No. 397
Woensdag 28 Februari 1917
Orgaan voor Leger en Vloot.
Oorlogsnieuws.
Onder redactie van D. MANASSEN.
■Ons Oorlogsdagboek.
James Clark's Vlucht.
DERDE JAARGANG.
SOLDATENCOURAN
"REDACTIE EN ADMINISTRATIE VALEETÜSSTR. 10Ü, AMSTERDAM. DIT
BLAD VERSCHIJNT DRIEMAAL PER WEEK. LOSSE NUMMERS VOOR
MILITAIREN 1 CENT, VOOR BURGERS 3 CENT. ABONNEMENT BIT VOORUIT
BETALING VOOR MILITAIREN 0.75, VOOR BURGERS/1.50P.KWARTAAL
Voot' Advertentiên wende m^r. zich tot onze Administratie, VaJerinsatroat 109
Amsterdam. Prys der Adv*rter.tL-.n per regel 80 een'. Voor Ingezonden Mede-
decltagen op de tweede, derde en vierde pagina dubbel tarief. By abonnement
reductie.
Een zeer gevaarlijk werkje wordt kier verricht op bet westelijk oorlog3terrein
Engelseh-Indische troepen, zoogenaamde Sihks, voerden het uit. De atdeeling werd
op buitengewoone krachtige wijze aangevallen door de Duitsche artillerie en het
regende granaten. Daar, op een oogenblik, merkte de aanvoerder van het troepje der
Éngelschen, dat de munitie opraakte de weg naar de voorraadwagens, ongeveer
200 M. verwijderd, was zonder dekking en dus levensgevaarlijk. Toch moesten er
bommen en granaten zijn. D® luitenant riep vrijwilligers voor en een tiental Sihks
gaven zich op voor dit werk, dat elk deelnemer er aan met den dood bedreigde.
Ons plaatje toont, hos ds dappere mannen zich van hun taak kweten.
Geen audiëntie.
Blijkens bericht in de „Staatecouranfc1*
tyerdt Donderdag a.s. door den Minister van
Oorlog geen audiëntie verleend.
Ds verspreiding van ons blad.
Onderdeden, die met hst toogezonden aan
tal Soldatencouranten niet toekomen, worden
verzocht een grooter aantal te willen aanvra
gen, opdat allo abonné's rageimatig een eigsn
nxmvtpiaar kunnen bomachtigon.
Wij brengen in bsrinnsring, dat troapen
deden, die soms door een of andore oorzaak
van ons blad verstoken zijn, sleohts e©n aan
vraag tot ons te richten hebben om regelmatig,
drlafnaa! psr week, eon pakket Soldatenoeuran-
tcn te ontvangen. Nergens mag ons „Orgaa*
voor leger on vloot" ontbreken.
Da tsestanü ia ilea reuzenstrijd.
Ecu nieuwe gebeurtenis, die ontroering
brengt, ever heel ons volk! Zeven Neder-,
lvndsche schepen getorpedeerd, en'dat die
niet alle gezonken zijn, is zeker niet de
schuld van den Duitechen duikboot-com-
mnndaut:. Zeven schepen, die zouden zorgen
dat vrij ons 7,00 noodig graan .kregen en die
aangevallen werden, eigenlijk tegen oen af
spraak in. Naar gemeld wordt toch, zouden
de Nederlandsche sahepê-n, die te Falmouth
lagen en die 'billijkerwijze nog niet konden
alten onder de bepalingen van den ver
scherpten duikbootenoorlog, Donderdag
door de gevaarlijke zone mogen var«i, zon
der dat zij zouden worden aangevallen.
Maar nauwelijks waren zij bij de Scilly-
«.ilanden, of een Duitsdia duikboot ver
scheen en begon z© achter elkander te tor-
pedeeren, alsof het een spelletje was. En
het maakt wel oen ©enigszins zonderlingen
indruk, dat op een druk bevaren punt, zoo
dicht aan ds kust, dit werk, waarmee toah
oenisrc tijd voorbijging, kon geschieden,
zonder dat es» Engêlsch oorlogsvaartuig
7icii maar liet zdeii.
Er is maar één lichtpunt in h«t heele
geval, dat n.l. de bemanningen der «hepen
ge,od schijnen. Trouwens, hier was door
de„ duik'ocot-commandant niet geheel vol
daan aan de bepalingen van den meecloo-
genloozcn duikboot-oorlog: de schepen wei
den gewaarschuwd, do mannen er op kre
gen vijf minuten den tijd om zioh in de
booten te wei-pen. Maar het geval blijft
niettemin treurig, en ernstig. Aan crpzot
134e week.
