No. 316.
woensdag 23 Augustus 1916
Orgaan voor Leger en Vloot.
Oorlogsnieuws.""
Ons Oorlogsdagboek.
DERDE JAARGANb.
DE SOLDATENCOURANT
EEDACTIE EN ADMINISTRATIE PALESTRïNASTR. 10, AMSTERDAM. Uil'
BLAD VERSCHIJNT DRIEMAAL PER Wf-.EK. '0.ri3F, NUMMERS VOOR
MILITAIREN 1 (JENT. VOOR BURGERS :i CENT". ABONNEMENT B.J VOORUIT-
BETALING VOOR -MILITAIREN 0.Ï5, VOOR BURGERS i - 00 "Pa WARTAAL
Voor Advertentie» wend.» nier. zie!. u, onze A 1 iinls:raiie, PrJesirinastra&t 10
Amsterdam. I'ryu der Advertectifn par ».,;el W\ cent. Voor Ingezonden Mede
deelingen op do tweede, derle eu vierde pagina dubbel tarki. Rij abonnwtcn-
^RrliiptiA
In het begin van den oorlog waren de Duitschers en Oostenrijkers verreweg de
meerderen, wat hun artillerie betreft en vooral wat aangaat het zware geschut. We
hoorden dadelijk in het begin al van de 42 c.M. kanonnen, de „dikke Bertha's". Maar
sedert een jaar zijn de geallieerden, vooral de Eogelschen, bezig voor hun artillerie
te zorgen en de gevolgen blijven niet uit. We zien hierboven een machtig stuk
Eugelsch zwaar geschut, zooals men het aan 't Westerlront vindt, en dat voor de
Duitsche kanonnen niet behoeft onder te doen.
Geen audiëntie.
Blijkens bericht in de „Staatecourant1'
.Wordt Donderdag a.s. door den Minister van
.Oorlog geen audiëntie verleend.
De verspreiding van ons blad.
Ondordeeien, die met het toegezonden aan
tal Soldatenoouranten niet toekomen, worden
verzocht een grooter aantal te willen aanvra
gen, opdat alle abonné's regelmatig een eigen
exemplaar kunnen bemachtigen.
Wij brengen in herinnering, dat troepan-
ricc-.'cn, die soms door een of andere oorzaak
van ons blad verstoken zijn, slechts een aan
vraag tot ons te richten hebben om regelmatig,
driemaal per weok, een pakket Soldatenccuran-
ten te ontvangen. Nergens mag ons „Orgaan
voor leger en vloot" ontbreken.
Ie toestand in den reuzenstrijd.
Zondag heoft de Engelsche minister van
oorlog, Lloyd George, opvolger van Lord
Kitchener, een redevoering gehouden, die
allerminst gewaagt van vredelievende bedoe
lingen van den kant der Entente. De strijd
moet nog voortduren., meent hij, de noten
kraker is nu voorgoed aangezet, maar moot
worden dichtgenepen, zoodat de kern uit
de noot gehaald kan worden. M. a. w;
DHitsclüand moet verbrijzeld worden, zoo
dat het niet weer aan oorlog kan denken,
Duitschland moet zoo worden overwonnen,
dat hét volk zijn neerlaag volkomen inziet
eh van zijn regeeringen en vorsten verant
woording zal vragen.
Het is niet onmogelijk, dat de Engelsche
minister deze rede heeft gehouden, nadat
hij had vernomen van het nieuwe succes
der Engelschen op Zaterdag. Er is dien dag
bijzonder hevig gevochten ten noorden van
de Somme, zooaiis, wij weten het, trouwens
bijua eiken dag gebeurt. Doch in de laatste
dagen hadden do Engelschen niet bijzonder
veel resultaten gezien. Het is, zooals een
Fransch soldaat zei, die bij Verdun en aan
de Somme vocht: we zullen de Duitschers
wel klein krijgen, raa'ar als dat zoo lang
zaam gaat, zitten wij over twee jaren nog
in den oorlog. Inderdaad is de vooruitgang
der geallieerden aan het Westerfront zoo
betrekkelijk gering geweest, dat als 't hict
harder gaat dan in de zes a zeven weken
van het offensief daar, wij den winterveld-
tocht weer ingaan zonder een beslissing.
Toch moet worden toegegeven, dat de
Engelschen thans weer vo'or 't eerst sedert
Van 14 Augustus tot 21 Augustus.
14 Aug. Aan de Boven-Sereth vervolgen de
Russen den opmarsch, zetten in
het gebied der Midden-Strypa en
Koropetsj de vervolging naar het
W. voort en bereiken, de Zlota
Lipa naderende bij Zavalof Kort-
zof den noordelijken oever van
den Dnjester bij Mariampol.
