No. 368
Vrijdag 22 December 1916
Orgaan w©©r Leger en VBoet.
Oorlogsnieuws.
Onder redactie van D. MANASSEN.
Ot tasstand in
Eon praatje over huisvlijt
De Vredesvoorstellen.
DERDE JAARGANG.
DE SOLDATENCOURAN
EEDACTIE J3N ADMINISTRATIE VALERIUSSTR. 10», AMSTERDAM. DIT
BLAD VERSCHIJNT DRIEMAAL PER WEEK. LOBSE N(IMMERS VOOR
MILITAIREN 1 CENT, VOOR BURGERS 3 CENT. ABONNEMENT BIJ VOORUIT
BETALING VOOR MILITAIREN 0.75, VOOR BURGERS/1.50P.KWARTAAL
Voor Advertot" i?n wende uier. zich tot oum
Amsterdam. JVü's dei AdvertimtiCn )-ur i
dt'il:ogou op do tv.■•■•Jo, derde en vi-ido pijn.
reductie.
uL Voor Jü£'ïojid%..
ubtiel tarief. 13-j abonnement
Roemenië.
Ziehier een overzichtelijk lraanje van het land in den Balkan, waarheen in
de laatste maanden voler oogen waren gericht en wear nu ook nog het krachtigst
gestreden wordt Roemenie. Met België, Servië en Montenegro een der kleinere
landen, die het hevigst geteisterd zijn in dezen oorlog Misschien is het lot van
Roemenië wel het meest tragisch van alle het had buiten den oorlog kunnen blijven
en heeft het snelst er al de rampen van ondervonden.
Roemenië kan genoegelijl< in drie deelen worden gesplitst, die ook. afzonderlijke
namen dragen, de Noordelijke uitwas Moldavië, dat in t Oosten aan Rusland grenst,
het grootste westelijke stuk, ten Noorden en Westen van den Donau, Walachije,
waar de centraden uu vrijwel de meesiers zijn en het stuk tusscheu Donau en de
Zwarte zee, de Dobroedsja. In dit laatste deel en Moldavië biedeft de Russen en
Roemenen nog tegenstand aan dê cenfcraleu, die Walachije en de Dobroedsja reeds
in bezit hebbben en tot aan de mondingen van den Donau zijn doorgedrongen, Jassy,
dicht aan de Russische grens, is na de bezetting van Boekarest, de hoofdstad.
Het a.s. Kerstfeest,
No, 370 van „De Soidatencourant" zal met
het oog op den Tweeden Kerstdag niet op
Dinsdag 26 Dec,, doch op Woensdag 27 Dec.
door onze expoditie verzonden worden. Daarna
volgt de verzending weer op do bekende tijden.
Lloyd George heeft gesproken! Zooals
Düitschland aan het hoofd der Centralen
feta at, mag men wel zeggen, dat Engeland
de geallieerden aanvoert. En Lloyd George
is tegenwoordig Engelsch eerste minister
en de man van het oogenblik in Engeland.
Wij kannen veilig veronderstellen, dab
Lloyd,George in zijn redevoering niet alleen
het richtsnoer van Engeland heeft aange
duid, maar ook dat van alle geallieerden.
Di" was trouwens reeds te verwachten uit
de woorden, die gevallen zijn in de vel
schillende volksvertegenwoordigingen de^
Entente-mogendhedeu
Wat Lloyd George dus heeft gezegd, J3
van het allergrootste belang voor de toe
komst. Hij heeft vrij duidelijk gesproken.
I'e geallieerden willen wel vrede, maar eerst
•wanneer het oorlogsdoel volkomen wordt be
reikt. In dit opzicht zijn al de geallieerden
het eens. En het oorlogsdoel heeft de En-
gelsche premier ook vrij nauwkeurig om
schreven. Het is: volledige terug
gave, volledig herstel, be-
Er ia aan dé mobilisatie ook wel wat
gooas te vinden. Volgens .sommigen heel voel
goeds cm wo gelooven, dab <Ho met geheel eu
al ongelijk hebben. De mobilisatie heeft de
Verschillende standen van ons volk dichterbij
elkaar gebracht, heeft in oogenblik leen, clat
er werkelijk gevaar dreigde, ons allen doen
gevoelen, dat we nog een vaderland hadden
to verdedigen, er waren er inderdaad,..die
daaraan twijfeldenhebben daardoor ons
kracht en verheffing gegeven... Doch daar
wilden wo 't eigenlijk niet orer hebben,
toen we dit artikel begonnen, zoo hoog-op
zochten wc 't niet. Ook in betrekkelijke klei
nigheden heeft do mobilisatie haar goede
zijde. En daaronder, behoort, dat zij meer dan
ooit de „huisvlijt" naar voren heeft gebracht.
