OP ZEE.
Hoe lie Engelschen aanvallen.
Legerzaken.
Binnenland.
Marinezaken.
p
Hoe een oppasser zijn officier redde.
Correspondentie.
3
DE SOXjPA'i'i!iBirCO"DriAKrT van 'Vgrljgiea.gg' <3= -A.ia.or stus 19 16
Hot ia reeds veel vaker gezegd, deze oorlog is er vooral een van de techniek.
Wat de techniek doet, is bewonderenswaardig, niet alleen op het gebied der artillerie,
van mijnen, van handgranaten, van stikgassen, hebben we verbazende dingen gelezen.
Ook voor de verlichting in stikdonkeren nacht weet men raad. Lichtgranaten heeft
men uitgevonden, die boven de vijandelijke stelling uiteenspatten dn verraden, wat
beneden op den grond en boven in de lucht voorvalt. Onze plaat laat zoo'n licht-
granaat in volle werking zien-
Russische roffel vuur zoo erg is dat men,
volgons een bericht in de „Gazette Poran-
na" geen oog sluiten kan. De Russen maken
voor Brody gebruik van hun zwaarste ge
schut. De huizon trillen als bij een aardbe
ving. In de straten ratelen de machinege
weren. Boven Brody ziet men kabelballons
en vliegers, die brandbommen uitwerpen,
welke echter geen buitengewone schade aan
richten. Het stedelijke bestuur verhuisde
naar Lemberg. De laatste vluchtelingen uit
Brody beweren, dat de stad' de laatste dagen
ontzettend veel geleden heeft. E|et gevechts
front is zoo diohtbij, dat men) zelfs nu en
dan geweersohoten hooft. In de straten vie
len granaten en schrapnels. Vele gebouwen
zijn vernield. De laatste transporttrein met
vluchtelingen verliet de stad onder het ge
schutvuur der Russen.
ROEMENIË
Een geheim Roemeensch-Russisch verdras.
De „Vossisc-he Zeitung" verneemt uit Boeka
rest, dat een bericht in de „Epoca" van de
hand van Gregor Filipescu omtrent een geheim
verdrag, dat in 1914 tusschen Roemenie en Rus
land gesloten zou zijn, daar groote opgewon
denheid veroorzaakt heeft. Dit verdrag zou in
houden, dat Roemenië zich niet bij do centrale
mogendheden zou mogen aansluiten ©n zonder
toestemming van Engeland en Frankrijk geslo
ten zijn.
Het zou deze fout hebben, dat het Roemenië
niet zou beletten, Rusland zelf aan te vallen,
maar aan de andere zijde ook geen© waarbor
gen oplevert, dat bij den vrede Roemenië's wen-
sehen worden ingewilligd.
DENEMARKEN.
Voor den vrede.
KOPENHAGEN. Voor het herstel van den
wereldvrede lieten Dinsdagvoormiddag in het
gehcele land gedurende een kwartier de kerk
klokken haar metalen stemmen weerklinken
en de meeste kerken waren geopend.
Er werden een menigte vergaderingen ge
houden, waar moties ten gunste van een spoe-
digen vrede aangenomen werden.
D© „Koningin Wilh65mina" op een
mijn geBoopen.
Maandagavond seinde men nog uit Vlis-
singen
De opvarenden van de mailboot „Ko
ningin Wilhelmina" zijn om half acht met
twee torpedobooten hier aangebracht. Van
de opvarenden vernamen wij de volgende
bijzonderheden: De „Koningin "Wilhel
mina" werd Maandagmorgen omstreeks 10
uur, ongeveer 2 mijl ten Zuiden van het
lichtschip „Noordkmder", juist op dezelfde
plaats als het - stoomschip „Maas", door
een mijn getroffen, welke het schip raakte
in het voorschip, ongeveer ter hoogte van
het ketelruim.
De schok was geweldig en het schip was
dcor de mijn als het ware in tweeën ge
sneden. Dank zij den velen honderden vaten
welke in het sohip waren geborgen, om het
in geval 't door mijn getroffen werd langer
drijvende te kunnen houden, bleef het schip
nog eenigen tijd drijven. Men kreeg hierdoor-
gelegenheid zes booten te strijken, waarin
de passagiers en opvarenden konden plaats
nemen.
Zooals reeds gemeld, zijn drie der opva
renden, een waterman en twee stokers, met
het schip in de diepte verdwenen.
Van de 46 passagiers werd niemand ge
wend, doch van de opvarenden bekwamen
vijf min of meer ernstige brandwonden, en
deze gewonden werden bij aankomst allen
dadelijk naar het St. Joseph Ziekenhuis
vervoerd.
Toen de opvarenden in de booten hadden
plaats genomen, zag men de „Koningin
Wilhelmina", waarvan de beide helften als
De volgende beschrijving van enkele
episodes uit den Somme-slag heeft de oor
logscorrespondent van de „Deutsche Tages-
zeltung" in het westen opgeteekend uit den
mond van Duitsche gewonden.
D© artilierio-schieterij was bar geweest. De
Engelschen hadden meer zwaar geschut dan
ooit to voren en onze mannen beweren, dat
zij in het. begin beter schoten dan vroeger.
De voorste loopgraven waren zoo stuk gescho
ten. dat de granaatgaten de eenigste dékking
boden. Midden in het vuur werden de loopgra
ven zooveel mogelijk gerepareerd, de granaat
gaten met elkaar verbonden. De draadversper
ringen boden over bet algemeen goeden weer
stand tegen de beschieting. D© hindernissen
voor de stellingen werden zoo goed mogelijk
int3et gehouden.
