Mo. 335
Vrijdag 6 October 1916
Orgaan voor Leger en Vloot.
Oorlogsnieuws.
Onder redactie van D. MANASSEN.
Gezondheidsleer
Gewaagd en Gewonnen.
DERDE JAARGANG.
DE SOLDATENCOURANT
BED ACTIE EN ADMINISTBATIE PALE8TBINASTR. 10, AMSTERDAM. DIT
BLAD VERSCHIJNT DRIEMAAL PER WEEK. LOSSE NUMMERS VOOR
MILITAIREN 1 CENT, VOOR BURGERS '6 CENT. ABONNEMENT BU VOORUIT
BETALING VOOR MILITAIREN 0.75, VOOR BURGERS150 P.KWARTAAL
Voor Advorteatien weude men /.ich tot on*« A.lrnilifotro.tie, Pul «striuust nutt 10
Amsterdam. Prijs der Adverteuttèn per regel :,o r.i.-ut. Voor loeeeoodan M«d
deeHngea op de tweede, derde eu vierde pagina dubbel tariei. By abontiomeu:
redactie.
Op deze plaat worden wij gevoerd naar een ver en vreemd land, een ander
werelddeel, maar waar de oorlog heeracht zoo goed als in 't onze. De stad zelve, die
hier is voorgesteld, is nog in vrede, al wordt zij belaagd uit bet noorden en het
zuiden. We zien voor ons Bagdad, de bekende stad in Mésopotamië, waarop de
Engelschen aanrukken uit het zuiden, de Russen uit het noorden. Turksche troepen
houden voor de Omar-Moskée een parade en de cavalerie kan daarbij haar 'befaamde
rijkunst laten zien.
doorJ. P. BIJL, officier van gezondheid.
LXHI.
Typhusbestrijdicu.g te velde. In
een vorig opstel hebben wij het een
en ander medegedeeld''over Nekkramp en
daarbij gewezen op het eigenaardige feit,
dat al naar gelang van het jaargetijde
de een of andere ^besmettelijke zielite
grooter gevaar voor uitbreiding oplevert.
Terwijl b.v. nekkramp bij yoörkeur epide-
miën Vormt in het voorjaar, zien wij dat ty
phus de grootste verbreiding krijgt in den na
zomer. Bêt zal dus misschien vele manschappen
belang inboezemen om in dezen tijd iets naders
over die ziekte te hooren. Wij zullen daarbij
weer de gewoonte volgen om niet uit te weiden
over do ziekteverschijnselen en over het verloop
dor ziekte, maar om ons te bepalefi tot dë
wijze waarop typhus zich verspreidt en tot de
maatregelen die genomen moeten worden om
besmetting te voorkomen. Ook zullen wij niet
spreken over de maatregelen, die bijzóndere
kennis van geneeskunde vereischen.
Reeds in het begin van de mobilisatie heb
ben wij in deze courant den soldaten een vluch
tig overzicht gegeven van typhus als legerziek-
te. Wij hebben er tóen óp gewezen, dat ;de
smetstof van de ziekte, do typlmsba'Cü, zich
vrijwel uitsluitend in het meüschélijk lichaam
vermenigvuldigt, maar dat zij dagen
en weken lang buiten. heb monsehélijk liehaam,
in water, aarde, vuil enz. kan blijven leven.
Eoh vermenigvuldiging in die stoffen komt
wel voor, maar is van véél minder belang dan
de vermenigvuldiging in het mensohelijke
lichaam.
De vermenigvuldiging van de smetstof ge
schiedt in de eerste plaats, in het lirhaain van
lijders aan typhus en van degenen die do ziekte
onder de leden hebben. De typhusbaeillen ver
laten het liehaam dan mèt de ontlasting en de
urine. Maar ook volkomen gezonde personen
kunnen do smetstof uitscheiden. Dergelijke
personen worden bacillendragers genoemd. Zij
worden vooral gevonden onder vrouwen. Soms
zijn het mensclien, die vroeger de ziekte gehad
hebt en, soms personen, die nooit ziek geweest
zijn, maar in de nabijheid van^ zieken verkeerd
hebben. Men moet dan aannemen, dat zij be
smet zijn gewoi'den, maar om de een of andere
reden onvatbaar voor typhus zijn, zoodat zij,
hoewel de ziektekiemen in hun lichaam aanwe
zig zijn, geen ziekteverschijnselen gaan vertoo-
nen. Dikwijls ook ziet men dat de bacillen uit
gescheiden worden door menschen, die schijn
baar aan een andere ziekte lijden. Typhus toch
kan in allerlei vormen optreden, nu eens als
dé bekende hevige ziekte, dan weer als een
uiterst licht verloopende ongesteldheid, of als
een influenza, een niernntsteking enz. Ook de-
Senen, die een dergelijke abnormaal verloopen-
g typhus hebben doorgemaakt, die volgens hun
meening dus nooit typhus hebben gehad, kun
nen jarenlang de ziektekiemen blijven uit
Een verhaal uit Hoorwegen.