Van 19 tot 25 Febr.
19 Febr. In Australië treedt een coahbie-
kabinet-Hughes op.
Het. Fransche ontwerp tot her
keuring van de vóór den oorlog
afgokeurdeu wordt door den Se
naat aangenomen en tot wet ver
heven
.Amerika vraagt aan O.-H. een
duidelijke en definitieve verkla
ring omtrent zijn standpunt in
zake den duikbootenoorlog.
De torpedeering van de Neder
landsche schepen „Ootmarsum"
en „Tl'ompenberg" wordt gemeld.
Volgons een officieel© mededee-
ling mogen tot nader order alleen
Britsclio en geallieerde schepen do
haven van Plymouth binnenval
len.
Ilet. Nederlandsche s.s. „Drie
bergen" is getorpedeerd.
Te New-York hebben betoogin
gen plaats tegen de duurte.
Minister Carson spreekt in het
Lagerhuis, de minister van ma
rine in de Duitsche begrotings
commissie over den verscherpten
duikbootenooxlog.
Van Duitsche zijde wordt de in
vrijheidstelling van de Ameri-
kaansche zeelieden van da ,,Yar-
tew.daj«" gemeld.
«0
ai
bij de Duitsche regeering valt moeilijk te ge-
100ven; aan een eigendunkelijke handeling
van dsn duikboot-commandant behoeven we
misschien ook niet te denken't kan zijn,
dat. des© de nieuwste instructies nog niet
had ontvangen, dat rijn draadloos toestel
onklaar va®, of dat hij onder water was,
toen dé bepalingen werden rondgeseind.
De ontroering door heel het land kunnen
wij ons begrijpenmaar wij mogen ons
daardoor niet laten verleiden tot opgewon
denheid. De regeering zal rich wel om op
heldering wenden tot. de Duitsche regee-
rnifr; zij zal de mak kalm en waardig af
doen, en dieselfde kalmte en waardigheid
moet ook hot. Nederlandsche volk taonen.
De tijden zijn te ernstig, de wereldoorlog
neemt san te fél en hevig karakter aan, om
lichtvaardig het zwaard, uit de schee/de te
trekken. Dat er ergernis, dat er veront
waardiging wordt gevoeld bij velen, men
kan het zich voorstellen, maar de krijg is
nu in sen periode gekomen, dat het lijden
oJ oorlogvoerenden zich ook meedeelt aan
de neutralen, niet aa.n cms alleen!
wij zullen misschien nog veel moeten ver
dragen, van de eene en de andere zijde, maar
dat mag ons dö bezinning niet doen verlie
zen. Onze regeering heeft een zeer zware
taak; ons volk voor gebrek te behoeden, en
voor iets. dat nog veel erger ia. don oorlog
wij moeten allen ons best doe», haar
daarin, op welke wijee ook, ter rijde te
staan.
Uit Engeland hoeren we thans een an
dere stem dan we gewend rijn, over het.
resultaat ran den duik boo ten-oorlog,' oen
stem vol pessimisme en verheien bezorgd
heid. En 't is niemand mincjer dan de eerste
minister Lloyd George, dooi- wiens mond
die stem spreekt. Inderdaad, in eeh groote
redevoering in 't Lagerhuis schilderde deze
Engelsche minister den toestonddoor den
verscherpten duikbootootrlog, voor heb Brit-
scbe rijk iti 't leven geroepen, als zeer
ernstig af. Al wordt het. niet ronduit ge
zegd, het is wel duidelijk, dat de gevolgen
van den onderzeeër-oorlog sieh roede nu. na
nog geen maand, geducht laten gevoelen.
Engelanddat over 't geheel minder voedsel
voor zijn bevolking voortbrengt dan andere
'landen van denzelfden omvang, zal mis
schien voortaan groofcendeels op eigen pro
ductie zijn aangewezen. Zeker za.l de toe
voer door de duik booten nooit, geheel kun
nen worden afgesneden, maar wel zóó be
perkt, dat de Engelsche regeering Zal moe
ten overgaan tot spoedige en meedoogen-
locae maatregelen. Die gelden in de eerste
plaats den landbouw, die uitgebreid moet
worden en goed gereglementeerd, maar zij
zullen ook den invoer beperken van veie
niet volstrekt noodig© artikelen, opdat voor
Een nieuwe Order an Council
aangaande de neutrale scheep
vaart. wordt afgekondigd.