De Engelschen hadden dit keer een bijzon
dere methode toegepast bij hun roffelvuur.
Zij beschoten zeer krachtig de tweede en der
de stelling, en ploegden de eerste om. In den
nacht richtten zij hét vuur op de acheerwaart-
Eche verbindingswegen en de achter het front
gelegen kwartieren. Men was nooit en ner
gens veilig tegen hun granaten, want zij had-
dan blijkbaar bijzondere batterijen, die onop
houdelijk eiken toenaderingsweg en elke Duit
sche stelling bestreken, terwijl tegelijkertijd
andere batterijen bepaalde punten onder een
vernietigend vuur namen. OnveTwacht groot
xm 2wt watal «waar ga allerzwaarst gcjieeps-
het ware vertioaal tegon elkaar stonden, ge
leidelijk in de diepte verdwijnen, zoodat
ongeveer 40 minuten na het ongeval het
schip was verdwenen. In de booten werd
naar het libhtschip. „Noordkmder" ge
roeid, waar men te ongeveer 1 uur aan
kwam. Op het lichtschip werd alle mogelijke
hulp veleend en werden de gewonden voor-
loopig verbonden.
iVan de passagiers zijn hier teruggekeerd
de Hollanders W. de Niet, Ph. Rengrori,
W. J. G. van Meurs en G. "Wijnen en da
Belgen G. Jadot en mevr. Jadot—-Roper.
De and-ere passagiers zijn naar Engeland
vertrokken met een Engelschen torpedoja
ger.
Van de mail van de „Koningin Wilhel
mina" konden de aangeteekende stukken
gered worden, welke hier dan ook zijn aan
gebracht. De gewone mail is verloren ge
gaan.
Dat de ontvangst van de geredden bier
zeer hartelijk was, laat zich begrijpen.
De stoker De Vries, die bij de ramp der
„Koningin Wilhelmina" ernstige brand
wonden bekwam, is overleden.
Ook de derde machinist, Hollebrands, is
thans overleden.
De toestand van den timmerman Baan,
den stoker Labbeur en den steward Van
Dierendonck is ernstig. Zij allen hebben
ernstige brandwonden aan gelaat, handen
en voeten. De stoker Lippens is lichtge
wond aan den voet.
Onder de passagiers van-de „Koningin
Wilhelmina", het stoomschip dat Maandag
op een mijn is geloöpen, bevond zich ook
de heer De Corrales. zwager van den secre
taris van het Internationaal Socialistisch
Bureau, deu heer Huysmans. De heer De
Corrales was als lid van een Belgische dele
gatie, waarvan ook het Belgische Kamerlid
Melot en de heer Buyse deel uitmaken, op
weg naar Zuid-Amerika, teneinde daar 'te
lande omtrent den toestand van België ge
durende den oorlog mededeelingen te doen.
De stoomvaartmaatschappij „Zeeland"
heeft tot nader order den dienst gestaakt.
Vaart naar IJsland gestaakt.
BERGEN. De Bergensche Stoomvaart
maatschappij 'heeft besloten voortaan de
vaart op IJsland te staken, daar de schepen
in den laatsten tijd in Engeland worden
vastgehouden.
De „Deutschland".
BALTIMORE. De handelsonderzeeër
„Deutschland" is Dinsdagmiddag vertrok
ken.
Leiden en Joh. G. M. Monsing te Aalsmeer op
gedragen voor het schikken dezer reuzencol-
lectio ten Paleize te Soestdijk zorg te dragon
en daartoe word reeds Zaterdag j.l. met den
Hofmaarschalk van H. M, do Koningin-Moe
der en den Intendant van het Paleis door ge
noemde heeren overleg gepleegd.
Het bloemenmateriaal bestaat in hoofdzaak
uit snijrozen, voorts uit de te Aalsmeer in den
laatsten tijd met zooveel succes gekweekte kas-
anjelieren en uit do van-ouds aldaar gekweekte
Bouvardia's.
Ten einde Dinsdagmorgen roods om 8 uur
met het oog op den vroegen dagaanvang ten
Paleize geheel gereed t,e zijn, werden do bloe
men Maandagavond per auto van Aalsmeer
verzonden.
In de Empire-zaal op het terras en in de hal,
die er hoen leidt vond de opstelling plaats,
Waarbij gebruik gemaakt werd van do massieve
vazen en ornamenten, welke bij die localiteiten
behooren.
Z. K. H. Prins Hendrik.
Naar Dei- Bund meldt, heeft Z. K. H.
Prins Hendrik in gezelschap van eeuige
Nederlanders den top van de Jungfrau be
reikt. Hij was om halfelf op Jungfraujoch
terug, waar bij den nacht doorgebracht had.
De toestand van de sneeuwlaag leverde op
sommige plaatsen moeilijkheden op.
H. M. de Koningin en de Prinses
4e Soestdijk.
H. M. de Koningin en prinses Juliana
kwamen Maandagavond half vijf in twee
automobielen ten palfcize Soestdijk.
Het geschenk van H. M. de Koningin
aan H. M. de Koningin-Moeder.
Naar wij vernemen, bestaat het geschenk, dat
H. M. de Koningin Woensdag aan H. M. de
Koningin-Moeder aanbood, uit een prachtige
collectie afgesneden bloemen van zeer hoogo
waarde, waarvan de levering* op den uitdrukke-
lijken wensch van II. M. aan een groot aantal
Aalsmeersche kweekers werd opgedragen.
