£2
5QBS SOIjDAtjuNCOPRAWI1 "^7"x*ijdeigr SO .A. ueria. saxeis 1916
Bijna eiken dag hebben er luchtgevechten plaats. Van belang zijn die in den
regel niet; het geldt bijna steeds om een vijabdelijken vlieger te verhinderen de eigen
versterkingen to bespieden. Toch heeft de strijd voor eon dor beiden vaak een nood
lottige» afloop. Op onze plaat hierboven zien wij een Duitschen vlieger in gevecht
gewikkeld mot een vijandelijken.
do menschen zullen zeggen: zie .ie wel, in
Holland is het al niet boter dan hij ons. Maar
zij, die even doordenken, begrijpen wel dat
in Holland liet volk te hoop liep, omdat zon
der noodzaak door regeerLngs-domheden er ge
brek kwam, terwijl in Duitschland het gebrek
lieerscht; omdat er iu het land eenvoudig geen
yoorradon genoeg aanwezig zijn.
Men hoort dan ook den boelen dag en overal
praten over d©u hongersnood en dit vooral is
het wat de volksstemming bitter slecht maakt.
Wie men ook spreekt, de soldaten die van het
front komen, ol; de vrouwen, de ouderen en
do ,,gerekiamcerden", die thuis gebleven zijn,
allen zijn verbitterd en in do hoogste mate
ontevreden ik heb nog nooit zoo hooren snau
wen en grommen als nu in Duitschland overal.
En dan ook hoort men overal en van ieder
„Och, als de vrede toch maar spoedig komt",
en: „Hot kan nu toch werkelijk niet meer
lang duren". Maar vraagt men aan de gewone
menschen, wat zo dan willen, ja, dan weten
ze het niet. "VVel weten ze, dat alles radikaal
anders moet worden en dat er groote opruiming
moet worden gehouden onder hen die verant
woordelijk zijn voor dezen toestand. Daaronder
begrijpt men ook de meerderheidsleiders der
sociaaldemokratie. De vroeger zoo populaire
Solieidemaün vooral is nu een der best-gehato
lieden. Er heeft een algemeene radikaliseering
van do geesten plaats gegrepen, niet alleen in
do partij, maar ook daarbuiten en onder hen,
die van het front kwamen, is, voor zoover ik
met hen sprak, blijkbaar hetzelfde hot geval.
Men is ook over den militairen gang van
zaken, zeer ontevreden. Aan schelden op de
steeds terugtrekkende Oostenrijkers, die
.slappe kolonne'% geen gebrek. De vergeef-
sc-ho opoffering van tienduizenden en nog eens
tienduizenden voor Verdun onder liet eere-
kommando van den kroonprins wekt algemeen
toornige gevoelens. Op oen groote overwinning
hoopt'niemand meer. Hoogstens heeft men
i:og hoop op een redelijken afloop van den
oorlog, maar dan v-ooral liefst maar gauw.
Hit die stemming komen ook de herhaalde
groote betoogingen voort, waax-van men soms
eerst 3 of 4. dagen later' in de millioenenstad
toevallig hoort, omdat de kranten er geen
woord over mogen berichten. Maar ik bob er
zelf een aezieii op den Alcxanderpla/tz ter ge-
üegenheitf van liet Liebkneehtproces. Hoe men
<iè brtookenis van die betoog in gen kan ontken
nen'begrijp ik nier. Het -reusachtige plein was
stampvol betoogenden, waaronder zeer veel
vrouwen. Znodru de politic aanrukte, hief men
de betcoging op, en de schoten en sabelhouwen
der politie maakten dan ook alleen slachtoffers
onder de opgeschoten jongens, die op de be-
toiMü'ucc wari-n komen toeloopen. Als Wendell,
3:et Rrksdoglid, de stakingen ten gunste van
T.ïebkno-hti 'tegenspreekt mot de mededeeling
dot aan do A.~E. G. (Allgeimein© ElokbrïziiÉUs-
r-:o!lsr!ia{t) bc-t aantal" stakers betrekkelijk
3i ie f groot «was, heeft hij gelijk, ranar lnj bad
pi; moeten bijvoegen, dat onder bet personeel
der A. E. Q. bet ..gele" element altijd sterk
vcrteienwoordigd is, en dat bij de kolossale
werkplaatsen van Siemens, van Löw© evenals
bijv. aan de groote geweerfabnek in Ntedcr-
Schönoweide nagenoeg alles dien dag gestaakt
{Heeft. De houding onder do Berlijnv-hc- arbei
der-; is zeer rehelsoh en uit wat ik v»n andere
steden en van het front hoorde, blijkt dat daar
ook de uce-t van diepgaande ontevredenheid
steeds meer toeneemt.
Het „moreel" der Duitsche troepen.
..Heulers'-' speciale correspondent in het En
gels:, he hoofdkwartier in Frankrijk zegt. dat de
Engelschen de laatste twee dagen misschien
ICO!» ongewende manschappen van de uitge
lezen troepen die togen de Engelschen strij
den, gevangen hebben genomen. Het moreel
der' Duitscho troepen blijkt steeds zwakker
tc worden. Do mannen vragen zich af, waartoe
bet dient, verder te strijden. Overgave en deser
tic komen veel meer voor <lan vroeger.
De gevangenen verklaren dat'deze moedeloos
heid zich in het leger steeds meer uitbreidt en
dar dit hieraan te wijten is. dat het uithou
dingsvermogen der troepen tenslotte, na al den
strijd en alio ontberingen, uitgeput mald^
Bovendien zijn zii zeer onder den indruk van
hef feu-. <lnt alle Duitsche tegenaanvallen ge
durende de natste dagen aan het Somma-front
zonder resultaat zijn gebleven en, op één na.
waarbij een onbetockenend succesje behaald
werd, door heb vuur der geallieerden, misluk-
Eg orpsib'iG der QosleDriiksche ioapgraven.