Gemeld wordt, dat op 1 Maart
allo kolenmijnen en eenige kana
len door de Britsche regeering
zullen worden overgenomen.
Zeven Nederlandsche schepen
woiden bij de Scilly's getorpe-
deerd.
Lloyd George kondigt in het La
gerhuis drastische maatregelen
aan tob besparing van schoeps
ruimte door groote beperking van
de invoeren.
De Rijksdag staat een crediefc
toe van 15 milliard.
President Wilson besloot den
Senaat tegen 5 Maart in buiten
gewone zitting bijeen te roepen.
De Éngelschen bezetten aan het
Ancre-front het dorp Serre.
De Turken erkennen hun échec
aan de Tigris.
den toevoer van levensmiddelen grooter©
laadruimte verkregen wordt.
Tot cp zekere hoogte kan men uit de rede
van Lloyd George opmaken, dat de Duit
sche duikbootoorlog succes heeft, doch
het is niet het sucoes, waarop men te Ber
lijn had gerekend: de neiging tot vrede is
in Engeland geenszins grooter geworden,
integendeel, alles wijst er op, dat men riem
daar schrap zet om de nieuwe moeilijkheden
het hoofd te bieden en den rij and toch de
neerlaag toe te brengen. De vrede schijnt
zelfs verder verwijderd dan ooit: in Duitsch-
land ook bereidt men zich voor op her
nieuwden ha-rden kamp; een nieuw oorlogs-
crediet is aangenomen, een nieuwe oorlogs-
le-enïng is in 't vooruitzicht. En in de-Duit
sche parlementen spreekt men weer van
annexatie-plannen, van schadeloosstellingen
bij de vredesluiting, gelooft men dus aan
de overwinning!
Uit de Vereenigde Staten niets bijzon
ders dan alleen het bericht-, dab president
Wilson tegen 5 Maart het Congres in bui
tengewone zitting heeft bijeengeroepen.
Welke bet eekenis daaraan is te hechten,
weten we nog niet. Broeit, er iets in Ame
rika 't Is mogelijk, ofschoon de officieele
berichten over 't geheel nog al vredelievend
luiden. Maar daar staat tegenover, dat de
nieuwe Oostenrijksohe gezant zijn geloofs
brieven nog altijd niet heeft kunnen aan
bieden en de verhouding tussohen de Ver
eenigde Staten en de Donau-monarchie dus
nog "niet standvastig is. Elke dag echter
kan tot een oorlog drijvendezer dagen zijn
de Amerikaauschs schepen Orleans" en
.Rochester", op weg naar Bordeaux, in de
gevaarlijke zone gekomen; bijna geheol het
Amerikaansche volk en vele anderen zullen
met spanning uitzien, of hun iets overkomt.
De Araerikaansche passagiersboot Phila
delphia.daarentegen is met vele reizigers,
schoon veel minder clan waren ingeschre
ven. behouden in Engeland aangeko
men.
Van de oorlogsfronten geen nieuws van
heteekeuis, behalve e&n nieuw succes der
Eugeischeu aan de An ore; aan béide zijden
dezer rivier werden de Duitsohers genood-.
Kaakt belangrijke stellingen te ontruimen.
Bovendien maakten de Éngelschen vorde
ringen bij Miraumont over een breedte van;,
een" mijl en ten zuiden van Serres over een
breedte van anderhalve mijl. Verder overal,
cp de verschillende fronten, artillerie-actie
en patrcraillegevechten.
Zeven Nederlandsche
schepen getorpedeerd.
Door den minister van buitenlandsche
zaken is een telegram ontvangen van den
Nederlandschen gezant te Londen, houden
de dat deze een telegram heeft ont.vn.ngen
van de Soilly-eilanden van kapitein De Ko
ning van het Nederlandsche stoomschip
„Noorderdijk", dat de schepen ..Noorder-
dijk", „Zaandijk, „Jacatra", „Bandoeng",
„Eemlancl" en „Gaasterland", die 22 dezer
van Falmouth te zamen waren vertrekken,
te 5 nam. van den 22sten door een Duit
sche duikboot zijn getorpedeerd.
De minister heeft dadelijk telegrafisch
inlichtingen gevraagd omtrent het lot der
bemanningen.
Wij vernemen, dat bij de Holland-Ame-
rikalijn bericht is ingekomen, dat de bs-
manningen van cle „Noorderdijk" en de
„Zaandijk" gered zijn en geland te St.-
Mary op de Scilly-eilanden.