Toen - Aslaug eenmaal een volwaseen
meisje geworden was, was er geen vrede
meer in het dorp. De flinkste jongens ran
selden elkaar avond op avond af, veel meer
dan ergens elders in. den omtrek. Het ergst
was het 's Zondagsavonds. Dan ging de
vader, de oude Knut Husaby, nooit naar
bed, zonder tenminste zijn groote laarzen
aan te houden en een fliuken knuppel naast
zijn bed te zetten.
- Nu ik een aardig dochtertje heb, zal
ik ze ook weten te beschermen, zei Husaby.
Thorn Nesset was slechts een daglooners-
zoou en toch waren er menschen, die zei
den, dat hij het meest op bezoek kwam bij
de boerendochter op Husaby. Maar dat be
viel den ouden Knut niet. Hij zei, dat dit
niet waar washij had hem er tenminste
nooit gezien. De menschen mompelden ech
ter toch onder elkaar, dat hij, wanneer hij
maar goed op den hooizolder had willen
zoeken, waar Aslaug zooveel bezigheden
had, Thom zeker gevondön zou hebben.
De lente kwam en Aslaug took naar de
bergweide met de kudde. Wanneer het over
dag heet werd in de dalen, de rots zich hoog
en koel verhief boven den drukkenden
dampkring, de bellen der kudde klingelden,
de herdershond, blafte, Aslaug jodelde en op
den hoorn blies, dan werden de jongelingen
van het dorp aangegrepen door heimwee, als
ze in de nabijheid, eii dat schüpw-
«I gadesk>t>ge»,
scheiden. De ontlasting van al dergelijke per
sonen levert natuurlijk groot gevaar op Voor de
omgeving.
Hoe kunnen de typhusbaeillen uit dergelijke
ontlasting iemand besmetten? Bij de beant
woording v'an deze vraag moet men bedenken,
dat de bacillen üitèrst en uiterst klein zijn (hun
lengte is ongeveer één a twee duizendste mili-
metêr) èn dat zij, om besmetting te kunnen
geven, dn dén mond van een gezonde terecht
moeten komen. Men kan dus zelf nagaan op
wélke wij zo het mógelijk is, dat zoo'n uiterst
gering, onzichtbaar spoor ontlasting of urine
in den mond van een ander terecht kan ko
men, m.a.w. welken weg de typhusbacil kan
afleggen.
Hoe vaak ziet m.en niet-dat privaten loozen
op de elöót, waaruit het water gedronken-
wordt, waarin emmers omgespoeld worden,
groenten gewasschea worden. Hoe licht kan
niet op déze wijze da smetstof overgebracht
worden. Maar al te vaak ziet men nog, dit
privaten of beerputten op korten afstand zijn
van drinkwaterputten. Hc9 gemakkelijk kan
dan één spoor van den inhoucT door kleine de
fecten in den wand van de putten doorsiepelen
en -het drinkwater besmetten.-
Maar ook zonder tusschenkomst van. water
ziet men de besmetting verder gaan» Ja,
tegenwoordig wordt aangenomen, dat de
meeste gevallen van besmetting meer recht
streeks tot stand komen en de mogelijkheid
voor een dergelijke recht-streeksehe besmetting
is vooral t© veld© maar al te veel aanwezig.
Men 'bedenke slechts, dat een weinig urine of
ontlasting gemakkelijk aan de handen kan
komen. Met dergelijke handen geeft men do
kug over aan. een kameraad, bezoedelt men d©
lepel van een ander of besmet men de handen
van een makker. Hóe vies en smerig zien maar
al te vaak de latrines en urinoirs er uit. Het
is soms onmogelijk om ér, als 't donker is, ge
bruik van te maken zonder zijn echoenen te
bevuilen, om van erger niet te spreken. Het
vuil wordt dan meegenomen naaf de kwartie
ren, waar stroo of stroozak onzindelijk wor
den. Tallooze mogelijkheden bestaan dus om
een uiterst geringo hoeveelheid ontlasting of
urine verder te brengen. Iedor kan'zelf be
denken, op hoeveel andere manieren dit nog
mogelijk is, Men bedenke dan hierbij, dat één
druppel urine gemakkelijk een millioén typhus
baeillen kan bevatten.
