i( Vredesvooruitzichten.
De strijd om het Leuzebosch.
BI iirseralarad.
8 o rr e s p 081 d en t ie.
-
S^>I_»1!*>A.*x*.aij]XrooT7üFt.A.IW11' "tra,an ^éojncisi^ 3. "7 ^©f^'tejro.loear 3- O X O
Do etrjjd van do Oostenrijksch-Eongaarsche troepen tegen de Koemeniërs is
"vrijwel zonder zware gevechten afgeloopen. De'eersten trokken terug in Zevenburgen,
de laatsten volgden en bezetten de ontruimde plaatsen. Alleen bij Orsowa, op een
punt aan de Donau, waar 't Zevenburgscho, 't Hongaarsche en 't Servische gebied
aan elkaar grenzen, is meer dan eens de strijd verwoed geweest. We geven hier
een gezicht op die stad, welke schilderachtig en gunstig voor den h,andel gelegen is
aan de breedo rivier.
Duitsche bescherming stelde, door hun
familieleden zullen worden vergezeldDe
officieren willen daardoor voorkomen dat
^diun vrouwen en kinderen tengevolge van de
maatregelen der Entente verhongeren. Dit
gevaar bestond in de garnizoensplaatsen van
i het 4e Grioksche legercorps niet alleen voor
-do soldaten, maar ook voor de betrekkingen
van dezen. De naam van den generaal, die
thans aan liet hoofd van het 4e Grieksche
'Jegercorps staat, is nog niet bekend.
Da strijd in Macedonië.
BERLIJN. Officieel. Aan het Macedoni-
Sche front verhoogde gevechtsactie aan
beide zijden van het Ostrowo-moer, aan het
I iMoylena-front en tea O. van den Vardar.
Tan n. van Ceganska Planina, aan den
l Koekoeroes en bij Kowis, werden herhaalde
j krachtig© vijandelijke aanvallen afgeslagen.
Kawala is door de Bulgaarsehe troepen
H ;|bezet.
PARIJS. Tusschen Stroema en Wardar
afwisselende artilleriebeschieting, zonder
1 andere infanterie-actie dan patrouillege-
I .vechten op verschillende punten van het
ff front.
i Ten w. van de Wardar zetten de Servische
y. i^fcroepen hun marsch voort, en bezetten zij
f.J-de Bulgaarsche stellingen tusschen Kovil en
l" j tVetrenikzij gingen vooral krachtig vooruit
l'jj.in de richting van KaimatChalan, ten
j n.w. van het Ostrovomeer.
Na een hevig gevecht, waarin dén vijand
j --zware verliezen werden toegebracht, verover-
den de Serviërs de hoogte ten w. van
j. hoogte 1500. Hunne voorhoeden bereikten
i; .de eerste stellingen van den Maltaliclsj.
De strijd wordt met voordeel voor de ge-
i -allieerden voortgezet ten z. van het Ostrovo-
t t'ijmeer.
Êen vijandelijk viegtuig werd neergescho
ten door een onzer vliegers bij Kardowitsj.
SOFIA. Bericht van den Bulgaarschen
^eneralen staf van 13 Sept.:
j-< Gisteren krachtig wederzijdsch artil-
'lerievnux en infantcrievuur bij het Ostrovo-
'.mesr. In het Moylenagebied versterkt artil-
lerie- en infanterie/uur en mijnactie. Op
énkele punten trachtte de vijand vooruit
te dringen; hij werd echter door ons vuur
afgeslagen. In het Wardardial en bij het
Doiranmeei*' levendig artillerievuur. Bij het
Boetkowofmeer rukten twee Italian asche
'bataljons, een escadron, een batterij van
het dorp Boetkowof op tegen Bcetkowof
Dzimaja. Onze zich daar bevindende afdee-
lingen vielen hen krachtig aan en joegen
[ben op de ylucht. Door onze troepen ver-
.volgdy trok de vijand terug op het dorp
iBoekowof. Een officier, een aspirant-offi-
cier en 87 man werden gevangen genomen,
•v Tot dusver zijn twee officieren en ruim 70
j,; ma.n begraven. Er werden 200 geweren
buitgemaakt. Dit is de tweede ontmoeting
'■met de Italianen.
In het Stroemadal gering artillerievuur,
j lAan de Aegeische kust kruist, gelijk ge-
^.twoonlijk, een vijandelijke vloot,
i
•ÏL»
|U
Engolsche staatsmanskunde.
r3' In het Engolsche tijdschrift „The Nation"
«■'/ran 2 September wordt in een hoofdartikel,
i* getiteld „Het begin van het einde" gesehre-
yen ovei de mogelijkheid van vrede. Herinnerd
wordt aan de uitspraak van de Duitsehe Socia-
:,ilistischö Partij, dat „het oogenblik is gekp-
;.K3nen voor het Duitsche volk om openlijk èn
^onvoorwaardelijk te protesteeren tegen verove-
.iriiigsplanhen". Naar aanleiding hiervan schrijft
de redactie.- „Het is geen Jcunstmatlg jour-
•- nalisrae van Entente-zjjde te beweren, dat het
Duitsche volk vrede wenscht. Dit feit is het
meest met de werkelijkheid overeenkomende en
1 algemeen erkende stuk van nationale psyeholo-
gie in Europa. Waarom dan voort to gaan
i j; met den oorlog? Europa wenöcht vrede. De
{"'neutralen wenschen vrede. De oorlogvoerende
Een Engelsch officier beschrijft in de
1 Daily Express" den strijd om het Leuze-
'ibosch.
s „Het eerste zichtbare blijk, dat ook memchen
Rechtstreeks aan deze actie deelnamen, leverde
mij een blik op een lijn bewegende blauwe stip-
i pen rechts in de verte en die zich in. noordelijke
richting bewoog. Er om heen barstte een dich-
1 te massa projectielen .uiteen, maar ófschoon
de rij steeds grooter gapingen vertoonde, be-
woog zij zich steeds met dezelfde snelheid voort.