Op het Karstplateau oefenen
de Italiaansche troepen hevigen
dfuk uit en drukken ten O. van
Nadlocen (hoogte 212) een
andere sterke linie in,
In Perzië ten N. van Sakkyz
maken de Russische troepen zich
meester van een deel der Turk-
sche stellingen.
J5 Aan het front van de ZIota-Lipa
verdrijven de Russische troepen
den vijand. Op enkele plaatsen is
de Tsenioef reeds overgetrokken.
Het offensief ten N.O. van den
Dniester duurt voort. In de Kar-
pathen bezetten de Russen Ja-
blonitza en ten tweeden male
Voroktste en Ardgelioesj.
Ten N. van Maurepas verove
ren de Fransehen troepen en En
gelschen een linie Duitsche loop
graven over een front van onge
veer 1500 M.op sommige plaat
sen bereiken zij den weg Guille-
montMaurepas. Ten Z. van
Maurepas worden over een front
van 2 K.M. en een diepte van
3 tot 500 M. alle vijandelijke
•tellingen ten Q. van den weg
eenmaand een succes van belang hebben
behaald. Niet dat het tot een doorbraak :s
gekomen, geen sprake van ook is het
aantal krijgsgevangenen niet zoo groot,
noch de terremwinst' zoo bijzonder, maar,
naar Haig, de Engelsche Opperbevelheb
ber, seinde, de heuvelkam ten zuidoosten
van Thiepval is in handen der Engelschen
gevallen.
Dit resultaat is in zoo verre belangrijk,
dat de Duitschers zich bij Thiepval
bijzonder krachtig verdedigden. Elders
aan het Engelsche front mochten zij tot
wijken worden gebracht, bij Thiepval hiel
den de Duitschers moedig en hardnekkig
stand, ondanks den hevigen aanval van den
eersten dag van het offensief af. Zij zagen
in de hoogten van Thiepval een belangrijk
strategisch punt, en de Engelschen blijk
baar insgelijks. De laatsten verheugen zich
in elk geval zeer over deze zegepraal, die
bevochten werd, niet alleen door zeer ern
stige aanvallen daar alleen, maar over de
geheel© Engri?ohe en Fransche linie ten
noorden der Somme. r Op verschillende pun
ten zijn dan ook hier de geallieerden voor
uitgekomen tusschen Guillemont en Mau
repas de Franschen weer, waar zij een ver
sterkt bosch veroverden. Maar van het
grootste belang achten de Engelschen het
terugwijken der Duitschers bij Thiepval,
waar, ondanks de hevige tegenaanvallen
van den vijand, de Engelschen thaus op de
hoogten staan en kunnen uitzien naar 't
Oosten, waarheen het nu hergaf gaat.
Aan 't Oosterfront schijnen de aanvallen
der Russen in de Laatste dagen zooal niet min
der hevig, toch minder succesvol te zijn. De
Duitschers en Oostenrijkers doen er zeer
krachtige aanvallen van weerskanten wordt
bericht van eenige honderden gevangenen.
Vooral aan de Stochod was de strijd zeer
hevig, maar 't is moeilijk te zeggen, wie er
de overwinning behaalde. Verder naar 't
zuiden, in de Kar pathen, wordt hardnekkig
gevochten en hier schijnen de Russen, voor
al in de westelijke Boekowina, iets gevorderd
te zijn, maar niet zoover, dat hun vooruit
gang te vergelijken is met vroegere succes
sen. Bij Zable, aan het riviert je de Cseremosz
zijn blijkbaar de Russen aan de winnende
hand, bij Capul, noordelijker, hebben de
Centralen een klein succes behaald.
In den Balkan is de strijd ook aan den
gang, maar van groot belang is hij
nog niet. Wel wordt er gevochten
over een vrij groot front aan de zuid
grens van het vroegere Serviëin het cen
trum hebben de geallieerden onder generaal
Sarrail eenig succes behaald aan het
Doiranmcer, aan de flanken daarentegen
schijnen de Bulgaren vooruit gekomen te
zijn, en hun doel lijkt to.wezen, het leger
der tegenstanders in het centrum om te
MaurepasClery bezet en ten Z.
van de Somme een sterk loopgra-
vencomplex lang ongeveer 1200
M. tot ten Z. van Belloy en Sau-
terre.
De Russenbezet ten aan dp Bysh-
zyca heb gehucht Zolotvina,
het dorp Maniava ten Z.W.
daarvan en ten W. van Vo-
rokhta en Ardzemosj een reeks
hoogten
De Italianen veroveren vijan
delijke versterkingen langs de hel
lingen van den Monte Picentia
aan den noordelijken rand van
het Karstplateau bij Santa Cate-
vina en St. Marco ten O. van
Götz.