De Italiaauscho journalist Barzini seint
aan de „CorriMe deila Sera" belangwek
kende bijzondorheden over de verovering
van hoogte 121, vermeld in het legorbericht
van 13 Aug.
Na een hevig bombardement, waardoor de
vik.-.v'cüiko loopgraven worden vernield, ging
infj nteris over tor een verwoeden suormloop.
Teen de stormeolonnes dicht bij de stelling
waren doorgedrongen, werden plotseling de
stukgoseiioten iooTJgruveji weer bevolkt, en
jr.itraïih-ura en geweren hielden ©en vreeselijke
nlachtin'' onder do aanvallers, die gedwongen
Varen aan den voet van de stelling zich zoo
góed en zoo kwaad als heb ging, 'in té graven.
Niemand kon hun to hulp komen. Zij waren
vlak bij den vijand, zoodat de Italiaansohe ar-
rj0 niet beiden kon kom on. De aan
vat was volkomen tot staan gebracht;. De aan-,
rukkende versterkingen stootten op een hevig
spervuur. Tot n. slotte de Italianen, na hcr-
jr -j -che aanvallen, in de stolling
wisten te komen. En toen kon men zich reken-
Bchuo "cvc-n vr.n de reden der moeilijkheden,
Vioji-.o men ontmoet had: het m i trail leur em
placement. waartegen de aanval was gericht
goveesv, was voorzien van schijn-mitrailleurs.
Toen nu de Italianen daartegen stormliepen,
v zij door de werkelijke mitrailleurs,
var. van do opstelling nioi door de Italiaauscho
artillerie was gevonden, in de flank beschoten.
De uiigegrave» kelders en onderkomens waren
zoodanig gemaakt, dat de Italiaauscho arbille-
ze niét ken beschadigen, zoodat toen de
liaikmr.seho infanterie i na een geduchte artil-
riovcorhoroiding ten aanval oprukte, de
>st.enHikers uit hun schuilplaatsen to voor-
echijn k wanton en de vernielde loopgraaf on
verwachts weer geheel met verdedigers bezet
vs». I'.en doolhof van gangen leidde van de
loopgraven naar groote uitgegraven kelders,
waarin geheel© bataljons konden verblijven. Do
RUSLAND.
Van het Oostelijk oorlogsierrein.
Het Russisch© offensief.
WEENEN. (Officieel.) Let/er front 'van
aartshertog Karl: Bij Zabiec Bystraec en in
•de buurt van den Tartarenpas werden ver
scheiden aanvallen dor Russen afgeslagen.
Ten zuidwesten van Zielone namen de
O.-H. troepen in met succes geleverde ge
vechten 100 man gevangen en maakten zij
twoa mitrailleurs buit.
Lcgcrfront-von Hindenburg In den sec
tor TerebelnikiBieniahai hervatte de
vijand zijn -aanvallen op het -leger van
Bökm-Ermolli. Behalve een smal stuk loop
graaf, om hetwelk nog gestreden wordt,
zijn alle stellingen, niettegenstaande de Rus
sen zich zware offers getroostten,, in han
den der bondgonooten
Aan den van Sarny naar Kowel loopenden
spoorweg en bij Schmolory verloor de vijand
eenige vooruitgeschoven loopgraven. Twee
mitrailleurs werden buitgemaakt.
Bij Roedka Tsjerewiszoze deden de Russen
ook Maandag zeer krachtige pogingen om
terrein te winnen, zij werden echter overal
teruggeslagen, verloren duizenden man
schappen en lieten twee. officier-en en 270
man, benevens vier machinegeweren in han
den van de troepen der bondgonooten.
BERLIJN. Officieel. Front-von Hin
denburg: Aan den Stochod zetten de
Russen hunne hardnekkige aanvallen
voort in de streek van Roedka Tsjer-
vitsjie. Beiersche ruiterij en Oostenrijksch-
llongaarsche dragonders slcc-gen eiken aan
val met zware verliezen voor den vijand af
2 officieren en 270 .man werden gevangen
genomen, vier mitrailleurs buit gemaakt.
Bij een met succes bekroonde onderno
ming tegen vijandelijke voorposten bij
Smolary werden 50 gevangenen en 2
mitrailleurs genomen.
Aan de Loezk en de Graherlca en meer
naar het zuiden werden Russische aanvallen
reeds door ons spervuur afgeslagen. Bij
Preuiabi en Zwyzyn drong de tegenstander
over korten afstand in onze loopgraven bin
nen bij Zwyzyn werd hij er nog niet weder
uit verdreven.
Herhaalde tegenaanvallen aan beide
zijden van de Czarny Tsjerenosj tegen onze
nieuwo stellingen op do Stefan ski- en
Rretsja-hoogten hadden geen succes.
PETROGRAD. Officieel. Aan de
Stochod duren de gevechten bij Toboly
en Raedka Tsjervistsjie vooi'twij won
nen terrein in enkele sectoren. Op 18
en 19 Augustus- maakten wij hier 16 offi
cieren en ruim 1350 soldaten krijgsgevan
gen, terwijl wij een kanon, 18 mitrail
leurs, vier bommenwerpers' en vier zoek
lichten, benevens een groote hoeveelheid
projectielen en geweerpatronen.
Ten westen van Nadvornaya wonnen wij
terrein en bezetten wij een reeks hoogten.
In de richting ^van Koety namen wij be
zit van Eereskoel en Jablonitsja aan de
Tsjeremosj en van eenige hoogten ten
westen van Eereskoel.
Alle vijandelijke aanvallen op de hoogten
texi zuidwesten van den Tomnatikberg wer
den afgeslagen.
