Correspondentie.
list Leger en Vloot.
Uit onze Moppentrommel.
13 £3 SOXj'OATKIXrCOITK.AKr'T van SSoncigxgr Pecemtoer 1916 Q
Kennisgevingen
VOOÏ
Verloving, Ondertrouw,
Geboorte, enz.
Invitatiën, Dankbetuigingen, Mean's
Programma's, Balboekjes, Visitekaarten,
Luxepapier, Artistiek Stempelwerk
8. van Mantgem, HoQeveranciez
Singel 562. hoek Vijzelstraat, AmaL
van lieb Crimineel Wetboek-voor bet krijgs
volk to water, de ratio van 'het uitzenden van
zeemi'licicns naar Oost-Indië niet vervallen is"
Naar Oost-indië.
De luitenant-ter-zee 2e klasse A. de
B ruijne is bestemd voor den dienst in Oost-
Indië, waarheen hij per „Karimata" van den
Rott. Lloyd den ben Januari zal vertrekken,
tevens als transport-commandant van een voor
O.-I. bestemd detachement marine-schepelin
gen.
Marine Etablissement Willemsoord.
Door de directie van 's .Rijks Werf te Wil
lemsoord ia aanbesteed het verrichten van
onderhoudswerken aan gebouwen enz. voor
ihet Marine Etablissement Willemsoord. Minste
inschrijver de lieer Jan Smit te Helder
f 80,870
ONZE CORRESPONDENTIERUBRIEK
Per brief wordt r.iets Beantwoord. Alle vragen
worden regelmatig en 200 spoedig m
g e I Ij k en geheel kosteloos door ons op
de beurt afgedaan, zoodat het overbodig is nog
weder eens bij nader schrijven antwoord te ver
zoeken.
Wie bij zijn vraag 3 cent postzegels insluit
krijgt apart „De Soidatencourant" toege
stuurd, waarin het antwoord op zijn vraag voor
komt Csof steeds uw juiste en volledige mili
taire adres op. Vragen van burgers werden
NIET beantwoord.
F. O-, Veldleger. Waar blijkbaar de fourier
zich van uw brieven weinig aantrekt, en het
thans tyd wordt, dat go het voorgeschote;
terug krijgt? geven we u in overweging aan den
betrokken oompagn. command, een brief te
schrijven en op de enveloppe te vermelden
„Persoonlijk". Red.
G. v. A., Halfweg. Bij verblijf in een hospi
taal of andere ziekëninriohting bestaat dc eer
ste vier dagen recht op mobilisatie-toelage zie
omtrent de uitbetaling L. O. '16 A. 103. lied.
J. M., Groede. Naar onze meening hebt ge,
zoo de belangen van den dienst er zich niet
tegen verzetten, recht om met uw ploeg op
22 December met verlof te mogen vertrekken.
Red.
R. J,, Amsterdam. In de betrekkelijke order
fvau den Opperbcvelh. van Land- en Zeemacht
is ©r niets van vermeld, dat periodiek verlof
moest worden ingehouden. Alleen moet de ih-
doeling dor ploegen eenigszins gewijzigd wor
den en wel zoo, dat de gezinshoofden en hoof
den van zaken, enz., zooveel mogelijk zullen
profiteeren van dc verloven, die respectievelijk
ingaan op 21, 22, 23, 24, 28 en 31 December
1916. Het wil ons dan ook voorkomen, dat uw
fortcommandant niet handelt overeenkomstig
de order van den Opperbeyelh. van L. en Zee
macht, aangaande net Kerst- en Nieuwjaars-
verlof. Red.
A. J. v. A., Breda. Omtrent het ontslag van
de z. g. mobilisatie-vrijwilligers bij demobili
satie zijn nog geen bepalingen gemaakt of en
zoo ja, voor hoe lang zoo'n iemand in de ge
legenheid wordt gesteld, onder dc wapenen te
blijven, kunnen wij u niet mededeelen. Gepen-
sionneerd-en komen niet voor duurtetoeslag in
aanmerking, daar deze niet meer in 's Rijks
dienst zijn. Red.
A. V., Zwijndrecht. Gij wordt op een zelfde
tijdstip ingelijfd, als iedere milicien, die geen
brevet van militaire bekwaamheid en geoefend
heid heeft. Red.
W. J. S., Utrecht. De eerstvolgende cursus
vangt aan. ougeveer 15 Januari. In gewone om
standigheden moet men als reserve-onderoffi
cier om het andere jaar éénmaal zes weken,
oF elk jaar drie weken onder de wapenen
komen. Red.
W, E., Gr. Weibosoh. Het door u bedoelde
schrijven was een brief van den OpperbeveJb.
van Land- en Zeemacht, dd. 8 November 1916
Beheer Landm. No. O. V. I. 68200/A 1744. De
opgave moest vóór 16 November j.l. zijn inge
diend. Het beste is, dat uw commandant een
afdruk van liet schrijven aanden Opperbevelk.
vraagt. Red.
A. v. B., Tuil cn 'sWaal. Richt rechtstreeks
een verzoekschrift tot de Directie der Artill.
Inrichtingen aan de Hembrug. Red.
J. L., Besoyon. Zoo ge niet ingekwartierd
zijt met voeding, hebt gij, indien tijdig te voren
door n mededeeling is gedaan, dat ge des
Zaterdags niet aan den middagmaaltijd zou
deelnemen en ook des Dinsdags niet aan den
middagmaaltijd hebt deelgenomen, bij een
periodiek verlof op Maandag en Dinsdag, en
den Zondag als gunst, recht op vier dagen
b. g. menage-geld cn wel op grond van het ge
stelde in de eerste alinea van artikel 49 van
het ,,R. v. A. 1916" en in de punten 7, 8b,
12b ten tweede en 12c sub A van Ij. O. '16
B 18. Mocht men bij de Comp.bezwaar blijven
maken, om u meer dan twee dagen z. g. mena-
g-e-geld uit te betalen, zoo geven we u in over
weging, om langs den liierarobieken weg een
verzoekschrift tot nadere betaling van de
andere twee dagen z. g. menage-geld aan den
M. v. O. te richten. De hierboven aangehaalde
legerorder is al van bracht sedert 1 Ja
nuari 1916. Red.