Da „Eemland" en de „Bandoeng" moe
ten nog drijvende zijn. Van de bemannin
gen rijn 200 op Penzance geland. Ook de
rest van de bemanningen most in veiligheid
zijn.
Blijkens bii de directie van den Kon.
Holl. Llo>d van de kapiteins ontvangen be-
poon
Herbert Morris.
(2
(Slot:-
In korten «tonden wij op bet perron van het
station. Er p.tond jnish oen trein op vertrek
cn Cowley nam mij mede naar het eind ervan,
terwijl hij xcido; „U weet w»t gtoartlichten
zijn, nigtea*!?"
...Ja, de lichten acljterop den laatst-en wagen
van een avondtrem. Zij dienen, om wanneer
een trein mocht stilstaan, een eventueel© bot-
sing te voorkomen."
,,0h, niet alleen daarom. Zij dienen ook als
signalen en geven dc richting van den trein
aan, aan de wachters in de blokhuizen, opdat
deze kunnen weten, dat. dc juiste trein gepas
seerd is. B.v. zie je, dat. in dit geval er een
rood licht is m het midden van den wagen en
een groen licht aan beide kanten
„Ja
„Nu, dat beteekent, dat do trem naar Bns-
ton gaat., do aftakking volgende bij Fenhurst.
En. let wel, iedere nachtseinwachter moet er
op'letten, wanneer een trein passeert, dat de
staartlicbten correct zijn in overeenstemming
met de beschrijving van den trein, die van hes
voorlaatste blok gesignaleerd is."
I „Dat begrijp ik, maar wat zou hij doen, in-
.die» ze n'ei> 'n ode waren?"
„Dat is juist het belangrijke puntdan zou
hij onmiddellijk naar het volgende blokhuis
seinen „Siop, onderzoek trein" en de baan
wachter daar zou den trein tot- stilstaan bren
gen en onderzoeken, wat niet in orde is. Laai
ons iets gaan gebruiken en daarna weder bier
terug komen, want ik moet u nog iets uitleg
gen."
„Toen wij terug kwamen stond een andere
trein op vertrek. Wij liepen weer naar hc-t
einde ervan."
„Slechts één rood licht in het midden"
zeide ile tot Cowley.
..Juist, dat is de 10 W. express naar Sill-
munster, die slecht-s te Welfund ongeveer 80
mijl hier vandaan stopt. Doch hu wilde ik u
vragen, of u iets bijzonders aan dezen wagen,
den lnatsten bemerkt."
„Neen, niets bijzonders. Behalve, dat dit een
gewonen, wogccn is., tetwjjl üku gewoonlijk een
richt zijn de „Eomland'en de „Gaaster
land" getorpedeerd en zijn de bemanningen
behouden op de Soilly-eilanden geland.
Bij de directie van den Rotterdamschen
Lloyd is een telegram ontvangen van kapi
tein "Van Houten van de „Menado". Ook
dit schip is getorpedeerd, doch de reederij
hoopt dat het nog drijvende is. De opvaren
den zijn behouden geland op de Scilly-eilan
den
Volgens bericht uit 's-Gravenhage is de
„Menado" te Falmouth, binnengesleept-.
(Het .„Bandoeng", van den Rotterd.
Lloyd, was van Java met stukgoed, het s.s.
„Jacatra", eveneens van den Rotterd.
Lloyd, van New-York met regeeringsgraan
naar Rotterdam bestemd. De s.s. „Eem
land" en „Gaasterland", van den Kon.
Holl. Lioyd, waren van Amsterdam in bal
last resp. naar Buemcs Ayres en New-York
vertrokken om regeeringsgraan te halen.
Het s.s. „Noorderdijk", van New-York met
regeeringsgraan naar Rotterdam, en het
s.s. „Zaandijk", van Rotterdam in ballast
naar Philadelphia bestemd, waren volgens
door de directie der Holl. Amerika Lijn
ontvangen telegram 22 Febr. 3 u. 15 nam.
Kcilly gepasseerd. Indien de „Bandoeng"
eu de „Eemland" nog in veiligheid moch
ten v.jrdeu gébracht, dan is door deze ramp
een inhoud van 20,644 Bruto en 13,027
netto tons verloren gegaan.)
Naar aanleiding van de torpedeering van
.Hollandsebe' schepen werd op uitnoodiging
van de Regeering te Den Haag een confe
rentie gehouden met de reeders. De samen
komst. werd ook bijgewoond door den heer
C. J. K. van Aalst; president van de N.O.T.
Een RegeerIngaverklaring.
