Binnenland.
Legerzaken.
T3EÏ SOIjD ATE3V COP RANT yga.n Woensdag a <3= A/Eei X a X
gevolge van de terechtstellingen in Ierland.
Zoo zoude te Boston een vergadering zijn
gehouden, waar heftig to teer werd gegaan
en het afbreken van de diplomatieke betrek
kingen met Engeland werd geëischt en ver
langd werd dat de Amerikaansche gezant
zou protesbeeren tegen de misdaden tegen
menschelijkheid, moraal en godsdienst, die
in Dublin begaan zijn en worden. Ook in
de meeste katholieke kerken des lands zoude
voor de terechtgestelde Ieren gebeden zijn.
Behalve in Boston zouden nog in een
•aantal steden protestvergaderingen van
Ieren zijn gehouden, o.a. ook te New-York,
onder leiding van rechter Cavegan, die „de
Ierscho martelaars van 1916" huldigde.
Met groote geestdrift werd de Iersche repu-
blikeinsche vlag toegejuicht. De naam van
Casement werd door de vergadering met
bijvaj begroet, de namen van Carson en
Redmond lokten gejouw uit. Michael Ryan,
de leider der Redmondisten in Amerika,
zond een telegram, waarbij hij zich aan de
zijde der Iersche separatisten stelde.
Deze Duitsche berichten wekken dus den
indruk van een diepgaande ontevredenheid
van de lersch-Amerikanen, waarvan men
zich ia Duitschiand natuurlijk veel goeds
voorspelt of liever nog wat Engelands
aanzien in Amerika betreft veel kwaads
voor Engeland.
Vredesbesdiouwingen.
De „Corrière d'Italia" bevat ee"n artikel
van don leider der katholieke fractie in de
Ram er, markies Filippo Chrispolti, over liet
vredeswerk des Pausen. Hij zegt in dit artikel,
dat da Paus in zijn rondschrijvens en brieven,
die hij godurenclo den oorlog lieeft doen ver
schijnen de beide voornaamste redenen heeft
neergelegd, die een spoedige oplossing van het
Europoesche conflict in den weg staan. D©zo
zijnHet verbergen van de oorzaken en do
doeleinden van den oorlog, door allo partijen.
Chrispolti maakt een uitzondering voor Italië,
daar dit land zijn dool nauwkeurig heeft om
schreven. Evenals allo oorlogvoerend staten,
heeft ook Italië togen eén hinkenden vrede be
zwaren, doch in de geschiedenis is er nauwe
lijks één vrede gesloten, dio niet hinkend was.
Bismarck heeft door den hinkenden vrede van
Nikolsburg een der duurzaamste staatsverbon-
den, h.l. het bondgenootschap tussehen Oosten-
rij k-Hongarijo en Duitschiand, tot stand ge
bracht. Het is echter in ieder geval gewonscht,
dat de Paus zal kunnen verhinderen, dat na
den oorlog nog ergons do neiging opkomt, om
do wereld voor de tweede maal in een stroom
van bloed to dompelen. Met zijn diepen zin
voor de werkelijkheid begrijpt de Paus, dat het
voor alle partijen ©en zeer kostbar© les zal zijn,
dat zij tot de overtuiging moeten zijn geko-
en boe gering de veranderingen zijn, die men
et bloedvergieten kan bereiken.
OP ZEE.
De „Batavier V".
Omtrent het vergaan van de „Batavier V"
vertelde de heer A. M. Schram, uit Delft, dio
do rampspoedige laatste reis van dit schip
medomaakte, het volgende:
Dinsdagochtend, toen men zich in de.gevaar
lijke zone bevond, waren op last van den kapi
tein passagiers on bemanning, behalve, het
machinekamer-personeel, aan dek gekomen.
Omstreeks halfelf werd een vreeselijke knal
gehoord. Een groote donkere kolom rook en
vlammen drong uit .de machinekamer en eon
regen van wrakstukken, kwam neer op het
dek. Het schip, dat in 't midden gekraakt
was, begon onmiddellijk te zinken. Do heer
Schram zag, bij de aangewezen sloep komende,
dat men reeds bezig was deze te strijken, ter
wijl do inzittenden de touwen doorsneden
voordat hij plaats kon nemen. Naar achteren
gaande, was ook de andere hoot reeds in zee
gelaten. Na zich met ontzaglijke inspanning
door een chaos van balken cn binten te heb
ben gewerkt, sprong hij Jn zee. Het gelukte
hem al zwemmende een boot te bereiken, waar
men hem aan boord trok. Groot was de con
sternatie, toen deze boot lek gestooten bleek
te zijngelukkig bleef zij echter op do lucht-
vlakkcn drijvenal zat men bibberend van
koude tot de knieën in het water, gevaar voor
verdrinken was er bij de kalme zee niet. 't
Was bij deze schipbreuk een algemeen sauve
qui peut. Met bewondering sprak do heer
Schram over liet moedig gedrag van de stewar-
des, die geheel alleen zichzelf redde.
Nadat men ongeveer drio kwartier in de
booten op zeo had rondgezwalkt, werden de
.schipbreukelingen opgepikt door een En gel
achen treiler-mijnopi uiiüev, die allen veilig
landde te Yarmouth, waar do ontvangst aller
hartelijkst was.
Do heer Schram ve.rloor bij deze ramp al
zijn bagage, hetgeen voor hem een verlies van
500 a 600. gulden beteekent, daar hij niet ver
zekerd was cn de maatschappij voorloopig
niets vergoedt. Hij was echter overgelukkig
het leven er niet bij te hebben ingeschoten eii
zijn contanten te hebben behouden.
Op de Noordzee.
