Mo. 322.
Woensdag 6 September 1916
Orgaan voor Leger en Vloot.
Oorlogsnieuws.
Onder redactie van D. MANASSEN.
DE VELDPOST.
OorSagsdaslioelc.
Geheimen van Indië
DERDE JAARGANG.
SOLDATENCOURANT
EEDACTIE EN ADMINISTRATIE PALESTEINASTR. 10, AMSTERDAM. DIT
BEAD VERSCHIJNT DRIEMAAL PER WEEK. LOSSE NUMMERS VOOR
MILITAIREN 1 CENT, VOOR BURGERS 3 CENT. ABONNEMENT BLJ VOORUIT-
BET 4 LING VOOR MILITAIREN 0.75, VOOR BURGERS 1.50 P.KWARTAAL
Voor Adrerumtü'-n wendn men /ich tot onxu A >trinn«tn.<i« jq
Amsterdam. Pry's der Advcrter.titri por regil c-ut. Vo n- Ingezonden Nicd.«
deel'ngen op de tweede, denle eu vierde paginu dubb-i turi*. By abonnement
J De Engelschen vechten thans hard mee aan het Westorfront, maarzij verloochenen
ondanks het oorlogsgevaar, hun liefde voor de sport niet, noch hun zin voor leuke
grappen. Ziehier een roeiwedstrijd, een grappige Henley, op het Fransche oorlogs
terrein. De wedstrijd heeft plaats op een kalmen paarden wed in plaats van op een
snelstroomende rivier, en in grooten tobben, gebruikt voor het drenken van vee,
'j Maar de belangstelling der Britsche soldaten is er niet minder om.
Geen audiëntie.
Blijkens bericht in de „Staatscourant'"
Wordt Donderdag a.s. door den Minister van
.Oorlog geen audiëntie verleend.
De verspreiding van ons blad.
Onderdeden, die met het toegezonden aan
tal Soldatencouranten niet toekomen, worden
verzocht een greotey aantal te willen aanvra
gen, opdat alle abonné's regelmatig een eigen
exemplaar kunnen bemachtigen.
WIJ brengen In herinnering, dat troepen-
deelen, die soms door een of andere oorzaak
van ons blad verstoken zijn, slechts een aan
vraag tot ons te richten hebben om regelmatig,
driemaal per week, een pakket Soldatencouran
ten te ontvangen. Nergens mag on? „Orgaan
voor leger en vloot" ontbreken.
Vrijstelling van port.
In de eerste maand der mobilisatie werd
vrijstelling van port verleend voor de ver
zending door en aan militairen:
a. van brieven (met inbegrip van brief
kaarten) tot een gewicht van 20 gram.
b. van drukwerken en nieuwsbladen tot
een gewicht van 100 gram.
Dat van de gelegenheid om kosteloos te
correspondeeren direct veel gebruik werd
gemaakt moge blijken uit de navolgende
statistische gegevens.
Door middel van alle veldpostkantoren
.worden uitgereikt in Augustus 1914 (de
eerste maand der mobilisatie) niet minder
dan 750.000 stuks brieven enz., in de vol
gende maand bedroeg dit aantal 1.600.000,
terwijl in October van datzelfde jaar
2.450.000 brieven, briefkaarten en druk
werken door de zorgen van de Veldpost
hunne bestemming bereikten. Het. doel
waarvoor de vrijdom in het leven was ge
roepen bleek echter hoe langer hoe meer
voorbij te worden gestreefd. Wat tocb was
■weldra het geval? Vele zaken-menschen als
«garenhandelaars, kleermakers enz., alsook
besturen van Vereenigingen verzonden
Boms bij duizendtallen tegelijk, bun prijscou
ranten of mededeelingen door middel van de
Veldpost aan hun clientèle, voor zoover
deze wa3 gemobiliseerd, of trachtten van
109e Week.
Van 28 Aug. tot 3 Sept.
^8 Aug- Düitschland verklaart als bond
genoot van O.-H., Roemenië den
oorlog.
Aan den Rooden Torenpas en
ten zuiden van Kroonstadt
(Brasso) hebben de eerste scher
mutselingen plaats gehad tus-
schen Roemeniërs en de O.-H.
troepen.
