Binnenland.
33E3 p~ir> A, T'F'.JXrOOIinATyT van T7l7~oer>"ie8aa,g 313 Sao^ptemlDear 1916
trokken. Ammunitie was er opgestapeld in een
hoeveelheid, die men nog niet heeft gekend.
De vijand had zich uitgerust tot een hoofdslag
met zijn artillerie. Reeds sedert dagen werd er
geschoten in liet wilde tempo, dat de moderne
oorlog heeft ingevoerd. In den laatsten tijd
heb ik ontelbare vijandelijke granaten zien in
slaan, die echter eerst de inleiding vormen tot
het trommelvuur in den niouwsten trant. Het
woedde langs'het heele front van de Somme,
maar het was steeds nog het begin, de zwakke
■inleiding tot hot wildste geschutvuur, dat de
■wereld ooit heeft gekend. Nog nooit zijn ergens
in zoo groote menigte kanonnen opgehoopt als
aan het front MaurepasCl cry. Honderden
granatendepóte had hij aohtor zijn linie aan-
gelegd, tot hij zijn kanonnen kon richten voor
zijn offensief. Daarop probeerde hij iedere
vierkante duim van de Duitsche linie om te
ploegen.
Eerst toen de loopgraven vernield waren, de
armen van zijn artilleristen bijna niet meer
meewilden en vele kanoifnen waren uitgeslo
ten, wierp do vijand zijn infanterie vooruit.
Zijn stormtroepen konden op de gunstigste plok
1500 meter vooruitkeken. Twee rookende, ver
koolde dorpen konden zij innemen. Aan de
tweede verdedigingslinie, waar de 'weg niet
meer alleen over puin en lijken ging, stuitten
i. zij af. Zij vondeneen verwoede ontvangst, die
hun veel bloed kostte. Zij hadden, hun front
recht gemaakt, de Duitsche punten die in hun
stelling liepen afgesneden, en zagen zich weer
ia het bezit van een paar vierkante kilometer
van hun land, die tot een woestenij waren ge-
worden. De' Duitsche linie is. nu bijna kaars
recht,
ROSLAWD.
Van hoS Oostelijk oorlogsterrein.
Hot Russische offensief.
PETROGRAD. Zeven Duitsche aeropla
nes vlogen over de streek van de spoorlijn
Kovel-Rojistsje. De Russische aviateur
kapitein Kazak of ging achtereenvolgens met
twee toestellen een gevecht aan en dwong
ze in- oostelijke richting weg te vliegen.
Achter een der toestellen zag men een lan
ge röokstreep.
In de Woud-Karpathen namen de Russen
in de gevechten van 31 Augustus tot en met
6 Sept. 15 officieren en 1889 manschappen
gevangen, terwijl zij twee bergkanonnen,
26 mitrailleurs, veel geweren, granaten en
patronen buitmaakten.
BERLIJN. (Officieel.) Afgezien van
herhaalde aanvallen der Russen op Beier-
sc-he troepen bij Stara Tsjerwiszosje aan
den Stochod is de toestand van de zee tot
aan de Karpathen onveranderd.
In de Karpatben zet de vijand zijn aan
vallen voort. Ten westen van Sjipot heeft
hij terrein gewonnen. Overigens is hij over
al teruggeslagen.
WEENEN.. (Officieel.)
Front wem aartshertog Karl: Een aanval
van den vijand op de O. II.-stellingen ten
westen van het Cibo-dal werd afgeslagen.
In Oost-Galicië is rust ingetreden.
Overigens valt niets te berichten.
Front van prins Leopold v. Beieren: Hier
en daar eenigszins levendiger gevechtsactie.
Aan den Beneden-Stochod liep ep vijan
delijke aanval dood in artillerie-spervuur.
ROEMéNlS
Roomeensch jegerbericht.
BÖECHAREST. Aan het noordelijk en
noordwestelijk front wordt heftig gestreden
in de dalen van de boven-Maros en de
'Aluta. De vijand trekt terug naar het
westen.
Ot> liet zuiderfront beschieten onze bat
terijen Widin. Lóm. Palank a en Rahcva
die ih vlammen staan.
■BÖECHAREST. Aan bet noordelijk en
noordwestelijk front duren de hevige ge
vechten in het Marosdal voort. Ten westen
van Topmitza bezetten wij Csik Sereda.
Onze troepen gaan voort met de vervolging
van den vijand, die terugtrekt naar het
.westen.
Gasgevaar.
Een oorlogscorrespondent in het Westen
schrijft in de „Nordd. Allg. Eeit,":
Hot eerste, wat wij na het betrekken van
ons kwartier moeten doen is, naar de hospitaal-
compagnie gaan en ons gasmaskers laten
aanpassen. Daar wordt-nauwkeurig het oog op
gehouden. Het gasmasker moet geheel passen,
op den vorm van hoofd en gezioht en or mag
geen gaatje m zijn zoo groot als een speldekop.
