zeker niet zoo sterk
sijn als deze stelling, waarin do vijand 22 maan
den standhield. In tactisch opzicht kunnen de
Duitschers door hun terugtocht tijdelijk hun
positie verbeteren, maar strategisch erkennen
zij voor het eerst hun nederlaag op duidelijke
wijze. Op de vraag, w.4£roin zij terugtrekken,
ia het eenvoudige antwoord: omdat zij moeten.
Zij hebben het Engelsche offensief voorzien,
hetwelk zij niet konden weerstaan in de tot
dusver bezette linies.
door Creusesol.
Creusesol is geeq veelschrijver, maar als li ij
©en onderwerp te pakken heeft en'vooral wan
neer dat onderwerp Nederl.-i.ndie betreft, het
land zijner geboorte en liefde, heeft hij liet ook
van alie kanten bekeken cn behandelt het gron
dig. Zijn vlotte manier van schrijven, verle
vendigd door iete zeer persoonlijks, komt dit
maal weer sterk naar voren in zijn boekske over
•De Stille Kracht, dat van hem bij Van
Dorp <!fc (Jo. (Semarang, Hoerabaja, 's-Graven-
itage) het licht heeft gezien.
Waar hij zeer sceptisch staat tegenover de
geheimzinnige verhalen en legendarisch© over
leveringen omtrent het griezelige steeneDgooicA
en sirih-spnwen als uitingen van een .„stille
kracht" meer in 't bijzonder aan den Javaan
toegeschreven, voert hij voor dat scepticisme
Tedenen en-argumenten aan. Hij doet niet als
do groep ontkennors, gewoonlijk heel brave
maar onverschillige menschen, zonder 't minste
oog of.gevoel voor dc hun niet praetisch nut
verschaffende dingen van Indjë, of menschen
die met alle gewekl materialist willen wezen,
al wil dat hun niet heelemaal gelukkeneven
min als de mceningloozen met hun stereotiep
„je weet niet wat jo er van denken moet"
dok behoort hij niet tot de twijfelaars, die het
niet met zichzelf eens kunnen worden, en die
n aan boord kennen met den dooddoener„je
hcwrt er toch zooveel van uit den mond van
ïjeden die heusch te fatsoenlijk z:jn om leugens
OTM-CTMinm.n lilt rif.
RUSLAND.
Van het Oostelijk oorlogsterrein
De strijd aan het Qoslcrfront.
BERLIJN. Officieel. Bij afnemende kou
de was de gevechtsactie op enkele puuteu
levendiger dan in den laatsten tijd.
PETROGRAL). (Bericht van den Groo-
tcn Generalen Staf.1) In de buurt van
Ömorgou deed de vijand een gasaanval. In
zeven ui*en zond hij acht gaswolken op de
Russen af.
De Russische aviateur Efimof begon drie
maal eon gevecht met oen Duitsch vlieg
tuig. dat boven de stad Dunaburg was
verschenen en noodzaakte het binnen zijn
linies te landen.
TURKIJE,
in Mesopotamia.
LONDEN. De eerste secretaris van
het ministerie van oorlog deelt mede,
dat de operaties aan den Tigris op
24. Februari, volgens de van den be
velvoerenden officier van de Engelsche
strijdmacht in Mesopotamia ontvangen be
richten, aldus verliepen:
Op 23 Februari volvoerden de Engelsche
troepen vlug den welgeslaagden overtocht
der rivier bij Shumran. Hiervan werd in
den nacht van 23 op 24 Februari gebruik
gemaakt. Onze patrouilles zetten den vijand
na en bleven voortdurend in nauwè aan
raking met. hem. In den vroegen ochtend
van. den 24sten was de heuvelring die dwars
over het Shumran-Scliicreiland loopt, in
handen der Engelschen en het was toen dui
delijk, dat de vijand in vollen aftocht was in
de richting van Baghailah, dat 24 mijlen
ten westen van Koet-el-Amara gelegen is.
Op verschillende punten werden Turksche
voorraad-depots gevonden, welke in brand
stonden
De vijand had krachtige dekkingstroepen
met veel artillerie achtergelaten om den op-
marsch der Engelschen to stuiten. Tegen
acht uur 's ochtends was een krachtige En
gelsche cavalerieafdeeling den Tigris over
getrokken en deze begon onmiddellijk een
lankbeweging tegen de Turksche terugtocht-
linie uit te voeren.
Den gehoclen dag leverden onze cavalerie
en injA-iterie hevige gevechtenzij brachten
den vijand zware verliezen toe. Het juiste
cijfer is nog niet bekend
Intusschen hadden de Engelschen hunne
successen bij Sanna-i-Yat voortgezet. De
infanterie veroverde achtereenvolgens de
vijfde Turksche verdedigingslinie, de stel
lingen bij Nakhadat en Suwada eu bereikte
tenslotte de linie Ataba-Magasis.
Gedurende al deze gevechten hebben onze
luchteskaders schitterend samengewerkt met
de'troepen en den vi jand van zeer geringe
hoogte uit met bommen en machinegeweren
bestookt.