29 Hindenburg en Ludendorff
worden tot chef en onderchef 1 an
den grooten generalen staf be
noemd. -
De Turksche ministerraad be
sluit, dat Turkije met Düitsch
land en Bulgarije den oorlog
aan Roemenië zal verklaren.
30 m De Oostenrijkschegrenstroepen
trekken voor de Roemeniërs in
gereedgemaakte stellingen terug
en laten het grensgebied los.
Grieksch-Macedónië verklaart
zich onafhankelijk en schaart
zich aan de zijde der geallieer
den.
Roemenië breekt de diploma
tieke betrekkingen met Bulga
rije af.
jl De terugtocht der O.-H. in Ze
venburgen wordt voortgezet. De
Russen trekken door de Dabroed-
ja naar de Donau, in vereoniging
met sterke Roemecnscke strijd
krachten.
De Italiaansche regeering te-
sloot tot confiscatie van 36 Duit-
sche schepen, in Italiaansche
havens opgelegd; met een totalen
inhoud van 142,000 tons.,
den verleenden vrijdom gebruik te maken
om afnemers resp. leden to winnen.
De adressen van -dergelijke stukken lie
den dikwijls aan juistheid veel te wenschen
over en gaven het personeel der Veldpost
handen vol werk. Doch ook aan den gewo
nen postdienst werd bij het voortduren der
mobilisatie en bij het weder opleven, van
den handel, veel ongdhef veroorzaakt, we
gens den enormen toevloed van voor mili
tairen bestemde correspondentie.
Het duurde dan ook niet lang 't was
in Peoember 1914 dat de hi er voren om
schreven vrijdom werd beperkt en nader
bepaald, dat alleen gedrukte stukken, welke
tenminste eenmaal per maand verschijnen
als courant of tijdsohrift, tot een gewiekt
van 100 gram, portvrijdom zouden behou
den en derhalve -die voor drukwerken werd
ingetrokken. Van ©enigen invloed was deze
beperking op het verkeer wel, doch spoedig
was daarvan niets meer te bemerken, daar
nu de afr.-nders van prijscouranten enz.
deze stukaen niet meer als drukwerk ver
zonden, maar er een brief van maakten,
waarvoor de vrijdom nog steeds bestond.
Bedroeg het aantal stukken per maand
uitgereikt, in October 1914 pl.m. 24 mil-
lioen, voor Februari 1915 was dit gedaald
tot 2j railliu-en, om eohber in Maart weer
te klimmen tot 2.630.000 stuks, het hoogste
cijfer gedurende ééne maand 'voorheen be
reikt. In volgende maanden bleef het ver
keer vrijwel stationair en wijzen de gehou
den dagelijksche aanteekeningen uit, dat in
1915, door tusschenkomst van de Veldpost
in totaal zijn uit gereikt'30.096.9Ij brieven,
briefkaarten en drukwerken en voorts
207.095 postpakketten, 20.193 aangetee-
kende stukkon en 73.369 postwissels.
Waar 'ook de door de militairen verzon
den brieven enz. vrij van port waren, be
hoeft het wel geen commentaar dat een
dergelijk omvangrijk, kosteloos verkeer aan
de schatkist zware eischen stelde. Wellicht
daarom, maar zeker ook wel, omdat klach
ten wegens ernstige misbruiken bleven in
komen en er voorts nog hoegenaamd geen
uitzicht bestond, dat het leger weldra naar
huis zou kunnen worden gezonden, werd de
tot dusverre verleende vrijstelling van
briefport bij Kon. Besl. met ingang van
20 September 1915 ingetrokken en van
af dien datum, tot nadere beschikking,
vrijstelling van port verleend voor de ver
zending door en aan onder de wapenen
zijnde militairen beneden den rang van
officier, van:
1 Sept. Volgens berichten uit Athene is
de Bulgaarsehe terugtocht uit
Griekenland begonnenServische
cavalerie vond verschillende plaat
sen ontruimd.
Het' Grieksche garnizoen te
Saloniki heeft zich in den afge-
loopen nacht aan de Franschen
overgegeven
Verlevendigde actie van de
Russen op het oostfront.
Bulgarije verklaart Roemenië
den oorlog.
Een vloot van dertig Engel-
sche en Fransche oorlogsschepen
is voor den Piraeus verschenen.
