Sanatogen
Binnenianri.
DE SÖt.DA'rEHCOTTnAPJT' Nra.rsL Zondag 21 üvteo. lOie
Een plaatje, waarbij geen praatje noodig is, bet Belgische koningspaar met
hnn kinderen, twee zoons en een dochter.
«de Engelsclien twee types aeroplanes heb-
1 ben, die sneller zijn dan eenig Duitsch type
en twee andere even snel als de Fokkers.
Het Vaticaan en de onderzeeërsoorlog.
LONDEN. Minister Grey deelde in het
Lagerhuis mede: „De Engelsche vertegen-
woordiger bij het Vaticaan bericht, dat het
1 (Vaticaan met niemand in verbinding is ge-
I treden over de mogelijkheid van vrede,
i maar dat het vertoogen tot Duitschland
'heeft gericht ten einde dit land te bewegen
j (den onderzeeërsoorlog op te geven.''
FRANKRIJK.
Van het Westelijk Oorlogeterrein.
De strijd om Verdun.
i PARIJS. Na drie dagen rust deden de
IjjDlritechers herhaalde, doch vergeefsche po-
ïgingen om zich van het werk in het Avo-
courtbosch meester te maken, waarna zij' op
het einde van den dag met sterke strijd
krachten een aanval deden op de stellingen
in het Avocourtbosch en hoogte 304. Ons
spervuur bracht hun stormloop tot staan en
sloeg groote gaten in hun gelederen. Het
jzijn twee bloedige tegenslagen te meer voor
rden vijand. Een welgeslaagde overval, door
jijonze troepen uitgevoerd, stelde ons in staat
'onze stellingen ten noorden van hoogte 287
xiifc te breiden; in een .verwoed gevecht ver
overden wij een krachtig versterkt blokhuis
ten noorden van hoogte 304.
Voortdurend blijven de Duitschers pogin
gen aanwenden om op den linker-Maasoever
terrein te winnen, teneinde onze verbindin
gen te bedreigen en onze stellingen op den
rechteroever in flank en rug te kunnen aan
vallen.
Vlammenstrijd ïn Frankrijk.
In de „Petit Journal'' geeft een Fransche
officier ceno beschrijving van een vlammen-
jgevecht in Frankrijk.
Hij en zijne manschappen lagen in de loop
graven waar te nemen, hoe die van den vijand
door do 75 mm. kanonnen der Fransche bat
terijen onder vuur genomen werden. De gra
naten vielen zoo dicht bij de Fransche stel
lingen, dat zij dekking moesten zoeken tegen
de scherven, die in het rond vlogen. Tegen
[het vallen van den avond werden handgranaten
■uitgedeeld en toen het signaal werd gegeven
stormden do mannen over do honderd meters
grond, die do beide stellingen scheidden en
drongen tot in de loopgraven van den vijand
door. Daar aangekomen wierpen zij hunne
(handgranaten en aanvankelijk werd hun aan-
val niet beantwoord en leken er in de loop-
graven slechts dooden te zijn.
Plotseling openden de Duitschers echter het
geweervuur. De Franschen wierpen nog meer
handgranaten en deden toen een bajonetaan-
i val. Zij stietten niet op weerstand tot zij de
(verhindingsloopgraaf bereikten en toen ont-
etond er een gevecht met handgranaten.
„Het leek alsof twee troepjes kinderen een
sneeuwbalgevecht hielden. ijl deze strijd
i bezig was, riep eon van korporaals mij. Hij had
een zeer belangwekkende ontdekking gedaan,
1 waardoor het mogelijk werd de bordjes te ver-
j hangen. Hij nam mij mede naar een soort bus,
die hij vóór de borstwering van de Duitsche
loopgraaf had gevonden. Ik herkende het als
i een apparaat, dat de Duitschers gebruiken om
vlammende vloeistoffen mede te spuiten en
j bestudeerde het mechanisme inderhaast bij het
licht van een zaklantaarn. Het was zeer een-
voudig. behoefde slechts een pomp te be- j
wegen en het toostol was gereed om ons te I
ontvangen, natuurlijk. Snel droegen wij het
helsclie apparaat naar den mond van de loop-
graaf, waarin onze kameraden streden. Sommi-
gen van hen waren reeds gevallen en baadden
- in bun bloed.
De duisternis kwam ons te hulp en wij stel
den het toestel op zonder gezien te worden.
Een vonk, en toen welk een schouwspel
Sissend spoot een groene en roode vlam als
j een vurige slang naar voren en verspreidde
zich tot oen enormen waaier van vlammen, die
de geheelo loopgraaf vulden. II zal nooit die
snerpende krpten en dat heesche gegil verge-
ten. Het klonk als de kreten der verdoemden.