want dit zou voldoende zijn om een doodelijke
hoeveelheid van het vergiftige gas to laten bin
nendringen. Past het masker als aangegoten,
zoodat men er uitziet als een elurfdiêr, dan
■wordt men in de stinkkaraer gebracht en met
een gas beblazen, dab tranen en hoesten ver
wekt. Houdt men dab eenigen tijd uit zonder
er iets van te merken, dan is het masker in
orde. Aan do stinkkamer heeft men echter
niet al te veel behoefte, want de vijand be
schiet het kamp bijna voortdurend niet zijn
gas. In den tuin achter het huis zijn alle plan-
"ten door het gas gedood. Gras, struiken, hoo
rnen *jjn geel aangeslagen en men ziet er geen
froeü ii pr iet je meer. Doze .uitwerking hoeio het
ransche gas vaak. Men ziet midden in de
velden en tuinen de vlekken waar het gas neer
gekomen is en ook den weg dien het uitstro
mende gas genomen hoeft, door het van dag
tot dag toenemende geelworde-n van allo plan
ten. Het gas dringt voornamelijk door in diep-
- ten van heb terrein. Punten,'waar wegen door
eéh zinking van het terrein Ioopen. beschiet de
vijand hy .voorkeur met zijn gas. Bij windstilte
Eon tooneel uit den gewel-
digdn strijd, die thans op
verschillende fronton, maar
vooral in het "Weston, wordt
g03trocien. We zien hier oen
gevocht t-usschen Engelschen
en Duitschers aan het front
ten noordon van do Somme.
D3 Engelschen hobbon zich
genesteld in een dorp, dat
halt platgeschoten is, en dat
de Duitschers door eon tegen
aanval trachten te heroveren.
In rlozeii strijd, zooals bijna
overal, moest eerst- do artillerie
optreden, en aan bet Wester
front |moet zij een vreeselijke
actie ontwikkelen. Vooral de
Engelacho artillerie is ^buiten
gewoon kraohtig en bijzonder
goed voorzien van munitie.
Maai- na het hevige geschut
vuur, waarbij hoeren en zien
vergaat, komt de infanterie in
actie en dit zien wij hier op
onze plaat. De Engelschen
hebben een dorp vermeeaterd,
de Duitschers trachten het te
heroveren en een geduchte
strijd van man tegen man zal
wel volgen.
Aam het zuidelijk front beschiet de
vijand Giurgeyo.
Onze vliegers wierpen bommen op de
versterkte stellingen van Roestsjoek.
Silistria .gevallen.
BERLIJN. (Officieel.) Ten zuiden van
Dorna Watra (Boekowina, a,an de Gouden
Bistritz) liebben de Duitsche troepen contact
gekregen met de Roemeensche,
Siiistria is gevallen.
De Roemenen en Russen hebben in de
jongste gevechten zeer grooto verliezen ge
leden.
(Silistria ligt op den rechteroever van
den hier 2i K.M.' breeden Donau in
de Dobroedsja en was eeuwenlang een twist
appel tusscben Turken en Wallacben. l'n
1595 werd de stad door de Turken in de
asch. gelegd. In 1811 bood zij slechts vijf
dagen weerstand aan de Russen. In den
oorlog van 18281829 echter doorstond zij
twee belegeringen en gaf zich eerst na zes
maanden aan generaal Laugeron over. In
f1854 werd Silistria opnieuw belegerd door
de Russen, dezen moesten eebter onverrich
ter zake aftrekken. In 1877 waren zij,ge
lukkiger, de stad werd ml. na don wapen
stilstand van 1878 door de Turken ont
ruimd. Tot 1913 behoorde zij daarna tot
Bulgarije, dat haar echter toen aan de
Roemenen moest afstaan. Réd.)
In de Dobroedsja.
SOFIA. Aan den Donau-oever is het rus
tig. alleen in de richting van Widin werden
van den Roemeenschen oever eenige grana
ten afgeschoten.
Na de capitulatie van Toetrakan bescho
ten de Roemenen de stad van den linker
oever. In antwoprd daarop bombardeerde
de Bulgaarsche artillerie Öltenita (tegen
over Toetrakan aan de Roemeensche zijde
van den Donau.)
De opmarsch in de Dobroedsja wordt
met groot succes voortgezet. Overal versla
gen trekt de vijand terug.
Den 6deu Sept. trachtte een Roemeen-
sche divisie van de bezetting van Silistria
den troepen te Toetrakan te hulp te ko
men, zij werd echter door de Bulgaarsche
troepen bij het dorp Sarsanlar (ongeveer
20 K.M. ten zuidoosten van Toetrakan)
aangevallen, verklagen en genoodzaakt
naar de-vesting terug te trekken. De Bul
garen namen drie officieren en 130 man
gevangen en maakten drie snelvuur-batte
rijen, paarden en veel oorlogsmateriaal
buit.
Den 6den en 7den September ontwikkel
den zich verbitterde gevechten in de
buurt vau Dobrisj (Dobroedsja). Deze ein
digden in den namiddag van den 7den met
een volslagen nederlaag van den vijand, die
het slagveld verliet, achtervolgd door Bul
gaarsche troepen.
Aan deze gevechten namen aan de zijde
van den vijand deel: de 61ste Russische di
visie, een Russisch-Servische divisie .en de
19de Roemeensche reserve-divisie.
Aan de kust is het rustig.
Den 5den Sept. beschoten twee vijande
lijke torpedojagers Kavarua en Baltsjik,
echter zonder belangrijke schade aan te
richten. Zij werden door bommen, uit Duit
sche hydroplanes geworpen, verdreven.
De aeroplanes bombardeerden ook met
succes Russische schepen in de haven van
Constanza, pakhuizen, petroleumtanks en
het-station aldaar en wierpen 200 bommen
op de havens, depöts en kazernes te Man-
galia.
De verovering van Toartoekal.
LONDEN, Wij vernemen van bevoegde
Roemeensche zijde, dat dé operaties in het
noorden een volkomen gunstig verloop heb
ben.