In twee dagen maakten de Engelschen
1730 gevangenen, o.w. één Turksche regi-
meuts-kommandfuit en vier Duitschers. De
buit bestaat uit vier stukken veldgeschut,
tien machinegeweren, drie mijnen werpers,
een groot aantal geweren en een massa
munitie.
Als resultaat dezer operatie is de gehecle
vijandelijke stelling van Sanna-i-Yat, tot
Koet-el-Amara in handen der Engelschen.
Koet-el-A ma ra zelf valt automatisch in onze
handen.
Daar de gevechten thans meer in het open
veld gevoerd worden en de Ehgelsche troe
pen over een breed front verspreid zijn, is
het nog niet mogelijk geveest precies vast
te stellen, hoo groot de verliezen der Tur
ken aan mannen en aan materiaal zijn.
rond te vertellenof tot de geloovers: „maar
ik weet dan toch van mijnheer of mevrouw die
of die, dat daar on daarenzVer
te! jij ine nu, hoc die verschijnselen natuurlijk
verklaarbaar zijn!"
Als hij tot een groep behoort, dan veeleer tot
die der ongeloovigen, ongeloovig zoolang zij
hui niet met eigen oogen hebben gezien of per
soonlijk aan den lijve hebben ondervonden.
Creusesol heeft heel wat moeite gedaan ge
durende zijn verblijf in Jndië om „de stille
kracht*' te interviewen, haar voor zich tast
baar te maken, haar te doorgronden, en ook
hier te lande heeft bij kostelijk materiaal ver
zameld, waaruit hij ten elotto zich een geves
tigde meaning dl een vaste overtuiging heeft
opgebouwd, dio hij nu tot inlichting van den
lezer in zijn nieuwe pennevrucht mededeelt.
Al do verhalen omtrent steen en gooien,
sirih-spuwen on dergelijk geheimzinnig, grie
zelig cn angstaanjagend gedoe analyseert hij,
daarbij geleid door zijn kennis van het karak
ter van den inlander, en hij weet zo allen of
zoo goed als allen terug to brengen tot uitin
gen van zijn loosheid, handigheid cn vinding
rijkheid in de keus van plaag- en sarmiddelen.
Tal van verhalen omtrent „de stille kracht"
zijn terug te brengen tot gevallen van door
trapt slimme, doch volmaakt natuurlijke,
echte Inlanders-sabotage.
Do huisjongen laat mijnheer zijn beate
schoenen bij ongeluk staan precies onder het
nieuwe lek in 't plafond van de slaapkamer.
De baboe vergeet do klamboe (hc- bedgordijn)
in to 6toppcn, net op den avond dat mevrouw
hoofdpijn heeft, zoodat mor rouw 's nachts
opgegeten worde door do muskieten. De kat.
joong (ventje voor alles) struikel: op weg naar
JSflMÊêf'g kan-toor ,S£t..4ÏÉB etensdrager, ajj,.
De strijd in Mesopotamia.
Reuter zendt ons een uitvoerig uit
treksel uit een door lord Curzon ontvangen
telegram uit Mesopotaraië, waaruit blijkt,
dal' op de successen die op 25 Febr. zijn be
haald, door nog meer gevolgd zijn. De Tur
ken zijn van Baghaila teruggetrokken, na
sterke afdeelingen met artillerie achtergela
ten te hebben tot dekking van. hunnen af
tocht. De Engelsche infanterie viel de Turk
sche positie aan eu kreeg daarin vasten voet,
terwijl de cavalerie den noordelijken vleugel
der Turken omtrok.
De Turken begonnen hunne schipbrug
verder de rivier op te sleepen, doch toen de
Engelsche vliegers de sleepboot met bommen
aanvielen, liet deze de tros glippen, zoodat
de pontons een eind ver weg dreven.
Het terrein van den stijd is mi niet meer
bij Koet-el-Amara, maar ligt een vijftien
mijlen hoogcr de rivier op. Nog steeds zet
ten de Engelschen de Turken na. Het aan
tal gevangenen, dat de Engelschen in de
laatste dagen gemaakt hebben, moet vele
duizenden beloopen.
De Engelschen hebben niet alleen de stel
lingen die zij het vorige jaar verloren heb
ben, hernomen, maar bovendien nog veel
terrein gewonnen.
VEREENIGDE STATEN.
De rede van Wilson.
WASHINGTON. In zijn toespraak tot
het congres zeide Wilson: Wij maken critie-
kc t ijden door, waarin het mijn plicht is, in
nauwe aanraking met de beide Huizen van
het Congres te blijven. De op 3 Februari
aangekondigde Duitsche taktiek is nu bijna
vier weken in praktijk gebracht. Hare re
sultaten in de praktijk zijn nog niet geheel
to overzien. .De handel der andere neutrale
landen lijdt ernstige'schade, ofschoon mis
schien niet meer dan reeds vóór 1 Februari,
op welken datum de nieuwe oorlogvoering
aanving, het geval is geweest.