•Het vlammentrordijn verraste de dertig Duit
schers. die dekking hadden gezocht achter een
slagboom van Spaansche ruiters en van daar
uit op ons schoten. Zij werden door het vlam-
mengordijn overvallen zonder te kunnen vluch
ten. Zij trachtten uit hun schuilplaats te krui-
l pen ,maar hunne ledematen waren met brand
wonden overdekt, zoodat zij die niet gebrui
ken kondon en hunne oogen waren verblind.
Na een vergeefsche poging vielen zij neer om
niet weer op te staan. De strijd was in ons bezit
afgeloopen, do vijand mot zijn eigen wapen
verslagen. De loopgraaf was in ons bezit
en dn den loop van den nacht versterkten wij
onze nieuwe stelling.
Vriendschappelijke strijd.
In de „Daily Telegraph" beschrijft Philip
Gibbs den vriendschappolijken strijd tusschen
de Franschen en de verschillende Engelsche
troepen in Frankrijk. Het volgende is het ver
haal van een wedstrijd in het omhakken van
boomen
,,J>o Australiërs keken toe terwijl de boom
werd geveld en vervolgens daagde een van hen
den grootsten en breedst gebouwden Fransch-
man uit.'
,,Ik denk, dat ik je kloppen kan, ouwe jon
gen!"
De „poilu" lachte, l>egreep zooal niet de
woorden, dan toch de gebaren van den langen
gebruinden jongen met den slappen hoed. Hij
lachte vol zelfvertrouwen, want hij had een
reputatie in het vellen van boomen, die zijn
kaméraden hem ook niet betwistten.
„Essayez done, mon vieux! II faut couper
trois, vous savez,"
Beidon moesten drie boomen omhakken en
Rio het eerst klaar was, had gewonnen. De
Australiër deed zijn uniformjas uit, rolde zijn
hemdsmouwen op, zoodat de spieren van zijn I
krachtige bruine armen to zien kwamen, die den
Franschen soldaten een gefluit van bewondering
ontlokten. Hij. hakte met zekere, krachtige
slagen en zoo behendig, dat de Fransche kam
pioen bezorgd toekeek.
„Sacré nom d'une pipe! die jongen is ver
schrikkelijk". Maar een van de boomen viel
dwars over een anderen heen, wat den Fran-
solien een kreet van genoegen ontlokte. Dat
mocht niet. Do boomen mochten niet over
elkander vallen. Nu zou de Franschman laten
zien hoe hij de bijl kon hanteeren.
Regardez! II est fort, le bonhomme, la
ware ineen. Tronwens ze doen alles samen, zin
gen en werken spoedig zullen zo ook samen
op dezelfde projectielen aftrekken. Steunen
doen zo elkander reeds, en wat meer zegt, ze
schieten good samen op. Ieder tracht op zijn
manior do taal vnn den ander te radbraken. De
Serviërs weten al to verklaren ,,On cassera la
gueule nux Baches jwij zulle»» don Duitschers
het gezicht kapot slaan) on de zouavcn antwoor
den dan„Dohra sutra(morgen wordt alles
goed).
Toch zijn het twee verschillende elementen
do lui die- door do oorlogskansen aan de Var.
dar verecnigd zijn.
De zouaven zijn spotters, grombaarden, die
in 't eeno oogenblik zich als isogrimnion ge
dragen en in 't volgend moment moppen tap
pen. Zo zijn vastberaden en moodig, maar
trekken zich van 't geen hun boven bet hoofd
hangt weinig aan.
De Serviërs daarentegen zijn droomers, vlij
tig, ernstig, zachtzinnig, maar tegelijkertijd
ontzettend koppig. Ze branden van verlangen
om tegenover den'vijand te staan.
Nauwelijks had mon hun beloofd dat ze als
de stellingen die ze moesten opwerpen, vol
tooid waren, verder mochten trekken, of ze
gunden zich dag noch nacht rust. 'Toen alles
gereed was, goed gereed, zoeals do bevelvoe
rende officier vertelde, vroegen zo terstond:
,,En trekken we nu verder?" Toen moesten er
weer nieuwe stellingen opgeworpen worden, en
ze leerden allengs begrijpen wat. voor een leger
in ballingschap hot defensief beteokent
VEREENIGDE STATER
De belemmering, van liet postverkeer.
NEW-YORK. Een telegram van den
vertegenwoordiger van de „Associated
Press" te Washington bericht, dat
de Amerikaansche regeering een pro
test voorbereidt tegen de belemmering
van het postverkeer van en naar de Ver-
eenigde Staten door Engeland. Dit protest
wordt in officieele kringen als zeer scherp
gekonschétsfc.
In de nota, die binnenkort zal worden
verzonden, zal de regeeriug verklaren, dat
de ,Vereenigde Staten de inbeslagneming
en vasthouding van dergelijke postzaken,
vooral zulke van neutrale herkomst of be
stemming, niet langer zal kunnen dulden.
