Onze Koloniën.
.e.gerzaken.
iarinezaken.
Co rrespondentie.
Uit Leger en Vloot.
Uit onze Moppentrommel.
3D ES ggOlLgl^AM^EI^OO'OlRL-Arfl'l? van Vrijdag 13 October 1916
3
Do onrust in Djambi.
Onze correspondent te Soerabaja seint
©ns:
Een officieel rapport van kapitein Snel,
civiel gezagvoerder in Moearo Tembeei,
meldt, dat van 26 September tot 4'October
een patrouille 32 opstandelingen doodde in
kampongs eü dorpen, door de patrouille be-
zoóht. De bevolking keert naar baar woon
plaatsen terug.
Op 30 September werd een patrouille,
onder luitenat De Jong, aangevallen door
ongeveer 80 opstandelingen; aaii de zijde
van de aanvallers werden 31 man gedood,
aan onze zijde een inboorling.
Kolonel Croesen is na oen reis door
Mccaro Tebo en Moearo Tembesi op 7 Octo
ber te Djambi fcerugokeerd. Zijn meening is,
dat de toestand als gunstig kan worden be
schouwd.
Onze correspondent te Soecabaja seint
v n°S
I De gouverneur-generaal hoeft uit Neder
land bericht ontvangen, dat men zich daar
.ongerust maakt over de gebeurtenissen in
Djambi. Dientengevolge heeft de Minister
van Koloniën aan den leges-commandant
hevel gezonden, om den officieren te verbie-
den berichten to gc-ven aan de pers.
Over dit verbod is de pers hevig veront
waardigd. Het schijnt dat de minister de
publicatie der waarheid vreest, en de
Djairibi-zaak wil smoren. Inmiddels is er
volstrekt geen reden, om ongerust te zijn.
Ons'ust in E^odiri.
Onze correspondent te Soerabaya seint:
Hier loopen geruchten van onlusten in
NgadiLoewi, Toeloeng Agoeng en Bodjo
Negoro, speciaal in eerstgemelde plaats,
waar de Sarikat Islam zeer sterk is.
Een honderd man, onder drie aanvoer
ders liepen de dorpen af, en riepen een
heilige uit. De politie wist door er vlug
op af te trekken opstand te voorkomen. De
drié aanvoerders zijn gearresteerd.
Sinds eenige dagen worden in de binnen
landen vole Europeanen gemolesteerd, maar
dit schijnen gevaileu te zijn van persoon
lijke haat van inlanders.
Rores.
Onze correspondent te Soerabaya seint,
dat daar Dinsdagnacht vijf ernstig gewonde
soldaten van Elores zijn aangekomen.
krijgt apart „Do Soldatencourant" toege
stuurd, waarin het antwoord op zijn vraag voor
komt. Geof steeds uw Juiste en volledige mili
taire adres op. Vragon van turgors worden
Ni Et beantwoord.
Uit do Staatscourant.
Bij K. B. is tijd. benoemd tot res-off. v. gcz.
2o Jd. b/d. lanuw. do gew. tijd. off. v. gez.
2e kl. J. S. PvU.d e 1 s h e i m, v/h. leger in
N.-I.
Militairen met onbepaald (klein) verlof en
met verlof.
Vermits gebleken is, dub er onzekerheid be
staat ten opzichte van de Bevoegdheden, welke
de chefs van korpsen en troependoelen, zoo
mede commandanten van hoogere staven en de
plaatselijke en gai'uizoens-cammaudanten bezit
ten ten opzichte van militairen, die in het
genot zijn gesteld van onbepaald (klein) ver
lof of van een daarmede overeenkomend verdof,
is'er bij de ministerieele beschikking de aan
dacht op gevestigd, dat cfie militairen, zoolang
bedoeld verlof niet is omgezet in groot verlof,
geacht moeten worden in werkelijken dienst
te zijn bij do weermacht en uit dien hoofde
ook tijdens den ,duur van hot onbepaald (klein)
verlof of van het daarmede overeenkomend
verlof te vallen onder de toepassing van het
Crimineel Wetboek en het Reglement van
Krijgstucht.
Loon van geïnterneerden.
Do Opperbevelhebber van land- en zeemacht
heeft aan do burgemeesters medegedeeld, dat
met het oog op den steeds stijgenden levens
standaard voor do te werk gestolde geïnterneer
den door do werkgevers slechts het hieronder"
volgende bedrag van het loon ter inschrijving
voor hot spaarfonds te 's-Gravehbago moet
.worden opgezonden.
Ie. voor geïnterneerden, die een loon verdie
nen boven kost en inwoning wordt het zak- en
kleedinggeld gebracht op f 4.20 per week; het
resteerende moet worden opgezonden.
2c. voor geïnterneerden, die een vol loon ont
vangen en dus zei ven in hun onderhoud moeten
voorzien, wordt .10 van hun volle loon (over-
loon enz. inbegrepen) ter inschrijving opge
zonden.
Gedetacheerd Kon. Mil. Academie.
De 2o luitenant der infanterie O.-I. Leger
P. W. G. Go u t wordt 2 Januari a.s. gedeta
cheerd hij de Kon. Mil. Academie te Breda.
Naar Óost-lndië.
De voor het leger in Oost-Indië bestemde
2© luitenant der inf. I7, van. K r a a ij o n-
oord zal 3 November met heb stoomschip
„Prinses Juliana" zijn bestemming volgen.
Benoemd tot vaandrig.
De reserve-sergeant J. W. S 1 u ij tor van
het 10e regiment infanterie is benoemd tot
vaimdrig bij het 18e regiment infanterie.
De reserve-sergeant J. M. Willem se vaa
hot 5e regiment infanterie is benoemd tot
vaandrig en als zoodanig overgeplaatst bij het
16e regiment infanterie, doch wordt tot nader
order gedetacheerd bij het 2e regiment infan
terie.
Uit do Staatscourant.
Bij K. B. zijn ing. 9 Oct. benoemd tot luit.
t. z. 3de kl., de adelb. 1ste afd.A. F. Vas
D i a s, G. J.-Rannef t, JW. N audio
ten Ca te, B. M. van der Hoeven, jhr.
