Comspsntientte.
Uit Lsger en Vloot.
Uit onze E^oppenirommel.
Onbestelbare stukken.
iOTïS SOXjOATEPJOOUFIAIVT van 25ondag -4L Februari 1917
Lettende op da tegenwoordige omstandig1-
iie'den sobljni het, WB&r de Regeoring tofc ul
timo October 1917 de beschikking behoudt over
ixet voile bedrag voor den tweeden termijn
voor den aanbouw der kruisers I en 11 ad
j 3,000,000, alleszins voldoende voor den ver
deren aanbouw van dt-ao kruisers op de be-
grf-ri'-'dJ voor 1917 1,000,000 uit te trekken.
'»3b. a-rt. 17 to verminderen mot 1,516;600.
X.lm roeO'tgelijlco redenen acht de yooretelier
l,0fxfö<X) op deze beboeting voor den aan-
ibouw der 4 onderzcobootcn K IV t/mVII
[voldoende.
4-o. art. 17 te verminderen met 3.000,000.
Dit amendement «trekt om oen derden krui
ser niet aan te bouwen, althans niet onder de
tegenwoordige' oiuetandigliedon.
5o. art. 13 te verminderen met 40,000.
Aanschaffing van geaohut in 1917 vcor de
onderzoebooten K VII tot en met K, waarvan
de aan'bcuw vermoedelijk wel eonigo jaren
zal duren, zou ietwat oorbarig zijn.
Co. arti 19 te verminderen mot 200.000.
.1/3 van het ais tweede termijn aangevraagde
bedrag voor aanschaffing van hot torpedo-
materiaal ten behoeve der onderzeebooten K.
IV t/m VII aoh-t do voorsteller voor 1917
ruim voldoende, daar de-zo booten in het gun
stigste geval ec-rst medio 'J.913 gereed zullen
komen.
ONZE CORR£€POMD£NXtERUBÏÏlEK
per brief wordt niets öoantwearö. Alfa vragen
fteyrèvn rógsljwaïsg e« zoo spoedig ni o-
gs i ij U en geft&ri kosteloos deer ons cp
tie baart algsésesti, ttodat fsst overbedig is nog
waSar sens bij nader schryvsji antwoord te ver-
ïc<3*èn.
bf) iljn vraag 3 cent postrc-gels insluit
kffftfi apart „D o Ssldatenesnirant" iosge-
stuüVd, waarin Oei antivoord op zijn vraag voor
komt.
A M.. Middelburg. Ingevolge het gestelde
in L. O. '16 Deel B no. öl>4 mag per eompag-
mie en per ambacht niet meer clan 0.75 t»e-
•Ta«-e per dag worden uitgekeerd; deze toelage
moet zoo noodig over meerdere personen wor-
den verdeeld. Eed.
J. II. H., Veldleger. "Uwe moeder zou
rechtstreeks een verzoekschrift kunnen ridh-
j ten too den M. v. 0.wij gelooven niet, dat
ge op een gunstig resultaat zult mogen hopen,
'vwant eigen is reeds in hoogste instantie
fbeslist. Eed.
i Ii., üt-:i. Zoo uwe schoonouders
ia*"het or.'l .--lu vnn uw echtgenoote voor-
zèm, i6 de reden tot toekenning der vergoe-
l'dfig vervallen; wordt -evenwel geenszins l.be-
halve wa t de huisvesting betreft) in liet
e onderhoud uwer echtgenoote voorzien, dan be-
t staat er naar onze meening nog wel recht
op vergoeding, hoewel in mindere mate. daar
i de onkosten van levensonderhoud voor uwe
1 echtgenoot© thans allicht miuder zijn dan
i wanneer zij een eigen huis bewoont. Het ver-
goediugsbedrag moet thans evenwel opnieuw
worden bepaald door den Burgemeester te
I>e!ft. Eed.
M. IC. Utrecht. Richt langs den
hiërarchieken weg een verzoekschrift tot den
M. v. O., om in net genot van onbepaald ver
lof te mogen worden gesteld. Bij dir. verzoek-
schrift, oen verklaring der Ma&tecbij. ever te
leggen, waaruit blijkt, dat ge, zoodra u den
dienst verlaten kunt, bij de Mij. in dienst
wordt gesteld. Eed.
.4. v. A.. Giessen. Heb door u bedoelde depót
is te Apeldoorn gevestigd. Eed.
Veriofaofficier. Naar onze meening niob;
toelating tot de opleiding moot worden ver
zocht aan-den comp. comm. Red.
M., Oiflterwijk. Hoewel gij niet in voor
arrest zit, zult gij voorloopig arrest hebben en
uit dien hoofde zal de comm. u geen verlof
verleenen, aangezien dit niet mag \vorden
verleend aan hen, die ouder straf verkeer en.
Waar wij voorts niet alle omstandigheden
kennen, die van invloed gewéést zijn op den
door uw comm. getroffen maatregel, zoo moe-
ton wij ons onthouden van verdere ïnliohtin-
gen. Eed.
D., Haarlem. I. Naar onze meening kunt ge
met periodiek verlof vertrokken met de ploeg,
waarmode ge voorheen tegelijk vertrokt. 11.
Het telkens overbrengen van de eene pleeg
naar de andere, lijkt ons niet billijk, want zoo
zou het kun non gebeuren, dat iemand of te
weinig of nooit verlof kreeg. 'Zoolang ge ech
ter liet voorgeschreven aantal verlofdagen per
maand krijgt, 13 er niet veel te rooi am eer en,
hoeivc-l de Opperbevelhebber bevolen heeft, dat
iedere ploeg volgens rooster op een verschil
lenden dag der week met verlof verstrekt, m
'dier voege verschuivende, dat voor iedere ploeg
een Zondag in haar verlof valt. By telkenmale
verplaatsing van dc cene naar de andere ploeg
'kan men die order niet opvolgen. Dienstbe
langen kunnen bet evenwel noodig maken, dab
men dc indccling der ploegen nu en dan ver
andert. Red.
Pr., den Helder. Zoo uw comp. comm. u
geen verlof verleent, kunt gij het langs don
biëraTchieken weg aan den M. v. O. verzoeken.
Ge doet dan het Iveste 3 maanden onafgebro
ken t& vragen. Eed.