Ten W. van Le Forest verover
den de Engelschen -500 yards
loopgraven en ten N.W. van Le
Bazentin 100 meter.
De Oostenrijkers veroveren
in het Capoel-gebied de hoogte
Stara Obczyna.
Het Engelsche Lagerhuis
neemt het wetsvoorstel tot ver
lenging van do zittingsperiode
van het huidige parlement met
zeven maanden aan
De koning van Engeland tee
kent een ..Order in Council''
waarbij alle uitvoeren naar
Zweden verboden worden, be-
behalve bij consent van den
War trade Council.
De "Franschen nemen een aan
zienlijk deel van Maurepas.
Ten N. van de Karpathen ne
men de Oostenrijksche troepen
de Magaera-hoogte ten N. van
Capael.
trekken. Doch we staan hier nog maar
aan het begin van een nieuwen grooten
veldtocht in den Balkan en de tijd zal
moeten leeren, wat daarvan terecht komt.
wie er de overwinnaars zullen zijn. In elk
geval de strijd is er ontketend en het arme
Servische land zal blijkbaar opnieuw het
tooneel van een bloedigen oorlog worden.
Overigens is er weinig belangrijk nieuws
te vermelden, behalve dan een nieuw tref
fen ter zee. De Duitsche oorlogsvloot is
Zaterdag uitgevaren en heeft een aanval
beproefd. Dch er is betrekkelijk weinig van
terecht gekomen, want de Duitschers trok
ken zich spoedig weer terug- Toch
hebben de Engelschen, blijkens hun eigen
berichten, eenige verliezen geleden. Dit ge
beurde op zoek naar den vijand. Toen
kwamen Duitsche onderzeeërs in actie, en
wisten zij twee Engelsche lichte kruisers,
n.l. (do „Nothingham" on de „Falmouth"
in den grond te boren. Een der Buitsobe
onderzeeërs werd tot zinken gebracht, een
andere zou geramd zijn door een Engelsch j
oorlogsschip en eveneens met al de opvaren-
den in de diepte zijn verdwenen. Tot de
beslissing in den grooten strijd zal dit zee-
gevecht zeker niets bijdragen.
FRANKRIJK.
Van het Westelijk Oorlogsterrein*
Het Engelsch-Fransohe offensief.
LONDEN, (Oflicieol.) Do Engelschen
veroverden de hoogte ten zuidoosten van
Thiepval; zij brachten hun front vooruit
tot halverwege Ginchy en de rand van
Guillemont en maakten 796 krijgsgevange
nen.
LONDEN. Officieel. Ons Vrijdag ver
meld succes is gehandhaafd en uitgebreid.
Gedurende den nacht deed de vijand ver
schillende zeer hevigs tegenaanvallen op de
stellingen, welke wij hadden veroverd.
Behalve op onzen uitersten rechter
vleugel, waar de vijand een weinig
terrein herovertle, werden al deze
aanvallen overal afgeslagen. Van het
Foureauxbosch tot het punt waar wij
aanleunen op de Fransche linie, hebben
wij onze linie vooruitgebracht over een
front van meer dan twee mijlen met een
diepte van 200 tot 600 yards. Wij hebb-:*:
thans de westelijke buitenwijken van
Guillemont in onze macht benevens een
linie van daar noordwaarts tot halverwege
het Delvillebosch en Ginchy en ook de
boomgaarden ten noorden van Longueval.
Tusschen het Foureauxbosch eu den weg
AlbertBapaume veroverden wij onge
veer honderd yards vijandelijke loopgraaf.
Ten oosten en ten zuidoosten van de
Mouuet-boerderij brachten wij onze linie
ongeveer 300 yards vooruit. Tusschen
Ovillers en Thiepval drongen wij voor
waarts over een front van een halve mijl.
Eenige honderden krijgsgevangenen vielen
in onze handen.
LONDEN. (Bericht van veldmaarschalk
Haig.) Op Zondagnacht bommenge-
vechten tusschen de Ancro en de Somme.
Ds vijand deed echter geen ernstige pogin
gen om het terrein, dat de Engelschen Vrij
dag genomen hebben, té heroveren.
PARIJS. Aan het Somme-front is de i
Zondagnacht kalm verloopen.
Aan den rechteroever van de Maas be
toonden de Duitschers gedurende den nacht
groote activiteit. Na een krachtige beschie
ting, die verscheiden uren aanhield, poog
den zij herhaaldelijk den Franschen
het dorp Fleurv te ontrukken. Al hunne
aanvallen, waarvan één vooral bijzonder
hevig was, werden gestuit door het vuur
der Franschen. De Duitschers leden zware
verliezen en moesten gevangenen in han
den der Franschen laten.