T. Mvan S-uoH te-len van de H a a r e,
j. B. Meijer, J. H o u t s mu 11 o r, J. J.
Wickers, jhr. W. Boreol, Iv. L. de
Lussanot de la S a b 1 o n i r a, J. F.
Mil dors, jhr, E. J. van Hol the, J.
H e c k man, JSohrave r, F. 8. C. baron
van. It an d w ij c k, A. J. H. baron van
Lyndon, W. F. J. Fols, W. II. G. v a n
Santen, J. B. de Moestor, S. Kal, A.
J. D ij xh'.o o rn, W. H. Tetenburg, C.
J. J. v a n K.a. t w ij k en W. F. H. B a c k e r.
Bij K. B. is aan den met 1 Nov. 1916
eervol met erkenning van het recht op pen
sioen uit den zeedienst, ontslagen schout-bij-
nacht F. B au duin, Hr. Ms. adj. i. b. d.
toegekend een pensioen van 3475 's jaars,
ingaande 1 Nóv.
GiiZE COnaESPONDENTIERUBRIE»
per brief wordt niGts boarrtwoorü. Allo vragon
«orden regelmatig en zoo spoedig mo
ge i ij U en geheel tiostoloos door ona op
tie beurt «Jssdean, zcoclaf het overbodig is nog
weder eens bU nader schrijven antwoord to ver-
Boeken.
.Wte MU m yraaS 3 pent postzegels insluit
J. v. H., Troepen in Zeeland. Voor huwelijk
is geen bepaald aantal dagen, voorgeschreven
de betrekkolijko order vermeldt alleen, dat bij
«gen huwelijken voor zooveel de dienst hel:
toelaat, een verlof van enkele dagen kan wor
den verleend. Over het algemeen wordt even
wel vier dagen verlof verleend, lied.
W. d. H., Halfweg. Zoo gij vijf jaren als
vrijwilliger gediend hebt, zijt ge vrij van dienst
hij de militie, doch wordt go na afloop van
uwe dienstverbintenis, landsbormpliohjig. Bij
den landstorm behoeft ge evenwel voorioopig
niet voor werkelijken. dienst onder de wapenen
te' komen. Red.
B. K. te Tilburg. Zoo ge builen uwe schuld
genoodzaakt was in Duitschland te verblijven,
hebt go ingevolge het bepaalde bij artt. 35,
38 en 48 punt e „R. v. A. 1910" en bij punt
5 sub A van I. O. 316 B no. 18, boven do 4 dagen
genoten soldij, mobilisatietoelage en z.g. mena-
gegeld van af don 24en Augustus 1916 tot en
met den dag vóór dien van tgrugkeer per dag
recht op uwe soldij (zonder mobilisatietoelago),
f 0.60 vergoeding voor levensmiddelen cn 0.50
toelage voor voorziening \n eigen huisvesting.
Op den dag van terugkeer geniet ge weder uwe
soldij, mobilisatietoelage en voeding in natura.
Red.
J. M., Willemstad. Zoo ge jaarwedde-genie-
tepde vaste kok zijt hebt ge over de dagen,
waarop ge met de bereiding van. het eten zijt
b.east en uit de menage mede eet geen aan
spraak op z.g. menagegeld. Zijt ge soldij-genie
tende vaste kok, dan hebt ge in vorenbedoeld
geval wel recht op z.g. menagegeld. Jaarwed-
de-genïetende vaste koks hebben voorts over de
dagen, dat zij tijdens hun dienst ni'et uit de
menage mede eten recht op 0.35 z.g.'menage
geld en soldij-genietende vaste koks, onder
dezelfde omstandigheden verkeerende, recht op
0.70 z.g. menagegeld. Verdere toelagen wor
den niet toegekend. Red.
P. 8., Middelburg. Over het algemeen heeft
na inlijving bij de landmacht geen overplaats
sing bij de zeemacht meer plaatsgij kunt even
wel een verzoekschrift tot overplaatsing richten
tot den Minister van Marine. Red.
H. v. W., Den Haag. Volgens de order van
den Opperbevelhebber van L. en Zeemacht dd.
13 Nov. 1914 Beb. Landm. No. 2640 R/9070 en
dd. 26 Nov. 1914 Beh. Landm. No. 2111/9070*
mag niet worden gestraft met verstoken van
verlof. Verlof is onder do tegenwoordige om
standigheden geen gunst, doch een zeker recht.
Onder de gunsten wordt meer bepaaldelijk ver
staan avondpermissie, vrijstelling van een be
paalden dienst, bewegingsvrijheid, enz. Red.
N. J. H., Stratum. De militielichtingen wor
den wel afgelost, doch welke en wanneer is nog
niet officieel bepaald. Red.
A, D-, Delft. Krachtens artikel 63 van het
R. v. A. 1916'is. iedere soldaat die rijksgoe
deren onbruikbaar maakt of beschadigt, ver
plicht het voorwerp te vergoeden of de kosten
van herstelling te betalen, waartoe hij kan wor
den onderworpen aan inhouding op zijne soldij.
Red.
G. D., Bocholtz. I. Omtrent het vertrek der
nul. licht. 1914 is nog niets officieels bepaald.
II. De plaatsing bij do compagnieën wielrij
ders geschidt in den regel reeds bij de inlijving
der miliciens; gij leunt evenwel een verzoek
tot overplaatsing richten aan den Opper
bevel!.. van. Land- en Zeemacht. Red.
C. A., Bergen-op-Zoom. Dat over de Zon
dagen aan de hulpen van schoenmakers, enz.
•toelage moet woracnbetaald, is bepaald bij
schrijven van den Min. v. Oorlog dd. 5 Februari
1915 111 afd. No. 38. Hoewel in dit schrijven
aan deze bepaling geen terugwerkende kracht
is verleend, ligt het in den aard der zaak, dat
van af het oogenblik, dat vorenbedoelde toe
lage is uitgekeerd, betrokkene ook rockt had
op de toelage op de diverse Zondagen vóór
5 Februari 191-5. Red.
J. G., Den Helder. Ook naar onze meening
gaat ge bij de landweer over en kimt ge 'bij.
eindiging uwer verbintenis onmiddellijk met
onbepaald (klein), verlof vertrekken. Red.