De berichten over cle actie in de Dobroed
sja zijn sterk door dén vijand overdreven;
kan het gas na uren nog onaangenaam zijn
voor een doortrekkende kolonne. Daarom is
het gevaarlijk gebied met waarschuwingsbor
den afgezet en niemand dio iets te doen heeft
achter het front aan do Somme, gaat zon dei-
gasmasker naar buiten. De werking van het
gas is zeer verschillend. Onlangs kwam do ka
pitein van een divisie, waar ik toevallig was,
uit de voorste stelling terug en vertelde zoo
terloops onder het middageten, dat hij in een
loopgraaf een lichten reuk van ga« waargeno
men had, doch zoo'zwalc, dat hij er-niet aan
gedacht had zijn gasmasker op te zetten. Nog
aan tafel word hij onwel en eenige dagen lang
heeft, hij zwaar ziok to bed gelegen. Daaren
tegen hebben eenigo hospitaalsoldaten de vol
gende ervaring opgedaan: Zij moesten gewon
den. wier gasmaskers door granaatsplinters ge
scheurd waren, door een gaszono dragen van
eenigo honderden meters breedte. Zonder aar
zelen deden deze opofferende helden hun hui-
pel oozo gewonden lnin eigen gasmaskers aan
en bonden zichzelf zakdoeken voor den neus,
die zij (met- verlof gezegd) bevochtigd hadden
met het eenige vocht dat hun in dezen nood
ter beschikking stond. Do dappere mannen
hebben geen nadeelcn ondervonden.
Paarden worden reeds bij een lichte gaslucht
ónrustig. Zij zien zich op hun eigenaardige
manier t.o helpen, doordat, zij met hun hoef een
gat in de aarde maken en do neusgaten daarin
drukken.
De vijand beschoot ons derp 'regelmatig,
maar overdag alleen aan don eenen kant.
•V Nachts echter schóót hij gasgranaten naar
alle kanten. Daarom heeft ieder het gasmas
ker ouder het hoofdoinde van zijn bed gelegd,
wat geschiedde, is min of meer hetgeen ver
wacht werd. Wat het aantal krijgsgevange
nen betreft, dient erop gewezen te worden,
dat er in bet betrokken, landsgedeelte niet
zooveel Roemeensche troepen waren als de
vijand zegt gevangen te hebben genomen.
Volgens het Roemeensche oporatiéplaft
werd altijd verwacht, dat de Dobroedsja hot
operatietooneel zou worden; maar de Donau
over te trekken is nog een heel andere zaak.
Het loslaten van Toertoekai behoeft niet
to verrassen; het is niet een zoo krachtig
versterkte plaats als de Duitschers willen
doen gelooven. Het is een kleine stad met
ongeveer 8000 inwoners, en voorzien van
aarden werken, maar zeer zeker is hot geen
belangrijke vesting.
De Russische opmarsch naar het zuiden
zal niet alleen in de Dobroedsja invloed
oefenen,' maar ook eert terugslag hebben op
andere doelen van de Bulgaarsche operatie-
lijnen en zal ernstig het Bulgaarsche offen
sief in hot noorden afbreulc doen.
In de Russische „Djen" schrijft Dimi-
trief (waarschijnlijk de vroegere Bulgaar
sche generaal Dimitrief): De verovering
van Toertoekai kan van beslissende betee-
kenis zijn en den geallieerden de tot dus
verre verkregen voordeden doen verliezen.
Roemenië is aan zijn zuidelijk front niet
onkwetsbaar. De Donau is ongetwijfeld een
ernstige natuurlijke hindernis, maar de for
ceering van den overtocht kan alleen door
zeer actieve verdediging worden verhin
derd. De noodige werken daartoe bezit
Roemenië niet. Wel-'bezit het een goede
riviervloot', maar monitors kunnen de for
ceering niet beletten. Bovendien is. het
spoorwegnet langs do Donau zeer beperkt.
In verband met de geringe diepte van het
Roemeensche operatiegebied kan elke door
breking van de Donaulinio de ernstigste
strategische gevolgen hebben, vooral daar
de Roemeensche hoofdstrijdkrachten in het
noorden en westen zijn geconcentreerd.
Elke bedreiging van Boecharest, dat de ba
sis van den geheelen Russisch-Roemeen-
sehen veldtocht is, zou het geheele veld
tochtsplan met één slag vernietigen. Zendt
Turkije ook troepen, dan is die bedreiging
zeer zeker mogelijk
Bommen op constanza.
BERLIJN. (Officieel.) D'uitscho water
vliegtuigen wierpen in den middag van 7
Sept. met goed succes bommen op do graan-
pakhuizon, olietanks en het station van
Constanza en op de in de haven liggende
Russische oorlogsschepen
Ondanks de hevige beschieting door den
vijand keerden alle vliegtuigen onbescha
digd terug.
GRIEKENLAND.
Op de Frarcschs iegatie gosohoten.
ATHENE. Een troop nog onbekende
schreeuwers heeft Zaterdagavond tijdens
een conferentie van gezanten der Enten-
t e op het gebouw van de Fransche legatio
geschoten.
Zaimis heeft den gezant Guillemin onmid
dellijk zijn leedwezen over het gebeurde te
kennen gegeven. Deze aanvaardde do be
tuiging van leedwezen, maar verklaarde,
dat daarmede bet incident nog niet afge-
loopen 'was.