De Engelsehen en Amerikanen zien verder
nog een groot gevaar in vliegen als overbren
gers van de smetstof. Deze insecten zitten het
eene oogenblik op ontlasting en even later op
allerlei voedingsmiddelen en de kan* dat zij
zoodoende besmetting daarvan veroorzaken
is niet gering.
Om de ziekte teweeg te brengen is het even
wel niet voldoende, dat er typhusbaeillen zijn
en dat deze in den mond- terecht komenhet
lichaam van den besmetten persoon moet ook
vatbaar zijn. Hier komen, wij op een vrij on
bekend terrein. Weinig is nog bekend waarom
de eene persoon, die smetstof naar binnen
krijgt, ziek wordt, terwijl de andere gezond
blyft. Dikwijls ziet men dat degenen die uit
En op den eersten Zondagavond den b^-
ten sloop de een na den ander naar boven.
Maar zo kwamen veel sneller be-neden, dan
zo boven gekomen tvaren, want boven stond
een stevige knaap, die oppaste. Hij ontving
ieder, die boven kwam, en .d-eed hem zoo in
do rond© tollen, dat hij zijn geheel© leven
lang de woorden onthield, die deze wijze
van ontvangst begeleidden
Kom op een anderen keer maar eens
weer, dan kunt ge nog meer krijgen.
Voor zoover do jongens kouden nagaan,
was er in het district slechts één, die er zulke
vuisten op nahield, en dat was Thorn Nes
set, en de rijke boerendochters verklaarden,
•dat het toch een beetje erg was, dat de dag-
loonersdochter Aslaug Husaby het hoogst
aangeschreven stond.
Dat meende ook de oud Knut, toen hij
hoorde, wat er gebeurd was, en hij zei, wan
neer er dan niemand anders was, die dien
jongen aankon, dan zou hij dat zaakje zelf
wel eens in orde maken. Knut begon wel
oud te worden, maar al was hij ook over dé
zestig, hij mat toch nog graag zijn krachten
met zijn oudsten zoon, wanneer hij zich in
huis verveelde»
Naar de Husaby-weide voerde slechts een
enkol pad, en dat liep door den tuin van de
hoeve. Toen Thorn den volgenden Zaterdag
avond naar de weide wilde en zachtjes over
den grond van de hoeve sloop, herademend
toen hij do behuizing maar eerst voorbij
was, stoof een kerel regelrecht op hem los.
Wat wilt ge van mij zei Tbom en
sloeg hem in 't gezicht, dat zijn ooren suis-
I den.
j Dat zult ge gauw genoeg weten, zei
j een, ander achter. terwijl hij hein in
geput en ondervoed zijn, of misbruik maken
van alcohol, minder weerstand hebben tegen
besmettelijke ziebten-dan anderen. Vooral voor
een leger te velde ri dit van groote beteekeais.
Aan den anderen kant ziét men dat menschen,
die eenmaal een besmettelijke ziekte hebben
doorgemaakt, ook al is deze ziekte zéér licht
verloopen, zelden voor den tweeden keer die
ziekte -krijgen. Zoo gebeurt bet sleohts bij uit
zondering, dat iemand tweemaal typhus krijgt.
Op dit laatste feit herust de Inenting tegen
typhus, zooals die tegenwoordig op reusachtige
schaal wordt toegepast. Door de inenting ver
oorzaakt men een uiterst licht verloopenae on
gesteldheid, waarna een groote mate van on-
optreedt,
(Wordt vervolgd.)
De toestand in den reuzenstrijd.
De vreugde in Dujtsohlan-d over de over
winning in Zevenburgen is blijkbaar .wat
voorbarig geweest. Dat ex1 een succes ia be
haald, is waarschijnlijk, dooh het lijkt een
succes zonder veel resultaat. Want 3000
krijgsgevangenen is «iet zooveel en yam een
verder vooruitdringen der centralen lezen
we niet. Evenals na de groote overwinning
,van vcm Mackensen in de Dobroedsja, is ock
in Zevenburgen het behaalde voordeel niet
vervolgd; er wordt over den slag- jn den
Rote-Turm-pas niet meer gesproken. Inte
gendeel de Roemenen hebben op andere
punten sucoes behaald en hebben zich bij
genoemden pas hersteld. Oprukkende
Duitsch-Oosteïirijksche troepen zijn daar ge-
stooten op overmachtigs Roemeensóhe troe
pen en zij moesten zich voor de aanvallen-
van- dezen terugtrekken. Elders in de buurt
poogden de Roemenen door te breken, maar
het is hun niet gelukt volgens een Duitsoh
telegram, dat overigens volstrekt niet zege
vierend klinkt en van geen verder voortdnn-
gen gewaagt. Vermoedelijk is het succes der
centralen bij Hermannstadt dus niet van
zoo groote beteekeuis geweest, als men eerst
meende. Een beslissing heeft de slag daar
zeker niet gebracht, en over 't geheel is er
aan dé terugtrekkende beweging der Oosten
rijkers nog geen einde gemaakt.