Aan Engeland zal worden medegedeeld,
dat de Vereenigde Staten het gebiedend
noodzakelijk achten, dat er wijziging komt
in de tegenwoordige wijze van doen.
De Amerikaansche regeering heeft pro
testen ontvangen van vele particulieren en
firma's, die door de vake en lange vasthou
ding van postzaken nadeel hebben geleden.
OP ZEE.
De Tubantia.
(Officieel.) Departement v. Marine.
Dé besprekingen van den kapitein-luite
nant ter zee Canters te Berlijn betreffende
de oorzaak van den ondergang van het
Nederlandsche stoomschip „Tubantia" heb
ben niet tot een afdoend resultaat geleid
Na onderzoek van eenige metaalstukken,
welke in de sloepen der „Tubantia" waren
gevonden, heeft de Duitsche admiraliteit
erkend, dat deze afkomstig waren van een
Duitsche torpedo, wolke tot de bewapening
van een Duitsche onderzeeboot behoorde.
De commandant diier boot heeft ver
klaard, dat deze torpedo niet op 16 Maart
tegen de „Tubantia", maar reeds op 6
Maart tegen eon Britsch oorlogsvaartuig is
gelanceerd, doch haar doel heeft gemist.
De Nederlandsche regeering zal stappen
doen om op een dieper gaand onderzoek aan
i te dringen, ten einde volledige klaarheid in
De Fransche reus, want hij was een forsche heb ^beurde met de „Tubantia" te bren-
herel, met een nek en schouders als van een
Komeinschen gladiator, zwaaide zijn bijl met
Uit zwijgend Duitschland.
Er zijn feiten, die te denken geven. Waarom
Is 't smokkelen zoo voordeelig, dat menigeen
zijn leven waagt? Waarom komen er steeds
meer Hollanders uit Duitschland terug, moge-
lijko werkloosheid tegemoetworden er bij
alle rijksontvangers langs do grenzen tiental
len „vorlvuisboedcls" aangegeven?
Maar overigens weet men buiten Duitsch-
fland weinig van de toestanden daar af. Wel
schijnen mij door Duitschers in Nederland, en
door hun pers, iets te rnooi gekleurde beelden
binnen onze grenzen te worden geprojecteerd.
Hollanders, die nog geregeld in Duitschland
werken, maar elke week thuis wat „vettig
heid" komen halen, willen meestal niets ver
tellen. Ik heb er echter to Groesheek een drie
tal opgespoord, dat voorgoed in Holland blijft.
Eén was er boelemaal Germaan geworden,
knevel a la Bartbinde.
„Nu ja", zei bij, ,,'t gaat velen slecht,
-maar niet iedereen. Daar bobt u P., een Hol
lander, dio bij Friedrichsfeld, waar al de
Franschen gevangen zitten, een boerderij
heeft. Die krijgt al den afval uit 't kamp voor
z'n varkens, bergen gort en aardappels en stok-
visrh. De varkens moet hij' afleveren voor wat
ze neer dan tweehonderd vijftig pond wegen,
krijgt hij extra premie. Die klaagt nietEn er
is nog manvolk genoeg. Bij mij in de buurt was
'n boer, van vijf en veertig jaar, die word to
Havmover voor 't front uitgemonsterd, maar
hij had er geen schik in. Hij liet zich van huis
eei>t schxüyen, dat z'n moeder op stervet^ Jag,
den langen steel zoo, dat liet leek of een blik
semstraal in liet hoscli sloeg. En hij won met
een voorsprong van vier minuten en in schitte
renden stijl wat de Entente Cordiale zeer
ten goede kwam.
Spoedig bereikte het verslag van den wed
strijd de Canadeezen, die ook wat van lioomen
vellen weten en de Australiërs, ér bestaat
tusschen hen altijd een geest van vriendschap-,
pelijko concurrentie uitdaagden. Het doet
iemand goed, zoo een kleine vriendelijke strijd
in do bossohen, achter de gevechtslinie, waar
het 6pel minder amusant is.
Do Australiërs en Nieuw-Zoelanders zijn zeer
gezien bij de bewoners van de dorpen in den
omtrek en de boeriiuietjes bewonderen hunne
hoedon met den aan eono zijde opgeslagen Tand,
die ze veel mooier vinden dan hun eigep hoofd
deksels, welke zij met weerzin opzetten.