Belgen aan het Russische front.
Zooals men weet, hebben bij den laatsten
can val dei- liassen aan het Üosterfronb in
"YVolliynie en Galici'é Belgisch© detachementen
goeden dienst gedaan bij de troepen van gene
raal BroussilofBij den aanvang van het
offensief werd bet Belgisch corps der auto
kanonnen en autoniitrailieuses lof lijk in liet
officieel communiqué. Vermeld. Onlangs wor
den alweer twee citaties ter eere van de Bel
gen door do Russen gedaan. .,Den 11 Augus
tus, zegt een mededeeling uit Petrograd, is
een Belgische gepantserde automobiel het
vijandelijke gebied met groot succes binnenge
varen, dichtbij de stad Sebrov, ten zuiden
heuvel verborg zoodoende een geheel© onder-
aardsohe stad. De wanden van deze kelders
waren met hout bekleed; talrijke electrische
lampen leverden een overvloedige verlichting;
door ventilators werd do luolit ververscht en
waterleidingen waren aangebracht voor den
aanvoer van frïsch drinkwater. In die kelders
bevond zich alies wat men in een „lieusche"
kazerne vindt, chambrées, officiers!ogics, le~
vensmiddelendepöis, wapenkamers enz.
Ie aanvalsmethode dor Enplssb.
In de ,,Bcrl. Börsenkurier" leest men: In
do Duitsche legerberichten van het Engelscbe
front, leest men steeds 'weer, dat do vijand
ruimschoots gebruik gemaakt beeft van gas
en rook. Deze wijze van aanvallen heeft zich
bij de Engelsehen bijzonder ontwikkeld. Een
aanval wordt eerst door een trommelvuur van
eenige uren voorbereid. Reeds onder dit vuur
worden uit de stelling gas- en rookwolken op
do vijandelijke loopgraven losgelaten. Hoofd
voorwaarde is daarbij natuurlijk, dat do wind
op de vijandelijke loopgraven staat. Vaak is
het reeds voorgekomen dat onder hot loslaten
van bet gas de wind omsloeg en dit de eigen
loopgraven binnendrong. Had men dan niet
te voren de gasmaskers voorgedaan, dan zou
den in de eigen loopgraven de verwoestingen
zijn aangericht, die men don vijand bad toe
gedacht. "Als vier of vijf rookwolken losgelaten
zijn, komen do Engelschen uit hun loopgraven
te voorschijn. Daar men bij ons natuurlijk
tegen gas gewapend is, hebben do rookwolken
niets uitgewerkt. De voorwaarts dringende
infanterie wordt door do goed schietende artil
lerie krachtig ondersteund. Ook deze bedient
zioli van verdoovende middelen, zij vuurt met
zwavelgranatendie Amerikaansch fabrikaat
zijn. Van spaarzaamheid met ammunitie wgeb
da En^elfidhe artillerie mot en zii friiiint
van Delattyn, in do strook van do Karpa-
thenwouden." Twee dagen daarna seinde men
uit de Russisohe hoofdstad: „Den 13 Augus
tus, bij de verovering van hot gehucht Ziib'o-
rof, op do Strypa, heeft zich eep compagnie
Belgische cycli sten onderscheiden, die de
auto-kanonnen vergezelde, en dio er veel toe
bijgedragen heeft om het gehucht in to
nemen.".
ITALIË.
Aan het Italiaansche front.
ROME. De acties van de beiderzijdscho
artillerie met het doel den versberkings-
arbeid van de tegenpartij te belemmeren
duren voort.
Vijandelijke batterijen hebben het hospi
taal te Görz beschoten, waardoor eenige hos
pitaalsoldaten werden gekwetst.
TURKIJE.
De strijd in Azië.
PETROGRAD. Aan het Kaukasus-front
De gevechten in de richting van Diarbekir
ontwikkelen zich in het voordeel der Russen.
Dezen maakten zich meester van oen groote
uitgestrektheid vijandelijk grondgebied ten
westen van het Wan-meer, waar zij een ge-
heele compagnievan het 17e regiment ge
vangen naxnen.
Ten westen van den Euphraat namen de
Russen 10 officieren, één officier van ge
zondheid en 215 manschappen gevangen en
maakten zij vier mitrailleurs en drie lichte
kanonnen buit.
In PerziëIn de buurt' van Oesjnoe sloe
gen Russische troepen Turksche cavalerie
terug.
Bij Kalapassowa drongen de Russen den
vijand ver terug in westelijke richting.
BULGAR8JS.
De strijd in den Balkan.
SOEIA. Officieel. Maandag rukten
onze in het Stroemadal tusschen Tachyiio
en Boetkovomeer opereerende troepen
vooruit en wierpen den vijand terug
op den rechteroever van de Stroema.
Wij bezetten op den linkeroever de dorpen
Hasnater, Baraklidyvencya, Koemli, Elis-
san, Tod'erovo Nevelin Jenikoj, Karadjokoj,
Bala Christien Karnila, waar wij ons vast
zetten. Wij sloegen de Fransche brigade-
Persier uiteen, die bestond uit het le, 4e
en 8e regiment Afrikaanse!]e Jagers, drie
Zouavenbataljons en een afdeeling rijdende
artillerie. Wij maakten daarbij veertig ge
vangenen, o.w. een compagniescoinmaxidant,
een afdeeling cavalerie met de paarden. De
Fransehen lieten vele dooden en gewonden
op het slagveld achter.
