£3
In de Dobroedsja.
BERLIJN. Officieel. De onder het
opperbevel van den generaal-veldmaar-
schalk Van Mackensen staande Duitsche
en Bnlgaarsche strijdmacht zet den op-
1 marsch in de Dobroedsja voort.
Op den Donau.
LONDEN. "Uit welingelichte Roemeen-
,sohe kringen vernemen wij, dat de
Oostenrijksohd riviervloot op den Boven-
i Donau tengevolge van de bezetting van
Orsovo door de Roemenen niet meor
bij. machte ia hulp te varkenen aan of
in verbinding te treden met Oostenrijksche
troepen ten zuiden van Ors'ovo.
Volgens betrouwbare mededeelingen he
rvinden zich slechts twee Oostenrijksche mo-
nitors henevena eenige kleinere schepen in
['de Roemeensche wateren. Zij zijn alle onder
het bereik van1 het vuur der Roemenen en
liggen verborgen tusschen de dicht be-
groeide eilanden in den Donau, waar zij del
j gelegenheid afwachten om voor den dag te
komen en Roemeensche steden te beschieten.
[In de afgeloopen week echter zijn zij daar-
j-toe nog niet overgegaan, hetgeen wel bewijst,
fdat zij bang zijn voor de Roemeensche Ka-
nonnen. Het gedeelte van. de rivier van
J Silistriè, af tot de Zwarte Zee is open voor
!"de Roemeensche scheepvaart. De Donau is
[langs geheel Roemenië met mijnen be
strooid.
De nieuwe operaties van de Russisch-Roe-
meensche troepen in de Dobroedsja en de
I noordelijke grens van Bulgarije zullen, naar
mén gelooft, de kleine voordeelen, die Bul
garije behaald heeft, te niet doen.
GRIEKENLAND.
Ministererlsis in Griekenland.
'ATHENE. Het kabinet-Zaimi3 is afge-
treden.
ATHENE. Het is vrij' zeker, dat liet ont
slag van Z ai mis aangenomen is. Er is daar-
omtrent, echter nog geen officieele mede-
deelirg gedaan.
ATHENE. Zsirnis blijft 'volharden bij
zijn. verzoek om ontslag van het kabinet
In officieele kringen is men van meehing,
cat zelfs de koning de zaak niet weder in
orde kan brengen.
De strijd in Macedonië,
i.' BERLIJN. Officieel. Aan het Macedo
nische front levendige artilleriegevechten in
bhefc Wardargebied en voor de Bulgaarsche
troepen met succes, bekroonde gevechten
aan de Stroema.
1 PARIJS. Officieel. Engelsche troepen
leverden. aan het Stroemafront levendige
'gevechten, waarbij het dorp Nevalijn in
'storm werd genomen.
j Ten Z. van het Doiran-meer zeer hevige
artilleriestrijd. De batterijen der geallieerd
'den bombardeerden met succes de Bulgaar-
'gche versterkingen in den sector-Mackoe-
'kof. Ten westen van de.Vardar een krach-
jtig offensief der geallieerden ten noorden
J.van de Majadagk, dat goede resultaten
opleverde.
i Alle Bulgaarsche loopgraven werden ver-
'overd over een front van drie K.M. en een
diepte van 800 M. ongeveer. Wij maakten
- krijgsgevangenen. Ten wésten van het
Ostrovomoer was de Servische artillerie
zeer actief bij Banika. Ten zuidwesten van
,het meer leverden partieele ondernemingen
'den ge'allieerden enkele voordeelen op.
i Eén Bulgaarsche aanval werd afgeslagen
door ons vuur. De vijand leed zware ver
liezen.
h LONDEN. Officieel. Het detachement
''dat Maandag de Stroema overtrok bij
•Nechori, veroverde loopgraven op den oos-
1 jtelijken oever.
i ',Êen Eransche troepenafdeeling veroverde
in samenwerking met de Eugelschen 'tdorp
lYenim.ah en maakte dertig krijgsgevange-
Een trompetter in den
nacht! Dan moet er natuurlijk
koel wat bijzonders aan de
hand zijh. En dat is er ook,
men merkt het aan do ver
blindende zoeklichtbundels,
die zich bewegen door de
ruimte, die iets zooken, en
wiet op den geganen grond,
maar hoog in de lucht. Men
hoeft hot gesnor vau eon motor
gehoord en het gedraai dor
propellers, een Zoppelin is
op komst, is reods dichtbij
misschien. Aan hot volk wordt
nu meegedeeld door hot sig
naal van den trompetter, dat
er gevaar is, dat mon alle
lichten mo&t dooven en een
beschermende schuilplaats
moet zoeken, zoo dat. eenigs-
zinsmogelijk is. Intussohen zul
len weldra do afweerkanon-
neu donderen, maar zal men
ook do neergeworpen bommen
hooren ontploffen en zien uit
eenspatten pn verwoesting
rondstrooien.
non. De vijand leed hierbij zware verliezen
door het geweer- en artillerievuur bij zijn
tegenaanvallen en gedurende zijn terug
tocht.
CHINA.
China en Japan.
Uit Washington wordt gemeld, (volgens een
V. D.-telegram uit Berlijn) dat Japan naar
aanleiding van de botsing tusschen Japan-
sehe on ('hineesciio troepen in Cheng Chit
Uiig op 13 Augustus geheime eischen tot
'China gericht heeft. De toestand zou zeer
ernstig zijn. Volgens geloofwaardige berich
ten zou door do bedoelde eischen de heer
schappij van China over geheel Mongolië be
dreigd worden.