Terzelfder tijd deden de Duitschers aan- j
vallen op de Fransche loopgraven ten noord- i
westen van het Thiaumont-werk. Ook daar
werd hun door het spervuur der Franschen
een bloedige nederlaag toegebracht.
De Bulgaren nemen de stad
Fiorina.
De Bulgaarsche Sobranja
neemt een wetsontwerp aan in
zake nieuwe oorlogscredieten ten
bedrage van 35.000.000 leva.
Tusschen het Foureaux bosch
en den weg Albert-Bapaume ver
overen de Engelschen ongeveer
100 yards vijandelijke loopgraaf;
ten O. enZ.O. van de Mouet-
boerderij brengen zij hunne
linie ongeveer 300 yards vooruit.
De Russen veroveren het dorp
Tcbotz.
De Engelsche troepen bezet
ten in Duitsch Z. O. Afrika het
belangrijke militaire kuststa-
tion Bagamajo.
De Engelschen veroveren de
hoogte ten Z. O. van Thiepval
en brengen hun front vooruit
tot halverwege Ginchy en de
rand van Guillemont.
De Os§e,
l"ry naar hei Engelsch.
<l>- -
..hoeveel brieven? vroeg Grim. plorseling
opkijkend terwijl zij de laan naar de buiten
plaats opwandelden.
..Drie en 'n krant" kwam het stugge ant
woord. Het „Rijk" is nu juist geen school,
«aar in beleefdheid onderwezen wordt en d?ze
hinderlijke inspectie was allps behalve iets
waar do postbode op gerekend had.
..Goed." Grim maakte een aanteekening en
herhaalde: „Goed. Ik geef je tien minuten
hier van het liek naar de voordeur en terug.
Ah je, zooals je zegt, ook 'n krant hebt, moet
PARIJS. Ten noorden van de
Somme namen de Franschen een krachtig
versterkt bcech tusschen Guillemont en Mau
repas, waarbij zij veel materieel buit maak
ten.
De Fransche batterijen zijn in actie aan
het geheele Somme-front.
De vijand beschoot Fleury zeer hevig.
BERLIJN. (Officieel.) Ten noorden van
do Somme is de gevechtsactie geleidelijk ver
flauwd.
Bij Ovillers duurden de gevechten op
korten afstand nog voort tot den avond.
Ten noordwesten van Pozières en aan
beide zijden van het Foureaipc-bosch werden
op zich zelf staande aanvallen der Engel
schen afgeslagen.
Volgens thans ingekomen berichten heb
ben den 18en Augustus minstens acht En
gelsche en vier Fransche divisies deelgeno
men aan den aanval.
Rechte van de Maas herhaalde de vijand
Zaterdagavond zijn aanvallen in den sector
ThiaumontFleury. Hij is het dorp Fleury
opnieuw binnengedrongen, overigens ech
ter overal afgeslagen.
Ten noordwesten van het Thiaumont-
werk en in het Chapitre-bosch bleven vijan
delijke aanvallen met handgranaten zonder
resultaat.
Engelsche patrouilles werden bij Fromel-
les en ten noordwesten van Lieven afge
slagen.
De Duitschers maakten bij Leintry eenige
gevangenen.
De operaties der Engelsche treepen.
LONDEN. Generaal Haig meldt: De
operaties, welke Zaterdag op verschil
lende punten van het Engelsche front
van Thiepval tot den uitersten rechter
vleugel ten Zuiden van Guillemont over
een afstand van elf mijlen uitgevoerd wer
den zijn buitengewoon goed geslaagd. Wij
veroverden de hoogte ten Z.O. van Thiep
val en de noordelijke hellingen van de hoo-
ge gronden ten N. van Pozières, die een uit
gestrekt vergezicht bieden naar het O. en
het N.Ö. Wij hebben den westelijken zoom
van het hoogwoud in ons bezit en de vijan
delijke loopgraven, die een halve mijl van
het westelijk gedeelte van het woud beslaan.
Wij brachten ons front vooruit tot halver
wege Ginchy en den rand van Guillemont,
waartoe het spoorwegstation en de steen
groeve, twee belangrijke militaire punten,
behoor en.
Om vier uur 's middags htrtlden wij 796
gevangenen gemaakt, onder wie 16 offi
cieren.
Wij kwamen voorts ten N.O. van Poziè
res vooruit, namelijk aan beide kanten van
den weg PozièresBapaume 300 yards ten
N.O. van den windmolen. De artillerie van
den vijand bombardeerde onze stellingen,
maar zijn infanterie ging niet tot den aan
val over.