A. B., Bcrgen-Op-Zoom. I. Omtrent vertrek
en aflossing der mil. lichting 1913 is ons niets
bekend. II. Voor algemeen verlof komt ge naar
onze meening wel in aanmerking inhalen
van zakanverlof zal niet geschieden. Eed.
VV. L. en W. K., Veldleger. Omtrent het
vertrek met ombepaald verderf der mil.-lioh-
ifcing 1909 dor ben-eden korpsen is nog niets
officieels bepaald; go behoeft u echter er niet
ongerust over te maken, dat zo vergeten zal
worden. Vrij vervoer wordt alleen v-erl-oond bij
verlofdus niet als go z.g. bewegingsvrijheid
geniet. Eed.
Weetgraag, Oisterwijk. Zoolang ge niet door
de 'terzake bevoegde autoriteit naar den krijgs
raad rijt verwezen, hebt go reoht op uwo ge
wone soldij en mobilisatie toelage, en mag ook
geen vergoeding voor kostwinnerschap worden
ingehouden. Zoodra ge naar den krijgsraad
rijt verwezen, hebt ge nergens meer recht op
en ook uw echtgenoote niet op verkonding.
•Zie"L. O. "15 Deel B no. 53 en L. 0. r16 Deel
B no. 167. Red.
G;. Kampen. Zoo gij dienstplichtig zijt,
hebt gij zooi'eel de eisohen van don dienst I
zulks toelaten ook recht op periodiek ver- j
lef, wanneer ge niet onder straf verkeert. De
regeling- omtrent te verleenen verloven aan
m-r.williger» ïs ons niet 'bekend. Eed.
•J. P. v. d. H-, Den Holder. Waar go geen
Korst- of Nieuw jaarsverlof in gevolg© het
ach rijven van don Opperbevelhebber van L. en
Zeemacht <1.(1. 7 December 1916 Bob. Landm,
no. 0. V. I 70SOI O 4684 genoten hébt, hebt
g© ingevolge diizelfdo schrijven in do maand
Januari reoht op cén dag moor verlof, dan
volgons de normaio regeling het ge-val zou
zijn. Waar gij volgens do normale regeling in
Januari reoht nobt op vier dagen vonof, hebt
tre nog reoht op éón dog verlof. Zoo go 3
Januari met vijf da#c;©n verlof waant, vertrok
ken, -Jjudt ge, mo gij niet ittgekwarfciea'd zijt
mot." voeding, ingevolge punt 12e sub A
L. O. '16 Dool 33 no. 18 ook op den vijfden
dag van het verlof recht trehad op menago-
geld. Red.
G. D., Leur. Zoo de comma.udant dor comp.
bepaald hcoft, <k»t een iodor ziah om 10 uur
melden moet, behoort g© daaraan «t© voldoen.
Aangezien editor aan hen, die zich
vroegtijdig tor rust© willen begeven, <1© gelo-
g&n-heia hiertoe zou worden ontnomen^ gaven
we u in overweging, om uw conrp.-eojmn. to
verzoeken, of in dien toestand coen verande-
i-ing gebracht kan worden. Mooht zulks niet
baten, verzoekt dan den naaethoogoren com
mandant over deze lcvvestao te spi'oken. Eed.
J. d, K., Rooïenuaa'l. Zoo door uw verblijf
onder de wapenen voldoende middelen tot
levensonderhoud zijn komen te ontbreken,
beeft uw vader recht op vergoeding. Deze kan
voor veigoeding een verzoek richtten tot den
burgeeneeeter zijner woonplaats. Eed.
P. K., Hellevoetsluis. Naar ons werd mede
gedeeld, is do door u bedoelde school gevestigd
te -Amsterdam, Linnaeussfcraat 19. Eed.
H. K., Harskamp. Gij behoort niet tot de
compagnie admie. troeponj hiertoe bebooren
alleen bakkers, slagers, jilikslagers, schoenma
kers, kleermakers en magazijnswerkliedfendeze
dragen hot onderscfeeid'ingstëeken, waarover ge
laatst geschreven hebt. Gij behoort tct die
genen, welke met huishoudelijke bezigheden
worden belast en volgens de milibievet ,,admi-
nietratiotroopen" worden genoemd. Deze mogen
geen ond er schei dingsteeken dragen. Red.
Pr., Den Helder. Alleen wanneer ge in
levensgevaar verbeert of bij overlijden van rr,
kan airs echtgenoote 11 voor rijkskosten (vol
gens de laagste klasse van het middel van ver
voer) komen bezoeken. Eed.
M. A., Biggekerke. Daar verlofdagen, die
samenvallen met een opgelegde straf, komen te
vervallen, hebt gij eigenlijk geen recht meer op
uw verlof over Januari. Aangezien echter door
toevallige omstandigheden hoden eensdeels
om redenon onafhankelijk van uw wil u niet
in de gelegenheid bent ceweest, om met verlof
te gaan, zoo zon het billijk wezen, als u zoodra
moeelijk na 6 Februari verlof werd verleend.
Red.
G. cl. Vr.Koudekerk©. Zoo gij tot de mili
tie-lichting 1909 behoort en veld-artillerist zijt,
hebt gij w e 1 degelijk van af 1 December 1916
reoht op 0.25 mobilisatiotoekge per dag,
n.l. f 0.10 gewoon en f 0.15 verhooging. De
lichting 1S09 is toch vóór 1 December reeds met
onbepaald verlof vertrokken, terwijl gij dit ver
lof niet geniet, omdat gij tot een bereden kohps
behoort. Dat vorenstaande opvatting juist is,
is ons gebleken uit hetgeen de M. v, O. ter
zake in de Tweede Kamer heeft medegedeeld.
Zie L. O. '16 B 861. Omtrent de aflossing der
bereden wapens ie ons niets bekend. Eed.
P. W. v. T., Rotterdam. Uw broer kan niet
in plaat3 van u onder de wapenen blijven; het
stelsel der plaatsvervanging bestaat niet meer.
Red.
M. de Dr., Ierseke. I. Ingevolge bepalingen
van den M. v. O. hebt gij van af den datum,
dat ge mot- verlof vertrokken zijt in afwachting
van ontslag uit den dienst, geen recht racer
op vergoeding. (Zie L. 0. 1S15, deel B 2.58).