Op een bepaalde plaats aangekomen acheen zij
plotseling in den. grond te verdwijnen cn nadat
ter een paar miniuten verstreken waren, werden
zij weder flauw zichtbaar tusschen den rook en
3 trokken weer in noordelijke richting verder.
3 "Toen acheen er uit het niet een khaki-gelid te
f voorscheen te komen en langzaam de helling
op te loopen naar de Falfeinonthoeve.
Door een krachtig machinegeweervuur ge-
- 'dekt, werd onze opmarsch iq volmaakte orde
3 voortgezet tot vlak bij de hoeve en toen bc-
3 gonnen plotseling de granaten uiteen te bar-
3 eten achter de vernielde gebouwen.
Daar kwam plotseling een bewegende grijze
1 massa te voorschijn uit een wolk van donker-
i grauwen rook en naderde met gevelde ba jonet,
gereed tot het gevecht.
Het bloed joeg door 3nijn aderen. Hoezeer
tenen ook ontroerd moge worden door de ver-
schrikkelijke kracht van een modern artillerie-
1 gevecht, toch spreekt niets zco zeer tot het
1 gemoed als een eerlijke strijd van man tegen
1 man, waari» eeffl sterke arm en een vlugge
hl ik den Berijd beslechten.
Ik kon het gekletter der bajonetten op het
r ^pgenblik de? ontmoeting niet hooren, maar
volkoren wenschen vrede.' De legers wenschen
vrede en zouden den vrede welkom begroeten,
als hij morgen kwam." i
Na deze algemeene inleiding wordt overge-,
gaan tot een bespreking van de voorwaarden,
waarop een vrede mogelijk zou zijn. Voorge
steld wordt, dat een verdeeling van België,
zooals do Redactie meent te lezen in de woor
den van dcu Duitsolien Rijkskanselier, waar
mede deze tweemaal don weg tot den vrede
heeft willen openen, een ondenkbaar lets is.
„Het herstel van de drie thans verdrukte
nationaliteiten België, Servië en Montenegro
gepaard met volledig herstel voor het on
recht, dat zij ondergingen, en voor gelijk on-
r->oht Frankrijk aangedaan, is zoo nauw moge
lijk verbonden met do geheele opvatting van
den oorlog door de Geallieerden en is van over-
beerechende betcekenis inzake het doel van den
oorlog". „Wanneer men beweert, dat wij in
plaats van de Duitsche hegemonie willen stel
len. een ovorhcerschïug van de Entente, don
ontkennen wij dit. Zulk een verlangen bestaat
niet". Eveneens wordt tegengesproken,' als zou
Engeland wederom zijn toevlucht willen nomen
tot de theorie van het Europeesehe evenwicht
als het eenige alternatief, dat overblijft, wan
neer men niet wenscht do onbestreden over
macht van één Europeesehe groep.
"\yat men wil, is volgens da ..Nation" hét
volgende: „In het belang van den toekomsii-
gen vrede van Europa moet gestreefd worden
naar een vrede door onderhandelingen. Als
Duitschland wil toetreden tbt eenig verbond,
dan moet de gelegenheid gegeven worden aan
dit land, om dit te doen. Wanneer bet weigert,
dan zal zelfs de vurigste pacifist gerechtigd
zijn, een Vredesverbond op te riohten zonder
Duitschland."
Gelijktijdig wordt gewaarschuwd togen 'do
bewering, als zou men Europa zoo willen re-
organiseeren, dat aan ieder verlangen van
ieder lid van de Entente zou worden voldaan
ten koste van ieder lid van het Centrale Ver
bond. De redactie is van oordeel, dat „de En-
gelsche staatslieden zich plechtig en duidelijk
tegen een dergelijke politiek hebben verklaard
-n de sympathie der neutralen en in het bij
zonder van Amerika hebben verkregen, juist
omdat zij de algemeene belangen van de be
schaving bobben geplaatst boven die van zich
zelf. Als tot een tegenovergestelde politiek
zou worden overgegaan in de roes van militair
succes, mogen wij een materiecle overwinning
behalen, maar dan bereiden wij ons zelf een
volledige zedelijke nederlaag. Daarom zal ge
streefd moeten worden naar een vredesover
eenkomst; die, waar het beginselen betreft,
ruim is van opzet en gegrondvest is op een
nieuwe internationale rechtsorde, doch die ten
aanzien van territoriale vragen een meer be
perkten omvang heeft, al wordt daarbij ook
rekening gehouden met nationale verlangens
en neigingen." In deze richting wijst niet
alleen het gevoel van eer, maar ook de lessen
van de geschiedenis, hetgeen met een herin
nering aan het We'ener-Congres wordt toege
licht.
Het artikel eindigt aldus ..Indien de tegen
woordige worsteling op zulle eeii reusachtige
schaal wordt voortgezet tot den laatsten man
en den laatsten cent, dan gaat de wereld haar
eigen ondergang tegemoet. Staatsmanskunst
moet er daarom een grens aan stellen. Maar wij
gelöovén niet, dat de Europeesehe staatsmans
kunst zoodanig is. dat zij geschikt is voor haar.
werk zonder de tusschen komst van een kracht,
die overeenkomstig de behoefte die aan baar
bestaat, steeds meer gecompliceerd en sterker
is geworden. Deze kracht is de openbare mce-
ning. Deze wordt niet goed geleid. Zij werkt
op zeer. verwarde wijze. Maar zij kan opgevoed
worden. Het is l^et eenige recbtstreeksch ver
band tusschen hen, die den oorlog maakten en
hen die er door lijden en wanneer het blijkt,
dat zij niet voldoende of slecht wordt geleid,
zal de vrede kort en niet,goed zijn.