D. B., Haarlem. Naar we vernamen is in
Hellevoetsluïs 'een sloepmakerijdoch daar is
alleen personeel der Marino werkzaam. Gij
zoudt dus eerst dienst moeten nemen bij de
Marine en dan is het nog maar twijfelachtig
of ge in aanmerking zoudt kunnen komen, om
bij vorenbedoelde sloepmakerij geplaatst te kun
nen worden, en wiel om reden daar niet veel
personeel werkzaam is. Het betreft dan ook
meer de herstellingen aan sloepen, enz. dan
hot maken van nieuwe vaartuigen. Red.
J. E. R., Legerplaats bij Laren. Omtrent het
al dan niet inhalen van uw periodiek verlof
tijdens het verblijf in .een riekeninrichting is
niets bepaald; naar onze meening gebeurt zulks
niet en gaat ge weer met verlof, zoodra de I
ploeg, waartoe go behoort, aan ,de beurt is
voor verlof. Uwe straf moet ge eerst evenwel
uitdienen, deze is niet komen te vervallen. Red.
A. C., Leerdam. Volgens het boekwerk „Uni
formen" moogt gij zwaluwnesten dragen; daar
in'wordt geen onderscheid gemaakt tusschen
vrijwilligers en dienstplichtigen.. Een dienst
plichtig korporaal-tamboer (hoornblazer) ge
nist de soldij van een vrijwillig korporaal-tam
boer (zie boekwerk B. b. o. m. blz, 53 punt 6
en L. O. '15 B R 220). Red.
W. P. E. O., Troepen in Zeeland. Zoover
ons bekend is, is tot heden nog niemand tot
inspecteur der mobilisatie-muziekkorpsen be
noemd,. Red.
Th. de V,, Beek. De mil. licht. 1909 gaat
20'November over naar de landweer en vertrekt
waarschijnlijk in de tweede helft van Decem
ber met onbepaald (klein) verlof. Zie voorts
het antwoord bij A. C., Leerdam, in dit blad.
Red.
Ch. K., Niswijlre. Zie het antwoord bij Th.
de V., Beek, in dit: blad. Kulpkommiezen
kunnen tegelijk met hunne lichting met onbe
paald verlof gaan, doch mogen ook als. zoo
danig onder de wapens blijven. Red.
A. D., Souburg. Zoo de Inspecteur der In
fanterie het noodig oordeelt, kunnen ook mili
ciens worden opgeleid. In den regel wordeh
miliciens opgeleid bij den cursus, die in begin
October van elk 'jaar aanvangt. Is er voldoende
plaatsruimte aan de Amsterdamsche Huishoud
school, dan worden ook wel gedurende do twee
andere cursussen (waarvan de eerstvolgende
begin Januari aanvangt) miliciens opgeleid.
Voor opleiding van miliciens zal men evenwel
manschappen der jongste lichting na hunne
eerste oefening kiezenOm na opleiding aan
gesteld- te kunnen worden tot korporaal-kok
moet evenwél een vrijwillige verbintenis worden
aangegaan. Red.
Justitia. Best. De rechtspositie van den min
deren militair is geregeld bij de verschillende
reglementen en vóorschriften ©n o.n. in den
tekst „Regtspleging bij de Landmacht". Deze
tekst kunt ge rechtstreeks aanvragen bij den
dii-ecteur der Algemeene Landsdrukkerij onucr
toezending van een bedrag per postwissel ad
f 0.10. Red.
C. C. v. D., Ameland. Voor hen, die minstens
12 jaren militairen dienst hebben, is de maxi
mum-leeftijd 34 jaar ca voor hen, die minstens
6 jaren militairen dienst hebbon, bedraagt hij
30 jaar. Red.
B. v. D-, Hcdel. Zoover ons bekend is, be
hoort de dóór u genoemde plaats tot liet bezatte
gebied on is censuur aldaar geoorloofd. Red. i
J. O., Goes. Voor zoover ons bekend is, .is
tot lieden geen wijziging gebracht n den oor-
spronkelijken datum van vertrek met onbepaald
verlof der mil. licht. 1909. Red*
F. L., Tilburg. Het ligt in de bedoeling, om
zoodia de landweer in zijn geheel is algeloet,
ook de militie af te lossen. Rod.
G. Th. R. Terheiden. Do militielichting 1909
is administratief reeds sinds 1 Augustus j.l.
overgegaan bij do landweer en ze gaat 2"^ No
vember a.s. naar de landweer over, voor werke
lijken dienst bij do landweer. Vorenbedoelde
lichting vertrekt waarschijnlijk in dc tweede
helft van December met onbepaald verlof. Red.
G. S. Haarlem. Naar onze meening moogt go
op den dag, dat ge aan de beurt rijt voor perio
diek verlof, niet voor wachtdienst worden aan
gewezen. Red.
G. J.-C. F. Roekan,je. Volgons order van den
Opperbevelhebber van I.., eu Z. d.d. 17 Aug.
1916 B. L. -O V. I 60471/A 1275 bestaat gele
genheid om éénmaal per maand van Vrijdag
tot en met Maandag het periodieke verlof in
Duitschland door te brengengij moet heb ver
lof aanvragen aan den Üppe-r bevel hebber van
L. en Zeemacht en langer dan vier maanden
onder de wapenen zijn. Red.
v. O. St. Maartensdijk. Zoo 7 October de
officieel© dag van terugkeer was, hebt gij recht
op alle dagen soldij, op negen dagen z.g. me
nagegeld en de eerste vier dagen op mobilisatie-
toelage. Op den dag van terugkeer en volgende
dagen bestaat voor u ook weer recht op mobili
satietoelage. (Wij hebben aangenomen, dat u
behoort tot de categorie soldij-genietende mili
tairen.) Red.
G. H. B Terschelling. De meerdere beant
woordt den" groet van den mindere op dezelfde
wijze, als waarop de mindere moet groeten.
