Aria's Kerstmis
Oaze Koloniën
Lederzaken.
rinezaken.
Correspondentie.
TD1E3 SOXjiP gLrFEISrOQCJIF* AWX* va.n XriarH<3etg- £3 3 December X Q 1. g
ftrrnt ook de neutralen. Deze betreurenswaar
dig© verarming der wereld zal eiken dag den
eiscb naar vrede dringender maken.
Men schrijft ons nit Lausanne:
Teekenend is, dat een zeer Ententophiel en
In Frankrijk veel gelezen blad als de Jour
nal de Genève" hedenochtend de volgende
Vredesstemming ten l>este geeft:
„Het zoude niet betamen aan een orgaan
ran een neutraal land. welks burgers niet ge
mengd zijn in het vreeselijk slaggewoel, wen-
Schen uit te spreken, overigens zónder practise!;
rffect, voor het voortduren van den strijd. Wij
rrenschen vurig den vredo. Het is waar, dat
de triomf van onrecht en onderdrukking, de
verplettering van het recht, het verlies van
onafhankelijkheid voor kleine volken, die waar
dig zijn te leven, ons een nog grooter ongeluk
zou toeschijnen dan de voortzetting van den
oorlog. Maar de vredo sehijut ons wenschelij-
ker dan de volledige triumph voor de volken,
die deze verdiend hebben. Want zij zijn tegen
hunnen zin in den oorlog geworpen en hebben
met bewonderingewaaroigeu moed bet hoofd
geboden. Die volledige triumph zoude betaald
moeten worden met te voel verwoestingen,
bloed en tranen en een vreedzame ontwikkeling
heeft dikwijls aan het recht onverhoopte ge
noegdoeningen gebracht".
Wijzigt zich de stemming? Want, ge-lijk ik
zeide, de „Journal do Genève" is meer dan
een Zwitsersen orgaan.
Do „Nene Ziirchcr Zeitung" is sceptisch ge
stemd, doch verlangt eeno gecombineerde actie
der neutralen onder lekling van Amerika.
Overigens ziet het blad in het Duitsc-he voor-
stol voornamelijk eene manoeuvre ten opzichte
«lor neutralen en ten opzichte van het b i n-
11 e n 1 a n d, om bij verwerping van do zijde
der Entente, do gewensohte „Rücksichtslosig-,
keit" te kunnen doorvoeren.
Hot citeert o.a. de Berlijnsohe corresponden
tie van het nationaal-libernlo ,,N. Stuttgartor
Tngeblatt", dat in dit geval den oorlog a
outrance verdedigt, desnoods ook tegen Ame
rika.
Van de belangrijkheid van
de aviatiek of vliegkunst in
dezen oorlog hebben we al
heel dikwijls gewag gemaakt.
De vliegers hebben niet
alleen een gewiohtige, maar
ook dikwijls een gevaarlijke
rol te vervullen. En zij doen
dat in vrijwel alle legers.
Geen strijdmacht der ver
schillende landen, of er zijn
nviatenrs, die zich bijzonder
onderscheiden hebben bij ge
vechten in de lucht. Zoo
zijn er Duitsche, Eugelsche
en Fransche vliegers, die
hun tegenstanders in meer
dan een geval hebben neerge
schoten. Ditmaal geven we
een portret van een bekend
Franach vlieger, den onder
luitenant Guynemer. Hij is
eeu dergenen, die bewijzen,
dat ook in Frankrijk de vlieg
kunst een hooge vlucht heeft
genomen. Hij is in de lucht
thuis als wij op den beganen
grond. We zien hem hier af
gebeeld achter zijn stuurrad
Duitschland tot den laatsten man den strijd
moet voortzotten. v„
Bovenstaand bericht, dat in de Berlij
sche bladen in gelijk luidenden tekst, voor
komt, vinden wij iu Sckeidemann s eigen
orgaan, de „Vorwiirts", niet.
Duitsche verliezen.
-En^elsche bladen ceven thans, op grond van
de opgaven in de Duitsche verlieslijsten,. de vol
gende Statistiek van de Duitsche verhezen (met
uitsluiting van die der marine en der kol©-,
nialo troepen):
Gesneuveld of oan wonden gestorven
Gestorven aan ziekte
Gevangen
Vermist
Zwaar gewond
Gewond
Licht gewond
889.95'
56.070
214.739
235.041
521.293
293.170
1.453.870
Op do overige deelen van het front wordt
de artillerieactie voortgezet.
BERLIJN. Officieel. Front-kroonprin
Rupprecht, van Beieren: Aan de beide
oevers der Somme. werd bet artillerie
vuur eu dat van mijmverpers afwissc*
lend krachtiger. Ten N.W. en ten N.
van Reims gingen de Fransche afdeelingcn,
na krachtigo voorbereiding der artillerie,
tot den aanval op onze loopgraven over. i
Zij werden teruggeslagen.
Front-Duit sche kroonprins: Dinsdagmid
dag nam het vuurgevecht op den ooste
lijken Maasoever toe. De Franschen deden j
een aanval op heb Bois des Fosses.
De voor onze stellingen liggende hoeve
Chambrettes bleef na een gevecht van man
tegen man in hun handen.
O]) alle andere plaatsen van het aanvals-
front werden zij afgeslagen.
K'et opperbevel.