In officieele kringen te Washington slaat
men de ontwikkeling van den toestand met
grooten zorg gade, daar men een niéuwe Chi-
ncosch-Jnpansche crisis vreest, waardoor de be
langen van Amerika ernstig in hef- gedrang
zouden kunnen komen.
Vliegmachine tegen Zeppelin
Het feit, dat bij den laatsten Zeppelinaan-
val op de Oostkust van Engeland een Zeppelin
door een vliegmachine geheel vernield werd,
heeft het vertrouwen in. dit afweermiddel
tegen aanvallen der luchtschepen natuurlijk
vergroot. Toch was het, zooals de „Yorkshire
•Post" schrijft, volstrekt niet de eerste maal,
dat oen gevecht tusschen twee zulke tegen
standers ongunstig voor het luchtschip ver-'
liep.
Pas korten tijd geleden had hoven de
Noord-Zee een strijd plaats) dio een medewer
ker van het blad aldus beschrijft:
„De vliegmachine was slechts voor een en
kelen man ingericht, terwijl de Zeppelin, van
't modernste type, met eene bemanning van
minstens dertig koppen, zware'bommen mee
voerde en op het bovenvlak speciale afweer-
lianonnen tegen vliegmachines droeg.
„De Zeppelin kwam tot op. geringe hoogte
boven een stoomschip neer, blijkbaar met het
doel, het aan te vallen en terwijl de mannen
j aan boord van bet schip bleven uitkijken en
c afwiehten of het luchtschip bommen zou wer-
pen, zagen zij een watervliegtuig met grooten
1 spoed en op zee? groote hoogte komen aan-
I' vliegen.
„Blijkbaar had cck de uitkijk op den Zeppc-
j lin het gevaar ontdekt, want er kwam bewe-
clag in de gondels en toen de Zeppelin wend-
Vredesvocruitzichten.
Vreedzame toskomstdroomen.
Do „Morning Post" bevat een opstel van
professor Muensterberg, den. bekenden Duit
schen filosoof der Harvard universiteit, dat in
den ..Sunday Heraid" van Boston verschenen
is ónder den titel van „Duitschland, Engeland
en de Vcreenigde Staten als toekomstige, bond-
genooten." Muenstorberg verklaart eerst een
tegensta nder te'zijn van onzijdige vredelievende
voorstellen, zooals bijv. do internationale ver
plichting om een jaar met een oorlogsverklaring
te wachten, weiko slechts ten gevolge zou heb
ben, dat do volkeren zich nog op krachtiger
wijze en op breeder grondslag tegen elkaar
wapenen. Van veel meer v aarde zou zijn een
verstandige politiek van bondgenootschappen
na den oorlog en Duitschland zou, wanneer
eenmaal do vrede gesloten is, kunnen beslissen
over bet toekomstige politieke aanzien der
wereld, omdat bet Bussisch-Engelsche bondge
nootschap vauzeif zal ophouden te bestaan,
door do tegenstrijdige belangen der beide 'sta
ten. Duitschland zal dan tusschen beiden to
kiezen bobbon. Do mogelijkheid bestaat, dat de
Middcn-Stntcp. dan met Rusland en Japan,
Indiij en Egvpto bedreigen en dat Rusland,
door hen meegesleept, ecu zuiver oorlogszuch-
t-igo politik, zal volgen, welke zal leiden tot een
nog verschrikkelijker oorlog dan de huidige.
Echter is het oolc_mogelijk, dat do Midden-Sta-
ten zich aansluiten hij Amerika en Engeland
en dan zou do vrede zeker wel voor een eeuw
gewaarborgd zijn. Daartegenover staat, dat een
ontzettende haat is ontstaan tusschen Engeland
en Duischlnnd, maar deze heeft misschien zijn
hoogtepunt reeds overschreden. Muensterbergs
ideeën over den toekomstigen poiitieken toe
stand zijn de volgende: Duitschland moet geen
vierkanten nieter van het veroverde gebied in
Frankrijk of België verlangen. Dit gebied levert
een overvloed grondstoffen op. welke Duitsch
land noodig heeft, maar Duitschland moet
daarvan afzien en dit zou de grondslag moeten
zijn voor een dozen winter te sluiten overeen
komst. Bovendien zien de~ Duitschers met open
oogen.dat zij groote r-n pijnlijke koloniaie ver
liezen zullen lijden. Het zal daarom slechts
voor Duitschland een kleine territoriale vergoe
ding zijn, indien liet de oude Duitsche provin
cie Koerland van Rusland krijgt en misschien
andere koionies van Frankrijk, België en Por
tugal, waar Duitschers .weliswaar niet leven
kunnen, maar vanwaar zij ten minste do grond
stoffen kunnen krijgen, noodig voor de Duit
sche nijverheid. Duitschland schijnt 'zelfs van
zins om, in het belang van den Europeesdieu
vrede, Polen weer tot een koninkrijk te maken,
verbonden met Oostenrijk. Jlet is mogelijk dat
Bessarabië aan Roemenië komt, maar in elk
.geval zal Rusland geen reden tot klagen heb
ben, Het zai een zeer rijke belooning krijgen,
want do wereld 'zal bet gaarne geheel Perzië
geven en daarmede de havens, welke geen ijs
kan blokkceren. Misschien zelfs zal Rusland
Afghanistan krijgen. Engeland, zooals altijd,
zal een overwinnaar zonder verliezen zijn. Het
diamant'iand van Wost-Afrika zou bij Rhode
sia gevoegd kunnen worden. Maar Engeland
,zal ook Egypte in bezit.krijgen, nadat het voor
een tijdje vergeten heeft, dat het Egypte nog
niet bezit. Frankrijk zal het land, dat Duitsch
land heeft bezet, terug krijgen en het is moge
lijk dat do' vredesconferentie het dat gedeelte
van Lotharingen toezegt, dat liet thans bezet,
misschien in vuil voor een goed deel van
Marokko, opdat Duitschland ten minste eenigen
vasten voet in Afrika krijgt, waar Duitschers
in een gematigd klimaat kunnen leven. België
znj zeker aan de Belgen teruggegeven worden.