Ojfistel.Toöu de onbeperkte dmkboo-
tenoorlog werd afgekondigd, heeft de Ne
derlandsche regeering niet. alleen haar be
reids openbaar gemaakt protest daartegen
doen hoonsn. maar er tevens bij de Duit
sche regeering op aangedrongen, da-t sou
worden zorg gedragen, dat geen crp dat
oogenblik van of naar Nederlandsche havens
onderweg zijnde schepen van den nieuwen
maatregel hét slachtoffer zouden worden.
De Duitsche regeering verklaarde rich be
reid aan dat verlangen tegemoet te komen,
onder toevoeging evenwel, dat het haar on
mogelijk was, absolute veiligheid te garan
deeren.
Van de te Falmouth liggende Nederland
sche schepen waren de „Jacatra", de „Me-
nado", de „Bandoeng", de „Noorderdijk",
d® „Z?.andij.k", de „Eeml&nd" en de
„Gaaoterland" in staat gebruik te maken
van een gelegenheid, die hun van Duitsche
zijde werd geboden, om op 22 Februari de
haven te verlaten. Zij moesten rich daartoe,
te zamen blijvende, westwaarts uit het on
veilige gebied verwijderen en verder buiten
d:S gobisd blijvende hun weg vervolgen.
Blijkens berioht van den Nederlandschen
gezant te Londen zijn de schepen 22 Febr.
te zamen vertrokken, doch moest de ,,Me-
n&do" met «na.chine©chade de reis reeds
spoedig opgeven en gesleept naar de En
gelsche haven temgkeeren. Een andere tele
gram van den gezant meldt thans, dat de
zes overgebleven schepen des namiddags te
0 uur door een duikboot zijn getorpedeerd,
zonder dat de scheepspapieren werden in-
ge- ien
De laatst ontvaugen berichten houden in,
dót de „Eemland", de „Bandcwng" en de
„Zaandijk" neg drijvende zijn, dat 200
leden der bemanningen te Penzance zijn ge
hand, en dat men aanneems dat- ock de rest
der bemanningen veilig is.
Alle opvarenden gored.
In aansluiting aan het officieel# bericht
kan thans gemeld worden, dat alle opvaren
den van de getorpedeerde Nederlandsche
schepen in veiligheid zijn.
Onze correspondent te Rotterdam meldt:
Wij vó' nemen dat in verband met de tor
pedeering onzer schepen de reeders d3r vaar
tuigen, die tot vertrek gereed lagen, beslo-
goed eren wagen aan het eind riet."
„Heel goed, dat is ook zoo gewoonlijk. Doch
ik heb bemerkt, dat deze etxra waggon iedere
Dinsdag en Vrijdag wordt, aangehaakt, tenge
volge van een geringe toeneming van het ver
voer en deze wordt achter den bagagewagen
aangekoppeld."
,,Nu, wat zou dat?"
„Wacht tot Vrijdag en u zult zien. Wacht
mij dan hier bij het plaatsburean, niet later
dan 10 uur. Tot- zoolang dan. Het is beter,
elkaar tot dien tijd niet te zien."
„Ik ontmoette C'owlev op den afgesproken
tijd. Hij droeg een feasch eu een persoon met
een laDgen baard, vergezelde hem. Wij namen
drie kaartjes naar Si 11 munster en wandelden
het perron op. We hielden hij den laatsten
waggon stil en stapten in de allerlaatste coupé
Toen riep Cowley den conducteur en vroeg
hem: Laat niemand mee-r in deze coupé toe
en waarschuw ons in Sillmunster."
,,In orde mijnheer" zeide de conducteur,
terwijl Cowley er voor zorgde, dat hij ons allen
Om 10.48 ging liet sein en de trein zette zich
in beweging. Juist op dit oogenblik opende
onze metgezel de deur aan de zijde, het verst
van liet perron en sprong uit de coupé. Hij
liet echter iets achter in den vorm van een
valschen baard en bakkebaarden en zijn
kaartje. Dus bleven er twee van ons over,
echter met drie kaartjes. Nu opende Cowley
zijn tasch en haalde den inhoud te voorschijn.
Deze bestond uit twee treinlantaarns van ge
wonen vorm, met groene en roodo glazen van
binnen, welk© verlichting gedraaid kon wor
den.
..Nu zult ge direct zier. waarom ik dit
werk riet alleen kon doen. zcidc hij. terwijl hij
de lantaarn in orde bracht en aanstak, toer
ton hebben het vertrek op te schorten.