II. Uw vader zou neg rechtstreeks een verzoek
kunnen richten tot don M. v. O., ora alsnog
in het genot te mogen worden gesteld van do
naa-r zijne meening te weinig toegekende ver
goeding. ITT. Gij zouc't tot H. M. do Koningin
eon recfuest kunnen richten om schadevergoe
ding. Red.
Th. W., Gorinchom. Aangezien ieder soldaat
verantwoordelijk ia gesteld voor zijne bleeding
en uitrustingstukken, zijt ge ingevolge art. 195
van heb ,,R. v. A. 191G" verplicht da schooncn
te vergoeden. Word deze maatregel niet toe
gepast, dan zouden binnen koi-tsn tijd.de
meeste kleodiug- en uitrustingstukken van de
compie. verdwenen zijn. De goeden moeten hier
weder door «ie kwaden lijden. Red.
G. R., Callantsoog. Hij kan aan den opper-
wschtnieeBter-administrateur der batterij, waar
toen hij behoord heeft, zijn ontslagbewijs opvra
gen. Red.
J. Z., Leeuwarden'. Zoo het aantal personen,
die op transport gaan (commandant inbegrepen)
minder dan zes "bedraagt, bestaat per man en
per dag recht op f 0.60 ter .voorziening in eigen
voeding en op 0.50 ter voorziening in eigen
huisvesting. Men moet echter zooveel mogelijk
door inkwartiering met voeding in huisvesting
en voeding voorzien, of zon niet anders moge
lijk is in ieder geval door inkwartiering zonder
voeding in de huisvesting. Zijn er zes of meer
personen, dan wordt geon toelage gegeven,
doch dan .moet de commandant steeds op de
een© of andere wijze in huisvesting en voeding
voorzien. Red.
W. H. v. B., Middelburg. De landstormjaar-
biasse 1007 wordt niet onder de wapenen ge
roepen. Omtrent de aflossing van den land
storm is nog niets officieels bepaald. Red.
J. A. v. B., Ooltge'nsplaat. I. Indien ge des
Zaterdagmiddags nog aan het middagmaal deel
neemt (hetgeen'go ons niet medegedeeld hebt),
on niet ingekwartierd bent met voeding, hebt
ge recht op vier dagen z.g. monagegekl. Bij
inkwartiering met voeding op twee dagen. II.
Zoo ge tijdig te voren mededeelt, dat go des 1
Zaterdagmiddag's niet aan den middagmaaltijd
zult deelnemen, en ook niet ingokwartiord bont
met voeding, hebt ge recht op twee dagen
z.g. menagegekl. Bij inkwartiering met voe
ding op niets. III. Gij hebt recht op hetgeen
vroeger te weinig is uitbetaald. IV. Wendt u
tot don voorzitter der commissi© van voorlich
ting inzake bezwaarschriften wegens vergoeding
aan kostwinners voor de provincie Noord-Bra
bant te 's-Hertogenboscb. V. Met verlof kunt
ge naar elke plaats; ge hebt recht op één ver
lofdag moer, zoo go don dag, onmiddellijk aan
het verlof voorafgaande, niet vóór tien uur
's avonds dc plaats van bestemming kunt be
reiken. Vrij vervoer wordt alleen verleend haai
de woonplaats of tijdelijke verblijfplaats van
het gezin, of naaf de plaats, waar de aanwezig
heid van den verlofganger dringend noodzake
lijk is. Red.
.T. A. v. B., Ooltgensplaat. Zoo men u niet
wil afkeuren, is het Rijk verplicht u eon bril
te verstrekken, indien cc zonder deze geen
dienst kunt verrichten. Wst uwe tweede vraag
I-etreft, zio L. O. '15 B 172, L. O. '16 BIS en
den brief van don Opperbevelheb. van L. en
Zeemacht, Boh. Landm, dd. 19 Mei 1916
O.V.I. 53032/G 2029 en d.d. 22 Dec. 1916
O.V.I. 72251 0 4824 en voorts L. O. '16 B 131.
Red.
G. M., Veldleger. Zeer zeker kunnen ook
Ian dfctormplichtige n worden opgeleid tot
kader. In ons blad van 22 December j.i. is o.a.
vermeld, dat uit iedere lichting (landstorm-
jaarklasao) van <4l:e 50 man 1 tot den rang
van officier en uit elke 100 man 7 tot den
rang van wrgrarit on 7 tot den rang vail kor
poraal zullen worden opgeleid. Red.
H. O.. Vonlo. Richt, rechtstreeks een ver
zoekschrift vcor plaatsing tot de directie dor
art.-inrichtingen aan do Hembrug. Red.
A. J. G., Den Haag. Volgens de betrekk<v-
iijk© voorschriften moet gij eigenlijk achttien
maanden dienst hebben; waar echter thans
ook aan militairen van onbereden korpsen ge
legenheid. gegeven wordt, om bij do bereden
marechaussee over te gaan, is thans zes
maanden dienst waarschijnlijk'voldoende voor
u. Gij moet u verbinden voor zes jaren en kunt
uw batt'crrij-oorrwn. verzoeken, om bij de Kon.
Marechaussee te mogen worden overgeplaatst.
Rod.
0. W., Kampen, a. De werkzaamheden om
vatten al datgene, wat men u op electro-
technisch gebied kon opdragen, b. Het mini
mum-salaris bedraagt f tot f 46 per week.
c. Zulks hangt van u zelf af. Red
P. H. Oud-Gastel. De door u bedoelde
voorzitter ia de heer V. van den Heuvel, lid
der Gedeputeerd© Staten van Noord-Brabant
te Geldrop. Red.
L. H. G., West-Souburg. Zoo gij in het ge
zin van uw oom als pleegkind opgenomen rijt,
kan uw oom vergoeding verzoeken, indien
door uw verblijf onder de wapenen uw oom
voldoondo middelen tot levensonderhoud zijn
komen te ontbreken. Zijt ge echter bij uw oom
werkzaam geweest, dan heeft nw oom geen
aanspraak op vergoeding. Red.
P. BI., Vriesscholoo. De aanschrijving had.
geen terugwerkende kracht, zoodat ge naar
onze meening vanaf 17 November j.l. recht
hebt op de toelage ad 0.90 per dag. Eed.