Het is gemakkelijk to voorzien, dat< er eenige
ontevredenen zullen zijn, inaar hun beklag zal
zwak klinken in het koor van Duitsche goed
keuring. Dan zullen lange goederentreinen
loopen tusschen Berlijn en Bagdad. De druk in
liet Oosten en Westen zal opgeheven worden.
De zee zal vrij zijn voor Duitschiands nijver
heid en wereldhandel, terwijl do ring van af
gunst eens en voor altijd is verbroken."
OP ZEE.
do en in Oostelijke richting trachtte te ver
dwijnen, dook het vliegtuig en vloog hetj lucht
schip met zoo grqote snelheid tegemoet, dat de
bemanning van het schip met angst toekeek.
„Het leek eerst, alsof do vlieger het lucht
schip van die duizelingwekkende hoogte af
wilde rammen. Maar toen hij er eon honderd
meter vandaan was verminderde hij plotseling
zijn vaart en begon hij een rooks merkwaar
dige bewegingen uit te voeren. Terwijl lii.j
boven het luchtschip bleef cirkelen, begon hij
het mot granaten of vuurballen of iets derge-.
lijk's te bekogelen. Telkens als er een viel, kon
inc-n een vlam onderscheiden en de projectie
len vielen vlak bij den Zeppelin neer.
.,I-Tij moest echter rekening houden met de
kanonnen van het luchtschip één daarvan had
het vuur geopend zoodra dé vlieger in zicht
was gekomen. Rondom de vliegmachine barst
ten deze met wolkjes uiteen. Sommige sche
nen de draagvlakken te raken en" te doorboren
en één keer dacht de bemanning van het
schip, dat- alles voorbij cn de strijd in het be
lang van den Duitscher beslist was.
„Een granaat hafl het voorgedeelte van het
vliegtuig geraakt; het schuddo en wankelde,
maar in plaats van als ccn wrak in zee te val
len, bleef bet in het rond vliegen, herstelde
zijn evenwicht, steeg tot op een grootere'
hoogte doch een van de drijflieharaen was
aan- stukken geschoten,
„Weer begonnen de vlammende sterren op
het luchtschip, dat nu zeer snel voer on blijk
baar trachtte te .vluchten, neer te vallen, ter
De „Zeomeeuw".
Do volledig© equipage van do motorboot
„Zeemeeuw", firma Vermeer en Van den
Arend, die door de Duitschers is opgebracht,
is reeds te Rotterdam teruggekeerd. Uit
mededeelingen van kapitein Mulder blijkt,
dat hij spoedig na het vertrek uit den
Waterweg door een Duitschen onderzeeër werd
aangehouden, dio last gaf do vuren to dooven
en hem te volgen. Bij (aankomst te Zoobruggo
moest de geheel© bemanning naar beneden,
doch de kapitein mocht mot den roerganger
op de brug blijven. Onmiddellijk na aankomst
werd begonnen met de lossing der lading, dio
uit ongeveer 350 ton levensmiddelen bestond.
Daarna is het 6chip opgevaren naar Brugge,
waar het is opgelegd naast de „Brussels",
„Zaanstroom", „Niobe", die reeds zijn neer-
golegd. Onmiddellijk kreeg de kapitein daarop
vrijheid om met zijn equipage, zij het voor
eigen rekening, naar Rotterdam terug te koe
ren. De- „Zeemeeuw" is tegen molest verze
kerd.
De „Leonardo da Vinei".
„Ag. Slefnni" seint uit Rome een. uitvoerig
bericht over het, vergaan van het oorlogsschip
„Leonardo da Vinei" in den avond van 3 Aug.
Zonder waarneembare oorzaak, doch zeker niet
ten gevolge van eenige vijandelijke actie, ont
stond er aan boord brand bij het munitiemaga
zijn in bet achtergedeelte van het schip. Do ka
pitein liet heb kruitmagazijn tinmiddellijk onder
water zetten, zoodab voorkomen werd, dat het
vaartuig geheel vernield werd. Toch had er r.og
eeno ontploffing plaats, die een lek veroor
zaakte, ten gevolge waarvan het schip in 11J
nieter water zonk.
Het grootste deel der bemanning kon gered
worden,' ofschoon van', de 34 officieren en 1156
minderen 21 -officieren en 227 man verdronken.
Do minister, van marine heeft eene commissie
benoemd, waarin een aantal technici, marine
officieren en parlementsleden zitting namen,
welke een onderzoek zal instellen .naar de oor
zaken van het ongeval en do omstandigheden
waaronder dit plaats had. Déze' commissie zal
haar onderzoek ook uitstrekken tot andere voor
vallen, waarbij kwaadwilligheid was gebleken
en die verband kunnen houden met deze ge
beurtenis.
Gezonken schepen.
LONDEN. Lloyds bericht.: De Noorsche
stoomschepen „Fura", „Fredavor©" en
„Polynesia" zijn, volgens hiér ontvangen
berichten, gezonken.
Van de equipage van de „Polynesia" zijn
24 man te Pensance gelandvier worden
vermist.
(Heb stoomschip „Fredavore", groot
1493 br. t., was gebouwd in 1882, en be
hoorde aan de Akties Fredavore te Farsund.