Van den anderen kant hebben de Roeme
nen een betrekkelijk stoutmoedig stuk ge
daan; zij. hebben troepen over den Don-a
gezét bij- Rahowo, tusschen Roetsjoek en
Toe trakan, zijj riju'.dus op. deze spijze in Bul
garije gevallen. Verscheidene Roeme^nsche
bataljons zijn namelijk over den hier
zee® breeden Donau gekomen, pp zich zelf
een gevaarlijk werkje yoor de troepen, maar
dat dezen in een benarde positie kan bren
gen. Waarschijnlijk is de inval bij verras
sing geschied; hadden dé Bulgaren hier een
sterke macht staan, dan zon de overtocht
zieker niet mogelijk zijn geweest. Volgens
een Duitsoh staf bericht zouden de Roeme
nen over feen pontonbrug zijn gekomen en
zon deze vernield zijn door Oostemrijksch-
Hongaarsche monitors. Een Bulgaarsch tele
gram geeft den overtocht toe, maar verze
kert, dat de invallers spoedig zullen worden
teruggejaagd. Dit is voor de Bulgaren en
Duitschers, die in de Dobroedsja staan, te
hopen, want als de Roemenen hun forceo-
ri-ng van den Donau voortzetten, staan zij
in den rug der centralen en zullen deze
ijling terug moeten. Voorloopig blijkt daar
echter nog niets van, en als Oostenrijksche
monitors werkelijk de pontonbrug hebben
vernield, beheerschen zij dus nog den Donau
daar, en wordt de positie der overgetrokken
Roemenen gevaarlijk.
Noch van 't Oosten, noch van 't Westen
overigens veel nieuws. In de berichten wordt
geklaagd over slecht weer, regen. We zijn
weer in den herfst en de mooie, zonnigê,
heldere dagen zijn voorbij. Is het groot©
werk van 1916 reeds gedaan en begint
allengs de derde winterveldtockt met zijn
verslapping van den strijd? In dat geval is\
de beslissing nog niet vér gekomen. De cen
tralen staau nog steeds op vijandelijk ge
bied in Oost en West, en van de geallieer
den heeft alleen Frankrijk een klein stuk
Elzas-Lotharingen, Roemenië een strook van
Zevenburgen bezet, staan de Italianen op
Ooetenrijksch terrein langs de grens. De
voorbijgegane zomer heeft daarin betrekke
lijk weinig veranderd, maar ons laten zien,
en dit is van belang, dat de centralen niet
onoverwinbaar zijn, dat zij achteruit gedron-
gen worden. Zóó langzaam echter, dat, lijkt
het, de strijd nog jaren kan duren, als het
niet sneller gaat, en als men niet op een
andere manier "bot den vrede geraakt.
Ook nu, na de goed gelukt© aanvallen der
vorige week op heb Westerfront, hebben de
geallieerden ons weinig nieuws te vertellen,
't Regent hard in de laatste dagen en daar
door worden do operaties weer belemmerd.
Wel ziju de Engielschen eiFranse-hen nog
iets vooruitgekomen, de eersten, bij; Eaucourt
l'Abbaye, de laatsten aan den weg naar
Peronne, maar 't heeft niet veel te beteeke-
nen.
Aan het Oosterfront is in de laatste dagen
heviger gestreden. Zeer ernstige aanvallen
hebben, volgens het Weensche stafbericht,
de Russen gedaan in Wolhynië, waar het
gemunt scheen op de vesting Wladimir-
Wolhynsk. De opnieuw gecompleteerde Rus
sische garde werd opgeofferd, maar tever
geefs, de aanvallen werden afgeslagen, en
daar en elders maakten de centralen in de
laatste dagen meer dan 2600 krijgsgevange
nen. Ook de Russische berichten gewagen
van verbitterde gevechten, gewagen insge
lijks van krijgsgevangenen; van 30 Septem
ber tot 2 October vielen 5000 Oostenrijkers
en Duitschers in handen der Russen. Op
enkele punten zouden de laatsten stukken
van de vijandelijke loopgraven hebben ge
nomen, maar de vijand bood er verwoed
tegenstand. Hevig werd vooral gestreden aan
de Czernowka en de Zlota Lipa, waar de
cemtra-len versterking hadden! gekregen,
doch van weerskanten heet het, dat de aan
vallen zijn afgeslagen. De felle gevechten,
dezware verliezen brachten dus zoo goed
als geen resultaat.
