Ovan F^osnaciaLg-
Ê2Ö ISTovomtoer 19 16
Binnenland.
Ooze Koloniën
Een iuchtgevscht.
leger z aken.
C5 hel
Zuid-Afrika.
■2k T3I3 S<3XJ'0J«!LrK»EÏ]XrOO
We geven hier een afbeelding van ie Vlr.amsche hoogesehool te Gent,
onlangs geopend in tegenwoordigheid van den Duitschen gouverneur in België,
Von Biasing Men weet, dat er heel wat te doen is geweest over deze universiteit,
en dat zij door de Belgische regeering, die in Frankrijk vertoeft, niet erkend wordt;
volgen3 deze hebben de daar verwerven diploma's geen waarde.
te nemen op verzet van de militaire partij
zou stuiten.
De esnige mogelijkheid van een goede
oplossing schijnt, dat Griekenland 11a ont
vangst van het ultimatum der geallieerden
een ultimatum zendt aan Bulgarije.
Griekenland in oorlog met Bulgarije en
Duitsohland?
ATHENE. Tengevolg van de oorlogs
verklaring van do voorloopigo rogeoring
van Griekenland aan Bulgarije is Grieken
land thans feitelijk in don oorlogstoestand
tegenover Bulgarije gekomen, daar de ge
allieerden liet Driemanschap te Saloniki als
de feitelijke regcoring van Griekenland be
schouwen.
De voorloopigo regeering verklaarde even
eens den oorlog aan Duitschland, daar dit
(and schepen torpedeerde, waarop nationale
troepen werden vervoerd.
De toestand in Griekenland.
LONDEN. Do „Weekly Dispatch" ver-
teemt uit Athene, dat zoo noodig admiraal
Dastïge de Fournet- Athene zal bezetten, zoo
de regcering niet toestemt, in de uitlevering
yan de artillerie. De militante royalisten
verklaren dat zij" zullen weigeren de wapens
uit te leveren.
Artillerie is gezien ^aan den Hymettus en
aan het station werden wapens uitgedeeld
aan tienduizend reservisten. De reservisten
werden iu den nacht naar verschillende ka
zernes overgebracht. De brandweer reed den
gehcelen nacht door de stad, naar beweerd
wordt cm brand to blusscken, maar in wer
kelijkheid om wapens to verdoelen.
Zondagmorgen werd een Bond van Weer
stand gevormd door generaal Papoulos, die
onlangs uit Janina werd teruggeroepen we
gens anti-Venizelistischo handelingen; alle
officieren sloten zich er reeds bij aan.
De tegenslagen in Roemenië dragen er toe
bij voedsel te geven aan deze denkbeelden;
onder de reservisten bestaat het plan naar
het binnenland te gaan, buiten bereik van
het marinegeschut en een guerilla te begin
nen, in afwachting' van de komst der üuifc-
schers na de verovering van Roemenië, die
zij vast verwachten.
ATHENE. Admiraal Fournet heeft de
Grieksche regcering opnieuw een nota toe
gezonden, waarin hij de uitlevering der ge
vraagde batterijen artillerie eischt en tevens
mededeelt dat hij, zoo dit niet geschiedt, op
1 December de noodige maatregelen zal
nemen.
Do strijd In fóscedonië.
NARIJS. Mist en regen belemmerden
de eperatïën Zaterdag. De Serviërs sloe
gen ee"n Bulgaarscheu tegenaanval af
in dc streek van Groem'sU. Ten westen
van Monastir blijven de Italianen vorderen.
SOFIA. (Bericht van den Generalen
Staf.) Maeedottisch front: Een Italiaansch
)ataljon deed een aanval bij het dorp Ta-
ronva, maar werd door vuur teruggeslagen.
Na een artilleristische voorbereiding deed
de vijand zonder succes een aanval op hoogte
1050 ten oosten van het dorp Paralovo.
Op de rest van het front hier en daar vrij
hevig artillerievuur.
SERVIË.
Ge strijd bij Monastir.
Volgens een Havasbericht uit Saloniki was
het Buigaarsohe leger, dat Monastir moest ont
ruimen, versterkt met Duitsche troepen; tus-
echen het Fresbameer en Kaimaksjalan was de
aanwezigheid van 24 Duitsche bataljons, waar
van drie jagersbataljons, gcmcid vóór 15 Nov.
Dit aantal "is sindsdien ongetwijfeld vermeer
derd, want de Duitschcrs meldden in hun jong
ste telegrammen dat zij aanzienlijke versterkin
gen naar die streek zonden.
OP ZEE.
Een verkenning in do Noordzee.
BERLIJN. Officieel. Gedeelten onzer
zeestri;dmacht deden een verkenningstocht
Eaa overwinning in da borgen.
Omtrent de overwinning dei- Serviërs bij
Polog schrijft F. Calvert in de „Daily
Chronicle"
„Polog is een plekje groen bouwland in een
uitholling op tie stek© bruine berghellingen
voorbij de Cernanvier. Als artilleriestelling
was het voor den vijand van grooto betoekenis
en de drie batterijen dio er stonden, maakten
het den Serviërs lastig genoeg.
„Lager op de berghelling hic.d do Bulgaarsche
infanterie een stelling bezet tusnohon do rot
sen, die een goede dekking opleveren op doze
plaats waar de grond te hard is om er Joop
graven aan te leggen. En wat hoagerop, waar
plekjes aarde do eentonigheid der bergen
verbroken, waren gewone loop graaf stol sets
gegraven. Al deze stellingen waren krachtig
bezet en waren door hare kunstige ligging zeer
Sterk.