Men meldt ons uit IJmuiden:
Een tiental oorlogsschepen van onbekende
natie passeerden Zaterdagavond in noordelijke
fiohting op grooten afstand van IJ muidon.
Door eon Engelsche duikboot op zoe aan-*
gehouden.
De Zaterdag van Dronthehn met een la
ding gezaagd hout to IJmuiden aangekomen
gaffelscbooner „Remke", kapt. E. Brouwer,
heeft tijdens de afgeloopon reis een ontmoeting
gehad met een Engolscbe duikboot.
Eergisteravond (Donderdag) op 54° 9 min.
N.B. en 5° 7 nvn. O.L. kwam een duikboot,
welke do Engelsche oorlogsvlag voerde, dicht
voor Het schip opduiken, zoo vertelde de gezag
voerder, en deelde een der officieren van den
onderzeeër ons door den schoepsroeper mede,
dat wij zeil moesten minderen on hun orders
moesten afwachten. Dit geschiedde door ons
diredfc en wij dachten reeds dat de commandant
van do onderzeeboot bij ons aan boord een be
zoek zou brengen, doch deze dook onder en ver
dween wederom. Echter later op den avond
(omtrent 10 uur) kwam dezelfde duikboot weer
terug en zagen wij, dat wij werkelijk met een
Engelschman te doen hadden, met de I-I. 5.
Andermaal werd ons iets toegeroepen, doch dit
maal dat de commandant de scheepspapieren
wenschte m te zien en wij daartoe do seheeps-
boot over boord moesten zetten. Ook daaraan
werd door kapitein Brouwer onmiddellijk gevolg
gegeven en dn stuurman en een matroos bega
ven zich in de sloep om zich naar de lïö'te
begeven.
Aan boord van dit vaartuig werden de papie
ren ingezien en na accoordbev'nding wederom
teruggegeven met de mededeeling aan den stuur
man dat de reis kon worden vervolgd.
Deensche schepen leeggehaald.
Naar „Ekstrabla-
det meldt, dwongen de Engelsahen
dno Deensche stoomers, de „Moskou", de
Holm-Mad'' en c"> „Pennsylvania" te New
castle hunne geheel© koffielading te lossen.
De beide eerste booten werden reeds sinds
geruim en tijd to Newcastle vastgehouden.
De „Pennsylvania" kreeg verlof zonder la
ding de reis te vervolgen. Het blad schrijft
dat door het gebeurde in Denemarken ge
brek aan koffie dreigt to ontstaan.
Esn gevaarlijke tocht.
In de „Times" vertelt mrs. Yaue Ander
son, een bekend Ame'rikaansch schrijfster,
van een tocht op een half verwoesten onder
zeeër
Hij dokt thans ergens in een Engelsche
haven; de boegplaten zijn in stukken geslagen
en twee torpedobuizen werdefc ingedrukt. Two©
schotten zijn gescheurd, maar in do buizen be
vinden zich nog twee niet ontplofte torpedo's.
Dank zij de kwaliteit van de ontplofbare stof
fen en de juiste werking van het,' mechanisme,
dat slechts op één bepaalde manoeuvre reageert,
bleef de bcot voor algeheele verwoesting ge
spaard. 0
De Britsche admiraliteit gaf me verlof den
onderzeeër te bezichtigen en de officieren en de
bemanning te ondervragen aangaande alles wat
mo belang inboezemde.
Zod weet ik dan dat hij op een mijn geloopen
is en dat twee schotten uiteens'próngen. De
bemanning werd over dek geslingerd en geen
ruit bleef gespaard, maar de torpedo's ontplof-'
ten niet, de motoren bleven draaien, en in de
machinekamer welkten de pompen dadelijk
weder. De boot dook naar den bodem der zee
en van alle kanten stroómde liet water binnen.
Binnen tien minuten waren de machines
weder gesteld en de gehavende onderzeeër
stoomde huistoe, hetgeen een tocht van 300
mijlen beteekende.
„We wisten in 't eerste oogenblik abso
luut niet wat er gebeurd was", vertelde een
der officieren. „Alles lag onder en boven elkaar.
We waren zoo ver gedoken als we konden en
't leek er. niet naar dat we ooit weer aan de
oppervlakte gouden komen".
Do bemanning gedroeg zich schitterend. Vcor
de commandant nog een bevel had kunnen geven
was ieder al weder op zijn post. Na twee minu
ten werkten de pompen opnieuw en alles was
doodstil. Toen moesten de motoren omgegooid
worden, een oogenblik van spanning. Want, als
dat niet ging... t Gelukte. We voelden dat we
stegen... Het is altijd een eigenaardige gewaar
wording de zon weder te zien schijnen nadat
men „onder" geweest is... maar dit keer was
het anders. Wij kregen een kans om veilig een
naven binnen te loopen... Alles was nog niet
verloren... Zelfs 't Marconi-toestel werkte, dat
wil zeggen wij konden berichten uitzenden, niet
ontvangen. Met do boot was het treurig gesteld,
maar de machines werkten cn de periscoop
bleek betrouwbaar. Met eigqn kracht hebben
1 we de haven gehaald, 't Hing op éen haartje
•somsde zee was vrij ruw en wat er nog van
het eene schot over was werd door de golven
weggespoeld, maar... wo hebben het gehaald,
de onderzeeër en wij zijn ten slotte in veilige
haven beland...
Hofbericht.
H. M. de Koningin ontving ten paleize
Noordeinde te 's-Gravenhage, den heer
Johannes Irgens, die H. M. zijn ge
loofsbrief kwam aanbieden als buitenge
woon gezant en gevolmachtigd minister van
Z. M. den Koning van Zweden ,bij het
Nederlandsche ITof.
Premiën.