"Van de strijdterreinen in den Balkan
komt geen nieuws, dat van belang is.
Hindenburg heeft zijn 69ston verjaardag
gevierd en werd door den keizer in een
toast, door de pers in geestdriftige artikelen
herdacht als de volksheld; het Duitsche volk
zal daarmee wel volkomen instemmen. Een
bijzonderen indruk maakt het wel, dat de
vergadering van den Rijksdag nog weer
©enige dagen, is uitgesteld. In den regel
Wordt de kanseliersrede dadelijk b&ant-
•wdor.d-j.nu- werd dit eenige' dagen uitgesteld,
enTdit' uitstel is nog weet verlengdDuidt
d.ijtop^eeu ernstjg. gevaar voor den politieken
vrixle' !i n^Duitschland
den nek greep. Dat was de tweede zoon.
En hier is de derde, zei de oude Knut
en ging hem te lijf.
Thorn voelde zich sterker worden in het
gevaar. Hij was slank en buigzaam als een
wilg en sloeg om zich.heen, dat het klonk.
Hij wendde zich om en wrong zich en bukte
zich. Waar een sleg viel, was hij niet; waar
niemand het verwachtte, deelde hij klappen
uit.
Hij bukte zich en sprong op, maar werd
met dat al toch verschrikkelijk toegetakeld.
De oude Knut zei echter later, dat hij nog
nooit met een dapperder jongen gevochten
had. Zij ranselden er op los, tob er bloed
vloeide; toen zei de oude Husaby „halt51
en daarop liet hij zich de woorden ontval
len
- Wanneer ge den volgenden Zaterdag
naar boven kunt komen, den ouden Husaby
en zijn jongens ten trot-s, dan zult gij bet-
meisje hebben.
Thorn sleepte zich naar huis, zoo goed
hij kon, en ging dadelijk naar bed. Er werd
druk gesproken over de vechtpartij bij Hu
saby eu ieder zeide
Wat deed hij er ook!
Slechts ééne was er, die dat niet zei, en
dat was Aslaug. Zij had- hem dien Zater
dagavond verwacht, maar toen zij hoorde,
wat er tusschen hem en haar vader was
voorgevallen, begou zij te schreien, en zei
bij ziehzelve
Wanneer ik Thorn niet krijg, zal ik
geen vroolijken dag meer hebben.
Thorn bleef Zondags to bed liggen en
toen de Maandag kwam, voelde hij, dat hij
nog moest blijven liggen. De Dinsdag
kvfam, .en dat w^s een; pracht-igedag. Het
BELGIË.
Luchtaanval op do Brusselsche luchtschepen»
loodsen.
LONDEN, Officieel. Wij deden op 2 Oct.
een nieuwen luchtaanval op de Inchtscho-
pcnloodsen bij Brussel. Eeu onzer machines
keerden niet terug.
Een luchtgeveoht.
BERLIJN. Dinsdagnamiddag vervolgden
marine-vliegtuigen van het vliegstatioai Zee-
brugge een vijandelijk eskader marine-lucht
schepen. In den loop van het gevecht, dat
zich ontwikkelde, werd een vijandelijk vlieg
tuig naar beneden geschoten.
Alle Duitsche vliegtuigen zijn onbescha
digd teruggekeerd.
DUITSCHLAND.
De 69ste verjaardag van Hindenburg.
BERLIJN. (Officieel.) Ter viering van
den verjaardag van „Gsnei'al-Feldmar-
schall" Hindenburg had bij den Keizer een
diner plaats, waarbij de militaire gevol-
machtigen van do bondgenooton, de chef van
den Admiraalstaf eu de afdeelingcöhefs van
den General en Staf uitgenoodigd waren.
Aan tafel hield de Keizer de volgende
toespraak: „Uit naam van het geheele le
ger breng ik u mijn hartelijken geluk-
weusch. Door het vertrouwen van nw ,,al-
lerhöchsten Kriegsherr1' zijt gij aan het
had 's nacht geregend. Het groen zag er
zoo heerlijk frisch uit. Het venster stond
open. Krachtige lentegeuren stroomden
naar binnen. Men kon de koeklokjes op
de bergweide hooren luiden en daarboven
jodelde iemand.... Waarlijk, wanneer zijn
moeder niet in de kamer gezeten had, zou
hij geschreid hebben. Het werd Woensdag,
en nog lag hij te bed. Donderdags begon
hij er over na te denken, of hij Zaterdags
nog niet beter kon zijn, en Vrijdags was hij
weer op de been. Hij dacht slechts aan de
woorden, welke Aslaug's vader tot hem gé-
sproken had
Wanneer ge den volgenden Zaterdag
naar boven kunt komen, den ouden Knut
en zijn jongons ten spijt, dan zul je het
meisje hebben.