Nu generaal Joffre, chef van de Fran
sche strijdkrachten, technisch adviseur van
den oorlogsraad voor de leiding dei- opera
ties is geworden, berust het opperbevel op
het noord- eu oostfront in handen van ge
neraal Nivelle als algemeen bevelhebber,
met de generaals de Castelnau eu Pétain
als commandanten der voornaamste leger
groepen. Generaal Sarrail is zelfstandig
commandant van het Saloniki-leger.
Generaal Lyaufcey, de nieuwe minister
van oorlog, wordt als gouverneur-generaal
van Marokko opgevolgd door generaal
Gouraud.
RUSLAND.
Van hat Oostelijk oorlogsterrein.
Het Russische offensief.
PETROG RAD. (Bericht van deu Groo-
ten Generaleu Staf.) Eeu gedeelte van de
loopgraaf van een der Russische compag
nieën in de streek van. Malyi Porsk, dat
Zondag door den vijand genomen werd, is
door Russische troepen heroverd, zoodat de
oude toestand herstold is.
In de buurt van Bolotomy woei een vij
andelijke ballon captif naar de Russische
linieser is nog geen bericht ontvangen
waar hij is neergekomen.
Aan de rivier N^rajofka in de streek van
Kherboe-'-of joegen Russische verkennen? J genen gemaakt, en vele voertuigen, meest
Kr zijn twee schouwburgen, inrichtingen van
den allerniinstcn Tang. waar een stoel in het
zoogenaamde parket vijftien roebel kost. Kap
pers! ©dienden spelen de rol van holden en ver
dienen duizend roebel in de maand. Tot Octo
ber was cr ook een panopticum, maar toon dc
koude inviel, zijn alle Cleopatra's gebarsten.
Mon moest ze gauw in veiligheid-brengenwant
do' bezookers, die twee roebels entree betaald
hadden, achtten zich bedrogón cu wilden den
bod Itort en klein slaan.
Nu zal waarschijnlijk spoedig een einde ko
men aan het leven in Archangel, want het jjs
begint den toegang tot de'kust reeds te sluiten
on al is het lederen dag nog druk op deu Imo
gen oever van de Dwina, waar de elegante offi
cieren, bootwerkers en rcgeeritigsambtenaieu
heen en weer flaneer en, toch begint reeds de
vlucht voor den winter van dc ijezee.
OOSTENRIJK-HONGARIJE.
De kroning van koning Karl.
BOEDAPEST. Minister-president graai'
Tisza deelde in de Kamer van Afge
vaardigden mede, dat de kroning tot koning
van Hongarije den 30sten December zal
plaats hebben. Hij stelde voor, dat het
Huis daarvoor zekere maatregelen zou tref
fen en o.a. eeu paladijn-plaatsvervanger zou
kiezou, die samen met den primas den ko
ning de kroon op het hoofd zal zetten.
Verder moet een deputatie worden ge
kozen, die na deu plechtigen intocht den
koning zal begroeten en liem verzoeken,
tot de kroning over te gaan en verlof te
geven tot de kroning der koningin.
ROEMENIË
□e strijd in Roemenië.
SOFIA. (Bericht van den Gen. Staf.) De
troepen der bondgenooten hebben de linie
Baba-DaghOstrowo bereikt. Cavalerie is
de stad Baba-Dagh binnengerukt.
De Russen steken op hunnen terugtocht
de dorpen iu brand. De gebouwen van
eenigo beteekenis te Baba-Dagh zijn door
den vijand verwoest.
In Oost-Walachije duurt de opmarsch
voort.
De troepen der geallieerden zijn over de
rivier Caimatoei getrokken.
BERLIJN. (Officieel.) Bij verschillende
gevechten werden in de laatste dagen meer
dan 1000 Roemeensche eu Russische gevau-
Gewond maar bij den troep gebleven 207.819
Een totaal dus van 3.921.869 man.
ENGELAND.
Ccnan Doyle candidaat voor het Lagerhuis.
Naar de „Times" mededeelt is de beken-
do Engclsche schrijver Sir A. Conan Doyle
door de Unionistische uartij aangezocht ge
worden om zich candi. -;at te laten stellen
voor het Lagerhuis eu heeft hij zich hiertoe
bereid verklaard.
Mrs, Pankhwrst beboet.
De bekende suffragettes-leidster, mrs.
Pankhurst, is wegens het veroorzaken van
een volksoploop, welken zij wenschte toe te
spreken, eu hare weigering om zich op be
vel der politie te verwijderen, tot eeno boete
van 40 shilling veroordeeld.
FRANKRIJK.
Van het Westelijk Oorlogaterrein.
Kat Engelsch-Fransche offensief.
PARIJS. Ten zuiden van de Somme
deden Maandag aan het eind van den
dag de Duitschors een poging tot een
coup de main op onze loopgraven ten noor
den van Sailly. Een deel van de Duitscbers
slaagde er in een stuk vooruitgeschoven
loopgraaf door te dringenzij werden ech
ter onmiddellijk verdreven.
Aan den rechteroever van de Maas bom
bardeerden de Duitschers Maandagnacht de
streek van Louvemont en Chambrettes.
Niets te melden van het overige front.