ATHENE. De gezanten der E u-
teute hebben een bezoek gebracht
aan minister-president Zaimis en dezen
de voorwaarden medegedeeld, onder
welke het incident als gesioten zou worden
beschouwd, en wel: lo. de bestraffing-van
de verantwoordelijke daders, 2o. vervolging
van de ambtenaren, die in gebreken zijn
gebleven het incident te voorkomen en 3o.
onmiddellijke ontbinding van alle afdcelin-
gen van reservisten-bonden te Athene en in
de provincie.
Zaimis antwoordde dat de regeering het
noodigo zou doen en desbetreffende bevelen
uitvaardigen
ATHENE. Minister-president Zaimis had
Zondagmiddag oen langdurig onderhoud
met den koning. Daarna werd een minister
raad gehouden.
Hoewel officieel niets is bekend gemaakt,
zijn blijkbaar de eischen van do Entente vol
komen ingewilligd. Met de sluiting van do
reservistenvereenigingen is reeds des avonds
eén begin gemaakt.
EGYPTE.
Bommen op E!m<jzar.
LONDEN. De opperbevelhebber in
Egypte bericht d.d. 8 Sept.: Drie Enge.l-
sclie aeroplanes hebben wederom een aan
val op Elmazar ged'aan en daar 20 hum
men geworpen. Men zag, dat elf dezer de
beoogde uitwerking hadden in de vijande
lijke kampen.
VERENIGDE ST&TEPi
Dreigende grooto staking.
NEW YORK. Er dreigt een staking uit
te breken, bij welko 800,000 iod'en
van vakvereenigingen betrokken zijn,
tengevolge van liet mislukken der
pogingen van de stakende trambeambten om
het verkeer te ontwrichten. Gompcrs, presi
dent van de American Federation of La
bour" is op weg naar New-York om daar
te beslissen over de quaestie van een sym
pathie-staking met het doel de inwilliging
van de eischen der tram-beambten af te
dwingen. De beambten van nog twee tram
lijnen hebben zich voor 'een staking ver
klaard.
OP ZEE.
zoodat hij, als er gasalarm geslagc-n wordt, het
in het donker kan vinden.
Ook aan de bewoners van do verschillende
plaatsen heeft men gasmaskers gegeven. Bij
oen vrouwlt waar ik in kwartier lag, zag ik zo
boven do. bedden van do kinderen hangen. Des
niettemin zijn er onder do Fransche bevolking
van do naburige.dorpen een reeks gasvergifti
gingen voorgekomen. Mijn hospita vertelde
mij, dat de menschen meestal geen begrip heb
ben van het gevaar. Voor het inslaan van een
granaat of voor een vliegerbom zijn zij bang
en. zoeken zij dekking. Dat men echter op
straat of zelfs op het vrije veld urenlang.nadat
geen schot meer gevallen was, plotseling een
leelijke lucht in den neus krijgt en daarvan
later hevig ziek kap worden, daaraan willen
do lui eerst gelooven, als zij slechte ervaringen
hebben opgedaan;
De vlucht eener journaliste
boven de Noordzee.
Een Amerikaansche journaliste, miss Jane
Anderson, geeft in de Daily Chronicle"
har© indrukken,bij een© vlucht in een En-
gelsche vliegmachine over de Noordzee weer.
,11c ben do eerste vrouw, die toestemming
hoeft gekregen om de hangars te zien, waarin
de Engelsche groote .luchtvloot gehuisvest is
en ik ben do eerste vrouw, dio een vlucht
heeft gedaan in een dier Engelsch© zeevlieg
tuigen, die in den oorlog en voor oorlogsdoel
einden zijn gebouwd3
Do „Niobe" opgebracht.
Hot Wolff-bureau meldt officieel uit Berlijn,
dat op 7 Sept. het; Nederlandsche stoomschip
,,Niobo" van do Kon. Ncd. Stoomboot-Maat
schappij met contrabando aan boord door dó
Duitsche zeostrijdkrachten in do Noordzeo werd
opgebracht.
(Do „Niobe" is Donderdagmorgen om 2
uur uit IJimiiden naar Bordeaux vertrokken
met stukgoederen. Waarschijnlijk is het schip
dus naar Zeebruggo opgebracht, lied.
Het opbrengen van de „Niobs".
Kapitein 1\ Burghout en do bemanning van
het stoomschip „Niobe" van do Kon. Ncd.
Stoomboot-Mij., het schip, dat Donderdag dooi
de Duitschers werd opgebracht, zijn te Am
sterdam teruggekomen.
Do kapitein deeldel omtrent de toedracht
het vol.ge.nclo mede:
Donderdagmiddag om 1 uur werd do
„Niobe", die met oen lading stukgoederen op
weg was van Amsterdam naar Bordeaux, in
dó Noordzee even voorbij den Noovdhinder door
een Duitscheu onderzeeër aangehouden, dio
twee losse schoten voor den boeg loste, om het
schip to waarschuwen dat bet stoppen moest.
Er werd onmiddellijk gestopt, en daarop 6einde
do onderzeeër, dat er iemand aan boord moest
komen met de papieren.
Do stuurman ging er met de papieren hoen
en koerde met een prijsbemanning van don
onderzeeër terug. Do papieren werden aan
boord van den onderzeeër gehouden. Het Ne
derlandsche schip werd naar Zeebruggo opge
bracht, van waar do bemanning en de kapi
tein met oen vrijgeleide naar do Nederland
sche grens vertrok.-
De „Niobe" zal voor een prijsgerecht ge
bracht worden. Hot is eert' van de kleinste
schepen dor maatschappij. Onder do lading
stukgoederen bevond zich een belangrijke
partij kaas, die,'naar men weet, relatieve con
trabande is.