J. V., Harderwijk. Gij laat ons in twijfel,
of ge vrijwilliger dan wel milicien zijt. Zijt
gij vrijwilliger, dan kunt ge detacheering ver
zoeken bij de motonafdeelingbent ge mili
cien, dan kunt ge overplaatsing verzoeken bij
de Genietroepen met bestemming voor den
dienst als motorrijder. Zoolaug er nog geen
rijksmotnrrijwielen voldoende beschikbaar zijn,
wordt voor een eigen motorrijwiel een toelage
van één gulden per dag toegekend en overigens
worden verstrekt de voor do uitoefening van
den dienst benoodigd© banden, benzine, olie
en carbid. Verder wordt dezelfde soldij enz.
genoten als ieder ander militair van gelijken
rang van het wapen, waartoe men behoort.
Over liet algemeen worden ordonnnncediensten
gevorderd. Men moet o.a. goed een motor
rijwiel kunnen berijden. Red.
H. H., Veldleger. Naar onze meening be
hoort gij 'tot de militielichting 1912' en gaat
ge eventueel met deze lichting met onbepaald
verlof. Red,
O. d. J., Amersfoort. Met de indienststel-
li'ng van de landstormjaarkiasse 1917 zal ver
moedelijk in liet begin van. Februari 1917 een
aanvang worden gemaakt. Red.
J. P. S., Veldleger. I. Wendt u tot den
directeur van het postkantoor ter plaatse.
II. Zoover ons bekend is,' wordt de toelage,
indien het verlof niet langer duurt dan vier
dagen, ook op do verlofdagen toegekend. Gij
liöbt steeds recht op ó'n dag minder z.g.
menagegeld dan het aantal verlofdagen. Red.
J. D. J., Amersfoort. Omtrent het vertrek
mei onbepaald verlof der mil. lichting 1914 is
nog niets officiééls bekend; wij vermoeden
echter, dat do voorjaarsploeg eerder zal ver
trokken dan de najaarsploeg. Red.
M. P., Brouwershaven. Wend u om inlich
tingen Lot den secretaris van het comité Am
sterdam, Nederl. Roode Kruis, den hoer Mr.
Guép in, Hoeren gracht 444 to Amsterdam. Red.
G, H. T., Kruiningen. Zoo door den rijks
ontvanger vrij vervoer wordt toegestaan na
dat het bijzonder verlof reeds is verleend,
kunt gij togen overgave van eon qui tan tie
liet reeds betaald© reisgeld terugontvangen.
Zie L. O. '16 B 211. Red.
J. Z., Delft. Zoo ge gehuwd of hoofd van
een zaak, enz. zijt en ge liebt b.v. éénmaal per
maand verlof van mi met den 17en tot en
met den 20en, dan moogt ge den 16en te voren
vertrekken na afloop van den dienst. Kunt ge
dan den 16en vóór tien uur 's avonds niet
meer uwe bestemming bereiken, dan vertrekt
ge den 17cn doch krijgt ge één dag verlof
meer ©n behoeft gc eerst den 21en terug te
koerenZijt ge geen gezinshoofd of hoofd van
eon zaak, enz. dan lielbt ge eens per maand
recht o]) drie dagen verlof. Wordt u nu b.v.
verlof verleend van en met den 18eu tot cn
met den 20on, en valt de 17e op een Zondag,
en kunt ge den 16en na. afloop van dienst
uwe bestemming niet meer vóór tien uur
's avonds bereiken, dan kunt ge ook den
17en vertrekken, doch dan krijgt ge in dit
geval geen verlofdag meer en moet ge dus
den 20en terugkeerenAlle militairen, die door
goed gedrag en goeden dienstijver iu aanmer
king kunnen komen voor de z.g. bewegings
vrijheid van Zaterdagavond tob Zondagavond,
moeten beurtelings in de gelegenheid worden
gesteld om daarvan te genieten. Gij moet dit
verzoeken aan uwen commandant. Red.
G. v. d. Ij., Utrecht. De regeling der ver
loven aan vrijwilligers is overgelaten aan de
rechtstreeks onder den Opperbevelhebber staan
de autoriteiten. Waar iedere autoriteit dit
naar eigen inrichten, in verband met de
eischen van den diénst van heb wapen, regelt,
kunnen wij u niet nader inlichten. Red.
W. O'. L. W-, Amsterdam. U moet u met uw
mededeeling wenden tot den luitenant-adju
dant van de brigade Grenadiers en Jagers.
Red
J. C. te IVeert. Wil zoo vriendelijk zijn
aan den fabrikant van het ons toegezonden
schetsje te zeggen, dat wij geen zelfmoord-
geschiedenissen in ons blad opnemen. Red.
S. M. A. Huissen. In art. 84 der M. W.
staat, dat ten gevolge van het verblijf in wer-
lcelijken dienst van een ingelijfde vergoeding
kan worden uitbetaald. In dit artikel is dus
geen sprake van vrijwillig of verplicht verblijf,
zoodat op grond van bet gestelde in art. 84
der M. W. zelf ook de vergoeding wordt uit
betaald aan Jien, die thans vrijwillig onder do
wapenen blijven. Het gestelde in ten vijfde
va» de Bosch, van den M. v. O. d.d. 26 Mei
1914 Afdeeling Dienstplicht no. 300 L. (R. M.
V. 13. M. vierde stuk blz. 3370) heeft slechte
betrekking op het vrijwillig verblijf ingevolge
art. 82 der M. W. of art. 23 der Landweer-
wet. Overige bepalingen zijn ons ter zake niet
bekend. Red.
IV. Z. IJ. W. R., Rotterdam. Daar geen
positieve bepalingen daaromtrent bestaan, ge
ven. wo u in overweging terzake een verzoek
schrift te richten tot den inspecteur van den
Geneesk. Dienst der Landmacht. Zijn we juist
ingelicht, clan, worden bedoelde verzoeken
wel ingewilligd en behoeft belanghebbende al
leen de meerdere kosten te betalen. Red.
J. B., Harderwijk. Zoo ge niet kunt aantoo-
nen, wie de schuldige is, zijt ge in gevolge art.
195 van het „R. v. A. 1916" verplicht het
weggeraakte te vergoeden. Indien men in der
gelijke gevallen niet liet vergoeden,dan zou-
den 111 korten tijd de meeste kleeding- en uit
rustingstukken verdwenen zijn. Red.