„ünzo batterijen begonnen s ochtend die
bergposities te bombardeeren, om den infante-
rieaanval voor te bereiden en kort na den mid
dag begonnen de Serviërs in hunne blauwe
uniformen en met do eigenaardig gevormd©
witte katoenen lappen op den rug, die dienen
om het hun eigen artillerie mogelijk, te ranken
hen te herkennen, de berghellingen to be
stijgen.
„Men bon met het oog volgen tuseohen de
zwarte en witte wolkjes der ontploffende gra-
oUtt die de vijandelijke batterijen hun ioe-
iu den nacht van '23 op 24 November tegen
de monding van de Theems cn den noordu;*-
gang van The Downs. Behalve een voorpos-
tenechip, dat door geschutvuur in den grond
werd geboord, werd geen vijandelijke zee-
strijdmacht gezien.
Do versterkte plaats Ramsgate werd door
de Duitsche artillerie onder vuur genomen,
en toen daarop nog van de Engelsche vloot
niets zichtbaar werd, ging onze^strijdmaeht
terug en keerde behouden naar de basis
terug.
LONDEN. (Officieel.) De Admiraliteit
bericht: In don nacht van 23 op 24
November trachtten zes Duitsche torpedo
jagers den noordelijken uitgang van de
Downs te naderen. Zij werden echter
bemerkt door een patrouilleschip.
Dé vijand schoot snel ongeveer 12 salvo's
af en vertrok daarop onmiddellijk. Eén
granaat raakte een drifter, niemand van de
bemanning word echter gewond, alleen het
bovenste gedeelte van het schip werd be
schadigd. Geen enkele granaat viel dicht bij
de open stad Ramsgate.
Uit Engeland vrljsalaten.
De sioomlogger IJ. M. 36 („Celestina
Juliette") van <io Nederlandse-Be stoomrisscherjj
te IJmuiden is door een Engelsch marine-vaar
tuig opgebracht, doch weder vrijgelaten. Het
vaartuig kwam te I.Tmuidon binnen met
een vangst van 30 last haring, waarvan in
Engeland niets behoefde gelest to worden.
Redenen van opbrenging zijn niet bekend.
De „Blcmmersdljk".
Het nabij het Nanbucket-vuursehip getorpe
deerde stoomschip „Bicmmcrsdijk" blijkt nog
met geheel te zijn gezonken. Volgens een be
kendmaking van den rahrinccommpjidant in
Narrakansettbaai levert het wrak gevaar op
voor do scheepvaart,
De verdediging tegen duilibooten.
LONDEN. De „Daily Telegraph" be
pleit krachtig de bewapening van alle
koopvaarders der geallieerden met minstens
een kanon. De readers, zegt het blad willen
geschut 'op het voor- en achterschip hebben,
al was het alleen fnaar, omdat met de verhoog
de snelheid der Duitsche duikbooten een ka
non op de achtersteven alleen onvoldoende is.
Het denkbeeld den gezagvoerders bommen te
geven ter verdediging, is ook niet te verwer
pen. Wij bestrijden een meedoogenloozen vijand
en mogen geen enkel nuttig strijdmiddel onge
bruikt. laten. Wij zullen niet zoo diep vallen
als hij, maar onze koopvaardijvloot, moet wor
den beschermddaartoe moeten wij alles aan
wenden wat wij kunnen. De nieuwe omstandig
heden, waaronder wij en onze geallieerden
verkeeren, stellen dezelfde eischen als in de
oudq dagen van do zeerooverij, toen de schepen
van do Ó.-I. Compagnie bewapend werden om
ze in staat to stellen zich te verdedigen. Naast
de oorlogsvloot moeten wij zonder uitstel een
bewapende koopvaardijvloot scheppen.
Schip vergaan.
CHRISTIANIA. Do bark „Minde" uit
Chrisfciania is Maandag, tengevolge van
storm, nabij de Engelsche kust. vergaan;
zeven man, onder wio de kapitein, zijn ver
dronken. zes man gered. De bark was met
hout geladen uit Kragerö vertrokken.
(De ho-uten hark „Minde", groot 849 br.
ton, gebouwd in 1874, behoorde aan de
Acties. Minde, te Fredriksstad. Red.)
Koninklijk Bezoek.
H. M. de Koningin heeft met ge
volg een bezoek gebracht ter tentoon
stelling in „Pulchri Studio" van aqua
rellen, teekeningen, grafische kunst en
beeldhouwwerken van leden van het Genoot
schap ..Pulchri Studio".
H. M. heeft een drietal stukken aange
kocht.
H. M. do Koningin naar Noord-Srabant
Het „Huisgezin" weet mede te deelen,
dat H. ML de Koningin deze weok Woensdag
en Donderdag eon bezoek zal brengen aan
's-Hertogcnbosch en omstreken. Het bezoek
zal, evenals dat dezer dagen in West-Noord-
Brabant, ge wijl zijn aan een inspectie dei-
zonden om hun de beklimming moeilijk te ma
ken. Somtijds waren zij in het geheel niet ge
dekt en dan zag men zo als een verspreide^rij
figuurtjes regelmatig optrokken. Soms vonden
zij dekking ia een ravijn en dan kon men hen
van den artillcrioohsorvatiepost uit zien in dich
te groepen by een, beschermd door de rots
massa's optrekken.