Wat „huisvlijt" is, weten we allen, niet
waar? 't Is een deftiger woord voor.., knut
selen. 't Is, zonder van beroep een hand
werksman to zijn, mooie of minder mooie
dingen maken. Een ambtenaar bijv., die
aich een werkbank aanschaft en uit ruwe
planken een tafel fabriceert is feitelijk een
knutselaar of „huisvlytor"Maar iemand, die
uit. een si garen kistje mat een figuurzaag een
portretlijstjo vervaardigt, insgelijks. En wie
uit oen weggeworpen bc-sdniitblik oen lan-
tG.arntje vormt, niet minder. En wie uit oude'
Boopbeemtjes met zaag, vijl en schuurpapier
dominosteentjes vervaardigt, is zeker een
huisvlijter.
Men ziet, dat men zonder kostbare workr
bank of dure planken zeer goed aan huisvlijt
ücr.n doen. We kunnen zelfs ecu stapje- verder
gaan en bewe-èn, dat de echte knui.vsl.-iar er
jnist zijn eer instelt, om als grondstof voor
aijn producten datgene te nemen, wat anders
eigenlijk weggeworpen wQrdfc: oude blikken
dooaeu, stukkon karton, beendoren, kurken,
aolffi gebroken bezemstelen. Met andere woor- i
den, men kan uit afval, dat anders op den mest-
V»p of in den vuilnisbak terecht komt, nog
boel wat aardigs en somtijds wat moois maken. I
Bs (BB» tydens cu door do mobilisatie, nis
trouwbare waarborg. Ruim op
gevat wil dit zeggen, dat de centralen, die
aan bijna alte .Linten diep in ,'s .vijand»,
land «taan, dit alles weer zullen ontruimen;
dat zij bovendien België en- Servië bijv.
schadeloosstellen, dat zij verder waarborg
geven, dab Duit-schlaud met opnieuw zich
versterkt, zich. niet aangordt tot een nieuwen,
oorlog. Zullen de centralen daarin treden 1
Lloyd George gelooft het niet, en wij niet
met hem. Volgens den Eugelschen eersten
minister is de tijd om vrede te sluiten nog
niet aangebroken. Zoolang Düitschland zich
nog beschouwt als overwinnaar, is er geen
sprake van, .dat de toegestoken hand kan
worden gegrepen.
Elders in dit blad geven wij verkort de re
de van Lloyd George weer. Zij is in staat om
pessimitisch te maken wat de hoop op vrede
betreft. Er was daarin verder sprake van een
nog krachtiger voortzetting van den oorlog,
van hulp aan Sarra.il, opdat die verder in
den Balkan kau doordringen, van binnen-
laudsche hervormingen in Groot-Britanuië,-
zoodat dit beter den oorlog kan volhouden,
van een krachtiger optreden in Grieken
land, van ua-uwere aansluiting aan heb moe
derland Engeland aan de koloniën, enz. In
eeu woord, er is daarin sprake van nieuwe
groote en geweldige maatregelen, waardoor
het oorlogsdoel, volkomen nederwerping
van Düitschland, kan worden bereikt.
Is er dus volstrekt geeu kans meer op
vrede binnen afzienbaren tijd Dat zouden
we niet gaarne willen opmaken uit de rede
van Llöyd George, al is zeker die kans niet
verhoogd. Want onomwonden wijst ook
Lloyd George besprekingen niet af. Maar
in te gaan op Duitschlands voorstellen zon
der ook maar eenigszins die voorstellen te
't ware een nieuwe kunst geboren de „afvals-
kuust".
Waarom juist in do mobilisatie? Omdat
honderdduizenden jon go mannen, dio uit hun
gezin, van hun vasto bezigheden gerukt wa-
rag., in hun veïo vrije uren eon grocnèn kwel
duivel loerden kennénde verveling. Die
kwelduivel moest verdreven worden. Daar
zijn veie middelen voor, maar die niet a-lie
aan iedereen voldoen. Niet ioder militair
houdt van lezen. Niet ieder vindt vermaak in
kaartspelen. Niet ieder zoekt, gelukkig, tijd
verdrijf in herberg of koffiehuis. Er bleven
altijd nog velen over, die met Ixun vrije uren
geen raad wifiten en vóór menigeen van dezen,
is het knutselen of de huisvlijt een uitkomst
geweest.
Als wij het over huisvlijt in hot leger heb
ben, denken wij allereerst aan den beer C.