J. M., Breda. I. Volgens de bepalingen van
den Opperbevelhebber kunt ge des Zaterdags
na a.flcop van den dienst vertrekken en moet
ge des Zondagsavonds terugkeer enWil uw
commandant U vroeger later vertrekken of la
ter laten torugkeeren, dan kan deze zulks
naar eigen goeddunken doen. II. Gij kunt uw
batterij-commandant met het oog op uw par
ticulier© belangen verzoeken, uit de functie
van zadelmaker te mogen worden ontheven.
Zoo het dan mogelijk is u door een ander te
vervangen, zal li6t wel gebeuren. Men kan
n zonder nadere vergoeding ook nieuw werk
laten verrioliten. Red.
M. J. V., Baarie-Nassau. Desertie kan ook
thans verjarenover hot algemeen is zoo
iemancj landstomnpEchtig. Red.
J. A. v. P., Den Haag. Naar onze meening
zal de door u bedoelde persoon in ieder geval
voor don keuringsraad moeten verschijnen,
tenzij hij niet iu staat i3 zich daarheen te be
geven. Men zal bij de keuring wel rekening
houden niet de attesten van de burgergenees-
heeron. Red.
A, J. IC., Roosendaal. De gelegenheid tot
detachceriug bij het Indischs Leger bestaat ook
thans nog. Zoover ons bekend i6. houdt bij
detacheeririg de vergoeding.op. Eed.
G. H. Dcu zoudt den M. v. O.
om <ie doo- reduvsn ontheffing
uwer vorb; verzoeken. Red.
v. D. en V., L.-p Zoo ge de plaats in
neemt van een werkman, die organiek -bp het
onderdeel is ingedeeld, dan hebt g© recht op
toelage, anders niet. Red.
J. J. V., Utreoht. Zoo d© gebreken, -waar
voor ge wordt afgekeurd in en door den dienst
zijn ontstaan, hebt ge recht op vol pensioen, zoo
go voor altijd buiten staat bent in uw onder
houd te voorzien, en drie visrde van het roll©
pensioen, zoo g© niet buiten ataet bent om
iu uw onderlumd t© voorzien. Het volle j*ar-
lijksclie p en si oensbed rag voor oen soldaat is
240. Zijn de gebreken nioi in en door den
dienst ontstaan, dan ontvangt ge boven uw ga-
gement niets meer. Red.
E. B., Ruophen. Volgens de laatste order
van don Opperbevelhebber moot men minstens
drio wochivrije nachten hebben. Zie one blad
van. 26 Januari j.l., laatste bladzijde, ouder
het hoofd ..Verloven-". Voorts Ter»ijzen. w«
U naar ons antwoord bij G. D. Leur in dit
blad. Red.
Verbetering.
H. M. en D. A. v. O., Ooetkapelle. De zee-
miliciens der lichtingen 1911, 1912 en 1913 zul
len vermoedelijk respectievelijk pl.m. 2 Febru
ari 3917, pl.m'. 10 Mei 1917 en pl.m. 15 Augus-
tvj 1917 roet onbepaald (klein) verlof ver
trekken. Voor de kustwachten zullen die tijd
stippen ongeveer 3 a 31 maand later vallen.
[De thans cursief ingelaste cijfers en woor
den waren uitgevallen. Red.]
Adres v. d. Leo en Cabouter 'gevraagd.
Beleefd opgave verzocht van het' adres van
mil. H. v. d. Lee en Cabouter, gediend heb
bende bij het Dep. Bat. te Delft en gedetacheerd
geweest zijnde bij he-t 14de reg. inf., door
Richard Dc-lmé, Res. Bat. D. 4e Co.
Pakje in den train laten liggen.
In den trein achtergelaten op 12 Januari j.l.
oen pakje inhoudende: 1 hemd, 1 onderbroek,
1 borstrok^ 2 p. sokken. 1 paar been windsels, 3
w. zakdoeken, 1 r. dito on 1 handdoek genum
merd 206. Verzoeke beleefd terugzending asn
S. v. cl. Brink, 16 E. I. II-4-4© Divisie, Veld
leger.
Koffer vonnist.
I.1. Zaterdag 27 Februari vermiste ik mijn
koffer in den trein, die om half elf uit Harder
wijk vertrekt en loopt tob Utrecht. De koffer
was ongesloten, inhoudende een paar schoenen
in schoen zakjes genummerd 2072, 1 paar zwarte
sokken, 1 horloge iu lederen étui, ceriige por
tretten en adressen. Verzoeke beleefd terug
zending of bericht aan militair Ant. Noten,
Loods B Kamp Kranenburg, Harderwijk.
Verkeerd pakje med&gonomen.
Den 31 Jon. is met den laatsten trein uit Don
Bosch eon milicien uitgestapt in Waalwijk, die
ec-n verkeerd pakje heeft medegenomen inhou
dende: dienstsokkon en particulier goed. Be
leefd wordt deze persoon verzocht dit pakje op
t© willen eenden aan D. r. Kc-llum, 7o Ecg.
Inf., Mitrailleur Peloton, 4 Divisio, Voldl.
Tevens terug te bekomen zijn eigen pakje
dat ik heb medegenomen.
Voor de MIhtaïren te Atr.stordam.
(Van onacn eigen vcrsUujgcvtr.)
Dit (ras nu werk olijk in dc Aula ran ii.-l
14. K. Gymnasium aan de Hobbemakade c. 1
w e t o n b c h a p p e l ij k e lezing, zo«;Js
de oomraiwsio daarvoor zich indertijd die
zeker aal hebben gedacht. Wij hebben duur
reeds menige causerie geboord, op het kantje
van wetenschappelijkheid, stellig zeer vaak
belangwekkend en amusant, maar nog slc hu;
eene enkele maal eene lezing als deze, di© on-,
zoo gemakkelijk, zoo ongemerkt haast en toch
zoo volk eau en duidelijk, soms wonderbare, ge
heimen der natuur onthulde. 13r. Büchm-r
sprak Woensdagavond over vloeibare lucht.
Ondanks d© koud©, ondanks het uitlokkend
licht van de ijsbaan in de buurt, waren vele
militairen opgekomen. En ook dc commandant
der Stelling Amsterdam, generaal Öphorst,
woonde de intereseante lezing roet de belang
wekkend© proeven bij on gal' in do pauze en
ran het slot zijn erkentelijkheid te kcuheartian
den spreker.