,,Na korten tijd waren de aanvallende Ser
viërs reeds buiten het bereik van het Bulgaar-
sche gordijnvuur. Een oogenblik waren zij ach
ter de rotsblokken verdwenen. Plotseling kwam
een dicht opeengepakte groep van een honderd
man of meer hard loopend weer de helling af
naar ons toe. Trokken zij terug? Deed de
vijand een tegenaanval, die hen met onweer
staanbare kracht terugwierp? Dat was een ang
stig óogonblik voor hen dio aan do Servische
zijd© toekeken. Het leek onmogelijk dat zij
reeds zooveel govangenon zouden gemaakt
hebben,
„Maar tion minuten later kwam por tele
foon het bljjde .bericht dat hot toch inderdaad
waar was.
„Nog steeds drong de Servische infanterie
vooruit. De mannen die door het spervuur
heen tiaar de Servische stellingen holden wa
ren gevangen ger.omon Bulgaren. En spoedig
daarna zagen wij dé lichtblauwe Servische uni
formen op don herg.-ug verschijnen, vanwaar
men op de inrinking waarin Polog ligt neer
kar ri-n. Tiet dorp was reeds zoo goed als in
ons bezit."
onderwijs- en ontspanning3golegonheden troep van 600 opstandelingen Zuid-Indra-
voor do militairen. giri binnen
Kon. Nat. Steuncomité,
Er is weer een verslag verschenen van het
Koninklijk Nationen1 Steuncomité 1914; thans
reeds do achtsto bundel bescheiden, loopende
van 1 Deo. 191530 Juni 191G. Do Commissie
van Uitvoering kon gelukkig in dit tijdperk
do steunbijclragcn hier on daar verminderen
door de herleving van heb bedrijfsleven, zoo-
dat er voel'minder wcrkloozcn waren dan in
de voorgaande oorlogsmaanden. Yan den an
deren kant worden aan heb Stcuncomjto hoogero
eischen gesteld, doordat velen van dc naar
huisgehouden landwcerlicktingen financieel
geholpen moesten worden om hun vroeger be
drijf weer op te vatten.
Een zeer ernstig onderwerp der bemoeienis
is en de ondersteuning der in heb buitonland
verkeerende Noderlandefs, èn de hulpverlee
ning aan hen, die, in het bijzonder uit Duitsch
land, binnen de grenzen van het vaderland
icrugkeeren.
Een belangrijk deel van do werkzaamheden
van het Comité is aan deze taak gewijdde
bundel bevat omtrent do tewerkstelling ©u de
verleening van huisvesting aan de talrijke hier
heen gekomen Nederlanders zeer belangrijke
het Koninklijk Nationaal Steuncomité in elke
gemeente aan subsidie verleend is. Te Amster
dam w as 1 Juli 1916 een bedrag van niet min
der dan 2J millioen toegekend; aan Rotterdam
11/3 millioen.
Verder beweegt zich het Koninklijk Natio
naal Steuncomité op velerlei gebied: ..voor
ziening van kleeding en dekking, verdeeling
van het militaire kleedermakerswerk. steun
aan schippers, aan beeldende kunstenaars,
philantbropische inrichtingen, enz.
Uit do balans op 1 Juli blijkt, dat de par
ticulieren toen hadden bijgedragen tot een
bedrag van f 3.700.000 terwijl uit de Rijks
subsidie tot een bedrag van 1.800.000 geput
was.
Da Uitvoerende Commissie doet een warm
beroep op do particulieren, opdat dezen haar
steunen in haar nuttige taak, die in afzion-
baren tijd nog geen einde kan nomen, zullen
niet grooto belangen geschaad worden.
Uit de opgavo der giften blijkt toch, dat deze
op bedenkelijke wijze afnemen. Gelukkig, dat
in den kaatsten tijd do Nederlandscko Overzee
Trust. Maatschappij in staat was, belangrijke
bedragen meer dan een millioen gulden
ter beschikking van het Comité te stellen,1
Begrafenis Keizer Frans Jozef.
Bij de teraardebestelling van wijlen Z. M.
keizer Franz Joseph zal H. M. de Koningin
zich do8n vertegenwoordigen door eene bui
tengewone missie, bctaande uit Haar opper
hofmaarschalk nir. W. graaf van Bylandt,
Jen gep. generaal-majoor Toniiefc, adju
dant i. b. d en den le luitenant Van Hey-
den, ordonnans officer van H. M. de Ko-
Oe graanbouw.
Door het Kamerlid Schaper is aan den
minister van Landbouw, Nijverheid en Han
del een vraag gesteld omtrent te nemen
maatregelen in het belang van een doel
matige bebouwing van den grond, met het
oog op de behoeften aan voedingsmiddelen
in het volgend jaar, in 't bizonder aan
broodkoren. (,>Hefc Volk".)
Sint NIcolaas en de Pakkstpost.
Do directeur-generaal der posterijen en tele-
graphie maakt bekend, dat bij gelegenheid van
het a.s. St. Nicolaasfeest de vergunning om
meerdere pakketten aan hetzelfde adres van
slechts eeno enkele adreskaart to doen verge
zeld gaan, voor den tijd van 2 tot en met 6
December wordt ingetrokken en derhalve bij
elk gedurende dit tijdvak ter verzonding aan
geboden pakket cenc adreskaart zal beliooren
te worden gevoegd.