Prince te Drieoergeu. Eere wien eere toe
komt! Al is hij nies de vader van do hiiïs-
vljjfc in heb leger, hij heeft daartoe wel den
eersten stoor, gegeven. Zelve een aartsknute
selaar, zag hij, (oen nauwelijks in Augustus
1914 do oorlog was uitgebroken, in, dat er
een vijand in heb leger was te bestrijdende
verveling. De jongens hl kamp of fort. of op
de schepen moesten wat to doen Lebben, en
hij bagon met zo spelen te geven, domino- en
damspelen. Te geven eigenlijk niet, zoover
reikte zijn kracht niot, hij leerde hun, zo zelf
te maken. Onze Soldaten courant was nog
maar oen paar weken verschonen, of'de heer
Prince brac]ut ons reeds een bezoek en vroeg
een halve pagina, van ons blad,voor do afbeel
ding van coü domino-spel, een andere halve
pagina, voor een damspel. Figuren van stee-
non, figuren van bord en schijven, dio do
militairen maar hadden op to plakken op
karton, blik. hout, om spelen to hebben,
waarlgy de uren omvlogen.
Dat 'was, voor meer dan twee .jaren, het be
gin. Er werd daarbij eigenlijk minder nog
aan do huisvlijt zelf gedacht, 't waren meel
de spelen voor de gemobiliseerden, die op den
voorgrond stoncleii, dan heit maken er van,
dan het knutselen dus. Sedert, hoc is dat ver
anderd! Spel-ra kwamen ook van andere zijde,
van velschillende kanten, maar daarnaast
dook op ia het lefter, breidde aich uit. werd
kennen, zou gelijk staan voor de geallieer
den met hun hoofd door een strop te rie
ken, waarvan Düitschland het eind in hau
den heeft. Dit wil misschien met andere
woorden zoggen, dat het afhangt; van
Duitschlands toegaven, of het bleodvergie
ten zal ophouden oi' nog krachtiger zal
worden voortgezet. Zooals de tegenstanders
nu tegenover elkaar staan, is geen vrede mo
gelijk, maar wie onderhandelen over een
zaak, vragen aan den eeuen kant te veel,
bieden aan de andere zijde te weinig,
toch kiumen zij daarom tot overeenstem
ming komen. Düitschland heeft bovendien
nog niet gezegd, wat het vraagt, wat het
toegeeft, liet zal daarmee wijselijk wachten
tot ook de geallieerden komen met voor
stellen, meer of minder bepaald, en dan zal
.uien verder kunnen zien. Misschien roept
men dan de neutralen er bij te hulp om
bemiddelend op te treden, al schijnen de
geallieerden daar nog niet? van te willen
weten.
Wat er van den vrede terecht zal komen,
weten wij dus nog altijd niet; wij hopen
er echter nog steeds het beate van. Maar
wel weten wij, dat de oorlog voortduurt op.
dezelfde verschrikkelijke wijze en aan al
de hoofdfronten. Of men 't Westelijk of
't Oostelijk oorlogsterrein neemt, of men
spreekt van Roemenië of van 't ïtaliaan-
sche front, overal blijkt de wil. om den
strijd voort te zetten onverminderd bij een-
ralen als bij geallieerden. In dc laatste
dagen zijn er juist van verschillende kanten
nieuwe aanvallen gedaan, zooals bekend is,
alsof men. daardoor wilde te kennen geven,
dat er van uitgeputheid, van verzwakking,
aan welke zijde ook, geen sprake was.
Van de nieuwe aanvallende beweging der
Fransehen bij Verdun is reeds melding ge
maakt iu 't vorig nummer van ons blad.
Die aanval was zoo krachtig, zoo hevig, dat
de Duitschers over een breedte van tien
kilometer drie kilometer moesten terugwij
ken. Men vroeg zich onwillekeurig af. of
dit nu een nieuw offensief dSr Franschen
was, of men een poging wilde doen om hier
een doorbraak te forceeren. Het jaargetij
leek natuurlijk niet gunstig voor zulk een
operatie, maar men kon niet weten. Eu
eigenlijk, men kan dat nog niet weten, maar
wel schijnt deze aanvallende beweging het
lot tc zullen deeïeu van de .mees. o offen
sieven dpr. geallieerden. Een herige stoot
heeft de Duitschers verrast en doen wijken
over een vrij groot terrein, maar daarna
hebben ze zich blijkbaar weer schrap gezet.