Het is Harer Majesteit toch bekend, das de
snijbloemencultuur zeer moeilijke tijden door
maakt in verband met de invoerverboden van
weeldeartikelen in die landen, welke tot voor
korten tijd nog het belangrijkste afzetgebied
voor do snijbloemen uit Aalsmeer vormden, bet
tuinbouwdorp dat in de laatste jaren op de
Europeesche markt zulk een geduchte concur
rent voor Nizza geworden was.
H. M. heeft aan de heeren J. G. Ballego te
geschut- Men zag, dat de Engelschen nauwkeu
rig op de hoogte waren van de ligging van
onze stellingen en dat zij het vooral begrepen
hadden op de schuilplaatsen. Deze echter hiel
den zich schitterend en de vlijt, waarmee zij in
den langen etellingstrijd gebouwd waren, werd
wel beloond.
Tusschen de artillerie-beschietingen bliezen
de Engelsehen in onregelmatige afstanden gas
uit. Men zag de wolken uit de verte aan
komen en kon vaststellen, dat de wind niet
gunstig was voor de Engelschen. Herhaaldelijk
sloeg het gas naar hun eigen linie terug. Dik
wijls bleven de wolken midden tusschen stellin
gen hangen,-soms echter gingen zij ook naar
de Duitsche stellingen en nog verder naar de
dorpen achter de linie, door de Fransche bur
gers bewoond, waar dan de plaatselijke com
mandant in allerijl gasmaskers liet verdeelen
onder de bevolking, zonder echter te kunnen
verhinderen, dat ziektegevallen voorkwamen.
De gasaanvallen hadden een verontrustende
uitwerking, maar grooten indruk op de Duit-
schcrfi maakten zij niet. Het was alleen nood
zakelijk de gasmaskers bij de hand te hebben
Ziekte en enkele gevallen, met doodelijken af
loop ten gevolge van het gas zijn alléon voor
gekomen, waar de mannen op post en patrouil
le. niettegenstaande de dringende waarschu»
wingen, hun gasmaskers niet voorgebonden
hadden.
Op den laatsten dag van Juni roffelden de
Engelschen nog eens uit alle vuurmonden, dag
oil nacht onafgebroken door op de voorste loop
graven 's Morg«n6 om half acht werd het vuur
plotseling verlegd op de middelste loopgraaf.
Uit de Staatscourant.
Bij K. B. is, hij het pers. van den geneesk.
dienst van het leger in Ned.-Indië benoemd eu
«aangesteld tot off. van gez. 2e kl., de arts J.
H. B. K u y k.
Bij K. B is de le luit. der inf. van hèt
leger in Ned.-ïndië S. H. Kluit, a la suite
van de kol. reserve, op verzoek, mot 3 Aug.
a.s. eervol uit den mil. dienst ontslagen, onder
toek. van pensioen.
Legimitatie-bewijzen voor officieren.
Naar men meldt, zullen de legimitaiiebowij-
zen voor officieren van de landmacht in ac de-
ven die ist, voorzien van het jaartal 1915 ten
behoeve van het militair vervoer op de spoor
wegen van kracht blijven tob en me; re maand
volgende op die, waarin de landmacht zal zijn
gedemobiliseerd.
Bevordering in Indië.
Bij bet Departement van Koloniën is van
den Gouverneur-Generaal per telegram bericht
ontvangen dat de majoors van het Indische
leger jhr. J. J. B o r e e 1, J. van der
W e ij d e n, W. H. Rozendaal, H. Bak-
k e r, J. A. Jansen, H. G. E. G r a n p r
M o 1 i e r e en C. F. van Baak tot luite-
nant-kolonjdT zijn bevorderd.
ti^Selijke reserve-luitenants.
De commissie der Kamer in wier handen de
adressen waren gesteld van J, Doorlag tijdelijk
reserve-2e-luiteuant bij de infanterie der land
weer, te Zeist, betreffende de afwijzende be
schikking op zijn verzoek aan de Koningin om
benoeming tot reserve-2e-luitenanten A. M.
van Erp, J. A. C. Witting en A. Spruyt, allen
gepensioneerd onder-luitenant der Infanterie
van het Ned. 'O.-I. leger thans tijdelijk reserve-
2e-luitenaht der infanterie bij de landweer,
respectievelijk to Muiden, Harderwijk en 's-Gra-
venhage, houdende verzoek om toekenning van
den rang van tijdelijk reserve-2de-luitenant,
heeft verslag uitgebracht. Zij is van oordeel,
dat ten aanzien van de officieren van de cate
gorie van adressanten niet met gelijke maat
worden genieten. De toezegging van den minis
ter van Oorlog, na anderhalfjaar van mobilisa-
tie gegeven en luidende: „Moohten de thans
heersohende buitengewone omstandigheden nog
geruimen tijd duren, dan zal te zijner tijd wor
den overwogen of adressanten voor den rang
van reserve-Ie-luitenant in aanmerking kunnen
worden gebracht", ban de commissie niet als
ernstig gemeend beschouwen. Wanneer do re
geering thans aan de adressanten te kennen
geeft, dat zij in dat geval ontslag kunnen ne
men, wanneer de dienst hun niet aanstaat,
wordt vergeten, dat bij den aanvang der mobili
satie hun verbintenis bij het reservekader sterk
is bevorderd.
De commissie is derhalve door de gegeven in
lichtingen geenszins bevredigd en stelt voor
lo. de regeering dank te zeggen voor de ver
strekte inlichtingen, en 2o. haar in overweging
te geven, haar houding tegenover adressanten
nader te bepalen.