Voorts wordt, ter verzekering van eene goede
overkomst van de pakketten, aanbevolen:
lo. zorg te dragen voor eene doelmatige en
stevige verpakking van de voorwerpen in dier
voege, dat deze op afdoende wijze tegen breken
en beschadigen zijn gevrijwaard;
2o. zooveel mogelijk do adressen op de pak
ketten te schrijven en, waar opplakken of aan
hechten van een adres onvermijdelijk is," dit
zoodanig te bevestigen, dat voor het verloren
gaan daarvan, gedurende het vervoer, geen
vrees behoeft te bestaan;
3o. in de pakketten een tweede los adres të
sluiten-,
4o. do pakketten bestemd voor militairen te
voorzien van een adres, waarop do onderdeden
van liet leger, waartoe de geadresseerde be
hoort, duidelijk en volledig zijn aangegeven en
deze pakketten ter bevordering van eene ge
regelde verzending vóór 3 December ter post
te bezorgen.
Ton slotte wordt do aandacht gevestigd op
de gelegenheid tot aangifte van waardo van
pakketten, hetgeen voor die, welke kostbaar
heden bevatten, is aan to bevelen cn ten ge
volge waarvan, hij eventueel -verloren geraken
tijdens het vervoer, het volle bedrag der aan
gegeven waarde van do pakketten kan worden
rgoed. („St.-Cb.")
Onlusten m Djambi.
(Officieel.) Bij hefc departement
van koloniën is ontvangen het volgende be
richt van dén gouverneur-generaal van
Nederlandsch-Indië
De bevolking aan de Batanghari is in
haar geheel teruggekeerd. Wederom heeft
zich een van do moordenaars van den con
troleur Walter, Hadji Daoed genaamd, te
Sarolangoen gemeld.
Onze correspondent te Soerabaja seint
ons:
Volgens een officieel bericht drong een
In de „Yorkshire Post" geeft de oor
logscorrespondent Percival Phillips eene
treffende beschrijving van een gevecht fcus-
sch9 Engelsche en Duitsche luchteskaders.
Hii zegt daarin o. a.
„Dertig Engelsche vliogmachines hebben een
veel grooter aantal vijandelijke, verslagen bij
gelegenheid van oen expoditio fcjisschen Ba-
mmo en Ar ras.
Do Engelsche vliegtuigen, dio een bommen-
aanval ondernamen, vlogen op een te voren
vastgestelde hoogto bij westelijken wind, om
ringd door hun escorte, toen zij do Duitsche
slag ranch in es zagen, die in den mist boven hen
trachtten te. komen, Dc Engelsche luchtvloot
daalde om den strijd te aanvaarden, dio onge
veer ccn 1600 meter hoven de Duitsche linie3
ontbrandde.
Toen volgde er oen ademloos gevecht tuv
schon do met razende snelheid ir. eD onder do
wolken zwenkende en manoeuvrcerende ma
chines, dio er ep uit waren om elkander te ver
nielen. KogeU uit. machinegeweren doorboor
den hunne draagvlakken en sloegen tegen de
metalen bedekkinren der rompen.
Zoowel de Engrisehcn als dc D ::tschors
bestuurden hnnuo machines mot grooto vaar
digheid, want do wr»ten-,chap der luchtgevech
ten is zoo ingewikkeld on moeilijk" geworden
als maaoeuvreeren met een eskader Draed-
noughta.
Do afdeeling Indragiri omvat 0. a. het
landschap van dien naam en behoort tot de
residentie Riouw en onderhoorigheden.
In het begin van de onlusten in Djambi
was reeds sprake van een oprukken der op
standelingen uit het Boven-Tcengkal-gcbied
naar Indragiri.
Van groot, belang is toon d,at optreden niet
geweest. Laat ons hopen, dat dit ook thans
heb geval zal blijken te zijn, nu hefc nieuwe
onweer waarschijnlijk uit clerizelfden hoek
komt.
Uil ds Vorstenlanden op Java,
Onze correspondent to Soerabaja seint ons
d.d. Zaterdag:
Do eergisteren in hechtenis genomen leider
van do .Sarikat Oorip predikte dat men de
Hollanders moest verjagen bij do eerste uit
barsting van den vulkaan Mora pi.
Aardbeving in India.
(Of f i c i c el.) Bij hot departement van
koloniën is ontvangen het volgende bericht van
den Gouverneur-Generaal van Ncdorl. Indië:
In den nacht van 21 op 22 dezer is can lichto
aardbeving in de Preangcr Regentschappen en
te Batavia geveeld. Geen berichten omtrent
schade zijn ontvangen.
Nader seint nog een correspondent van 23
dezer
In den afgelcopen nacht to drio uur is te Ba
tavia, Socknboemi, Bandoeng cn Buitenzorg
een aardbeving waargenomen. De schokken wa
ren talrijk cn vrij hevig. Persoonlijke ongeluk
ken kwamen niet voor.
Thee-congres fe Be. a ia.
Onze correspondent te Soerabaja seint ons
dab da gouverneur-gonevaal to Batavia do
algemce-ne commissiën installeerde voor het
thoc-congre 3 mét tentoonstelling in 1920,
waarvan do gouverncur-gencra-al met het
eerc-vccrzittcrsehap is bekleed.
Zuid-Sumafra-Instituut.
Do gebeurtenissen in Djambi zijn cle
naaste aanleiding geweest tot do oprich-
1 ing te Amsterdam van eon Zuid-Sumaira-
Instir.uut (adios Afdeeling Volkenkunde
van het Koloniaal Instituut).