Een tweede stoot der Franschen is ge
volgd, maar had veel minder uitwerking,
alleen viel hun nu voorgoed het dorpje
Bezonvaux in handen. Daarop volgde een
tegenaanval der Duitschers, zooals we dat
steeds gewend zijn op het Westelijk oorlogs
terrein en de Franschen moesten weer de
Cbambrettehoeve ontruimen. Maar de
Franschen vielen opnieuw aan en namen
deze hoeve weer in bezit. Zoo is men bij
Verdun nu weer in de periode van heen "en
weer, van winnen en verliezen. Mogelijk is
natuurlijk, dat de "Franschen een nieuwen
stoot doen en weer vooruitkomen, maar het
lijkt er niet op, dat zij zullen doorbreken
of den tegenstander zelfs ver zullen terug
duwen.
Naast het Westerfront kijken wij vooral
altijd weer naar Roemenië. Daar gaan de
centralen nog steeds vooruit. Als dat zoo
een beetje voortgaat, krijgen zij geheel
Roemenië in handen; Walachije hebben zij
uu reeds ganscb in hun bezit eu de Do
broedsja .zoo goed als. Hier en daar staan
zij ook reeds in Moldavië, het noordelijk
deel van Roemenië, dat grenst aan Rusland
in h Oosten en aan de Boekowina in 't
noorden. Steeds dichter komen de centralen
hier naar de Russische grens aan de Zwarte
Zee; uit het zuiden zijn zij reeds opgerukt
tot Bakadag, uit het westen tot Braïla,
beide aan den Donau; weldra zuilen zij tot
de monden dezer rivier zijn genaderd.
Van de andere fronten valt wel niet veel
nieuws te vertellen, maar er**wordt steeds
gevochten, zoowel in Rusland als op het
Karstplateau en zelfs hooren we nu weer
van gevechten in Mesopotamia, waai- de
vijanden nog altijd bij Koefc-el-Air.ara tegen
over elkaar blijken te staan. De Engelschen
schijnen dit te willen herwinnen op de Tur
ken, maar zijn in ihuu pogen nog niet geluk
kig.
Wat er in Griekenland gebeurt, is verre
van duidelijk. Volgens Lloyd George, al
zegt hij het niet ronduit, moet het mee
doen in den strijd; de zaakgelastigden van
Venizelos, tot nog toe agenten genoemd,
worden thans gezanten, wat een erkenning
is der nationale regeering, die zich afscheid
de van die te Athene. Dit is weer een slag
in 't aangezicht van koning Konstantiju,
maar bovendien zijn er nieuwe, zware
eischen van de zijder der geallieerden te ver
wachten.
Dc redè var» Lloyd George.
(Van ccn bijsonderen, correspond ent
LONDEN. Het eerste optreden van
Lloyd Gèorgc als eerste mini-ter, dat. ik
iu het Lagerhuis bijwoonde, is geworden
tot eeu feit van de grootste lieteekeuif.
Het Huis was vol, alle banken waren
bezet. Op de gaanderij voor ..distinguished
visitors" zag men verscheiden gezanten. De
publieke galerij en de damesgalerij waren
reeds vroeg gevuld.
Spoedig na vragentijd kwam Lloyd
George- binnen, die met toejuichingen van
het geheele Huis begroet werd. Hij zette
zich aan de regeeringstafel naast Bonar
Law. Alle nieuwe ministers waren aan
wezig.
In de oppositiebanken zaten velen der
vroegere ministers. Spoedig na het binnen
komen van Lloyd-George trad ook Asquith
de zaal in. Hij werd met wariue toejuichin
gen begroet en nam naast Mc Kenna en
Herbet Samuel plaats.
Enkele minuten over vier stond de pre
mier weder op on werd opnieuw langdurig
toegejuicht'. Hij legde vellen papier met
aanteekeningen op zijn portefeuille en raad
pleegde die dikwijls gedurende zijne rede.
Dikwijls las hij groote stukken daaruit voor.
Na gewezen te hebben op de verschrikke
lijke verantwoordelijkheid die hij iu dezen
vreeselijksten van alle oorlogen op zich ge
nomen had, sprak hij onmiddellijk over de
nota die hij van Duit-schlaud ontvangen had
en die de vredesvoorstellen bevatte, welke I
hij, op elk woord nadruk leggend, nauwkeu
rig en duidelijk vorlas, terwijl het geheele
Huis zwijgend en in gespannen verwachting
luisterde.
Hij wees er nadrukkelijk op, dat de gealli
eerden ieder afzonderlijk en onafhankelijk
van elkander tot dezelfde conclusie waren
gekomen, dat er n.l. geea vredesvoorstellen
in de nota vervat zijn.
Alvorens de geallierdeu vredesonderhan
delingen zullen aangaan, moeten zij waar
borgen hebben, dat Düitschland voorwaar
den zal aanvaarden die mogelijk zullen ma
ken, dat de vrede gesloten en gehandhaafd
wordt.