Ambtenaren-reservisten.
De inlichtingen op het adres van A. M. Kok
en 25 anderen, allen commiezen der telegrafie
en der posterijen en telegrafie, thans onder do
wapenen als reserve-officier of vaandrig bij
het regiment genietroepen, houdende verzoek
hun burgerlijk traktement ten volle uit te be
talen, hebben aan de commissie uit de Kamer
aanleiding gegeven tot het oordeel, dat het geen
aanbeveling verdient, dat de regeering door be
paalde voordeelën in uitzicht te-stellen de ver
bintenis bij het reserve-kader bevordert, om,
wanneer de gewenschte krachten eenmaal in
dienst zijn, die voorwaarden to wijzigen in hun
nadeel. Het moge waar zijn. dat hier niet op
bepaalde voorwaarden een contract is aange
gaan, zedelijk is de regeering door de gedane
toezeggingen gebonden. Alleen dan kan men
met zoodanige handelingen vrede hebben, wan
neer, na de wijziging van de voorwaarden, do
vrijheid wordt gegeven om nit te treden. Aan
gezien dit middel tot herstel zal moeten wor
den toegepast door den minister van Oorlog,
meent de commissie dat de Kamer het op Imo
gen prijs zou stellen, indien bij de behandeling
van deze conclusie de minister van oorlog in
de vergadering tegenwoordig zou willen zijn.
De commissie stelt derhalve voor: lo. de re
geering dank te betuigen voor de versterkte in
lichtingen; 2o. haar in overweging te geven,
de reservisten van de categorie der adressanten
in de gelegenheid te stellen:om op hun verzoek
ontslag te verkrijgen uit den militairen dienst.
Mutaties hoogere rangen Zeemacht.
Men seint ons uit Den Haag:
De vroeger aangekondigde mutatie in de
hoogero rangen van de zeemacht is thans
bekend geworden,
Vice-admiraal G. P. van Heck in g
'Colenbrander is ontheven van do be
trekking van commandant der marine te Hel-
levoetsluis, tevens commandant van de stel
ling van do monden der Maas on van hot Ha
ringvliet, terwijl dezen vlagofficier tegelijker
tijd op zijn verzoek wegens langdurigm dienst
eervol ontslag uit den zeedienst is verleend
met pensioen en dankbetuiging voor de velo en
gewichtige diensten door hem verleend. Verder
is de betrekking van commandant der stelling
van de monden der Maas en der Schelde, tevens
commandant der marine te Hellevoetsluis, op
gedragen aan den schout hij nacht, W. O. J.
Smit, zulks onder eervolle ontheffing van do
betrekking van chef van den marinestaf en
'van de afcleoling defpnsie aan heb departement
van marine, welke betrekking thans wordt op
gedragen aan den kapitein ter zeo W. J. G.
U m b g r o v e..
Ten slotte zijn bevorderdtot schout bij
nacht de kapitein ter zee J. A. M. Bron;
tot kapitein ter zee de kapitein-luitenant ter
zee J. H. Zeeman; tot kapitein-luitenant
ter zee do luitenant ter zee le klasse E. H.
F r i d p r i c h s en tot luitenant tor zee le
klasse die der 2? klasse D. v a n N ij m e g e n
S c h o n e g e v e 1,
Bevorderingen bij de Koninklijke
Marine.
jjst van onderofficieren, die met den aange
geven datum werden bevorderd tot hoogeren rang.
Stmb.
No.
Rang
Naam
Bevorderc
tot:
§1
g
Met 1 Aug 1916.
26602
Schipper
R. Wever
O.schippez
O.-I.
25566
Bootsman
A. Wage-
Schipper
Van
mans
Spejjk
24737
Konslab.-
D. Ham;
O.Uonstab.
Wacht
majoor
schip
W.oord
2554 L
id.
J. Wielinga
id.
O.-I.
20
Seigeant-
J. C. A.
Monteur
Emma
monteur
Sc.heuerman
majoor
18
id.
F. May's
id.
18064
Serg.-maj.
W. A. van
A.dj.-ond.-
O.-I.
der
Veldhuizen
off. der
marmi°rs
mariniers
18211
Serg. der
A. F. J.
Serg. -maj.
Kaz.
mariniers
Heidoorn
der
A'dam
mariniers
25121
Onder-
J. ter Hall
Onder
Wacht
capelm.m.
kapel in. m.
schip
d. rang van
d. rang van
W.oord
serg.-maj.
adj.-o.off.
Ljjst van schepelingen, die met den aan
gegeven datum werden bevorderd tot den rang
of aangesteld in de qualiteit, als achter hunne
namen is vermeld.
Stb.
No.
Bang of
Stand
Met 31 Mei 1916.
Stoker-
olieman
Matroos
der le kl
H. J. a
al Korp.-
nmch.dr
der 2e kl.
Korp.-
Korporaal-
machfn-dr.
der le kl.
Wal|
Met 1 Junï 1916.
JVC. Bos velt Sergeant-
J. C. Boom
sluiter
machiu
dry vi
id.
Met SO Juni 1916.
30S64 JMatroos jA. JonkmanIMatroos- I Frans
der2ckï. Kok Naere-
I I j bout
Met 31 Juli 1916.
Men wist toen: „nu komen ze", en prepa
reerde zich hierop.