Dat Instituut stelt zich ten doel in sa
menwerking met het Koloniaal Instituut
zoo volledig mogelijke gegevens to verza
melen bstroffcr.de de bevolking van Zuid-
Sumutra (hoofdzakelijk Djambi, Pa 1 om
hangBengkoelcn, en do Lampongsche dis
tricten) en die gegevens beschikbaar te
stollen ton behoevo van het welzijn, van de
stoffelijke en de geestelijke ontwikkeling
^an dio bevolking en van or.zo betrekkin-
Ven roet haar.
Het directorium van het Zuid-Sumatra-
Jastibuui bestaat uit do hoerenmr. dr.
W. F. van Leeuwen, vioe-presidenl van
den Raad van Stat© (voorzitter), dr. C.
W, Janssen (ponningraocstor), J. C. van
Eerde (secretaris), O.' L. Helfricli (archi
varis), H. J. A. Raedt van Oldebaraeveldt
en D. F. W. van Rece.
Dr. W. SVJ, OSÊGW -j-.
Onze correspondent te Soerabaja meldt
ons het overlijden van den chef van den
militair pharmaceutischen dienst, dr. W. M.
Ottow, kolonel-apotheker.
Dr. Ottow was in 18C3 geboren en den Ion
September 1385 als militair-apotheker 2e kl.
in den Indischen militairen dienst getreden.
Hij was begiftigd met het ridderkruis van
de orde van den Nedorlsndschcn Leeuw.
Begroollng Koloniën.
I11 een afdeeling dor Tweedo Kamer
werden blijkens het voorloopig versla'7
tor sprako gebracht do onlusten in
Djambi. D® Commissie van Rapporteurs
heeft gemeend bij do behandeling van dezo be-
grooting hieromtrent geen beraadslaging to
moeten uitlokken, nu do behandeling der In-
disdie begrooting daartoo binnenkort- gele
genheid.zal geven. "Wel meent zij den Minister
in do^ gelegenheid to moeten stellen reeds thans
aan de Kamer inlichtingen te geven aangaande
de door verscheidono leden geste'.do vraag, of
juist is het bericht, voor eonigen tijd in de
couranten verschenen, dat hetzij vanwege den
Minister, hetzij vanwege Indische autoritei
ten. aan officieren en ambtenaren ia vcrbodc-r.
berichten omtrent den toestand in Djambi aan
do pers to verstrekken. Men zou liet op hoogen
prijs stellen, ook in verband met een bericht
van liet oorrespondenlie-bfirenu omtrent een
onderhoud met den Minister van Koloniën, to
dezen aanzien volledig te worden ingelicht.
Verscheidene leden kwamen op voor do ver
betering van do pcoitio der werklieden, werk
zaam bij het koloniaal etablissement. In de
eerste plaats drongen zij aan op opneming dezer
werklieden in hot weduwen- on weezonfonds
voor .Rijkswerklieden. Voorts word, op grond
dab de werkzaamheden dezer werklieden over
eenkomen met die welke in het veem- en boot
wcrlcersbedrijf worden verricht, in overweging
gegeven de looncn eenigermate met de in dat
b-'irijf verdiende in overeenstemming te bren
gen.
Gouverneur Staal.
Uit 's-Gravenhage wordt officieel mede
gedeeld, dat- do heer G. J. Staal, gouver
neur van Suriname. Zaterdag te Paramaribo
het bestuur over de kolonie van zijn voor
ganger heeft overgenomen.
Do vliegmachines stormen niot meer in hot
blinde op elkandor los, terwijl zij als oude
linieschepen van vlakbij op eikonder schieten.
De ervaren vliegers zwenken en ontduiken op
een wijzo waarvan men zelfs een paar maanden
geleden nog geen begrip had, terwijl zij met
groote vaardigheid hur.no geweren bedienen
en misschien één schot afvuren onder omstan
digheden waaronder do minder ervarenen
vroeger een dozijn zouden vorspijd hebben.
Do slag word gewonnen zoowel door het
goede „luchtmanschap" als door hot werk van
ieder der schutters. De Engelsche vliegers ma
noeuvreerden boter dan de Duitschors. Toon
dezen eindelijk genoeg hadden van hot- gevecht
drio waren er roeds als rookende wrakkon
neergestort woken zij om hunne schade vast
te stelien en de overwinnende Engelsche lucht
vloot vervolgde haar weg in hot gezicht van
hert groote loger van toeschouwers, die van dc
velden, wegen on joopgravon daa-r beneden
naar hen keken.
"Behalve do drie vernielde Duitsche vlies
tuigen waren er nog anderen in min of moer
beschadigden toestand tot dalen gedwongen
maar hot juiste rider der Duit-schó verliezen
kon nog niet met zekerheid worden vastgc
stold.
Een beschadigd© vliegmachine valt niet
recht naar boneden a's een steen. Het duur!
twee of drie minuten vóór zij op don grond
komt en het- is den vlieger» tijdens het govech:
niot mogelük iedere hesehad LMe machine in
haar hidpelooze nederdaiing te volgen of va?'
j te stellen of zij verpletterd is neergekomen.
Tweedo Kamer.
Staatsbegrootirtg veer 1917.
Hoofdstuk V1II, Oorlog.
Voorloopig Verslag.
Omtrent het beioid van den Minister
van. Oorlog werden opmerkingen gemaakt,
van gelijke strekking als verleden jaar.
