No. 278.
Vrijdag 26 Mei 1916
Orgaan voor Leger en Vloot.
m
Oorlogsnieuws.
Onder redactie van D. MANASSEN.
Japansche Aspiraties.,
(-SJ
Moed - Vrouwtje!
TWEEDE JAARGANG.
DE SOLDATENCOURANT
REDACTIE EN ADMINISTRATIE PALESTRTNASTR. 10, AMSTERDAM. DIT
BLAD VERSCHIJNT DRIEMAAL PER WEEK. LOSSE NUMMERS VOOR
- MILITAIREN! CENT. VOOR BURGERS 8 CENT, ABONNEMENT Bl.J VOORUIT
BETALING VOOR MILITAIREN 0.75, VOOR BURGERS/l.50P.KWARTAAL
Voor Advertentie» wende men zich tot ouzn Administratie, PaleMriuastraat 10
Amsterdam. Prijs der Advertentiën per regel 80 cent. Voor Ingi-zondwu Mede'
deelingen op do tweede, derde en vierde pagina dubbel tarief. Bij abonnement
reductie.
Uit een particuliere correspondentie uit
San Francisco, d.d. 4 April, in liet, ,,Alg.
Handelsblad", blijkt, dat het opzienbarende
artikel van den Japanscheu pubicist
Yoesaboero Takekosji ook in „De Sol-
datencourant" vermeld over de plannen
welke sommigen in Japan schijnen te koes-
teeren ten opzichte van de Nederlandsche
koloniën in Azië, ook in San Franscisco de
aandacht heeft getrokken.
Haar aanleiding' van liet artikel stelde de
«correspondent den secretaris van de Hamer
va-n Koophandel te San Fra-ncisoo, den heer
Converse, de vraag: „Welke houding kan
men verwachten, dat Amerika zal aan-ne-
men, als Japan onze koloniën aanvalt?"
Mr. Converse, die zich zeer heeft geïate.
sluiten, dat het Amerikaansch kapitaal be-
langen kreeg in Indië. Men dient te beden-
"jT^ja^'dat de laatste achttien maanden on
gemeen voorspoedig zijn geweest voor Ame
rika, en dat de beleggers naar nieuwe mid
delen omzien om hun geld rentegevend te
maken.
„Alleen in dit geval zou Amerika te be
wegen zijn, meer dan een diplomatieken
steun te geven aan Nederland, wanneer het
mocht geschieden, dat de Japanners da
„Zuidzee-eilanden", zooals zij den Archipel
noemen, trachtten te ontnemen, aan Hol
land.
„De wereld wordt nu eenmaal geregeerd
door eigenbelang en daarmede heeft men
rekening te houden. Zoolang dit belang niet
wordt geschaad, heeft het, volgens de zoo
goed als algemeen geldende opvattingen,
geen zin, zich een oorlog op den hals te ha
len, dien Amerika zeker niet wenscht. Mocht
°s HAWAÏ
ttVAKE-d/L
-
-
■y. ml"-*-'
ft
MARSHALL-£/L.
PML IP/JNÊH -
W or o
lADfi>or/£M-£/c..^
■j' (-Japan)
/dapanj
ra
■'h <5£3 ÓUAF#
.it
t
Deze kaart van den Pacific Ocean toont met een enkelen blik hoe de belangen
van Japan en de Vereenigde Staten nauw met elkander in aanraking komen,
vooral na de verovering door de eerste natie van de nieuwe Eilanden, die Duitscli
gebied waren vóór den oorlog.
xesseerd voor de- JavaPacific-lijn en een
I ernstige studie heeft gemaakt van de han
delsmogelijkheden met Java, haalde bij deze
vraag even de schouders op.
„Men moet," zoo zeide liij ongeveer, „in
Holland niet al te zeer bouwen op de hulp
van Amerika, wanneer het zoo ver mocht
komen, dat de Japansche expansie-idee zich
uitstrekte over Nederlandsch-Indië. Wij
hebben te weinig belangen in de Ne
derlandsche koloniën, dan dat wij ter ver
dediging daarvan ons een oorlog op den hals
zouden halen met een land, dat tweemaal
zóóveel-en tweemaal /.Ou snel dreadnougni^
bouwt als wij. Waarschijnlijk zou er langs
diplomatieken weg wel geprotesteerd' wor-
dén tegen een dergelijke agressieve houding
van Japan, maar ik betwijfel of zulk een
protest zou worden gevolgd door een daad
werkelijke hulp.
„Het eenige middel voor Nederland om
Amerika te bewegen hulp te verleenen in
zulk een geval, als hierboven bedoeld, zou
zijn, dat Nederland het Amerikaansche
kapitaal ertoe zou weten te brengen zich te
interesseeren voor de koloniën.
„Dat is nog niet zoo ondoenbaar.