H. M. de Koningin heeft den m>u. van Finan
ciën gemachtigd, aan ambtenaren, militairen en
andere personen, die zich in zake het toezicht
op den uitvoer verdienstelijk hebben gemaakt,
uit den daartoe bij de begrooting aangewezen
post premiën toe te kennen, zooals hem zal
blijken noodig te zijn.
Lmienanf Ter Poorten.
Met het rechteroog van luitenant ter Poor
ten gaat, het nog niet geheel naar wensch,
doch op advies van de doctoren zal hij zich
in Europa onder behandeling stellen van een
specialiteit. Luitenant Ter Poorten vertrok
II Maart per „Jan Pietersz. Coen" naar Ne
derland.
Tal van uitgeleiders, onder wie vele offioie-
ren, waren aan boord om generaal Doorman
en luitenant Ter Poorten een laatst vaarwel
toe te roepen. Een groot© bloemenschat was
aan dek opgesteld. (Bat. Hbl.)
De nachtdienst bij dp Telegraaf
kantoren weder beperkt.
Bij het begin van de mobilisatie hadden
alle telegraafkantoren order gekregen ervoor
te zorgen, dat er 's nachts dienst gedaan
kon worden. Later is deze order beperkt
tot slechts enkele kantoren.
Op 31 Maart j.l. evenwel is de oude order
1 andbatterij en en bewakiugsscbepen hevig
beschoten werden, behouden terug.
Een brief van een jong Engelsoh officiert
Uit zwijgend Duitschiand.
(Vertolg en slot.)
De dérd© uitgewekene, een Schwoizer (melk
knecht) kalme, vrjj ontwikkelde man, zat met
zijn vrouw en zijn lange Duitsche pijp in de
keuken.
Ze waren nog maar kort terug en hij bad 't
Hollandsche brood en boter pas nog gegeten
als een lang ontbeerd© lekkernij. Z© praten om
de beurt., en ik luister rustig toe:
„Je verdient andera genoeg in Duitsch
iand".
„Behalre dienstboden. M'n dochter kreeg
in maande»-geen loon meer. „Je hebt den kost
en dat is al duur genoeg" zeggen ze overal.
Enkel voor 't eten kun je maar zat dienst
meisjes krijgen.*'
„Hebt u nu werk?"
„Nee, dat wisten we wél in Holland Is
ér ook hier en daar werkloosheid. Maar we
moesten 't riskeeren.
We hebben 't 'n heele poos uitgehouden de
vrouw kreeg de kaarten voor vleesch van vrou
wen, die haar man aan 't front was. JA. die
hadden toch geen geld, om 't vleesch zelf t©
betalen Maar ten lests had je soms in 'n
heele week tot viertien dagqg toe geen vleesch
jneer."
„Is 't zoo erg?"'
v'i Sf-eoi agÈ ft.ttou. Jfc h W»
De gebeurtenissen in den
Kaukasus en Mesopotamia
zijn wel van belang, meer dan
we eerst hadden gedacht.
Hardnekkig wordt daar ge
streden tegen de Turken, in
't noorden door de Russeni
in 't zuiden van Mesopatamië
door de Engelscken. Rukken
de eersten in den jongsten
tyd op, zoowel in den Kau
kasus naar 't westen, als uit
Perzië naar den Tigris, de
laatsten hebben een tegenslag
gehad bij Koet-el-Amara, waar
generaal Townshend zich met
meer dan 10,000 man moest
overgeven. De Turksche troe
pen. in ktesopotamië stonden
daar onder leiding van Desch-
mal-pacha, dien wij op ons
plaatje, op den. voorgrond, zien
afgebeeld. De andere officieren
vormen zijn staf.
ten te Yijfwege en Chistelnes. Duitsche
aeroplanes wierpen 15 bommen op Belfort;
de aangerichte schade was gering.
twaalf pond aardappels, maar 'n derde daarvan
kan je wegsnijden.
I et is er niet voor 'n arbeidersrpensch't
spek kost 4,8 mark 't pond, en als je 't bakt,
moet je je neus dicht knijpen. Groene zeep
2^ mark 'tpond. Je krijgt 'n achtste pond
boter in de week. Auslander-boter sting op 'i
papier. „Hoilandsohe boter" zeiden ze ik,
zeg: „mensch, 't mankeert je in je gedach
ten!" En dan, als je speurt, dat er boter in
't magazijn is aangekomen .mag je 's morgens
vier uur opstaan en naar de stad loopen. en
in de rij staan bis acht uur.
De vrouwlui krijgen elkaar bij de haren, wie
't eerst aan de beurt zal zijn. Een oude man
van twee en zeventig jaar is doodgedrukt om
zoo'n achtste pondje boter.O, maar er
gaan er zat dood van zwakke menschen,
Om acht uur komt de politie. ..Rnhig' blut!"
zeggen ze en ze stellen je in rijen van zeven
en bij zeven tegelijk mag je binnenkomen.
Olie kost zes mark de liter, en ga je huis uit.
als je buurman ze gebruikt, zoo stinkt dat!"
Al wat uit de neutrale landen nog aange
voerd wordt, gaat in de eerste plaats naar 't
front. Dat neemt 't Duitsche rijk de ver-
kooper in Duitschiand krijgt geen geld, maar
een Seliein menige vrij grooto koopman is
zoo z'n bedrijfskapitaal kwijt geraakt en is
haast failliet. Maar de soldaten klagen.ookI
Komen ze met verlof, dan is 't: Zend wat
-spek, of blokworst of zoo wat her. Je moet
't betrachten^ in sb loopgrgvea js 'fc 'e leven,
ITALIË.
Oostenrijk en Italië.