Botwijlclü werd, of ondor 'n ministers lei-
üing gedurende dc twee jaren, dat de
oormg nu roeds om ons wee-dt, do weerbaarheid
v&n .net land wel in die mate is verhoogd 1 Is
mogelijk ware. Een voornamo factor voor be
vestiging der weerkracht in een volledige sa
menwerking tusschen den minister en do leger
aanvoering, een samenwerking gegrond op
uederzijdsdi vertrouwen on gelijkheid van in
zicht. vrees word uitgesproken, dat joJi-
n.go samenwerking ten aanzien van sommige
punten tc wenschen nooit overgelaten. Wat» do
geoefendheid der troepen betreft, werd door
©enig© loden dc opmerking gemaakt, dat dio -n
de oogen van bevoegde beoordeelaars niet <-n-
verdceid kan worden geroemd. Do opleiding bij
do depóts hoefc onvoldoende. Men vroeg hieio 3-
trent inlichtingen. Worden voorts do troepen
te velde behoorlijk geoefend, zoowel op het unt
van schietvaardigheid als op dat der eigen..
oorlogsvoering, m grooto 011 kle.no verbande 1?
Yoor verbetering der uitrusting heeft de mi
nister als het war© over onbeperkt© middelen
t© beschikken. J-leoft hij die ook inderdaad -
gewond om d -n staat onzer strijdmiddelen be
langrijk to verbeteren, op te voeren tot een peil
waarop zij, met het oog op alle eventualiteiten,
bc-noorcn t© staan?
Men dacht hier natuurlijk in de eersto - laats
nnn wapenen en munit'o cn betwijfelde net
name, ot wel voldoende aandacht is besteed aan
verbetering der artillerie. Eeuige leden had l.;n
vernomen, dat de minister gelegenheden ora
onze artillerie op krachtig© wijze to versterken
door aanmaak in het buitenland, voorbij ad
laten gaan, door zich over gedane offertes zoo
lang te beraden, dat zij inmiddels werden gor
trokken. Zjj vroegen wat hiervan waar .1»!
Voorts word met leedwezen geconstateerd, cat
ons vliogwezen, een zoo belangrijke tak vn
dienst in cicn oorlog, nog gebrekkig cn onvol
doend© 15. Bij deze begroeting worden daarvoor
gelden aangevraagd. Waarom is van do midde
len, bij buitengewone icredietwetton -oege-
staan, niet gebruik gcinoakc- om dit wapen uit
t© breiden en te verbeteren?
Van ander© zijde werd naar aanleiding van
deze bedenk.ngen opgemerkt, dat niet betvij-
feld kan worden, of onz© defensieve kracht is
gednreaao de laatst© twee jaren aanmerkelijk
gestegen. Het aantal geoefend© manschamun
is belangrijk uitgebreid, niouwc troependeelen
rijn gevormd, do encadresring is verbeterd Joor
aanstelling van vel© nieuw© officieren, nieuwe
takken van dienst zijn georganiseerd, bestaan
de verbeterd. Ook is het van algemeene be
kendheid, dat d© wapen- en mun.tievoorraad
zeer aanzienlijk is uitgebreid cn nog steeds
wordt uitgebreid, wat a. a. blijkt uit de Toe
lichting tot het aanhangigo wetsontwerp oe-
treffende een nieuw buitengewoon krediet. Do
hier aan het woord zijndo loden zouden het er-
klaarbaar achten, wanneer do minister niet ne-
reid is, in voor publiciteit bestemd© stukken
of in een openbare vergadering gespecificeerd©
rnededeclingen te doen aangaande den toestand,
waarin wij, wat de weermiddelen betreft,
thans verkeeren. Echter zouden zij het op prijs
stellen dienaangaande oenigo inlichtingen c-e
ontvangen op een wijze, die geheimhouding ver
zekert.
Wedorom verklaarden verschillende .eden
zich er tegen te moeten verzetten dat do mi
nister voor do toekomst maatregelen van defini-
tioven aard treft, die vooruitloppeg op do om
standigheden en inzichten, welke na den oorlog
zullen bestaan. Zij meenden, dat.het slechts op
geldverspilling kan uitloopen, thans omtrent
toekomstige organisation, verdedigingsmidde
len te beslissen zonder do lessen van den oorlog,
cn misschien ook ei© geheel veranderde politieke
verhoudingen op internationaal gebied, af te
wachten.
Eenigo leden verklaarden, dat zij de afwij
zend© houding, welke zij tegenover d© begroo
ting van Oorlog plegen in te nemen, ook thans
niet konden laten varen.
Landstorm Ï917.
De Minister van Oorlog heeft nader aan
de burgemeesters medegedeeld, dat met de
indiensfcstelling van de landstormplichtigen
der jaarklasse 1917 vermoedelijk in hefc be
gin van Februari 1917 een aanvang zal
worden gemaakt.
Raad van dofensio.
Bij Kon. besl. van 1 dezer is bepaald, dat
het vermelde onder e van art. 4 van het K. B.
van 16 April 1908, no. 79, gewijzigd bij K. B.
van 1 September 1915, no. 12, houdende instel
ling en samenstelling van don Raad van
Defensie, wordt vervangen door:
,,Do Commandant van de Stelling van de
Monden der Maas en der Schelde". (,,St.-Ct.")
Vcrgosding wegens kostwinnerschap.