De stemming bij onze mannen was niettegen
staande de beschieting gedurende acht dagen,
goed. Do draadversperringen waren nog dien
morgen gerepareerd, Tn enkele schuilplaatsen,
waarvan de toegangen stuk geschoten waren,
werkte men met koortaaebtigen ijver om de
6ohade te herstellen. Met groote vreugde werd
geconstateerd, dat de Engelschen te hooge
eischen gesteld hadden aan hun geschut. Het
vuur was in de laatste dagen niet zoo zuiver
meer. s
In een oogenblik was een ieder op zijn plaats.
Wel bestond er bijna geen voorste loopgraaf
meer, maar hier en daar bood nog een stuk
borstwering dekking, en uit de granaatgaten
bad men de keus. Een flinke hoop patronen
naii6t zich, stonden zjj allen zoo goed als on
gedekt, officieren en mannen, allen het geweer
in de hand. Als door een tooverslag waren ook
eensklaps de machinegeweren nit den grond
opgerezen. Maar nog werd geen bevel tot vuren
gegeven. Met één ruk kwamen de kakhi-man-
nen uit de vijandelijke loopgraven gesprongen.
Golf op golf volgde op de eerste gelederen. Zij
renden in dichte hoopen voorwaarts, hee] op
hun gemak, alsof zij een wandeling deden. Men
liet hen tot ongeveer honderd meter naderen.
Toen werd snelvuur gecommandeerd. „Rustig
mikken, geen patroon verknoeien!" Talc, tak,
tak, hamerden de machinegeweren uit de ga
ten onder den grond. De Engelschen vielen in
gelederen. Een oogenblik drongen de achter
sten toch voorwaarts, wilden over den wal
van dooden en gewonden springen, die steeds
2061
Marinier
J. Dikker
Kleermak.
Nep tu
derlekl-
nas
57SL
Matroos-
J. O. Meester
Korporaal-
Emma
torpedom.
tor peclom
5721
Stoker
A. de Ljjstei
Maf.roos-
Gelder
der 2e kl.
toi'pedom
land
4858
id.
R. G. Janse
id.
5889
id.
W. Botter
id.
Hol
land
83516
Korporaal-
A. Collet
Korporaal
mncliin.dr.
machin.dr.
der 2ekl.
der le kl.
31*317
id.
J.P. Kuiven-
id.
Gelder
hoveu
land
82256
id.
A.van Assen
id.
Van
Spey'k
1859
id.
A. R, Kema
id.
Hertog
Hendr.
2012
Stoker-
A. Smak
Korporaal-
Gelder
olieman
maohin.dr.
land
2e kl.
15?9
Matroos
G. Goossens
Mat.roos-
O.-I.
der 2e kl.
'sch ry ver
2813
id.
W. C. van
Matroos-
Hol
Abkoude
bottelier
land.
Met 1 Augustus 1916.
31096
K wartier-
X. Mulder
Boutsman. 'Kweek-
meester
school
29923
Korporaal-
D. Haane
Sergeant-
Hol
machin.dr.
mnchin.dr.
land
der 2e kl.
20963
W. L. v. Zy'U
id.
31841
id.
C. F. Ver
id.
Ivorte-
schuur
naer
32649
id.«
R. van Dijk.
id.
30414
id.
J. de MunCk
id.
32949
id.
P. van Es
id.
Hertog
Hendr.
487
id.
P. Weeland
id.
Gelder
land
2359
id.
J. A. Brou
id.
Hertog,
wer
Hendr:
hooger werd* Plotseling aarzelden een paar,
maakten rechtsomkeert, anderen gingen mee.
Een paar bleven als wezenloos staan, niet we
tend of zij voorwaarts, dan wel terug zouden
gaan. Van achter drongen anderen op, want de
Engelschen loopgraven spuwden nog Bteeds
stormgolf op stormgolf. Er ontstond een ver
schrikkelijke verwarring. Plotseling was er
geen houden meer «aan. Allen renden achter
waarts naar do beschutting biedende loopgra
ven. maar ook de vluchtenden vielen. Niet
velen kwamen terug. Heb veld was bezaaid
van d a Engelsche loopgraven tot de plaats, waai
de eerste wal van lijken zich ophoopte, met
dooden, schreeuwende en stuiptrekkende ge
wonden. De machinegeweren zwegen, do loo-
pen van de geweren waren heet. Nieuwe pa-
tronenmassa's werden aangedragen.
Of den Engelschen de lust vergaan was nog
een aanval te doon F Men behoefde niet lang
to wachten op het antwoord. Hot tnoneel her
haalde zich na. eenigo minuten. Nu alleen
trachtten de Engelschen met lange sprongen
den afstand af te leggen tusschen de loopgra
ven. De vijand kwam enkele passen vorder dan
de lijken wal. Toen moesten de weinigen die in
leven gebleven waren, terugkeeron. Vijf maal
trachtten de Engelschen op deze wijze te stor
men. Toen gaven zij het op deze plaats op.
Vijf maal werden zij neer gemaaid.
Maar tegen den middag, nadat zij weer vlij
tig geroffeld hadden, verlegden zij heb vuur
weer naar achteren en men wachtte op een
nieuwen stormaanval. Doch de Engelschen blie
zen gas uit, dat als een breede golf aangekro
pen kwam. Toen het enkele meters voor onze
Hr. Ms. „Noordbrabant".
Hr. Ms. „Noordbrabant" is, op de terugreis
uit Nederlandsch-Indië naar Nederland, Maan
dag te Port Louis aangekomen.
De ongeregeldheden te Soerabaja.