WEENEN. De gevechten aan het front
in Zuid-Tirol namen toe in omvang, daar de
Oostenrijkseh-Hongaarscho troepen ook op
de hoogvlakte van Lafraun tot den aanval
zijn overgegaan. De top van den Armen-
torra-rug is in het bezit der Oostenrijkers.
Op de hoogvlakte van Lafraim drongen
Oostenrijksch-IIongaarsche troepen do eer
ste, hardnekkig vex-dedigde, stelling binnen.
De troepen van aartshertog Karl Eranz
Joseph, bestaande uit Tiroolsche keizer ja
gers en een infanterie-divisie uit Liriz, zet
ten hun succes voort. Do Cima dei Laghi
en de ten noordwesten van dezen top gele
gen Cima di Nevole zijn genomen. Ook
werd de vijand verdreven van den Borcola-
pas. Ten zuiden van dezen pas vielen weder
drie 28 c.M. houwitsers in handen der
Oostenrijksch-Hongaarsche troepen.
Van den Col Santo dringen de Oosten
rijksch-Hongaarsche troepen voorwaarts in
de richting van Pasubio.
In het Brand-dal is Langeben (Anghe-
beni) door de Oostenrijkers bezet.
Zaterdag werden meer dan 3000 Italia
nen, onder wie 84 officieren, gevangen ge
nomen en 25 kanonnen en acht mitrailleurs
buitgemaakt.
De strijd in Zuid-Tirol.;
Over liet offensief der Oostenrijkers rn
Zuid-Tirol seint Leonhard Adelt dd. 17 Mei
aan het „Beid. Ta-gebl."
De eerste aanval had hoofdzakelijk plaats
aan het. plateau van Vielgereuhh on ten zuiden,
van Rovereto, benevens ten zuiden van het
Sugana-dal. Als sterk aangelegde ltaliaansehe
hoofdstelling verheft zich zuidwestelijk van
Borgo de langgerekte, 1500 meter hoog© Amen-
terra-kam, die ruim 1000 meter boven het
Sugana-dal uitsteekt. Door duizenden grana
ten van zwaar kaliber stukgetrommeld, werden
de eerste rijen loopgraven ©p den Armontèrra
stormenderhand genomen. Verdere aanvallen
brachten de Oostenrijksch-Hongaarsche troepen
nog dichter aan de bergkam.
De tweede plek; waar het gelukte binnen
te dringen, was ten zuidoosten van Rovereto:
Tussehen Etsch en Leno di Valnssa is de
Zugna-kam de ltaliaansehe hoofdstelling. Do
1257 meter hooge, noordelijke kop Zugna Tort a
werd na een vreeselijk roffelvuur 's nachts be
stormd. En men sloeg den vijand terug op de
plek, waar de Leno di Valassa en de Leno di
Terragnolo bij heb dorp Mosoheri samenvloeien.
Ook op heb plateau van Vielgereuth, dat ©enig©
honderden meters steil uitsteekt boven het Ver-
ragnone-dal, schoven zich de Oosteprijksche
troepen vooruit, onder samenwerking van hot
allerzwakste kaliber artillerie met de infan
terie. Oostenrijksoh-Hongaarsche liniën
gingen ihor vooruit |op de geheel© beten van
Soghio d'Aspio, Ooston, Costa Dagra tot en
met den 1700 meter hoogen Monte Marenia, die
onmiddellijk voor den grensberg Monte Maggio
en den Borcola-pas ligt. Ook hier wérd de ïta-
liaansch© bezetting, die het roffelvuur over
leefd had, bij duizenden gevangen genomen.
In d© Dolomieten vallen de Italianen aan.
Zij trachten ten westen van de Falzarego-weg
aan de Tre Sassi met den overgang naar liet
Abdij-dal ten westen van Passodistria en den
pas ten noorden van de Monte Sief terrein te
winnen.
In Ivarinthië trachten bersaglieri Potebba
bezet te houden. Hier zoowel als in het Flitsch-
bekken, in het Karfreiter-dal beneden de Krn
en voor het bruggehoofd van Görz is Oosten
rijksch-Hongaarsche artillerie aan het werk.
Op het plateau van Doberdo wordt verbitterd
gevochten om de nieuwe stellingen, die de
Oostenrijksch-Hongaarsche troepen door het
springen van mijnen ten westen van do ruïnes
van het dorp San Marti no del Carso verkregen
hebben. Ondanks het ltaliaansehe roffelvuur,
dat zij te doorstaan hadden, sloegen de Hon-
igaren en Roemenen van het infantorie-regi-
ment 4-3 mét handgranaten de vijandelijke
stormcolonne terug, terwijl tussehen La Eocca
ne den mond van de Timawo Egerer landstorm
den vijand tegen Monfalcono terugdrong.
GRIEKENLAND.
Duitsche troepen vertrokken.
LONDEN. Do „Times" verneemt uit
Saloniki d.d. 20 MeiHeden hier aan
gekomen deserteurs bevestigen, dat' hot
grootste gedeelte van de Duitsche troeven
-van de Griekoob-Servische grens is terug-
- genomen.
EGYPTE.
Bommen op Kaïro.
LONDEN. Twee vijandelijke aeroplanes
wierpen 16 bommen, grootendeels op de
Arabische wijk. Twee burgers werden ge
dood, 13 gewond. Ook werden vijf soldaten
gewond.
Do vliegers maakten 'gebruik van zoek
lichten, voor zij de bommen naar beneden
wierpen. 1
Afweerkanonnen verdreven den vijand
spoedig.
PERZIË.
Perzië en Engeland.
De Britsch© consul-generaal en de Britsche
kolonie zijn Dinsdag te Ispahan teruggekeerd
en genoten volgens de Engelscho bladen een
schitterende ontvangst van de zijde d©r Rus-
sisc-he 'militairen en d© Perzisch© bevolking.