Wij hebben de medewerking der overige
neutrale regeeringen gevraagd, om aan deze
vernieling een einde te maken, maar ik
vrees dat geen van haar het verstandig
hoeft geoordeeld, om met do Vereeuigde
Staten tot eene gemeenschappelijke actie
over te gaan.
Onze eigen handel lijdt eveneens, meer
nog in afwachting dan door de eigen
lijke gebeurtenissen, meer nog door het
feit. dat zoovele van onze schepen angstig
in de Amerikaansche havens blijven liggen,
dau dat er zooveel schepen in den grond
geboord zijn."
Omtrent de stoornis in het scheepsver
keer in Amerikaansche havens, welke het
gevolg is van het feit dat de reeders niet
geneigd zijn hunne schepen te wagen zon
der verzekering en zonder afdoende be
scherming, en omtrent de zeer ernstige
verstoring van deu Amerikaanschen han
del, die daarvan het gevolg is. zeide Wil
son: „Dit zou op zichzelf reeds tot resul
taat kunnen hebben, wat met de nieuwe
Duitsche onderzeeërs-orders, voor zoover
het ons betreft, beoogd werd."
„Wij kunnen daarom slechts 'zeggen, dat
de openlijke daad, welke ik verklaard had te
hopen, dat de Duitsche duikboot-komman
danten vermijden zouden, nog niet heeft
plaats gegrepen. Maar ofschoon dit gelukki
gerwijs zoo is, zijn er nog zekere aanduidin
gen en uitspraken omtrent de bedoelingen
van een deel der Duitsche pers en der Duit
sche autoriteiten verschenen, welke den in
druk nog eer versterkt dan verzwakt heb
ben, dat, zoo onze schepen en onze burgers
gespaard blijven, dit eerder aan een geluk»
dig toeval of aan het feit, dat de komman-
danten van Duitsche onderzeeërs welk© zij
toevallig ontmoeten, een onverwacht© takt
en zelfbehecrsching aan den dag leggen, dan
aan de instructies welke dezen kommandan-
ten gegeven zijn, zal zijn te danken.
Het zou dwaas zijn, te ontkennen dat de
toestand allerlei ernstige mogelijkheden en
gevaren meebrengt, en het zou zeer onvoor
zichtig zijn, hierop niet voorbereid te zijn.
Ik geloof u daarom te moeten vragen,
mij het volledige en onmiddellijke gezag te
verzekeren, dat ik ieder oogenblik zal kun
nen moeten uitoefenen. Wij moeten onzen
handel en het leven onzer burgers iu de
tegewoordige moeilijke omstandigheden be
schermen, met overleg maar ook met vast
beradenheid. Ik hoop van ganscher harte
dat het niet noodig zal zijn, de gewapende
macht te laten optreden. Het Amerikaan
sche volk weuscht dat niet.
Geen door mij gekozen weg zal tob oor
log leiden. Oorlog kan slechts veroorzaakt
worden door moedwillige aanvalsdaden.
Jk verzoek u mij te machtigen, onze
koopvaardijschepen, zoo dit noodig mocht
blijken, te voorzien van wapenen ter zelf
verdediging en van de middelen om die te
gebruiken en alle ander© middelen om die t©
methoden toe t© passen die noodig of ge
schikt kunnen zijn om onze schepen en
onze burgers te beschermen hij hunnen
wettigen en vreedzamen arbeid op zee.
Wij denken niet alleen aan de stoffelijke
belangen, maar meer nog aan de funda
mentecle menschelijke rechten. Ik denk
aan d© groote beginselen van medegevoe1
en bescherming, die de menschheid ge
tracht heeft to doen dienen ter bescherming
van menschenlevens, van het leven van
menschen, die zich op vreedzame wijze be
leen op <1© dagen, dat mijnheer naar zijn
twaalfuurtje verlangt-, omdat hij in der haast
's morgens slecht heeft onitboten. En do gras
snijder jaagt do paarden voor hot rijtuig op
hol, een uur gaans van hun stal. on twee van
zijn eigen huls, waar hij op zijn balé-balé
(slaapbank van bamboe) ligt to snurken ter
wijl liet gebeurt. Hoe? Doodeenvoudig: Een
anderhalf dozijntje opgevangen Swoon's (hor
zels, tseekvliugen) in een bamboezen kokertje
en eon voor vijf oenten gehuurd jongetje, dat
de bloeddorstig© insecten langs don weg los
laat op het oogenblik dat het spul passeert.
Do koetsier weet van do fielterij en is met
een sprong van den bok, vóór de schichtig wor
dende knollen heelemaal ervan door zijn.