In het Vardardal de gewone artillerie-
actie, op den rechtervleugel werd Maandag
het offensief voortgezet. Onze zuidelijk van
Fiorina opereerendo troepen veroverden de
Malarlakam en marckeereii verder zuid
waarts. De oostelijk in de richting van
Fiorina, Banila Gornit, Schevo, Ostrovo
vcortrukkende troepen vielen een krachtig
versterkte vijandelijke stelling aan op de
Nitsji-Planinakam, die door de Servische
Donaudivisie werd verdedigd. Maandag-
avond te zes uur maakten wij ons meester
van de stelling en van het dorp Gornit-
schevo, waar wij een geheel© compagnie met
drie officieren gevangen namen.
Da vijand trekt in oostelijke richting te
rug. Onze opmarsch duurt voort,
BERLIJN. Officieel. Op het Bal
kanfront werden alle Servische stellingen
aan de Malka- en Nidze Planina genomen.
De aanval werd voortgezet.
Herhaaldelijk werden de tegen aanvallen
van den vijand aan de Dsjemat Jeri en in
het Moglena-gebied bloedig afgeslagen.
Tusschen Boctkova en het Tahinos-ineer
werden Fransche strijdkrachten over 'de
Stroema geworpen.
Meer naar het oosten werd de kam van
de Smyjnica Planina bezet.
PARIJS. De bladen begroeten het
begin van het algemeene offensief aan
het front van Saloniki als de opening
van oen nieuwe phase in de ge
schiedenis van den Balkan, waartoe Sar-
rail overging, na xnaanden van voorberei
ding. Yrij in zijn bewegingen, opgesteld
voor een sterke basis, beschikkende over
een krachtig spoorwegnet en maritieme
communicatiemiddelen, gaat het leger van
Saloniki tot den aanval over. De ontwik
keling van de operaties wordt met groot
vertrouwen tegemoet gezien. Sarrail be
schikt over voldoende troepen om tegen
Bulgarije op te treden.
SALONIKI. (Officieel.) Geen verande-
rini aan het Dciranfront. Wij vernielden
een spoorwegbrug.
Aan het Stroema-front stuitte de Engel
scbe artillerie den opmarsch van den vijand.
Schermutselingen in de richting van clc
Kopriwa-brug.
Groepen vijanden, die aan don arbeid wa
ren, werden uiteengedreven.
Bulgarije en Roemenië.
SOFIA. Minister-president Kadoslawof zeide
tot een medewerker van „Az Est" Onze ver
ook niet nooclig te lubben.
De aarivalstaktiek van de Engelscbe artille
rie is zeer verschillend van de onze. Het is in
het algemeen cl© zoogenaamde boerontaktiek,
die zij in den oorlog in Zuid-A frika heeft ge
leerd en waaraan vooral door Kitchener veel
waarde werd gehecht. Deze taktick heeft ook
een tijd lang bij ons grooten invloed gehad.
Wij hébben ze echter spoedig weer opgegeven
en zijn tot onze oude wijze van aanvallen terug
gekeerd, die zoo voortreffelijk gebleken is.
Het zwnkke'punt van de door de Engelschen
gebruikte taktiek bestaat daarin, dat de voor
ste fcirailleurlinies niet in staat zijn krachtig
genoeg t© vuren. Verschillende af deelingen,
die ongeveer op 300 meter afstand
achter elkaar volgen, tenzij dan dat
het terrein verloovlooft door dekkingen
deze afstandexi t© verkorten, gaan achter
elkander tot den' aanval over. Zooals bij ons
tracht men hot vuur zoolang mogelijk uit to
stellen. Na een grondige voorbereiding door
geweervuur, gaat men bij sprongen vooruit, en
er snellen steeds slechte kleine groepen van
twintig tot dertig man vooruit. Men streeft
er naar, de troepen zoo op te stellen, dat zij
zoo weinig mogelijk van het machinegeweer-
vuur to lijden hebben.
Do Engelschen hebben een merkwaardig© be
kwaamheid ontwikkeld in het aanleggen van
verdedigingswerken. Hun loopgraven richten
zich streng naar het terrein en hebben een
zigzag- of kronkel vorm. Meestal liggen ze tot
300 meter toe achter den rug van de hoogt©
om zich tegen do werking van artillerie to
dekken. De borstweringen van do loopgraven,
worden onmiddellijk in het begin van den
oorlog reeds van schietgaten en staalblik voor
zien. De Engelschen zijn vooral geoefend in
het nachtgevecht, waaraan zij groote bctcelcc-
nis hechten. Ook hot voortdurende in onrust
houden van den vijand door artillerie is een
taktior, die de Engelschen met .voorliefde toe-
passens
houding tot Roemenië is niet alleen correct,
loyaal en goed, maar ook kalm en beslist. Wij
zijn volkomen zeker van onze zaak, want wij
weten zeker, dat Roemenië nooit door ons uit
gedaagd of geprikkeld is.
Hot is overbodig nog speciaal met bewijzen
to staven, dat wij met Roemenië in vriendschap
leven willen en zullen en Roemenië zal zijner
zijds ook in zijn eigen belang zeker te onzen
opzichte* hetzelfde willen.
Wel hebben wij alle mogelijke voorzorgsmaat
regelen genomen om ons tn beveiligen tegen
elko verrassing van heb noorden uit. Ik zeg
met nadruk ,,vön het noorden uit" en niet
van Roemenië, want wij weten niet of het aan
do Russische diplomatie al of niet zal gelukken
Russische troepen door Roemenië hoen op ons
af te zenden. Toen wij de genoemde maatrege
len troffen, stond Roemenië, te oordeelen naai
de toenmalige berichten uit dat land, voor de
beslissing en Icon er nog niet gesproken worden
van een definitieve verijdeling van de pogin
gen der Russische diplomatie.