.,De voorwaarden, die Engeland stelt,"
zeide Lloyd George o.a., „zijn herhaalde
lijk uitgesproken door alle leidende staats
lieden der^geallieerden, o.a. door 'Asquith
Het is van belang, dat er geen misverstand
blijft bestaan in een quaestie van dood en
leven voor millioenen, daarom wilde de
spreker ze nogmaals herhalen: „volledige
terug-gave. volledig herstel, betrouwbare
waarborg."
Lloyd George verklaarde verder, dat de
geallieerden den oorlog begonnen, teneinde
Europa te verdedigen tegen den aanval
van de Pruisische militaire kaste. Wij
moeten aandringen op de meest volkomen
een macht op zioli zelf... do huisvlijt. De ten
toonstellingen in verschillende steden van ons
land, waar de voortbrengselen van de handen
onze mannen in leger en vloot werden ge-
exposeerd en bekroond, een tentoonstelling
als ook weldra de hoofdstad zal zien,
legden getuigenis af van den ijver, de han
digheid, het geduld, van den kunstzin dik-
ijls, van velen onzer militairen.
IJver en handigheid, maar geduld vooral.
de lieer Prince heeft het meer dan eens be
toogd in zijn, versohilicmde demonstraties voor
troeponafdeelingen, zijn vooral noodig voor
den liuisvlijter, den knutselaar. Heeft hij die
eigenschappen en" brengt bij ze in praktijk,
zijn loon is groot; hij kan uit niets iets ma
ken; hij kan, wat als waardeloos zou worden
weggeworpen, vervormen tot iets nuttigs in
zijn huis, iots moois voor de oogen. Zoo
maakt hij een dominospel van oude soepbee-
nen, bordenhange-rs van ijzer- of koper
draad. dat bij den rommel was geworpen,
reflectoren voor lampjes van oud blik. dat hij
gladschuurt en polijst, allerlei voorwerpen
van sigarenkistjes, lampekapjes van waarde,
looze lapjes, die hij versiert met kralen, of als
hij die niet heeft, met kersepitten. welke hij
kleurt. Wij geven slechts enkele dingen weer.
het veld is naast onbegrensd.
Er is voor dergelijke huisvlijt maar wei
nig noodig De ware, echte knutselaar maakt
liefst heeiemaal geen kosten, doch dat gnat
niet altijd. Zijn grondstoffen echter zijn
moest waardelooze dingen, afval, zooals wo
reeds zeide.n. Papier esu hout zijn :b makke
lijkst te bewerken; hu et een schaar, stijfseljjof
gom en een figuurzaag komt men -al heel ver.
Blik is, volgons den heer Prince, een zeer be
geerlijk materiaal ai waarvan is heel wat moois
is te maken. Met oen gewone schaar laat liet
zich knippen in allerlei vormen, met schuur
papier en poetspomado glad en glanzend ma
ken. Oude beeolnutbusseu, broodtonimok, die
niet meer gebruikt kunnen worden, cacao-
bussen, die anders worden weggegooid, zijn
van veel waarde als grondstof.
Een huisvlijter, moent de heer Prinro, meet
vooral praktisch wezenhij moet nadenken en
zplf uitvinden. De weg kan hom woman go-
weaea, ma-ar hij moet. diep cja-a alleen hewan-
waarborgou dat deze kaste nooit moer <len
vrede van Europa kan storen
Wij willen oorder vertrouwen in de on
gebroken macht van ons leger, dan ia het
gebroken woord. .Toejuichingen).
Een foitn.ee1 antwoord zal binnen enkele
dagen door de geallieerden worden gege
ven
Zijuo verklaring, dat dc regecriug liet
volkomen e°n:: ih met do door Asquith in
zake de vredesvoorwaarde^ afgolegdo ver
klaring werd toegejuicht.
Opnieuw baretten do toejuichingen los
toen hij het antwoord op de Duitecho nota
uitgesproken liad. Het verdere deel der
redevoering, dat over de niouwe rogeering
handelde, werd dikwijls door applaus en
uitrqppen „hear, hear:'.' onderbroken.
De premier, dio in het begin yan zijn
rede zijn stem blijkbaar spaarde, werd
steeds opgewondener en sloeg bij sommige
gedeelten op de tafel en op zijn akten-
portefeuille, om zijn voorden nadruk te
veiieenen.
Geleidelijk kwam hel Huis merkbaar on
der den indruk van rijn krachtige rede.