Op 17 Dec. zijn twee Duitsche vlieg
tuigen aan het front van Verdun door onze
vliegers neergeschoten. Hedennacht wier
pen Fransche vliegers bommen iu bet
i 0p je sta-
Montmedy, en
de bivakken bij Azannes.
kca, dat Belgische arbeiders die reeds werk LONDEN. V eldmaarschalk Haig bericht:
11 Vroeg in deu ochtend brachten wij drie ruij-
gepro- j nen tot ontploffing ton zuidwesten van.Neu-
OU1TSCKLAKD.
Scfieioamann's reis naar Nederland.
De Duitsche bladen bevatten het bericht,
dat Scheidemann te Keuleu in een druk
bezochte vergadering het woord gevoerd en
bij d^e gelegenheid een bericht in de
Times" tegengesproken heeft, dat hij, al
vorens met Ebert naar Nedorland te gaan
om een onderzoek naar de wegvoering van
Belgische arbeiders naar Duitschland iu te
Eteiien, een onderhoud met den rijkskanse
lier zou gehad hebben.
Scheidemann ui... rde, dat hij op grond
van berichten uit Nederland omtrent de
bedoelde wegvoering daarheen gereisd was,
doch de juistheid van het hem daar mede- DT
gedeelde niet heeft kunnen vaststellen. Hij ProJ®^tie-en
heeft daarom de Duitsche regeer.ng om in- 1 ^lons vau Dunster en
lichtingen verzocht. Indien het mocht blij
ken, d„.
hadden, gedwongen naar Duitschland zijn
wc;-gevoerd, dau zou daartegen
t- >erd moeten worden.
Omtrent het Duitsche vredesaanbod ver
kleurde de socialistische leider, dat de vijau-
ci'.h ;ko pers niet de stemming van het volk
W '-Tgeeit en dat men in de eerstkomende
v ;-.cn wel andere stemmen zou hooren.
Y«.or het geval dat het aanbod niet aan-
v:rd wordt, zijn ook dè sociaal-democraten
v, omen eensgezind van meening dat
o
door J. SLAGTEH.
De boer kwam de kamer binnen, plofte
ia zijn armstoel neer eu p.anue do
L.. -two kou -voeten op de nachei, naast <}e
paarse van zijn zoon.
Dat zai n kouwe Kerstmis worden, va-
derf
We zulle* zien, gromde de boer binnens
monds, terwijl inj z jn pjuim van rechts naar
liltm verlegde en bedachtzaam kauwdo. En
na een poosje:
Aliea Konue we nog krijge; sneeuw of
x -ti-heid. Al leit er nou ijs iu t water, de
i can wel aeer afnenj'-
Baoeuw? 'k we-ct niet, dat 'k de laast-e
gr zn heb. zei de zoon.
In elk ge-.a., waarschuwde de boor, voor
jo geen weer. om veul buite te komme, Arie.
.'trie kuchte hecsch
Och, wat zou dat nou. vader. Zoo'n
biuje kou i« gezond, daar zol 'k niet van
b 'erve
Hjj had 't zoo luchtig mogelijk willen zeg
gen, maar 't lukte nioter klonk een smarte-
hj: wanhoop in zijn stom.
De boer met z'n groote blauwe oogen in
?i< gerimpeld roode-appel-gezicht, keek hem
viile St. Vaost.
De vijand liet ten zuiden van Ypereu
een mijn springen, zonder echter onze loop
graven te beschadigen..
De vijandelijke artillerie was gedurende
den nacht buitengewoon actief in de om
geving van Eaucourt l'Abbaye.
Wij bombardeerden met succes de vijan
delijke linies ten oosten van Fauquissart-
sterken troep Duitschers op de vlucht
en namen er eonige gevangen.
Het Russische Klondyke.
Li een correspondentie uit Stockholm in den
„Berl. Lokal-Anz." worden aardige bijzonder
heden medegedeeld over het leven te Archan
gel. Het gaat. daar den menschen buitenge
woon goed. De boer, die kort geleden nog met
vijftig kopeken j>er dag een gelukkig mensch
was, vindt thans hij een dagloon van twaalf
roebel zijn financieele positie onhoudbaar,
lederen dag willen de arbeiders opslag hebben
en zij zijn niet met eeu paar kopeken tevreden,
niet met een of twee roebel, het moeten steeds
weer vijf roebel tegelijk zijn. Het geld ver
dienen is in Archangel gemakkelijk geworden,
maar het uitgeven kast nog hoofdbrekens. De
boerenvrouwen hebben haar hoofddoek afge
nomen en dragen reusachtige hoeden met fan
tastisch geverfde veereu. De winkeliers bele
ven gouden tijden. Alle oude waar gaat Voor
fabelachtige prijzen van do hand. In do mode
magazijnen staan de oude boerenvrouwen in
lango rijen om witte glacé handschoenen to koo-
pen. Groote nummers, die de winkelbediende
onmiddellijk over de gekloofde handen moet
trekken. „Die trok ik aan, als ik met do feest
dagen naar het dorp ga", zegt de oude vrouw.
Dan koopt ze nog een paar heerenhandschoe
nen, naar de mode, voor haar man. Wat zij
kosten, doet er niet toe. Geld is er genoeg. Men
kan echter niet het geliecle vermogen aan
handschoenen en kleeren besteden. En de fan
tasie der boeren is niet bijzonder sterk in het
uitdenken van elegante buitensporigheden.
Een boer heeft een zekeren roem verworven,
omdat hij zich eike week wel driemaal laat
fotografeereu. Dat doet geen pijn cn kost ten
minste geld.