Het s.s. „Polynesia" had een bruto ton
neninhoud van 6022 t., .was gebouwd in
1904 en behoorde aan de Ansarlio Whaling
Co. Akties, te Larvik, Red.)
LONDEN. Naar Hoycbf verneemt is Let
e.s. Ly clerk or n" van Bergen gezonken
Do 'bemanning werd gered.
(De, „Lyderhorn" was ©en stoomschip
van 936 ten bruto, in 1906 gebouwd toebc-
hoorende aan do reederij V. Torkildsen.
lted.)
H. OW. de Koningin in Zeeland.
Middelburg was Dinsdag in feesttooi ter
cere van het koninklijk bezoek. Te 10:42
kwam de koninklijk© trein daa.r aan. Aan
het station bevonden zicb ter 'begroe
ting de Commissaris der Koningin, de
burgemeester, ^le schout-bij-nacht com
mandant in Zeeland, met den chef van
den staf. Door een doel der stad werd
per auto naar den buitentuin gere
den, waar H. M. de Koningin baar paard
besteeg om zich naar 't Molenwater te be
geven, waar de troepen uit Walcheren wa
ren opgesteld. Op het Molenwater waren
duizenden getuige van de inspectie. Onder
het spelen van volksliederen dooi- de ver
schillende muziekkorpsen reed II. M. langs
de opgestelde troepen, die vervolgens voer
haar 'defileerden. Te 12.10 verliet H. M.
Middelburg weer per koninklijken trein en
reed door naar Vlissingen.
De koninklijke trein kwam kwart over
twaalf te Vlissingen aan en reed voor het
zuidelijk perron. In den trein werd eerst
de lunch gebruikt. T© kwart over een verliet
H. M. den trein en werd begroet door den
burgemeester van Vlissingen. Door de
koninklijke wachtkamer begaf H. M. zich
naar de ponton, waar zij zich aan boord be
gaf van den inijnenlegger „Balder", waar
mede de tocht naar Breskens wordt ge
maakt. Het talrijke publiek juichte H. M:
toe; de Jantjes aan boord van de oorlogs
schepen stenden in paradevorm opgesteld
en joelden.
Men meldt ons uit Oostburg:
Over Breskens, Schoondijke, IJzsndijke
en Waterlandkerkje is H. M. de Koningin
wijl hot stoomschip met volle snelheid volgde
om het resultaat van het gevocht to zien. On
geveer een halfuur later trof de vlieger zijn
doel.
„Een van zijn bommen had het achtereinde
van den ballon geraakt en dat ernstig be
schadigd, want het grooto gevaarte begon
leoiijk over to hellen cn snel te dalen. „Heb
kwam zoo snol naar benedon", vertelde de
kapitein van het stoomschip, „dat ik dacht
dat het vlnlc vóór ons in zee zou vallen. DaVir
wij tamelijk snol voeren, bedacht ik, dat het
mij in dat geval "onmogelijk zou zijn het niet
to rammen. Dat was een moeilijk oogenblik,
want ik moest ook aan mijn bemanning en
aan mijn schip denkon. De Zeppeliii kwam
echter weer recht te liggen voor hij het water
raakte en. vloog weer voort. Blijkbaar waren
de machines nog iu staat om te werken.
„Het is jammer, dat op dat oogenblik ook het
vliegtuig zich in moeilijkheden bevond, want
wij zagen het 'in de richting van do kust weg
vliegen. Het moet zoodanig zijn beschadigd
geweest, dat het den aanval nic-t kon voortzet
ten, maar ik hoorde later mot genoegen dat
het veilig aan. zijn basis teruggekomen was."
Een Duitsch vliggerr
Een correspondent vande New-Yorlc World
heeft oen onderhoud gehad met kapitein
Bölckc, den Duitschen vlieger, die twee-en-
twintig vliegtuigen zijner vijanden heeft ge-
hier met gevolg aangekomen. Het gezel
schap verliet de auto's op den Zuidzand-
schen straatweg. Dë'Koningin inspecteerde
de troepen onder toejuiching vau vele toe
schouwers. Nadat M. M. den commandant
had toegesproken vertrok zij met het gevolg
om verder over Zuidzande, Nieuwvliet en
Groode naar Breskens te gaan. In alle ge
meenten wapperde de vlag.
H. M, do Koningin keerde Dinsdag to zes
uur to Vlissingen terug en begaf zich per
koninklijken trein naar Middelburg, waar
cp het stationsemplacemcnt in den trein de
nacht zou worden, doorgebracht.
Woensdag werd bezoek gebracht aan
Oostelijk Zc-cuwsch-Vlaanderen cn des mid
dags hield li. M. révue over de oorlogs
schepen op de reedo van 'Vlissingen.
De miliairo vlieger, die gedurende do te
Middelburg door H. M. de Koningin ge
houden. inspectie boven het terrein vloog,-
moest onder St. Laurens oen noodlanding
maken wegens defect aan do motor.. Hij
kwam echter zender letsel beneden)
Ofiüusüen Jn Djamb
(Officieel.) Blijkens oen van den
gouverneur-generaal van Nederïandsch-
l'ndië ontvangen telegram is de kolonel F,
JKrassen te Batavia aangewezen om de
leiding der militaire actie in Djambi op
zich te nemen. Dinsdag vertrok nog een
compagnie infanterie en een sectio genie
troepen derwaarts, do laatste tot herstel
van telefoon- en telegraafverbindingen.
Tevens is van Palembang mededeeling ont
vangen dat de controleur Walter 2 dezer te
Saroelangan is vermoord.
Aaröbeuêns to Eanjoemas.
O*™ bijzondere berichtgever seint uit
Soorabaja:
Hevige aardbevige zijn Maandag en ook
Dinsdag waargenomen.