Ten noordon. van Roemenië staat het Russi
sche leger en openhartig is erkend, dat het
tegen ons wil oprukken. Wij dienen ons er
nauwkeurig rekenschap v(an te geven wanneer
en op welke wijze dit kan geschieden en moeten
dezen opmarsch tegenhouden. Met Roemenië
willen en zullen wij echter in vriendschap blij
ven leven. Ik geloof, dat Roemenië tevreden
zal zijn over do in het noorden genomen maat
regelen, daar deze geenszins tegen dit land ge
richt zijn. Aan het Macedonische front vorde
ren onze operaties in het zuiden, westen en
oosten, zonder dat wij de gevoeligheid van het
Gricksého leger in oenigerlei opzicht krenken.
Jiet bestuur van de door ons in Grieksch Ma
cedonië bezette plaatsen blijft volkomen
Grieksch, want wij willen geen plaateen in
Grieksoh-Macedonië bezetten, maar ons slechts
een weg hanen naar de in Grieksch-Macedoni-
sche plaatsen binnengedrongen Entente
troepen en doze geheel en al uit den Balkan
verdrijven. Wij zijn vol vertrouwen-, hoogst
waarschijnlijk zal do nederlaag van de E n-
t e n t o in Macedonië nog veel grooteren in
vloed hebben op den loop van den wereldoorlog
dan de verijdeling van do Dardanellen-actie."
GRIEKENLAND.
Griekenland en de opmarsch der Bulgaren.
PARIJS. De Grièksch© pers betoont
zich zeer opgewonden over den opmarsch dei-
Bulgaren in Macedonië. De Goenaristisch© or
ganen schijnen alle hoop gevestigd te hebben
op de geallieerden en stellen voor de jongste
misverstanden te vergeten.
Venizelos schrijft in de „Kyrix" ,,Ik aan
vaard zonder schroom de verantwoordelijkheid
voor de uitnoodiging, indertijd aan de geallieer
den gedaan, om troepen te landen in Mace
donië.
Wanneer Griekenland de politiek der libe
ralen ware gevolgd, zou het thans hiet met
zooveel moeilijkheden to kampen hebben en zou
hot met.de Engelschen en Franschen een zekere
overwinning tegemoet gaan.
Wij wenschen do nederlaag van Duitschland,
niet alleen wegens zijn verbond met onzen erf
vijand, maar ook omdat eene overwinning van
Duitschland ten gevolge zou hebben, dat het
evenwicht in Europa, de eenige waarborg voor
de onafhankelijkheid der kleine staten, ver
broken zou worden".
Italianen en Russen te Saloniki.
SALONIKI. De eerste contingenten
Italiaangche troepen zijn Maandag te Salo
niki geland en werden geestdriftig ontvan-
gen.
SALONIKI. Russische troepen zijn hier
aangekomen en met buitengewoon groote
geestdrift door de geallieerden begroet.
Hosjpitasü-kerlkschip.
Het hospitaal-kerkschip ,,De Hoop" liep
Maandag in IJmuidon binnen om een zieken
schipper der visscherij aan wal te brengen.
Duitsche onderzeeërs in actie.
BERLIJN. Officieel. In verband xnet
de door onze onderzeeërs behaalde successen
werden naar aanleiding van een ambtelijke
Engelscbe publicatie de volgende bijzonder
heden op grond van intusschen ontvangen
rapporten bekend gemaakt.
Den 19den Augustus des middags tegen
vijf uur kreeg één van onze onderzeeërs vijf
kleine Eixgelsche kruisers in zicht, die door
twee torpedojager-flottilles vergezeld werden
en in Z.O. richting koersten.
Achter deze booten stonden zes slagkrui
sers met een sterke beveiliging van torpe
dojagers. Het gelukte den onderzeeër op
een van dio torpedojagers, die vier schoor-
steexien had en oogenschijnlijk tot het
Mohawk-type behoorde, aan schot te
komen. Kort daarna zonk de torpedojager,
terwijl zijn achtersteven hoog boven .het
water uitstak.
Toen spoedig daarna al de Engelsc-he
schepen rechtsomkeert! maakten, viel. de
onderzeeër een zich op dat oogenblik in de
achterhoed.e bevindenden 25 zeemijlen loo-
penden kleinen kruiser van het type der
Chattam-klasse aan. Men observeerde, dat
dc boot twee keer getroffen werd en wel één
maal in de bak en éénmaal in de machine
kamer. Het schip maakte dadelijk veel
slagzij en bleef liggen.
Door de sterke beveiliging der vijande
lijke booten gelukte het den onderzeeër pas
Ds toestand in Armenië.
De „Tribune" bevat.heb volgende schrij
den, dat in de „Berner Tagwacht" van 12
Augustus voorkomt en dab afkomstig is van
professor dr. Forel, vroeger hoogleeraar in
Ziirich
Do lieer dr. Eduarcl Graeter, een Zwitser,
vroeger leer aar in Aleppo (TurkSeh Klein-
Azieë) bezocht mij dezer dagen en gaf me de
volgende régels om ze naar believen te gebrui
ken, ï-esp. te publiceeren.
De inede-onderteekenaar dr. Niep age, is een
D uitschei-.
Beiden bobben tengevolge van de toestanden
daar van hun betrekking als onderwijzer van
Armeenscho kinderen te Aleppo afstand ge
daan. Twee anderen, dio het stulc mede onder-
tcekenden, noem ik hier niet, doch van de
genoemden heb ik daartoe volmacht.
Nadat het Duitsche Ministerie van Buiten-
landsche Zaken het stuk reeds in October 1915
had gekregen, dóojh het verzweeg, terwijl de
onderteekenaars den moed hebben., ervoor in
tc staanj zou ik mijnerzijds zwijgen als een laf-
Het iu dezen brief bedoelde schrijven
luidt
Aleppo, 8 October 1915.