Wij hopen daarom, dat deze openbare meo-
ning, zoodra het ware kr...ikter van dit gewel
dige vraagstuk naar voren komt, zal gericht
worden op de werkelyke moeilijkheid, dio ligt
in het voorkomen van oorlogen. Er zal bij ons
aangedrongen worden, dit doel langs den kortst
mogelijken weg te bereiken, ten eerste door de
Centrale Mogendheden te vernietigen en ten
tweede door deze mogendheden uit te sluiten
van de economische gemeenschap van Europa.
Ook als dit uit militair oogpunt mogqlyk zou
zijn, te verkrijgen door overweldigende verlie-
zen, dan gelopven wij nog altijd, dab deze weg
zou blijken dood te loopen. Gaat men langs
dezen weg voort, men zal verarming en dood op
zijn weg ontmoeten. Maar geen eer, gceii zeker
heid voor de geheele wereld, niet eens veiligheid
voor ons zelf. Deze kunnen alleen gereikt wor
den door goeden wil en verstand cn laten wij
er aan toevoegen door de gematigdheid van En
golsche staatsmanskunde".
De redactie voogt hieraan toe als onder
schrift: „Wij stellen nogmaals voor onze kolom
men open te stellen voor een algemeene bespre
king van vredesvoorwaarden".
OP ZEE.
wel kon ik den schok van de botsing zien. Een
oogenblik bleven zij stilstaan als om van de
botsing te bekomen. Ik zette mijn kijker voor
het oog om beter ze kunnen zien. Het. leek
mij toen alsof zij tweemaal zoo groot geworden
waren. Eerst onderscheidde ik niets anders
dan een warboel van grijs en khaki, een ge
schitter van stalen helmen en bajonetten, dab
een stralenkrans om de hoofden der vechten
den vormde. Maar (oen begon ik de 'mannen
fzonderJijk te onderscheiden.
Ik heb nog nooit mensehen met zoo groote
woestheid zien vechten. Het was tegelijker
tijd afstootend en prachtig wreed. De forsch-
gebouwdo Pruisen ik geloof tenminste, dat
het Pruisen waren staken ver boven de
aanvallers uit, die meestal klein of van mid
delbare gestalte waren. Maar hoe groot en
forsch die Pruisen ook waren, in negen van
de tien gevallen waren do slanke Engelsehen
hun door vlugheid de haas. Voor en achteruit
snéllend vielen zij telkens weer aan, stieten
hun bajonet naar alle zijden en telkens weer
zag ik door mijn kijker een Duitschcr neerval
len,
Na korten tijd was het gevecht In het vóór-
deel der Engclschen beslist".
Sohepen gezonken.
CHR.ISTIANIA. Dc vice-consul te Fal
mouth seinde 12 September aan het minis
terie- van buitenlandsche" zaken, dat het
s.s. „Kong Ring" uit Christiania naar
Glasgow, door een Duitsche duikboot tot
zinken werdj gebracht. De bemanning is te
Falmouth aangekomen.
De consul te Bordeaux seinde aan do
reedorij Oscar Hitten 'te Toensberg, dat
het s.s. „Lodscn" Zondagavond, 12 zeemij
len ten z.w. van Landsend tot zinken is
gebracht. De bemanning is Maandagmor
gen aan land gebracht.
De Noorweegsche oorlogsver zekering
lijdt door den Woensdag en Donderdag ge-
meldon ondergang van zeven stoomschepen
een verlies van 9J millioen kronen.
(Het s.s. „Kong Ring", groot 1611 bv.
ton, gebouwd in 1913, behoorde aan Son-
donfjelds Norske Damp-Kibsselkab., te
Christiania; heb s.s. „Lodsen" was groot
1247 br. ton en gebouwd in 1899.)
De behandeling van duikbooten door neutralen.
STOCKHOLMDe Londensche corres
pondent van „Stockholms Tidingen" maakt
melding van een interview, hetwelk
hem de Engelsche secretaris"" aan het
departement van buitenlandsche zaken,
Maurice de Bunsen, toestond. Deze
toonde hem een nog niet gepubliceerd me
morandum over bepalingen voor duikbooten
in neutrale havens, hetwelk de geallieerde
regieringen kort geleden den neutralen re
geeringen toezonden. Het memorandum
heeft ten doel de neutralen aan te sporen,
afdoende maatregelen te nemen om duikboo
ten van oorlogvoerenden, in tvelke hoeda
nigheid zij ook optreden, te verhinderen
neufl'ale wateren te bevaren en van neutrale
havens gebruik te maken. Er wordt voorge
steld de duikbooten uit to sluiten van de
volkenrechtelijke bepalingen, welke tot dus-
verte voor het binnenvallen en het verblijf
van oorlogs- en handelsschepen in neutrale
wateren en havens gelden. Elke duikboot
van een oorlogvoerend land, welke in een
neutrale haven is binnengedrongen, moet
daar volgens het voorstel worden vastge
houden.
De .regeeringen der geallieerden spreken
over het ernstige gevaar, dat voor neutrale
duikbooten zou ontstaan in wateren, welke
door oorlogvoerende duikbooten worden be
zocht.
De correspondent merkt op, dat deze
voorstellen all" in verband staan met den
tocht 'van de handelsduikboot „Dbutsch-
land.'''. Zooals bekend is, verbood de Zweed-
selie regecring reeds aan oorlogvoerende
duikbooten het bevaren van Zweedsche wa
teren, maar betoogde dat dit verbod slechts
voor zulke duikbooten geldt, welke voor oor
logsdoeleinden dienen en niet- voor handels-
duikbooten.