In' Soorabaja zijn geen ongelukken voor
gekomen. Ernstige schade is echter aange
richt in de residentie Banjoemas, voorna
melijk te Maos, Keboemen en te Banjoe
mas. Te Maos werden negen hevige schok
ken .gevoeldmet een groot geraas vielen
alle huizen in. De brug over de rivier de
Serajoe is beschadigd. De rails van den
spoorweg werden ontzet, zoodat de spoor
wegdienst gedesorganiseerd is.
Te Maos kampeeren duizenden vluchte
lingen in de open lucht.
De meening, dat do Slamat iu werking
trad, is nog niet bevestigd.
De Slamat, in bovenstaand bericht ge
noemd, is na den Smeroo de hoogste berg
op Java, on verheft zich, als een majes°
tueüze kegel, uit de laaggelegen meerb&k-
Kon van Banjoemas. Ook aan de noordzijde
hêit de berg zich zeer hcog boven 't T-egal-
sche heuvelland, waar tusschen hij in do
rivierdalen zijn door iosse p rod uk ten over
dekte lavastroomen ver uitzendt. Aan de
west- on oostzijd© rijst de centraal-keten
van Midden-Java tot hoog tegen den Sla
mat cp. die in zijn hoogste punt eene hoogte
van 3472 M. bereikt.
Uitbarstingen van den vulkaan zijn be
kend uit 4e jaren 1772, 1825, 1835 en 1860.
Heb nu geteisterde Macs ligt aan de
stiatsencorlijn, dio van Batavia over Djokja
naar Socrabpja loopt, ter hoogte van de
havenstad Tjilatjap, waarheen van Maos
oca zijlijn voert.
GeneraaH-'maJo.or A. Peins f.
Omtrent den plotseling overleden gop. gene-
ïani-majooi- A. J. Prins wordt nog liet volgen-
do gemeld
iu 1S67 benoemd tot 2e-luitenant bij do in
fanterie, werd hij in 1871 le-luitenant,'in 1875
kapitein, in 1890 majoor, in 1891 luitenant-
kolonel, in 1S97 kolonel, waarna hij in 1900
werd benoemd tot, generaal-majoor, comman
dant van do 2o divisie. Do overledene, dio in
1846 geboren was, verliet in 1904 den mili
tairen dienst, waarna hij zich metterwoon té
Velp vestigde.
Generaal Prins was ridder in de orde van
den Ned. Leeuw.
Jftr. mr. Sk. P. C. van Ka.rnsbeek,
Donderdag .den 14 September vierde de
Minister van Staat, de 'Oud-Minister van
Bnitenlandsché Zaken en voorzitter der Car-
negicstichting jhr. mr. A. P. C. vau Kar-
nebeek zijn 80en verjaardag.
Eon Frenscl'imars cvor ons Sand.
Onze correspond ant to Parijs schriift dd.
1 Sept.:
In het heden verschenen nummer van de
„Revué des Deux Moncles" publiceert de
heer Maurice Gaudoiphe een résumé van
de indrukken, door hem tijdens zijn ver
blijf in Holland opgedaan omtrent onze
houding in 'den wereld-strijd. Het is een
eerlijke uiteenzetting, berustend op een
ernstig onderzoek, dar, gesprekken met tal
Van leidende persoonlijkheden omvatte, en
het doet goed er (Ie tegenspraak in te lezen
vau sommige dwaze praatjes die vooral
in het begin van den oorlog hier omtrent
ons land de ronde gedaan hebben, en waar
van naar gebleken is de bron dikwijls niet
in Frankrijk te zoeken valt.
Sprekende over de zucht van Holland en
de Hollanders om toch maar vporal neu
traal te blijven, vooral geen enkele uiting
te doen die als éen partij-kiezen zou kunnen
worden opgevat, erkent de heer Gandolphe,
na enkele soms wat kinderachtige vormen
van voorzichtigheid te hebben aangehaald,
dat deze scrupules niettemin door de inter
nationale positie van Nederland ruimschoots
void. De vliegers van verschillende nationali
teit hebben een soort ridderlijkheid, welke op
merkelijk is met hot oog op de buitengewone
verbittering, dio bij andere wapens meestal
heerscht.
Met twintigste vliegtuig, dat Bölckë deed,
dalen, werd bestuurd door don Eugelschen ka
pitein Wilson, dm boven de Duitsche linies
vloog, toen Bölckc landde dicht bij bom. Ge
vangen genomen, vroeg "Wilson den naam van
zijn aanvaller. Toen .hij hoorde, dat die
Bölclce was, vergat hi,j al zijn spijtigheid en mis
noegen cn reikte hij Bölckc de hand, met de
woorden: „Als ik neergeschoten moest worden,
ben ik blij, dat het zulk een goed man was,
die het deed."
Bölclce noodigclc Wilson uit met hem koffie
te drinken.De Engelscho vlieger betoonde
zich dankbaar voor de behandeling, welke hem
ten doel viel en zoide, dat de Eugelschen de
Duitsche vliegers zeer waardeeren.
De correspondent vroeg Bölckc, hoeveel van
zijn verslagen tegenstanders levend den grond
bereikten. „Maar twee, helaas", antwoordde
Bölckc. „Allen streden zoo goed, dat het mij
speet, dat het geluk hun niet diende. Ik denk
dat ,clt> meesten der ,18 vliegers gedood zijn,
door kogels van mijn machinegeweren of tij
dons den val, weinige wellicht door het neer
komen op den grond."