Wij nemen de vrijheid met ver schuldigden
eerbied hét volgende aan het Ministerie van
Buitenlandsche Zaken te berichten:
„Het schijnt ons onzo plicht, de opmerk
zaamheid van het Ministerie van Buitenland
sche Zaken erop te vestigen, dab aan onzen
arbeid in de school voortaan de zedelijke
grondslag en de achting bij de hier woonach
tige bevolking moet ontbreken, wanneer de
Duitsche regeering inderdaad niet in staat zou
zijn, de brutaliteit te verzachten, waarmee
men hier optreedt tegen de verbannen vrou
wen en kinderen van gedoode Armeniërs.
„Ten overstaan van de gruweltooneelen,
die zich to.bjks bii ons gfihfigtóSSSfi onder
2^ uur later opnieuw een aanval op den
kruiser te doen, die intusschen op sleeptouw
genomen was.
Kort voor de onderzeeër zijn schot loste,
observeerde men, dat een torpedojager, die
op 300 M. schuinsaf lag, full speed op den
onderzeeër afstoomde en trachtte hem le
rammen. De onderzeeër dook onmiddellijk
en vernam dadelijk daarop een sterke deto
natie aan de oppervlakte. De vijandelijke
torpedojagers achtervolgden den onder
zeeër totdat de duisternis inviel.
Deze is intusschen behouden terugge
keerd. De zwaarbeschadigde kleine kruiser
werd later door een anderen Duitschen
ondorzeeër vernield.
De „Koningin Wilhelmina".
De Raad van Scheepvaart heeft de volgende,
uitspraak gedaan in zake het vergaan van heb
stoomschip „Koningin Wilhelmina"
Mode in verband mot Jiet feit, dab jaocll door
hen, die zich op de. brug bevonden, noch door
den uitkijk of iemand anders aan boord, een
drijvende mijn of. eenig spoor van een onderzee
boot of een torpedo is gezien, is de Raad van
oordeel, dat de ramp is veroorzaakt doordien
de „K. W." op oen onderzeesche mijn is ge-
stooten. Het stuk metaal, dat in do boot van
den eerste-stuurman is gevonden, is na des
kundig onderzoek gebleken een stuk in elkaar
gewrongen plaatijzer to zijn en is niet afkom
stig van een torpedo.
De reddingsmiddelen aan boord van de
„K. W." waren uitstekend in orde, de vaten
welke zich in do ruimen bevonden, hebben on
getwijfeld medegewerkt het schip nog eenigen
tijd drijvende te houden; de gezagvoerder,
eerste-stuurman en'verdere leden der beman
ning hebben kalm en goed hun plicht gedaan.
Daar do ontploffing plaats vond bij het voor-
kctelruim, werden de 3 personen, die daar
dienst deden, hoogstwaarschijnlijk dadelijk ge
dood en konden de pogingen, welke in het
werk zijn gesteld- om hun hulp to bieden, geen
goed gevolg hebben.
Mails in beslag genomen.
De s.s. „Rijndam". 12 dezer van Rotterdam
naar New-York, en ..Prins Froderig Hendrik",
18 dezer uit West-IndiÖ te Amsterdam aange
komen, hebben onderscheidenlijk te Kirkwall
en te Fal-mouth de post moeten lossen.
Uit Engeland.
De mailboot „Prfns Hendrik" is binnenge
komen met 72 passagiers, onder wie 35 ge
ïnterneerde Duitschers en Oostenrijkers.
KI oopvaardljmatrozerj.
Do'afd. Amsterdam van den Alg. Ned. Zee
mansbond meldt ons
„Ten gevolge van den oorlog gebeurt het
herhaaldelijk, dat dc schepen reizen maken diq
zooveel maanden duren als liet vroeger weken
waren, zonder dat bij aanmonstering bekend
was, dat het lange reizen zouden worden.
Naar aanleiding daarvan hebben wij den
stoomvaartmaatschappijen te Amsterdam
met uitzondering van dio waarvan de schepen
geregeld op Engeland varen verzocht, met
ingang van 1 September a.s. do zeelieden voor
een bepaalden tijd aan te monsteren, en, wan
neer binnen dien tijd de reis nog niet is vol
bracht, de opvarenden naar 'Amsterdam oer:nr
to zenden, met behoud van gage en toeslag tot-
den dag van aankomst, of dut dan een nieuwe
verbintenis wordt aangegaan tegen nader ovei-
een te komen voorwaarden.
Verder hebben wij aan allo stoomvaartmaat
schappijen to Amsterdam - met uitzondering
van de Nederland sell e Stoomvaart Maatschap
pij „Oceaan", welke enkele dagen geleden voor
hare op Indië varende schepen weer een ver
hooging van 12 per maand heeft gegeven
verzocht, do bestaand© toeslagen op de gaga»
met f 15.per maand te willen verlioogsn, omdat
de zeelieden er thans, trots liet groote' gevaar
aan de scheepvaart verbonden en don gunstigen
toestand voor het bedrijf, wat liet loon betreft
slechter aan toe zijn dan voor den oorlog."
Dc Noorsche schoener „Rufus".
Omtrent den door de Duitschers in brand
gestoken Noorschen schoener „Riifus", deelt
„De Maasb." nog liet volgende mee als resul
taat .van een onderhoud met den kapitein van
de Rufus", die met zijn zestal manschappen
in het Noorsche Zeemanshuis aan liet Willems
plein te Rotterdam vertoeft.
Zaterdag, 12 Augustus, ongeveer*lcwart voor
elf 's morgens, aldus de kapitein, bevonden wo
ons op ongeveer 60 mijlen van do Engelscho
kusb*, toen een Duitsche ondorzeeër plotseling
langszij van ons schip kwam. Do bevelvoeren
de officier sommeerde ons, zonder -omhaal van
woorden, zoo spoedig mogelijk den schoener te
verlaten, waaraan we dadelijk gevolg gaven.