A. IV.Loehéni. Volgens de regeling omtrent
het Kerstverlof door den Ópper bevelhebber van
L. en Zeemacht zal. aan u naar onze meening
waarschijnlijk verlof worden verleend van 23
tot en met 27 December 1916. Begint op 3
Januari of later uw verlof, dan geniet ge cén
dag meer verlof, da.n volgens de normale rege
ling het geval zou zijn. Red.
O, V., Amersfoort, De verbintenis van de
z.g. moblisatievrijwilligers is gesloten voor ten
minste zoolang, als de militie geheel of ten
deele buitengewoon onder de wapenen is; dus
van ©én naar huis zenden kan. thans moeilijk
sprake zijn. Ons is daaromtrent ook nóg niets
bekend. Red.
W. S., Veghel. Gij kunt den M. v. O., zoo
ge niet militieplichtig zijt, om vervroegd ont
slag verzoeken. Red.
J. B., fort I'elzen. Tijdens uw voorloopig ar
rest op het fort, hebt ge reclit op uw soldy en
mobilisatietoelage. Het wordt u echter eerst
uitbetaald na eindiging van uw arrest en wel
of in gedeelten. Red.
T. Th. d© R., Den Bosch. Hieromtrent is
niets bepaaldelijk vastgesteld; de regeling
daarvan wordt geheel overgelaten aan den
compies eominnt. Red.
IV. v. d. Ij., Leiden. Gij kunt den M. v. O.
verbreking uwer verbintenis verzoeken wegens
overgang bij hot Indische leger, de te veel ge
noten premie moet ge dan terug betalen. De
door u bedoelde 18 maanden komen dan te
vervallen. Red.
1'. P., Zundert. Zoover wij heb uit uw schrij
ven kumieu eboordeelen, behoort gij tot ue
mil. lichting 1914 en gaat ge eventueel met
deze lichting met onbepaald' verlof. Gij kunt
evenwel langs den hierarchieken weg den M.
v. O. verzoeken met- onbepaald verlof te mogen
vertrekken met de lichting 19- Red.
IV. M. Den Haag. Iemand, die destijds toe
gelaten is tot een vrijwillige verbintenis vol
gens de instructie op de werving van 1907 heeft
geen aanspraak op de halfjaarlijlcsche premiën
ad f 7.50, indien bij onder de wapenen is ten
gevolge der mobilisatie en niet wegens vrij
willige opkomst vóór 1 Augustus 1914 iu wer-
kelijkeu dienst was. (Zie L.O. '15 B 74). Red.
L. v. O., Bergen-op-Zoom. Verzoekt uw
compies-commnt, of, deze u voor steun wilt
aanbevelen bij de Nationale yereeniging tot
steun aan miliciens, Bureau Beurs, Amster
dam. Uw commandant ontvaugt dan een groe
ne kaart, welke aan u uitgereikt wordt, zoo-
dra bekend is, wanneer u met onbepaald Ver
lof zult vertrekken. Met deze kaart leunt ge
u dan in de plaats, waar ge niet onbepaald
verlof zijt, om steun vervoegen bij het plaatse
lijk comité van bovengenoemde vereeniging.
Red.
H. v. V., Veldleger. De soldijen en andere
inkomsten moeten als regel uiterlijk op den
laatsten werkdag van elk© week worden uitbe
taald alleen met machtiging van den M. v.
O. kan daarvan worden afgeweken. Zie artikel
169 en 2 ad. art. 169. Red.
H. S. 48. Vijlen. I. Wendt u tot bet Bureau
tot Publiciteit van Wetenschappelijk Nieuws,
Singel 276, Amsterdam. II. Óf 11 zult toege
laten worden tot de door u bedoelde opleiding,
hangt af van de omstandigheid, of hij, die
daartoe zijne toestemming moet verleenon, liet
feit waarvoor ge. gestraft zijt van ernstige»
aard acht. Ziet hij daarin een gebrek aan
dienstijver, dan zult gij niet toegelateu worden
Wij kunnen u uit den aard dér zaak geen posi
tief antwoord geven. Red.
A. P., Utrecht. Ge behoort tot de lichting,
waarmede ge uw eerste oefening hebt aange
vangen en gaat met dez elichtiug (in uw ge
val 1912) met onbepaald verlof. Gij. kunt even
wel lang3 den hierarchieken weg den M. v. O.
verzoeken om tegelijk met onbepaald verlof te
mogen gaan niet de lichting, waartoe go aan
vankelijk belioordet. Red.
H. M., Oistorwijk. Volgens mededeeling van
den M v. O. in de Tweede Kamer ligt het,
behoudens onvoorziene omstandigheden, in
zijne bedoeling om na 1 Augustus 3917 te be
ginnen met de afslossing der landstormjaar
kiasse, d>e dan het langst ouder de wapenen
is. Red.
J. d. J.. Roosendaal. Zoover ons bekend is,
gaan do ruil. hoefsmeden der infanterie tege
lijk met do overige miliciens hunner lichting
met onbepaald verlof, lied.
S. S., Hoorn. Volgens de lielrebkclijke
order wordt aan een ieder, die als onder-
j wijzer bij een cursus tot ontwikkeling van ge-
niobiliseerdbn optreedt behalve dc door 11 ge
noemde twee dagen verlof, ook Kerstverlof
van 21 December 1916 tot 2 Januari 1917
leend. Dc zienswijze van uw commandant is
I naar "onze meening onjuist, cn bovendien is
deze niet consequent, want dan had u ook
geen maaudelijksoh extra verlof moeten wor
den verleend daar dit in dezelfde order is ver
meld als bet Kerstverlof. Zeer zeker moet Jiet
Kerstverlof als een belooning worden be
schouwd voor het gegeven onderwijf. Go kunt
uw beklag indienen bij uw on middellijken
commandant; mocht deze bij zijne nieeiiing
blijven, dan kunt ge verzoeken terzake den
uaastlioogeren, commandant te mogen Rprc-
ken. Red,
P. IV"., Milligen. Uwe toelage als kleerma
ker wórdt tijdens uw verlof niet toegekend
tot en met den vierden dag van uw verlof hebt
ge recht op z.g. menagegeld. Zijt ge ingekwar
tierd met voeding, dan krijgt ge op den dag
van terugkeer geen menagegeld. Red.