Blijkbaar in verband met do qunestio in
sako heb ten lasto van d© burgemeesters
brengen van to voel uitgekeerd© vergoedingen
wegens kostv innersehap, over welke zaak hot
Twcodo Kamerlid, den lieer Van Wijnbergen,
inlichtingen heeft gevraagd aan den Minister
van Oorlog, heeft do Minister bepaald, dat do
opgaven,\welko do militaire autoriteiten inge
volge do vergoedingsvoorschriften aan de bur
gemeesters verstrekken, moeten worden toege
zonden voorzien van een ontvangbewijs, met
verzoek, om het ontvangbewijs aangevuld en
onderteekend onverwijld terug te zenden.
Wordt heb ontvangbewijs niet binnen drie
dagen na den dag der verzending der opgaaf
terugontvangen, dan $oet de betrokken mili
taire autoriteit zoo spoedig mogelijk een rap
pel uitgaan.
Wanneer het wegens het op handen zijn van
een vervaldag der vergoedingen wordt ver-
eischt, doeb do militairo autoriteit do opgaaf
voorafgaan door een telegrafische waar
schuwing. TJit die waarschuwing moet blijken,
Do Engelséh© verliezen van dien dag beston
den uit twee bommenworpondo en twee escor
te-erende machines, terwijl een waarnemer
gedood en twee bestuurders gewond werden.
Eén van dezo Ratsten slaagde er nog in.
aebter de Engelsche linies to landen."
Een soldaat in het leger van generaal
Smuts in Oosfc-Afrika zendt aan do „Times"
de volgende beschrijving van de landstreek
waar thans de strijd wo'edt:
„Tegen den middag bereikten wij do stad
Wusha en bevonden flat, ofschoon de blanke
l-evolking non-combattanten, vrouwen en kin-
tieren T bij onz© nadering do afgelegen boerde
rijen hadden verlaten, dezo in de stad wel was
achter gebleven. Het was hun wel aangenaam
dat de Engelschen do stnrl in bezit namen, om
dat zij. toen de Duitschcrs moesten aftrekken,
zonder eenigo bescherming aan de zwarten, over
gelaten waren, dio langzamerhand oproerig wa
cn geworden.
„Het is een mooi plaatsje, aan den voet van
icn hleroo gelegen, maar ik houd niet van den
Duitschen Stijl van huizenbouw. Zij zijn vier
kant en plomp, meer op nuttigheid dan op
--hoonhojd berekend ongeveer zooals de
Duit sobers zelf.
,Bct fort, waarin wij met zijn zessen in een
kamer kwartier hebben, is een laag, lcelijk
ding, met, gewitte, gekantelde muren, geheel
dat zij geschiedt in verband met kostwinnere
vergoeding. De telegrafische waarschuw ing
wordt, onverwijld gevolgd door de verzend ir g
van de opgaaf
Bcgrooting Artillerie-inrichtingen 1317.
Blijken? heb afdeel ingsvcrslng in
Tweede Kamer over dezo begrooting meun-
de men vrij nlgemr-on do klachten over
do looncn en arbeidsvoorwaarden aan du
artillerie-inricht in;'"» nan do Hembrug on
besproken fco moeten laten, nu een doev
den Minister benoemde commissie daar-
omtrent, con oimerzocK instelt, lniusschen
wenschitc-n enkele leden niet onvermeld ie
laten, dat do indruk, bij een persoonlijk be
zoek opgedaan, niet in allo opzichten gunstig
is geweest.
Geklaagd werd over do bezwaren, die dó
scheepvaart op het N'oordzeekanaai onder
vindt van d© -oio werktrcincn, dio ten gerieve
van de werklieden aan do Hembrug, in du
avonduren over het kanaal loopen. Do brug
is van 6.29 tot 0.48 voor do schoepvaart goslo
ten, wat niet in overeenstemming is met ecu
goede verzorging der Amsterdamsche scheep-
vaart belangen. Men vroeg, of de werklied':
niet per boot naar do overzijde van het kanai;
konden worden vervoord om daar op den trein
■te stappen. Do brug zou dan open kunnen
blijven.
Door enkel0 leden word betoogd, dat uit
breiding van do gebouwen der atillerie-inric':-
tingcn aan de Hembrug noodzakelijk is.- Zij
betwijfelden echter, of ter plaatse groot© uit
breiding wel mogelijk is. Verplaatsing van do
inrichtingen naar eon binnen do watcriiri:-
golegen terrein, waar d© bodem zand is
achtten deze leden gcwcnscht.
Ook wezen zij er op, dab uit een militair
oogpunt de ligging bij de Hembrug niet zon
der bedenking is. Gelc-id door het kanaal, zul-
len vijandelijke sliogers allicht mot vrij groote
zekerheid de plaats kunnen vinden, waar z:j
hunno bommen laten vallen.
Kustverdediging.
Bij het afdoelingsonderzoek in do Twee
de Kamer van dp begrooting van het
„Fonds ter verbetering van d.o Kustver
dediging" dienst 1917. kwamen eenig-
lenen terug op de quaestic, ten vorigen jare bij
do behandeling der vestingbegroofcing ter
sprako gebracht, of liet n.l. wol aanbeveling
verdient, voort to gaan, zoowel bij de land- ais
bij de kustversterkingen, met het aanbrengen
van beton- en metaalpantseringen, en of het
niet beter waro tot een ander stelsel van ver
sterkingen over to gaan. Huns inziens bewijst
de ervaring in dozen oorlog opgedaan, steeds
duidelijker, dat pantserforfcen hun tijd hebben
gehad. Do Min. heeft zich ten vorigen jare
gemakkelijk van de zaak afgemaakt, door zich
eenvoudig op zijn adviseur te beroepen, maar
het gaat toch, wel beschouwd, niet aan, om in
het aangezicht van cle voor ieder zichtbare oor
logservaring te blijven vasthouden aan een
standpunt, met. ervaring in strijd, omdat
de Regeeringsadviseur daartoe, op gronden die
niemand kent, raadt, liet ligt zóó voor de hand.