„Wanneer men de geschiedenis nagaat
van de participatie der Nederlandsche kapi
talisten in de bntwikkeling van Amerika,
dan komt men tot de conclusie, dat deze
Nederlanders vaak hun kapitaal hebben ge
waagd in ondernemingen en landstreken, die
minder kans op een zekere belegging gaven,
dan thans door de Nederlandsche koloniën
aan het Amerikaansche kapitaal kan wor
den aangeboden,.
„Het zal er geheel van afhangen, op
welke wijze men de Amerikaansche kapita
listen zal kunnen overtuigen van de wen-
schélijkheid hunner deelneming in de ont
wikkeling van Nederlandsch-Indië. Zij zou
den de zekerheid moeten hebben, dat hun
alle mogelijke faciliteiten zullen worden ver
leend en vooral, dat zij niet achter zullen
staan bij de Nederlanders in de koloniën of
bij de vreemdelingen, die daar reeds belan
gen hebben.
,,Eeu ander middel zou zijn, dat men
hier te lande een groote Indische leening
trachtte te plaatsen. Dat zou evenzeer iu-
Van 0iilk eene achterstelling is ons. zegt
*t „Hbl.", niets bekend. Vermoedelijk doelde de
heer C. op' het verleenen van mijnbouw-conces-
siën, waaraan echter in het algemeen voorwaar
den zijn verbonden, die voor allen gelden.
Schets uit den mobilisatietijd
door
Sergeant DE KRIEK, 34e Bat. L. W. I.
(Nadruk verboden.)
Nog moe-a an voelend de drukte van late Za-
terdagavond-bed lijvigheid en geregelde» aan
loop in 't winkeltje en 't bakkerijtje, dat sinds
'de Augustusdagen, do dag<vn»dat Wint op was,
aan do zorgen van haar en Jan den knecht
was overgelaten, werd ze dien morgen wak
ker.
Jongen, ze had me dan weer een weekje ach
ter den rug.
Toch wel heerlijk, dacht zo, dat, nu 't onver
mijdelijke dan toch had moeten gebeuren, het
wegroepen van Wim, hij niet meer kon naloo-
pen hun affairetje, zij zich dubbel geprikkeld
voelde het zaakje", hun zaakje, met haar
jeugdige vrouwtjes-ijver op gang te houden.
En ook Dirk, de knecht, die van aanpakken
wist, had begrepen, dat nu de baas weg was,
't zijn plicht was zich te beijveren voor de bak
kerij als was 't zijn eigen gedoentje. Danig
geboft hadden zij met zoo'n flinke arbeids
kracht.
Och, die eerste mobilisatiedogen!
Scheen het niet, of alles zou ten onder gaan
onder den druk van do zorg der tijden Of al
les, waarvoor zij jaren in haar dienst en Wim
in zijn betrekking als hakkersgezel hadden ge
spaard, opgepot to.t verwezenlijking van hun
ideaal, het bezit van het bakkerijtje, zou ver
loren gaan.
Van Beumen f 4.28, v. Guulen 3.96 plus
UiO reataat vorige week, Jubhe^ f 5.02,...
nu echter dit belang wel in bet gedrang ko
men, dan kan men er op rekenen, dat bet
kapitaal in Amerika nog wel zooveel in
vloed beeft, dat het de regeering en bet volk
ertoe bewegen kan door bet verklaren van
den oorlog te trachten die belangen te be
schermen.
„Bovendien, en ik meen dat dit nog de
beste oplossing zou zijn, zal het feit, dat an
dere naties weten, dat Amerika groote fi
nancieels en industrieel® belangen heeft in
Indië, naast commercieele belangen, een
eyentu-eelen aanvaller ervan afhouden aan
zijn opzet gevnl-j.te geven,"
De Japansche aspiraties hebben in Ameri
ka reeds langen -tijd de aandacht getrok
ken. Men beziet die hier van een Ameri
kaansch standpunt, gelijk te begrijpen is,
en de vraag, die iu Amerika gesteld wordt,
is: „welke gevolgen kunnen voor ons de eer
zuchtige bedoelingen van Japan hebben?"
Op deze vraag is een antwoord gekomen
van een hoogleeraar, die Japan sedert vele
jaren kent, en die in aanzien staat bij velen
der hooggeplaatsten daar te lande.
De hoogleeraar in quaestie, professor dr.
Frederick Starr, is dezer dagen te San
Francisco aangekomen van een reis door
Japan, en heeft een resumé gegeven van
zijn bevindingen, opgedaan in Japan,
„Men zegt," aldus dr. Starr, „dat sedert
de oorlog in Europa begon, een duizendtal
nieuwe millionaire zijn gemaakt in Japan.
„Of nu dit aantal correct is of niet., zoo
veel is zeker, dat een groot aantal Japanners
zich enorme rijkdommen verworven hebben
in de beide laatste jaren.