Hij keek herhaalde malen naar He Hu-
saby-hoeve en dacht na.
Zooals gezegd is, ging. er slechts één pad
naar de Husaby-weide. Maar eenflinke
kerel moest toch ook wel op een ander©
manier naar boven kunnen komen, als de
gewone weg ontoegankelijk voor hem bleek.
Wanneer hij b.v. de landtong oproeide
en dan bij de rots aanlegde, zou het mis
schien mogelijk zijn naar boven te komen,
hoewel het daar zoo steil was, dat gemzeu
ternauwernood er bij op konden klauteren.
En die plegen toch niet bang te zijn in
de """borgen.
De Zaterdag brak aan en Thora ging reeds
'a morgens vroeg uit. Het was een prachtige
dag. De zon straalde en overal in het rond
was leven. Op de bergen werd gejodeld en
gezongen en geblazen. Toen de dag ten ein
de liep en een lichte nevel naar de bergen
opsteeg, zat Thorn voor, zijn huisdeur,. jdij
hoofd van den Generalen Staf gepla&tel en
gij geniet tevens het vertrouwen van het
Duitsche volk en ik mag wel zeggen van alle
bondgenooton.
God geve, dat het u beschoren zal zijn den
geweldigen wereldoorlog tot. een definitief
zegevierend einde te brengen, tot eeu zege,
die aan de met ons verbonden volken de
vrijheid zal Bchenken, voor welke wij strij
den. God steune u bi j uw besluiten en schen-
ke u gezondheid. Ik hef mijn glas op met
den uitroep: Z.Exc. de Qeneral-Feldmar-
schall Hindenburg leve!"
De Keizer verleende naar aanleiding van
den verjaardag verschillende orden aan of
ficieren van den Generalen Staf.
Goud voor Ijzer,
De familie van graaf vou Siorstorpff-
Endersdorff to'Breslau heeft haar geheelcn
kostbaren gouden familieschat ingeleverd
voor de vermeerdering van den goudvoor
raad.
De „Frankf. Ztg." spreekt de verwach
ting uit dat dit voorbeeld navolging zal
vinden, vooral bij de Duitsche hoven, wier
kostbare gouden tafelserviezen voor de
bezitters van minder beteekenis zijn dan
de minder waarde hebbende kleine gouden
erfstukken der burgers.
FRANKRIJK.
Van het Westelijk Oorlogsterreln.
Het Engelsoh-Franscha offensief.
PARUS, Officieel. Ten noorden van de
Somma vrij hevige artillerie-strijd ten noor-,
den van Rancourt. De Duitschers poog
den te déboucheeren uit het St. Pierre
Vaast-Bcsoh, maar ons spervuur van de
artillerie en ons mitrailleur-vuur wierpen
hen terug. Wij. maakten enkele gevangehen.
Overigens is alles rustig.
Maandag schoot een Fransche vlieger een
Duitscher neer bij Vouziers. De sergeant
Sauvago 6choot zijn vijfde slachtoffer neer
in den loop van een luchtgevecht ten zuiden
van Le Transloy.
BERLIJN. Legergroep-prins 'Rup-
precht van Beieren: Da slag aan.
de Somma wordt .voortgezet onder
voortdurende ..geweldigen wederzijdsehen
inzet van artillerie. Ten noorden van
Thiepval en noordwestelijk van Courcelette
ontrukten, wij'den Engelschen eenige stuk
ken loopgraaf, waarin zij zich genesteld had
den en veroverden wij eenige mitrailleuses.
Bijzonder verbitterd was de' strijd tusschen
Le Sars en den weg Ligny-Thilloy-Elers.
Met buitengewoon zware offers wisten de
Engelschen hier een kleine terreinwinst te
maken aan-'weerszijde van Eaucourt l'Ab
baye. Tusschen Gueudecourt en Morval
dwong onze artillerie, na het afslaan van
een oin vier uur 's morgens uit Leeboeufs
gedanen aanval, de vijandelijke infanterie
in haar etormstellingen te blijven. De
Franschen drongen bij krachtige aanvallen
aan en westelijk van den weg SaillyRan
court zoowel als in het bosch van St. Pierre
Vaast gedeeltelijk door in onze voorste ver
dedigingslinie. Zij werd in een handge
meen weer gezuiverd.