C. v. N., Oost-Kapelle. Daar gij tot do mik
lichting 191G behoort, moet gij als dienstplicb.
tigc dezer lichting onder de wapenen blijven,
totdat deze met onbepaald verlof of groot ver
lof vertrekt. Gij kunt langs den hiërarchieke»
weg den M. v. O. verzoeken, om met de mik
lichting 1913 met onbepaald verlof te mogen
vertrekken. Red.
V"., te Klaaswaal. Zoolang ge nog geen 8^-
maand onder dc wapenen zijt. kunt ge geen
bijzonder verlof '(b.v. elke week drie dagen)
krijgen. Red.
F. JEde. Aan Nederlanders hier te lande
woonachtig, wordt vergund om aan Nederl.
bloedverwanten ééns per zes weken een post
pakket met levensmiddelen van inlandschen
oorsprong, boogen3 wegende 4 K.G. bruto te
zenden. Toestemming liïertoe moet gevraagd
worden aan liet Departement van Financiën,
bureau uitvoer, Amalxastraat 2. Den Haag
door opzending van een ingevuld formulier.
Blanco-modellen dez6r formulieren kunt ge
verkrijgen bij het Kon. Nat. Steuncomité
1914, sub-commissie inzake voeding van
mensdi en dier, Amaliastraat 2, Den Haag.
Gij zoudt nu kunnen verzoeken vorenbedoeld
pakket zelf te mogen medevoeren. Red.
J. E., Roermond. Zoo men geen onderoffi
cier is mogen door buitengewone (huip) kom
miezen geen platte petten worden gedra-
gop. Red.
IC. Z. I. Verzoeken, als door u bedoeld, moe.
ten langs den hiëarchieken weg worden inge
diend. IJ. Zoo ge buitengewoon kommies
wenscht te worden, moet ge zulks opgeven aan
uw comp. comm. Vindt deze u geschikt, dan
doet deze u op een lijst plaatsen en wordt ge
te zijner tijd aangesteld. Hl. Zie ons ant
woord bij J. E., Roermond in dit blad. Red.
C. J. Br., Amersfoort, Zoo men gescheiden
man is, met één of rneer bij hem inwonende
onverzorgde eigen of aangehuwde kinderen,
blijft men do vergoeding behouden. Red.
Pakje laten liggen.
Woensdagavond 20 Dec. in trein 106, die om
4.14 van den Bosch naar Utrecht en Amsterdam
vertrekt, laten liggen een pakje vaschgoed, be
staande uit 1 boezeroen, eenige roode en witte
zakdoeken gemerkt R. B., 1 paar sokken ge
merkt 6910, een glazen jampotje en een kar
tonnen doosje. Verzoeke beleefd bericht of op
zending tegen vergoeding der kosten nan;'mil.
R. Boudewijn, 2e C. 1 B. Res. 24 Reg. Inf.
Troepen in Zeeland,
Schako gevonden.
Gevonden een schako gemerkt aan den bin
nenkant met een wit lintje wieltje 10 IV: te
rug te bekomen bij A. Kis, Raadhuisstraat,
Alphen, Bode op Boskoop.
Pakje laten liggen.
Zaterdag heb ik een pakje laten liggen in
den trein van 10.34 van Gouda naar Utrecht.
Het pakje bevat een zwarte portefeuille met
brieven enz., een rood zakboekje, ©en trui,
zakdoeken, ©n een kop met schoteltje, in bruin
papier verpakt. Verzoeke toezending of bericht
aan G. Heikens, 2de Comp. Wielrijders
Depót.
Voor onze militairen te Amsterdam.
(Van onzen eigen verslaggever.)
Woensdagavond, op den vierden voordracht
avond in dit seizoen van de 'Commissie voor
Wetenschappelijke Lezingen voor Militairen in
de Aula van het R. K. Gymnasium aau de
HobbemaJrade te Amsterdam, trad voor een
dicht bezette zaal de zeer eerwaarde Pater
F. dc Bruin S. J. op.
Heb onderwerp, dat Pater De Bruin, dien
wij, daar wij geregeld deze interessante en
leerzame voordrachtavonden bezoeken, reeds
zoo vaak een werkzaam aandeel in de verzor
ging der lichtbeelden op andere avonden had
den zien nemen, Woensdagavond besprak
was: „Hot vergaan van liet menscbclijk ge
slacht en van de aarde". Een belangwekkend
onderwerp! Wij kunnen ons best voorstellen,
dat de meesten thans nog meer belangstellen
in de quaesiïe, of er spoedig vrede komt, want
dat is een vraag, die voor de meesten onzer
van persoonlijk' belang is, die ook veel dichter
bij baar oplossing is. Het vergaan der aarde
toch ligt neg honderdduizenden jaren, volgens
alle waarschijnlijkheid ten minste, van ons af,
de vredesquaestie kan er hoogstens een van
een paar jaren zijn. Niettemin, ook de onder
gang van orlze aarde en al wat daarop leeft,
werkt sterk op onze verbeelding en zoo kunnen
wo best begrijpen, dat de toehoorders met ge
spannen aandacht luisterden naar de verklarin
gen van den eerwaar i?n Pater.
De spreker begon met te zeggen,'dat zoowel
de Christelijke godsdienst als de natuurweten
schap zich nad bezig gehouden met bet onder
werp. Hij zou vooral den natuur-wetenschappe-
lijken kant der zaak geven, docli wilde vooraf
even mededeelen, wat de Christelijke gods
dienst zegt. En nu is liet wel eigenaardig, dat
beide in veel opzichten hierin overeenstemmen
De godsdienst leert ons, dat onze aarde zal ver
gaan door het vuur. de wetenschap is over
't geheel tot dezelfde conclusie gekomen. Dat
er eennjaal een einde zal komen aan al het
leven op onzen aardbol, tevens misschien aan
deze planeet zelf, daarvan zijn zoowel de ge
leerden als do Christelijke godsdienst overtuigd.
Slechts heel enkelen der eersten meencn, dat
ouzo aarde ook door langzame' afkoeling haar
einde zou kunnen vinden, of het einde althans
van alle planten, alle dieren, alle mensclien.