Omtrent deze ongeregeldheden heeft het
Kamerlid, dë heer HugcnJioltz, nog do volc
gende vragen tet den Minister van Marine
gericht:
1. Heeft de Minister reeds een officieel rap
port ontvangen -omtrent de gebeurtenissen op
7 Mei en volgende dagen te Soerabaja en op
de daar vertoevende oorlogsbodems, en zoo ja,
is de Minister bereid dit rapport aan de Kaniei;
over te leggen.
2. Is don Minister bekend om welke redenen
en op welke wijze de 47 marine-schepelingen,
dio onlangs per s.s, „Rindjani" zijn gerepatri
eerd en te Hellevoetsluis ter beschikking van
den Minister zijn gesteld, in Indië zijn aange
wezen om uit het gezamenlijke aantal mani
festanten te worden voorgedrag voor ontslag
uit den dienst?
3. Wat is de aanleiding geweest tob de nu
weder plaats gehad bobbende ongeregeldheden
te Hellevoetsluis onder de bovengenoemde 47
schepelingen, en hoe hebben zich die toegedra
gen?
4. Kan do Minister reeds modedeelon welke
beslissing hij ten opzichte van deze 47 schepe
lingen denkt te nemen?
5. Js het waar dat van de 50 zeomiliciens,
wieu bevolen was naar Indië te vertrekken, het
grootste deel is gedeserteerd, althans door
achterblijven niet mee heeft kunnen gaan, en
zoo ja, op welke wijze is dit tekort aangevuld?
Antwoord van den heer It a m b o n n e t,
Minister van Marine, aan den Voorzitter dei-
Kamer. (Ingezonden 29 Juli.)
Het onder 1 bedoelde rapport is ter depo
neering op de griffie, ter kennisneming voor de
leden.
Up een telegraphisch verzoek om nadere in
lichtingen omtrent de hospitaal toestanden te
Kocrabaja, werd van den Gouverneur-Generaal
een telegram ontvangen van den navolgenden
inhoud
De Legercommandant gelastte in Januari
een onderzoek naar cie klachten omtrent het
hospitaal te Soerabaja.
Volgens de oonclusiën van het omstandige
rapport zijn de klachten meerendeels overdre
ven die nopens het logies en de onzindelijk
heid hoofdzakelijk te wijten aan den ouderdom
der gebouwen en te verbeteren door geleide
lijke verbouwing van het hospitaal; de klach
ten over ligging en voeding hoofdzakelijk
hieraan te wijten dat de schepelingen niet ge
wend zijn aan stroomatrassen en rijst; geen
gegronde klachten van beteëkenis omtrent be
handeling dokters en verpleging; de maatrege
len welko noodig en mogelijk waren, zijn reeds
genomen.
De persoonlijke indruk van den Landvoogd
is, dat de klachten hoofdzakelijk het gevolg
zijn van hot feit, dat het meerendeel der ma
rinepatiënten lijdt aan venerische ziekten,
zich niet ziek gevoelt en zich verve'elt.
1. Een afschrift van heb officieele rapport
omtrent de op 7 Mei j.l. en volgende dagen
plaats geha-d hebbende ongeregeldheden tc
Soerabaja werd ontvangen.
Het bedoeld rapport -van den comman
dant der zeemacht aan den Gouverneur-Gene
raal henovens het daarin genoemde schrij
ven van 13 Januari j.l. no. 43 van den coni-
mandant der zeemacht aan den lertercommnn-
dant zijn aan don Voorzitter der Tweede Ea
rner toegezonden met verzoek om deze ter ken
nisneming van de leden ter griffie der Kamer
te deponeeren.
2. Bij het indienen der voordrachten tot ont
slag van de per s.s. .Rindjani" gerepatrieerde
schepelingen, stelde de commandant der zee
macht zich op het standpunt, dat daartoe in
aanmerking kwamen
lo. do leiders van de betoogingtv
2o. zij, die aan boord van Hr. Ms. „Do Ze
ven Provinciën" ongeregeldheden verwekt heb
ben bij het gezamenlijk aan boord terugkomen
3o. de ui-fc hot hospitaal gedrosten, die ook
op Hr. Ms. „De Zeven Provinciën" ongeregeld
heden hebben verwekt, en
4o; zij, die vóór de demonstratie van boord
zijn geloopen, ten einde een werkzaam aandeel
te kunnen nemen aan genoemde betooging. In
de eerste' plaats zij, die wacht hadden, bene
vens de van boord tot voornoemd doel wogge-
joopen zieken en gestraften.
3. Dg te Hellevoetsluis plaats gehad hebben
de ongeregeldheden, onder een gedeelte van de
bedoelde 47 schepelingen, zijn veroorzaakt door
een 12-tal van hen, die zonder vergunning zich
van het terrein vóór Hr. Ms. wachtschip ver
wijderden.
Zich eerst bewegende op den Brielschen
straatweg, begaven zij zich daarna binnen de
gemeente Hellevoetsluis, waar zij door hun ge
zamenlijk optreden in zeer verschillende tenues
en het zingen van liederen een niet onbelang
rijke opschudding verwekten.
Zoo spoedig mogelijk werden patrouilles van
land- eu zeemacht uitgezonden ten einde hen
te arresteeren. Vermits de gedroste schepelin
gen zich aanvankelijk niet wilden laten nr-
restoeren en opdrongen om zich oen doortocht
te banen, waarbij een der schepelingen een der
geweren vastgreep, werd nan de landmacht-
patrouille order gegeven de geweren tc laden.
Door het beleidvol optreden van den luitenant
ter zee der lste klasse, eerste-offeier van Hr.