Ten zuiden van de Somme werd de artil-
leriestrijd aan het front aan weerszijden
van Verrnandovillers afwisselend vrij hevig.
Een Fransche aanvalspoging werd in ons
sperVuur verstikt.
De gevechten bij Eaucourt l'Abbaye.
LONDEN. Onze correspondent bij het
En^elsche leger aan de Somme zegt in een
beschrijving van de gevechten bij Eaucourt
l'AbbayeEenige onzer nieuwe gepantser
de wageus, zoogen. tanks, hebben groote
diensten bewezen bij het weg ruimen van
eenige moeilijk neembare verschansingen en
mitrailleurstellingen.
De vijandelijke troepenmacht bestond
hier 10 uit het 17de Beiersche regiment
van de zesde divisie. Deze divisie heeft
eenigen tijd in garnizoen gelegen te Bijs-
sel en was, naar men meent, een van de
laatste formaties aan het westelijk front,
die nog niet de vuurproef aan de Somme
had doorstaan.
Iets meer naar de linkerzijde bleek ook
uit den krachtigcn tegonatand, dat men to
doen had met versche troepen.
Dé hier gemaakte krijgsgevangenen wa
ren matrozen. Zij erkenden, dat de eomo
en do tweede brigade van de eerste marim
divisio van de kust hierheen waren go
bracht om de verdediging te helpen. Dit
wijst er beslist op, dat de vijand moeite
heeft met het bijeenbrengen van nieuwe
reserves.
Er werden ook manschappen krijgsge
vangen gemaakt, die behoorden tot de 7de
Beiersche divisie. Deze divisio was pas aan
het front gekomen en was, volgens de
mededeeling van gevangenen, die ertoe
hadden behoord, verpletterd door de
kracht van hst bombardemont der Engel
schen en de onstuimigheid van de infante-
rie-aanvallen.
Een ander merkwaardig feit is, dat tor-
wijl de eerste verdedigingslinie der Duifc-
Bchers ten zuiden van Eaucourt 1' Abbaye
blefek een oud werk te zijn, de tweede en
de ondersteuningsloopgraven eerst sedert
den Isten Juli aangolegd zijn. Dit zijn na
tuurlijk yoor een aanval minder sterke .ver
dedigingswerken.
De luohtooriog.
LONDEN. De „Times" zegt, dat hét on
mogelijk ia het juiste aantal op te geven van
de aan het westelijk front in September neer
geschoten vliegtuigen; maar* uit de offi
cieoio opgaven blijkt, dat er meer dan 300
slachtoffers in den luchtoorlog zijn gevalleD.
De Engelschen zouden hiervan honderd
hebben gedood. Zij erkennen van hun zijde
het verlies van 48 Britsche machines.
De Fransche militaire autoriteiten mel
den, dat in September door de Ijyansché
vliegers 100 Duitsche vliegtuigen zijn neer
geschoten en dat zes andere tot landen gei
dwongen werden, van welke de meeste ook
nield zouden zijn-
Volgene do opgaven in de dagelijkscbe
legerberichten der Duitschers, zouden deze
116 vijandelijke vliegtuigen hebben vernie
tigd.
RUSLAND.
Van hst Oostelijk oorlogsterreln.
Het Russisohe offensief.
PETROGRAD. (Bericht van dep Grooten
Generaion Staf.In de streek ton oosten yjn.
Nowo Aléxandrqwsk kwamen Duiteóhe ai-
deelingen tegep zea uUp Dinadnga^&nd
een beschieting uit hunne draadVerspéittpi-
gen te .voorschijn, zij wedden pdhiOT cj&io-r Het
vuur der Rassen teruggcdfevèö naar Sttbna
loopgraven.
Aan de rivier Serwetsj beschoot dé yiiaqd
de Russische Etellingeh ia "tfen secffü- Kmijii-
Ostowsjino. Te écn uur 's nachts had zich
een gevecht ontwikkeld, dat door liét yuur
der Russen gestuit werd.
In de streken van Zatoersy, Wolja, Za-
dor3ki en Sjelv/of worden verwoede gevech
ten geleverd. De Russische troepen naaien
hier en daar ge-derlten van de stelling van
den vijand. Deze verdedigt zich met da
grootste hardnekkigheid. Aan de Tsjeniowki
en in de streek van de hoogten aan den
reen teroever van de Zlota Lipa houden do
hevige gevechten aan. De vijand, die aan
zienlijke versterkingen had gekregen, deed
een tegenaanval, dien de Russen terugsloe
gen. Zij brachten derf vijand daarbij zwaxe
verliezen toe. Het verwoede gevecht duurt
in deze streek voort.