Het is een prettig gezicht, die lange, krach
tige, gebruinde jongens met liun vriendelijke
oogen hand in hand te zien loopen met de
kleine Fransche jongens en meisjes in de dor
pen, waar zij achter de geveehtslinies ingekwar
tierd zijn. Er .zijn ook Maoris bij, die de velden
en boerderijen van Frankrijk met verbaasde
oogen bekijken, omdat die hun het gevoel
geven, dat zij weer thuis zijn en dat alles lijkt
op Nieuw-Zeeland, dat zoo ver weg is. De
Anzacs vormen een nieuw type in dien optocht
van krachtige jonge mannen, dio langs deze
oorlogswezen trekt. Een jaar lang heb ik ze nu
al zien voorttrekken, altijd voorttrekken, zoo
dat het mij lijkt, alsof alle mannen uit het
Engelsche rijk zijn voortgetrokken over die
lange witte wegen van Frankrijk haar de som
bere velden, waar de loopgraven zijn.
SERVIË.
De Serviërs aan de Vardar. I
Edouard Helsey vertelt in „Le Journal"
de volgende bijzonderheden over zijn bezoek
aan het kamp der Serviërs aan de Vardar.
In do vooruitgeschoven stelling leven Ser
viërs en zouaven zij aan zij. Slechts door een
lieg zijn ze van elkander gescheiden en des
avonds vloeien hunne volksliederen als het
hielp niet. Dat de vrouw ziek was en de
kinderen bandeloos a-ondliepen gaf ook
niks. Maar toen liet bij schrijven, dat z'n land
niet bewgrkt kou worden en niets zou opbren
gen. Toen mocht hij gaan; ze moeten de boer
derij in stand houden. Do grond moet zooveel
mogelijk opbrengen. Dan kunnen we nog
winnen."
„En bet eten?"
„Nu ja, dat is moeilijk. Een half pond
brood per dag... dat zijn drie sneden ('t moeten
wel corpulente sneden zijn!) een derde pond
suiker in do week. een half pond vet, als je
't krijgen kunt-... Maar men draagt zijn lot...
Das macht die grossartigo Disciplin die lep
reu de kinderen al op de schoolbanken in de
laagste klas en dat gaat er nooit meer uit. Ze
krijgen er ons niet onder."
Hij vervolgt:
„De Franse-hen vechten ook voor 't vader
land, dat moot je erkennen. Ik heb die Fran
sche gevangenen wel aan 't werk gc-zien, maar
ze zijn net zoo stijfkoppigOnze soldaten
dreigen met de bajonet: ..Je moet harder wer
ken!" zeggen ze. Maar zoo'n Francnos springt
zóó voor 't geweer. ..Schiet me maar dood!"
zegt hij.
..Maar", zect de verslaggever, ,.als 't dan
in Duit.-ehland vrij goed gaat, waarom is u
dan hier?"
Nu zakt do stemming, die wat opgeschroefd
was.
„Ja, wissen Sie, dat is om de kinderen
hier te brengen. Je kunt niet genoeg melk
voor se krijgen, geen rijst, geen havermout
en, 't aal in Duitspldand nog sphlimmer wor
De Batavier V".
Bij de directie van de Batavierlijn is
thans eeei telegram ontvangen van den ka
pitein van de Batavier V, luidende, dat heb
schip ter hoogte van de Gabbard op een
mijn is geloopen en gezonken. De 2e machi
nist, de 3e machinist, de measroom-
steward en een passagier zijn verdronken.
Men meldt ons uit Iloek van Holland:
De „Zwarte Zee", hier teruggekomen,
rapporteert, dat de bemanning van de „Ba
tavier V" te Yarmouth geland is.
Naar wij nader vernemen, is het red
dingsschip „Atlas", dat zijn standplaats
had verlaten om een onderzoek naar de
„Batavier V" in te stellen, wegens mist op
15 mijlen afstand van de Outter Gabbard-
boei voor anker gegaan.
De ,,N. R. Ct." kan eenige bijzonderhe
den mededeelen omtrent de lading. Deze be
stond uit ongeveer 7500 balen rijst, een
partij koffie en stukgoed, benevens 14 kis
ten goud, elke kist inhoudende 5000.
Onze Londensche correspondent seint dd.
17 Mei:
De bemanning en de passagiers van de
„Batavier V" zijn hedenmiddag hier aange
komen. De meesten vertrekken morgenoch
tend met de „Batavier IV" weder naar
Rotterdam.
Het schip met een bemanning van 28
koppen en acht passagiers aan boord (drie
Amerikanen, twee Russen en drie Neder
landers), was Dinsdagochtend vertrokken.
Omstreeks 11 uur 30 stiet het aan bakboord
zijde op een mijn. Onmiddellijk daarna
volgde een zware ontploffing en het schip
helde over naar stuurboord. Het was ge
troffen bij de machinekamer..
De Nederlandsche passagiers waren: J. de
Jong van Gouda, Jacobus Coheu van Nij
megen en Alfred Schram van Delft.
De ontploffing was buitengewoon hevig,
een groote massa water vloog-op het dek,
een gedeelte van het dek werd verbrijzeld
en eveneens een paar booten en de hut van
den Marconist.