VEREENiGDE STATER
De Amerikaansche leren.
De Duitsche bladen ontvingen draadlooze
berichten van den Wolff-cörrespondont in
Amerika, welke melding maken van groote
beweging onder de lersch-Amerikanen ten
dat zou je 'n dier niet eens gunnen. Dus de
vrouw spaart nog wat uit den mond van de
kinderen, om 't den man te sturen."
En dan kwamen dames van de politie (die
heeft ook vrouwen in dienst) nog j© kasten
nazien, of je niet teveel hebt van ineol nf spek
en zoo. Heb jo te veel ze pakken 't mee
cn geven 't aan.een, dio te kort heeft. Dan
krijg je weer 'n Schein...
't Goud hebben ze korts in de huizen ook
overal in beslag genomen, daar slaan zo munt
van. Krijg je weer 'n schein."
Ja, is dat secuur? Gisteren was er hier
naast nog 'n Duitscher, die kwam van z'n
familie afscheid nomen di© most naar die
veroverde stad, hoe heet 't ook weer?
„Warschau
„Ja, Warschau. Hij bracht z'n kinders
hier en z'n geld (allemaal papier, je ziet, niet
anders).
„Mij zie je niet meer terug, zei hij, maar
nu hebben de kinders 't geld tocli."
„Onze buurvrouw kreeg haar twee zoons
van 't front. Z© moestfcn dadelijk in 't bad.
want ze konden niet staan van 't ongemak en
't Ungeziefer. Dan moest ze ondcrtusschon de
kleerën zien te naaien, want, die zijn zoo rot.
Maar m' buurvrouw kon niet eens garen krij
gen allemaal op school gebruikt. Ja, de kin
ders stricken ©n flicken den lieelen dag voor 't
leger. En dan leeren ze intussckon van den
meester, dat er eten genoeg is, voor jaren, en
dat Duitsohlajid onoverwinnelijk jst'A
Buurvrouw vroeg: „Jongens, zeg nu eens,
hoe gaat 't jelui toch wel?" Maar nee, niks
vertellen, maar zoo stom voor zich kijken.
Geen een soldaat vertelt wat. Dat is verboden,
't Staat overal in do café's en in de treinen
aangeslagen."
„Nee maar jo kunt wel zien, ze hebben
er allemaal schoon genoeg van; 't is z© zoo
leed wio kolde pap. Zo zijn onverschillig, ze
vragen niet, hoe 't mot den oorlog gaat want
ze worden daar in d© Schützengraben zoomin
iets ge-waqr als...... de Duitschers in Duitsch
iand.
„D'r zijn er onder do burgers, die veel
militairder zijn dan do soldaten zelf. Er was
'n vrouw in de straat, die liane man was ge
deserteerd, maar dat mensch had geen loven
meer, zooals ze die getergd hebben. En alle
meubels en 't geld van do spaarkas in beslag
genomenLater hebben zo haar wat terug gc-
geven, omdat 't op haar naam beschreven sting,
manr baar man z'n harmonica wou ze niet
hebben. „Speel jelui daar maar Sieg op",
schreeuwde ze.
En 'toch ziet 't volk beroerdigheid van den
oorlog genoeg. Als ik 's avonds van m'n werk
kwam, zag ik niks als Kriippcl op straat... di©
z'n oogen weg, die z'n Wangbacken. Veel onge-
vaarlyke krankzinnigen, dio maar loopen t©
schudden met 't hoofd, en bij elk geluid op
schrikken. 'tls waar, al ben je half dood, z©
maken je.levend en sturen j© weer naar 't front.
Je kunt het soms vreemd zien, Jo zit in 'n
herberg, er komen twee groote knappe kerels
binnen. De kellnerin slaat ze den manteljas
open, allebei liebbèn ze geen armen meer. De
een had 't ijzeren kruis. Die had in 't begin
van den oorlog 's nachts 'n patrouille spalii's
verrast. Hij bad z© eigenlijk niet gezien, maar
geroken. Ja, die wilden rieken net als de
leeuwen in 'n dierentuin.
„Een man kwam torug was net vóór
den oorlog getrouwd. Z'n vrouw was bevallen,
nu zou, hij dan 't kind zienmaar hij kon
niet zién, hij was blind. ,,Is 't'nzoon?"
vroeg hij alleen. „Ja, we krijgen er tien mark
premio voor van de gemeente," zei de vrouw.
Maar weet je wat hij zéi? 'tls te akelig. „Jc
zou 'i kind tegen den muur kapot slaan,", zoi
hij. „Moet dat ook kanonnenvlcescli worden!"
Zo maken zich veel van kant. Bij ons in
do straat heeft er een, dio van 't front terug
kwam, zich in 't huis van z'n vrouw verhan
genop zolder, tussehen 'twaschgoed. ,11c
mot er toch aan," zei hij maar. „Van don Yser
komt niemand levend terug." -
Je ziet zóóveel gewouden, dat z© den
menschen niet meer opvallen. He zat te Duis
burg in de electrisclie. Daar droege-n twee
Rood© Kruis.soldaten een invalide binnen.
Hij kijkt rond hij verwachtte medelijdende
blikken. Niemand nam notitie van hom.
Komt een meneer binnen, di© over de vooruit
gestoken krukken struikelt. Dat was 'n ge
legenheid, om do aandaoht te trekkenDe
gewonde? kreunde, riep luid; „Kan je niet-
weer vernieuwd, zoodat tot nu toe 's nachts
woder alle telegraafkantoren waren openge
steld. Met ingang van Zaterdagnacht is de
toestand weder tot normale proporties
teruggebracht, en is dus de meer beperkte
nachtdienst weder ingevoerd.