Den 2en Oct. maakten de Russen 'daar
meer dan 1000 krijgsgevangenen.
Heb aantal krijgsgevangenen, gc-maakt
op 30 Sept., 1 en 2 Oct., bedraagt in een
rond cijfer 5000 man, onder wie acht offi
cieren en 600 Duitsche soldaten.
WEENEN. (Officieel.) Legcrfrpnt 'van
aartshertog Karl: Ten noorden van. Bobo-
rodezany ten zuiden van Stanislau, Gali-
cië) werd een poging der Russen om over de
Byötryca Zolotwinka te trekken verijdeld.
Ten zuidoosten van Bfzezany deed de
vijand buitengewone moeite om in het bezii
■van de Lusonio-hoogte te komen. In verbit
terde gevechten werd hij teruggeslagen.
Legerfront van pnn-S Leopold vBeuren:
keek naar boven. Het was daar zoo stil. Hij
zag naar de Husaby hoeve en toen sprong
hij in zijn bootje en roeide de landtong om-
Voor de hut zat Aslaug. Zij was klaar
met haar dagwerk, en dacht er aan, d^t
Thorn dezen avond wel niet zou kunuén
komen. Maar nu zoudeu er wel zooveel te
meer andoren in zijn plaats komen. Zij
maakte dus den hond los, zei niets en ging
haar gewonen gang- Zij ging zóó zitten, dat
zij in-het dal kon zien.
Maar er steeg een nevel op en zij kon
niet tot boneden zien- Daarop koos zij een
andere plaats en zonder er over te denken,
ging zij zoo zitten, dat zij de fjord in het
oog had. Het gaf haar zooveel vrede, wan
neer zij zoover het water kon zien.
Terwijl zij daar zoo zat, kwam zij in een
stemming, om iets te zingen. Zij koos een
lied met „lange tonen" en het klonk ver
over de bergen. Zij hoorde zichzelf gaarno
zingen en begon dus van voren af aan, toen
het ten einde was. Toen zij het echter voor
de tweede maal. gezongen had, scheen het
haar toe, alsof iemand heneden antwoord
de.
Hemel, wat zou dat kunnen zijn,
dacht Asiaug en ging tot aan den rand van
de rots, waar zij haar armen om een slan
ken beuk sloeg, die daar half over den af
grond hing. Zoo zag zij naar beneden. Maar
zij zag niets. De fjord lag daar stil en rus
tig- Geo'n vogel scheerde er over het water.
Aslaug ging weer zitten en begon opnieuw
te zangen. Daar werd weer geantwoord en
het klonk dichterbij dan de eerste maal
Dat geluid was geen echo. Aslaug sprong
weer, op eg. feogg zipfe.pppieytg .ovet^ deg
rand van da rots- En daar zag rij beneden
aan den rotswand ieta, dat daar waa vastge
maakt. Het zag eruit als een notedopje zoo
klein, omdat het zoover af was- Zij blikte
zoekend rond en bemerkte spoedig een bon
ten muts en daaronder een man, die langs
de bijna naakte rots naar boven klom.
Wie kan dat rijn? vroeg Aslaug, ter
wijl rij den beuk losliet en terugsprong. Zij
waagde het niet, haar eigen vraag te be
antwoorden, want rij wist heel goed, wie
het was. Zij gilde en groep zich opnieuw
vast. Zij bad God hem te helpen, maar toen.
viel het haar in, dat .deze onderneming, van
Thora, God verzoeken was en dat hij dus
ook geen hulp van boven kon verwachten.
Slechts deze ééne maal, bad rij. Ter-
hoor mij slechts deze eene maal en help
hemTeen omarmde rij den hond, alsof
dat Thorn was, dien zij moest vasthouden.
Zij drukte zijn snoet dacht tegen zich aan
en het scheen haar tee, alsof de tijd ein
deloos was. Maar daar sloeg plotseling do
hond aan en sprong op. Opnieuw blafte hij
en daar verscheen een ruwe muts boven
den rand van do rots en Thora lag in
haar armen.
Daar lag hij een gansche minuut, zonder
dat eon van "beiden in staat wa3 een woord
te spreken en in hetgeen rij tpen zeiden,
wan voor een verstandig mensch slot noch
Toen de oude Knut dat hoorde, sloeg hij
met do vuist op tafel, dat het klonk, en
zeide
Die jongen is het waard! Hij zal het
meisje hebben 1