Deze had nog juist den tijd om liet dek te
bereiken.
De passagiers, die allen op het dek ston
den, begaven zich in do booten. Sommigen
gelukte dit onmiddellijk, maar eenigen van
hen en van de bemanning kwamen in het
water terecht. De zee was echter kalm.
Sommigen bereikten zwemmende de booten,
anderen werden opgepikt, o. a. de ste
wardess, de cenigo vrouw, die aan boord
was.
De Nederlanders vertelden mij, dat één
hunner met den Amerikaanschon passagier
Mancini. oen ingenieur uit New-York, 'een
lijn hadden vastgehouden, toen de achter
steven van het schip reeds onder water was
geweest en het voorste gedeelte omhoog
stak uit het Ya^cr. De Nederlander liet de
lijn los en zwom naar de boot, maar de
Amerikaan bleef de lijn vasthouden en ging
naar benéden met het schip, dat ongeveer
25 minuten nadat het op de mijn gestooten
was/ was verdwenen
He kapitein was ook, in het water geval
len, maar wede ropgepikt.
Door de ontploffing waren de tweede en
do derde machinist in de machinekamer
£■«1 ood en eveneens oen» hofmeester. De
eerste machinist werd gewond aan. de lip
pen. Een stoker had wouden aan het
hoofd en eei been. Toen hij te Londen
aankwamwerd hij aan het station ver
bonden en in een taxi naar het bureau van
do Batavier «getreden.
Nadat de menschon ongeveer eon uur in
drie booten hadden roudgodreven, werden
allen opgepikt door oen Eu gclsolien traw
ler eb. te Yarmioutih gekimd. Twee der
booten van de „Batavier" worden naar
Yarmout'h gesleept
Een der Russische passagiers was gedu
rende den oorlog eenmaal op oen schip ge
weest, waarop geschoten, was, later op een
schip, dat in de Middel la ndsclie Zee ge
torpedeerd was ©n nu weder op een vaar
tuig, dat -op ©en mijn was geloopen.
Allen waren bij aankomst te Londen
welgemoed
Het sohip had een groote lading levens
middelen aan boord voor de Amerikaan
sche Commissie voor ondersteuning van
België, en vooral veel rijst.
Men meldt ons uit Rotterdam
De vier vermisten van de „Batavier V"
zijn J. Mast, tweede-machinist, Rotterdam;
C. de Bruyn, derde-machinist, Schiedam;
C. de Ridder, hofnieestersbediende, en een
passagier, wiens naam nog onbekend is.
De „Batavier IV" is Donderdagavond te
Rotterdam aangekomen met do bemanning
van de „Batavier V" aan boord.
Onze scheepvaart.
Onze correspondent te Rotterdam meldt
van Donderdag:
Hedennacht zal een eskader van de Rot-
terdamsche Lloyd onze haven verlaten, zoo
groot als nog nimmer is voorgekomen. Te-
golijk vertrekkon de mailboot „Ivawi" naar
Java, die de post meeneemt, waarvan zij te
irkwall wel' zal worden ontlast, dank zij
j vriendelijke belangstelling der- Engel
sclien voor de correspondentie met onze
Indische bloedverwanten; de vrachtboot
.Ternate", die ook leger- en marine-man
schappen meevoert; de vrachtboot „Ma-
dioen", bestemd voor New-York om aldaar
te laden in de New-York—Java-lijnde
vrachtboot „Soerakarta", met bestemming
naar Norfolk om aldaar voor Java te laden,
en eindelijk de vrachtboot „Merauke", die
naar New-Yorlc gaat om in verband met de
overeenkomst met de Nederl. Regeering
graan te halen voor Nederland.
De reis der vijf schepen gaat om den
Noord.
De Rctterdamsohe Lloyd.
Yan rlo mailschepen van den Rotterdam-
solien Lloyd zijn thans opgelegd do „Tam-
bora" en de „Goentoer"opgelegd zullen
worden do „Tabanan" cn de „Insulind©",', die
op de thuisreis zijn, en do „Kawi', die eerst
nog een roi? zal maken.
In de vaart blijven de passagiersschepen
„Wilis", „Rindidni", „Sindoro" en „Ophir".
(X. B. Ct.)
niqué, dat het schip verloren was gegaau,
werd tegengesproken, omdat de telegram
men, twoo "dagen na het gobourde ontvan
gen, er geen melding van maakten.
Thans blijkt, dat het Engelsche telegram,
waarin het vezdies werd medegedeeld, zoek
is geraakt.
Drie Duitsche schepen in den grond geboord.
STOCKHOLM. Dé Duitsche stoomboot
„Hera" is ter hoogte van Landsort getor
pedeerd. De bemanning werd door den
Zweedschen stoomor „Göta" gered en naar
Stockholm gebracht.