Vrijgegeven.
Van do h t. 1. aangehouden partij cacao is
een aanzienlijk gedeelte aan do fabrikanten
voor wie zij bestemd waren vrijgegeven.
Eveneens is oen groot godeelto vrijgegeven
van de sedert geruimen tijd vastgehouden land-
bouwbenoodigdheden.
Wittebrood,
De minister van Landbouw heeft, bij wijze
van proef, van 26/27 dezer af vergunning ver
leend, des Zaterdags wittebrood te bakken.
Aan do Joodsche bakkerijen is de zelfde
vergunning voor den Vrijdag gegeven.
Meningitis,
De „St.-Ct." no. 119 en hot „St.bl." no. 191
bevatten een Kou. besluit van 19 dezer, waarbij
do wet van 4 Dec. 1872 (St.bl. no. 134),
houdende voorzieningen tegen besmettelijke
ziekten, van toepassing wordt verklaard op
meningitis cerebrospinalis epidemics.
Het besluit treedt in working met ingang
van 22 dezer.
Regeling der algemeen© (periodieke)
verloven.
(Bericht van het Algemeen Hoofdkwartier.)
Ie. In deze regeling wordt, tenzij iets gnders
uitdrukkelijk is vermeld, met „militair" be
doeld de dienstplichtige, behoorehde tot de
militie, de landweer of den landstorm en niet
in eenc tuclitklasse geplaatst zijnde. Uitgezon
derd zijn bovendien de dienstplichtigen van de
militie, die voor eerste oefening bij de depóts
°f bij korpsen van het leger onder de wapenen
zijn, zoomede het personeel van den land
storm, dat nog geen 8^- maand gediend heeft.
Voor de dienstplichtigen der militie wordt
als duur van den eerste-oefeningstijd aangeno
men 8£ maand.
Voorts worden onderscheiden .-
a. de militairen, zijnde gezinshoofden of in
overeenkomstige verhouding tegenover eenic
gezin verkeerende, alsook hoofden van zaken"
ondernemingen of bedrijven;
b. de overige militairen.
2e. Onder „compagniescommandant" wordt
mede verstaanescadrons-, batterij-, treinaf-
deeling- of detachementscommandant.
3e. Aan ieder militair der klassen a en b
vermeld onder le, die niet onder straf ver
keert, wordt voor zooveel de eischen van
den dienst zulks toelaten periodiek verlof
verleendaan die der klasse a tweemaal, aan
die der klasse b éénmaal per maand.
Een verlof duurt voor klasse a 2 dagen;
klasse b3 dagen.
De compagniescommandant is bevoegd t.oe te
staan, dat de beide verloven pér- maand van
een militair, behoorende tot klasse a, worden
samengevoegd tot één verlof van 4 dagen per
maand.
4e. Het vertrek met verlof mag behou
dens liet in de' laatste zinsnede van dit punt
estelde plaats vinden na afloop van den
ienst op den dag, aan den eersten verlofdag
voorafgaande. Do dienst mag in verband hier
mede niet vroeger worden beëindigd dan uit
anderen hoofde Is bepaald.
De verlofpassen of vervoerbewijzen worden
aan allen, die bij bet korps of onderdeel op
denzolfden namiddag of avond met verlof gaan,
op hetzelfde uur uitgereikt. Hiervan mag aP
leen worden afgeweken ten behoeve van hen,
die een bijzonderen c'lionst hebben verricht,
welke vroeger dan de algemeene dienst of
oefening is geëindigd.
Zij, wier woonplaats te ver van hun garni
zoen, kamp of kantonnement is verwijderd om
na afloop van den dienst nog vóór 10 uur des
avonds van den aan hot verlof voorafgaanden
dag hunne bestemming te bereiken, vertrek
ken den morgen van den eersten verlofdag,
doch genieten op elk verlof één verlofdag meer.
oo. De militairen van elke klasse worden
verdeeld in ploegen, die volgens een aan te
leggen roostor beurtelings op oen verschillen
den dag der week met verlof gaan, in dier
voege verschuivende, dat voor iedere ploeg op
haar beurt een Zondag in het verlof valt.
Zij, die volgens den roostor op Zondagna
middag of -avond (waaronder ook te verstaan
den namiddag of avond van algemeen erkende
Christelijke feestdagen) met verlof zouden
moeten vertrekken of des Zaterdagsavonds
van verlof zouden moeten terugkeeren, mogen
wanneer de dienst dat toelaat en zij vallen
in de termen der gunstige bepalingen, vermeld
in punt 9, ,des Zondagsmorgens of des Za
terdagsavonds t. v. vertrekken, respectievelijk
des^ Zondagsavonds terugkeeren.
I orenstaande bepaling zal in overeenkomsti-
gen zin zijn toe te passen ten opzichte van de
Israëlietische militairen op Zaterdag en Vrij
dagavond.
Het verkoop en of afstaan van verlofdagen
of verlofbeurtcn aan een ander militair is ver
boden. Ruiling van verlof beurten kan door
den compagniescommandant worden toege
staan.
6e. Gedurende verloven buiten het garni
zoen, kamp of kantonnement., mag door" mili
tairen als bedoeld in punt le, behalv© tijdens
de heen- en terugreis, burgerkleeding worden
gedragen.
Voor het dragen van burgerkleeding gedu
rende verlof in hét garnizoen of kantonne
ment is vergunning van den compagniescom
mandant noodig, die dezo alleen'dan verleent,
wanneer zulks in verband mét de betrekking
of heb bedrijf van den belanghebbende in dé
burgermaatschappij gewenscht moet worden
geacht.