Ook beschoot de vijand ons van oostelijk
Vier straat tot het YperenCom i nes-kan aal
en in de nabijheid van heuvel 60 en „Ver
brande molen".
Ds aanvallen aan ds Somme.
Aan de „Lokal. Anz." wordt van het
Westelijk front de dato 14 Augustus ge'
seind:
De Engelschen hebben van 12 tot 13 Augus
tus tusschen Thiepval en de Somme hun nieuwe
methode toegepast, van aanvallen van korten
adem, die na een hevige vsorbereiding door do
artillerie uit ds bezette wig met groote kracht
en diep gerangschikte golven tegen de Duitsche
schansen slaan. Skoals bij vroegere aanvallen
van dezen aard kwamen, na de inleidende aan
vallen, die eerst op zich zelf staan, meer en
meer de aanvallende massa'! over de heele
frontlinie in beweging. De Engelsche aanval
richtte zich op den middag van 12 Augustus in
liet gebied van Ovillers en Pozières in de rich
ting van den weg van Albert naar Bapaume.
Dezo aanval werd met veel kracht en zelfver
trouwen volvoerd, maar zakte in elkaar in ons
l gordijnvuur en onder het maaien van onze
i machinegeweren. Engelsche aanvallen, die op
I enkele plaatsen nog er op volgden, ging het
I je hier denkelijk dagelijks zijn
De postbode, die do inspectie op zich zelf
j nog niet zoo kwalijk nam als den strengen toon,
waarop de inspecteur hem toesprak, bromde
een antwoord, dat bevestigend moest heeten.
Grim zweeg. Met het horloge in do hand
j wachtte hij den man op en nam daarop met
I hem weer denzelfden pas aan. Zij gingen een
i veld doorer uras een steen in Grim's schoen,
j Maar hij ging te veel op in zijn werk om den
steen te verwijderen. Hij voelde zich moe en
I ontstemd er hij had honger. Bovendien
brandde de Juli-zon hem op den rug. Het was
1 nu over elven, en zij waren om acht uur op
weg gegaan. Martin Grim was een heel ander
menschelijk wezen geworden dan do jongeman,
die, nu 'n jaar geleden, dat schitterend
examen had gedaan.
„Als ik niet zoo hard gewerkt bad en 'n
i nummer lager gehaald had", zoo bromde hij
j in zichzelf, ..dan zou ik nu in Indië gezeten
I hebben in plaats van hier, en in Indië zou ik
I minstens honderd man onder me gehad heb
ben en paarden tot mijn beschikking hebben
gekregen om te rijden. Maar hier, in dit
achterland met al zijn inferieure baantjes!
Fn dat ellendig werk en niets anders zal ik
nu de eerste veertig jaar te doen hebben!...
Het was natuurlijk allemaal onzin van hem,
want Martin Grim had een mooi tractexneut
en mooie vooruitzichten. En wandelingen nta-
1 ken met postboden behoeft natuurlijk geen
dagolijksch werk Ae zijn voor een inspecteur,
j liet geval was echter, dat zijn chef hom deze
I speciale opdracht had gegeven, naar aanleï-
ding van een heirleger klachten van boeren,
I renteniers en dorpelingen over den postbode,
I die volgens hen een luiwammes en een drin-
j keboer was. die*zijn tijd onderweg verlumrael-
de in plaats van ziin brieven rond te brengen.
Voor zichzelf wis Martin Grim overtuigd, dat
I de menschen gelijk hadden, maar die we-
renschap was daarom nog niet in staat om
j hem aangenamer te stemmen,
i ..Hoe ver nog?" vroeg hij 'n tqd later, of-
schoon hij het zelf wel kon nagaan
niet beter. Tegen den avond verplaatato het
vuur zich naar liet Zuiden. De Franschen
namen het nu over en «ormden in het gebied
ten zuiden van Guillemont tot aan de Somme.
Daardoor ontbrandden ook de gevechten op-het
Noordelijk front opnieuw en bij het aanbreken
van don nacht breidde de worsteling zich uit
over dc heele linie van Ovillers tot aan dc
Somme. Te middernacht hadden wij den vijand
afgeslagen. Do Engelschen hadden buitenge
woon groote verliezen geleden. Op het front van
den vijand, dat naar het Oosten gericht is,
in hot gebied dus tusschen Guillemont en de
bom me werd de strijd den heel en nacht voort
gezet. Hij ontwikkelde zich vooral tusschen
Hem en Clery en aan den zuidelijken rand van
Maurepas tot groote verbittering en vlamde
ook na het aanbreken van den dag steeds weer
op, zondor echter eenig resultaat op te leve
ren. Hot verder woeden van deze worsteling
bracht de Engelschen er Zondagmorgen toe, bij
1'ozièrcK nog eenmaal een aanval te* doen en
dezen keer gelukte het hun, een loopgraaf in
ongeveer zevenhonderd meter lengte te ver
overen. In den nacht werden zij er echter weder
uitgeworpen en zoo was Maandagmorgen alles
bij het oude.