Uiteraard kunnen wij van deze lezing slechts
een beknopt© eoheta geren. Zij was boeiend
van het begin tot het einde, al zou men dat
niet verwacht hebben van ©en zoo geleerd
onderwerp ala dit. Doch in zeker opzicht trekt
ook reeds het onderwierp op zich zelf aan.
Wat, de lucht ora ons heen, die we niet zien,
niet voelen zelfs of ae moet in beweging ko
men, zou men tot een vloeistof als water kun
nen maken? Ais men 't niet zog, zou men 't
niet, gelooven. Maar wy hebben 't gezien, wij
hobben de vloeibare hioht aanschouwd in gla
zen met dubbele luchtledige wanden en wij
hebben haar eigenschappen Toeren kennen.
Dr. Büchner doelde allereerst, mee, dat men
eorst in de laatste eeuw op het idee w as geko
men, dat men gassen, ook onzo lucht ie ©en
gas, samengesteld uit zuurstof ©11 stikstof,
zou kunnen verdicht-en tot ©en vloeistof. Im
mers vloeistoffen werden gassen en deze gas
sen weer vloeistoffen. Alcoliol en ether vooral
göan heel gemakkelijk tot gasvorm over. Doch
het duidelijkst zion we deze verandering brj
water. Als men water tot koken brengt, ont
staat de waterdamp, laat mon dien weer koud
worden, dan wordt de damp weer water. Wij
zien ook, als er waterdamp in een kamer
is, hoe die zich afzet tegen de zooveel koudere
vensterruiten, h9t glas beslaat, zegt men
dan. Zou het nn niet mogelijk zijn om ook
ander© gassen door koude 200 te verdichten,
dat zy een vloeistof worden? vroegen de geleer
den zich af. Men beproefde 'b, maar 't ging niet
gemakkelijk, want voor de gewone gassen is
©en zoer groot© koude noodig. Een hooge hitte
kuu men zich nog verschaffen en zelfs hard©
metalen kan men vloeibaar maken, maar een
gr00be koude gaat bezwaarlijk.
Men deed echter een ontdekking: men kon
koude veroor sak en door vloeistoffen te laten
verdampen. Voor die void ara ping is warmte
noodig en die warmte, als die niet van
buiten komt, moet zijn oorsprong vinden in
de vloeistof z«lf. Laat ©en druppel ether op je
hand vallen en s© verdampt, maar je krijgt
op d© plek een gevoel van groote koude, die
de omgeving er van zelfs gevoelloos maakt,
van deze eigenschap maken b.v. d© tandartsen
gebruik om by het trek-ken van tanden en
kiezen gevoelloosheid te verwekken.
Da wetcsaeliap had echter nog iets anders
'geleerd, niet alleen door verkoeling, ook door
saraenperaing kon men gassen Toedichten tot
vloeistoffen. Met aommig© gassen ging dat
betrekkelijk gemakkelijk en als men nu die
vloeibare gassen weer Het verdampen, word
er groote 3eou«i© ontwikkelt. Met behulp van
lichtbeelden teonde nu dr. Büc'mer nan, hoe
mc-n ma-ahine© h&d samengesteld, waarin oen
zeker ga» verdicht werd, weer verdampt© en
groote kond© ontwikkelde, n.l. 95 graden on-
aer het vriespuntdoor dit koud© gas Het
men een onder gas loopen, in ©en zigzagbuis,
dit verdichtte zich, word dn ©on ander
reservoir weer gasvormig e-n ontwikkelde een
koude van 145 gr. Door dez® ontzettende, in
do natuur natuurlijk onbekende koude, liet
men nu de dampkringslucht stroomen, welke
zich verdichtte, rich weer in een reservoir
ontspande en »eo daalde de temperatuur er van
tot 183 gr., en He, nu werd dez© koud© lucht
een vloeistof.
Er bleek dus, dat een koude van onge
veer 390 grade® onder nul noodig zou zijn can
onze dampkringslucht tot een vloestof te ma
ken. Do samengestelde machine waarvan wij
con duidelijk© voorsteHing kregen, is later nog
vereenvoudigd en gewijzigd, volgens eon njs-
teeni, waarbij d© lucht zelf verdicht wordt on
weer vrijgelaten en de-zo lucht onder hoocp
drukking de koude veroorzaakt, die noodig
is om haar z<df vloeibaar te maken. Een zeer
vennlftig uitgedacht i?oo6t&l, dat, eenmaal in
werking, in het uur ongeveer anderhalf liter
vloeibare luehfc levert, maar dat wij in dit
kort begrip der lezing niet breeder kunnen
uitleggen.
Zeer belangwokkend was het slot der lezing.
Daarin kregc-n wij versdhiHeuöe proeven met
vloeibare lucht, die natuurlijk dadelijk ver
dampt en duz steeds rijn ontzaggelijke koude
behoudt. Ho© verhouden zich nu verschiliende
stoffen en voorworpen in deze groote kou do
Dat was de vraag, die we zagen opgelost. Een
groen blad werd in een ga-s met vloeibare
lucht gestoken, het kwam er hard als staal uit
cn verkruimelde als man er even aanraakte.
Een stukje wittebrood werd brozer dan be
schuit. Vloeibare kwik werd ©en wit en hard
metaal als zilver. Een lood en sckpllctje, dat
een doffen klank gaf weid niet vloeibare lucht
gevuld en als mon er daerns met ecu metalen
staaf je tegen sloeg, gaf het een klank a'.s een
zilveren klokje Een 'taai, plooibaar gummi-bal
letje weid hard als glas en vers pli nier de als
men er met een hamertje op sloeg.
Al» men een brandend voorwerp ziet, denkt
men onmiddellijk aan warmte natuurlijk, maar
zio, wij zagen vlammen opstijgen uit vloeibare
lucht, dio een koude heeft van ongeveer
190 gr. onder nul. In een buis met vloeibare
lucht werden brandende houtspaanders gewor
pen en zij vlamden nog hooge rop dan anders.