Volgens „Aftonbladet" zou de gezagvoer
der gevangen genomen zijn.
BERLIJN. „Dagens Nyheter" deelt
mede, dat de „Hera" op 25' Z.Z.W. van
Landsort door een Russischen onderzeeër
getorpedeerd werd.
De bemanning kreeg bevel het schip in
10 minuten te verlaten.
Het schip zonk na 20 minuten.
BERLIJN. Woonsdagmiddag zijn nog
twee Duitsche stoomschepen door een onder
zeeër, waarschijnlijk een Russische, ter
hoogte van Landsort in, den grond geboord.
Do „Kolga", op reis van Hamburg naar
Stockholm, werd te vijf uur 's namiddags
20' Z.Z.O. van Landsort met granaten be
schoten. Twee man van do equipage werden
licht .gekwetst. Het schip werd daarna ge
torpedeerd en zonk onmiddellijk. Dertien
man van de equipage werden door het
Zweedsche stoomschip „Södra Sverige'
gered. De kapitein, de tweede stuurman er
nog twee mannen worden vermist.
Te 6 uur 20 werd het Duitsche stoom
schip „Bianca" op dezelfde plaats eveneens
beschoten. Het zonk pa 20 minuten. De
kapitein werd gevangen genomen, de be
manning opgenomen door de „Södra Sve
rige" en is hedenochtend te Stockholm
^r=
Enkele lepels daagsl
sterken zenuwen en lichaam.
20.000 Artsen
erkennen dit schriftelijk.
den. en dan is 't beter dat ze hier zijn.
,,En ik zelf... ja, als ik bier werk kon krij
gen, wou ik 't ook wel. Je verdient genoeg in
Duitschland. Bij Thissen hebben do arbeiders
een groot loon. en achturige werkdag. Ilc
zelf werkte in 't geleis (aan den spoorweg),
zestig Pfennig per uur. Alles zeer net betaald.
Maar zoo te werken, als jo toch geen eten
krijgt, dat beeft geen Zweck. Wat voor plezic
heb je er dan van
.AVordt er honger geleden?"
„Nee, beslist honger is er niet. Maar voor
zwakke menschen en kinderen en vrouwen is
't slim. Ja, er zijn wel heel onaangename din-
gen."
..Wat vond u wel 't beroerdste om t<
zien?" vraag ik, nu hij in wat weekere stem
ming is.
„Do Krüppel. Eén was er z'n eene bceri
afgeschoten, die stond op krukken, maar 'i
andere bepn. dat hing to beven als 'n blad.
Bedelen mocht bij niet van de Polizei, nu stond
bij Haftpleister te verkoopen. Ze gaven hem
veel geld en als je met hem praatte, dan
trok hij nog partij voor den oorlog. „Den
doodsteek aan Engeland!" riep hij altoos.
Maar 'n ander, die is krankzinnig geworden,
die doet niks dan' lachen, en daarbij schudt hij
met 't hoofdz'n gezicht, daar heeft hij 'n
groote snee bp liggen, dwars d'r over, de men
schen durven hem niet aan t.e zien. Die ver
koopt lucifers, maar die krijgt niets, de men
schen zijn bang voor hem. Die snee is van 't
mes van zoo'n zwarten Indiër, zeggen ze, daar
gooien die Indianen mee, on van den schrik is
hij zoo verriickt iiüwordeq.
Aangehouden schepen.
Men seint uit Havre aan de ,,N. R. C."
„Hét Nedorlandsch consulaat verklaart, dat
de goederen van do „Ary Scheffer" on van de
„Bernisse" zullen worden uitgeleverd aan de
handelaren. De booten zelf blijven echter on
der militaire bewaking. Hot onderzoek duurt
•oort."
Uit dit telegram blijkt, dat deze heide Rot-
terdamscho schepen dus zijn aangehouden-'
een feit, dat hier nog niet bekend was, voegt
de „N. R. C." er bij.
Een Engelsche monitor verloren gegaan.
LONDEN. De Admiraliteit geeft
kennis van een vertraagd telegram van
den bevelhebber in de Middellandsche
Zee, waarin wordt medegedeeld, dat
de kleine monitor ,,M 30" rn den nacht
van 13 Mei door do vijandelijke'artillerie
was getroffen, waardoor het vaartuig in
brand was geraakt en vernield. Twee per
sonen waren daarbij om het leven gekomen
twee gewond.
De raededoeling in het Tnrkscbe commu
(De „Kolga", bruto-inhoud 2086 ton,
werd gebouw din 190 3en behcorde aan de
Dampfseb. Rederoi Horn A. G. te Lu-
beck.
De „Bianca", bruto-inhoud 1054 t., werd
gebouwd in 1907 en behoorde aan de roe-
derij A. Kusten te Hamburg. Red.)