„De abnormale verschepings-condities, de
hooge waarde van staal eu ijzer, de vraag
naar ammunitie en oorlogsbehoeften; de
noodzakelijkheid om niéuwe corporaties op
te richten om te voorzien in allerlei zaken,
die andere naties niet meer konden leveren
dit alles heeft het zakendoen in Japan
een meer dan gewone levendigheid gegeven.
„Alle stoom vaart-maatschappijen doen
enorme zaken en maken handen vol g/J&.
„Een maatschappij, opgericht na het be
gin van den oorlog, beeft thans reeds 600
aan dividenden uitgekeerd.
„De beurzen te Osaka en Tokio hebben
tooneelen vertoond van nooit-gekeilde op
winding. Aandeelen, waarop nooit meer dan
6 werd uitgekeerd, werden verhandeld
van 200 tot 300
het werd voor haar een reuzensom van
cijfers, maar steeds aangroeiend, en bij
elk nieuw bedrag werden bij haar al -te
zware vrouwtjes-zorgen nog nieuwe 'bijge
voegd. Ze kwam nu tot een totaal bedrag
Tan ruim 400 gulden. En daarvan moest
haar leverancier ruim 300 gulden en aan huis
huur over drie maanden ruim. f 99 worden be
taald, zoodat zij, wanneer elke achterstallige
schuld aan haar werd voldaan, zij juist uit
haar neerdrukkende zorgen zou zijn bevrijd.
En.in kalme kordaatheid haar' plan bera
mend, overlegde zo bij zich zelf volgende week
zelf met Jan mee te gaan, 's morgens met den
broodwagen en bij de klanten aandringen des
noods met klem van redenen op afdoen van
achterstallige -schuld en contante betaling.
Maar dan weer overlegde zij of zij niet daardoor
op 't spel zette haar klandizie te verliezen,
immers juist de kleine winkeltjes moesten hoofd
zakelijk bestaan van poffen en halen van de
een in do andere week.
Niet dreigen zou zij met niet meer leveren
van brood; maar met juistheid onder het oog
brengen baar toestand.
En 's Maandags was zij er op uitgetrokken
met Jan, de zorg voor het winkeltje overlatend
aan vader, die was ingewijd in do bróin en wit
gebuildeeu ongebuilde bakkerij-geheimen.
Toen de oude man alleen zat achter het winkel
tje, in het opkamertje wachtend de klanten,
viel z'.n oog op 'n ineeugefrommelde courant,
waarop naar hoven met- de advertentie pagina's
met vet gedrukte letters het woord ..Geld"
prijkte.
Begecrig had hij de' courant gegrepen en
gelezen, dat geld verkrijgbaar was met gemak
kelijke aflossing.
Ja, 't zou wel van een bank zijn. die natuur
lijk stipte nakoming van de aan te gane con
ditiën eischte, maar voor 't oogenblik zouden
zij er 'toch mede geholpen zijn en bij nog
„Het goud hoopt zich op, en de regeering
is ten einde raad, wat het met dezen goud
voorraad moet doen.
„Te Londen en in andere financieele cen
tra zijn groote voorraden goud in bewaring
gegeven, op vorderbaar door de Japansche
regeering.
„Het is dan ook niet vreemd, dat daar
zulke condities gelden, de Japansche natie
extra-vagante denkbeelden koestert.
„Nog minder is het te verwonderen, dat
de expansie-idée meer en meer veld begint
te winnen. Reecls lang is het de politiek
geweest van Japan, nieuwe gebieden te ver
krijgen of te controleeren; da door dit land-
voorheen op dit gebied gevoerde, politiek,
verzinkt echter geheel in het niet, vergele
ken bij hetgeen het, thans voorheeft. Gedu
rende den oorlog heeft het zich reeds mees
ter gemaakt van Tsingtau en de Duitsche
eilanden in Polynesië. Maar daarmede is
nog volstrekt geen einde gekomen aan de
mate van zijn tegenwoordige hoop en ver
wachtingen.
De verdere beschouwingen van dr. Starr
leiden den briefschrijver tot de slotsom dat
de goede verstandhouding met Engeland
gevaar loopt, om te slaande kans bestaat
van oorlog met Engeland, terwijl boven
dien Japau reeds in oorlog is met de Teu-
toonsche bondgenooten. Het heeft er dus
alles van, alsof het gaan zal tussohen Ja
pan en Engeland, het laatste laud gesteund
door Amerika en al wie er nog meer belang
heeft in Oost-Azië, namelijk Frankrijk en
Nederland.
Wellicht loopen wij liier de geschiedenis
te ver vooruit. Maar dat Japan steeds stou
ter droomen koestert, om alle Aziatische
landen uitgenomen, waar Rusland
heerscht onder zijn scepter te brengen,
blijkt meer en meer. En voorts kan men
aannemen, dat Japan nooit dichter nabij
de verwezenlijking van dien droom is ge
weest, dan thans het geval is.
in den reuzenstrijd.