2 De Engelsche oostkust- wordt aan
gevallen door vijandelijke luoht-
schepen; een der Duitsche Zep
pelins wordt boven Londen om
laag geschoten.
door
J. J. BEKAAR.
III.
Zoo marcheerden we dan twee uur ver,
soms stijgend en dalend over puntige sbee-
uen, meest over 'n smal paadje door dicht
bosch. Va-n de dichtheid van Eoo'n tropen-
bosch liebt u hier in Holland geen begrip,
't- Is moer vooruitworstelen dau loopen, dat
je doet. Maar als men met 'n vast plan in
't hoofd gaat, dat do gedachten in beslag
neemt, voelt men de vermoeidheid zoo niet.
Tot op 'n gegeven moment de oude vrouw
ons energiek te kennen gaf, dat ze nu terug
wilde, zo wou niet gezien worden. „Want
de njonja van Ambon zal boos zijn, en zij
is zeer eterk en haar h,and reikt zeer yer,"
a. briefkaarten, met uitzondering van
die welke berichten omtrent handelszaken
of bestellingen of aanbiedingen van han
dels- of fabrieksgoederen bevatten;
b. gedrukte stukken, welke ten minste
éénmaal per maand verschijnen als courant
of tijdschrift, tot een gewicht van 100
gram.
Voorts bleef de bepaling gehandhaafd,
dat de portvrij te verzenden stukken, voor
zooveel zij afkomstig zijn van militairen,
aan de adreszijde het opschidft behooren
te dragen „Militair", gewaarmerkt dooi
de' handteekening van den afzender.
Uit den aard der zaak deed dit besluit
zijn invloed gevoelen op het verkeer, dat
aanvankelijk met een paar honderd dui
zend stuks per maand verminderde, doch
daarna weder gestadig klom en in de maand
Maart j.l. bijna 3,000,000 bereikte. Nu
de vrijdom voor brieven was afgeschaft
werd van briefkaarten belangrijk meer ge
bruik gemaakt. Waarvoor vroeger één brief
werd gèbezigd, kwamen- nu twee of meer
briefkaarten in de plaats, behoorlijk van
een volgnummer voorzien. Prentkaarten,
voorheen als drukwerk verzonden, werden
nu gebezigd als briefkaart. Ook misbruikeu
bleven niet uit. Het iu de „Soldatencou-
rant" van 30 Januari j.l. vermelde geval
van een handelsagent te Leiden, die ver
oordeeld werd tot tweemaal één dag voor
waardelijke gevangenisstraf. (Het O. M.
bij de rechtbank te 's-Gravenhage vorderde
5 dagen gevangenisstraf) omdat hij aan
zijn firma te Amsterdam een ongefrankeer-
de briefkaart schreef en het daarbij deed
voorkomen, of de kaart afkomstig was van
een militair, staat geenszins op zich zelf.
Niet onvermeld mag worden gelaten, dat
het intrekken van vrijdom voor brieven
allesbehalve instemming vond bij de mili
tairen. Tal van ingezonden stukken zoowel
in proza als in poëzie, hebben daarvan ook
in deze courant getuigd.
t Worac vervolgd
Os toestand in den reuzenslrfid.
"Van belang is nog steeds bijzonder, wat
er gebeurt in den Balkan. En niet bet irnrrt
is djaanbij van beteekenis, welke houding
Griekenland zal aannemen. Die houding is
steeds twijfelachtig geweest, zoolang de ge
allieerden troepen hebbpn saamgetrokken te
Saldniki. Dit land handhaafde zijn neutra
liteit en liet die tegelijk schendenhet
toonde zijn toegevendheid tegenover de En
tente en ging toch niet geheel met deze
samen. Er is in 't laatste jaar in de politiek
van Griekenland een weifeling, een lialfs-
tochtigheid geweest, die voortkwam uit
twee stroomingen iu het land, die va-n. koning
Konstantij-n, welke Griekenland buiten den
oorlog- wilde houden, die van minister Veni-
zelos die aansluiting bij de geallieerden,
strijd tegen de Bulgaren verlangde. Veni-
zelos moest aftreden als minister-pi-esident
eu Griekenland scheen buiten den oorlog te
blijven, het demobiliseerde zelfs.