Volgt er een ongeluk, waarmede politie cn
justitie zich hebben to bemoeien..., tien tegen
één dat'er een koerang trangperkara 1) uit
groeit. Bevestig© dat elke lanoraadsvoorzittcr
clio vóór zijn tijd kaalhoofdig werd, omdat hij
zich do haren hij bosjes uit den schedel rukte
uit vertwijfeling het wettig schuldbewijs te
moeten opdiepen uit de tien, twintig malen
herroepen verklaringen van getuigen, wier so
lidariteitsgevoel hen noopt om naar vermogen
den aalritan (beklaagde) te ontlasten. De eed
Geen Javaan die gemoedsbezwaren tegen eeds
aflegging heeft. Hij zweert met brio erop los,
zoovaak hot van hem wordt gevorderd. Wan:
in do plooien van zijn hoofddoek verborgen,
is een heerlijk, haast had ik geschreven een
Stille Krachtsmiddel, tot afweer van de tot
waorheidspreken dwingende macht, des Qo-
ran'?, hem door den pangkoeloe (hoogepries-
ter) boven het hoofd gehouden, terwijl hij het
eedsformulier naprevel r.
Waarlijk, ik kan met den besten wil ter we.
zighouden met het instandhouden van de
nijverheid der wereld cn ter bescherming
van het leven van vrouwen en kinderen:
Ik kan mij niet voorstellen, dat een man
met Amerikaansche beginselen zou aarzelen
deze dingen te verdedigen."
Bewapening van handelsschepen.
WASHINGTON. Bij het Represen-
t.antenih/iiis is- oen wetsontwerp inge
diend, waarbij do president wordt ge
machtigd koopvaardijschepen t© bewape
nen en andere maatregelen te nemen ter be
scherming van koopvaardijschepen in volle
zee, en waarin bepalingen worden getroffen
voor do uitgift© van honderd millioen dollars
staatspapieren.
De toestand in New-York.
Uil Lugano wordt aan het „Berl. Tage-
biatt" geseind dat volgons de ..Stampa"
in New-York gevreesd wordt voor nieuwe
ernstig© onlusten, als gevolg van de trans
port-crisis. Ter vermijding van bedoelde
onlusten gaf de gemeenteraad 5 millioen
dollar voor den aankoop van levensmid
delen, die voor de gewone prijzen aan de
bevolking zullen worden verkocht: Alle
spoorwegen, die naar de haven van New-
York leiden, zijn gevuld met goederen
treinen. waarvan het einde niet te overzien
is en die op leesing wachten.
OP ZEE.
IX Kiel tot helderheid rcbrti-hto iwk.
Vaart op Suriname.
Aangezien de Koninklijke West-Indische
Maildienst door de achtereonvolgonde ver-
keersbelemmeringen zijn dienst tusschen
de Westindische koloniën en het moeder
land heeft moeten inkrimpen en. de Engel
sche lijn, die de geregelde direct© verbin
ding tussclien Suriname eu New-York
onderhield, het aanloopeu van Suriname
heeft gestaakt, dreigde er ernstige stoornis
te ontstaan, zoowel in de bevoorrading
dezer kolonie als in den afvoer haver pro
ducten.
Op verzoek van de Regeering zal de
Koninklijke West-Indische Maildienst, in
deze leemte voorzien, door een gcregelden
dienst, voor lading eu passagiers tusschen
New-York en Suriname te openen. Als eer
ste stoomschip voor deze bee temming ver
trok de yickerie 20 Februari van New-York.
Uitspraak van het Prijzengerecht,
Men meldt ons:
In zijn laatste ziitiug heeft liet Prijzenge
recht te Hamburg verklaard dat de opbrenging
van de gleepbcoten „Gouwzee" cn ..Zuider
zee". di© onlangs met. vier lichters naar Zee-
brugge werden opgebracht, rechtmatig ge
schiedde cn dientengevolge de'-vordering tot
teruggave dezer schepen afgewezen.
De Mij. „Zeeland".
Reuter seint uit Londen
„Do Duitsche regeering voert onderhande
lingen met de stoomvaart-maatschappij „Zee
land" aangaande de heropening -van dun ge-
regelden passagiers- en maildienst op Enge
land.
„Naai» verluidt blijft de Duiteclio regoéring
er op staan, dat deze verbinding slechts tus
schen Vlissingen en Sout.hwold zal onderhou
den worden en dreigt zij de schepen to zullön
vernietigon zoo zij, na in de Engelsche terri
toriale wateren te zijn gekomen, naar een
ander punt van do Engelsche kust koers
zetten.
„In dat verband dient opgemerkt to wor
den. dat Southwold geen haven on absoluut
ongeschikt voor pasagiersverkeer is."
De geïnterneerde Duitsche duikboot.
Maandag zijn to "Wieric kor schans geïnter
neerd de überleutnant z >S. C. von Montigny
cn do ingenieur (met vaandrigsrang) M. Kohl-
berg, behoorende tot de bemanning van de ou-
dorzeeboot ,die bij Domburg is gestrandEcrst-
goncemde is de commandant van do duikboot.
Do tweede officier is met vijf man to Veer©
achtergebleven. De andere zeelieden zijn te
Bergen geïnterneerd.
(„N. R. Cfc.")
Aanvallen op de Engelsche kust.