7e. Verlofdagen, welke volgens den vastge-
stelden rooster zouden samenvallen met opge
legde straffen, gaan voor den betrokken mili
tair verloren. Verschuiving of verruiling van
verlofbeurten mag niet geschieden met de be
boter kijken naar iemand di© zijn lichaam aan
't vadei-land gaf!" En niemand lette er op!"
„Neen, weet u, wanneer ik 't klaarste
zag, hoe 't in Duitschiand gaat? Op weg naar
Holland, to Elten aan de grens.
„Een Duitsche vrouw zag me voor 'n schip
per aan, die heen en weer vaart naar Holland
daar lijk ik zeker op. Z© viel me t6 voet.
„Breng wat meel of wat brood mee voor m'n
kinderen", builde ze, „in Holland hebben ze
tooh zat." Dat is geen prettig gezicht, zoo'n
vrouw, die je te voet valt. Zulke d'ingen zie
je daar meer. Ambtenaren, Herrschaften, zag
ik voor 'n eenvoudigen Hollandschen arbeider
den hoed afnemen, ze smeekten: Ach, Horr
Hollander, breng wat eten mee voor ons, als
li weer bier komtVroeger zouden ze
den man niet aangekeken hebben."
Do verslaggever heeft eenvoudig genoteerd,
wat de menschen zeiden. Eén ding moet er
bij in aanmerking'genomen worden; de laatste
geïnterviewde zei dat trouwens zelf
Alle berichten kwamen uit de industriestre
ken langs do. grens. „Daar zit de menigte van
volle en er is geen landbouw genoeg, 't Gewas,
net als 't geld, dat is nooit waar de menschen
't het meest noodig hebben."
Ook wil ik er nog ©ven dit bij vermelden. Op
mijn vraag: „Zou er oproer kunnen komen",
waren alle antwoorden ontkennend. „D© Duit
scher is te gedisciplineerd,"
J. J. B.
Het volgend© is c-cn uittreksel uit een brief
van een jong Engelseh officier, di© aan do Uni
versiteit t© Cambridge studeerde toen do oor
log uitbrak. Vóór Ujj naar heit front vertrok
schreef hij den bwef aan zijnen vader, die hem
aan do „Times" afstond.
„Ik schat mijn kans om gowond te worden",
echreef luj, „op één tegen vier en die om gedood
©1" totaal invalid© t© worden op één togen tien.
Dat zijn tamelijk kwade kansen cn het zou
dwaas van mij zijn om nu t© gaan zonder mij
op het ergste voor te bereiden. Ik beschouw mij
zelf daaronf'als het ware reeds als dood. Draag
geen rouw voor mij als ik 6neuvelals ik sterf,
zal ik .-verheugd sterven.
Ik heb langer geleefd dan veel anderen en
mijn leven is zeer aangenaam geweest. Ontel
bare vermaken van "genotrijken en reinen aard.
heb ik iederen dag genoten. Ik heb geleerd mij
te verheugen in de grootst© werken, die den
mensbh heeft voortgebracht, in muziek en litte
ratuur en kunst. Alles wat ik van heb leven
heb gevraagd, heli ik gehadik zal gaarne ster
ven zoodra dat van mij geëischt wordt. En als
het niet de dood, maar iets veel ergers moet
zijn dat mij treft dan ben ik bereid.
Het eenige dat ik werkelijk vrees is het ver
lies van mijn beide handen of algeheele blind
heid. Dat zijn beiden in tussehen zeer onwaar
schijnlijke kansen. Als een kogel ergens in de
buurt van een oog "treft, dringt hij in den
regel in d© hersenen door. Maar toch gebeurt
het soms. Er zijn tot op het oogenblik m heb
Engelsche leger op de oorlogtooneelen 22 zulke
gevallen voorgekomen. Maar ook die vraag heb
ik onder de oogen moeten zien vóór ik dienst
namBen ik wel of niet bereid het leven in te
gaan als een blinde? U weet welk antwoord ik
mij daarop heb gegeven. De zaak waarvoor ik
strijd is die opoffering waard. En ik heb tot
diisverro een zoo aangenaam leven geleid, dat
ik, zelfs als ik de overblijvende jaren in duister
moet doorbrengen, zal vinden dat ik toch mèer
vreugde dan smart heb gehad".
De schrijver is inderdaad naar het front ge
gaan en heeft daar zijn kwade kansen geloopen.
Hij is bij de bestorming van Heuvel 60 gewond
geworden en wacht nu vol verlangen, om weder
naar het front te mogen terugkeeren.
FRANKRIJK.
Van het Westelijk Oorlogsterreini
PARIJS. Aan da linkerzijde duurde
Zondag liet verwoede gevecht tussehen
het bcacli van Aroccurt en de Maas
den geheelen dag voort. In een aanval in de
buurt van den weg van Esnes naar Hau-
court namen de Franschen twee loopgraven
der Duitschers.
De Franscheartillerie vernielde een klein
werk ten zuiden van heuvel 287, dat de
Duitschers den 18en Mei hadden genomen.
De Duitschers deden onmiddellijk daarop
een aanval op het oostelijk gedeelte van heu
vel' 304, drongen voor éen oogenblik een
loopgraaf van dé eerste linie binnen, maar
werden er totaal uitgeworpen.
Een hevige aanval door een Duitsche
brigade op de westelijke hellingen van den
Mort Homme werd gestuit door mitrailleurs
en tegenaanvallen van bommenwerpers.
Vijandelijke colonnes, die de aanvallende
troepen volgden, geraakten in het vuur der
Fransche batterijen en werden genoodzaakt
terug te trekken.
Aan de rechterzijde van de Maas leven
dig artillerie-duel in den sector van Douau-
mont. De Franschen namen in een aanval
de krachtig versterkte Augremont-groeven;
zij namen 80 gevangenen en maakten 4
machinegeweren buit.