Zal er thans aan de weifelende houding
van Griekenland een einde komen? Er zijn
teekenen, die er op wijzen, dat daar een
verandering op til is. De Entente heeft een
nota met nieuwe eischen gesteld aan de
Grieksche regeeringde oorlogs- en trans
portschepen der geallieerden liggen voor de
haven der hoofdstad, voor Piraeus. De ge
beurtenissen der laatste dagen hebben op
gewondenheid gebracht in Griekenland
een déél des lands heeft zich oproerig ge
toond eu wil meedoen met de geallieerden,
Venizelos kon wel eens gelijk krijgen,
als hij beweert, dat zijn land heel spoedig
dé zijde der Entente zai kiezen, reeds ten
deele heeft- de regeering in de eischen der
Er hielp geen argumeutee-ren tegen ze
verdv/esn tusschen de struiken. "We waren
echter dicht bij een open plek en keken van
daa-r naar alle kanten rond. Er stonden
Yemara's, de „ritselende hoornen" en we
liqordon 't eigenaardig, kinderlijk geluid
van een beekje. Hier was de plek. Maar
geen rnenschelijk© woning te zien.
Tot op eens ik flauwtjes muziek hoorde.
Zacht klagende vioolstreken...
Wo liepen voorzichtig in de richting van
die tonen en we kwamen aan een klein
pondokje. Op 'n bank er voor zat 'n licht
blonde, vrij tenger uitziende meneer, slordig
in 'n wit jasje.
„Hallo, Weyders!" riep de dokter.
Do man schrikte. Dan strekte hij afwe
rend do- handen uit.
„Ga v.e-g! Laat me alleen!"
„Ken je me niet, Dolf? Doktor
Worsten."
„Hoe kom je hier, dokier?" 't Was
'n flauwe stem, als van iemand, die lang
ziek geweest was.
„O, we komeii je eens opzoeken."
„lïob je daar iemand bij je?" Hij
maakte als 'n tastend gebaar vooruit met-
beide handen. En nu zag ik in eens: de man
was blind.
Wat moest ik zeggen? Onderweg had ik
er eigenlijk niet zoo veel over gedacht
toen was 't meer de vraag: Zullen we hem
vinden 1
De dokter nam weer 't woord.
„Ja, c!at is 'n meneer uit Holland,
dien vond ik in je huis. Zeg eens, jij kunt
hier zot- nirt blijven zitten. La-at me je
oogen eens kijken."
Ilij begon zonder complimenten oen onder
zoek, en ik las verbazing op zijn gezicht.
„We zullen maar eens beginnen met
je mee te nemen naar Soember Djen," zei
hij. Maar tegen mij schudde hij 't hoofd
met een gezicht .van,
geallieerden toegegeven. Wat zal echter
de koning doen Zal het Grieksche volk
ondanks dezen in den oorlog gaan
In elk geval mag Griekenland nu blijk
baar niet langer talmen. Gene/aal Sarrail,
de opperbevelhebber der Entente-troepen in
en bij Saloniki, kan niet langer wachten.
De Bulgaren hebben reeds Grieksch grond
gebied bezet, zij beginnen eenigszins de
troepen van generaal Sarrail te benauwen,
deze moet nu eindelijk tot het offensief met
volle kracht overgaan en de Bulgaren in 't
Zuiden bezig houden, zullen deze geen man
nen zenden tegen de Roemeniërs en de
Russen. Voor dat offensief moet de Fran
sche generaal echter weten, of hij kan reke
nen op het Grieksche leger.
Want ook do Roemeniërs wachten, voor
zij tot den aanval op de Bulgaren over
gaan, op samenwerking met de troepen bij
Saloniki. Bulgaarsehe en Duitsche troepen
zijn reeds in Roemenië gevallen, maar van
een slag hooren we nog niet. Blijkbaar
wachten de Roemeniërs hier op hulp der
Russen. Zij rukken wel verder op in Zeven
burgen, echter zonder dat er ernstig ge
vochten wordt. De Oostenrijksch-Hongaar-
sche troepen trekken nog steeds terug, de
Roemeensche bezetten ontruimde plaatsen.