Red.
G. v. B. te Goirle. Bij aanstelling tot ser
geant wordt 0.40 minder vergoeding toege
kend, dan go tot heden hebt. R e d.
II. N., Koudekerks. Zij, die met periodiek
verlof gaan, worden verdeeld in ploegen. Deze
ploegen gaan volgens roostor beurtelings op
een verschillenden dag der week met verlof,
in dier voege verschuivende, dat voor iedere
ploeg op haar beurt een Zondag in hot verlof
valt. Zooala u uit het vorenstaande ziet, kan
de Zondag als verlofdag worden gerekemd.
Red.
A. R., Tilburg. Omtrent het vertrek met
klein verlof der mil. licht. 1910 is nog niets
officieels bepaald. Red.
G. J. G., Den Bosch. I. Bij zakenverlof, als
aan u verleend, geniet ge van af den eersten
dag van het verlof in het geheel geen mili
taire inkomsten.
II. Een mil. onderofficier, met verlof tot
herstel van gezondheid, geniet zijne volle
jaarwedde en de eerste vier dagen menage
geld en mobilisatietpelage (zoo go deze reeds
genoot.)
Indien de betrokken onderofficier evenwel
vóór het verlof reeds langer dan vier dagen
geen dienst heeft verricht, dan wordt noch
menagegeld noch mobilisatietoelage toege
kend. Red.
B., Den Ilaag. Gij behoort tot de lichting,
waarmede gij uw eerste oefening liebt aan
gevangen clit zal in uw geval de lichting 1910
zijn. Red.
M. S., Den Haag. Gij krijgt geen vrijen
overtocht; doch gij zoudt in verband met dc
buitengewone omstandigheden een tegemoet
koming in do reiskosten aan den M. v. O.
'kunnen verzoeken. R e d.
M. O., Utrecht. -Zie allereerst het ant
woord bij H. N. te Koudekerke in dit blad.
Wanneer nu de ploeg, waartoo gij behoort, wat
heb periodieke verlof betreft, met verlof gaat
op een dag vóórdat ge met bijzonder verlof zijt,
kunt gij naar onze meening ook op dien dag
mot periodiek verlof vertrekken^ Red.
H. B., Haarlem. Daar gij vijf jaren als vrij
williger gediend hebt, zijt ge vrij van den-
dienst bij de militie. Nu wordt ge evenwel
landstormpliohtig, doch ge behoeft voorioopig
bij den landstorm niet in werkelijken dienst
te komen. R e d.
H. E., Lent. Het bedrag der schadeloosstel
ling voor inkwartiering met voeding is thans
niet voor iedere gemeente hetzelfde. Over 't
algemeen bedraagt de schadeloosstelling f 0.80
per dag. Voor enkele gemeenten is ze door den
M. v. O., krachtens K. B. gestéld op 0.90.
Iedere maand is zulks opnieuw 'bepaald. Al
leen de betrokken gemeente en administra
tie wordt daarvan kennis gegeven. De vergoe
ding voor inkwartiering met voeding van bui
tengewone kommiezen bedraagt één gulden
per dag en per,man.
Nader vernemen wij, dat van 1 October t/m
31 December 1916 de vergoeding voor in-
kwart. met voeding per man en per dag zal
bedragen 0.90 (dio voor buitengewone kom-
rniezen blijft 1). Red.
Wie helpt ons?
Beleefd beveel ik mij aan zoo er nog iemand
is die nog eenige Lectuur zou kunnen missen,
b.v. boeken. Het is voor onze ziekenmrichting
te Ede. Er ligt bier of daar nog wel een
boekje, dat niet meer gebruikt wordt. Gaarne
willen wij dat ontvangen.
TH. LUIJPERS, Ziekenzaal, Ede.
Pakje laten liggen.
Zaterdagmiddag naar Den Haag gaande heb
ik in den trein een pakje laten liggen- inhou
dende, 1 handdoek met W.N. 227 b., een zwem
broek, een fleschje olie en een geëmaill. kroes.
Gelieve terug to zenden- aan den mil. Jac.
Moor, 2e Comp, 3e Bat. 4e Reg. Inf. Ie Divisie.
Pakje in den trein laten liggen.
Maandag, gaande met d®n trein van 10.15
van Rotterdam richting Eindhoven, oen pakje,
inhoudende brood, spiegel, kam, tandborstel
en tandpasta laten liggen. Gelieve ongefran-
keerd op te zenden aan den milicien L. v.
Wijnen, 3e Comp. 1 Bat. 16 Reg. Inf., 4 Div.
Een verkeerd pakje.
Afgeloopen Zondagavond S Oct., toen ik met
den trein van 10.30,uur van uit Haarlem naar
Den Helder was gereisd, bemerkte ik bij aan
komst in het fort, dat ik een verkeerd pakje
uit den trein had medegenomen. De inhoud
van dit pakje bestaat uit eenige stukjes witte
brood met leverworst, vier'bokkings, twee paar
sokken, een scheermes met tocbehooren en nog
eenige kleine voorwerpen. Vermoedelijk heeft
do persoon, waarvan dit pakjo is, mijn pakje,
omdat ze wat omhulsel betreft vrijwel overeen
komen, medegenomen. De inhoud van het
pakje van mij bestaat uit een, boezeroen, twee
stukjes kaas, een paar sokkem en een klein
pakje tabak. Het zou ons misschien wel van
weerszijden ten zeerste verplichten om deze
pakjes elkaar, wanneer het ten minste niot per
soonlijk te bereiken is, franco per post toe te
zenden.
In afwachting,
Milicien J. P. v. d. HOLST,
4e Eeg. Vcst.-Art. Ie Comp. Ie Bat.
Bajonet verloren.
In den Harskamp bij de beschoten loopgra
ven bajonet W.N. 4461 verloren. Beleefd be
richt verzocht aan Lafcgeveld l/III Jagers, le
div. Veldleger.
Verkeerd pakje meegenomen.