Als een voorstander van deze leer stelde Pater
De Bruin ons den Franschen sterrekundige
Flanmiarion voor, een wetenschappelijk man
zeker, maar bovendien in vele opzichten een
fantast, die zijn. verbeelding dikwijls een a.l te
vrij spel gunde. Wij 'kregen o.a. een plaatje
uit ©en van Flammarion's boeken te zien, voor
stellende 't laatste menschenpanr, dat in een
landschap van louter sneeuw en ijs, onder een
overhangende rots den dood door de verstijving
der koud© vindt. Pater De'Bruin gaf te ken
nen, dat hij het met deze opvatting niet eons
was, en erg natuurlijk was het plaatje ook
niet.
Het meereudeel der. wetenschappelijke man- f
nen echter ia overtuigd, dat de aarde door het
vuur zal vergaan. Dit kan gebeuren op wer
verschillende wijze. In do eerste plaats is do
I' kans zeer groot, dat de «arde steeds meer do
zon nadert. Do aarde wordt steed*; zwaarder, dc
zon verdicht zich ook al meer, het gevolg is.
1 dab «leze al zwaarder wor«iendo lichamen ten
lotte elkaar al meer aantrekken, tot het donk-
ia ar is, dat «Ie ©Haptische beweging «Ier aard©
»m dc zon een spiraalbeweging wordt, de aarde
teedfl meer dc zon nadert, al warmer wordt
:n ten laatste in zijn bron van warmte en licht
vliegt. Daar de zon één gloeiend© massa vormt,
kan men zich hot lot van onze planeet en haai
bewoners «lan wel voorstellen.
Ken tweede geval is, dat wij geraakt, worden
door dc kern van een der kometen «lio kern
stelt men zich voor als een ontzaglijke groot©
gloeiende massa; komen wij niet dez© iu »x.t-
;-ing, «latl zal er van onze aarde niet veel omt
blijven. Jn «I© derde plaats kan onze aardbol in
botsing komen met een der andore hemellicha
men die botsing zou zeker beide doen barsten
en.het binnenste der narde, vloeibaar vuur ©n
gloeiende gassen, zou zich over het oppen-lak
verspreiden en al het levend© verbranden «.n
dus dooden.
Over deze drie mogelijkheden van liet- vergaan
dor aarde gaf Pater De Bruin een boeiende
voordracht, logisch in baar gedachten gang en
doormengd met enkele leuke zetten, die «un
vroolijke noot aan de lezing gaven. Het gaat
niet aan in dit bestek de toespraak ook maar
in ;b kort weer te geven, Zij werd gebod Jt
het hoofd voorgedragen, en opgeluisterd dear
lichtbeelden, leidde zij ons door het oneindige
luchtruim met melkweg, pjaneten, zon nou,
kometen en meteoorsteen en, en gaf ons een
beeld van bet heelal, dat indrukwekkend en
leerzaam tegelijk was. De talrijke toehoorders,
wij zagen ditmaal ook menig burgerpak
tusschcu do uniformen. juichton Hartelijk cn
langdurig den spreker toe.
IVegens Kerstmis- en Nieuwjaarsverlof zal
dc eerate lezing waarschijnlijk op 10 Januari
1917 plaats hebben. Een nadere bekendmaking
zal echter eerst volgen.
Van Fort Brakel Gelderland.
Administrateur W. C. P. v. d. Leek schrijft
ons van fort Brakel
Den 14en December traden voor de bezetting
va.n het fort Brakel' op het voor ons allen zeer
bekende duo De Rooij, vergezeld van mejuf
frouw Wies je Koolhoven.
Reeds voor de derde maal wag het. dat dit
duo ons in ons zoo afgelegen fort op den lan
gen winteravond kwam. vermaken, terwijl mej.
W. Koolhoven ook reeds voor de tweede maal
het fort met haar tegenwoordigheid kwam ver-
Tassen. Nog nooit echter hebben we ons zoo
kunnen amuseeren ais dezen keer. Het duo De
Rooij is er in geslaagd om op zeer uitnemende
wijze ouze lachspieren te laten werken en mej.
IV, K00Hloven met liaar zang en dans wis
odr den gchcelon avond te imponeeren. Zelfs
oude soldatenharten wist ze iu vuur en vlam
t© zetten, zooais onze geachte fortconunandaiiL,
j-eserve-2e-lui tenant IVouburg, in zijn af
scheidswoorden tot kaaT zeide.
De duetten van het echtpaar De Rooy, geti
teld „Terug van de Oost", „De Pluim", „Het
afscheid van den Marinier", enz., en Let
„Dueb van de Jordaan" niet te vergeten,
brachten onze lachspieren zoo in werking, dat
wan het applaus geen einde scheen, te zullen
komen.
Ook moet ik hier vermelden de prachtige se
rieuze nummers van. mej. Wies je Koolhoven,
getiteld „De Belgische Vluchteling" en „Het
Circusleven". Deze stukken vielen ook zeer 'in
don geest der bezetting.
We kunnen niet anders doen dan het Duo
De Rooij en mej. Wiesje Koolhoven hartelijk
dank te zeggen voor hun goedgeslaagden feest
avond en hun toe te roepen „Tot weerziens op
ons fort Brakel!"
Maar zou ik onzen pianist Adrian Tweehui-
zen vergeten, die reeds zoo menigmaal geheel
•belangloos voor onze bezetting zijn gave ten
beste gaf? Zijn spel was dezen"avond wederom
magnifiek en we zeggen hem dan ook hartelijk
dank voor zijn altijd bereidwillige medewer
king.
W. C, P. r. d. LEEK Jr.,
Administrateur fort Brakel.
Ten afscheid.
Sevg. J. Maassen schrijft ons;'
Bij mijn vertrek met klein verlof op heden,
kan ik niet nalaten, langs dezen weg, nogmaals
afscheid te nemen van mijn vriendeu en ken
nissen, die ik heb leeren kennen en van wie
ik steeds talrijke bewijzen van vriendschap
mocht ontvangen.
Speciaal mijn hartelijken dank aan de onder
officieren, korporaals en manschappen van
11-13 R. I. voor de ondervonden vriendschap
en do gezellig© samenwerking gedurende mijn 1
verblijf onder de wapenen.
Met da beste wenschen voor ieder in het bij
zonder, neem ik van u allen afscheid, maar
beveel mij aan in uw blijvende vriendschap.