Duiteohe aeroplanes wierpen sinds Zon
dag tweemaal bommen op Duinkerken. Za
terdag hadden zij 20 bommen geworpen,
waardoor zij 4 personen doodden en 15
wóndden. Een ander escadrille wierp Zon
dagmiddag 100 bommen op de voorsteden
van Duinkerken, waardoor 2 soldaten en een
kind gedood en 20 perïonen gewond wer
den. Aëroplanes van de geallieerden ver
volgden de aanvallers en schoten er twee
naar beneden toen zij de Duitsche linies
weder binnenvlogen. Een groep van 53 'En
gelsche, Fransche en Belgische aëroplanes
wierp onmiddellijk na den eersten aanval
250 bommen op de Duitsche kantonnemen-
Van het westfront.
Uit het Duitsche hoofdkwartier wordt'
aan de „Deutsche Tageszeitung" d.d.
17 Mei geseind:
Op een vrij groot gedeelte van het front,
voornamelijk ten westen van Rijssel tot in do
buurt ten zuiden van Roye, was het vijandelijk
artillerievuur zeer levendig en liet de vijand
groote mijnen springen. De trechters z n op
één na alle in ons bezit. In het gebied van
Verdun ontwikkeld© zich de besohieting der
Franschen van onze stellingen op hoogte 304
tob trommelvuur. Een infanterieaanval, die
daarna gedaan werd, verstikte echter in de
kiem. Ten zuiden van Atrecht probeerde de
vijand zonder succes een gasaanval.
Over een Franschen gasaanval, di© kort ge
leden in het Aisne gebied ondernomen werd,
meldt deze correspondentGebeel onverwacht
kwam bij een onzer divisies 's morgens om vier
uur het gasalarm, De Franschen waren over
breed front begonnen gas te blazen in de rich
ting van onze loopgraven, dat als een dichte,
grauw© nevel kwam aangolven, naar chloor
stonk en samentrekkend op de ademhalingsor
ganen werkte. Met tusschenpoozen van een half
uur lieten de Franschen vier van deze golven
op elkaar, volgen De nevel was zoo dicht,-dac
niemand naar zijn buurman kon zien. De man
schappen, die hun gasmaskers hadden voorge-
daar, hadden geen bijzonderen last van de gif
tige wolleen, die dqpr een hevigen wind spoe
dig verdreven en uit elkaar gescheurd wer
den, maar waarvan de lucht acht kilometer
achter het front nog was waar te nemen.
Slechts eenige manschappen, die uit nalatig
heid geen gasmarkers bij zich hadden, moesten
ten gevolg© van druk op de longen in het hos
pitaal in behandeling genomen worden.
Spoedig daarop trof een van onze granaten
het gasflesschendepót van den i ij and. Bij wind
stil weer zag men urenlang een reusachtige
zwarte nevelwolk boven de Fransche loopgra
ven liggen.
Van het Engelsche front weet Rossner aan
den „Berl. Lok. Anzeiger" van uit het Duit
sche hoofdkwartier het volgende mee te deelen
In het door Engelsche troepen bezette ge
deelte van het front in Vlaanderen en Noord-
Frankrijk heerscht sedert eenige' dagen en
vooral sedert den Hen Mei, toen onze troepen
ten zuiden van het Hohonzollernwerk bij Hul-
luch eeaige liniën van de Engelsche stelling
wisten te nemen, een bijzonder zenuwachtige
bedrijvigheid. D© vergeefsche tegenaanval op
denzelfden dag had den vijand 6leeiits zware
verliezen berokkend. Den 13en Mei wa« een
Duitsche verkenningafdeeling ten noerdm van
Armentieres bij bet Ploegsteertboscb pot in de
tweed© linie doorgedrongen, bad daar een mijn
schacht laten springen en den vijand daardoor
belangrijk schade toegebracht. Dit was even
eens geschied door mijnontploffingen en kra
tergevechten bij Givenchy-en-Gohelle.
Den 14en Mei trachtten de Engelschen nog
eens de stellingen ten noordwesten van Hul-
luch terug te nemen. Het kwam daarbij aan
het door de herinnering aan het groote Engel
sche'herfstoffensief van 1915 beroemd gewor
den gedeelte van ons front in de noordpunt van
de zoogenaamde buil van Hullueh tot ©en hevi
gen Engelschen aanval, di© den vijand echter
niet meer succes opleveïde dan zijn eerst© te
genaanval van drie dagen geleden. Onze ka
nonnen braken de kradhi van den aanval.
Den volgenden dag beproefden Engelsche kern-
troepen opnieuw hun geluk op een andere, ver
der zuidelijk gelagen plek van de frontlinie in
den sector van Lens. Het gelukte hun met een
gedeelte van hun troepen in onzo eerste loop
graven binnen t© dringen, doch hun verblijf
daar was slechts van zeer korten duur. Onze
onmiddellijk daarop volgende tegenaanval
bracht ons zeer snel weer in het bezit van deze
loopgraven. Waarbij de binnengedrongen vijand
of overwonnen of gevangen genomen werd.
Zeer bont was het tooneel van de gevechten
op den 18en Mei, dat nog hijzonder verleven
digd werd doordat men in de buurt van Duin
kerken ongeveer veertig schepen zagen door de
Duitsche maatregelen van afweer, die daarte
gen genomen waren D© frontlinie van Rijssel
tot zuidelijk de Somme stond dien dag onder
hevig vuur van beid© kanten en er hadden
zware mijnontploffingen plaats. De kraters
werden met één uitzondering, door de Duitsche
troepen bezet.
De ontploffingen werden op menige plaatsen
gevolgd door verbitterden strijd met handgra
naten.