Óver een ka toenen lapje, met houtskool, werd
vloeibare lucht uitgegoten en de massa werd
aangestoken, een groote 'schitterende vlam
steeg hoog op. Zoo waren er meer van die
proeven
Dr. Büohner logde uit, hoe dit gebeurde,
hoe dit 'kon. Onze dampkringslucht bestaat uit
zuurstof en stikstof. Als nu vloeibare lucht
verdampt, ontwijkt de stikstof veel vlugger en
blijft er dus meer zuurstof over; deze zuurstof
Dure vrouwen.
Darn© (tot ©en zeekapitein): Aardig toch,
dot zooveel schepen vrouwennamen dragen!
Waarom zou dat wezen?
KapiteinIk denk, mevrouw, omdat de
takel,-ig© zoo veel kost.
Uit ©en pleitrede.
-- Mijn© hoeren, u zult u herinneren, welk
©en pcuncr>trqd toentertijd dcz«i arrest vie in
't loven riep. Een ma-sa inkt cn drukinkt word
besteed om dezen beklaagde «choon tc w&b-
Bcbeo.
I'Ien voorzichtig meneer.
Theo: Alweer j© para plu ie verloren. Jan,
laat er toch je naam goed opzetten; dnt heb
tk ook gedaan.
Jan: Neen. dank je, want dan zou ik m'c
goeden naam oolc nog verliezen.
Snugger.
Huisvrouw-: Lieve man. wat heeft die
kleermaker dien knoop slecht aan je vest ge
maakt: nu noai ik hem er al voor d© zewdc
maal aan
Gedienstig.
Huisvrouw (tot worklooxon landloop-er)
,,Heb jc geen werk? Dan kom je net goed. Ik
heb hout t© hakken en wou juist om iemand
sturen."
I-endloopor,.ZoO? Waar woont di© iemand.'
Dan zul ik hem gaan halen."
Een verdacht gebraad.
Gast (dio den hond van den waard een stuk
van zyn gebraden haas wil geven): Kijk
een* aan, dc rakker -wil het niet ©ens hebben.
WaardJa, die rekels hebben elkaar vroe
ger ook al niet kunnen verdragen.
V era pro ken.
VrouwWat zou jc doen, George, als jij
als weduwnaar allen overbleef?
Man - Oh, ik denk dat ik 't «elfde tan
doen al* jij, v..'inner jc weduwe werd.
Vrouw: Afschuwelijke ontrouweI Bn je
zei mij. dat jc nooit met- een ander «ca trou
wen.
H ij wist het.
Ik heb nooit iet* van dien vent gelezen,
zei Pepermsn do krant neerleggend en de
onderen aan de leestafel aankijkend, maar als
alle© navenant is wat-io geschreven heeft, dan
zeg ik je, dat het een ezelin-folio was.
Over wie heb jc 't? vroog men hem.
Ja de naam... lecs zelf maar. Hq woee het
hun aan.
En Zij lazen ac-n citaat uit Shakespeare
,,Iict hoofd, dat Pen kroon draagt, littt niet-
gexnakkel ijk
Sommige glimlachten, ander© grinnikten.
O. is dat «om* geen nonsens! riep Peper-
man geërgerd, of denk je dat eon koning of oen
koningin met d'r kroon op naar bod gaan? D:e
hangen z© natuurlijk aan de leuDinc vnn d'r
Btoel.
nu is een gas, dat bij verbranding, zooals men
weet, ©en groote red speelt.
Ten dotter is hot nuttig, dat wy de moht
vlo©ilxvj.r lcunnon maken? Ja «oker, wij hob
ben in de wetenschap en d© techniek reed*
vole toepassingen van «J':zo ui tri «dingen. Met,
do vloeibare lucht zelf kan men veie bclang-
wRlckc-nd© proovom doen, maar van groot©
waarde js. dat men uit die vloeibare lucht dc
zuurstof, in vloeibaren of althans geeompri-
m eerden vorm kan aanschaf f on en van dio
zuurstof wordt in d© praetijk voel gebruik g'>
moeiIte. We kennen zo allen, ck> groote zuur-
stofojdindors, dio wel ec-ii» ongelulikon reronr-
zr.ken als zo springen. Wij wot en, hoe men z©
gebruikt in spuitwaterfabrieifen cn voor an-
acro doeleinden. Men kan met de zuurstof
zelfs rotsen laten springen cn inbrekers maken
er gebruik van om brandkasten open te bre
ken. Alles in do natuur heeft zoo zijn goed en
zijn kwaad. Ondor het goede van dc zuurstof
mag men ook wel rekenen haar gebruik in hos
pitalen, bij bewusteloosheid, in rook maskers,
enz.
T)c dank. die dr. Büohner werd gebracht-, en
het harteHjk a.pplans, dat, zijn rede beloonde,
waren zeker alleszins verdiend.
Iets ever c©r!ogspostze«ials en prentbrief
kaarten.
Sergeant L. Ingoise, 3-1-6 R. I., schrijft
ons:
N i 0 u w-Z u i d-W a 1 sOp heb vaal eland
Australië. Voornaamste stadSydney. Prach
tig© haven. Mooie landschappen.
Victoria: Öp Australië. Voornaamst©
steden Melbourne Havenst-adMfllvarn
enz. Prachtige gebouwen, mooi© pleinen en
6traton te Melbourne.
Z uid-Au st r a 1 i Voornaamste stad:
Adelaide, zeer modern aangelegd.
Queensland: op Australië: Voor
naamst-e 6tedon: Brisbane, zeer mooi pano
rama op de reed©; Cooktown, Townavilk-, enz.
Interessante kiekje-s op het Australische land-
6cliap, enz.
W o s fc e 1 ij k Australië: Voornaamste
etedemPertih, Freemantlo, «nz.
Tasmanië (eiland) V-xiruaamst© plaats
Hobart, mooie stad. Prachtig© berglandschap
pen.
Australië: In het jaar 1912 vereenig-
den zich de zes bovengenoemde landen tot ec-n
soort Gexceentebest or Common wealth". Se
dert dien worden er zegels gebruikt die alleen
•het opschrift: ..Australia" voeren.
Sa m o a: Duitsolve Kolonie. Voornaamst©
plaatsApia. Zeer mooio plantenwereld.
Amcrikaansch Samoa of Tutni-
1 aPrentkaarten zeer zeldzaam. Men ge
bruikt op dit eilandje do gewon© Amerikaan-
ech« postzegels.