Van buiten kan men dit Klondyke zijn rijk
dom niet aanzien. Er zijn drie eindeloos lange
straten, die door talloozo dwarsstraten door
sneden worden. Dc huizen zijn eenvoudige
houten hutten. Met een puntgevèl op de ver
trekken gelijkvloers. Er zijn slechts weinig hui
zen van tweo 'of drie verdiepingen. Deze dater
reu uit de laatste jaren. Archangel heeft een
waterleiding, maar een rioleering ontbreekt
nog. Het vuile water loopt onder de houten
trottoirs.
De jirijzen van de huizen zijn voretelijker
dan de inrichting. Men betaalt thans in de
maand zooveel als vrooger in het geheele jaar.
Ycor drie kleine cngeineubiieerde kamers
vraagt men drie tot vier honderd roebel per
maand. In JiOii van dit jaar kwam echter de
hartclooze overheid tusschcnbeide, en /verbood I
iederen opslag in de bestaande contracten, i
Daarop begonnen echter de huiseigenaars
met duizend listen hun huurders weg te plagen.
Als dezen niet vrijwillig weg wildep. werd dc
waterleiding afgesloten, gingen er kachels stuk,
werd het dak opengebroken, zoodat het in-
regendo. Ycle tragedies werden toen in de wo
ningen vart twee verdiepingen afgespeeld.
De genotzucht van de bewoners van Archan
gel wordt slechts in bescheiden mate bevredigd.
met voedingsmiddelen beiaden, buitg<
maakt.
In de Noord-Dobroedsja zette de vijand
ziju terugtocht voort over de twee inge
richte stellingen, naar liet noorden. Het
centrale leger dringt tegen den Beneden-
Donau voort.
BERLIJN. Niettegenstaande den regen
val en de daardoor vrijwel onbruik
bare wegen wordt de opmarsch in Oost
Walachije snel voortgezet. De rest van
het Roemcensehe leger wordt rusteloos op
gejaagd in den nauwelijks 80 K.M. brcedon
vierhoek, welke in het oosten door de Do-
nau-moerassen, in het westen door de Kar-
pathen, iu het noorden door de Sc- eth wordt
begrensd. Weerstand met kans op succes
is in deze door de Boezdoe doorstroomde
vlakte niet meer waarschijnlijk, sinds die
rivier in breedl'ront door de vervolgers is
overschreden. De eenige grooter'e stad, welke
de Roenienicrs in dit gebied nog bezitten,
is Rimnieoo-Sarat; de steden Braila, Galalz,
.Tocsani behooren geografisch en strategisch
reeds tób de Sereth-stelling
In de Dobroedsja dreven de Bulgaren de
Russen reeds terug tot ten zuiden van de
Baba Dagli.
Het front van de verbonden troepen is
thans ongeveer 900 K.M. verkort.
Hot overschot van het Roemeensche leger.
PETROGRAD. Dé laatste berichten, van
het zuidelijke Roemeensche front alhier ont
vangen, wijzen er op, dat het nu wel zeker
schijnt, dat een deel van het Roemeensche
leger aan den Duitschen greep heeft kunnen
ontsnappen. De terugtocht neefb in goede
orde plaats gehad, en de troepen zijn aange
komen in do gereedgemaakte stellingen, wel
ke zich over eeu front van 200 kilometer
uitstrekken, reikende van de zee, gedeeltelijk
iaugs deu Donau loopend, tot waar de stel
lingeii in de streek van de rivier de Sercth
zich bij liet zuidelijkste Russische front aan
sluiten.
Boezec9
Do „Tagücho Itundsohau'' schrijft: Boczcoo.
het rechtscho steunpunt, van de liuio Boozcoe
Braila is door on/..- troepen verowrd. Na dc
verovering van Mizil ging onze opmarsch
dor naar liet noorden en langs do gewichtige
spoorweg Üjn Pioesti—M izilÜoezcoeRoman.
Bi| Doezooo hadden de Roemenen een sterke be
scherming bi do Boezeoerivior. Van grooto
beteekenis is de verovering van Boezooo o.a.
door het. feit, dat weer eon belangrijk stuk
van do Roemeenscho spoorwegen en eon van
do aanzienlijkste kruispunten van spoorwegen
van het hoelo land aan don vijand zijn ont
nomen. Roomenië beschikt iu het geheel over
0. Even was hot stil in de kamer en in 'n goede
i middags nog gezelligheid luisterden ze onbewust naai liet
gesnuif van do koeien op stal, het werken nic.
«n do ijzeren hengsels nijdig
zware klompenstappeu, dio
had doorgewerkt tot d'r dood toe en was ge
storven op 'n avond, toen ze
de vaat had gedaan.
En al had je dan ook meer dan eenemmern,
Knetis en Piet en dan Floor, die in dienst neerketsten
was, nou met de mobilisatie allemaal buiten over het grint slierden: gewone, ver
sterk© gofforte 't was toch naar, dat j© trouwde geluiden van eiken dag.
d'r een zoo zienderoogen zag wegteren aan Arie keek droomerig met "z'n donkere wijde
de kwaal, en dat je d'r niks aan kon doen. i oogen naar do plaat hoven de deur, waarop,
Dat 't juist Arie moest zijn, die 't meest© tusschen tafreeltjes van boerenbedrijf in uer-
verstand had van 't bwirijt en die zoo me- Jjjke krullen de woorden stonden: „Leve d©
rakel kon handelen op de kaasmarkt. Zoo'n boerenstand"Vador'a aandacht was bij het
schik als de kaaskoopers in
ie Woensdagsmorgens by
K.M. sjvoorweghjn. Daarvan zijn min.
dan tweo derde, ongeveer 2209 K.M., 111 onze
handen, ook de bclaugrijko spoorlijn Boecha-
restHsjcnavodaConscanza. Nu is er ook
het gewichtig© punt bygekomon van waal
lijnen loojien naar Tsjernowitsj, Galatz, Jassy
Fetesu.