Een dappere daad.
De „Pali Mall Gazette" vc-rtelt de vol
gend© stoute daad van een Fransch soldaat:
„De sappeur Louis V... had opdracht gekre
gen naar een soort platvorm op palen boven a n
moeras, dat de Duitscher daar gebouwd hadden
en als stelling voor eenige stukken licht geschut
gebruikten, te gaan en het met dynamiet in ''e
lucht te laten springen.
Het was natuurlijk een uitgezocht man- tiet
is lang niet ieders werk, om zichzelf en «-en
zwaren zak met ontploffingsmiddelen door gtroo-
rcend water, door modder en over prikkeldraad
te slepen, over een terrein, waar allerlei mijn«m
lagen, schildwachten op de loer liggen en zoek
lichten van tijd tot tijd de duisternis doorboren.
Noch de officier die de opdracht gaf, noch V.
zelf spraken over terugkomen. Het «zou al een
wonder zijn er te komen, maar terug te kee-
ren nadat het alarm zou gegeven zijn, daar viel
Ti iet aan te denken.
V. nam dus afscheid van zijne kameraden en
verdeelde zijne bezittingen onder hen. Toen be
smeerde hij zijn lichaam met vet, deed een
gummi-pak aan en kroop weg door de draad
versperringen.
Twee uren later was hij zoo gelukkig een
diepe sloot te vinden, waardoor hij zwemmen
de én tastende tot dicht bij zijn doel kwam.
Tenslotte was hij nog slechts door een met
sohuim bedekte poel van het platvorm geschei
den. Hij schatte nauwkeurig den afstand, dook,
en kwam precies onder het platvorm weer bo
ven. Het zoeklicht kon hem hier niet meer
treffen.
Hij haalde vlug den zak met de bom naar zich
toe, drukte op dén knop, zoodat het werktuig
na twintig minuten zou ontploffen en zwom zoo
snel hij kon weg naar den ingang van de sloot
waardoor hjj gekomen was. Nauwelijks had bij
dio bereikt of een ontzettende ontploffing had
plaats en enkele seconden later viel in de weder
ontstane stilte een hagel van allerlei voorwer
pen om den Franschman heen in het water.
Dadelijk was de_gebeelo linie in beweging en
een regen van projectielen vloog in het rond.
Lichten vlamden plotseling op en kanonnen
dreunden. Door een woiïder kwam de sappeur
behouden terug, misschien juist gered doordien
hij onvoorzichtig was geworden en in volle vaart
naar dc Fransche loopgraven rende. Hij had
slechts egn vleeschwönd in den arm opgeloopen,
net een wondje, voor een maand „vacantie in
l'arijs" zooals hij het uitdrukt."
De oorlog op het land.
In het „Journal" verhaalt een luitenant
van den moed en de berusting, waarmede
men op het platteland het leed van den
oorlog draagt
Ais hij op een van zijn verlofdagen een be
zoek brengt aan het dorpje, dat h:j door zijn
verblijf in vredestijd heeft liefgekregen, ver
neemt hij daar het gcede en het rieefcte nieuws
omtrent do dorpelingen, die naar het front
zijn gegaan. De een is gesneuveld in den E!-
zaseen ander aan den Yser; een derde is in
een Duitsch gevangenkamp.
Dan doet een 0:1de boer hem het aandoenlijk
verhaa! van zijn zoon. die men eerst dood had
cewaand, maar die later door do Duitschers
bleek gevangen genomen. Maar Marie Louise,
een jonge vrouw. :s niet zoo gelukkig geweest
Hnar man is gedood. Men heeft haar naar de
stad ontboden, en haar daar het droeve n-.euws
medegedeeld.
„Ja", zegt zij. „ze hebben mij zijn medaille
gegeven ea ook een papier, waarop geschreven
hoe hij z:jn rnedaiilo verworven heeft.