In do haast pakten we ons goed zooveel moge
lijk bij elkaar en verlieten het schip en gingen
in één van do tweo booten, dio we te water
hadden gelaten, en roeiden met de leege boot
naar den onderzeeër. In do andere boot ging
een tweetal manschappen van de bemanning
van den onderzeeër, elk met een bak brand
stof, en roeide naar do „Rufus", wierp brand
stof op de lioutladmg én liet schip en stak hot
in brand. Toen do twee manschappen weer van
de „Rufus" teruggekomen waren, worden wo
op sleeptouw genomen en de onderzeeër bracht
ons naar den zieli in de nabijheid bevindenden
Scheveningschen logger „Pctronelila", schip
per 'L, de Ruyter, die ons liefderijk opnam.
De onderzeeër verwijderde zich daarna.
Yan den schoener zagen we do vlammen hoog
opsc-hjeten, doch daar we hem weldra uit het
gezicht verloren, hebben we hem niet zien
zinken. Half twaalf was alles afgeloopen.
De kapitein van de „Rufus", <Xe heer S. E.
Gabrilsen, uitr Frederiksstad. alsook zijn be
manning, waren vol lof over de uitnemende be
handeling, die lnin van de bemanning van den
logger was ten deel gevallen.
onze oogen voltrekken, is onze arbeid in de
school gedaald tot een hoon op het mensche-
lijk gevoel.
Hoe kunnen wij, onderwijzers, Sneeuwwitje
en de zeven dwergen met onze Armenische
kinderen lezen, hoe moeten wij vervoegen en
verbuigen, wanneer op de open plaatsen tegen
over en naast ons schoolgebouw de dood huis
houdt onder de verhongerende stamgenooten
van onze scholieren, meisjes, teugens, vrou
wen, die haast naakt op den' grond liggen,
terwijl andere tusschen ongeiukkigen, die
reeds hun lijden hebben geëindigd en tusschen
reeds klaar staande doodkisten hun laatsten
adem uitblazen!
Veertig tot vijftig skeletten blijven over,
wanneer 2000 tot 3000 gezonde boerenvrouwen
uit Boven-Armenië hierheen gedreven wórden.
De raooien worden uitgeroeid door de-lusten
hunner bewakers. De leelijken vallen aan stok
slagen, honger, dorst ton offer, want terwijl
ze aan den oever van het water liggen, laat
men de vei'dorstendo schepsels niet drinken.
Europeanen, die brood onder do hongerenden
wilden verdoelen, weigerde men dat. Meer dan
100 lijken van verhongerden draagt men dage
lijks uit Aleppo naar buiten. En dat alles ge
schiedt onder de oogen van hooge Turksche
ambtenaren. Veertig tot vijftig skeletten lig
gen op een open plaats bij onze school luj
elkaar. Zij zijn krankzinnig. Zij hebben ver
leerd te eten. Geeft men hun brood, dan leg
gen zij het onverschillig op zij. Zij kreunen
zachtjes en wachten op den dood.
..Ia-&-lim el alman (de leer der Duitschers),
beweren de inboorlingen, is dat.
Gruwelijke vlekken dreigen het eeresohild
van Duitschland te bevlekken in de toekomsti
ge geschiedkundige herinnering der Ooster-
sche volken. Do Duitschers, zeggen do meer
beschaafden onder tïo bewoners van Aleppo,
willen deze gruwelen niet. Misschien weet het
Duitsche volk er ook niets van. Hoe zouden
anders bij de w^brhoidslievondc Duitschers
Be jongste slag in de Noordzee.
LONDEN. (Officieel.) De Admiraliteit
bericht: De ondorzeeër ,,E 23", di»> uit de
Ncordzeo is teruggekeerd, rapporteert, dat
hij in den ochtend van 19 dezer met succes
een aanval heeft gedaan op een Duitech
slagschip van clo Nassau-klasse.
De commandant van den onderzeeër deelt
mede, dat hij, toen het schip door vijf tor
pedojagers terug naar de haven werd bege
leid, het opnieuw aanviel en het trof met
een tweede torpedo. Hij gelooft dat het- ge
zonken is.
Onnoodig te verklaren, dat- hel officieelo
Duitsche bericht, dat een jECngelsche torpe-
dojager in den grond gcbo.ord en een En
gel sch slagschip beschadigd zouden zijn, to
taal uit .de luclit is gegrepen.
Gezonken schip,
LONDEN. Lloyds bericht; Het Ita
liaansche stoomschip „Erix" en het Itali
aansche zeilschip „Dia" zijn gezonken.
(Het s.s. „Erix", groot 923 br, tons,
gebouwd in 1880, behoorde aan de Sec.
Anon. di Nav. „La Sicnnia" te Trapani-
Red.)
Duitsch schip vermist.
HERNöSAND. Volgens de „Vester
Nordland-s Allehanda" is het Duitsche
stoomschip „Desterro", dat op weg was
naar het zuiden, sedert Donderdag van de
vorige week verdwenen. De laatste maal,
toen iets, van het schip vernomen \\»;rd, be
vond het zich tusschen Bremö en Agö. Het -
had naar Gefle geseind, dat het door een
onderzeeër achtervolgd werd.
Het schip had een Zweedschen. loods aan
boord, die eveneens niets meer van zich
heeft laten hooren.
Mnisder Gort van der Lindes?,
De Minister van Binnenlandsche Zaken is
van zijn te Noorclwijk doorgebracht verlof
teruggekomen en heeft zijne werkzaamheden
aan zijn 'Departement hei-vat.
Blijk van tevredenheid.
H. M. de Koningin heeft, als blijk van te
vredenheid over de goede zorg van de politie
gedurende haar verblijf to Katwijk aan den
inspecteur Vooys aldaar een gouden dasspeld
niet diamanten kroon on monogram geschon
ken.