Kameraden, het gaat u allen wel!
Met vriendengroet
J. MAASSEN.
Mil. sergt. 2-H-13 R. I.
Strijkmuziek Staf 2. R. I.
Men schrijft ons van n-2 R. I.
Op 19 Dec. j'.l. werd I.I-2 R. I. in de cantine
verrast op een strijkconcerb van de Stafmuziek
2 R, I. Prachtige muziek werd ten gelioore ge
bracht, die den aandachtigen lezer met steeds
meer inspanning deed luisteren. Jammer, dac
enkele rustverstoorders aanwezig waren, zoo
dat de kapelmeester, onderwijl de muziek door I
hem geleid werd, genoopt was hen toe te roc-
pen om hun mond te houden. Na dit verbod j
moest de kapelmeester nog herhaalde malen 1
met zijn blik hen het zwijgen opleggen. Zulke j
levenmakers zijn niet alleen een groote last
voor degenen, die willen luisteren, maar ook
Een verstandig man.
En je wilt me dus gelukkig maken. Ella?
O. ik dank je!
Ja, mflur je moet nog met pap* cn mama
«preki-n. Herman.
- Wat je papa en mama betreft. Ella, zei
Herman, die niete dan vm-elonde en hatelijke
"jmierkingen van hen had gehoord zoolang hij
Ella het bof maakte, wat je popa en je
mama betreft...
Kn hij wierp het hoofd achterover en zijn lip
krulde zich.
Spreek zacht. Herman, zei zij. Mis
skien kunnen ons hooren.
Wat j© pnpa en mama betreft, venrolgtle
«In minnaar, zijn stem verheffen«l, ik houd
je vader voor een tan de meest respectabele
mannen, die ik txht héb ontmoet, en je manui
voor <i© beminnelijkste der vrou«en. 't Ver
wondert mij niets, dat ik in jouw zooveel
schoonheid ©n goedheid vereenigd zie, al* ik
bixlenk, wie je vader ©n je nu»der zijn.
Herman, riep dc vader, de deur openende,
z© is de jouwe.
Ontvang mijn zegen, zei de moeder, hem
om den hals vallende.
En terwijl Herman zijn boord weer goed
echikte, zei hij tot zk-h zelf dat één compli
ment, te juister tijd gemaakt, tegen een
schaal vol argumenten opweegt.
Geraffineerd.
Inbreker (met een handlanger do woning van
©'•n studentenkamer-verhuurster binnen slui
pend): ..Lawaai makon! 't Measch moet den
ken, dat een van d'r huurders thuis komt."
Do kla* kreeg de eerate 1<_. in d<- pin-uilog:©.
De onderwijze:<-s vz<»*g de kinderen i zo wel
wisten, dat or in 't. inenseh. bjk te li© am ateecN
©en vcrbramling plaats heel i
Een klein meisje stond op cn zei:
.Ja, juffrouw; als 't koud is kun je do
rook zienl
Ook een rekening.
Ik zag een man in <1© «tori. ;:ei WUIem,
die bijna zeven voet lang w.ni. Dal was wel
dc langste man, dien ik <*>it gezien heb.
't Zou wo:antwoordde Jan. Ik heb ©en
broer, die i6 twaalf vee*, lang.
Willem keek, of hij het m.-t heelemaal ge
loofde.
Z«4cer, zei Jan. ik ljeb wee halve broers
ieder van zes voet.
Onrerwaclit© uitwerking.
Mevrouw (die haar dienstmeisje een biljet
voor den schouwburg heeft g©g©v««ni: Nu,
hoe j* het stuk 11 bevallen. Mane?
Marie: Heel goed, mevrouw; u hadt eens
moeten hooren wat voor antwoorden het
dienstmeisje da*r aan hare mevrouw durft
gtn-en t
Op kantoor.
,.Jk heb mijn gewon© ochtendbeweging g<%-
mist".
„Lam voor je. Ho© komt dat?"
..We', ik Wiuj zoo vroeg op vanmorgen. En
nou heb ik dc tram niet behoeven na tc
hollen".
voor de H.H. muzikanten, die alsdan gaan den
ken, dat er aan hun spel geen aandacht wordt
geschonken en alsdan blij zijn-en terecht
dat het scheidingsuur daar is.
Hoewel dankbaar zijnde aan de heeren die
ons dezen avond boden, meenen wij hen in be
leefde overweging te mogen geven, wanneer er
weder zoo'n avond mocht worden gegeven
hetgeen wij ten zeerste hopen erop aan te
dringen om enkele kaderleden aan t© wijzen,
die tijdens den'duur van het concert den belha
mels liet spreken verbieden en hen zoo noodig
uit de zaal verwijderen. IVO.
Kerstmis.
Mil. Remmit Sunirtac, 4-1 Reg. Gren.,
schrijft' ons
De Zone Gods Jezus geboren.
Ja, do Zone Gods,, uit 4e maagd Maria ge
boren, kwam aizoo in monschelijke gedaante
op aarde om uit vrijen wil, naar Zijns zelfs
welbehagen, een weg t© worden van den dood
naar het leven. Dood was de wereld, verdor
ven, in en door zichzelf, ligt zij daar neer.
Want hoe is des mensclien natuur? God en
zijn naaste hatende ja, dat is de natuur,
waarmede het meDschenkind eenmaal' het
levenslicht aanschouwt. Hoe zal er. „nlzoo
geboren zijnd©" in des menschen hart anders
opkomen dan booze bedenkingen en haat, al
maar stichtende verderf en strijd? Door d©
zon.de aan dezelve verkocht, vindt het men-
scbenkind alleen daarin behagen, om Gods
geboden te verlaten en het duistere pad dei-
zonde te volgen. Zijn leven en werken, het is
een opvolgen van de inspiratie zijner verdor
ven natuur. Alzoo: dood in zichzelf voor het
heden; maar evenzeer, en wat meer zegt, dood
voor zijn eeuwige toekomst, ligt het schepsel
daar in zijn zonden neer.