Zondagavond 7 Oct. met den trein 10.80 van
Haarlgm, heeft iemand een verkeerd pakje
meegenomen, waarin nog een pakje was ge
pakt. In 't pakje zat 'n scheermes, kwast,
tandborstel met'pasta. S. v. p. op to zonden
naar A. Formanoy, 3e Comp, 26.-> 1 Bat.
Inf., waarna ik 't andere zal opsturen, j
,,Het Militair Toonaol".
Ldst...sergeant L. A. Bartelds, 1-III-6 It. I.,
schrijft ons:
Nog duurt de schrikkelijke krijg voort en
stort duizenden en duizenden in net verderf.
Nog doet do oorlogsgeoscl rich over het bijna
geheel ontvlamde Europa gevoelen, en toch
L-leef ons eigen klein maar dierbaar vaderland
gespaard voor do kneuzende oorlogsvracht.
Of dat zoo blijven zali- Wie weet. Wij mogen
or niet op rekenen, en dus staun onzo stoere
mannetjes, onze wakkere soldaten, nog steeds
gereed en bloven onder de wapenen, altijd
door geoefend, om, als het eens zoover komen
moet, huis cn haard met heldenmoed en *aaie
volharding to verdedigen tegen olken indrin
ger, wie oolC!
Maar dat soldatenleven is niet altijd vreugde
en genot. Integendeel. Ten eerste hebben velen
hun huiegezin in den steek moeten laten an
deren heoben hun betrekking verlorenweer
anderen werden aan hun studiekring ontrukt.
In do tweede plaats hard werken. Altijd maar
loopen, eiken dag weer loopen, loopen en nog
eens loopen; de lang niet lichte uitrusting
overal meetorsend.
En dan wordt er gekankerd. Vee'. Tc veel.
Want de soldaten vergeten dan, dat het lichaam
getraind moet blijven, wil het, op z'n tijd, wat
presteerenen zij vergeten ook, dat er tucht
móét zijn, om con zóó groot© instelling, als een
leger is, in stand te kunnen houden. Zeker,
menschelijkheid mag niet uit het oog verloren
worden, maar officieren, die voor hun taak
ten volle berekend zijn, zullen dat ook niet.
En dan vergeten velen, dat er van verschil
lende kanten gefracht wordt hun leed to ver
zachten en hierop is het jui6t, dat wij voor
een oogenblik uwe aandacht in beelag \yillen
nemen.
Het zal den meesten wel bpkend zijn, dut
aan het Algemeen Hoofdkwartier in onzo resi
dentie een afdeeling „Ontwikkeling en Ont
spanning" verbonden is, aan 't hoofd waarvan
generaal Kleijnhens staat. Aan deze afdeeling
nu is het te dar.ken, dat er een „Militair Too-
neel" opgericht is, bestaande uit een klein ge
zelschap meest beroepsartisten, die overal in
ons land voor onze „jongens" 'uitvoeringen
geven. Reis- en verblijfkosten, de laatste
meestal in den vorm van inkwartiering, krij
gen zij vergoed, doch overigens ontvangen zij
alleen hun gewoon soldaten-, resp. onderoffi-
ciers-traktementje. Eiken avond haast wordt
een uitvoering op een andere plaats gegeven,
zóodat de spelers heusch lang niet altijd „een
lijn" hebben. Doch zij doen alles natuurlijk
uit warme liefde voor de kunst.
Wij hadden het genoegen eenige dezer voor
stellingen bij te wonen, en zullen een kort oor
deel vellen over dit ensemble.
De artistiek-lei'der, dé heer T o n n y R u y s,
thans ouÖeroff. vóór den miiit. dienst verbon
den aan het N. V. Tooneelvereeniging, dir.
Heijermans, zagen wij o.a. optreden in een
transformatievoordrachtLiefdesverklaringen.
Tonny Ruijs bootste zes verschillende typsn bij
het afleggen hunner liefdesverklaringen, na.
Do „oude-suoeper" van pas 56 jaar; de soldaat
en de lichtelijk aangeschoten tafelheer, werden
alleraardigst weergegeven. Tonny behaalde met
dit nummer een welverdiend succes Het genre
eigent zich uitstekend voor zijn persoon. Alleen
de Spanjaard! Pas op, Tonny! niet ai te veel
overdrijven. Zeker, het is maar een klucht,
maar juist die soldaat en die „oude-snoeper"
waren zoo voortreffelijk door hun natuurge
trouwe weergave. Later zagen wij den heer Ruijs
nogmaals optreden in de een-acter: „In Vrij
heid", oen korte schets uit het gevangenisle
ven. Hij trad op als ,.no. 7, 215, S3 en 113",
gevangenen, wien door den nieuwen Koning
gratie verleend was. Het spel van Tonny als
no. 7, een gevangene die 20 jaren in een cel
had doorgebracht, wiens hersens* nog steeds
door wroeging gekneld werden en die thans
schuw was voor het leven daar ouiten, voor do
oude vrijheid, verdient aller lof. Het onverschil
lige type no. 83 bracht Ruijs er niet zqo goed
af. Om deze een-acter, van 't zelfde genre als
„Brand in de Jonge Jan" goed te spelen, be
hoort men een ruimen blik op verschillende ka
rakters te hebben. Over 't geheel genomen ver
diende de artistieke leider van het Militaire
Tooneel wel het warm applaus waarmede zijn
spel beloond werd. Vooral volkstypen zijn voor
hem bijzonder geschikt.
De heer J. van Altenburg zong en
droeg eenige gedichten voor. Z'n beste num
mer was: „de Kurassiers van Ganrobert". In
z'n voordracht zat warmte en gevoel. Slechts
hier en daar iets schuchters, iets bedeesds, te
weinig temperament, te veel daling van stem
•bij het slot van enkele regels. Bedriegen wij
ons niet dan heeft v. Alten berg echter pas z'n
artistieke loopbaan begonnen. Hij kan nog veel
leeren van z'n huidigen collega Marcel Burger.
Het tevreden en dankbaar publiek, riep ook
hem op het podium terug.
Het de lid van het ensemble, de heer G.