dat, in afwachting van de definitieve lessèn
van den oorlog, do vesting- en fortenbouw op
de oud© wijze worde gestaakt en zoodoende
worde vermeden, dat schatten golds onnoodig
worden uitgegeven, dat verscheidpno leden ver
klaarden, niet te kunnen begrijpen, waarom do
Regeering zich niet op dit standpunt wil stel
len. Zij drongen daarop nogmaals krachtig
aan. In elk geval mag men verlangen, dat do
Minister do volksvertegenwoordiging reken
schap geve van de gronden waarop do meening
van zijn adviseurs steunt, opdat die gronden
kunnen worden onderzocht. Dat hier geheim
zinnigheid wordt betracht moge in overeen
stemming zijn met de tradition van liet Depar
tement: het is niet t© vordedigen, als men let
op de omstandigheden waaronder wij leven, en
hefc gevaar is groot, dat zij leidfc tot verspilling
van milliocncn,
Duurtetosslag aan gohuwdo vrijwillig dienende
onderofficieren.
Yragen van hot Tweede Kamer-lid, den
heer K os tor betreffend© toekenning van
een duurtetneslag aan gehuwde, vrijwillig
dienende onderofficieren. (Ingezonden 2-5 Oc
tober)
Is de Minister, nu dc prijzen der noodzake
lijk© levensbehoeften blyven stijgen en dien
tengevolge herhaling cn uitbreiding van den
duurtetocslag in overweging is genomen, voor
nemens ook de gehuwde, vrijwillig dienend©
onderofficieren hierin te betrekken?
Acht de Minister rekening houdende met
de benarde geldelijk© omstandigheden, waarin
de gezinnen dezer onderofficieren thans verkee
ren niet gewenscht ook over een gedeelte
van het loopende dienstjaar nog een termijn
van den duurtetocslag too te kennen?
Antwoord van den heer Bosboom, Minis
ter van Oorlog. (Ingezonden 24 November).
Indien wordt overgegaan tot uitbreiding van
do regelen, naar welk© thans duurtetocslag
wordt toegekend, zal worden overwogen in hoe
verre de gehuwd© onderofficieren, in verband
met hetgeen door bon reeds boven hunne vre-
desinkomston wordt genoten, daarin, b.v. door
toekenning van kindertoeslag, zullen kunnen
worden betrokken.
Tot hot toekennen aan deze categorie van
militairen van nog oen tormijn van den duurte
tocslag, over een gedeelte van hc^fc loopende
dienstjaar, meent (le Minjster niet te moeten
overgaan.
Afschaffing.
Naar ..Het Yad." verneemt, zal, vermoede
lijk. mot ingang van 1 Januari, do kroon als
onderscheiding?,teokon voor de praetiaehé ge
schiktheid voor den rang van vaandrig worden
ifgeschaft. De reserve-sergeants zullen van dien
datum af een cursus van drie maanden moeten
volgen aan een der scholen voor vcrlofsnfficie-
ren en daarna zoowel een practisch als een
theoretisch examen afleggen.
Naar Oost-lndië.-
De 2e luit. der inf. C. G. Tooro p, bestemd
voor het leger in Ned.-Indië, zal 15 December
met het stoomschip „Goentoer" zijn bestem
ming volgen.
en al met prikkeldraad omgeven en met twee
erg Duitsch uitziendo schildwachthuisjes er
voor. "Wij gingen er op uit om.te fourageeren
en haalden stoelen, tafels en aardewerk voor
onze kwartieren. De ëonigo schilderij die wij
kenden vinden was eon portret van den kèizer,
dat wij dan ook ophingen. Als er soms lieden bij
ons in de kamer kwamen cn daar woedend om
werden, maakten wij hun wijs dat wij het nocdi"
hadden om ons tot onzen „ochtendhaat" op té
winden.
„Het i3 voor ons erg vreemd allerlei soort van
groenten, eieren, melk cn dergelijke te kunnen
krijgen en dat nog wel spotgoedkoop. Wij laad
den onzo wagens zoo vol, dat wij voor dagen
meer voedsel luidden dan voor onze rantsoenen
noodig was en herinneren ons hoe kostbaar een
beschuit was als wij wekenlang op „trek" wa
ren, of hoe wat jam ons toen iets leek waar
voor men desnoods zou vochten. Er is één klein
hotel in dc plaats waar men blijkbaar niets an
ders kan krijgen dan bruin brood met boter,
worst cn groenten on do in do streek gemaakt'
sigaretten, die in smaak en uiterlijk veel mot
sommige Fransche sigaretten overeenkomen o
die jo van boven cn van onderen moet dicht
draaien om zo te kunnen rooken.
„De Meroe is van hier uit gezien niet bepaal
mooi, maar wel indrukwekkend.' Het is er:
enorme kogel, met ccn rotsachtigen top, d:
vol scheuren cn kloven cn later door regen o-
wind glad geslopen is. Op do hellingen kan hir.
en daar nog juist wat sneeuw blijven plakken
en vink bij den top verrijst een rotskolom, die
er. door den verrakiiker gezien, als een Indioan-
schen schildwacht uitziet»'4