Maar, daar kwam een weg; daar is een uit
weg gekomen. Jezus, Gods eenige Zoon, werd
geboren. Hij kwam op aarde om, als Midde
laar tusschcn den rechtvaardigen God en den
verdorven niensch, verzoening teweeg to bren
gen. Hoe heerlijk voor den heilzoekenden zon- j
daar als_ hij in 4at kindeke Jezus den eenigen
weg der genade mag zien ter. behouden is zijner
zie), Dan wordt do vre«lo in zijn hart ge
boren een vrede die alle rei st and te boven
gaat. Dan gaat zijn leven niet meer tegen
God cn voor de zonde, maar tegen do zond©,
voor Gud. Dan wordt ook gekend de ondooi
grondelijke liefde de3 Vaders, zooal# hij zich
openbaart door Zijn eenigen Zoon op aard©
te doen geboren wordenom onder zondige
menechenkinderon te wonen ja wat moer zij
voor dezelven den kruisdood in te gaan tel.
wederoprichting van- liet gevallen mensebdom.
Mijn waarde Jezer! Js ook voor u dit Kerel-
feest een vrede-sstom Een Rtem, die vrede
voor de zie! schenkt Want ook voor u komt,
<1© Zone Gods op aard© om u te behouden.
Hoort gij dan de stemme des Heilands niet,
uls Hij ann uw hart klopt; om ook een plaat?
in uw hart en in uw leven te mogen hebben?
Zonder Jezus, geen leven, geen ware Kerst
vrede; maar een leven in en tot den dood.
O zoek dan toch nog heden dien Jezus, dien
eenigen weg over Golgotha ter verzoening
onzer zonden met God, die om Zijnent wil
onze Vader wil zijn. Waarom zóudt gij dien
Jezus dan niet zoeken? Ja, waarom «Ion
eeuwigen vrede voor uw© ziel niet wenschen?
Zoudt gij dan het leven derven
Om voor eeuwig weg te sterven?
Jezus roept U telkens weer;
Hij, des Hemels Opperheer.
Kom tot Hem, ai, laat U leiden,
Van uw zoqdenstaat bevrijden;
Want, floor all© eeuwen heen,
Gaf Hij vrede, Hij alleen.
Milicien REMMIT SUNIRTAC.
I Bat. 4. Comp. Rog. Grenadiers.
Kerstmis 1916.
Afscheidsgroet aan Sergeant Haus,
Men schrijft ons uit Hardenberg:
Woensdagavond kwam alhier do onverwachte
tijding, dat sergeant Haus ons moest gaan
verlaten, hetgeen wij allen met droefheid in
onze oogen weldra moesten ondervinden. Nog
maar pas korten tijd hier, had hij weldra aller
harten tob zich getrokken, en zoodoende stom!
bij dan ook bij zijne meerderen zoowel als min
deren steeds in goed aanzien. Altijd had hij voor
ons, soldaten, een goed en vroolijk woord over,
ja hij leefde met ons als trouwe kameraad.
Docli helaas, hij gaat ons verlaten, om zijne
plicht als sergeant te gaan vervullen in zijne
garnizoensplaats. Wij roepen hem dan ook allen
een warm vaarwel toe, en dat> het hem steeds
in zijn soldaten- zoowel als burgerleven goed
moge gaan, is de wensch van de gansche grens
wacht te Hardenberg.
Afscheidsgroet aan de Crenswacht Hardenberg.
Langs dezen weg, gevoel ik mij verplicht,
om bij mijn heengaan en verlaten van het de
tachement Hardenberg, mijn innigen en war
men dank te brengen, aan den luit. Mulder,
comm. der grenswacht, aan de H.H. onderoffi
cieren, korporaals en manschappen voor den
aangenamen, maar helaas zoo droevig korten tijd
hij hen doorgebracht. Ik hoop dan ook dat die
zelfde geest van' broederlijk samenwerken steeds
in hen allen blijve voortleven. Dat steeds hunne
leuze moge zijn om elkander te steunen en te
helpen en ze steeds zoo blijven voortleven ais zij
tit nu toe gedaan hebben. Een hartelijk vaart
wel dan aan allen en dat het u allen steeds
goed ga is de wensch van uwen scheidenden
vriend
Sergeant J. HAUS.
Res. Bataljon VIII.
Men meldt ons:
Bij het Reserve Batalj«m VIII 25 R. T. 3
Corapio is een dans-, muziek- en tooneelclub
opgericht, die zich ten doel 6telt de lange win
teravonden, zoo gezellig mogelijk door te
brongen.
Commisie tot ontwikkeling en ontspanning van
militairen Reserve Bataljon F.
Men schrijft ons uit Res. Bat. F.
Bij bovengenoemd Bataljon is door de onder
officieren een commissie tot ontwikkeling en
ontspanning dei' militairen opgericht onder
goedkeuring van den heer Bataljons Comman
dant, Majoor Le Roy en onder eere-voorzitter-
schap van den heer Kapitein J. R. Wiegel.
Als adviseur der commissie staat de le Luite
nant Adj. de heer L. Bijsterue Heemskerk het
bestuur ter zijde.
Het bestuur bestaat uit de heeren sergt. le
kl. K la assen, voorzitter, 3e Cie.mil. sergt.
L. Schut, secretaris, 4e Oie.Lst.pl. sergt.
L J. C. van Wouden en sergt. v. d. Made,
commissarissen, le en 2e Oie.
Op len Kerstdag heeft deze commissie voor
de dan aanwezige militairen van het Bataljon
een feest georganiseerd.
Pandoeren,
Oplossing van het eerst© pandoerpraatje van
•„O. K. X. V." voorkomende in de Soldaten-
courant" van 20 Dec. no. 367
•Slag 1. No, 1 kl. 10, No. 2 kl. 8, No. 3 kl.
vr. No. 4 kl. k.
Slag 2. No. 4 h .vr., No. 1 b. 8. No. 2 r. vr..
No. 3 kl. 9.
Slag 3. No. 3 r a., No. 4 r. 10, No. 1 r. 9.
No. 2 sell. a.
Slag 4. No. 3 r. k., No. 4 h. No. 1 r. 8,
No. 2 sch. k.
Slag 5. No, 3 r, b., No. 4 kl. 7, 'No. 1 r. 7,
No. 2 sell. b.
Slag 6 No. 4 li. b., No. 1 li. 7, No. 2 kl. a.,
No. 3 kl. b.
Slag 7. No.. 3 h. 10, No. 4 sch. 9, No. 1 h. 6,
No. 2 sch. 30.