H a m o i r had met zujn Holland-Amerika step
cn zijn „Ka-tsi-poe-ki"muzikale exentrique,
enorm veel succes. Vooral in het laatste num
mer bracht hij als clown aller lachspieren in
beroering, en dwong tevens bewondering af voor
z'n groote bèhendigheid met z'n viool, die hij
in allerlei gekke houdingen on standen weet te
bespelen. Op een eigen gemaakt instrument,
bestaande uit 'n sigarenkistje met een langen
lials, waarop een snaar gespannen, speelde hij
ccnigo beKeude melodieën met pianobegeleiding.
Een aardige en kunstige constructie! De heer
Maraoir brengt wat vroolijke afwisseling in het
programma. Met een echt „Hadb jo me
maar verdwijnt hij tenslotte wocr van 't
tooneel, waarop hij voor het applaudisserend
publiek nog verscheidene keeren moet terug
komen.
De twee beste krachten van dit gezelschap,
Ma roei Barger en W. Matthies, zijn
een paar artisten, waarvan Vooral de eerste
zich voor een elite publiek mag^ laten hooren.
Barger zal 'trouwens bij onze bcheveningsohe
badgasten geen onbekende zijn, evenmin als
in Amsterdam. AVat fijnheid en zuiverheid van
stem, van klank betreft, behoeft hij als chan
sonnier niet voor Pisuisse onder te doen. Zijn
groote meesterschap over het Fransch en ook
over het Duitsch, trof ons. Met- diep gevoel,
nu eens vol gloed, krachtig hartstochtelijk, dan
weer zacht en teeder, bijna als een vrouw,
draagt hij zijne liederen voor.- Vooral in zijn
„Pierrot-liedjes" treft ons zijn meesterlik ta
lent. Ook zijn Kerstlied greep ons aan, sleep
te ons mee naar 't kleine meisje, dat God bidt
haar haar vadertje als „kerstsouvenir" terug
te geven... naar 'rijzige front, waar vadertje
don brief van zijn lieveling ontvangt, waar hij
sneuvelt voor 't vaderland....
Marcel Barger werd eerst ongeveer 3 maan
den geleden als landstormer onder de wapenen
geroepen en is eerst onlangs tot dit ensemble
toegetreden. Vandaar dab hij en de pianist W.
Mattbies, die overigens verdienstelijk speelde,
elkaar soms niet al te best.schenen te begrijpen,
zooüat dc begeleiding hier en daar haperde:
Maar oj> den duur zal dat wel beter gaan. Daar
aan twijfelen wij niet. W. Matthies is een leer
ling van Oberstadt. Hij gaf met z'n 2e rapsodie
van Liszt blijken van groote techniek en van
gevoel, welk laatste hij wat meer moet aocen-
tueeren. Zooals wij reeds zeiden, heeft Marcel
Barger eeln bijzonder mooi en sympathiek ge
luid. "Wat voordraeht betpeft. en mimiek, kan
bij nog veel van Jean Louis' Pisuisse leeren.
Wij herhalen hetBarger en Matthies zijn 2
eerste klas artiesten, artiesten om voor een
uitgelezen, kunstminnend en kunstkennend
publick op te treden. De opmerking van enkele
hecren, als zou Barger een ecnigszins verwijf
den indruk maken, is absoluut ongegrond. Maar
wij Hollanders hebben nog al gauw iets te be
merken als een ander niet nor. zoo is of dort
als wij zelf...
Ook in het buitenland trad Barger dikwijls op.
Tot. slot: Het „Militair Tooneel" mag er
zijn. Het bezorgt onzen soldaten menigen pret-
Verdacht.
Kleine Ilans zit met vader in een café.
Vader vraagt hij. na een tijd van ernstig na
denken, waaraan kan iemand merken, dat
hij dronken is.
Da's makkelijk genoeg, zegt de deskun
dige va dorZie je daar die twee kerels in
den hoek!' Nou, als je dronken bent, dan denk
je, dat er vier zitten.
Vader, zegt Hansje achuchtor, er zit er
maar één.
Familietrekken.
Die jongen zal nog eens myn dood n,
verklaarde de vader. Gisteren kwam hij -noer
schooltijd plotseling mijn kantoor binnen, zette
zich in m{|n 8tóe] en legde bedaard zijn boenen
op m'n hu renu. Na oen sigaret opgestoken te
hebben zei li ij:
Papa, herinnert u zich nog, dat u vroeger
van school is wcggostuucfl
En ik, die hem in een vertrouwelijke bui eens
zooiets verteld heb, antwoordde
Ja, wat zou dat?
Nu, zegt hij, de geechiedcnis bestaat uit
herhalingen....
Ho© zoo?
AVcl, k ben ook weggejaagd. Merkwaar
dig toch, hoe zulke dingen in de familie blijven.
Afgunst.
Ja, die kerel is een jaloersch, nijdig crea
tuur; hij gunt een ander de lucht niet in zijn
fietsbanden.
jDe onaangename vergelijking.
I Do visite vroeg aan het aardige kleine mei»-
1 je allerlei over haar groote por», die zo op
haar laaistcn verjaardag had gekregen, en do
inoodcr was verrukt over dc aandacht, dio aan
haar ktcino meid werd geschonken.
t Is een pracht pop hoer, zei de Tisito.
En zoo sterk hfc!
ÖtorK wol. antwoordde het aardige kleine^
meisje, alhym d'r haren niet, die vaücn net
zoo erg uit, als dio van Mnmtnie.
Onvorbotorlgk.
Mama ,,Hoo dikwijl» Lob ik je nu al gezegd,
dat jo zoudt ophouden niet hameren, ttouto
jongen
iJoontjc: „Zeven maal, mamal"-
Een leepert.
Kleino Tom cn Wim zitten aan tafel on zien.
dat er maar écu ninaaaitppol is. Aanstonds
begint Tom erbarmelijk to huilen on op do
vraag van zijn moeder, waarom hij dat doet,
antwoordt hij:
„Omdat er geen sinaasappel ie voor Wim".
B ij do rekenles.
Meestei
en jij, Koos,
gen er dan?
Koo« (met ©en wantrouwend gezicht): Mees
ter kan evenmin eieren leggen als ikdab
doen de kippen.