Op de vraag, hoe Bölckc dacht over d^-En-
gelafcho oir Fransche vliegers, in vergelijking
met elkaar, antwoordde hij aarzelend en zeide.
dat hij geen groot onderscheid had opgemerkt.
gerechtvaardigd zijn. Hij citeert daavbii do
volgende teckenachtigc definitie van die
positie door Johan de Meester:
„Wij zijn een heel klein land dat heel
groote zaken doet, en al onze moeilijkheden
vloeien'voort uit dezo wanverhouding. In
de jungle der mogendheden bewegen wij ons
als een arm eekhorentje dat met zijn groo
ten staart balanceert om den val van zijn
klein lichaampje te verhinderen; de staart
van Holland is zijn marine, zijn handel, zijn
koloniën. Wij trachten ons evenwicht te be
houden cloor dat alles rond ons eng vaste
lands-leventje te bewegenDaarvoor is veel
soepelheid noodig, en het is erg ver
moeiend..."
De houding van de regeering wordt over
het algemeen''goedgekeurd, vervolgt de heen'
Gandolphe, men verwijt haar wat te groote
geheimzinnigheid, zonder al te veel aan te
dringen op inlichtingen die men vreest dat
onaangenaam zouden zijn. v
Het is waar (lat liet flegma der zakenmen-
sehen do edelmoedige geesten die hun voorzich
tigheid wel door eeii weinig illusie omringd zon
den willpn zien teleurstelt, maar zelfs zij
erkennen dat ze er zich bij neerleggen. „Onze
houding is roemloos", zeide mij oen van bon,
„ze is zonder vreugde en niet zonder risico.
Eiken avond slapen wo in met den indruk dat
wo don volgenden morgen erg boos zullen moe
ten zijn tegen iemand, maar zonder precies te
weten tegen uien. Maar wat to doen, wat to
willen? Wo hebben niets te winnen, en veel,
misschien alles, te verliezen. Do onthouding is
oen soort van plicht, een plicht' tegeriovei; ons
zelf."
Het respectecren van dezen „plicht" is een
populair dogma geworden, waarover.het nutte
loos en zelfs bijna onbehoorlijk zou zijn to dis-
cutecrcn. Door een curicuse auto-suggestie
mceuen de Hollanders dat zo verplicht zijn dezo
ónthoudingswet, dio zo zelf welbewust hebben
aanvaard, te ondergaan; gebonden/ door hun
eigen wil vergeten ze den oorsprong ervan en
denken nog slechts aan den drang. Men zou
waarlijk zeggen dat er in een of ander geheim
zinnig tenalmachtig wetboek een artikel is dat
Nederland onder allo omstandigheden tob neu
traliteit veroordeelt.
Dit koppige onthoudingsstelsel sluit zelfs in
zijn uiterste logica een mogelijke entente met
andero neutralen uit. „Wie neutraliteit zegt
zegt noodzakelijkerwijze eenzaamheid," ver
klaarde professor Stniyeken, do Katholieke
hoogleeraar, wiens woord gezag heeft, tot mij.
Do historicus van do Kroon, professor Colon-
brandoi' voegt erbij„Onze geographisehe lig
ging, dio ons alle hoop op winst aan de zijde
van een der oorlogvoerenden ontzegt, veroor
deelt ons het eerst de ergste gevaren te loopen
aan do zijde der neutralen. Hoe zou Nederland
zich kunnen aansluiten aan oen bond waarin do
Vereenigde Staten, vrijwel onbereikbaar achter
bun oceanen, hot ovorheorschendo element zou
den vormen? Wij vormen do voorhoede, do
gijzelaars, die elke bond van neutralen aan do
oorlogvoerenden zou ovéneveten, 't Zij bet
militaire gevechten of economische schokken
betreft, w ij zijn aan het gevechtsfront de ge
tuigen van den ooylog. En wij zijn minder
kwetsbaar in een isolement dat ons onze- vol
komen vrijheid van manoeuvreeren laat. Feite
lijk zoowel als rechtens moeten wij buiten het
gedrang blijven en onze integriteit door ouze
eigen middelen verzekeren."
Over de werkzaamheid van de N.O.T.
schrijft do lioer Gandolphe met groote
waardeering, Hij zet haar arbeid uitvoe
rig uiteen, en concludeert dat de resul
taten ervan absoluut afdoende zijn:
„Mijn indruk als getuige een nieuws
gierige' getuige is duidelijk: de smok
kelarij beperkt zich thans in Holland tob
enkele auecdotischo gevallen. Onze vrien
den in Holland zijn zeer gevoelig voor
heb uit gewoonte volhouden van do be
schuldigingen, die door do Eransche
publieke opinio zijn uitgesproken. „Ge ziet
wat go van onzen handel >gcinbakt hebt,
en go blijftons maar obstinaat voor een
volk van smokkelaars uitmaken", zeiden
ze bitter tot mij. Deze onbillijkheid is
inderdaad iets dat tot het verleden be
hoort. De geschiedenis van de Hollandsche
smokkelarij is misschien heel interessant,
maar zo behoort tot dio oude geschiede
nis, die eindigt met do eersto maanden
van 1915".
Dat. op de open markt de Hollander
verkoopt aan den meestbiedende,- in casu
don Duitscher. vindt do schrijver zeer
begrijpelijk. Als do geallieerden; dat voor
komen vrillen, moeten ze maar evenveel
bieden.
„Op do geallieerden fust de dringende
plicht Duitschland de vrije, Ilollanclsche
markt te betwisten. We kunnen hier
slechts rekenen op onze commercieel©
machtsmiddelen. Zeker, do Hollandsche
landbouw en veeteelt' zijn indirect onder
worpen aan de controle van de meesters
der zee, die den aanvoer regelen van den
kunstmest, noodig voor een vruchtbare
productie. Maar Duitschland is vrij den
uitvoer te beperken van zijn steenkool,, zijn
machines, zijn bewerkte produlctep. Deze
woderzijdsche indirecte ^pressies zijn met
elkaar in evenwicht. De concurrentie blijft
geopend."