BERLIJN. (Officieel.) In den nacht van
2ö op 26 Febr. drongen afdeelingen van onze
torpedobootc-n onder oommando van do kapi
tein-luitenants Tillesscn cn Albreckt (Konrad)
doop in het Engelsche Kanaal t«t voorbij do
lijn Dover-CUlais en de monding van de Theems
in. De in het Kanaal gcstntionncerde torpedo
boot jagers werden na een gevecht uiteenge
dreven vele waren door treffers beschadigd en
onttrokken zich door een snellen terugtocht
na.il het gevecht.
Do Duitsche booten leden geen verliezen cn
werden niet beschadigd.
Behalv© de gen. torpedobootjagfers werd in
dit gebied niets van den vijand bemerkt.
Een ander deel der Duitsche torpedobooten
drong, zonder op eenige bewaking te stuiten,
door tot North-Foreland en de daarachter ge
legen etad Margate ell ccnigo dicht onder den
wal voor anker liggende vaartuigen werden niet
waargenomen goed resultaat onder vuur ge
nomen.
Van handelsverkeer werd niets bemerkt.
Ook dez© booten zijn onbeschadigd terugge
keerd.
LONDEN. Minister Carson deelde in liet
Lagerhuis mede: „Een Engelsche torpedo
jagers-patrouille ontmoette Zondagavond tus
schen 11 cn 12 uur verscheiden vijandelijke tor
pedojagers. Er ontstond een gevecht, waarin
de schepen onder kanon- on torpedo-vuur wer
den genomen. -De Engelsche torpedojagers wor
den niet beschadigdof den vijand schade toe
gebracht i-, kon ten gevolg© van dc duisternis
niet uitgemaakt worden.
Een andere afdeeling torpedojagers bombar
deerde een kwartier lang de onverdedigde ste
den Broadstnir* en Margate. Zoodra het vuren
gehoord word. snelden onze schepen, die in de
buur waren, op den vijand af. Deze bleef ech
ter nog slechts korten tijd en was reeds ver
trokken, voor de iïïngelsehc schop cn aangekomen
waren.
Een vrouw cn kind werden gedood, twee
kinderen gekwetst.
LONDEN. Het meest had van het bombarde
ment in den nacht van 25 dezer te lijden een
klein gehucht tusschen Margate cn Brood-
stairs. Lichtbommen verlichtten schitterend
het gcheele district. Eenige minuten lang had
oen duchtige beschieting plaats. In oen huisje
aan zee werden een moedor en een kindje van
tien maanden gedood door een granaat, welke
ia de woning insloeg. Dc moeder wns dadelijk
dood, liet. kindje Jcefdo nog een paar uren.
Twee andere kinderen zijn ernstig gewond.
De „Laconia" getonrp&deerd.
LONDEN. (Officieel.) De paketboot
Laconia" van de Cuuard-lijn (28.000 ton),
komende van New-York, is zonder waar
schuwing getorpedeerd.
LONDEN. -Een boot met 270 geredden
van de „Laconia". waaronder een aantal
passagiers, zou Dinsdag te middernacht in
de haven aankomen.
LONDEN. De Cunaid-Maatschappij
maakt bekend, dat bijna alle opvarenden
van d© „Laconia" zijn gered.
Volgens de bladen te New-York bevonden
zich twintig Amerikaansche leden der be
manning cn zes Amerikaansche passagiers
aan boord van do „.Laconia".
LONDEN. De Ovtnard Maatschappij
meldt officieel dat 3 passagiers van de
„Laconia" dood zijn on 3 vermist, en dat
aes zeelieden worden \cnnist en zes anderen
in het hospitaal zijn.
NEW-YORK. Volgons een telegram van
de Associated Press uit Washington beves
tigen officieel© rapporten dat er Amerika
nen omgekomen zijn bij den ondergang van
de Laconia" en dab de torpedeering van
dat schip zonder waarschuwing beschouwd
wordt als een „openlijke daad".
Met het oog op dez© officieele rapporten
wordt de torpedeering van de Laconia"
beschouwd als een tweede „Lusitania"-
zaak, ook al zijn er minder menschenlevens
verloren gegaan
De aankomst van de „Orléans".
PARIJS. Dc aankomst van 't s.s. „Orléans"
uit Amerika, te Bordeaux, vaar het met blijd
schap en voldoening wordt begroet, wekt alge
meen verbazing. De kapitein verklaarde in een
interview, dat gedurende de reis geen enkele
gebeurtenis is voorgevallen. De „Orléans" ver
liet New-York gelijk met dc „Rochester" in
den namiddag van 10 Februari. Het liet de
„Rochester" spoedig achter en volgde de ge
wone route. Geen duikboot werd ontmoet.
De kapitein zoido nog, dut het scliip vertrok
onder de gewone omstandigheden, iu de ge-
regelden dienst, zonder do bedoeling iemand
te provocoeren. „Wij zooken geen oorlog, maar
zullen alles doen, wat do oor ons gebiedt."
Van de „Rochester" is nog geen bericht
ontvangen, maar liet schip wordt weldra ver
wacht.