Als ik hier op tafel vijf pieren leg,
*riègt er drie bij, hoeveel eieren lig-
ïi'Liü-ïJj— U.S!L—L* J_i_a
tigen avond cn beantwoordt dan ook wel aan
zn dool: „ontwikkeling en oncfipaniiing
Hulde aan Jict gehceie ensemble en smcikal
aan den heer Ruiys, dio met volle toewijding da
lending op zich genomen heeft. Wij hopen hem
spoedig weer eens te mogen zien optreden.
Tevens hopen wij, dat waar het Militair
Tooneel" ook moge optreden, do militaire over
heid een goede regeling zal treffen cn tevens
de orde in de zaal zullen handhaven. Naar on6
ter oore kwam liet dat wel eenB te wenschen
over, en dat is voo^ artiesten als Barger en
natuurlijk ook voor do anderen, minder aan
moedigend. Bij ons, bij de 1-1II 6 R- I. was
de ontvangst bijzonder hartelijk, dank zij li.
Aars, en de lts. Ilenesse en Moij. De heer en van
het ensemble hoopten dan ook spoedig weer
terug te kunnen komen.
1-IH. 6 R, I.
L. A. BARTELDS.
Opofferende kameraadschap.
Men schrijft ons uit Bleeuwijk
Gaarne hadden wij dat go ons een kleine
ruimte overliet om onze kameraden to bedan
ken voor den steun, welke ons in een benarde
positie werd gegeven.
Wat daar de reden van was?
Toen met Paschen liet verlof stilstond en we
niet anders naar onze woningen of familie toe
konden gaan dan per fiets of boot, waren
wij zoo ongelukkig op den straatweg van Go-
ri/icliem naar Utrecht 's morgens vroeg te wor
den aangehouden wegens het rijden zondter
licht, 's Avonds te voren hadden wij het gc-
heele dorp afgeloopen om een lantaarn mach
tig to worden, maar zulks niet kunnen ver
krijgen, daar ze alle uitgeleend waren. We
namen toen het besluit om het zoo maar te
wagen. Maar jawel, nauwelijks op weg, of we
werden aangehouden en zooals dezer dagen de
uitspraak was tot 3, 3 13 hoete veroor
deeld of anders 23 dagen hechtenis voor
den meest-betalende. Daar do ©en, name
lijk de Jong, een wees was en niet gaarne met
de gevangenis in aanraking wilde komen, be
sloten onze kameraden om een rondvraag te
doen voor allen die zoo ongelukkig waren ge
weest, met het gevolg dat de f 19 in een klein
oogenblik bij eStaar waren en zoodoende ons
uit do gevangenis redden. Daarom spreken we
nogmaals onzen hartelijken dank uit voor de
opoffering welke de jongens van het detache
ment „Zend" zich voor ons getroost hebben
en hopen met deze dankbetuiging to bewijzen
hoe dankbaar wij daarvoor zijn.
W7ii verblijven in dankbaarheid,
y G. A. de GAST.
J. C. de JONG.
H. MEIJER.
Een woerd ten afscheid.
Mil. C. v. d. Berg, 2-II-15 R. I. schrijft, ons:
Tot ons diep leedwezen verliet heden sergeant
Th, Dijkshoorn, onzo Compagnie. Zij, die hem
heb,ben gekend en meegemaakt, bunnen besef
fen, wat dit vertrek voor ons beteekont. Dat
het' hem in zijn verder leven goed moge gaan,
e.n dat hem spoedig de door ons allen en door
hem m 't bijzonder begeerde burgerpet moge
sieren, is de wecsch van al de jongens van de
3e Sectie 2-II-15 Reg. Inf.
Dankbetuigingen.
Hierbij betuig ik mijn innigsten dank aan de
H.H. Onderofficieren, Korporaals en manschap
pen van do le Comp. 2e Bat. lie Reg. Juf.
voor bet aangeboden geschenk bij ons huwelijk.
Mil. P. J. SWTNKELS
en Echtgenoot©.
De mil. L. Koene en Echtgenoot© bedanken
het Kader en de manschappen van het le
Peloton 2-HI-R. H. hartelijk voor het mooie
huwelijksgeschenk.
De Mil. L. KOENE en
Eohtgenoote.
Getroffen door de aardige verrassing, hom
en zijn eohtgenoote bij hun huwelijk aangebo
den, brengt 'ondergotoekende langs dezen w©g
zijn harlelijken dank aan de manschappen van
kamer 6 School Vliegerstraat. Den Haag.
B. JANSEN
en Echtgenoot©.
Pandoeren.
Oplossing van het pandoerpraatje van de
club „Kjetzoekers" in no. 336 van „De Sol
datencourant" door de Pandoerclub „Nooit Ge
noeg" 4. 1. 14 R. I.
No. 1 r. 8. No. 2 r. 7. No. 3 x. k. No. 4 r. vr.
No. 3 6ch. 9. No. 4 r. aas. No. 1 sch. aas.
No. 2 r. 9.
No. 2.h. aas. No. 3 h. k. No. 4 h. vr. No. 1
•h. 10.
No. 2 sch. k. No. 3 sch. 10. No. 4 r. boer.
No. 1 sch. boer.
No. 4 sch. vr. No. 1 sch. 8. No. 2 ki. k. No.
3 h. boer.
No. h. 8. No, 1 h. 6. No. 2 r. 10. No. 3
kl. vr.
No. 2 h. 7. No. 3 kl. 7. No. 4 kl. aas. No. 1
h. 9.
Over: No. sch. 7. No. 2 kl. 9. No. 3 kl. 8.
No. 4 kl. boer.
Alzoo met h. 7 er in met den 7den slag.
De Pandoerclub „Nooit Genoeg".
4. I. 14 R. I.
Oplossing van het pandoerpraatje in no. 338
der „Soldatencourant"
I. r. 8, r. 10, r. k., r- v.
III. s. 10, r. a., s. r. 9.
II. h. a., h. k., h. v„ h. 10.
II. s. k., s. 9, r. b„ s. b.
IV. s. v., s. 8, k. k., h. b.
IV. h. 8. h. 6, r. 7, k. v.
II. h. 7. k. 8, k. b., h'. 9.
Ruiten is troef en klaver 10 is weggelegd.