De drastische en helangrijko wenken, die
de regecring, naar hij zeide. overwoog, ten-
ieinde den oorlog met de grootet mogelijke
kracht voort te zetten zijn beroep op de
natie.om «1 hare kracht eu alle oii'crs ten
beste te géven teneinde den oorlog, dien zij
om haar bestaan strijdt, te winnenzijn
metiedeelLhg dat de Imperiale Conferentie
bijoen zou geroepen cordenzijn- vurige hoop
dat er ecne overeenkomst tusschen Ierland
en Engeland zal bereikt worden, maakten
diepen indruk.
Met grooten eerbied luisterde het Huis
de 7-edevcering tot het einde toe aan.
Toen Lloyd George, blijkbaar onder den
indruk van deze belangrijke gebeurtenis,
hulde bracht aan zijn vroegereu premier,
voor wien hij verklaarde de grootste be
wondering en toegeii'.'ganhejd te gevoelen eu
hij enkele minuten na zessen ging zitten,
Weerklonken langdurige toejuichingen.
Mannen, die jarenlang bij belangrijke ge
legenheden de vergaderingen van het Huis
hadden bijgewoond, uitten de meening dat
deze rede eeu der indrukwekkendsten was,
die zij iu jaren in het Huis gehoord hadden.
Zij herinnerde hen aay de beste dagen van
Gladstone, toen hij ndg in zijn volle kracht
wa.-.
Llovd George leek tamelijk vermoeid toen
hij uitgesproken had
Onmiddellijk na den premier sprak As
quith, die hem in vriendelijke woorden ge-
lukwenschte met het ambt dat hij thans be
kleedt, hem verzekerend dat er- geen sprake
zou zijn van oppositie in de gewone beteeke-
liis. van het woord en beloofde dat hij zich
altijd den premier ter beschikking'zou stel
len, zoo deze zijne diensten mocht weuschen.
De zitting was zeker eene van historische
beteekenis.
Duitsche verwachtingen.
LONDEN. I)e „Times" verneemt uit New-
York De hooge verwachtingen van de
Duitschers v^n hun vredesvoorstellen blij®
ken uit de aankondigingen van de Duitsehe
scheepvaartlijnen, dat zi j bereid zijn vracht
contracten af te sluiten. De circulaire van
de Hamburg-Amerika-liin is van 16/1":
daarin wordt bericht, dat de directie gereed
is contracten af te sluiten voor bevrachtin
gen van Amerika naar Hamburg bij her
vatting *van den geregelden dienst na het
sluiten van den vrede of vroeger, wanneer
de beletselen voor zulk een hervatting zijn
verdwenen.
De Noordduitsehe Lloyd verspreidde een
dergelijke circulaire.
Naar bericht wordt, zijn maatregelen ge
nomen om de stoomschepen gereed te heb
ben voor het innemen van lading op 1
Febr. De stoomschepen zijn onlangs duchtig
nagezien.
delen. "Vooral echter moet bij nooit zeggen,
dat iets zonder waarde isalles kau te pas j
komen, elk stukje hout, elk gebroken voor
werp uit do huishouding, oud ijzerdraad en
Llil;, sc-hoenoogjes .en spijkertjes, sardine- j
doosjes en karton. Doch dat alles baat hem
niet, zelfs niet zijn handigheid, als hij ge. 1
duld mist. „Geduld is zulk eeu schoont- I
zaak!" weteü wij van meester Pennewips rij- I
mende leerlingen in Multatuli's Wouterge
schiedenis, maar voor een huisvlijter is het
de schoonste zaak van alk>. Wie geduld inist
en niet weeit. vol te houden bij een misluk
king, komt in de huisvlijt niet ver.
Leerlingen wekken, voorbeelden trekken
Wat wo hier boven gaven, waren loeringen,
ftlgerueeno beschomvingen, wij besluiten met
een voorbeeld te geveu van 's heeren Princes
huisvlijt-kunst. Er zijn vele menschou, ook
onder onze militairen, die van het. edele
schaakspel, houden. wij weten, dat uit onze
rubriek in 't Vrijdagnummer maar al te goed.
Daarvoor is een schaakspol noodig, een
schaakbord, en de stukken. Nu ziju er duro
en ook vel goedkoopere ec-haakspcirn, maar
ook de laatste zijn niet altijd voor alle beur
zen beschikbaar. Do heer Pri-nce weet raad en
hij leert een schaakbord en -stukken te -ma
ken dimfc. niets bosten, die men xaaakib van
..afval", dat anders wordt weggeworpen.