Op een mijn gestpoten.
KOPENHAGEN. De Zweedsche stoomboot
Johan Tilboi'g" die voor een Ivopenhaagsche
firma haringen, zou halen van IJsland, stiet in
de Kögebaèi op een mijn. De loods, de schipper
en een vrouw werden gered en naar liet marine
hospitaal te Kopenhagen gebracht. Acht man
worden vermist.
Bezoek van Z. K. H. Prins Hendrik.
Z. K. H. Prins Hendrik der Nederlanden zou
..Zaterdagmiddag een bezoek brengen aan het
aan de De Ruyterkade liggend klipperseheepje,
dat ter beschikking is gesteld van de zeevaart
scholen en padvindersorganisaties voor zeil
tochten op de Zuiderzee. Des middags te drie
uur werd Z. K. H. aan boord verwacht. (Stei
ger Van Es cn Van Pommeren b. d. voorma-
ligen steiger Kon. West-Indischen Maildienst).
(„N. v. d. D.")
Jhr. mr. A. P. C. van Karnebeek.
De hear Van Karnebeek, de bekende
staatemap, oud-minister enz.vierde zijn
80en verjaardag Donderdag onder vele
blijken van belangstelling. Een. schat
van bloemstukken, hem op dezen dag
vereerd,, prijkte in zijue woning. Een
stroom van telegrafische en schrifte
lijke gel uk wenschen mocht hij ontvan-
gen, waaronder 'van de besturen van
do Carnegie-stichting, het Carnegie-Hel-
denfonds, den Anti-Oorlog Raad, de Vor-
eeniging „Vrede door Recht" enz. On'der
hen die den gevievden tachtigjarige per
soonlijk kwamen gel uk wenschen, behoorde
de Minister van Staat, Minister van Bin-
nenlandsche Zaken, mr, Corb van dei-
Linden.
Gep. goneraal-majoor P. C, Coithoff, -j-
Te VGravenhago is overleden in den
ouderdom van 71 jaren de gep. generaal
majoor der infanterie P. C. Coithoff, officier
m de orde van Oianje Nassau. De begrafenis
zal plaats hebben Maandag a.s. om 11 uur van
het sterf huis, Adelhoidstraat 94, op N. Eik on
Duinen.
Hg4 personeell aan de Hembrug.
Vragen van den heer Van dor
V o r t v a n 'Z ij p betreffende den geest
onder het personeel der Rijks werklieden op
de werkplaatsen aan de Hembrug. (Inge
zonden I September).
Js de Minister bereid aan do Kamer mede te
declen wat de oorzaak is, dab onder bet perso
neel dor Hijkswerkliedcn op de werkplaatsen
aan de. Hembrug een minder gunstige geest
heerseht?
Zijn er klachten ter kennis van den Minister
gebracht; is naar do gegrondheid dier klach
ten een onderzoek ingesteld; en wat is van dat
onderzoek bet resultaat?
Ingeval dio klachten' gegrond zijn gebleken,
welke maatregelen zijn door den Minister ge
troffen ten einde verbetering in den toestand
aan te brengen
Antwoord van den heer Bosboom, Minis
ter van Oorlog. (Ingezonden 13 September).
In een adres door het Comité van de samen
werkende organisation van personeel in rijks
dienst, gericht tot den Raad van Ministers,
worden als oorzaken van een onder do werk
lieden aan rle weideplaatsen aan de Hembrug
bestnanden minder gunstigen geest genoemd
a.. de onvoldoende loonregeling;
b. liet onoordeelkundig militaristisch optre
den van bedrijfschefs in deze burgerlijke om
geving
c. de overmatige lange arbeidsdag;
d. de slechte wijze waarop liet vervoer ge
regeld is;
e. het slecht geregelde stukwerk- en toelage-
stelsel
f. het gemis van eenige medezeggingschap bij
de bepaling der tarieven, enz.
g. de slechte hygiënische en veiligheidsvoor-*
schriften cn bepalingen;
h. het willekeurig toepassen yan liet boete
stelsel;
i. het ontbreken van een scheidsgerecht;
j. liet gemis van een positieregeling van het
losse personeel, waaronder geacht'moet worden
dc- onbillijko pensioenstorting, het -ontbreken
van een ziekteuitkeeringsregeling, van een
regeling betreffende het ontslag, verlof, genees
kundige hulp en doorbetaling "der Christelijke
feestdagen.
Door een eerstdaags te benoemen commissie
zal een ondersoek worden ingesteld naar de
gegrondheid der in den laatsten tijd door het
personeel der Artillerie-Inrichtingen geuite
klachten nopens den toestand aan' dio- inrich
tingen, alsmede naar' dc dvij'zo waarop in
aanmerking genomen de liooge eïsehen. welke
in het belang van het land, in de tegenwoordige
buitengewone omstandigheden aan het produc
tievermogen yan het bedrijf moeten worden
gesteld daarin' desvercischt zou kunnen wor
den voorzien.
Bedreigde foosschern.
Het Tweede Kamerlid A. H. Gerhard heeft,
naar aanleiding van de berichten in zake bet
Elspeter bosch, den minister gevraagd of deze
niet van oordeel is, dat bij het ontnemen van
uitgestrekte 'bosschen aan liet algemeen ge
bruik, gewichtige klimatologische en bovenal
soeiaal-hy.giënischo -belangen zijn betrokken.
En zoo ja, is de minister dan bereid wette
lijke maatregelen te overwegen 'lot bescherming
(lier belangen en (of) voorstellen te doen om
bet Sta-afcsboschbeheer, liefst in verbinding en
overleg met de. Vereeniging tot behoud yan
natuurmonumenten, in de gelegenheid to stellen
op j'uimer wijze deze belangen 'ie dienen?