Uit Amerika is een heuglijke boodschap
goktmital, eeniwg» njk© tijding, die d^xdoj/
op een spoedigen vrede versterkt, zooals
nog geen ander bericht of gerucht heeft ge
daan. President Wilson der Vereenigde Star
ten heeft 'een vredesbemiddeling aangekon
digd. Iu een vergadering van 100.000 per
sonen lieeft ili ij Te Charlette in den staat
Ncord-Caroüna verkondigd, dat de tijd voor
de Vereenigde Staten was gekomen om hun
diensten aan de oorlogvoerende naties van
Europa aan te bieden ter verkrijging van
vrede. Natuurlijk is dit nog geen vrede,
maar het brengt ons dien nabij in afzien-
bareii tijd. Het bericht komt, op liet
oogenblik, dat we dit schrijven, nog alleen
van Duitschen kant. Het is bovendien lang
niet zeker, dat de strijdvoerende partijen alle
de bemiddeling aanvaarden. En indien wel,
is het nog niet zeker of zij zich met elkaar
kunnen verstaan. In elk geval moeten wij'
rekenen op maandenlange onderhandelin
gen, en zoolaifg blijft het oorlog, blijft
voor ons land de mobilisatie. Doch' wat doen
een paar maanden er toe, indien Neder
land dé zegen te-beurt valt buiten dezen
verwoestenden volkerenkrijg te blijven?
Wat onze hoop op een spoedigcu vrede ver
sterkt, is, omdat er, zooa'ls president Wil
son zegt, een stilstand in de oorlogsgebeurte
nissen is getreden. De mogendheden kunnen
nog jaren strijden, maar wie hunner is zeker
van een overwinning? En dan gebiedt zeker
aan alle kanten de menschelijikheid om de
wapens neer te leggen.
Dinsdag was het een jaar geleden, dat
Italië aan den oorlog deelnam. Men heeft
in Oostenrijk en in Italië dien dag niet
vergeten. Maar natuurlijk wekte die her
denking verschillende gevoelens 'op. Wij
zullen ons daar niet, iu verdiepen, maar
willen er alleen op wijzen, dat dit jaar oor-
logvoereus maar bitter weinig verandering
heeft gebracht in do positie van beide rij
vlijtiger aanpakken zou de aflossing geen be
zwaar zijn.
Doorgedacht had hij toen verder naar moge
lijk een andere uitkomst, maar telkens draai
den ten slotte tocli zijn gedachten weer om de
vetgedrukte advertentie, en de gedachte zette
zich vast in z'n hoofd van door deze adverten
tie lekker uit den brand te zijn, leek het hem
het. behoudmiddel tegen algelioelen ondergang.
Een poos later kwam zijn dochter thuis, ver
moeid en afgetobd door het ongewone dei-
lange afstanden, waarbij het doel, het niets
opwekkende doel, nog meer op haar had inge
werkt:
Vader kwam niet dadelijk met z'n ontdek
king. vreezende voor de met kracht van argu
menten beweerde meening van zijn dochter...
Nu, dan nog liever wat meer er op uit, nog
meer met argumenten aangetoond bij den leve
rancier eu den huisbaas, dat, zij alles in het
werk zou stellen, om hare schuld zoo vlug mo
gelijk af ie doen en voor haar wmwelijke of
fervaardigheid zou het hart van dezen dan
toch wel te vermurven blijken.
En zie, van lieverlede was het begonnen.
Was er eer. wonder gebeurd
Was haar vrouwtjes-ijver daartoe in staat
geweest? Do afdoening van oude broodschuld
was geleidelijk binnengekomen, de verkoop in
het winkeltje vlotte uitstekend en haar ijver
ktr.de geer grenzen.
Vader en Wim hadden begrepen, dat zij niet
te veel van haar krachten mocht vergen, daar
dit zich anders den een of anderen tijd zou
wreken, maar haar alles opofferende liefde
voor hun zaakje dat nu zoo lekker ging, deed
haar in den zevenden hemel vertoeven.
'b Was. of alles een ander aanzien had ge--
kregen na den tijd van misère, of zelfs do
kanarie begreep, daar zijn gezang vroolijker
en opwekkende/ leek dan voorheen, of de
kamer in vroolijker zonlicht baadde dan
ken. De Italiaansehe troepen Üiebben de
Oostemij ksche grenzen overschreden, doch
nergens zijn zij ver in het vijandelijk land
doorgedrongen, nergens hebben zij een ves
ting van belang, een groote stad in hun
bezit gekregen. Görz en Triest zouden spoe
dig in hun macht vallen, dachten zij, alleen
het eerste zijn zij dicht genaderd, maar heb
ben het nog niet.