De „Nio.be" voer in con rooi met een (Jwder
schip der maatschappij, dat in ballast uitging,
doch niet aangehouden werd.
Op een mijn gelcopen.
De' logger VI. 35 is den Waterweg binnenge
komen met do bemanning van den logger VI.
65 van de reederij O. van Toor Hzn., welke in
de Noordzee op een rajjn is geloopen en ge
zonken.
Ncorsch stoomschip getorpedeerd.
Het Noorscbe stoomschip „Lindborg", in-den
nacht van Zaterdag op Zondag van Rotterdam
naar Londen vertrokken, is Zondagmorgen te
6 uur op 15 mijl west noordwest van het vuur
schip Maas, door een Duitscheu onderzeeër tot
zinken gébracht. De bemanning is in haar boo
ten door deii onderzeeër naar het vuurschip
gesleept en van daar door de loodsboot No. 11
te Hoek van Holland aan wal gebracht.
Later werd ons gemeld:
Do „Lindborg" vertrok. Zondagmorgen te
1.30 van Rotterdam naar Londen. Je acht uur
kwam ton W.N.W. van het lichtschip cle onder
zeeër „U. G" boven cn seinde dat de „Lind
borg" moest stoppen en do papieren getoond
worden. Nadat men naar den onderzeeër was
geroeid en de papieren had overgegeven, kreeg
men twee Duitschers mee met bommen, doch
eerst ging dat tweetal op do koper.jacht cn
nam lantarens, klokken, log en ook boter mee.
De bommen ontplofdon niet cn de „XJ 6" moest
wdor duiken omdat con Engelsche torpedojager
aankwam. Die echter verdween weer, toen
kwam do Duitscher weer boven en bracht
nieuwe bommen aan; eerst haalden eenigen
van do bemanning dor TT-boot zeildoeken en
nieuw touwwerk van boord en lieten toen de
bommen ontploffen.
De lading bestond uit 'spek; margarine 'on
fruit. Hot schip hoorde tehuis te Iiaugesugd,
de gezagvoerder is J. Johanncsse.
Schepc-n gezonken.
LONDEN. Lloyds meldt het zinken van
het Engolsehe stoomschip „Héathdene".-
(Het stoomschip „Héatlidene", groot 3541
br. t-, was gebouwd in 1901 en behoorde
aan de Dene Steamship Có. Ltd. to New-
cestle. Red.)
LONDEN. Naar Lloyds meldt is het
Noonveegsche schip „IH-sj" gezonken.
LONDEN. Lloyds meldt, dat het Engel
sche s.s. „Hazelwood", dat als gezonken
vermeld was, heden op de Humber aange
komen is.
LONDEN. Lloyds bericht: Het Noorsche
stoomschip „Pronto" is gezonken.
(Het stoomschip „Pronto", groot 1411
br. t., was gebouwd in 1910 en behoorde
aan de Dampsk. Alct-ies Produce te Dram-'
men. Réd.)
In de Zwarte Zee.
PETROGRAD. Den-7en September bom
bardeerden Russische torpedobootcn de
Bulgaarsche haven Baltsjik en boorden 21
schuiten in den grond, die door de Bulga
ren 'met graanwerden geladen. Vijande
lijke watervliegtuigen vielen de Russische
torpedobootcn aan, maar zonder succes.
Het relaas van de Karlsruhe",
Het boek van kapitein Aust over de avon
turen van den kruiser „.Karlsruhe" in dezen
oorlog, is verschenen. Over hot zinken vap
het schip geeft.hij do volgende bijzonderheden:
Op 4 November 1914 lag do „Karlsruhe" 10,7
graad noorderbreedte en 55.25 gr. westerlengte
in. den Atlantische Oceaan, toen zij- werd ge
troffen door een onzichtbare, waarschijnlijk
door een duikboot afgeschoten torpedo. Het
schip brak in tweeën cn zonk onmiddellijk met
velen der bemanning en den gezagvoerder. Do
„Karlsruhe" werd op haar kruistochten verge
zeld door tweo stoomschepen, de „Indrani"
en de „Rio Negro", dio tot kolenschepen dien
den. Deze ruilden velen van de bemanning. Het
gelukto daarop aan de „Indrani" na groote
moeilijkheden, Noorwegen te bereiken. Da
„Rio Negro" wist eenigen tijd later een Duit
sche haven binnen to vallen.
v „.Langzaam, zacht en geleidelijk stegen wij
\an do zee op. Wij stegen en stegen recht naar
do grijze lucht. Ik zag de daken van het de
pot; onder ons wegzakkendo strook zand
grond word smaller, helderder en lichter.
Reeds namen do daken der hangars en hunne
groote geschilderde wanden nieuwe vormen
aan. En weer werd ik getroffen door het'ver
bazingwekkende feit, dat do mcnsch boven de
aarde kan vliegen.
„Wij waren nu op weg naar de open zee.
Voor mij uit lag het water tot aan den grijzen
horizont, waar een bank van lage wolken zeo
en lucht scheen te vereenigen. Daar zag ik
ook don rook van schepen op verren afstand-
Ik weet liiet wat zij waren, maar wel dat «ij
tot dat beeld beboórcteii. Zij maakten een ele
ment uit in het groote cordon, dat Engeland
gespannen heeft.