(„Volk".)
Levensmiddelen voor Nederlanders in
Duitschland.
De „Tag" schrijft:.
Volgens eene bekendmaking- van den Neder-
landschen consul te Aken staat de Nederland-
sche regeering in overleg met de „Zentralein-
kaufsgesellschaft" toe, dat in Duitschland wo
nende Nederlandsche onderdanen van hunne
familie of vrienden in Nederland maandelijks 4J
K.G. boter en 5 K.G. andere in Nederland gé-
produceerde levensmiddelen als geschenk toe
gezonden krijgen,
Legerzaken.
2 cM
Men schrijft ons uit Lausanne:
„Hebben onze lezers voldoende gelet op het
geen de „Allgemeine Norddeutsche Zeitung",
het officieuze regeeringsblad bij uitnemend
heid, dezer dagen liet doorschemeren aangaan
de het mogelijk terugtrekken van het Duitsche
front in Frankrijk over eenen afstand van twee
centimeters?" vraagt Albert Bonnard (niet
Alphonse gelijk onlangs abusievelijk uit Zu
rich gemeld werd), de eminente redacteur van
'den .Jourpal de Gehève", heden in een hoofd
artikel „Pourquoi Hindenburg?", getiteld. Do
heer Bonnard wijst er op, dat dit eene voor
bereiding is der publieke opinie in Duitsch
land. Hij geeft- te kennen over het geval Hin
denburgFalkenhayn belangrijke inlichtingen
ontvangen tc hebben van eenen persoon, die
het weten kan, daar hij ingewijd is in de ge
heimen der Duitsche gener-ale. staven... tot cp
zekere hoogte, veronderstel ik.
Trouwens deze affaire schijnt aldaar le secret
de polichinelle te zijn. In het kort is zij, volgens
den zegsman van Albert Bonnard', alzoo
Bij het uitbreken van den oorlog was Hin
denburg in ongenade, Falkenhayn des keizers
gunsteling, die wol dra het tot de hoogste pjaais
bracht niettegenstaande Jict luttele tal zijner
jaren. Edoch om Oost-Pruisen van de Russen
te redden moest een beroep worden gedaan op
Hindenburg, die duit land van sprietje tot
strootje kent. Zijne successen tengevolge van
hes verraad van reactionairen der bureaucratie
en der pro-Duitsche hofkliek te Pctrograd, als
Rennenknmpf, Mjassnjédof, en anderen, leid
den tot zijn .opperbevel over geheel het Duit
sche Oost-front-. Toen ten gevolge van het
hernieuwd verraad van Soechomlienof de Rus
sische legers van wapenen en ammunitie ver
stoken waren en zich niet langer verdedigen
konden, volvoerde Hindenburg liet groote
Poolscb-Balti.-><ie offensief, dat hem bij het
Diutsche volk den roem der onoverwinnelijk
heid bezorgde. Hij werd de nationale heros.
De Keizc-r evenwel was niet dadelijk bereid
aan deze huldiging mede te doen, en gaf in
openbare redevoeringen voorshands Maokensèn
de eer.
Nu is Hindenburg niet alleen een groot stra
teeg, maar ook een groot staatsman. Hij door
zag met scherpen blik den wankelen even-
Kon. Mil, Academie,
Voor plaatsing als cadet bij de Kon. Mil.
Academie, op 2 Oct. a.s. komen alsnog in aan
merking:
Inf. h. t. 1.D. H. Hemmes, O. W. J„
Bniens, G. F. O. D. de Jonge;
c«'. h. te 1.B. R. P. F. Hasselma-n, Oh.
C. Hasselman, W. Kist, C. W. Maris, jhr. J.
"W. M.. Snouck Hurgronje
.art. h. t. 1.: IV. J. Proper, W. Proper, L.
J. M. de Sévaiix, M. F. Stengër, II. W. de
Ridder, J. C. Kok, Th. E. J. do Bie, J. W.
Couvée, J. Portheine, IV. H. Wrjnkamp, L,
V. M. E. Drukker, F. IV. J. M. Peters, J. J.
Posters, A. Baretta, IV. Th. Carp, J. E.
Knight, J. II. Koerselman, G. F. A. A. Pa
ters, O. J. Siersema;
genie li. t. 1.J. D. Backer, J. L. Doornbos,
A. M. Kiewit, G. van Houweninge;
inf. in N.-ïndië: R. B, van Dijken, D R.
A. van Langen, A, L. Veenenbos, A. G. J.
Muskens, D. D. Vodegel, J. E. M. van der
Vinne, J. J. A. van de Lande, Th. C. K. Ha
genaar, J. II. B. Jaspers, L. A. van den
Berge1
cav. in N.-Indiö: gcene;
art. in N.-Indiö: H. A. J. Krijger, J. B.
Kleijcr, P. L. Fabriek;
genie in N.-Indïë: J.' Madarasz.
(St Ct.).
wichtstoestand in de organisatie zijner Ooster-
vijanden, waar, gelijk.'ik u dezer dagen uiteen
zette, de twee Ruslanden bezig zijn op leven
en dood eenen oorlog-in-dcn-oorlog tegen elkan
der te voeren. Hij bpgroep, dat een* al te on
gunstig verloo'p van den veldtocht, die de veld
tocht is van het liberale Russische volk,')iet
overwicht zoude doen doorslaan naar de zijde
dor Diiitsch-gezindo bureaucratie, en deze in
staat zoude stellen den zoo zeer begeerden af
zonderlijken vrede to sluiten. Daartoe wensch-
te Hindenburg met alle. beschikbare manschap
pen cn materiaal zich eenen weg tot Petrograd
te banen.