Zij zijn reeds tot op meer dan 30 K.M.
doorgedrongen in het vijandelijk land,
eigenlijk zonder slag of stoot, zij hebben
reeds Hermannstadt bezet.
Ernstig gestreden is er alleen bij Or-
sowa, dicht bij de bekende IJzeren Poort,
een bergengte, waar Roemeensch, Ilon-
gaarsch en Servisch gebied bijeen komen.
Daar hebben de Roemeniërs werkelijk de
Oostenrijksch-Hongaarsche troepen met de
wapenen teruggedrongen deze laatsten
staan nu bij Cerna, een rivier, die nabij
Orsawa in de Donau valt. Aan de over
zijde der Donau ligt hel Servische gebied,
hierop is de strijd echter nog niet overge
bracht.
Over 't geheel kan men zeggen", dat in
den Balkan nog steeds een toestand van
afwachting bestaat. Ook in Albanië, waar
Oostenrijkers tegen Italianen vechten, de
laatsten eerst vooruitgekomen waren, maar
nu weer teruggedreven .zouden zijn. Ook
op de andere oorlogsterreinen is de toestand
weinig veranderd in de laatste dagen. Aan
liet Westerfront wordt wel steeds hard
nekkig gestreden. Een Engelsch telegram
meldt heel laconiek, dat er terrein is ge
wonnen, maar verdere bijzonderheden ont
breken geheel en al. De Fransche berichten
gewagen vooral van vliegeraanvallen, van
vele bommen uit de hoogte geworpen. De
oorlog in de lucht is door de Duitschers
ook weer zeer krachtig gevoerd met een
luchtaanval op Engeland. Niet minder dan
tien Zeppelins hebben de Britsche Oost
kust bestookt en twee zijn er zelfs boven
Londen verschenen en hebben daar bom
men geworpen. Er schijnt ook vrij wat
schade aangericht. Volgens het Duitsche
bericht zijn al de luchtschepen veilig terug
gekeerd, volgeus de Engelsche telegram
men is er een neergeschoten en zijn al de
inzittenden omgekomen.
Van het Oosterfront wordt gemeld van
een Duitsche zegepraal bij Swinpoechy, ten
westen van Loetzk. De Russen zouden daar
een zeer zw&ren aanval gedaan hebben met
een overmacht van troepen; de aanval werd
door de Duitschers niet alleen afgeslagen,
maar dezen namen 1100 man gevangen.
Volgens hen zijn de verliezen der Russen
in dit gevecht verschrikkelijk geweest.
ENGELAND.
Luchtaanval op Engeland.
LONDEN. De luchtaanval van Zondag
nacht werd gedaan door 13 luchtschepen
en was de hevigste, die tot nu toe heeft
plaats gehad
Het tooneel van de operaties waren de
oostelijke graafschappen en het doel was
Londen en de industrieele centra in de
Midlands.
De nieuwe bepalingen omtrent het bran
den yau licht zijn zeer doeltreffend geble
ken: de aanvallers doolden rond in het
duister, zoekende hoe zij veilig konden
naderen. Slechts drie luchtschepen kwamen
dicht bij Londen, één dezer verscheen te 2
uur 15 "in de noordelijke districten, werd
onmiddellijk bestraald door zoeklichten en
hevig beschoten met kanonnen en uit aero
planes. De vlammen sloegen weldra uit het
luchtschip, dat als een volkomen wrak
itedorstortte te Cuffley bij Enfield. (Een
nader Reuter-bericht deelt mede, dat dc
gchecle bemanning van het luchtschip om
net leven is gekomen.)
De twee andere- werden door kanonvuur
teruggedreven en konden niet naar het cen
trum van de stad komen. Een groot aantal
bommen werd in het wilde weggeworpen op
do East-Angljan en de zuidoostelijke graaf
schappen.
Het aantal slachtoffers is nog niet geheel
en al bekend, het schijnt echter niet groot
te zijn naar verhouding van het aantal
luchtschepen en de geworpen bommen.
LONDEN. Het Persbureau berichtte
Zondagavond te ze3 uur: Uit een zorgvul
dig onderzoek is gebleken, dat de verlie
zen en de schade ten gevolge van den lucht
aanval van verleden nacht kleine zijn naar
de verhouding van het aantal luchtschepen,
dat deel heeft genomen aan den aanval.