Hituit. aki, Penrhyn en Nine. J>rie
kleine eilanden, behoorendo tot het postge-
biad van Nieuw-Zealaud, welks postzegels ,©r
gebruikt worden, doch met den naam van het
betrokken eiland overdrukt. Zoer zeldzaam.
Fidjf- of Fiji-eilanden; aan Enge
land. Voornaamst© plaatsSuva. Ongeëve
naard rijke en weelderige plantengroei.
Havad (ook S a m d w i 0 h-e 11 a n d e n
geheaten) Aan Amerika (V.' S. A.). Voor
naamste stad: Honolulu. Heerlijke land
schappen. vulkanen enz. Dc postzegels der
Vereenigdo Staten van Amerika worden er
gebruikt.
F ran sch Oceani Onder dezen naam
versteat men d© Fransche eilanden van Poiy-
nesië.. Bijzonderste .eiland Tahiti voornaam
ste plaatsPapeete.
Tahiti. Op sommige tijdstippen o.a. in
1903 werden er zegels van Fransoh-Oceanië
mst overdruk „Tahiti" uitgegeven. Pront-
kaarten met deze zegels verzonden, bebooren
tofc do groote zeldzaamheden.
Marquises-eilanden :Fran3ohe eilan
den-groep. Overheerlijke landschappen. Zeer
zeldzaam.
O o o k-o i 1 a n d e n Engolsche bezitting.
Mooie rotsbergen, landschappen enz.
Guam: Anic«rikaanse3» eiland in de Maria-
nengroep. Mooie natuur, typische woningen
der inboorlingen enz.
Marshall-eilanden: Duiteche eilan
dengroep. Voornaamste plaats: JaJuit.
Tonga: Onder Britech protectoraat. Zcct
mooie kiekjes op de planten- en dierenwereld,
het landschap enz.
Onder Azië vergaten wij melding t© maken
van
O h i n a-H ongkongsche Post: In
een zeker aantal Chimeeseh© havensteden zijn
agentschappen van liet postkantoor van Hong
kong gevestigd die dan ook de zegels van
Hongkong gebruiken.
Bij Afrika vergaten wij
Kanarische eilanden: aen Spanje.
Bijzonderste steden Las Pahnas, Santa Cruz
de Teneriffe. Prachtig© landschappen, weel
derige plantengroei. Interessante kiesder-
drnchton.
F ran sch-Oon go: Vóór 1907 bestond er
een andere grensregeling tusschen Gabon en
Fransch-Congo dan tegenwoordig. Tot- dit jaar
gebruikte men zogels met opschrift „Congo
franc»;'.©". Na dit tijdstip rijn er segela met
M oven Congo" in ondoop.
Wij zullen onzo c»f*3onumng tot den bmdigen
dag bijwerken. Hierna ritwh n de veranderin
gen teweeggebracht door de nog immer voort-
wocdoade wereldoorlog-
Fransoh© post in den Eleasi
(Thflnn, Mumt»dx, «js.).
Id. in Griekonland: (Salontid.)
ïd. op heb eiland Corfoa,
Uelgiach© post i n.Frankr yk: (La
Hflvre)
Engeïeohe post in Fran'krjjlr!
(Parijs, enz.).
Id. in Griekenland: (Sakmilet),
België Duitsch© bezetting;
(Brussel, -Antwerpen, enz.).
Rnesiflch Polen Dnitsoh© b
zetting: (Lodz, Kaliach, ©nz.)
ld. Oosten r ijksohe bezetting*.
(Kidoe, enz.)
Servië id.: (Belgrado, enz.)
Rusland, Duicecho beaobtingt
(Wilna, Kowno «nz.)
B ri t6ch-I n di sch e Veldpost iu
Frankryk.
Id. in Egypte.
Oostenrijk, I tnli aaneche be-
zetting: (Trentnno enz.
Geueraalgonvernoment Wit
sch au: Duiteolio bezetting.
W a r b c h a u. Stadspost.
Samoa (D u i it e c «h e Kolonie)» En-
gelsche bezetting.
D u i tsc h-Z u i d w o 9 t-A f rika, E».
gel sc li e bo zetting,
Duitse h-Ni o u w-Q u i n e a en an
dere Koloniën ran Duitschland
in Oceanië, Engelache besetting. De Aus
tralische postzegels met overdruk N. W. Paci-.
fic Islands worden er gebruikt
Togo (Duiteche Kolonie); Fraosch-
Enadscbe bezetting.
ld-, Fransche bezetting.
Kameroon (Duitsdie kolome) Bngel-
soho besetting.
Eiland Rouad (Turksch eöand)Fran,
eclxi bezetting.
De kolonies, waarbij het niet is opgegeven,
hébben het muntstelsel van hot moeder! an d.
Zooals n hebt kunnen opmerken rijn er
geene lauden, waarvan hot niet mogelijlc is
prentkaarten te bemachtigen (Afghanistan
wellicht «itgeooöderd)
Ik herhaal, van al de landen en koloniën
in mijne opstelletjes opgetornd, prijken er
prentkaarten in de verzameling van mijn
vriend. Al rijn® kaarten rijn op de prent-
zijde gefrankeerd.
Begrijpt u nu. vriend lezer,, dat het verza
melen van prentkaarten ©ene deftige en nut
tige liefhebberij is? Het geldt voor eece ver-
zameKng oitgegevcn is niet weggeworpen. Al
tijd behoudt eene coReeti© bare waeTde, altijd,
laat het mij zeggen, zal zij in wwvrde stijgen.
Mochten mijn© artikeltjes er toe hébhen bijge-
drascB. om het pren 'riicerten-verzamelen hier
in Nelerland een weinig meer te doen vaar
den ren, cn te verbreiden. Geene liefhebberij
werkt- zoo veredelendis zoo leerrijk, zoo nut
tig als deze!
Bergt. L. INGELSE,
3-1-6 R. I.
Wedsfrijd Ingevolge oirculalre van don Opp«r*
boveihobber van land. en zeemacht.
Men meldt ons:
Bjj ecu snerpenden Noordenwind werden in
Den Haag op Dinsdag 30 Jannari d» wedstrij
den voor do detachementen voor depot grena
diers en jagers en depot III gehouden.