Dat is mooiik heb het in de stad gelaten oin
het m eeji lijst te zétten. Ik ben ahijd ivw
geweest, dat het gebeuren zou; hij was zoo
dapper! Een granaat is aan zi,n voeten onr-
pioft. Mat. zal hij geleden hebben! Men
heeft hot mij niet willen zeggen! Hij heeft cr
een voorgevoel van gehadden tweeden Aug.
waren wij op het void om het koren birann
te halen; het was drukkend© weer; hij had
slechts zijn flanellen hemd aangehouden. Wij
werkten zwijgend door, in gedachten verzon
ken. Do veldwachter had gezegd: „Ais gij
de klok in do stad hoort luiden dan zal het
gebeuren." Ovor.il was het stil. Toen plo.s,-.
ling begon do klok te luiden! Hij zei- V
je het; nu gaat het gebeuren!" Hij was 7
bieek geworen, en was al* verstijfd. Aan a"o
kanten werd het werk gestaakt; men ri-1.
elkaar van uit dc verte toe. Hij wierp zijn
sikkel n«yr en zei ..Nu is het met mij gedaan
ik kom hier nooit meer terug!" En het wa«
waar; hij is nooit teruggekeerd. En we waren
zoo gelukkig hier op ons land."
Zij beet op haar lippen, en veegdo haa-ti -
de tranen weg. Ik wilde haar afleiden en z-i"
„Maar gaat gij nu heen?" Zij antwoord.
rn:j, terwij! z:j mij verwonderd aan':~4; - V.* -
.k heen ra? Ik blijf hier werken bij' mrï,
ouders, totdat mijn zoon groot genoeg «I
om den grond te bewerken." Werken! vso
spreken allen, werken voor de leverden, me-
herinnering ren de dooden. Nu de oogst we
derom gerijpt is en de mannen om te oog-;-;S
ontbreken, moeten wij de vrouwen en do oude
ren van d3gen dankbaar zijn, dat zij werken
cn niet wvnhopen! Wij. soidaien. wii groeten
hen. Zij vragen weinig; zij aanvaarden d.
oorlog en zeegen: ..Zij schijnen wel sterk to
zirn, die Duitschers
En zij werken. Dat ia heter, dan uw© ze
nuwachtigheid. o stedelingen 1 Die menschen
strijden eveneens.
Met verlof.
Een soldaat schrijft het volgende aan de
„Daily Mail":
„Je moet aan het compagnies-burcaa ko-
men", zei de onderofficier, met een broeden
glimlach. En onmiddellijk begon mijn hart
razend te kioppen en ik kreeg een kleur en er
kwam een glimlach over zijn gezicht. Ik deed
mijn best om onverschillig te kijken, maar ik
kon niet ophouden te glimlachen en de kame
raden, die den onderofficier gezien hadden,
riepen;, „Verlof! Leve Blighty. Gheero! Veel
geluk! en zij begonnen ook te lachen en mij
de hand te drukken. Zij meenden het echt.
Dat ik met verlof ging beteekende, dat er weer
in het algemeen verlof zou gegeven worden.
Goed nieuws verbreidt zich snel. De Kchürl-
wacht aan het compagnies bureau w'st het al
en grinnikte. De officier van de wacht kwam
de kamer uit en trok aan zijn cigaret.
„Je gaat vanavond met verlof", zeide hij
ernstig en toen lachte hrj ook.
Tk had een gevoel zooals iedere soldaat zal
hebben als hij zal hooren„De vrede is ge
sloten
Ik bon maar één keer in mijn leven net zoo
gelukkig geweest. Stel je dat eens voor als
je in oen loopgraaf hebt gestaan am lucht-
torpedo's en landmijnen te ontgaan en jc
komt op een open, door de zon verlichten weg
in Engeland; je hebt op schildwacht gestaan,
zoo uitgeput, dat je niet meer om de kogels
van de scherpschutters geeft en nu krijg jo
een heeriijk bed met warme, zachte lakens en
geen „geef aebt!"; je hebt koude thee en
jam vol met aarde en wit brood d3t je met je
vuile klei vingers bruin gemaakt hebt, en nu
weer zilver en servetten en lieve, goeie vrouwen
die je helpen; nit de kaken des doods en uit
een beestenleven, weer thuis. Och, maar da3r
kun je je niet indenken! Ik kon het ook niet
Ik kon er alleen maar aan denken en glim
lachen en weer glimlachen en nadenken over
dit vreemde feit midden in den grootsten oor
log van alle rijden die overgang in één dag
van den rand van het graf naar aües wat het
leven tot een hemel maakt."
DUITSCHLAND.
„Nou, 'n paar mijl, 5n goeie paar mijl
en Dog 'n stukkie", antwoordde do bode, op
spottendon toon, met !n grijnslach.
Grim merkte dien op en verwenschte zich
zelf dat hij het gevraagd had. maar beeloot
vol te houden. De steen in zijn schoen deed
hem pijn bii iederen stap, de zon begon hem
te walgen. Hif wenschte zichzeJf niet in Corn
wall, -maar in Bombay.