Volgens tot dusverre ingekomen berichten
zijn een man en èen vrouw gedood en 11
mannen en vrouwen benevens drie kinderen
gewond.
In het Metropolitan Police District zijn
geen menschen gedood of gewond. Volgens
de jongste berichten werden in dit district
25 huizen en eenige bijgebouwen licht be
schadigd, twee hoofdbuizen van de water
leiding vernield en drie paarden gedood.
Op andere plaatsen is de aangerichte
schade zeer gering; er werd een aantal bui
tentjes beschadigd, bene%-ens een kerk, eu in
enkele gasfab: :c-ken brak brand uit.
Er is geenerlei militaire schade veroor
zaakt.
LONDEN. Hetgeen Londen Zondagnacht-
beleefde is onvergetelijk al duurde alles
slechts tuira twintig minuten. De nadering
van de „raiders" werd voorafgegaan door
een methodisch afzoeken van den hemel
door de zoeklichten, dan hoorde men in de
verte een slag als een donderslag. Even
later werd een afzonderlijke raider door het
zoeklicht ontdekt; van ver en nabij vuur
den de kanonnen op den Zeppelin, die be
scherming trachtte te vinden achter een
wolk. Ecnlge oogenblikken later kwam het
dramatisch hoogtepunt. Heo! Londen scheen
gebaad in het licht van een schitterenden
zonsondergang gedurende vijf seconden.
I Alle torens, schoorsteenen, telegraafpalen
teeltenden voor een oogenblik zich duide
lijk af, daarop keerde diepe duisternis
terug. Tijdens de vaart voor de ramp werd
de Zeppelin dicht achtervolgd door vlieg
tuigen, wier vage omtrekken in den glans
van de zoeklichten waren te onderscheiden.
Een ooggetuige die vlakbij het luchtschip
zag vallen, beschrijft hoe het met den voor
steven vooruit neerkwam en wel anderhalf
uur lang fel brandde, waarbij voortdurend
de ontploffingen werden gehoord van de
mitrailleurpatronen. De omstanders wier
pen water op het wrak en deden een onder
zoek naar de lijken. Men vond slechts ver
koolde overblijfselen. Duizenden menschen
verdrongen zich Zondagmiddag aan de sta
tions om naar En field to gaan. De treinen
werden als 't ware belegerd. De wegen naar
het noorden boden het schouwspel van een
langen optocht van wagens van allerlei
soort. Men kon echter slechts weinig zien,
daar het wrak zooveel mogelijk was opge
ruimd. Het brandende luchtschip is over
een afstand van veertig mijlen gezien.
„Krant mets van terecht."
,.Nee, neenweerde de blinde
angstig af. „Ik ben tot niets nut meer...
ik blijf hier zoo lang ik nog leef."
„Vertrouw ons nu eens... Hoe is dit
gekomen
„Is Dora hier niet?" vroeg hij rr.g-
st-ig.
„Er is hier niemand dan wij drieën
„Ze zal wel dadelijk komen, ze is eau
groenten... :1c zal Engelsch spreken, dat
-verstaat ze niet."
,,Wie is Dora
„Dora is m'n huishoudster gewecet
totvoor zes maanden. En 'n goede
huishoudster."
„Jawel, jawel, maar je zou nu toch
gaan trouwen?"
Hij kreunde en sloeg de handen voor 't
gezicht.
„Vertel nu verder," zei de dokter 'a
beetje ruw. „We moeten zien boe we je
weer oplappen."
Maar hij zei alleen:
„Neen, neen, beter niet meer praten.
Er is whisky in de kist, dokter, neem 'n
glas en ga dan heen."
Nu meende ik, ook 't woord te moeten
nemen.
,,Ik heb met uw vrouw de reis gemaakt.
Zij was frisch als een roos, toen we te Priok
aankwamen."
Iets als een snik was 't- antwoord. Toen
'n pijnlijke stilte. Ik bedacht, dat ik me
eerst moest voorstellen en deed 't 'n
beetje langdradig en plechtig. Onze beleefd
heidsvormen kunnen soms over moeilijke
punten heen helpen.