Daarentegen heeft de oorlog op het
kantje af een jaar moeten duren, voordat
de Oostenrijkers een zegepraal van betceke-
nis aan hun kantv hadden to boeken. Het
is waar. dab zo meer hadden te doen dan de
Italianen te bestrijden, ook aan het uitge
strekte Russische front hebben zij hun mil-
lioenen staan, Iu de laatste dagen eerst
hebben zij een ernstig offensief opgevat
tegen de Italianen. Zooals men weet, niet
zonder succes. Het leek, in Tirol, een poging
tof. doorbraak, en dat dio zou gelukken,
scheen niet geheel onmogelijk, de Italianen
weken terug. Een doorbraajk hier zou
over de geheele linie, ook voor het Ison/.o-
legeli', noodlottig geworden kunnen zijn,
en de Italianen hebben dan ook reserves
•jaten aanrukken voor een ^krachtig verzet.
Heb gevolg daarvan was, dat de Opstenrijk-
fche troepen óf tot staan werden gebracht,
óf in elk geval niet zoo vlug meer vooruit
kwamen. Vooral in in het Ast.icodal komen
échter de Oostenrijkers nog vooruit; langs
'de Etech zijn de aanvallers niet veel verder
gekomen. Zij' schijnen liet nu gemunt te
hebben, op de vesting Arsiero, en deze ligt
reeds onder het bereik der Oostenrijkscke
kanonnen, wat de zware Skodamortieren
Vermogen, weten we wel.
Wat den strijd om Vejdun betreft, die is
pog steeds in vollen gang, met successen
aan beide kanten. De Fransche berichten
échten den tóestand zoo weinig ongunstig,
dat zij durven juichen na don vloed komt
de ebbe, en de Duitsohe inval in onze.li-
niën ebt thans terug. Dit is, wat de jongste
dagen betreft, wel hier en daar heb geval,
maar de winst der eerste weken van het
Verdun-cffensief handhaven de Duitschers
nog steeds. Een gedeelte van het in de
laatste dagen door de Duitschers bezette ter
rein hebben de Franscben echter her
wennen, waar tegenover staat, dat Duitsche
troepen een heuveltop bij Vaux, door de
Franscben bezet, weer in hun bezit kregen.
Hevig woedt de strijd nog steeds bij den
fiiurL-Komme en bij hoogte 304.
In Mesopotamië rukken thans de Engel-
schen op. Het leger van generaal Gorringe,
afgezonden om generaal Townshend en zijn
mannen te ontzetten, is nu ongeveer geko
men tot de plek, waar de laatsten waren
ingesloten door de Turken. Jammer, dat
Townshend het niet zoolang heeft kunnen
uithouden. Het verbaast echter wel eenigs-
zins, dat de Turken, die nu toch het inslui-
tingsleger bij Koet-el-Amara tot hun be
schikking kregen, de Engelschen thans niet
hebben weten tegen te houden. Doch waar
schijnlijk zijn veel Tur ksche troepen ver-
vo.erd naar andere meer bedreigde punten,
zooals Bagdad en Mosoel.
Zooals men' ziet, duurt 'op verschillende
fronten de strijd hardnekkig voort. En in
de verschillende landen bereidt men zich
voor op den verderen duur van den oorlog.
Dit spreekt van 'zelf. Duitschland doet zijn
bést zich economisch te versterken. Men
weet, dat daar geleden wordt, en niet alleen
aan het front. In sommige streken is aan
vele dingen, die wij niet kunnen missen, nij
pend gebrek. Men meent, dat dit niet alleen
ligt aan 't ontbreken van de eerste levensbe
hoeften,' dat deze er wel in voldoenden voor
raad zijn, maar achtergehouden worden.
Daartegen zal nu de strijd worden aange
bonden. Er is een president van het depar
tement van oorlogsvoeding aangesteld; dit
departement en de man, die er aan het
hoofd staat Von Batocki, thans opper-
president van Pommeren zullen met
bijna onbeperkte macht voorzien worden en
men spreekt reeds van een „levensmidde
len-dictator". Men hoopt van de nieuwe or
ganisatie het beste voor de volksvoeding in
Duitschland, ook omdat over een paar
maanden de nieuwe oogst komt en dan het
ergste achter den rug zal zijn. Voor dit jaar
althans.
vroeger, of alles een verandering ten goede
had ondergaan.
En nu, nu zo lag op dezen Zondagochtend
in welbeliagelijke rust, na alle drukte van
den Zaterdag, nu ba dien tijd van misère
door liaar kordaat optreden 'het zaakje er weer
bovenop was gehaald, nu genoot ze van wel
tevreden zelfvoldaanheid. Vader hoorde ze
reeds beneden bezig aan z'n liefhebberijtje, 4e
verzorging van hun tuintje en het opfokken'
van hun jonge kippetjes.
Feestdag zou- het. vandaag zijn in dubbele
mate. Immers, Wint kwam vandaag om te
vieren zijn jaardag in het gezellige woninkje,
door haar feestelijk voor deze gelegenheid ver
sierd met een prachtig bouquet 'rozen en
"Vim's stoel versierd met groen en bloemen.
Intens gelukkig voelde zij zich nu, haast
niet langer de komst van Wim kunnende af
wachten^ giffC zij naar beneden, groette
Vader, die haar feliciteerde met den jaardag
van Wim, en een toespeling maakte op haar
jolig blij gezi'cht.