Het eindpunt van de lijn BoezeoeFctasti
is de plaats waar nu do Bulgaren over d©
Donau zijn getrokken. Dit is een belangrijk
succes, omdat do Donau hior een eigenaardig
karakter aanneemt, dal. het overschrijden ze^r
bemoeilijkt. De rivier vormt hior een ontzaglijk
moerasland, de Boogemmmde Balta, dat zich
ovej- een lengt© van 100 K.M. van Silistria
tot Harsova uitstrekt. Dit moerasland heeft
ongev eer een broedt© van 15 K.M. op de breed
ste plek, en wordt in het westen dcor den zij-
van de Donau, dé Borcea. begrensd. Dit
moeraskind, waar gocn wogen aangelegd kun
nen worden, moest nu ovorschroden wórden.
Dit is den Bulgaren thans gelukt. De Domui-
brug van Tsjernavoda naar Ketesti is hierbij
waarschijnlijk van nut geweest.
Fetesti ligt hemelsbreed ongeveer 110 K.M.
ten zuidoosten ran Boeo^oo.
Oe Roemeensche petroleumvelden.
BERLIJN. Over de Hoemcensehc petro
leumvelden wordt. uit. Wee nen gemeld, dat
hoewel een deel ter technische inrichtingen
•ernield is, men cr toch rekening mee kan
houden, dat» hot boor- cn raffinaderij-
bedrijf ia grooten omvang spoedig kan worden
opgevat cu in korten tijd belangrijk kan wor
den uitgebreid. De plaatselijke, met liet werk
bekende bevolking toont zich zeer gewillig.
GRIEKENLAND.
De strijd in Macedonië.
SOFIA. (Bericht van den Gen. Staf.)
Macedmmch front: Van heb Presba-meer
tot over de Vardar zwak artillerie-vuur
van deu vijand, ceuigszins heviger alleen in
do bocht van de Tsjerna.
Aan den linkeroever van de Vardar en in
de streek van de Bellasitza nu cn dau beider
zijds artillerie-vuur en gevechten tussehen
patrouilles bij het Doiran-meer.
Laugs de Stroema artillerie-actie en
patrouillegevechten.
De nota der geallieerden.
LONDEN. Wij vernemen, dat het con
cept. der nieuwe nota aan Griekenland, na
overleg tussehen de geallieerden, thans is
vastgesteld.
Dej nota, die zeer spoedig zal worden over
handigd. loopt meer in het bijzonder over
de voldoening, die geëiseht wordt voor den
aanval op de troepen der geallieerden op 1
en 2 December j.l.
V5RSZNIGOE STATER.
De nieuwste voorspelling.
De „Manilla Times" ontving uit
Washington het bericht, dat. men in de
V. S. algemeen aanneemt, dat het voor
jaar van 1917 een belangrijke wijziging zal
zien iu de verhouding der Europees cm©
Men verwacht daar algemeen een ver
bond .tussehen Rusland, Duitschland en
Japan, oen verwachting dio gegrond is op
het aangaan van liet Russisch-Japansche
verbond ou de ininistericole wijziging in
Japan, waardoor het militair© element, dat
met voorliefde naar Duitschland ziet, aan
heb bewind gekomen is. Men venvacht, dat
Japan en Rusland het tegenwoordige bond
genootschap zullen opzeggen en zich met
Duitschland zullen verbinden tegen de
democratische naties.
Dc heer Nterstrasz.
Naar wij vernemen, zal het lid der Tv.
Kamer, de heer Nierstiasz, om gozouji..
redenen voor eenigo woken de Kamerverg J
gen niet kunnen nijwoneu.
Dr P. H. Roessingh f.
Ta s-Gjavenhago ia op 76-jarigen les1
overleden dr. T. IL. ltoessingh, cmii i..
predikant. Ridder iu de orde vaiï c!
Nodeii. L-.-euw, oud-lid der Tweede Kam
voor'het kiesdistrict Ëmtnen.
Onlusten in Djambi.
(O f f i c i e e I. )Bij het Departement van
Koloniën is ontvangen het volgende bericht
au deu Gouverneur-Generaal van Nedev-
laodsih-Indië De laatste drie verzetleiders
in Sarolaugoen zijn govangen genomen
Vliegmachines in Ned.-indië.
Omtrent de motoren der uit Amerika out-
•u vliegmachines werd nog aan de Dek
bladen bericht:
liet vliegen te Batavia is geheel stop gezet?
corband met den uitslag van het onderzode
door hut laboratorium van het stoomwezen
naar het materiaal dor vliogmotoren, waarbij
do vier eu twintig cylinders twee en twiii-
afgekeurd zijn. Het materiaal is zacht;
al vertoont het harsten eu scheuren."