De heer Gandolphe betoogt verder, dat
de geallieei'den in alle gevallen openlijk
zijn opgetreden en dat ze zich steeds
beperkt hebben tót de handhaving van
hun economische belangen, terwijl het
beurtelings heimelijke en brutale optreden
van Duitschland, dat politieke doeleinden
beoogt, voel gevaarlijker is.
„Een suggestief voorval, tot dusver zeer wei
nig bekend, heeft reeds in liet begin van Augus
tus 1914 d& Duitsche methode onthuld. Duit
sche gevangenen, gepakt in België, gegradueer
den voor het meerendeel, hebben in hun zak
een paar Hollandsche guldens, Hollandsche
•briefkaarten, Hollandsche pakjes tabak; op het
De Eugelschen leken hom hun werk meer op
te vatten als een sport-oefening, terwijl 'do
Fransehen meer ernst betoonden.
Bölcke is verscheidene malen gewond, maar
nooit ernstig. Hij draagt de uniform van kapi
tein der infanterie, waartoe hij vroeger be
hoorde.
De meeste'vliegers blijven hun oud© unifor
men. dragen, alleen do jongere, tijdens den
oorlog in dienst getreden vliegers, dragen een
eigen pakje.
Bölclce verzocht den correspondent do be
richten van LonjJensche bladen tegen te spro
ken, welke medegedeeld hadden, dat hij jn
Amerika zou hebben gewoond cn daar als lift-
jongen zijn vlieger-ervaring had opgedaan!
Na eerst afs waarnemer en daarna als be
stuurder dienst te hebben gedaan, was Bölcke
om zijn scherp gezichtsvermogen en zijn stalen
zenuwen bij liet govechtslletachoment inge
deeld, waar hij niet anders dééd dan vijande
lijke vliegtuigen aanvallen, wolk© boven de
Duitsche linies kwamen. Hij vliegt altijd rri-
leen, zooals do meeste Duitsche gevechts
vliegers.
Bölcke zeide, dat de Duitsche vliegers op
verkenning wol boven de linies der geallieer
den vlogen, maar do gevechtsvliegers deden dit
minder, omdat zij een tijdlang de inrichting
van hun nieuwe toestellen geheim wilden hou
den en voorts do wacht hielden om verkennin
gen van den vijand to voorkomen.
Later veranderden de omstandigheden en
vlogen .de Duitsche geyechtsviiegers oy«M-l, ar
zakboekjo van een Feldwebel is als nachtver
blijf voor een of twee dagreizen opgegeven
„bij bravo menschen in Hodand". Anderzijd -
hielden bij het binnenkomen van sommige'Bc.-
gischo dorpen do Duitschers do Hollanders sri
voorbeeld voor. „Doet dan toch zooals zij... Z ij
laten ons door... Z ij schieten niet, het zij.i
onze vrienden." Een nauwgezet onderzoek n i
heeft' mij in de gelegenheid gesteld te const.v
toei'en dat deze zoogenaamde schending van
bet grondgebied gewoon verzonnen is. Geen
enkele Duitsch© soldaat heeft de door het Hoi-
landschp icgcr streng bewaakte grens obci-
schreden. De guldens, de briefkaarten, de
tabak, die gemakkelijk door burgers in de
grensdorpen, verkregen waren, zijn uitgereikt
aan militaire figuranten van dio grensschcn-
nis, aan wie men ccn fictieven weg gedicteerd
heeft. Dubbele gemeenheid, waardoor Duitsch
land trnchtto België to ontmoedigen en Holland
in de oogen van do geallieerden te compromn-
toeren. De eerste dreiging word te-niet-gedaa:i
door de onwrikbare beslistheid der Belgendo
tweede stuitte af op do helderziende fiinkhci'l
van de Nedcrlan,dsehe regeering. Maar dc
schandelijkheid van deze eerste manoeuvre was
veelbelovend. „Ik ken niets bclcedigenders dan
dit denkbeeld, dit in elkaar zetten van on:,
imaginair verraad*," zei mij een hooggeplaatst
ambtenaar in Don Haag, met een verontwaar
diging die in. werkelijkheid zeer weinig neutraal
was."
De lieer Gaudoiphe bewijst dan verder
hoe ons land financieel en economisch onder
den ooriogs-tocstand heeft geleden en nog
lijdt, al werden door sommigen groote win
sten behaald, Zoowel de staat als d© groot";
meerderheid der particulieren staan er
slechter voor dan vroeger, velen gaan een
donker© toekomst tegemoet.
Eindelijk bespi'eekt hij hetgeen door Hol
land gedaan is en wordt voor d© Belgen,
voor de Fransche oorlogsslachtoffers, de
protesten van kunstenaars e-n geleerden
tegen Duitschiands daden. Voor Frankrijk
vond hij niets dan sympathie „Wij kunnen
en wij moeten de groote oprechtheid begrij
pen, die ons hier tegemoet komt." En hij
besluit
„Wij wachten af, zónder haast, zonder
wantrouwen. Wij vragen van onz© vrienden
in Nederland slechts een weloverwogen oor
deel en een [vrijmoedig getuigenis, wij staan
voor hen met onz© daden, kalm en zwij
gend."
Japan on Bndië.