De bladen trokken uit do kalme reis van
de „Orléans" de conclusie, dat de Duitschers
geen Amerikaansche schepen durven aanval
len, om geen oorlog te doen ontstaan, doch
dat zij zonder gewetensbezwaar de schepen
van het kleine Nederloml iu deu grond boren.
Duikbootenactie.
Naar het W. B. meldt, heeft do Duitsch©
duikboot, die de monding van dc Adour be
schoot en volgens een Frwnsch bericht getrof
fen zou zijn door de Frnnsehe kustbatterijen,
met nog een duikboot daarna elf stoomschepen,
drie zeilschepen eu two® visaebersvaartuigen,
in het geheel 37,500 br, r. ton, in den grond
geboord.
Gezonken schepen.
LONDEN. Lloyds meldt: De Engelsche
stoomschepen „Seagull" en „Headley" zijn
gezonken.
LONDEN. Lloyds leric-ht dat het En-
eelsche zeilschip „Ilannali Ciosedeïl" ge
zonken is.
rcld maar niet vatten, waarom de Jav.ian uo-
vcnnatuurlijk© middelen zou bchot-vn na" te
wenden tegenover den Blanda, op wion h 't
hoeft voorzien. Mot doodnatuurlijk© mid u,
zij het dan ook voor den Europeaan niet :>v
te bevroeden, niet onmiddellijk aantoon ie.
daarmede kan hij niet onkel één Kurop.v^u,
■naar verschillende Europeanen tegelijk het
loven meer dan ondragelijk maken. Ik heh ook
norit hij ©enig Javaan do begeert© bespeurd om
wondermiddelen te bezitten, veel minder nog
hem hooien beweren, dat liij zo had of krijgen
kon.
Doch" koma - F-n menseh is nooit t© oud
om te loeren! r i- ''e Javanoloog, liior of
in Jndië, die mij kan "geven één gangbaar
gezegde in den Java - ben volksmond, een
spreekwoord, dan wel -,n vergelijking b.y.,
waarin onmiskenbaar lelijk wordt gezin
speeld op Stille Krach' hjko stoonongooi- of
Ririliflpuwerij? Of zulk - n gezegde, dat het ver
langen uit naar Stille Krachtige vermogens?
Of zulk een gezegde, dot in ernst ol in scherts
do bedreiging bevat met een spookachtig sper
vuur vnn kciën of sirihspiuig
Maar niet alleen 's inlanders buitengewone
vindingrijkheid in het uitdenken van streken,
nok zijn handvaardigheid, lenigheid van allo
lichaamsdeelen, meesterschap over alle 'spie
ren van het lichaam, verklaren veel van den
•vondoren indruk dien een Oosterling vaak op
den Westerling maakt.
Creusesol heeft tal van de behendigste
toeren van z.g. fakirs of Indische gooche
laars bestudeerd en wel zóó dat hij vaak ach
ter liet geheim is gekomen Hij beschrijf:
den toer van het verdwijnen van een geld
stuk of van een ei, glijdendo uit den handpalm
9yej- l^audj argb schouderblad tot in dep. lende-
Geen adressen aan Regeering of
Ministerraad.
In de „Staatscourant" wordt ter kennis
van belanghebbenden gebracht, dat oj)
adressen aan de Regeering of aan den Raad
van Ministers niet kan worden beschikt.
Adressanten, di© oen beschikking- op een
verzoek wenschen, moéten zich wenden tot
den Minister wien de zaak in het bijzonder
aangaat.
Tweede Kamerverkiezing Emmen.
Bij d© verkiezing voor oen lid van de
Tweede Kamer in het district Emmen (yac.-
Borgosius) ie gekozen de heer J. Sibinga
Mulder (U. L.) met 3186 stemmen.
L'jit.-gen. A. J. J. Staal, f
De tc 's-Gra-venhag© overleden gup. luite
nant-generaal van het Net!.-Indisch leger A.
J. J. Staal ving den 27en Juni 1864 ah 2o
luitenant bij het corps genie en sappeurs zijn
Indische Utilitair© loopbaan aan. Na do subal-
dce-khij heeft een speciale studie gemaakt van
den famcuzen goocheltoer van het vöor den
v, asdeu toeschouwer doen groeien van ©en
b >j© uit een mangoo-pit. geeft een plasti-
s'. beschrijving van hetgeen daarbij gebeurt
er. die teer geprepareerd is door vooraf van
dc een handpalm groot© pit een bewonde
rt aardig bewerkt doosje t© maken waarin
h: toompje buitengewoon kunstig gevouwen
ligten lescbt. ook aangrijpende verhalen in
van verdwijn!natoeren, vnn jongens, die op
klimmen langs een los uit dc hand door den
goochelaar in <1© lucht geworpen koord. En wat
dies meer zij. Van nl die behendige trucksgefeft
Creusesol dc oplossing cn verzuimt niet tel
kens den lezer te verplaatsen ii), het eigenaar
dige Oostersche milieu.