Nader werd hierop uit Batavia geseind:
„Momenteel draait to I'riok eeu Amerikaan-
sehe motor, samengesteld uit do niet geheel
afgekeurde cylinders en zuigers, waarvan heb
gietstaal wel eenigo scheurtjes vertoont, doch
misschien bruikbaar is. Men laat dien motor
ier cn twintig uur achter elkaar loopen om
de betrouwbaarheid to constatceren.
Zijn de selieuron niet vergroot en geen
nieuwe gebreken geconstateerd, dan wordt
©gelijk toestemming gegeven dezen eenigen
motor in een hier gereconstrueerd vliegtuig te
plaatsen cn dc vliegpogingen te hei-vatten".
Uit do Staatscourant.
Bij K. B. is Lng. 1 Jan. benoemd tot mi'.-
ccmm i/Ii. Ie mil.-distr. v. Zuid-Holl., P. J.
üchott, gee. kol., oud-pl. comm. to Am
sterdam. wonende te 's-Gravenliage.
Bij K. B. is b/h. legor in X.-ï. benoemd
en aangesc. tot off. v. gcz. 2de kl., de arts
W. F. Bax.
Oorlcgsbegrooting 1916.
het afdeelingsverslag over het wetsoni-
erp tot nadero verhooging van de oorlogsLv-
grootïng voor het dienstjaar I91ti, werd do
raag gestold hoever de oltooiing der beide
kazerneiuenton waarvan in het wetsontwerp
iprako is, thans is gevorderd. De Commissm
ui Rapporteurs vertrouwde, dat de Minister
bereid zal zijn deze vraag alsnog mondeling
of schriftelijk te beantwoorden.
Ontheven.
Do 2e luitenant dor genie O.-I. leger X. .T.
C. T i o r i o is onthei en van zijn indeeling bij
het leger hier te lande.
.Naar Oost-lndiö.
De voor het O.-I. leger bestemde 2e luite
nants der inf. A. J. M. Koster en M. C.
H. TV. van B e u s e k o m zullen 4 April met
et stoomschip „Prinses Juliana" hunne be
stemming volgen.
Z. K. H. Prins Hendrik.
Nader vernemen wij, dat hot door Z.K.H.
Prins Hendrik aan mr. A. G. A. Ridder van
llappiml te 'liel gebrachte bezoek van geheel
particulieren aard was.
Grondwetsherziening.
Onder de nadere wijzigingen, door de
Regeering voorgesteld in overleg niet de
Commissie van Rapporteurs betreffende
de Grondwetsvoorstellen, zijn er een twee
tal, welke beoogon de uitsluiting van het
meervoudig kiesrecht, in art. 80 ten aan
zien van de verkiezingen voor de Tweede
Kamer vastgelegd, ook te deen "gelden voor
de verkiezingen voor de Provinciale Staten
en de Gemeenteraden".
Daartoe wordt hét voorgedragen tweede
lid van art. 127- (iu wélk artikel de Staten
verkiezingen worden geregeld) en dat van
art. 14-7 (in welk artikel de Raadsverkie
zingen geregeld worden) gelezen als volgt:
,,De laatste zinsnede van het eerste lid.
het tweede, derde en vierde lid van artikel
80 zijn van toepassing".
De nieuwe 5uccosssewe4.
De Tweede Kamer heeft met 39 tegen
16 stemmen aangenomen het nieuwe wets
ontwerp tob wijziging der Successiewet,
ie met 'u aardigheid een mooien prijs wust
te maken. En wat had ie niet 'n gezicht d'r
op als er 'n zieke koei was: ja, meer nog
dan de veearte, die 't ook altijd niet wist.
Arie, die kende de beesten, die wist van
allemaal wat voor kuren ze hadden en hoo
io ze moest aanpakken. Was 't met Arie al
leen. dio Kees baas kon, den stier, waar ze aBe
maal bang voor waren? Zonde was 't toch,
zoo'n jonien, zonde voor 'm zelf, zonde voor
do boerderij
Waar is moeder? vroeg de boer.
Effe naar de kippe, antwoordde Arie, en
op de klok kijkend
Ja, 't is tijd, hoor. Trek in 'n bakkie?
Nou, smakte de boer; ik mot weer 'a warm
worde.
Achter in den koeienstal hoorden ze de klink
lichten, de deur toeslaan on klompen uitdoen.
Vader en zoon knikten elkaar toe: daar
Die jongen zag d'r toch weer zoo beroerd
uii. Had de dokter niet gezoid, dat ie zioh
in ïcht moest neinen, geen tocht en geen
nr.ttiehcid, en veul eten? \fnar hij was
nou eenmaal niet wijzer. Dat liep maar bui
ten deur de modder, in de regen en dau
nog rooken d'r bij, wat ook niet mocht
Dan moést 't wel verkeerd gaan. Wat zat
ie daar nou weer as 'n slapp" zoutzak, zoo
smalletjes in z'n gezicht en dsn die groote
©neem't Was net Sijtje, daobt de boer.
jr'n eigen 2mter. die ook aan de tering wr.s zorgvuldig
gekorven. Die had ook niet ziek willen zijn. j Op het groote koffieblad blonken de witte
Moeder, schraul-gezonde, kleine boerin, met
donkere, bedrijvige oogen en helderwitte wiek-
muts, kwam binnen: in haardroge, gebarsten
werkhanden lagen drie teer-roze eieren.