Nu zaten zij gedrieën behaaglijk gezellig in
hun genotswoninkje, koutend gezellig gelukkig
samen zijnd. Toen daarna Wim ween' verteld had
van zijn bevindingen en eeq geval van een
dikken makker, die zich haast bijna overkoot
had gekregen, omdat hij vroeger nooit zoo hard
had gewerkt, het geschiedeuisje dat Wim koutte
in zijn overgelukkig gevoel met een dozijn
grappen, waarbij vader en zij het uitgilden
van pretlachjeo cn vader telkens, deed uitroe
pen. van: och. och die soldaten toch! stond
vader even daarna op en Wim's hand grijpen
de vol aandoening, sprak hij
„Wim op dezen heugelijken dag zijn wij allen
gestemd tot groote vreugde, een cadeautje kun
nen wij. hoe gaarne, jo niet aanbieden, gezien
de zorg der tijden, maar toch heb ik een kleine
verrassing voor. je bedacht, of ik eigenlijk niet,
iemand anders, een moed-vrouwtje, een tweede
In Engeland heeft men andere zorgen,
waaraan de regeering zich wijdt hoe men
nl. genoeg mannen krijgt om den vijand te
verslaan. Dit zal gelukken, verklaarde thans
Lord Kitchener in het Hoogerhuis. De
dienstplichtwet zal Engeland in staat stel
len om de legers op aantal te houden op
eeu wijze als nooit te voren is gezien. Dit
'beteekent niet zooveel, als men uit die woor
den zou opmaken, want vóór dezen oorlog
had het Engelsche leger geen bijzondere
waarde, rekende het land voornamelijk op
zijn machtige vloot. Thans wordt dit echter
allengs anders en volgens Kitchener zal En
geland thans het volle aandeel kurmen dra
gen in het groote conflict.
Engeland zoowel als Duitschland hebben
weer geld noodig, en moeten nieuwe oorlogs-
leeningeu uitschrijven. De oorlogsonkosten
beloopen voor Groot-Brit annië nog eiken dag
tusschen de 50 en 60 millioen gulden.
Dit alles wijst nog niet op eeu gezindheid
tot den vrede, doch deze moet men niet af
meten naar woorden in het openbaar ge
sproken. M: a. w„ het wil nog niet zeggen,
dat president Wilson bij de geallieerden aan
een doovemansdeur zal kldppen. Indien in
Duitschland duidelijk het verlangen naar
vrede wordt te kennen gegeven, er komen
allengs teekenen, dat ook Engeland reden
heeft om een einde te maken aan een moor
denden strijd, die blijkbaar steeds nutte-
loozer wordt. Mits de tegenstander niet te
hooghartig zij en zijn gewonnen gebied, in
't westen en in den Balkan althaus, opgeve.
Want Engeland zal gestand moeten doen
zijn belofte der bevrijding van België, Servië
en Montenegro, en Frankrijk zal geen voet
breed gronds van zijn gebied willen afstaan.
DUITSCHLAND.
Een nieuw oorlogskrediet-ontwerp.
Naar de „Voss. Zeit." verneemt, zal de
regeering nog in deze zittingsperiode op
nieuw bij den Rijksdag een oorlogskrediet
van tien milliard mark aanvragen. Het
vorige krediet zal weliswaar tot den zomer
voldoende zijn, maar de regeering wil den
Rijksdag de onaangenaamheden van een
zitting midden in den zomer besparen. Ver
moedelijk zal het voorstel daarom in de
week vóór Pinksteren worden ingediend.
Meer brood voer arbeiders.
BERLIJN. Volgens de ..Voss.Jótg." zai de tot
dusver betrachte zuinigheid mes de verwerking
van de voorraden van broodkoren het mogelijk
maken om eerstdaags over te gaan tot vc-rhoo-
ging der broodrantsoenen voor de arbeiders, die
zwaar werk moeten verrichten. De juiste
maatsfcaf van de verhoogingen heeft nog niet
zijn beslag gekregen, doch wordlt spoedig tege
moet gezien.
ENGELAND.
Een nieuw oorlogskrediet.
LONDEN. Eerste Minister Asquith
deed in het Lagerhuis het voorstel
tot verleening van eeu krediet van
300 millioen "p.St., vormende met de vroe
gere kredieten sedert het begin van den
oorlog, een bedrag van 2382 millioen p.St.
Het gemiddelde bedrag der uitgaven was
4.800.000 per dag, het hoogste, dab tot
dusverre is bereikt. Het is thans echter
verminderd tot 4.600.000 X.
De ver-hooging der uitgaven is ift hoofd-
zaak het gevolg van de leeningen aart de
bondgenooten en de dominions.
.Het was een feit, zoo zeide de eerste
minister, dat zonder de financieele hulp,
die. Engeland zich verplicht acht te verlee
nen en die het gaarne verleent, dé gecom
bineerde operaties niet krachtdadig en met-
succes zouden kunnen voortgezet worden.