De keizerlijke gunsteling Falkenhayn oven-
wel verlangde om dynastieke redenen de al te
zeer getaande populariteit van don troonsopvol-
ger wat op te lakken .en aan hem in stede
van aan Hindenburg do nationale eer en dank
baarheid te doen toekomen. Daartoe werden
alle man en moordtuig den kroonprins ter be
schikking gesteld om cr te Verdun mede door
te breken tot in het hart van Frankrijk en
dit land buiten gevocht te stellen. Het Ver-
dnnsoho oi'fcr.oief nu, met schier dolzinnige
liafdnefekigheid van Februari tot September
volgehouden ten koste van onherstelbare ver
liezen', is uitgeloopen op een smadelijk échec.
En terwijl Hindenburg, van voldoende strijd
krachten verstoken, gedwongen was vp een
teleurstellend defensief tegenover Riga ed
Daugavpils (Dvinsk) de IJdele maanden te zien
vervliegen, had Rusland tijd zijne millioenen-
jegers te roeonstitueeren. Ten slotte kon Bvoe-
silof weder tot den aanval overgaan. Hij her
overde do Boekovina tot de toppen der Car-
paton, en een belangrijk stuk van Galicië. Hij
bedreigt Kovel en Lvoef (Lembei'g). Hij
bracht do Oostenrijksche generaals in het nauw
en decimeerde hunne legere. Dit had ten ge
volge, dat men gedwongen was, gedeeltelijk
Ontwikkeling militairen.
Door hel hoofdkwartier, afd. „Ontwikkeling
cn ontspanning", is een overzicht samenge
steld van de verkregen resultaten met het hou
den van cursussen voor militairen gedurende
het wintel-tijdperk 1915 en de zomermaanden
tot 1 Augustus 1916.
Daaruit blijkt, dat in het wintertijdperk on
derwijs werd gegeven in een 70-ial vakken,
w'aaraan werd deelgenomen door 55.000 leciv
lingen.
Hot onderwijs werd gegeven door ongeveer
300 officieren, 550 onderofficieren, 250 korpo
raals, 500 manschappen en -300 burge'rle'eraren
on onderwijzers. Ook na 1 April j.j,, toen in
verband met do belangen van doii. dienst het
onderricht op meer beperkte schaal moest wor
den teruggebracht, bleek toch do deelneming
nog vrij bevredigend en in enkele gevallen
zelfs zeer goed.
Zoo werd o.a. 11a. I April nog onderwijs go-
geven in 31 vakken aan 123 leerlingen in de
'legerplaats Harskamp, in 22vakken aan 900
leérlingen te Ede, enz.
Op velo plaatsen was de deelneming groot in
teekenen, boekhouden, land- en tuinbouwkunde,
zuivelbereiding, veeteelt en paardenkennis.
Ook dc cursussen voor opleiding tor kommies
bij 's Rijksbelastingen, tot verkrijging van poli-
tie-diploma, trokken in bijzondere mate do be
langstelling.
Een overzicht omtrent de verkregen resul
taten bij het depot van de brigade grenadiers
en jagers doet zien, hoe onder vrij bezwarende
omstandigheden, bij heb uitsluitend geven van
onderwijs in de avonduren, nog zeer veel suc
ces is verkregen. O.a. werd aldaar in pl.ni. 3£
maand aan ruim 60 analphabeteu het lezen én
schrijven geleerd. („Avp.")
Ceen proefmobilisatie.
Naar aanleiding van de, ondanks tegen-
spraa nog harnekkig loopen blijvende ge
ruchten omtrent een vöorgenomc-n jproefmobili-
safcie, wordt het Kaagsche Correspondentie-
bureau van de meest bevoegde zijde medege
deeld. dat hiervan niets bekend is.
Grenadiers en jagers.
an de 32,105 dienstplichtigen van de lich
ting 1917 zullen 1000 bij het reg. grenadiers
en 1QC0 bij liet reg. jagers worden ingedeeld.
Bsncomd tot vaandrig.
De milicien sergeant>G. IF. F eruieulen
van 'het 7e regiment infanterie is benoemd tot
vaandrig en als zoodanig overgeplant.-.b bij het
21e regiment infanterie, doch wordt tot nader
order dienstdoende gesteld bij het 10c '-egiment
infanterie.
Naar Oost-lndig,
De le luitenant der infanterie O.-I. leger
G. IV. Borgesius zal 6 October met het
stoomschip „Grotius" naar Indië vertrekken.
Godotacheerd.
De kapitein-apotheker J. P. van der Marei
van het Rijks Magazijn van Geneesmiddelen te
Amsterdam, wordt van 18 September af gedeta
cheerd bij het Militaire Hospitaal te Vhssin-
gen.
INDISCHE LEGER.
Ongehuwde personen en weduwnaarszonder kin
deren, Nederlanders niet jonger dan18 en nietouder
dan 36 jaar, kunnen een zosjarige verbintenis bjj
genpemd Leger aangaan; handgeld -100
Gegadigden kunnen zich daartoe aanmelden,het
zij bjj de Agenten voor den Kolonialen Militairen
Dienst te Amsterdam, Den Haag, Rotterdam,
Fenlo, Amersfoort, Breda, Zwolle, Groningen,
Hengele (G.), hetzij °P het Gemeentehuis hunner
woonplaats, alwaar bescheiden worden verstrekt,
en reisgeld om naar Nijmegen te reizen.
Vrijwilligers, Militie, Landweerplichtigen en
LandstormpKchtigen, thans in militairen dienst,
kunnen voor zes jaren overgaan.of voor twee, drie of
4 jaren worden gedetacheerd, premie 430.--voor
zes jaren en voor detacheering voor den duur van
2, 3 of 4 Jaren, resp. 300.—400.— en 1/500.