Ms, wachtschip, kalmeerden do gemoedoren
cn werden de betrokken matrozen zonder ver
der verzet in arrest gesteld.
4. Van de 47 uit Oost-Indië teruggezonden
schepelingen werden 23 voorgedragen voor
ontslag wegens wangedrag en 20 voor oatslng
wegens verregaande plichtsverzaking als mili
tair: dit ontslag werd hun met 22 dezer ver
leend. Van de overige 4 werden voor ontslag
geen termen aanwezig gevonden.
5. Van do 50 zeemiliciens, bestemd om naar
Indië te vertrekken, zijn 16 achtergebleven
van verlof dn passagieren, terwijl 2 in het
hospitaal te Hellevoetsluis achterbleven, en -le
aanwijzing van twee anderen werd ingetrok
ken
Voor do achterblijvers moest de reserve in
vallen. Van de 10 miliciens, biertoe bestemd,
zijn 6 met het s.s. „Lombok" mode naar Indië
vertrokken, terwijl één milicien gedurende zijn
loopgraven stond, verbaasde men zicli er over,
dat het nevelgas was. Daar waren de Engel
schen reeds. Zacht waren zij dichterbij, geslo
pen. „Snelvuur in de nevelwolk!" De machi
negeweren snorden. Men hoorde do gewonden
schreeuwen, de gewonden, die men niet zag.
Handgranaten werden op goed geluk in cle
nevelwolk geslingerd. Do nevel trok over onze
stellingen; het kwam tot een woedend gevecht
van man tegen man, met bajonet en mes. Men
zag geen drie pas voor zich v.it, niemand wist
wat er naast hem geheurde, Éindelijk brak de
zon door cn toen verdween de nevel spoedig.
De stelling was in ons bezit gebleven de En
gelschen gingen op de vlucht. Slechts op één
punt. waar de posten gevallen waren, had men
niet bijtijds gezien, dat de Engelschen achter
don nevel kwamen. Daar hadden zij zich in de
loopgraaf vast gezet, doch werden er met hand
granaten uit verdreven. Onmiddellijk werd, na
den stormaanval, uit alle macht gewerkt om
do stelling te repnreeren. Ook den nacht daar
op werd in voortdurend granaat- cn shrapnoll-
vuur geschopt en gehamerd, zoodat tegen den
morgen de loopgraven er weer ©enigermate,fat
soenlijk uitzagen.
Een officier, die in den strijd bij de
Somme gewond werd, gaf een
CTimocfiA
woordiger van de „Times'
zijne lotgevallen..
een .verbaal van
verlof is gehuwd en 3 van verlof zijn achter
gebleven.
Totaal zijn er dus 36 zeemiliciens naar Oost-
Indië vertrokken, 2 afgekeurd en 19 achter
gebleven van verlof óf van boord weggcloopen
(van deze laatsten zijn inmiddels 13 vrijwilli
gers teruggekeerd cn 6 afgevoerd als deser
teur).
'Per s.s. „Kediri" zijn 28 dezer do 13 achter-
gebleven miliciens alsnog naar Indië opgezon
den, zoo-mede 1 herstelde zieke.
Stelling Monden der Maas onz.
Uit overweging dat hot wonschelijk is nader
te voorzien iu de bevelvoering ovor de Stelling
van den Helder, over do Stelling van de Mon
den der Maas en van het Haringvliet en o-ver
de werken aan de Wester-Schelde, is bij Kon.
besluit van 22 Juli jl. ingetrokken het sedert
gewijzigde Kon. besl. van 9 April 1339 no. 133,
en bepaald als volgt:
Art. 1. In do Stelling van den Helder wordt
het bevel gevoerd door den vlagofficior, com
mandant der Marine t-o Willemsoord, die als
zoodanig den titel voert van „Commandant der
Stelling van den Helder",
Art. 2. Over de Stelling van de Monden der
Maas eu van het Haringvliet en over de wer
ken aan do Wester-Schelde wordt het bevel ge
voerd door den vlag-officier, commandant der
Marine te Hellevoetsluis, die als zoodanig den
titel voert van „Commandant der Stelling van
de Monden der Maas en dor Schelde" en wiens
vredesstandplaats Vlissingen is.
Het reohtstreeksehe bevel iu de Stelling van
de Monden der Maas en van het Haripgvliet
wordt, onder de hoogére leiding van den com
mandant der Stelling van de Monden der Maas
crl der Schelde, uitgeoefend door een hoofd
officier der Marine, die als zoodanig den titel
voert vaü „.Onder-commandant der Stelling
van Hellevoetsluis" en wiens vredeestandplaats
Hellevoetsluis is.
Art. 3. Aan den in art. 1 genoemden stelling
commandant, zoomede aan den in art. 2 ge
noemden onder-oommandant, worden door
Onzen Minister van Marine een hoofd-officier
of luitenant ter zee leto klasse en door Onzen
Minister van Oorlog een 'kapitein van den
Generalen Staf, alsmede, voor wat betreft de
Stolling van den Helder, een kapitein van de
vesting-artillerie toegevoegd.
Art. 4. Dit besluit treedt in werking met in
gang van 16 Augustus 1916. („'St. Ct
Adspirant-aöelborst.