Het Huis zou dus zeker geen aanmerking
maken op die verhooging der uitgaven, op
dat het geheele financieele, maritieme en
militaire samenstel, waarvan het succes af
hangt. krachtig gehandhaafd blijft.
LONDEN. Het Lagerhuis heeft het kre
diet met algemeen© stemmen toegestaan.
Het non-combattanten-bataillon.
Een correspondent van de „Morning Post"
beeft aan het kamp van het noncombattan-
tenbataljon, dat uit lieden met gewetensbe
zwaren bestaat, en welk kamp. „The Happy
Kenau", en in Wim's hand gleden de beide be
taalde rekeningen van vierhonderd gulden.
Een gevecht in het duister.
Tn de „Daily Chronicle" geeft Pluiip Gibbs
een treffend relaas van een der jongste gevech
ten bij Vimv aan het Engelsche front in
Frankrijk.
„Na twee dagen nat en somher weer. dat
observaties onmogelijk maakte, vuurde onze
zware artillerie een klein aantal projectielen af
om de Duitschers in hunne gedekte schuilplaat
sen to jagen. Een paar minuten later ontploften
een aantal mijnen met oorverdoovend geweld,
waardoor twee van de vijf oude Duitsche
kraters verwoest werden.
Nadat het langdurige gerommel van de op-
golvende aarde had opgehouden, kon men nog
juist hot staccato-geluid van een Duitschen
mitrailleur hooren. Toen volgde weer een ont
zettende ontploffing en een woeste vulkaan
van aardetwee van de nog door de Duitschers
bezette kraters waren tot een chaos geworden
en het machinegeweer was tot zwijgen gebracht.
Nu was het oogenblik voor den infanterie-
aanval gekomen cn dó mannen stonden gereed.
De eersten die uit de loopgraven kwamen waren
twee luitenants van do Royal North Laucashi-
res, die met hunne manschappen voortsnelden
naar den eenigen mijnkrater, ver weg naar
links, die nog niet door een mijn verwoest
was.
De vijand was in een toestand van zenuw
overspanning geraakt, zooals ook wel te be
grijpen was, want de mijnontploffingen hadden
een groot aantal van hen gedood of gewond en
daarbij kwam nu het hoerageroep der groepen
aanvallers die ook bloed wilden zien.
Door de duisternis heen schitterde nu een
Valley i' is genaamd, een bezoek gebracht.
De tenten Jiggen zoo ver van do gcrechts-
hnie, dat hot kanon nauwelijks meer wordt
gehoord. Niets verbreekt de gemoedsrust dor
„Conscientious Objectors", of het moesten do
minder vriendelijke benamingen zijn, dn:
sommige vrouwen cn mcii-jes, wanneer zo ho
kamp passeeren, den tent-bewoners tooroejKvi
De bclcedigingen worden Overigens met dm-..
telijko lankmoedigheid aanvaard. Trouwens,
voor conversatie zouden de mannen toch niot
veel tijd hebben. Van re - uur 's morgens tot
zes uur 's avonds zijn ze druk bezig met liet
heratollen van «poorweglijncn, het aanbrengen
van zand eu «te-enen het we:kon met schop
en spade.
De superieuren zijn uiterst tevreden over
het gedrag hunner ondergeschikten, dio voor
't nx-erendeel nooit handenarbeid liobbeu ver
richt en eerst aan het loven in de open lucht
moesion gewennen.
Verreweg de moesten bcbooren tot een gods
dienstige «'Cite, dio.der „Plymouth Brethren".
„7'ijt gij ook eeu Plymouth Brother", vroeg
ik een der mannen die ik in het kamp oirtmoet-
to en wiens leeftijd :k op ongeveer dertig ja3r
schatte,
,Neen, luidde 't antwoord, ik ben Roomsch-
Katholiek".
„Waarom hebt ge dan gemoedsbezwaren?"
„Omdat ik Duiticher ben luidde 'fc pnver-
waohte antwoord.
Men vertelde mij. dat de man in Londen
een winkel had, dio door een born uit. een
Zeppelin zwaar beschadigd werd. Zijn ouder--,
waren in Duiischland geboren <n hoewel hij
Britsch onderdaan K weigerde hij tegen do
Iandgenooten van zijn vader te strijden.
De nieuwe afweerkanonnen.
Een medewerker aa-n de „Daily Express'*
schrijft
„In het begin van den oorlog, vóór do Duit
schers gelegenheid hadden gehad om do ui'.wer
king van a/weerloanonnen to leeren kennen,
werd algemeen aangenomen, dat het tamelijk
was om op iets mee- dan 1300 motor hoogte
te vliegen. Het bleek echter spoedig, dat pro
jectielen uit machinegeweren gemakkelijk zoo
hoog reikten en zelfs het vliegen op 2000 meter
hoogte nog onaangenaam konden maken.