Een schaakbord kan men mak -n van papier,
van hout, van blik. Vooral van 't laatste ver
vaardigt men een stevig en, dus duurzaam
Ixird. De heer Princ-e leert ons hoe. Men
een stuk blik, van een Verkade's biscuitblib
bijv., zwart gelakt, zooals men wéét. Dit blik
laat zich met' ecu gewone schaar zeer goed
verknippen. geen bijzondere werktuigen
zijn noodig. Men zorge alleen, dat het stuk
blik. hetwelk men gebruiken wil, volkomen
vierkant zij, met rechte "hoeken en alle zijden
even lang. Die zijden deelt men precies in
tweeën, én trekt uit de daardoor verkregen
punten lijnen over 't blik, met. een mes, en
evenwijdig aan de zijden. Zoodoende krirgt
mor, op Tt bhk vier groote vakken. Ieder dier
vakken verdeelt non op dezelfde wijze weer
iu vieren cn m-m krjjvt'zesiien precies gelijke
vakken; deel dio nogmaals ieder in vieren en
go hebt <?i vakken, zooaLs es. op een dambord
noodig zijn. Maar al die vakken zijn gelijk,
van kleur ook. alle zwart. Dat mag niet, zqo-
als ge weet. Geen nood, ev is een gemakkelijk
middel om afwisselend een zwart en een wit
vakje te krijgen. Ge neemt een stukje schuur
papier en schuurt om :t andere van de vakjes
de zwarte verf weg. Dat gaat heel gemakke
lijk, alleen, er is alweer geduld noodig, dat
wegschuren moet heel secuur gebeuren. Hebt
ge geen schuurpapier bij de hand, dan kunt
go nog u zelf helpenieder militair heeft wel
een mc-s, of kan er een krijgen, en. hiermee
kan men de verf gemakkelijk afkrabben. Dc
blank geschuurde of blank gekrabde vakken
worden op den langen duur echter weer dof-
Etn Duitsehe meening.
In Keulen hebben de Afgevaardigden
Stresoinami en Scheidcniann gocprokon
twee uitersten, zogt. de „Köln. Ztg.", maar
zij waren, oen zeldzame verschijning m het
Duitsehe partijleven, het daarover eens,
dat, do laatisto Duitsehe man zijn laat-te
-kracht zou geven, opdat Duitechiand de
overwinning zal behalen, zoo het aanbod
om vrodo te duiten wordt afgewezen. Beide
sprekers wezen er op, dat /de vaderlandscbe
hulpdienst, doze grootet» mobilisatie van
alle krachten die de wezeldgschiedenia ooit
heeft gezien, door het Duitedie- volk met
geestdrift is opgenomen.
Stresemann wees er op. wat bet bctee-
kent, als de clappo lot front, bof geheele
land tot etappe wordt gemaakt en in dai.
land alle handen werken. Met millioenen
wordt dan het Duilsclie leger versterkt, en
door do vervaardiging van wapens <-n am-
mimitie wordt-, ondanks de Atuerikaansche
hulp aan de Entente, het .irfilleric-over
wicht van Düitschland verzekerd.
En dan de duik booten-oorlog, zegt de
„Köln. Ztg.-'
„Als na aiifti wat wij beleefd hebben bij
een Duit ïrtber no g son timenteele neigingen
ouden bestaan, zal hij d.ie tot het laatele
doordteken, op do tsndeu bijten, den buik
riem wat nauwer toehalen en de handen
laten arbeiden :o don dienst, van bet va
derland. Geen Amerikaan zal ons dan be
letten den vredo a: te dwingen, waarover
men niet met ons wil onderhandelen. Niet
van ons, van hen eu hunne staatslieden
hangt het af. oi uit die vuurproef dc vrede
zal worden geboren.
„Wij wachten thans op hun tegonzet.
Die zal toonen, of zij eerlijke makelaars
van het lot der volken zijn, bewust van
hunne verantwoordelijkheid, of dat hun
diplomatenkunst zich uitput in dc misda
dige dwaasheid om Europa nog meer door-
oorlog eu ellende te laten verarmen en ver
scheuren."
/'resident 1! dsoti cn dc vredet oor stellen
BERLIJN. Naar aanleiding van de
door Reuter vermelde mededeel ih"
van de New-York Tribune", dat
Wilson's weigering om Duitschlands vredes
aanbod officieel to steupen groote teleur
stelling bij dc Duiteeb-Amcrikanen heeft
gewekt, wordt, iu de Duitsehe pers opge
merkt, dat den president geen steun ge
vraagd is, maar alleeu doorzending aan dc
Engclsche regeeriug.
1/cl oordeel der neulrali n.