Voorts vernemen wij dat behalve Holland
sebe Assurantiemaatscbappijen ook de Duit
sche met aanzienlijke bedragen bij de getor
pedeerde schepen en ladingen zijn betrok-
Verklarïng van den Duischcn gezant.
Om verkeerde indrukken naaT aanleiding
van het torpedeeren van de Nirterlandsche
stoomschepen „Jacatra", „Bandoeng",
„Noorderdijk", „Zaandijk", „Eemland"
en „Gaasterlamd" bij de Scilly-eilanden op
22 Februari te 5 uur nam. dooi een Duit
sche duikboot te voorkomen, stelt het Duit
sche gezantschap het volgende vast
Met het- oog op den toestand van de Ne
derlandsche schepen in Engelsche havens
werd de termijn om uit te varen, die <jp 5
Februari was afgeloopen, tor op S Fenraiari
de® middags verlengd. Nadat, deze termijn
door de Nederlandsche schepen niet had
kunnen worden benut, werd hun als laatste,
mogelijkheid om de Engeische havens met
zekerheid, te kunnen verlaten en naar het
westen uit het versperde gebied te sioomcn,
een tijdstip niet later dan middernacht van
10 op 11 Februari gegeven. Daar om rede
nen, die .aan Engeland waren te wijten, ook
acze termijn niet kon worden benut, heeft
Duifechland. dat met het oog .op den toe
stand van Nederland en zijn scheepvaart,
bereid was het verlaten van de Kngoischc
havens naar mogelijkheid te ondersteunen,
weer op 14 Februari den reeders de vol
gende verdere «vmoeseiee gedaa.n
De Nederlandsche schepen te Dartmouth
en Falmouth kunnen uitvaren hetzij op 22
Februari of op 1" Maart. Op 22 Februari
kan hun slechts betrekkelijke veiligheid ge
waarborgd worden. Eerst- op 17 Maart kan
volstrekte zsekerheid worden gegeven, daar
vóór dien datum niet. alle Duitsche strijd
krachten desbetreffende instructies met vol
le sekorhrid konden hebben ontvangen. De
schepen varen gezamenlijk in de voor het
Amerikaanache pansagiersverkeer aange
boden vaargeul naar het westen uit het ver
sperd© gelded en daar buiten daaromheen.
Tegen mijnengevaar kan geen waarborg
gegeven worden.
Reeds op 6 Februari was den reeders ver
trouwelijk medegedeeld, dat h'et versperde
gebied in grooten omvang met mijnen was
bezaaid. Aan de reeders der uitgevaren en
door een uiterst betreurenswaardig samen
werken van ongelukkige, doch buiten onze
macht liggende omstandigheden te gronde
gegane acbepen. was mitsdien bofeend, dat
rij op 22 Februari slechte op betrekkei ijk©,
d.w.z. van gelukkige of toevallige omstan
digheden afhankelijke veiligheid konden
rekenen
Hetaelfde begrip van betrekkelijke vei
ligheid geldt- ook thans nog voor de vrije
vaargeul in de Noordzee, welke Duitsch-
land evenzeer om aan de Nederlandsche be
hoeften tegemoet te komen door verande
ring der grenzen van het versperde gebied
heeft ingesteld, terwijl zoodanige of derge
lijke tegemoetkoming van Éngelschen kant
tot heden nog in geen enkel opricht heeft
plaat® gehad. Op 3 Februari werd 11.1. den
reeders bekend gemaakt, dat liet nieuw vrij
gegeven gebied in de Noordzee na drie
dagen betrekkelijk veilig was, maar dat vol
strekte zekerheid tegen aanvallen zonder
waarschuwing eerst na 30 dagen, dus onge
veer op 5 Maart., nou bee taan.
Dezelfde bepaling geldt ook voer de te
Port Said liggende Nederlandsche schepen,
di© door bijzondere tegemoetkoming van
Duitschen kant door herhaalde verschuiving
van den termijn onlangs een nieuwen ter
mijn ^an uitvaren hebben toegestaan ge
kregen
Van Wolffs bureau te Berlijn ontvingen
wij een soortgelijke mededeeliug, als reeds
van het Duii«*he gezantschap in Den Haag.
Hat slot dtarran i» ©enigszins tndars gefor
muleerd. Het luidt- ^Idus:
„Van het aanbod op 22 Februari to voren
zouden 18 schepen gebruik maken om den weg
gemeenschappelijk af te leggen. Dit bericht
werd op 16 dezer te Berlijn- ontvangen.