Een Westerling heeft zoo'n mysterie bij
gewoond
Het feitelijk© kan hij niet loochenen. Maal'
liet natmlrlijle verklaren evenmin. Het wordt
hem een obsessie. Het vervult zijn gedachten.
Die kwellen zich ermede tien gansclien dag, ge
durende zijn bezigheden, zijn maaltijden, zijn
ontspanning. De avond valt met dc plotseling,
held van wisseling van licht cn duister den
tropen eigen. De blik van den Westerling gaat
omhoog naar het diepblauwe luchtgewelf waar
in de sterren drijven, letterlijk drijven, in een
aether oceaan, 't, Is hem alsof ze hem, als zoo
vele flonkerende hemeloogen toelonken, om hem
uit te noodigen met al zijn kennen cn kunnen
een poging te doen tot doorgronding der verbor
genheden van bet heelal, liet. wordt later. Hem
omvangt al dc geheimzinnigheid van den keer-
kring8caoht, waarvan liet dui-ster doortrokken
i? van zilverschil», uitgestraald door de onme
telijk ver verwijderde wereldbomen aan het fir-
qjament. En .vermoeid shjit hij ten leste de
torn-? rangen te hebben doorloopen werd hij iu
lbriJ bevorderd Tot majoor, in 1892 tot luile
n.int-koloncl. in 1899 tot kolonel en in 1901 io:
goneroal-majoor, a!s hoedanig hom drie ja.r
later op zijn verzoek onder dankbetuiging voi f
j langdurig© diensten, eervol ontslag werd ver
leend.
Als hoofdofficier was de heer Staal achter
eenvolgens cerstno nwc-zend genie-officier op
At joh en oiiclerliooriglicden. in do 2c en in do
Ie militaire o-fdccling op Java*.
Bij d© gevochten tot vermeestering van don
grafheuvel be-Oosten Kola-Radja cn verdere
operaties onderscheidde hij zich tijdens zijn
verblijl op Atjeh dermate dat hij benoemd
werd tol, ridder 4e kl. der M. W. O. Als ]o
luitenant werd hij reeds eervol vermeld wegens
zijn geinig gedurende he*- tweede tijdvak van
dc expeditie tegen Dcli ter N. CL-kust van
bumatra van 12 Juli0 Nov. 1872.
Generaal Staal was drager van dc Atjeh-
medaille, van hei Eerctecken voor
cn Atjeh 1879/96.
■ken voor belangrijke
de gespen Dcli 187_'
ryr geicgenheid tan de herdenking van zijn
-10-jarig" officiersloopbaan benoemde II. M.
d© Koningin gomwiml-majoor 8taa! tot com
mandeur iu d© ordo van Oranje-Nassau.
Twee ja«r na aijn pensionncoring werd hem
ter gelegonheid van Koningin':» verjaardag dc
titulair© rang van luitenant-generaal toege
kend.
Ds. E. Barger. 1
Maandagmiddag is plotseling te Amsterdam
overleden «Ir. E. Barger. predikant bij du Nc-
derduitsch-Hcrvormde gemeente aldaar.
Uit de Staatscourant.
Bij K. B, is de kapitein C. J. M. van
B l ij e n b ii r g h, van het, 3de regiment infan
terie ter zake van tijdelijk© ongesteldheid op
nonactiviteit gestold, en zijn benoemd bij het
wapen dor infanterie, tot kapitein, do eer.sl c-
1 ui tenant W. G. M. G ai llard, van hot
16d© regiment; bij liet wapen der artillerie;
bij da bereden artillerie, tot kapitein, de cet-
sto-luitonant F. A. van W oer kom. van
bet 3de_ rogiment vold-artillericbij het wapen
der Koninklijk© marechaussee, bij de 3do
divisie, tot- kapitein, do eerste-luitenant J.
van Selra, van d.io divisiebij het reserve-
personeel der landmacht, bij de vesting-artil
lerie tot rpserve-kapitein, de reserve-eerste-
luitenant W. G. F. van Heyningen.
van hot 4de regiment vesting-artillerie:
is aan den resorvo-tweede-luïtenant H. J.
Schel te ina, van het 21ste regiment infan
terie. op zijn© aanvrage, ter zake van onge
schiktheid voor do verdere waarneming van
den militairen dienst wegens lichaamsgebre
ken oen eervol ontslag uit den militairen
dienst verleend
zijn voor den tijd van acht jaren benoemd
bij het reserve-personeel der landmacht, tot
reserve-pnqrdönarts der 2de klasse, dc heeren
H. Lubbert, s, P. van d e n B e r g, I).
Mulder, J. G. C. van Y loten en J. G.
Schoon.
Bij K. B. is de genoraal-majoor, chef van
het wapen der gr-tiio van het- leger in Nedur-
Jamlsch-Indiö Gh. F. de Rochemont,
met ingang van 2 April 1917, op zijn verzoek,
wegens volbrachten diensttijd, eervol uit den
militairen dienst ontslagen, met behoud van
recht op pensioen cn onder dankbetuiging
vooii de langdurig© diensten, door hém aaii
den land© bewezen.