Slag 8-No. 3 h. 9, No. 4 sch. 8. No. 1 h.k.,
No. 2 sch. 7.
Alzoo op den. 8sten slag met hartenkoning.
Namens de pandoerclub „Het wordt kort",
de lichting 1931.
F. SCHENK,
J. W IVIEBERSDINK.
J. IV. DE KLAVEREN.
J. HEINE.
Oplossing van het pandoerpraatje no. 2 uit
de Soidatencourant van 20 Dec,
No. 1. r. 10, 7, A., b.
No. 4 seh. A., 9, r. 8, k.
No. 3 kl. 10. sch. b., kl.
tt,
No. 2 sch. Jckl. A., iwb. 10. 8.
No. 2 sch. vr.. kl. k.. J f*h 7.
No. 2. kl. b.. h. A.. 8 kl. 7.
No. 2 kl. 8, Ju b- 7. kl. vr.
Hangt alzoo op d©n 7dcn «dag.
C. DE JONG.
Mil. hospitaal. Hardcriryk.
Pandoerpraatj© van de pandoerclnb „Het
wordt kort", dc lichting 191 ]J
No. 3. r. 10, ach. k., 9, 8, 7; kl. 7, 9, vr.
No. 2. seh vr., kl. 6, 8; r. Iu vr.. 9; h. vr., b.
No. 3. sob. a, 10; r, Ju. 7; h. k.. 1', S, 7.
No. 4. sch. b., r. 8, h. 10, 6; kl. k., 30.
No. 3 speelt r. 10 op als tropf'; haricti aas
Op stok.
Namen» d© club:
T. SCHENK.
J. IV. DE KLUIVER.
J. W. WlEBEHDUIK.
J. HEUVELMAN.
Verder goed© opl. ontv. van beide 01' ren -Ier
beide pandoorpraatjes in no, 307 raM 011$ blad:
van do pandoerclub ,,D© Zwarte Hand'' IV,
Houwitser Batt. M. Trein do pandoerelub
Bakslobber", Bergen-op-Zoon:van «I© pan-
doereïub van 3© Cio )te?. XI 23 R. I.: van <1©
club „Helpt ona", 4.1.1). R. I.; van mil. C. «I©
Jong, hospitaal, Harderwijkvan dc pandoer-
dub „Het wordt kort. lichting 1911, Jteg.
Jager 4.2 en van de pandoorclub van 1.1.8 H l.
In Kerstnacht op waoht.
(Van korp. hosp. sold, G. D. Borgman.)
De Keratnaclit is weer aangebroken,
De lucht betrokken, guur en koud.
Ken storm, in h«ït Noorden op «©doken.
Loeit akelig door 't besneeuwde woud.
D© schildwacht staat daar droevig pedor,
Hij luistert naar den guren wind,
En denkt: wanneer brengt men mij wed.:,
Bij 't dierbaarste, bij vrouw cn kind.
Voor 't Vaderland, zoo denkt do schildwacht.
Sta ik hiér op deez' eenzamen post,
Terwijl een lief visioen hem toelacht
In 't holst van dezen Kerstnacht, ja in 't 'm' -:.
De Vrede, zal hij eindlïjk komen,
Zal waerlijk ;t Èuropeesch© lot,
Het schoonste van ons aller droomon.
Geindigd worden door d' hand Gods?
't I» Kerstnacht, zoo denkt de schildwacht
wedtfl*,
In gedachten, droevig, stil
Knielt hij voor zijn post ter neder,
En bidt voor land en Koningin.
Zoo viert het Hollandscb krijgsmandiart
Het Kerstfeest, ver van ad© menschen,
Met wakend oog en. vast© hand,
Aan Nederlandsch eenzame grenzen.
G. D. BOKGMiN',
korp. H. fv kantonnementft-
ziekenverblijf, Tilburg.
Kerstmis.
(Van korp. ZWEEDIJK.
Het licht is ontstoken
Jn duisteren naobt
Do vijand gewroken.
Verlamd is zijn kracht.
De Kerstmis-victorie
Klinkt thans in 't koor,
Hoé kindeko-glorio,
Hoe wreed men 't verstoor.
De lof dan bezongen
Met hope in 't hart;
Vast, onbedwongen,
Dat niets meer tart.
Want Hij is' geboren,
Die vreé geeft aan 't hart.
Die zoekt, wak verloren
En heelt alle smart.
Dat geeft waren vrede,
Die steeds Wijven zal.
Gericht dan uw bede
Naar Bethlehcms stal.
Weg al dan bang vragen
I11 somber geween..
IVant Hij wil u c'
En helpen alleen!
Ja, 't licht is ontstoken
Ju duisteren nacht...
En Satan gewroken,
Trots zijne kracht.
Het hart dus naar boven
En dankend© Hom
In. prijzen en loven
Met beds en stem.
Korp. ZWEEDIJK,
Hospitaal, Middelburg.
Kerstmis!
(Van mil. H. v. d. Berg.)
Kerstmis! De klokken luiden,
Het feest van den vrede is daar;
In elk huis van rijken en armen
Staat heden de Kerstboom weer k'aat-.
Al i» er Ju 7t- huis van de rijken
De Kerstboom wat mooier cn groot,
Toch blinkt een lach op 't gezicht vaq
d'armen,
Verheugd met 'b geen men hun bood.
Een ieder neemt deel aan de vreugde.
Gezellig aan d'huiselijken haard:
't Is Kerstmis, een feest van vreugde.
Ach, was er maar vrede op aard I
Helaas, in zoovele gezinnen,
Ontbreekt er een aart den kring,
Het is nu al twee jaar geleden,
Dat hij hen verlaten ging.
Misschien viert hij ook wel 't Kerstfeest,
En wel met de wanhoop in 't hart;
Of hij denkt terug aan de kringen,
Z:n gezicht vertrokken van smart.
Ach,unocht hij tech spoedig weer komen,
En vergeten 't smartelijke leed,
Dat hij op 't oorlogsveld moest lijden!
O, oorlog, wat zijt gij toch wreed!
'n Oude Moeder zit ook bij den Kerstboom.
Haar blikken gericht op 't portret,
Van haar jongen, haar liev'ling,
En gohreiend doefc. een gebed*