Het tweetal trok voort en voort, over een
rotsachtigen bodem waar geen koeltje langs
streelt. Hier en daar kwam een landhuis kij
ken. nog zeldzamer een boerderij en Grim be
studeerde onderweg de landkaart, en maakte
nu en dan een r.antcekening in zijn boek. En
de zon vermeerderde nog altijd in kracht.
Hij had slechts van Bodwi.n tot Port Miriam
gereden en sedert vijf uur niets gegeten. Hij
voelde zich in een staat van slapheid, die de
gewone plaag is van menschen. die vroeger
niets gedaan hebben dan spelen, en die nu hun
spel voor werken hebben moeten ruilen. Fn
de steen in zijn schoen, die hem bij iederen stap
folterde, deed hem denken an pelgrims. •- i<»
naar Rome gaan. Maar zelfs pelgrims bereiken
hun bestemming, en zoo berejkte ten slotte ook
Grim de zijne. liet laatste huis, een bekoorlijke
cottage aan een kleine rivier gelegen, daagde
op. Grim bleef bij het hek en wachtte tot de
bode had aangeklopt en zi^n brieven afgegeven.
En nu begaf de man zich r.aar het eenvou
dige huisje, 'n honderd meter verder, dat de
regeering tot zijn beschikking gesteld had.
Grim vergezelde hem tot de deurde oostbodo
nam een afwachtende houding aan.
,.Dus nu ziin we klaer? Ik heb hot rif uur
45. In den regc-1 ben jij pas om één uur klaar.
En wij hebben ieder huis aangedaan, wat rij iet.
iederen dag te doen hebt. Ook hebben we. vol
gens reglement, niet meer dan drie kilometer
per uur afgelegd. Ik za! cr rapport van moe
ten maken. D-->nk er om, dat je voortaan
méér op j« tijd let!"
De postbode hem met 'n zuur gezicht
r. n en sloeg do hand aan den klink van ée
deur.
De voeding in Duitschland.
Dr. I. Zeehandelaar, die in een feuille-
ton in het T. v. G. vertelt van zijn indruk
ken te Berlijn, waar hij in opdracht van
clen Minister van Oorlog een studie maakte
j van de psychotherapeutische behandeling
I van den zenuwzieken en nerveusen soldaat,
heeft om zich wat te verstrooien van alle
„Dan is u met me klaar," snauwde hij, „ja
hebt nieta meer te kommandeeren. leien
dag!"
„Voor 't oogenb'nk ten minste niet. Dank
je", antwoordde Grim, met 'n poging om het
vriendelijk te zeggen.
De ander ging naar b:nnen en gooide de leur
dicht met 'n bons.
De inspecteur, buiten in de gloeiende zon,
hoorde nog de klank van metaal, het geluid
van stortend water, het knapperen van bran
dend hout en het zetten van een ketel op het
fornuis. En Grim, die alles gegeven zou heb
ben (behalve zijn zelfrespect) voor een kop
thee bromde halfluid:
„Voor den drommel; ik heb honger! Ik heb
nog nooit zoo'n honger gehad!"
ÉLj g'DS °P rotsblok zitten, trok zjjn
schoen uit, schudde den steen er uit en fjead
een oogenb'.ik na te denken over zijn ver-
wenschten toestand. Een beschuit en een gk?
melk om vijf uur 's morgens zijn geen al te
krachtige middelen om zoo'n dag te passeeren,
als hij nu al meegemaakt had!
Er zat niets anders voer hem op dan ter ïg
te wandelen naar Port Miriam, het kleine
visschersdorp, waar hij vandaan gekomen was
'angg dezen eindeloozen weg. Het was vier
kilometer, langs den koristen weg gereken 3;
vier kilometer door dit windloozo rotsland, et
die gloeiende, bedwelmende zon in 't gezicht.
Mo© stond hij op, verzamelde al zijn moed
cn ging op weg. toen plotseling de vriendelijke
cottage hem weer in 't oog viel.
..Drommels", zei hij in z ehzelf, ..die plaats
ziet er goed ui*, daar moet beschaafd volk o-
nen. Misschien zijn ze. als buitenmensehen, wel
niet verwaand en misschien kan ik wel 'n glas
melk koopen. of wie weet willen ze wel 'n
kon thee voor me zetten!...."
En hij stapte met groote schreden op het
hek toe; hetzelfde hex waarbij hij had staan
wachten tot de postbode zijn brieven in 'e
koperbeslagen brievenbus had gedaan.
(Wordt vervolgd.)