Gehuwde onderoflieieren met een klein gezin
kunnen voor 3 of 4 .jaren worden gedetacheerd or
voor zes jaren overgaan.
Om'gedetacheerd ie worden, moet men SJ magnd
in dienst zjjn A amnelding behoort te geschieden bjj
den Gdmpagnies-Comniai'danÉ of don nergeant-
xnajoor, die dan wel voorlietoverigczal zorgdragen.
Handgeld en premie worden bjj definitieve aan
neming in hun gehsel uitbetaald. Aanbrengpremie
voor burgers, die nog niet lmbbeugediend/JJJ.en
.voor ben dio in dienst zjjn en geen rang bekleeden
20-Als aanbrenger kan ieder militair (geen
familielid zijnde)-optreden. (Adv.)
iarssiezakeo.
Buitengewoon Marinekrediet.
Ingediend is een wetsontwerp tot verhooging
va.n de Marinebegrooting voor 1916 (Buitenge
woon kredietad 3,500,000.)
Tiet wetsontwerp strekt i opnieuw de be
schikking te verkrijgen over een buitengewoon
krediet, ten einde de verdere uitgaven, verbon
den aan het buitengewoon onder de wapenen
houdeu van de dienstplichtigen der zeemilitie
en aan alle verdere maatregelen verband hou
dende met de buitengewone omstandigheden dio
tot dat onder' de wapenen houden hebben go-
leid, gedurende het tweede halfjaar 1916 daar
uit te kunnen "bestrijden.
Daarvoor wordt nocdig geacht eene som van.
3,500,000.
Deze raming is hoofdzakelijk gebaseerd op do
uitgaven gedaan over het jaar 191.5.
Ter toelichting vah enkele posten wordt o. a
door den Minister het volgende medegedeeld
Het hoogor .bedrag ad 50,000, aangevraagd
voor vergoeding kostwinnerschap zoemilioiens,
vindt zijn oorzaak in de omstandigheid dat, in
ook om do oprust der publieke ppinio'te brei
delen, den redder Hindenbug het .opperbevel op
te dragen over bet gezamentlijke Oostfront der
Centrale Mogendheden.
Ternauwernood geïnstalleerd evenwel begon
hij onmiddellijk het oude liedje weer van:
VersterkingenVersterkingen I Zijn chef Fal
kenhayn beduidde hem .echter, dat hem geeno
versterkingen konden gezonden worden, zoo
lang de slag van Verdun duurde en het Franco-
Britsehe offensief aan do Somme niet eens
volkomen bedwongen werd. Hindenburg, die
met zijnen kennersblik volkomen het kritieke
van den inwendigen toestand van Rusland
doorziet, begrijpt; dat, wil men eenen afzon
derlijken vrede bereiken, nu of nooit den reac
tionairen te Petrograd en in de Ba'ltische Pro
vinciën hiertoe aanleiding en gelegenheid moe
ten worden geboden. Zijne eisch was dus, dat
het front in Frankrijk achteruit gebrapht en
verkort zoude -worden. Falkenhayn echter
bleef op zijn stuk staan, wel bevroedende, dat
het ging om zijne eigene positie.
Daarop zijn op Hindcnburg's verzoek de
Keizer en Falkenhayn beiden naar diens hoofd
kwartier aan bet Oostfront getogen. Het
schijnt, dat Hindenburg zijn meester van
zijn gelijk heeft weten te overtuigen, Hinden
burg heeft den gevallen Falkenhayn vervangen
en zijn adjudant- Ludendorff ouderieekent voort
aan de oorlogscommuniquó's. Thans is de
maarschalk bezig een vijf en twintig- of dertig
tal der honderd en vijf divisies, een half mil
lioen man dus, naar het Oostfront van heb
IVesfcfront over te brengen- Dit wordt hierdoor'
natuurlijk onder do huidige omstandigheden te
zeer verzwakt, dan dat het verdedigbaar zoude
blijven. Om hat Belgische pand te kunnen be
houden, moet dus heel voorzichtig in Fransch
Vlaanderen, in Artois, in Champagne, in Lo
tharingen de Duitsche terugtocht «ondernomen
Kennisgevingen nStej
VOO»
Verloving, Ondertrouw,
•-= Geboorte, enz.
Invitatiên, Dankbetuigingen, Menr.'a
Programma's, Balboekjes, Visitekaarten.
Luxepapier, Artistiek Stempelwerk
83. van Mantgem, HoSloverancles
filngel 562. hoek Vijzelstraat, Amst
verband met de hoog ere bedragen die voor kost
winnersvergoediugen zijn uitbetaald, in plaats
van het geraamde gedrag van 200,000, hier
door in .1915 noodig is geweest een som vi,n
ongeveer f 250,000.
Ten einde den resorvcvoorraad steenkolen te
kunnen handhaven op de hoeveelheid die daar
toe wordt noodig geacht in verband met het
aanzienlijk verbruik ten behoeve v?n de vloot,
wordt de beschikking gevraagd over een be
drag van 500,000.
Hierbij is rekening gehouden mot mogelijke
stijging der kolenprijzen na 1 October a s.
Voor uitbreiding van het aantal watervlieg
tuigen biet 4 stuks a 20.000 per sink Wordt
uitgetrokken f 80,000.
Voor aankoop van 2 motorbooten voor het
verleencn van hulp bij dc oefeningen met water
vliegtuigen 7000. -
Het ligt in het voornemen eene loods voor
watervliegtuigen met wachtlokaal en werk
plaatsen op te richten voor den dienst in do
zuidelijke zeegaten.
Een bedrag van 95,000 is uitgetrokken voor
de aanschaffing van granaten voor anti-lucht,-
vaartgeschut cu 56,000 voor de levering van
rookvrij buskruit.