Als veiligheidsgrens werd toen 2500 meter
aangenomen, omdat de mitrailleurs zoo hodg
niet konden schieten en dat, ofschoon deze
hoogte nog binnen schootsafstand van de af-
weerkanonnen was. dezo toch niet, nauwkeurig
genoeg konden gericht worden of de kanonniers
nog niet genoeg geoefend waren om op die
hoogte nog iets dragelijks uit te voeren.
Toen. echter begonnen do Duitschers ai hun
aandacht, te wijden aan de constructie van hun
afweerkanonneu en dio niet alleen van. voel
greater typo lo maken,"inanr ze tevens zoo te
bonwen, dat zij red gemakkelijker te haatee-»
ren waren en veel juister schoten.
De .eerste afweerkanonnen hadden in den
regel een kaliber van ongeveer 75 mM„ thans
echter vindt men langs het. geheele Duitseh©
front af weer ba-tterijen van 180 mM. kanonnen,
vaak zodanig geplaalst. dat zij èen vuur»
bouquet in de lucht vormen.
Deze kanonnen worden zoo merkwaardig
nauwkeurig bediend, da-t. een a via tour, .dio op
minder dan 3500 nieter hoogte vliegt, er vast
op rekent, geraakt te worden als er ter plaatse
voel afweerkanonnen opgesteld zijn. Hun vuur
is zelfs op 4000 en 1500 nieter nog te juist, dan
dat een aviateur daar veili* zou zijn, tenzij hij
in een zeer snelle machine zit."
Engelsche vrouwen in oorlogstijd,
„The Daily News and Leader" bevat een
uitvoerig artikel van den bekenden schrijver
Wells, over de economische revolutie door,
den corlog iu het leven der vrouw veroor
zaakt.
Het kan niet ontkend worden, schrijft hij
o.a., dat de groote massa der Engelsche-vrou
wen wat haar optreden betreft onze stoutste
verwachtingen ver heeft overtroffen. Eaeven
min kan worden ontkend dat de v rouwenkies-
recht - beweging alle buitensporigheden ten spijt
er niet weinig toe heeft bijgedragen om onder
de vrouwen van alle standen zelfvertrouwen
aan te kweeken *n den wil der verantwoorde
lijkheid te ontwikkelen.
Het is niet alleen hc-t feit dat zoo vele vrou
wen zich voor hospitaaldienst ea liefdadig werk
hebben aangeboden, dat ligt in do lijn en ge-
schiedde vroeger ook. Wat ons in dezea tijd
als iets nieuws treft is dat zij zich ten opzichte
van alle mogelijke werk. op kantoren en ia den
winkel, hij den spoorwegdienst en achter den
motor van een automobiel, op het land "en als
bewaarster van de openbare orde zoo -buiten
gewoon bruikbaar en intelligent hebben be
toond.
In de munitiefabrieken, bij het hanteeren van
zware en dikwijls ingewikkeld© werktuigen, is
rood licht, dat dien genoden warboel van aarde
en menschen met een hellen rooden schijn over
goot en steeds weer stegen nu op verschillende
punten van de Duitsche linies roode pijlen op.
Even later stierven de roode lichten uit en
werden er andere vuurpijlen opgelaten, di© dit
stukje oorlogstooneel in een groen licht zetten.
De Duitsche artillerie gaf nu het antwoord
op deze noodsignalen en twee uren lang. werden
onze voorste linies met kanonnen van allerlei
kaliber, van houwitsers af tot mijnenwerpers,
beschoten.
Het vuur kwam echter te laat om het succes
der aanvalstroepen te beletten, die in da
kraters met groepen Duitsche granaten werpers,
welke trachtten de reeds verloren posities te
henremen, vochtten.
Dat waren uren van doodsangst voor velé
Duitschers, die daar ontzettend gewond en half
begraven lagen in den chaos van aardmassa's,
welke vroeger de thans dubbel omwoeld© kra-
terstellingen waren. Hunne kreten en jammer
klachten klonken boven d© kanonnen uit, het-
angstgegil van mannen, di© door zware aard-
massa's bedekt lagen, zoodat zij" daar gèvangèn
waren in diepe putten onder den kraterrand.
Zoo afgrijselijk waren die jammergeluiden,
ontlokt door angst en lichamelijke smart, dat
onze mannen, zelfs in het heetst van het ge
vecht, het niet verdragen konden. Zij riepen
tot de Duitsche bommenwerpers
„Wij zullen ophouden met vuren als jullie
heb ook doet, dan kunt ge de gewonden op
halenHoudt op met vuren, om. de gewon
den
Herhaaldelijk riepen onze mannon dit voor
stel, en onze bommenwerpers hielden op om
het antwoqrd af te wachten. Dit he&tond echter
uit een regen van bommen en dus duurde het
gevecht, maar ook het gekerm van de'hulpè-
looze en onverzorgde gewonden, voort."