Weer 'n aichie. moeder?
Ja hoor. klonk haai- stem scherp^ en schel
weer drie. z- beginne a! te leggen. Nou ken je
I weer 's 'u aichie krijgen. Arie.
i Voor mij niks noodig, hoor. Verkoop ze
j maar, zo henne duur sat.
Moeder dee 'n kast open en legde de eieren
een mandie.
aast elkaar, de reusachtige kan stond
ra hadden als j «armen van z'n voeten, terwijl beurtelings zijn
brik stond en j beide wangen strak builden door den druk van
de staag-bckouwde pruim. Onderwijl zorgde
moeder voor de koffie, keek eens naar den em
mer, schudde do suikerballen los in het zwarte,
blikken trommeltje, veegde de tafel aan
Kom, waar blijven zo nou?
Daar liê-jo ze al, waarschuwde Arie, die
door het. kloin-germte raam het'erf afkeek.
Uit den stal kwamen nu zware stemmen c-n
daartusschcn door klonk een hooge lach.
Klompjes blokten togen elkaar en door <lo half-
glazen deur zag moeder ze naderenKnelis eu
Piet, Hannes, do daggelder, en Kee, de meid.
Zonder wat te zeggen, kwamen ze binnen, na
men hun stoelen en een poosje zaten zo zwij
gend bijeen, bevangen door do kachelwanntc.
Moeder schoof do kopjes toe en het trommeltje
ging rond met de ballen. Ieder nam 'u tvilh-,
roodo of zwarte cn slurpte de heeto koffie
langs de zoete suiker in den mond.
De vorst houdt ar., begon Knelis. Hij
wa6 de oudste en had zoo'n beetje het gezag
op de hofstee, als vader er niet was.
Op de steenkuil rijje ze al, viel dc dag
gelder bij.
En do lucht, vroeg de boer?
Die werkt merakel, antwoordde Knelis.
Sneeuw! besliste de boer.
't Kan best beure. zei Hannes met 'n
wijs gezicht, voor tweo jaar ging 't net zoo;
dat. hè-je in deze tijd. Toraee voortan zilte
'W© d'r inje zei 't zien. En bewust van het
gewicht zijner voorspelling trok-ie z'n onder
lip wat op met de'mondhoeken naar beneden,
terwijl van z'n neus to- weerszijden den
mond '?rk - groeven plooide in zijn rauw-
<5 «rergMKMKn uit d« „Nieuwe Courant", j ie warmen of <!e gloeiende kolen u d«n emmer. borstelige huid,
Arie huiverde lichtelijk en kuchte.
De winter was begonnen, de lekkoro zon
ging weg eu de kou kwam, waartegen je.niks
kon doen. 't Was of ie zich zieker voelde dan
b;j 't opstaan. Als ie maar niet in bod moest
als 'u zieke stumper. Dan kon io weer niks
doen, niks zien....
Moeder schonk het tweede kopje in.
-- Vanmiddag komt Floor met z'n Kerst-
verlof, zei ze.
Floor was 'r lieveling: h'ij was do jongste on
leek op haar; /-:• was trotsch op dien knnpj>en
soldaat, wuar alle maides uit de buurt dol op
waren
Hoe laat? vroeg de boer.
Vier uur an t station, vijf uur hier, zei
móeder beslist.
As io niet bij Groenedijk gaat opsteke,
spot-to Piet.
Kee gierde 't uit en kletste do handen op
haar dijen:
- 't Is maar 'n leventje as soldaat, lachte
ze. weinig werk on do kost voor 't kamvo.
Piet porde haar in de zij.
Jij wou maar, dat je zoo'n soldaat had,
zog?
Ikke Neo hoor
Maar midden in haar vroolijkheid zag ze
Ario in z'n hoekje hij de kachel tf-ourig naar
haar kijken. Plotseling begreep ze, dab die
geen pleizier kon hebben, en goedig vroeg zo:
Hoo is 't er vandaag mee, Arie?
Met main Best hoor, beot-ie wreve
lig af
Hij kou 't niet goed hebben, dat zo vroegen
naar z'n gezondheid. Maar de goede bedoe
ling van Kee- begrijpend, suste hij: ..alleen 'n
bietjeMampig. zie je", maar dat hê-je zoo mei
de kou."
't Zal nog wel kouwer worde, profeteer
de vader. Hij had z'n pruimpjo in den kolen-
bal; gegooid en z'n houten pijpje opgestoken.
Nu blies hij de zware, blauwe wolken gesta
dig naar boven, makkelijk achterover leunend,
en verschikt© de blauwe kousevocten met de
lichte on donkere stopjes, zoodat zo allebpi
hun deel kor.deu krijgen, van de lekkere
ttarmle
Fain. a-. d'r iri zou komme, betuigde
Piet; dun kenne we weer 's ryje.
j En de tikker staat ook al twee jaar te
roeste, viel Knelis bij. Maar nou, zoo gauw
d'r 'n voet sneeuw leit, spanne wc de zwart iu.
-r- Jonge ja, zei moeder. V.'o hebbe toch
zoo merakel mooi belletuig. Ik zon nog wel':
'u toehie wille maken; wat jij, vader?
Ja, bedacht de boer, tussehen two© pijp-
zuigjes in. Dan rijjo we 's naar Antjies.
Antje was de getrouwde dochter, die heel in
do Meie woonde.