Keuring mllitielichting iei8.
De Minister vnn Oorlog heeft de Commissa
rissen der Koningin verzocht, de. zitting van do
keliHngsraden voor de militielichting 1918 zoo
danig to regelen, dat dio zitting omstreeks 12
Maart aanvangt en zoo mogelijk in het laatst
van April of anders zoo spoedig mogelijk in Mei
eindigt.
Voorts heeft do Minister medegedeeld, dat in
overweging is het treffen ran een nader© voor
ziening om hen, die recht op vrijstelling zouden
hebben gohnd en als gevolg van de vrijstelling
landstormplichlig zouden zijn geworden, bij of
na demobilisatie alsnog naar den landstorm te
doen overgaan. Komt een dergelijke vrijstelling
tot stand, dan zal het opmaken van vrijstel
lingsstukken, voorzooveel dit alsdan niet reeds
heeft plaats gehad, alsnog moeten geschieden.
In verband daarmede worde de in het alphabe-
tisch register vcreischto aantcekening omtrent
opgegeven redenen van vrijstelling niet achter
wege gelaten. Met dio aantcekening zal mis
schien bij do indccling rekening moeten worden
gebonden.
Land. en Tuinbouwverlof.
De he«r Schimmelpenninck, lid der Tweed©
Kamer heeft tot den Miniter van Oorlog do
volgende vraag gericht
Is <1© Minister van Oorlog bereid rekening
t-3 houden niet dc groote behoefte aan werk
krachten, die cr, zoodra dc vorst uit den grond
zal zijn, op het platteland zal ontstaan om den
grond voor do nieuwe productie gereed tc
maken cn den achterstand in te halen, die uit
de langdurig© cn strenge vorst is voortgevloeid
eu nu in even ruime mat© als iu den oogsttijd
landbomvvcrlovcn tc vérleenen
Antwoord van den lieer Bosboom, Minister
van Oorlog. (Ingezonden 2G Februari).
Vermits tijdens de verschillende oogsten in
1916 slechte aan 10 pCt. der sterkt© van de
onderdeden bijzonder verlof werd verleend, cn
dit percentage inmiddels tot 20 is uitgebreid,
zal ton behoeve van de grondbewerking in het
aanstaande voorjaar uiteraard over veel meer
werkkrachten kunnen worden beschikt dan
zulks tot dusver in liet mobilisatie-tijdperk lipt
gov al wps.
Ter bespoediging van dc afdoening van de aan.
vragen om land» en tuinbouwverlof, zal gedu
rende de maand Maait aati do compagnies- en
overeenkomstige commandanten de bevoegdheid
worden verleend om op alle aanvragen tc be
slissen.
Uok kan aan de belangen van land- en tuin-
oogen om t© slapen, r.» het slaken der verzuch
ting, dio zijn brein tegelijkertijd tot rust
brengt èn sart: wat anders kan het zijn dan...
Stille Kracht!
Het heet altijdd© feiten van Stille Kracht
zijn in Jndië en bij Indische menschen hier
in Holland algemeen bekend, 't Is kortweg
niet wanrDo verhalen omtrent de feiten,
zij zijn algemeen bekend, niet de feiten zolf.
Vnn af den ja-re 1871 tot op bodem, liad ieder
een met wion ik over Stil!© Kracht sprak, nooit,
zelf oen geval gezien of bijgewoond. Hij of zij
liad 't geboord vnn mijnheer of movrouw die
of die heel respectable en volkomen geloof
waardig© lui. Ik heb het land loeren krijgen aan
Mijnheer on Movrouw Dio of Die. Ze mogen
voor mijn part respectable menschen wezen ere
geloofwaardig in allo opzichten; doch voor mij
zijn ze mythisch© creaturen, wijl ..steeds onbe
reikbaar: adres zoek, verhuisd, weg of dood;
in één woord niet to benaderen. Wijlen de
wijze koning Salomo schreef -in zijn spreuken,
dat niets zoo moeilijk is te vinden als de weg
eens aronds in don hemel, de weg eener slang
op oen rotssteen, do weg van can schip iu het
hart der zeedoch als hij nog van onzen tijd
was, had hij op mijn verantwoording erbij
kunnen schrijven en een ooggetuige van eenig
manifestatie vaft Stille Kracht.
En zoo is het- ook met het geval door Cou
perus voor zijn Stille Kracht-roman gebruikt.
Het juisto tijdstip waarop die tot roman ver-
perkte gebeurtenis plaats had, weet geen ster
veling aan te geven. Creusesol noemt wel zes
plaatsen, di© hem in den loop der jaren als
oord van gebeuren zijn aangewezen.
Suh. toont- dan aan dat er bovendien niets
geheimzinnigs is aan het geval ©n dat het re
cept om iu ïndië op geheimzinnig© manier
levea_tejMl.cn. ftsl2!!&ê.6gi?S6 ÜS-te