„Dit is de Noordzee En ver daarboven, zoo
hoog dat do lucht dichterbij leek dan het wa
ter. zwenkten wij en vlogen wij thans in een
wijde bocht naar bet land toe.
„Ik keek voor mij uit en zag voor do eerste
maal de haven, die achter het schiereiland lag
waarboven wij vlogen. Het was een weidseh,
heerlijk schouwspel, die watervlakte, mot aan1
iedere zi.jde een diep glooiend strand. En daar
lag een vloot, van torpedojagers voor anker.
„Wat lekoii zo klem „daar benoden die
mooie schepen, die zooveel van het wezen van
don oorlog in zich vereenigen. Wij daalden nu
geleidelijk naar hen toe cn zij schenen ons te
gemoet to, stijgen. Ik zag hunne lijnen zich
scherp tegen het oppervlak der zeo afteeko-
;nen.
„Eerst zag ik.de witte gedaante van het dek,
H. IVi. de Koningin In Zeeland.
H. M. do Koningin gaat deze week oen mili
taire inspectie maken in Zeeland.
Do Koningin zou Dinsdag tegen 11 uur te
Middelburg worden verwacht. Dien middag
wordt er ook een bezoek aan Westelijk
Zeouwsch-Vla anderen gebracht.
Woensdag ongeveer halltien komt H. M.
to Ter Neuzen aan. Per auto gaat de Ko
ningin dan verder een tooht, door Oostelijk
Zeeuwsch-Ylaanderen maken, over Sluiskil
naar Axel en Kuist, en over Zaamslng terug
naar Ter Neuzen. Van daar gaat II. M. terug-
naar Middelburg. („N. R. Cfc,")
Do verdediging van tndië.
(Officieel.) De in de laatste dagen uit.
Nederlandsch-Indië ontvangen telegrafische
berichten bevestigen de Eegeering in hare mee
ning, dat db op 31 Augustus j.I. aldaar gehou
den botoogingon als merkwaardige vórtoogen
moeten worden beschouwd van do voortschrij
dende ontwikkeling van do inlandsche maat
schappij en van de wijziging in de verhoudin
gen, zoowel tusschen de verschillende bevol
kingsgroepen als tot bet Moederland.
Diepen indruk maakten .de met groote vrij
moedigheid gehouden, welsprekende redevoe
ringen van verschillende inlandsche sprekers,
waarónder verwanten van de zelfbesturen in de
Vorstenlanden.
Het bleek, dat in het behoud van het Ne-
derlandsch gezag de beste waarborg wordt ge
zien om do wenschon, die de inlandsche maat
schappij koestert, in vervulling te doen gaan.
Vertrouwen, in de toekomst en waardeering
van het feit, dat zij gelegenheid- heeft gehad
zich uit te spreken in een belangrijk vraag
stuk als de verdediging van Indië, stemmen
de inlaudscho bevolking gunstig voor de invoe
ring eener militie. De voorgenomen zending
van een viertal inlandsche afgevaardigden
naar Nederland ter vertolking van de gevoe
lens der grootste bevolkingsgroep inzake het
yerdedi-gingsvraagstuk wekt in inlandsche krin
gen groot? belangstelling. Do oud-Gouverneur-
Goneraal Idenburg is door het comité uit-genoo-
ifigd als raadsman van de afgej-aardigden in
Nederland te willen optreden, en heeft zich
daartoe bereid verklaard.
Door den Minister van Koloniën is het vol
gende telegram aan den Gouverneur-Generaal
verzonden
„Hare Majesteit dc Koningin en de Regee
ring hebben met grooto -instemming en waar-
doering kennis genomen van de gevoelens, tot
uiting gekomen in de betoogingen, over geheel
indië gehouden, en machtigde mij U te verzoe
ken, dit kenbaar te maken aan Mr. II. s'Jacob,
Président van het Comité „Indië Weerbaar"
en aan don heer H. Kotner, President van de
Vereèniging „Je Maintiendrai", te Medan, en
openbaar to molton in do „Javascha Courant",
dat Indiö's defensie ernstig ter harte is geno
men en dat niets zal worden nagelatep, wat
gedaan kan worden in het belang der veilig
heid en der- bescherming van de kolonie.
„Zij betreuren, dat de buitengewoon bezwa
rende omstandigheden van hot oo'genblilt,. ver
hinderen, meer te doen dan aanstonds de ver
sterking dor lovende strijdkrachten ter hand
te nemen, doch zullen zich niet onbetuigd 'la
ten maatregelen te nomen in liet belang van
de verdediging ter zee, zoo die al', en in zoo-
Indlë Woecbsar.
Onze berichtgever te Soerabaja seint d.d.
9 Sept.;
Hub vertrek van de deputatie van „Indië
Weerbaar" is uitgesteld tot Maart.
De onrust in DjambS.
Ouze correspondent te' Soerabaja seint
ons d.d. 8 dezer:
Gisteravond was er te Palembang eën.e
paniek, zonder eenige reden, naar van offi-
cieele zijde werd medegedeeld. Do noodige
maatregelen werden getroffen.
Ook in de Padangscho Bovenlanden doen
zich teekenen van onrust voor.
Aan de Regeering werd door den
gouverneur-generaal van Ned.-Indië ge
seind, dat uit Moearo 'Tebo voorspoedige
plaatselijke verrichtingen,' zonder verliezen
onzerzijds, zijn gemeld en dat het nieuws
uit de andere plaatsen onbelangrijk doch
bevredigend was.