Een bedrag van f 260,000 wordt aangevraagd
voor den aanmaak van torpedo's, torpedo-lan-
ceerinrichti'ngen, schietkatoen en mijnen hier te
lande.
Onder de diverse uitgaven is een bedrag be
grepen van f 150.000 ter voorziening in de be
hoefte aan een mijnenlegger in verband mét het
verlies van het 6toomloodsvaartu:g „Schelde",
dat als zoodanig was ingericht.
De buitengewone uitgaven waarvoor een kre
diet ad f 6,500.000 voor den dienst 1915 werd
toegestaan, hebban tot nu toe bedragen ete
totaal van 6,009.700.
Inrichting departement van Marine.
Bij Kon. besluit is bepaald, dat het aante-
hurgerambtenaren bij het departement vah Ma
rine 'bestaat uit ten hoogste: 2 administrateurs,
6 referendarissen, 7 hoofdcommiezen, 28 com
miezen, adjunct-commiezen en klerken. Dit be
sluit wordt geacht te zijn in werking getreden
den lsten Mei 1916.
Eon nieuwe onderzeeboot.
Do Maatschappij vcor Sclieeps- en Werktuig
bouw Feyenoorcl heeft een onderzeeboot ge
bouwd, waarmee op de Maas proeven zijn ge
nomen.
Binnenkort zullen nieuwe prooven niet
dczèn onderzeeër plaats hebben. 1
Kr. M.'s „Nonrdbrabant".
Blijkens bij het departement van Marine
ontv. bericht is Hr. Ms. ..Nóordbrabant" 13
Sept. te St. Vincent aangekomen.
(„St,-Ct.")
ONZE CORRESPONDENTIERUBRIEK
par brief wordt nïots beantwoord. Alle vragen
worden regelmatig en zoo spoedig mo
ge l ij k en geheel kosteloos door ons op
de buurt afgedaan, zooctet het overbodig is nog
weder eens bij nader schrijven antwoord te ver-
zooken,
Wio b!J zijn vraag 3 cent postzegels ingluit
krijgt apart „De Coidater.courant" toege
stuurd, waarin het antwoord op zijn vraag voor
komt. Geef steeds uw juiste en volledige mili
taire'adres op. Vragen van burgers worden
NIET beantwoord.
Duidelijk soli rijven.
Vragers wordc.i verzocht duidelijk te willen
schrijven en hoera1'ook duidelijk naam enz. te
willen opgeven. Red.
J. v. L. tc Rergen-op-Zoom. U hebt de
ecvstö 5 dagen recht op 0.10 mobilisatie-
toelage wat de betaling betreft, verwijzen we
u nr.hr L. O. '16 A no. 103. Red.
A. v. d. Y. te O.-Gapelle. Volgens de betrek
kelijke order \an den Opperbevelh. van land-
en zeemacht hebt u goer, geen recht op deu
door u bedoelden vrijen Zondag. Rod.
J. 8., Veldleger. Zoo u voor uw indienst-
t re den kostwinner van het gezin waart, hebt u
naar cm/.e meen ing recht op de vergoeding
wegens kostwinnerschap we geven u derhalve
in overweging een bezwaarschrift te richten
tot de commissie in zake bezwaarschriften we
gens vergoeding aan kostwinners van uwe pro
vincie. Red,
F. B. te Buggen urn. Zoover thans ons bekend
is, blijft u onder de wnpenen, totdat er ge
demobiliseerd wordt. Red.
Th. S. te Dordrecht. Zoo u niet voor de
praktische diensten geschikt bent, kan men u
voor bureaudiensl.cn aanwijzen, ongeacht of 11
al dan niet afgericht bent. Voorts kunt u
een verzoek tot afkeitring indienen wegens
lichamelijke ■ongeschiktheid voor. den dienst.
Red.
worden. Hierop doelde de „Allgemoine Nord
deutsche. Zeitung" met hare „2 cM." het
blijkt niet volgens welke cartographischo
schaal!
Waarschijnlijk heeft do Keizer om drieërlei
redenen met dew> nieuwe politiek van Hinden
burg ingestemd. In do eerste planis is er geen
andere kans om, het hbofd te bieden aan het
gemeenschappelijk "offensief der geallieerden,
aan door met concentreering van schier alle
krachten op één punt met de ©ene na de an
dere mogendheid af te rekenen, door te ma
noeuvreeren derhalve over do inwendige linie.
Tn de tweede plaats liet het zich aanzien, dat
eene frontverkorting in het Westen toch op
den duur noodig zoude zijn. En in de derde
plaats ware liet niet wol mogelijk eone derge
lijk© verkorting of anders gezegd een terug
tocht te ondernemen, zonder do moraal der
natie gevaarlijk te ondermijnen, dan alleen
onder do auspiciën van den populairen held
Hindenburg. En hot zal do vraag zijn, of liet
zelfs oj) deze .wijze gelukt er zoo binnen- als
■buitenslands zonder klcer- of ergere schenen
af te komen. Onder Hindenburg speelt Duitsch
land va-ban que!
Het is eigenaardig, dat Polybe (Joseph R/i-
n.aeh) in den „Figaro" reeds zoo iets Voorzien
heeft. Het is overigens zeer do vraag, of de
Franscli-rBitscho legers den Duitschen toiug-
tócht .maar kalm zullen laten begaan.. Iïet
krachtig offensjef dezer laatste dagen doet
hot daar.niet naar lijken. En of Roeeki in ket
Noorden zal zitten duimendraaien, terwijl Hin
denburg in het Zuiden met Broesilof afrekent?
Verdoelt daarentegen Hindenburg zijn aanval
over beide Russische generaals, dan heeft bij
ook met zijn qxtra half millioen geen mannetjes
genoeg.