Projectielen voor oen slagschip.
In de „Manchester Guardian" beschrijft een
medewerker hoe een Engclsch slagschip een
lading projectielen voor zijne kanonnen in
neemt
„Toen de grauwe ochtend even na het opko
men van de zon een weinig ophelderde was het
slagschip, dat 18.000 ton mat, de haven bin-
n.en geloopen. Juist toen de pas aangetreden
manschappen der wacht hunne chocolade ge
dronken hadden, even na vijf uur dus, kwa
men vier lichter, geladen met cordiet, grana
ten, schietkatoen en andere munitie langszij
van het oorlogschip liggen. Deze lichters, die
elk tot een bepaald station behooron, zijn met
matrozen bemand. Do 30 cm. projectielen, die'
elk 850 pond wegen, worden een voor een «van
boord gehesehen. De kleinere gaan bij twee of
drie tegelijk paar boven en komen met ver
bazingwekkende vlugheid cn zekerheid op het
,dek terecht. Daar worden zij opgenomen door
andere matrozen, die zo even vlug naar hene
den dragen en weer overgeven aan anderen, die
zo in. de magazijnen zetten, waar zij netjes en
veilig op rekken en dergel ijken geplaatst wor
den. De mannen die hiermede belast zijn moe
ten vlug werken omdat er anders opstopping en
tijdverlies bij het transport plaats hebben.
De matrozen behandelen sflé projectielen,"
gevaarlijke zoowel als ongevaarlijke even voor-,
ziebtig, maar zonder angstige voorzorgen. Op
de eene plaats bergen zij de gewone grana
ten en do pantserdoorborende projectielen, die i
eon 30 cm. Krupp-pantscrplaat doorboren on I
binnen in hot vijandelijk schip ontploffen, i
Deze projectielen zijn van een optstekingsdop
voorzien en onmiddellijk voor het gebruik ge
reed, maar er is een stdot gelijk aan oen druk
vnn duizenden kilo's noodig om zo tot ontplof
fing te brengen.
Verderop langs het dele worden do cordiet-
ladingon opgoheschen en aan boord gehaald.
Do langwerpige vuilbruin geschilderde metalen
kisten, voorzien van verschillende met verf aan
gebrachte merken, die do fabriek, datum van
fabricage en van afgifte, grootte en nauwkeu
rig gewioht aangeven, worden eerst als zij naar
hoven komen op elkander gestapeld. Dan ko
men de op bloote voeten loopende matrozen
vlug met hunne kruiwagens aanrijden, brengen
do kisten naar de luiken, waar zij naar do
magazijnen beneden worden gehescben.
Op een andere plaats op dek is een andere
groep matrozen bezig met het aannemen van
de granaten en dergelijke voor de lichte en
de vliegtuig-afweerkanonnen en van de munitie
voor geweren en andore lichte wapens, die
weer op eene bijzondere plants worden ge-
borgen.
Ann de andere zijde worden de lange gele
lyddiot-granaten snel, naarmate zij aan dek
komen,_op stapels gelegd."
..'t Is verschrikkelijk werk, de oorlog", be
sluit hij, „maar we zullen durchhalten."
Mijn tweede interview-slachtoffer was 'n
Fries en heel wat meer critisch aangelogd.
„Ja. ja, in 't begin liepen zo overal uit
Jo fabrieken weg, zoo naar het leger too en
maar zingen: „Deutscliland iiber alles". Oud
jes van zestig jaar en hoogor uamon dienst
om de grens te bewaken. Ieder dacht: „Een
week of zes, en 't is klaar." En nou? „Was
haben wir jetzt errüngcn als Rheumatismus
klagen ze. Zo moeten daar nu dingen eten,
waar 'n Hollander nog niet aan zou willen
ruiken. Ik kon dat brood niet verteren, aller
hande rommel zit er in, maar als wo 't over
lieten, sprongen do kinderen van plezier, en
op weg naar 't fabriek gristen zo 't uit je
handen weg! Ze beten er al in, terwijl jc
'1, nog vast hadZe koken brandnetels, ze
doen jonge geitenbokjes in de potVrouwen
bij ons in de bunrt kookten aardappelschillen
voor hare kinderen nee, ik kon 't, er niet
uithouden je krijgt wel eten, maar 't zet
geen kracht hij om te, werkén."
„En hebt u hier in Holland nu werk?"
„Ncoen in Duitschland had ik vijf
tig mark in de week op stukwerk. Ja, in
vredestijd kan jo daar heel wat, beter 'n pen
ning overleggen dan in Holland. Maar wat
heb jo er nu aan? Jo inkomen gaat tegen
je uitgaven niet, op. Een haring kost vier
groschen (zeventien cent), een flesch olie zes
mark, als ze toevallig in voorraad isWat
uit de neutrale landen komt, nemen de amb
tenaren yan 't rijk of yan de gemeente direct
H. EVi. de Koningin tusschen da
militairen.