De reeders dezer 13 schepen kregen nogmaals
de uitdrukkelijke mededeeling, dat vóór
22 Februari geen besliste veiligheid bon worden
t gezegd, dat. een ambtenaar van
ndsche legatie naar Falmouth was
gewaarborgd, en dat het onzeker.waa of allo in
het t© passeeren gebied optredende duik booten
het draadlooz© bericht zouden ontvangen. Daar
bij werd verder opgemerkt, dat tegen het
mijnengevaar buiten het aangegeven gebied
geen waarborgen zouden worden gegeven.
Ten slotte namen 8 schepen het risico van
den tocht op zich. Als de Nederlandsche be
richten juist zijn, dat deze tiebt schepen zijn
vergaan, dat een er van bij de Engelsche kust
op ec-n mijn is geloopen en de andere zeven in
den namiddag van 22 Februari op dca ofgo-
sproken weg zijn getorpedeerd, dan wordt dit
ernstig betreurd, maar do verantwoordelijkheid
tyeft de reeders. die er de voorkeur aan gaven
hunne schepen hij dc betrekkelijke veiligheid op
22 Februari te doen vertrekken, in plaats van
de reis uit te stellen tot 17 Maart, op welk
tijrjstip volkomen veiligheid toegezegd was.
Een bericht onzer duikbooten is nog niet
ontvangen."
Berichten uit Engeland,
Reutar seint uit Londen:
Er waren geen inlichtingen ingewonnen
bij de Engelsche autoriteiten omtrent de
beste wijze van varen of omtrent voorzorgs
maatregelen, die genoipen dienden te wor
den, de schepen vc-rtrokken op speciale in
structie direct van de Nederlandsche re
geering.
Er wordt g
de Nederland
gegaan en daar persoonlijk met de kapiteins
had gesproken en hun speciale instructie
had gegeven hoe zij moesten gaan.
De schenen hadden, naar men meent, het
gewonp scheepslicht op en bovendien waar
schijnlijk nog andere lichten, die de sche
pen helder verlichtten.
Nadat zij op korten afstand van Fal
mouth waren gekomen, werden zij aangeval
len door een Duitschen onderzeeër, drie wer
den in den grond geboord en vier zwaar be
schadigd.
Het is wellicht nuttig de bijzonderheden
omtrent de schepen en hunne lading mede
te doelen: De „Eemland" (drijvende) kwam
flen 25sten Jan. te Falmouth in ballast aan
op de uitreis.
De ..Gaasterland" kwam te Falmouth den
30ston Jan. met baiiast op de uitreis.
De „Bandang" kwam den 2den Febr. te
Falmouth aan op zijn thuisreis met de mail
aan boord, maar geen passagiers. De lading
bestemd ongeveer uit: 550 ton veevoeder,
2200 ton copra, 1100 ton oliezaad, 150 ton
koffie, 600 ton tabak, 200 ton diverse goe
deren.
De ..Noorderdijk" (gezonken) kwam den
4den Febr. op haar terugreis te Falmouth
om met de mail, maar zonder passagiers en
een lading van 5100 ton tarwe en 335 'ton
bloem voor de Nederlandsche regeering en
andere goederen de Zaandijk" (drijvende)
kwam in ballast op haar heenreis den 6den
Febr. te Falmouth aan; de Jacatra" (go-
zonken) kwam te Falmouth op haar terug
reis den 7<Ien Februari zonder mail en pas
sagiers. maar met een lading van 7500 ton
tarwe voor de Nederlandsche regeering; de
„Menado" (naar Falmouth gesleept) kwam
te Falmouth aan den llden Febr. op haar
terugreis. Zij had noch mail, noch passagiers
aan boord, maar de volgende lading: 2700 t.
copra, 400 t. veevoeder, 265 t. lijnzaad,
450 t. tabak en 100 t. diversen.
Er dient opgemerkt, dab de op do thuis
reis zijnde schepen alleen levensmiddelen ge
laden hadden, twee, geconsigneerd aan de
Nederlandsche regeering, tarwe, de andere
hadden voornamelijk olie, koffie en tabak
aan boord. Zij kwamen van de Neder
landsche kolonies of a jutrale landen en gin
gen naar een neutraal land. Zij voeren on
der bepaalde orders van de Nederlandsche
regeering, vooraf gegeven in overeenstem
ming met ontvangen constructie© of volgens
overeenkomsten met de Duitsche regeering.