Het Kamerlid, de heer Bickon van IJssel-
monde beeft de volgende vraag tot dén Minis
ter van Marine gericht betreffende het open
stellen van plaatsen voor adspirant-adelborst
Blijken.: kennisgeving van den Minister van
Marine dd. 10 Juli 1915 („Ned. Staatscou
rant" van 11 en 12 Juli 1915 no. 160) zouden
dat jaar ten hoogste vier en twintig jongelin
gen worden toegelaten tot het met 1 Septem
ber* 1915 te Dordrecht te vestigen internaat
vim adspirant-adelborsten, terwijl hot aantal
definitief zou worden vastgesteld, wanneer
zou zijn gebleken hoeveel jongelingen geschikt
cn bekwaam waren om te worden toegelaten
tot (Ie 3de, 4de of 5de klasse der hoogere bur
gerschool 5-jarigen cursus te Dordrecht.
lie, aantal bezette plaatsen bedraagt thans
di ie (Memorie van Antwoord betreffende het
wetsontwerp no. 399 van het loopend zitting
jaar. bladp. 4).
Met begin September a.s. zijn door den
Minister opengesteld twaalf plaatsen („Ned.
Staatscourant" van 20 Juli 1916, no. 169).
Is de Minister bereid mede te deolen, welke
beweegredenen er toe hebben geleid, met Sepr
tember a.s. .slechts de helft van'het aantal
plaatsen van 1915 open te stellen?
Antwoord van den heer Ram bonnet, Minis
ter van Marine.
Tor beantwoording van do mij bij uw brief
van 26 Juli no. 433 toegezonden vraag van
het lid der Kamer den lieer Bichon van Us
ee'monde, heb ik de eer U Hoogedelgestrenge
het volgende mede te deelcn:
Bij d« openstelling in 1915 van 24 plaatsen
bij het Internaat van adspirnnt-adelborstcn te
Dordrecht werd uitgegaan van de mogelijk
heid, dat uit het aantal sollicitanten in ieder
van de drie hoogste klassen der H. B. S. een
achttal leerlingen zou kunnen worden ge
plaatst.
Waar omtrent de.n toeloop tot het Internaat
over geen gegevens kon worden beschikt, word
destijds niet voldoende rekening gehouden met
do mogelijkheid, dat allen of het meerendeel
der aciflpiranten geschikt zouden zijn voor het
volgen van het onderwijs in dezelfde klasse
van de H B. S.. Gevolg daarvan zou kunnen
.zi.jn een ongewenschte ingrijpende wijziging
fn de klasscn-indeeling bij die school, maar
tevens dot het aantal plaatsen, dat bij bet
Koninklijk Instituut voor de Marine to Wil-
icnifpcrd zou worden opengesteld in hot jaar,
dat een groot aantal jongelieden vatf het In
ternaat komt, te groote beperking zou moe
ten ondergaan. Dit, gevoegd hij cle omstandig
heid, dat het wensehelijk is in 1917 wederom
eenigo plaatsen bij het Internaat open te stel-
ion, deed voorloopig besluiten in dit jaar 12
plaatsen beschikbaar te stellen.
Evenwel ligt het in de bedoeling om, wan
neer mocht blijken, dat de aanmelding zoocm-
nig is, dat in iedere klasse acht jongelingen
de drie aanwezige inbegrepen kunnen
worden geplaatst, het- totaal aantal van 12
plaitoOn" te overschrijden.
ONZE CORRESPONDENTIERUBRIEK
per brief wordt niets beantwoord. Alle vragen
•vordon regelmatig en zoo spoedig mo
ge I ij k en geheel kosteloos door ons op
de beurt afgedaan, zoodat het overbodig is nog
weder eens bij nader schrijven antwoord te ver
zoeken.
Wio bij zijn vraag 3 cent postzegels insluit
krijgt apart „De Soidatencourant" toege
stuurd, waarin het antwoord op zijn vraag voor
komt. Geef steeds uw juiste en volledige mili
taire adre3 op. Vragen van burgers vvordsn
NIET beantwoord.
Deze officier ging met zijn oppasser en twee
man door een kuil, waar eens een huis had ge
staan, toen alle vier gewond werden door een
uiteenbafstende granaat en neervielen. Kor
ten tijd daarna sprongen vier gasgranaten om
hen heen en do verstikkende gassen kwamen
langzaam neerrollea in de verdiepte ruimte,
'J'wee der mannen waren slechts licht gewond
en zochten de nu betrekkelijk grootere veilig
heid boven den grond.
,;Ik probeerde me te bewegen", zeide de offi
cier, „maar de granaat had mij tamelijk ern
stig in de rechterdij getroffen en bovendien
voelde ik allo krachten mij ontzinken, toen ik
het gas inademde. Het was alsof ik tegen een
chloroform-verdooving worstelde en het laatste
dat ik mij herinner was een gevoel, dat slaap
en stilte heb best waren. Ik zou dan ook in
slaap gevallen en in enkele minuten dood ge
weest zijn.
Ge kunt u niet voorstellen waar ik was, toen
ik weder tot bewustzijn kwam. Ik zat stevig
vast tusschen de takken van een boompje, op
den hoogst gelegen grond in den omtrek en
op den grond onder mij lag mijn oppasser, be
wusteloos cn bloedende uit verschillende
vleeschwonden in zijn armen en BchoudcrB ver
oorzaakt door dezelfde shrapnell die ons allqn
getroffen had.
Dat kleine kereltje had mij 300 meter ver
gedragen, over.een terrein dat bijna onbegaan
baar was, terwijl oen kogelregen om ons heen
vloog en liij zelf bloedde uit een half dozijn
wonden. Men had hem gezegd, om als er gas
sen gebruikt werden een zoo hoog mogelijk ge
legen terrein op te goeken, en mij daarom in