MADRID. Het vredesaanbod van de
centrale mogendheden vindt bij de be
volking en in de den centralen vrien
delijk gezinde fiere een goede ont
vangst. Ook de den centralen vijandelijke
pers beoordeelt het aanbod als eeu kundige
diplomatieke zet. De president van de Ka
mer Villanneva het zich in eeu onderhoud
iu dezen geest uit, dat het vredesaanbod van
de centralen den regeeringeu der En tent v
mogendheden een ontzaglijke verantwoorde
lijkheid oplegde, omdat het voorstel door
alle volken wel gunstig zou worden opgeno
men.
STOCKHOLM. ..Svcnska Dagbladot'pu
bliceert, een hoofdartikel van professor
Cassel. waarin wordt betoogd, dat dc
Entente bij het antwoord op hot. vredes
voorstel de eigen hulpmiddelen en do econo
mische weerstandskracht vau de centrale mo
gendheden mét elkander moet vergelijken. Ver
der wordt er aan herinnerd, dai Düitschland -
door dc verovering van Roemenië dc beboette
aan graan tot den volgenden oogst heeft ge
dekt. Natuurlijk, zegt de schrijver, is de eco
nomische kracht van Düitschland verminderd,
is Düitschland armer geworden, maar vau een
uitputting d'-r hulpmiddelen kan geen sprake
zijn. De schrijvèr gaat dan den toestand iu
Engeland na, wijst op de'moeilijkheden der ie-
vensmiddelenvoorziening, op de geweldige oor»
logsuitgaren, en merkt vervolgens op. dat de
financieels toestanden der andere Entc-ntelan-
don zeer bezwaarlijk zijn. De wereldoorlog ver-
fer. donkerder,.bij zwart af. Daar kunt tas ook
wol iets tc-gen deen, wrijf z - met was in,
poets ze goed uit en herhaal dit nu en dan
vochtige lucht heeft er dan geen invloed
op. want daar kornt het van
Me-cr inen kun niet spelt-a ito: een dambord
alleen, er zijn ook stukken noodig. Wees ge
nist. ook daaraan leert de heer Prince u zon
der kosten te komen. Zooals schakers wel we
ten. zijn'er voor ieder der beide spelers 16
stakken noodig, n.l. een koningin, 1 koning.
I raadsheeren, 2 paarden, 2 kaateelen en 8
pionniers, in 't geheel dus 32 stukken. De
heer Prince heeft die figuren uitgeteèkend en
van die teekeniug een cliché laten maken, dat
onze lezers hier vinden afgebeeld.
Naar deze teekeniug kan ieder gemakkelijk
zijn stukken zelf maken. Voorop staat de
koningin (daarvan heeft men twee noodig),
dan volgt de koning (ook 2), de raads
heer (4), het paara (4), de pion (10),
het kasteel (4), Deze figuren knipt men
uit onze courant en ligt ze op kar
ton of blik, desnoods op gewoon wit papier
en knipt ze na, zoovee! men er v'an noodig
heeft. Do helft der uitknipsels maakt men
zwart, of, als ze zwart oi anders gekleurd
zijn. bijv. het blik, wit door afschuren óf
afaraiibeu. De figuren uit panier moet men
natuurlijk weer ergens op plakken, op stevig
karton bijv. of op stukjes hout- van sigaren
kistjes, die men in denzeifden vorm heeft ge
knipt or gesneden.
De figuren moeten echter op de vakken van
het schaakbord staan en verplaatst worden.
In den vorm. dien ze nu heboon, zouden ze
omvallen, als ze werden neergezet. Doch ©ok
hier is alweer raad voor. Neem eenige oude
kurken en snij die in tweeëndertig schijfje»,
schuur ze met schuurpapier glad. zoodat ze er
netjes uitzien cu maak er van boven een
gleuf in. waarin de figuren worden gedrukt. Ge
hebt nu zoo goede schaakstukken, als ge maar
kimt verlangen. Ziet ge geen krfns aan zoo
vele kurken te komen, dan is ook een gebro
ken en waardelooze bezemsteel heel goed. zaag
die, met een figuurzaag, in schijfjes en maak
daarin weer ecu gleufje voor de figuurtjes.
"Wilt ge een heel stevig bord hebben, bevestig
dan je blikken schaakbord op een houten
plankje, waarbij g<- moet zorgen ae hoeken van
liet blik nat om to buigen.
En zoo krijgt ge, voor niets, een zeer bruik
baar schaakspel Op dezelfde of soortgelijk»
wijze kunt ge een dambord, dominospel, enz.
vervaardigen. Dit is slechts een voorbeeld,
hoc m"n van niets iets ma kv. maar o, er is
van 'outer „afval"- zooveel, ander mooia t«
vormen 1