Vroeger hé'k er altijd zoo'n aardigheid
gehadWeet jo nog wel, moedor, toen
we vreeë same? Toen benne we nog "s ver
dwaald mot de tikker .achter iu Zekveld op
'n avond, want we kon geen weg meer zien
Maar affain, dat kwam wel terecht.
En ondeugend knipoogde hij naar do jon
gens. Die schaterden luid en Koe gierde met
li hoogen lach boven allen uit. Zelfs Arie
moest iachen en even vergat hij z'n kwaal
Zeg moeder, hoe doe vader toou? plaa;
de hu".
jk-hei toch uit, weerdo ze ,tf mot
half vroolijk, half boos gezicht. Wat is dat
nou voor praat voor zoo'n ouwe vent! As do
domenee 't hoorde, dio zou d'r schandi
spleke.
Po domenee het óók gevreje in z'u tijd.
beweerde Knelis Jcalm.
Zoo is 't net, vond Kee.
Do boer was prettig op zijn praatstoel g<
komen. Met duim on wijsvinger van de
rechterhand wierp io de ouwe, viwzc pet ach
ter op 't hoofd eu krabde met do drio an
dere vingers in z'n grijze, krullend© haren.
Maar da's vast, zeidio; winters hebbe
we nie meer as vroeger. Toen kon je drie,
vier weke schaatserije en 't ijs was 'n halven
meter dik. We ginge met paard cn rijtuig
over den Rijn, eu sneeuw dat er lag! Alles
dik d'r onder. En 'a avonds kwamiue de
haze op de wurft 1) vun den honger en w
schote ze van achter do deur. En piiuzo!
'k Heb zo gehoord vim morge, viel
Kee in.
Ganze?
Ja 'k lee nog in bed, maar 't was duide
lijk genogt.
Van 't ganzobord ware zo. spotte Piet.
't GnnzeWd voor joïi, gaf Kee terug.
1.- Erf.
Schout-bij-nacht J. A, M. Bron.
Bij het Departement van Marino is tele-
•afisch bericht uit Indië ontvangen dat de
thout-bij-nacht J. A. M. Bron de betrekking
an commandant van de zeemacht en chc-f van
liet Departement der Marine in Nedcrlandscli-
Indië heeft aanvaard.
Uit de Staatscourant.
Bij bescb. r. d. Min. v. Marine zijn luit. t.
z. lsto kl. J. P. Re ui ijnse en id. 2de kl. J.
A. Kru y s, met 22 dezer gepl. a/b. „Hecm*-
kerek".
Hr. Ms. „Holland".
Blijkens bij het Dep. van Marine ontvangen
bericht is IIr. Ms. pantserde!:schip „Holland
ouder bevel van den kapitein ter zeo J. H.
Zeeman, den 12en dezer u- Vigo aangekomen.
ONZE CORRESPONDENTIERUBRIE*'
Por brief wordt ruets Doantwoord. Allo vragen
word8ii regolmatig en zoo spoedig mo
ge I ij k en geheel kosteloos door ons op
da beurt afgedaan, zoodat het overbodig is nog
weder eons bij nader schrijven antwoord to ver-
loeken.
Gauzo, ging dc boer voort, die hadde we
altoos vast eiken winter achter in 't land bij
de kaai, troepen van twee-, driehonderd eu
r, zoo om on nabij Korstnus tot in Februari
En dukkels genogt kwammo we met een
paaa- thuis, as d's sneeuw lag.
Vertel nog 'a vader, vroeg Piet.
As d'r een bonk sneeuw was gevalle en
d'r goed ijs in dc sloot lag, dan trok ik 'n wit
hemd over m'u loeren an en oen. witte broek
een witte zakdoek over no pet. Zoo ging
ik plat op 'n prikslee ligge met me geweer en
dan maar prikke, zuehi ei de s'.oot af. Die
0anze zien jo niet door al dat wit; vaak kwam
ik midden tussehen ze in. Dan een schot en
je had "n paar. 'n .Mwakolo bout, hoor!
Tjonge, diit doen we 's!
Ario had 't gezegd voor hij 't wist en een
kleur vloog naar zyn gezicht: allemaal keken
ze naar hemwat wou hij nou
Schei toch uit, jongen, schrok moeder;
't is om doodziek van te worde!
A lie's oogen glinsterden on koppig hield
hij vol: As vader 'i kan, kan ik 't ook.
Jij mos beter luistero' naar wat de dok
ter zeit, vermaande vader.
De dokter? De. dokter? Die weet 't om-
mers óók niet? En hij zei zelf, dat ik beter
wier.
Eu jo zei 't late, gebood moeder. Omdat
ik 't zeg.
Ario stond op en liep do kamer uit, den
stal in.
Ook Koe verhief zich. Ze kon niet hebben,
als Arie zoo ijzig deed.
'k Ga verder boene, riep ze, door de deur
in den stal verdwijnend. Eu vanmiddag de
wurft nog klauwen 2) ook.
Zo schoot iu haar klompen en klikte do
klink op.
't Sneeuwt! klonk haar hooge, schelle
stom.
De muis-vale, dio 't dichtst bij do deur
stond, hief haai- goedigen kop en slaakte een
lang-gerekceu uithaal, die Inag-brommend be
gon cn hoog-klagend eindigde.
(Slot vólgt.)
2) Harken,