„Uw vrouw zit nu bij de familie," zei
ik. „We hebben haar wijs gemaakt, dat
u pas over 'n week terugkomt. Vertrouw
ons nu, zeg de waarheid."
Een. oogenblik was 't gezicht, dat al dat
stil-onderworpene van blinde gezichtes had
BERLIJN. (Officieel.) In den nacht
van 2 op 3 September hebben verscheiden
marine-luchtschipeskaders «p de vesting
Londen, de versterkt© plaatsen Yarmouth
en Harwich en de fabrieksinrichtingen van
militaire beteekenis en aan de Humter een
groot aantal borurnen geworpen.
Dc goede uitwerking van den aanval kon
overal bemerkt worden uit branden en ont
ploffingen.
Allo marine-luchtochepen zijn, niettegen
staande de hevige beschieting, onbeschadigd
teruggekeerd.
Tezelfder tijd als de marinc-luehtachepcn
deden luchtschepen van het leger een aan
val op Zuid-Engeland.
frankrijk.
Van het Wentelijk Oorlogstcrroin.
Het Engelsch.Frcnsche oUensief.
LONDEN. Het Fransch© communiqué
meldt, dat in een krach tigen Eugelsdi-
Franfichen aanval ten noorden van de
Sommo de Duitsche stellingen over een
front van zes kilometer werden ver
overd tusschen Maurepas en do fcom-
rn*ftroepen drongen door de vijan
delijke linie, namen dorpen en in het bosch
van Clery een belangrijke loopgravenstel
ling. Een Duitsche tegenaanval werd afge
slagen met zware verliezen. De vijaud,
hoewel nog zeer krachtig, is niet in slaat,
weerstand te bieden aan de aanvallen der
geallieerden, die ten noorden van het dorp
Le 1' orest alle Duitsche loopgraven langs
den weg van Le Forest naar Combles
bezetten en tot de buitenwijken van Com
bles doordrongen. Eveneens werden alle
vijandelijke stellingen tusschen Le Forest
eu C'lerv genomen en op verschillende pun
ten de weg tusschen beide plaatsen.
De Duitschers deden met groot© macht
tegenaanvallen tegen de stellingen ten
zuiden van Le Forest, doch werden in on3
vuur teruggedreven. Zij verloren vele doo-
den en gewonden en lieten 2000 gevange
nen, 12 kanonnen, 50 mitrailleurs in onze
handen.
De Duitschers deden ook hevig© aanval
len op onze stellingen bij Vauz en het
Chapitre-bosch; na aanvankelijk verdreven
te zijn, slaagden zij er is voet te vatten in
j oen vooruitstekend deel onzer stelling, waar
het hevige gevecht nog wordt voortgezet.
J De Franschen deden aanvallen op de
j Duitsche stellingen ten O. en ten N.W.
van Fleury," en namen daar verschillend©
I stukken loopgraaf op de helliDg tusschen
j Fleury en Thiaumont.
i LONDEN. Officieel. Veldmaarschalk
Haig berichtIn samenwerking met
I de Franschen aan onzon rechtervleugel
deden we Zondag een aanval op den
vijand op verschillende punten. .Wij
1 vermeesterden een deel van Ginchy en
heel Guillemont. Ons front loopt nu onge
veer 500 yards ten oosten van Guillemont
j van Ginohy tot dich b:j de hoeve Falfemont.
i Aan do oostzijde van de Mongach-hoeve
wonnen we eveneens terrein en maakten we
eenige honderden gevangenen. Tusschen
onzen rechtervleugel en de Somme maakten
d© Franschen flink© vorderingen. Zij maak
ten tevens een aantal gevangenen. De
1 striid duurt voort.
i Onze vliegtuigen deden goed werk, in
samenwerking met artillerie en infanterie.
De vijandelijke vliegtuigen die vertwijfelde
j pogingen deden om dien arbeid te beletten
I werden met succes l>esbreden en in luchtge-
vechten met verlies teruggedreven. Drie
vliegtuigen zijn op zijn minst vernietigd,
j vtcr anderen beschadigd, wij verloren drie
vliegtuigen.
i BERLIJN. (Officieel.) Het artillerie
gevecht in het Sommegebiod is tot de groot-
-te hevigheid aangewakkerd.