No. I komt met ruiten S op.
Ivorp. SOL.
Mil. SIMONS.
v. d. WITTE.
HAZELOF.
lie Afd. 1 R. Vest.-Art. He dir. Veldleger.
Oplossing van 't zelfde praatje door de club
„Hangen,zal je, zeg ikl" van. 3 III Grenadiers
1© Divisie;.
Eerst© slag: r. 8, r. vr., r. h., r. 10.»
Tweed© slag: ech. 10, r. 7, sch. aas, r. aas.
Dcrdo slagsch. vr., sch. 9, r. 9, »©b. b.
Vierde slag: sch. h., sch. 3, kl. b., h. h.
Vijfde «lag: b, aaa, h. 10, h. vr., h. b.
Zesd© slag: h. 7, h. 6, r. b„ ki. vr.
Zovende slag: h. 8, kl. 8,kl. 9, h. 9.
Dus hij zit er in op don zevenden slag: er-
blijft ov'er: h. aas, kl. o., lil. 7, «oh. 7.
Vorder ontvingen wo goodo oplossingen van
de pandoerplub „Praatjesmakers" korp'. J. A.
Brnyne te Utrecht; van do pandoerclub „Lijn
trekkers", 2 I 22 Reg. Inf. He divisie en do
pandoer club „Schapenkop" 3 III 3 R. I. IIló
divisie, Veldleger.
Vader, blijf bij ons.
(Van korp. dete Genie J. H. M. Granuné.)
't Wae een koude winteravond,
't Schaamlo volkje ging tor rust,
Toen een lief, dóch ziekelijk meisje,
Van haar toestand zich bewust,
Tot haar dronken vader nad'rend,
Met een kloppend harte vroeg
Zeg mij, vader, lieve vader,
Gaat gij nu weer naar do krocgl
Blijf bij ons, vader, blijf!
Moeder houdt voel, o zoo reel van u;
Moeder bidt ook voor u
Vader, wij allen beminnen u.
Wilt gij niet bij moeder blijven?,
Zie, zij ligt daar ziek t© bed,
En ons pasgeboren broertje
Vader, hebt g'er op gelet?
Ach, ga nn toch niet meer drinken 1
Zio, wij bibbren van do kou,
En dat arme kleino ventje,
'k Ben zoo bang, dat 't sterven zou!
Doch do vader wil weer henen,
Drinken, drinken, altijd weer!
Dikwijls had hij reeds gezworen f
Nn, nu drink ik nimermracer I
Maar dat zweren kon niet baton
Roepen moeet hij tot den Heer,
Die de dronkaards kan verlossen
En herstellen tot hun eer.
't Kindergroepje stond rond vader,
't Smeekende meisje sprak zoo teer:
Vader, moe kan niet meer bidden,
Ach, kniel gij eens met ons neer.
Zal hij, kan hij, durf hij bidden?
Doch het kind herhaalt het weer:
Ach, bidt slechts een „Onzo Vader"-
Tot den goeden lieven Heer
't Woord van 't kind zou overwinnen,
't Vaderhart was aangedaan;
Met een stil gebed in 't harte
Zag de moeder alles aan;
Eind'lijk knielt de dronkaard neder,
Smeekt ©n worstelt om feena,
Tot hij door Gods groot© liefde
Wordt verlost; do redding was daar!
Sinds bleef vader bij dö zijnen,
Zorgde voor zijn goede vrouw,
Werd weer vader voor zijn kinderen,
Ja, werd ook aan God getrouw.
Armoe maakt© plaats voor welvaart,
Liefde en vrede keeren weer;
En zoo zien wij dat het bidden
Steeds verboord wordt door den Heer.
Blijf bij ons, vader, blijf!
Moeder houdt veel, o zoo veel van u":
Moeder bidt ook voor u;
Vader, wij allen beminnen u!
J. H. M. GRAMMé, f
Korp, der Genie.
Oorlogswee.
(Van mil. T. Mariens.)
Langs velden en langs dalen,
In bosschen en in sloot,
Zal do natuur het u vertalen
Hoe menigeen zijn bloed vergoot.
Ho£ menig jongeling moest daar sterven,
Die van zijn lief gescheiden was;
Die nog zooveel roem kon verwerven,
Voordat hij ten gravo wa3.
Hoe vele ouders die hun zoon betreuren,
Die missohien tot hen nooit wederkeert;
Hoeveel onheil ziet men gebeuren,
Voor dat de vrede wederkeert.
En hoe menig Madeliefje,
Zit te kijken zonder succes,
Want gesneuveld is haar liefje,
Nu bleef baar over de kleine rest.
Laten wij den Heer. dan danken,
Die ons bevrijdt van de oorlogsramp
En laten wij onze vreugdeklanken
Deen weergalmen door ons kamp.
T. MARTENS,
3e Comp. 2e Bat. 13e
Reg. Inf. Veldleger.
De laatste wacht.
(Van mi!. Keerdt.)
In donkeren nacht stond hij op wacht,
En dacht, wat hem het leven bracht,
Alleen gelaten;
Hij dacht aan vrouw en kinderen thuis,
Terwijl hij stond bij een eenzaam krnis,
Geheel verlaten.
Hij tuurt de donkre heide rond,
Maar niets wat hij gevaarlijk vond,
Wat hem kon hinderen.
Hij keert terug naar rijne plaats,
En peinst opnieuw, misschien voor 't laatst,
Aan vrouw en kinderen.
Doch eensklaps hoort hij een zacht gedruisch,
Hij denkt aan kinderen, vrouw noch huis,
Maar is thans vaardig.
De hand om zijn eeweer gekneld.
Beeft voor geen vijand, noch geweld,
Al is hij Vader.
Een schot gaat af, doorschalt de lucht,
En 't lood dat treft op hare vlucht,
Zijn vaderhart©.
Hij zinkt ter neer, de dood treedt in,
En wachten blijft het huisgezin,
Op dien zij minnen.
KEERDT,
3-YI-23.