Onze berichtgever seint d.d. 9 Sept.
De njilitaire commandant van Moero
Tebo seint
Donderdag en Vrijdag sneuvelden 18 op
standelingen en werden 21 hunner gevan
gen genomen. Wij maakten vele wapenen
buit.
In een telegram van Donderdag j.I. meldt
de resident van D.jambi dat de opstande
lingen Woensdagavond gepoogd hebben een
aanval te doen op Teleh Pancljang. Oim
troepen zijn waarschijnlijk té Koto Baharoe
aangekomen
Zuid-Oost Borneo.
De commandant van Pasir seinde dat ten
Noorden van Lembakang in Boven Telakes
een kampong door de kwaadwilligen was
verbrand. Van de bevolking werd er een
gedood en een gewond. Twee patrouilles zijn
daarheen.
Luitenant Ridderhof arresteerde 18 Juli
in Ajar Andingoko, Ar.di.ug Edong en Adji
Raden met 14 volgelingen. De buit. bestond
uit twee geweren en blanke wapens.
Qesn inuoec-faciliteifen meer.
Reuter seint uit Londen:
Officieel wordt medegedeeld dat tot nader
order geen faciliteiten zullen worden ver
leend voor den invoer in Nederland van
biscuits, borstels, eieren, eierdooiers, eiwit,
visch, olio, fruit, noten en pitten, gom,
haar, honig, lucifers, pek, geconserveerde
en in blikjes verpakte artikelen, zwavel,
geestrijke dranken, specerijen, stijfsel, rub
ber en balata, talk in poeder, teer, planten-
vezels en gist.
Rcodo Kruis.
Vrijdag werd ten huizo van dr. Van Rooien
to.Zaandam door jhr. B. W. F. van Riemsdijk
namens Z. K. 11. Prins Hendrik het Kruis van
Verdienste wegens hulpverleening gedurende
den watersnood uitgereikt aan: dr. A. P. van
Roojen; dr, J. M. Rebel, directéur van het
noodhospitaaldr. H. W. .Scalongno, leider der
tronspoi'tcolonnemevrouw Van Wessem—
Lafcensteiu van Voorst; mevrouw Van dor Stadt
Jentink; mevrouw Van der Goot; mevrouw
Van Santen, directrice vam.ziekoninrichtingen
do heeren Kroonenberg en Beunder, leden van
transportcolonnes; dr. C. W. Vren'denborg to
Koog a-, d. Zaan, commandant der transport-
eolonno Koog/Zaandijk.
Ten huizo van den heer J. D. Richards to
Wonnerveer werd het Kruis uitgereikt aan
dr. 1'. C. Korteweg, de artsen A. L, Schmidt
en F. G. van Asperen, leiders eener noodzieken-
inrichting, en aan dén heer J. D. Richards,
die met do algemeene leiding en administratie
was belast.
De gewestelijke commissaris van het Neder
landsche Rood Kruis dn do provincie .Noord-
Holland, jhr. Van Riemsdijk, heeft Zaterdag
namens Z. K. H. Prins Hendrik der Nederlan
den, voorzitter van 't Nederlandsche Roodo
Kruis, ten huize van den secretaris van 't comi
té van Purmerend, ds. F. ten Gate, 't kruis van
verdienste uitgereikt aan: B. H.'Jürgens, voor
zitter; F. ton Gate, secretaris; mevr'. A. C.
JelgorsmaDo Goede, penningmees teres
mevr. E. Wiebols—Meyer, mej. J. Brantjes,
mej. C. Koning, dr. H. C.' Maats, dr. A.- van
den Horn van den Bos, bestuursleden, en'aan
zuster G. J. Beij'non, in verband met verleende
hulp tijdens den watersnood.
(Jok asvn do burgemeester van Edam, den
heer 11. J. Calkoen, Ï6 bet Kruis uitgereikt.
Brievenmalen.
De directeur van het postkantoor te Am-
tej'dam brengt ter kennis dat brievenmalen
lullen worden verzonden naa-r Noderl, AVest-
Indië, Madeira, Trinidad cn A'enezuela met
het s s. Prins Fredorik Hendrik" van den
Kon. AVost. Ind. Maildient.
In de brievenmalen voor Venezuela wordt
«sluitend opgenomen correspondentie op ver
langen der afzenders, blijkende uit eeno aan-
wijzing tot verzonding met genoemd stoom-
ichip.
De buslichting ten hoofdpostkantoi'e alhier
is vastgesteld op 15 September 12 uur 's mid
dags, terwijl aangeteekende stukken kunnen
worden aangeboden tot 11 uur Is morgens.
Met deze gelegenheid wordt tovcr.s pakket-
post verzonden naar Nederl. West-Indië cn
A'enezuela, waarvan do aanbieding kan ge
schieden tot 14 September 9 uur 's avonds.
Het zecposttarief is uitsluitend van toepas
sing op dc stukken, bestemd voor Nederl. AVest-
ïndië.