Tusschen Maurepas en Cléry zijn Zater-
gekregen, levend geworden'. Zelfs maakten
de armen als 'n liefkozend gebaar. Maar
dadelijk veranderde het.
„Laat ze weggaan, terug naar Hol
land. Zeg, dat ik dood ben."
En hij zat te snikken, van dat meer
inwendige snikken, zonder tranen. -
„Huilen kan je later. Vertel nou, wat
er gebeurd is", kwam ongeduldig de bar-
sche stem van den dokter.
„Had je Dora weggezonden?"
„Ja, al 't vorige jaar in Augustus,
met 'n jaar salaris. Al dien tijd heb ik 't
zonder vrouw uitgehouden. Dora ging zon
der tranen en zonder protest..., ze had 't
altijd tevoren geweten. Maar drie weken
geleden kwam ze op een avond terug, ver
magerd en slecht gekleed. Haar geld was
op, zei ze, en ze had ijiemand, die haar
helpen wilde. Of ze écn nacht bij de be
dienden mocht slapen? Ik wilde haar niet
wegzenden. Den volgenden morgen maakte
ze 't ontbijt voor me klaar, zooals altijd,
maar ze sprak niet van weggaan... en ik
weet niet wat 't geweest is, maar al m'n
wilskracht raakte ik kwijt.
Ik dacht sterk aan Ivobus, aan... m'n
vrouw is dat... om kracht te vinden, maar
't gaf niet, 't was of die inlandsche de
teugels nam en met me deed wat ze wou.
Ze stopt wat in 't eten, geloof ik, of in
de thee... goena goena noemen ze dat. Tot
ik voor veertien dagen met uiterste wils-
inspanning zei, dat ze nu gaan moest. Toen
begon ze te dreigen en dan weer te smee-
ken, maar ik hield vol, dat ze weg moest.
„Laat me dan nog een dag blijven!" zei
ze". Dien avond maakte ze 'n drank van
vruchten voor me klaar, zooals ze dat kon,
want ze kookte uitstekend, ze kon tooveren
met die dingen... en... den volgenden mor
gen was ik blind. Ze... (hier daalde de
stem ineens tot gefluister) ze heeft er vergif
in gedaan; ze kent alle Indische planten en
alle 6tiUe vergiften; daarom ia ieder zoo
bang voor haar. 't Volk zegt-, dat ze je met
haar oogen geluk of ongeluk kan brengen".
„Toen was ik hulpeloos. Ze heeft me als
'r. kind hier naar toe geleid; alleen m'n
viool nam ik mee. Eerst schreef ik nog
even een briefje aan Ko, aan m'n vrouw,
maar dat heeft ze, geloof ik, verscheurd.
Gisteren heb ik nog op 't gevoel af 'n
briefje geschreven en dat aan 'n kleinen
jongen gegeven, maar dat was m'n laatst©
wilskracht. Nu kan ik niets meer."
De dokter vloekte, en nu weer in 't
Duitsch.
„Ich hatte mir das schon gedacht.
Een van de Indische vergiften. Jedenfalls
gehen Sie jetzt mit".
Ik was 't volkomen eens we moesten
weg.^
Weyders had 'n koffer met kleeren. We
7,agen geen kans, die mee te nemen, zoch
ten er dus maar een stel uit.
„De viool neem je ook mee."
Juist wou de dokter hem onder den arm
nemen ik zocht nog, of ik hem ten minste
geen laarzen kon aantrekken in plaats van
zijn sloffen, toen er iemand kwam aanloo-
pen, en in eens, met 'n sprong, voor ons
stond. Ze was klein en vrij tenger, maar
lenig. Een inlandsche vrouw, naar haar
kleeding, naar de koolzwarte oogen en
haren en de dikke lippen met de door sirih
gekleurde tanden. Maar met merkwaardig
lichte huidskleur en rechten, sinallen neus
een opvallend mooie vrouw. We behoef
den niet to vragen, wie 't was. Ze ging
voor Weyders staan, als voor haar eigen
dom.
,,Tinggal tini (blijf hier)," zei ze, en
mat ons daarbij met uitdagende blikken.
Weyders leek zich wel klein te maken
van angst.
„Ik heb 'i ook gezegd, ik Wijf beter
bier,'-'- martelde hij.
(Slot volgt.")