Alle wareu te Falmouth aangekomen na de
de afkondiging van'de zoogen. Duitsche
blokkade, drie aa afloop van de respijtda
gen, zoodat er geen sprake van kan zijn, dat
het gevaar greoter was geworden door de
vertraging, veroorzaakt door da Engelsche
autoriteiten.
De schepen, die op de heenreis waren, voe
ren alle m ballast om levensmiddelen voor
Nederland te halen, twee der terugkeeren-
de schepen hadden mails aan boord, die
natuurlijk vernietigd zijn.
Renter voegt aan het bovenstaande toe:
draaide hij de groene glazen voor en zeide
„Juist drie mijen voor wjj aan het- signaal
huisje bij den wissel van Brïston komen, stent
een blokhuis. Gij neemt het rechtsche raampje,
ik noem dat. aan de linkerzijde. Zoodra ik het
signaai geef, houdt gij de lamp uit het
ater, er voor zorgende, dat het licht niet den
kant van de locomotief opschijnt, terwijl ge de
lantaarn zcovpr mogelijk naar achteren h. at-,
..Ah. jnisfc ik.... De baanwachter zal dus..."
de baanlichten op een trein voor Sill
munster zien en onmiddellijk het signaal seinen
„Stop en onderzoek trein Doch let op
klaar?"
„Wij hielden de heide groene lichten nït den
coupé en stoomden juist voorzij bei signaal-
huisje. Toen de trein daarna e« n bocht maak
te. zagen wij de lichten van het buisje ver
flauwen.
„Snel binnen er mee!" schreeuwde zijn met
gezel. Hij ooofde de lampen.
..Hier dichtbij gaan wij over een rivier. Ah.
hier is zij juist.. Weg er mee," en hij gooide de
lampen de een na de andere over de brugleu
ning in de rivier ouder ons.
..Het blokhuis is aan den linkerkant, wan
neer wij dus stilstaan zal ieder naar dien kan*,
kijken. Wees gereed, de andere fleur te ope
nen. Clark zal wachten. Mooi zoo, de rem
wordt- aangezet. Ja. zeide hij, zijn hoofd naar
buiten stekend. „Een rood licht, het sein staat
op onveilig. De tr^p vermindert zijn vaart en
wij hebben ons doel bereikt.''
Bij het blokhuis stopte de trein geheel cn ik
zag nu een man op handen en voeten naar de
rechterzijde der trein kruipen. In vijf tellen
wns hij in onzen coupé, zette zich neer met de
V3lsche bakkebaarden in den hoek.
„Wat 's aan dc hand schreeuwde dc
conducteur tot den seinwachter.
..Er i» treseind de trem te late» «oppen.
daer de staartliehïen niet in orde zijn".
De conducteur sprong uit den trein en liep
naar het eind.
„Zij hebben gedroomd, want alles is in
orde.
..Dat zou ik ook meenen" zeide de wissel
wachter terwijl ook hij de lichten aan den trein
in oogenschouw nam. „Ik zie niets ver
keerds".
„Alles in orde'" schreeuwde de conducteur
tot dc-u machinist cn voort gingen ge naar
Sillmunster. waar de conducteur ons kwam
waarschuwen cn ons allo drie uit den trein zag
j stappen.
i ..Lcnoegelijke reis heeren".
1 „Dank je. Waarom hield je stil?"
,.Oh, de een of andere domme baanwachter
i dacht, dat de staartlichten niet in orde waren,
j dat is 2lles".
„Staartlichten? Wat zijn dat?'' vroeg Cow-
!t-y onschuldig.
j „L'.chun aan het eind van den trein" lachte
dc conducteur.
..En waren die niet in orde?"
..Och ja, mijnheer. Dat gebeurt nooit. Ik
•onirolecr ze altijd voor het vertrek."
..Doch niet altijd daarna'fluisterde Cowley
- f. t;ój cn langzaam gingen we het station
uit."
Ei ic v- :-der weinig te vertellen. Clark nam
con vroege ochtendtrein naar Liverpool en stak
naar Ierland over, vanwaar hij smedig naar
Qucenatown ging om aldaar de eerstvolgende
lioot naar Amerika te nemen.
Cowley had goed gerekend.
Dc- politie, die den volgenden morgen kwam
oni Clark te arrestearen was van mcening. dat
hii slecht® een uur of twee geleden ontvlucht
kón zijn en droomde in 't geheel niet, dat hij
reeds zoo ver kon wezen.