Eene commia6io uit beide depots had do
voorl>ereiding tot in details gemaakt, zoolat
om 9 uur 's morgens het eerste detachement
onder commando van den len luit. der jagers
Sar en onder medegeloide van de 2e luits. Jan
sen en baron Sweerts de Landas Wyborgji,
sterk totaal 140 officieren, onderofficieren en
manschappen vertrok.
Het tweede detachement, sterk 100 man
onder commando ran den reserve len luit.
StrTiys vertrok 9.44.
Do weg was 40 K.M. lang, herhaaldelijk
moest worden afgebonden en pemarcheerd,
terwijl een flank aan val moest worden afgesla
gen, zoodat, de koude, harde wtDd in aanmer
king genomen, kan worden gezegd, dat een
bijzonder keurige prestatie was gedaan door
hot detachement onder hüt. Sar, dat in zeer
goeden marschvorm. opgewekt en frisch met
100 man om 3 uur binnenkwam.
Het detachement onder luit. Struys had
meer achterblijvers, doch-ook dit detachement
werd bij aankomst hulde gébracht voor liet
flink stuk werk, dat ze haddon verricht.
Wat de patrouillowedstnjd (50 K.M.) be
treft, werd deelgenomen door 17 patrouille»
van 10 man (de commandanten inbegrepen.)
De kortste tijd werd gemaakt door do
patrouille van le depot compagnie grenadiers
en jagers onder commando van den sergeant
majoor-administrateur Plnister, die zonder
verliezen om 1.39 binnenkwam. Een ordon
nans, de mil. Van Slooten, die door doze
Tqist F2o. i® van du op de verschillende Veldpost!: ant oren aanwezige
oraa'eaieSjfea.B'a atukken, welke de rechthebbenden alsnog oiadef
vcrwrcDijisjs wan bef. MssmiEMes' «Setzer1 S<is'ig door fcuBschenkomst
van de Renactjevnn de Soklatencounmt Jtunnon opvragen.
Ijriof br. Briefkaart o. Courant d. Drukwerk
Pica's van
afzending
Volledig adres
Aard
liOt
stuk
Eotterdeaa
EKPEOITIEKANTOOR VELDPOST B.
do L.3. P. Niouwpoort, 1 Comp. 4 Ö,it. L.W.
Veldpost.
br.
8-Gravenhüga
Rotterdam
lad®
V E LD P08T KANTOOR No. 1.
Bliek, G., ord. Stelling Hoofdkwartier Veld-
Braa^c. H. J., 4 Comp. 3 Sect. 2 Battelj.
Vekllegör.1-
Bunrcn, P. y., fuselier, garnizoen Hendj-iks
Üvbmi,
br.
d.
b.
Amsterdam
's-Gravenhag
Antwerjsen
Eindhoven
CWlnFrankf. M.
G'llfle
Amersfoort
Vunlo
Australië
Made
S tr y en
's-Gravenhage
Wachtmr. Draalsma, Veldleger.
Sergt. 0. v. Duyl Jr., Depot 7 IV Div. Veld
leger.
Jlir. L. Gevers, 2e Reg. Veld-Artillerie Veld
leger.
H. Jansen, 1 sectie Verbandplaats comp.
Veldleger.
Mil. J de Jonge, le Divisie Veldleger.
J H Lingendijk, 2e Bat. 3e Comp. le Div.
Veldleger.
.Sergt. H. v. Mens. 4e Compie Veldpost.
G. 11. v. Pies Jr., J. M. T. Divisie Veld
leger.
R. tk'houtcn, Lspl. 6e sectie Veldpost.
H. C. M. Welter Haupfclager. Haag.
J. .Zietsc, p/a departement of infanterie (of
Groene Jagers) te 's-Gravenliage.
VELDPOSTKANTOOR No. 3.
Beckers, L., 1-III-6 R. I.
Buitendijk. J., 1-1-17 R. I.
Buys, A.. Teloph. Afd. III Div.
Lierre, Joh. van, 1-111-14 R.
Keuren, W., 3-III-6 R. I.
Ilo&j, Apt-, de, 4-1-6 R. L.
br-
Groningen
Veghel
Utrecht
Dresden
Stadskanaal
Belgisch Leger
Amriier.dam
Schutte. O.. 1-II-3 R. I. 2 Div.
Smits, P. C., oude kaz. Harderwijk, nagez.
1-6 P., I.
Woude, J. v. d.. 4-III-4 R. I. 3 Div.
VELDPOSTKANTOOR No. 4.
Coert. C.. 16e Reg.
Hekkelmau, Gert. IVe Divisie,
v. Kien, J., Onderöff. Veld-art.. Utrecht.
Trip. Jan. 3-III-5 R. I. IV Div.
VELDPOSTKANTOOR No. 7.
Arthur Wouters, 3e Cie. 41 L.W.I.
VELDPOST KANTOOR NO. 9.
Serg. W. Smit, 4-27 L.W., Callanteoog.
Dito.
VELDPGSTKANTOOR No. 10.
j J. v. Sohuilenbnrg, Bergt. ïqf., Oranje Nas-
br.
b.'-Fbr"
Veldpost J0
Leiden
Maarsen
Rotterdam
Haarlem
Ne derh. aenBerg
Nieuw Vennep
Gxatham
's-Gséffenliage
Leiden
Beek. N,J3r.
f"
Ykema, K. J.. 2ce R. L 6e Bat. 2 Comp.,
Troepen in Zeeland.
VELDPOSTKANTOOR No. 11.
Mil. J. Verberne, 3 Res. 11-23 R. L
Mil. G. Verhof a/d Heer Yereinnen,
Hof a 63, Bergeik.
VELDPOSTKANTOOR No. 12.
Mil.-korp. G. M. Bogers, p/a Beenbatten,
Café Zeeland.
D. Palm (of Zakn), Res. Bat. Inf. Troepen
in Zeeland.
Derk Vanderaarde, Mil. VeM-artiBerie,
Waleheren.
Mil. C. Oudt, Res. Bat. VIL
VELDPOSTKANTOOR No. 13,
Janssen, S., 4 Comp. 1 Bat. 13 R* I. 3 Div.
Kerkhovc-n, E., 3 Bat-i. 13 R. L 8 Drr.
Meer. G. P. v. d., Noord-BrabeAt, Veld-
Boks, As, 3 Compie I Bet. 2 Reg. lof. 3 Div.
A., m biriria MwWirWB, getand.
br.
br.