SSachtofrers van den nrjjSïSsriron
geneeskundiigsn dienst?
In de „Tel." van 20 en 2-5 Juli wordt van
een overlijdensgeval van den lamlstoi mplich-
tige, D. C. Schuit etn make r, een voorstel
ling gegeven, welke een zeer ongunstig licht
werpt op den militairen geneeskundigen dienst.
Beweerd wördt, dat Schuitenmaker kort na
zijn indeeling in het kamp van Luren, zware
hoofdpijnen ondervond, dio maanden lang aan
hielden en liem ongeschikt maakten voor deel
neming aan den zwaren dienst, doc'l; dat van
zijn klachten weinig of geen notitie werd ge
nomen, en hij, toen zo zich herhaalden en iu
Mei de hoofdpijn regelmatig aanhield, als
-simulant werd beschouwd en disciplinaire straf
fen en futiliteiten elkander opvolgden, zoodat
ook zjjn verlof er meest bij insöhoot. Op brie
ven van zijn vader aan den chef van den ge
neeskundigen dienst te Laren werd pcért ant
woord ontvangen en eindelijk werd Schuiten
maker naai; Amsterdam overgebracht en van
daar naar Oudenboscli, terwijl, toen hij 071' 21
Juli verlof kreeg en bij zijn ouders te IJinuideh
thuiskwam, do huisarts een gezwel in dc-. Herse
nen constateerde en een operatie- dringend
nooclig werd geacht. Vóór hiertoo kon worden
overgegaan, overleed hij echter; eerst drie da
gen na het overlijden kwam voor do eerst©
maal do militaire arts van lJmuiden officieel
naar den patiënt vragen, ofschoon do burger
geneesheer den militairen geneeskundigen
dienst van het geval op de hoogte had gesteld
en de verloftijd van den patiënt reods verstre
ken was. Voorts worden uit den brief van den
overledene, «an zijn vader geschreven 25 Mei,
©enige andere gevallen van beweerde slechte
behandeling van militairen door de militaire
geneeskundigen in het kamp van Laren opge
somd.
Van welingelichte zijde verneemt hot Haagsch
Correspondentioiiursnu. dab deze gohcele voor
stelling van zaken een volkomen onverdiende
blaam werpt op den militairen geneeskundigen
dienst. Vooreerst is bet onwaar, dat do sol
daat Schuitenmaker van het begin van zijn
verblijf in Laren' af maanden lang over zijn
hoofd geklaagd bad en dat; bij nooit serieus
zou zijn onderzocht. De waarheid is, dat f hij
van 13 December 1915 af tot 6 Januari 191(5
met voetklachten op heb ziekenrapport kwam,
dat hij op 18 Maart last had van duizeligheid
en op 21. Maart klaagde overdiarrhoe. Zijn
vader had toen op 24 of 25 Maart niet don
chef van den geneeskundigen dienst in do
legerplaats, bij 'Laren een onderhoud, doch
repte daarbij met geen woord van een hoofd-
pijnklncht, maar doelde medé, dot zijn zoon
liet vorige jaar mot dysenterie uit Indië was
gekomen, hetgeen bevestigd wcrïl door den ge
neesheer dr. Veldman uit IJmuidon. Van 23
Maart tot 4 April is patiënt toen 111 obseryatio
gebleven, terwijl hij zich gedurende dien tijd*
herhaaldelijk ondisciplinair gedroeg. Toen hij
op 13 April over hoofdpijn begon to klagen,
is hij opgenomen in do ziekenbarak en ont
slagen toen zijn hoofdpijn verdwenen was, ter-
man© behandeling der Armenische hoogver
raders berichten?
Doch wellicht zijn Jo Duitsche regeering
door zekere verdragen omtrent competentie
do handen gebonden?
Neen, wanneer liet er om gaat, dat duizen
den huipcloozo vrouwen en kinderen den ze
keren hongerdood 'tegemoet gevoerd worden,
hebben toch do woorden „opportuun" on
„verdrag omtrent competentie" geen beteeke-
nis meer.
Ieder beschaafd men sch is daar competent
en heeft tot heiligen plicht zich er in te men
gen, Onze naam in het Morgenland staat op
liet spel. Ook fijner gov ooi ©11 do' Turken en. Ara
bieren schudden medelijdend met het hoofd,
wanneer bij het transport door de stad bru
taio soldaten met knuppels op hoogzwangere
vrouwen losslaan, die zich niet moor kunnen
voortsleepen. Nog staan vreesclijke hecatom
ben te wachten, dat toont heb in de bijlag©
aangehaald© bevelschrift van Dj'emal Pasja...
(den ingenieurs van don Bagdad-spoorweg. is
verboden fotografieën van treinen met Arme
niërs op te nemen. Alle reeds genomen foto
grafische platen moeten binnen 24 uur wor
den ingeleverd. Anders zal er vervolging vol
gens het- krijgsgerecht plaats vindon)... een
bewijs, dat men ter plaatse, waar de verant
woordelijkheid ligt, het licht wel schuwt,
maar toch aan deze de men'sphheid ontecrcndo
tooneelon geen einde villen maken.
Het is ons bekend, dat het Ministerie van
Buitenlandsche Zaken van andere zijde roods
uitvoerige schilderingen der toestanden hier
ter plaatse ontvangen heeft.
Daar echter in. de manieren van deportee-
ren tot dusverre niet hot minste veranderd is.
zoo voelen wij «as dubbel verplicht tot dit
bericht, to moer, daar. wij 111 hét buitenland
heb ontzaglijke gevaar duidelijk Inzien, dat
hier den Duitechen naam dreigt.
(Was göteolcend)
Dn. EDUAHD GIUEXK*,
DR. jfójÉSfe