Gelijk algemeen bekend, heeft Japan in. den
laatsten tijd door de uitbreiding van. zijn han
del schatten verdiend. Munitie, kramerijeu;
chemicaliën, glaswerken, speelgoed, enz. heb
ben heel wat geld in het Japansche laad je ge
bracht. Wij vernemen o.a. ook dat do apothe
kers besloten hébben om na. afloop van den
oorlog fleVsehen van Japan to blijven betrek
ken, aldus het Hat. Ebt.
Deze ruime inkomsten komen aan Japan's
economisch© expansie-neigingen zeer ten goe
de. Zoo.is nog niet lang geleden in Japan een
■maatschappij opgericht, met een kapitaal van
30 millioen yen, ten doel hebbende in' Indië
particulier© landerijen op te koopou, welke ge
schikt zijn voor do rijst- en suikerteelt, van
welke beide cultures,do Japanners de noodige
kennis en ervaring bezitten.
Met do voortvarendheid en energie, aan
hot Jnpanscho volk eigen, heeft die maat
schappij aan haar voornemen reeds uitvoering
gegevon. Haar vertegenwoordiger is kort ge
leden te Batavia geweest en hooft met ver
scheiden© makelaars alhier besprekingen ge
houden teneinde hun aanbiedingen betreffen
de bedoeld© landerijen en ook betreffende
concessies, te doen.
Do vertegenwoordiger titer to of t thans itd
Socabaja. alwaar hij blijkens de telegrafische
berichten van eenige dagen geleden, ook reeds-
doende :s particulier©landerijen op te koopen.
Waar de rogeering voornemens is, de par
ticuliere landerijen voer tot het,staatsdomein
teug te.hengen, goc-fb het Bat.'Hbld, haar ten
dringendst©, in overweging spoedig aan haar
voornomen uitvoering te geven, daarbij natuur
lijk met de grootste landerijen beginnende.
.egerzaken.
IJlt 'ds Staatscourant.
Bij K. B. zijn benoemd b. h. res .-pers., tot
res. 2de luit. b. d. art, der landw., do lnnd-
stormpl. serg. J, L. Jansen, v. rl. art.; b.
h. 2e reg. vest art., de mil,-serg. M. Solig-
mann, v. h. korps.
Bij K. B. is benoemd to,t paardenarts 2de
lcl„ do veearts J. L, V o r k i n lc.
Bij K. B is aan kap. jhr. O. M. Storm
a n 's-G r n v o s a n d e, adj. IXde inf. brig.,
verg, verb tot het aannemen ou dragen der'
onderacheidingstèckenen van eere-ridder Orde
li St. Jan.
Mutaties.
Bij K. B. zijn benoemd, bij bet reseive-per-
neol der Landmacht tot reserve-tweede-
lui|:ennnt:
bij het wapen der infanterie: bij het
Ie regiment, de milieien-sergeant M. L ö-
\v ons torn, van het regiment Jagers; by''"
het 2e'regiment, do milicien-sergeant G. M,
van Baste n Bat© n b u r g, van het
korps; bij het 3o regiment, de milicien-sergeant
L. J. Vogel s, vau hot regiment Grenadiers;
hij het 4e regiment, do milicien-sergeanten H.
L. 0. T. Kunt»© en P. A. We'mink,
onderscheidenlijk van liet regiment Grenadiers
en van het korpsbi j het 6o regiment, de- mili
cien-sergeanten M. A. J. de Bruijn.en J.
G, P. Ho z e m.a zj s, heiden van het korps;
bij het 7e regiment, de milicien-sergeant A.
P. M. And rot S c li, van heb regiment Ja-
eer.';: bij het 9© rep., de milicien-sergeanten H.
Turks tra., cn J, W i j n i a, beidon van het
korps; bij hot 13e regiment do milicien-ser
geanten -J. J. A. Lambert i, A. J. N.
Boos ten on C. H. F. F. Schrödov, on
derscheidenlijk van het korps, van het regi
ment jagers cn van hot korps; bij het 14o regi
ment de milicien-sergeant M. C. M. vau
K a 1 m t h o u t, van het korps bij het 15e
regiment do milicien-sergeanten G. d o K w a a-
s t e n i e t, JG. Dour on V-- C. Koek,
Bölcko achtte het wenschelijk zijn tegenstan
ders te doen dalen binnen de Duitsche linies,
daar dan cl© vliegers, zoo zo nog leefden, gevan
gen genomen konden worden cn het toestel be
slist voor don vijand verloren was.
Bölcke schrijft zijn succes voor een groot
deel toe aan geluk. Wat de door hem toegepas
te method© betreft, zei hij: „Ik volg geen bij-
"zonder systeem, behalve dat ik steeds tracht
te treffen, vóór hij mij treft."
Na een beschrijving te hebben gegeven vau
het vliegtoestel van Bölcke en de bewapening
daarvan, zegt do IT'orfd-correepondent, dat- do
Duitschers do Engelsche vliegers beschuldigen,
gébruik te maken van brand verwekkende
projectielen, die grooter zijn dan de gebruike
lijke kogels van machinegeweren en ontplof
baar zijn, waardoor ernstige verwondingen
aan Duitsche vliegers zijn toegebracht.
Do journalist kwam ook in aanraking met
een paar gevangen genomen Engelsche vlie
gers, luitenant Ronald Walker cn luitenant
Smith, die hem vroegen te melden, dat zij in
veiligheid waren. Him kapitein Salmoncl was
aan den neus' gewond, terwijl zijn oogen ge
spaard bleven, en de waarnome'r van Balmond
kreeg een kogel in den nek- Ook een Fransche
vlieger was gevangen genomen.
Balmond zeide. dat de Engelsche vliegers
hun Duitsche collega's gunstig beoordeelden
en dat zij vooral-voor Bölcke waardeering koes
terden.