Do eerstvolgende verzending van de post
uit Nederland naar AVost-Imlië. langs den
'ocht-stiTokschen zeeweg, zal plaats l inden inet
het 15 Sept. van Amsterdam na-ar Paramaribo
vertrekkende stoomschip van de Kon. AVest-
Judische Maildienst. („St.-Ct.)
lafcen.
een smal ovaal met een dikke zwarte stip in
het midden yan het schip cn een donkere vlek
aan den boeg,
„Toen onderscheidde ilc in die middelste
zwarte stip de sohoorstoenen. Zij geleken zoo
van boven af drio gaten. Het dek bad uit wit
karton' gemaakt kunnen zijn, netjes afgesne
den met fijne teokoningeh erop, welke die
vreemde geheimzinnigheden midscheeps aanga
ven. De torpe'dojageres schenen niet op heb
water to drijven, maar daarmede gelijk te lig
gen. Zij waron slechts vorm en omtrek, maar
schenen geen inhoud te hebben'en vaste licha
men te zijn.
„En steeds lager en lager cirkelden wij. Ik
zag de dékken onder mij grooter worden, ilï zag
op gelijke afstanden van elkander de zwar
te kanonnen teere punten, .die boven het
glanslooze water uitstaken en op do zee schenen
te liggen."
Spionpage in de lucht.
Jn de „.Daily Maill" vertelt Hamilto»
Tyfö de volgende geschiedenisjes omtrent de
moeilijkheden en gevaren, waaraan de
waarnemer in een kabelballon blootstaat.
„Bij Verdun moest een waarnemer-officier
gebruik, maken van zijn parachute, dio ieder
van hen als hij opstijgt rocdeneemt. Zijn bal
lon was losgebroken oh dreef naar de Duitsche
linies toe. Hij moest vlug besluiten of hij wilde
meedrijven en krijgsgevangen gemaakt worden
Mutaties.
Bij K. B. is benoemd bij heb wapen der artil-
rie, bij' het 2e regiment vesting-artillerie, tot
tweede luitenant, do cadet L. F, J. M a h 1-
ïn e ij e r
is met ingang van 16 September 1916 aan
den majoor op non-activiteit F. G. de Bas,
van het wapen dór cavalerie, ter zake van
lichaamsgebreken eervol ontslag uit den mili
tairen dienst verleend, onder toekenning van
een pensioen van 1580 's jaars;
is aan den landweerpliehtigen eerste-luitenant
A. G. A. E v o r t s, van de artillerie der land
weer, ter zake van ongeschiktheid voor de ver
dere waarneming van den militairen dienst,
wegens lichaamsgebreken, oen eervol ontslag
uit den militairen 'dienst verleend;
is tijdelijk benoemd, bij het reserve-personeel
der landmacht, bij het wapen dor infanterie,
,tot reserve-kapitein, do gepensionneerdo rit
meester J. do Koning h, van het leger in
Nederlandsch-Lndië
zijn benoemd, bij het wapen der cavalerie,
tot luitenant-kolonel, de majoor jhr. W. H. J.
van dePoll, van het 2o regiment huzaren;
tot majoor de ritmeester jhr. H. F. van
KinscbOit, adjudant van het 3e regiment
huzaren en tot ritmeester, de eerste-luitenant
J. B. van dor D u s s e n, van liet le regi
ment huzaren
is met ingang van 16 September 1916 aan
den luitenant-kolonel P. A. A. O 1 r e, com
mandant van het 1.5e regiment infanterie, op
zijne aanvrage, ter zake van langdurigen
dienst, ontslag uit den piilitairen dienst ver
leend, onder toekenning van een pensioen van
ƒ2300 's jaars;
zijn motv ingang-van 16 September 1916 be
noemd en aangesteld, bij he«b wapen der in
fanterie, tot commandant van het 15o regi
ment, de. luitenant-kolonel jhr. A. F. K.
Graswinckel, van den staf van het wa
pen, toegevoegd n«r> den inspecteur van heb
wapentob majoor bij het 7e regiment de
kapitein T. Bookholt, adjudnoit van cle
AHe brigadetot kapitein, do eerste-luitenant
AV. J. Meijnema, van hot 5o regiment.
Bij K. B. zijn benoemd bij het rosorve-per-
soncel dor landmacht, tob rosorve-twoede-lui-
tenant hij hun tegenwoordig korps: a. bij het
.wapen der infanterie, de vaandrigs H. P. L.
of dat hij zich aan zijn parachute zou toever
trouwen.
TTij koek eens op zijn hoogtemeter. Die wees
2CÜÖ meter «an. Desondanks besloot hij het te
.wagen. Hij greep de parachute en sprong over
den rand van do mand.
Eerst viel hjj verscheidene meters als een
steen, inaar toen opende de parachute zich en
hij gleed zachtjes neer te midden van zijn
eigen landgenooten. Maar denk eens aan den
moed, die noodig is om zulk een besluit te
Zekere Duitsche batterij veroorzaakte den
Franeehen groote moeilijkheden en do waarne
mers konden die' niet ontdekken. A^erschillen-
den hadden het al geprobeerd. Mot de beste
verrekijkers hadden zij het landschap afge
zocht.
Ten slotte ontdekte echter een van hen, dat
een groepje roodaohtig uitziende hoornen iedc-
ren dag rooder werd. Dat konden geen levende
boomen zijn. Dennen warden eerst rood als zij
sterven. Die boomen waren dus uitgegraven en
daar neergezet om iets te verbergen. Was het
misschien de batterij.
De waarnemer seinde naar boneden, dat er
eenigo 15 cm. granaten op. die roode boomen
afgevuurd moesten worden. Toen was het ge
heim spoedig opgelost. De batterij stond toen
ongedekt. Twee kanonnen werden stuk ge-
schoton en de overige haalde de vijand over
haast weg".