Nadafc H. M. de Koningin Woensdag te
Oosterhout (N.-B.) ©en inspectie over* de
troepen bad gehouden, vertrok II. M. naar
Geortruidenberg. Des avonds te Oosterhout
teruggekeerd, braoht H. M. ©en bezoek aan
een der lager© scholen, alwaar oen huisvlijt-
tentoonstelling was georganiseerd van voor
werpen door militairen vervaardigd.
Zij begaf zich daarna naar den tuin van
de sociëteit „De Eendracht", waar een con
cert werd gegeven door de stafinuziek van
het 7e reg. infanterie. Tot den tuin hadden
op. Een smokkelaar met -spekde soldaten
grissen 't dadelijk weg. Dat gaat allemaal
naar centrale bureau's, zeggen ze, en naar
het front; langs de grenzen kreeg, je or ten
minste niks van te zien."
Nu wordt zijn stem zachter;
En niks als beroerdigheid om je heen.
M'n kostvrouw leefde met 'n Oostenrijker
(haar eerste man had haar in den steek ge
laten). Ze kroeg dus ook geen uitkeoring. De
Oostenrijker was 'n knappe vent met 'n mooieri
krullenbol en 'n zwaren knove], zooals 'n
vrouw dat graag ziet; z'n portret hing in de
kamer, waar ik at.
Ik zog hem trouwons op 'fc perron, toen
dc vrouw hem wegbracht. Hij zat in den trein
zo hield al den tijd z'n hand vast, en ze zagen
niets dan elkaar. Toen de trein zich in beweging
zette, liep zo mee, en, zooals je dan bent,
zelf niet goed wetend wat zo deed, stak zo
de hand in den zak en gaf hem haar porte-
monnaie met al 't huishoudgeld. Hij nam 't
aan ook zonder te weten, wat hij deed.
Toen heb ik 'n dag geen eten gehad
Na 'n paar weken kwam er 'n brief van 't
front: „Zooals je me gekend hebt, lieve vrouw,
zoo zie jo me nooit terug. M'n kaak is weg
geschoten." En die vrow aan 't huilen! Al
't plezier uit haar leven weg
Niks als haat meer. Ze vult nou op 't fabriek
granaten met glasscherven.
„Franzosen kaput!" zegt ze mnnr,
„Er werken nu veel vrouwen?"
1 „O ho ja, oude plannetjes, vrouwen
alles werkt op' 't fabriek de jongens van ze
ventien, achttien jaag zijn allemaal yorb naar
alie militairen vrijen toegang; de gcheele
tuin was nagenoeg gevuld.
H. M. gebruikte de thee, en liet de offi
cieren,' kapelmeester van den staf en de
korporaal-kapelmeester van het mobilisatie
korps aan zich voorstellen. Zij begaf zich
daarna in den tuin, waar zij zich letterlijk
een weg moest banen door de vele mili
tairen, waarvan zij verscheidenen toesprak.
Te ongeveer half tien keerde H. M. naar
Geerbruidenberg terug. (Maasbode.
Op de mooie wegen, die van alle richtin
gen naar de Molenheide voeren, bewoog
zich Woensdagocntend oen tallooze menigte,
die getuige wilde zijn van het bezoek van de
Koningin aan de troepen van het veld
leger. Bij de „Vijf Eiken" te paard ge
stegen, kwam II. M. ongeveer om halftien'
op de Molenheide nabij Gilze aan en hield
een inspectie over de troepen. Onder luid
gejuich verliet H. M. de Molenheide, om
over Geerbruidenberg weer naar Den Haag
terug te keeren.
Omtrent de aankonr»t te 's-Hertogembosch
wordt nog gemeld, dat op den koninklykou
trom geen vlaggen wapperden, daar de reis
streng incognito was.
Op het perron waren ter begroeting aanwezig
de Commissaris der Koningin in N.-Brabant,
mr. A. E. J. baron van Voorst tot Voorst; de
Commandant van het Veldleger generaal majoor
Terwisgade luitenant-kolonel commandant
der Koninklijke Maréchaussée Schoenmaeckers
de stations-commandant luitenant-kolonel
Macphersonde majoor der infanterie Le Cock
d'Armanvillede kapitein der marécliausée
Eekhout en nog eenigo officieren van den gene-
ralen staf.
Mede waren aanwezig do inspecteur der Maat
schappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen,
dc lieer Gorissen, de commissaris van politic de
lieei- Van Buuge en de inspecteur van politie
de heer Ruikend.
Het perron was afgezet door maréchaussées
en de weg, die zou worden gevolgd, door de
gem eente-poli tie
i Up het perron en in do omgeving van het
station, alsmodo langs don weg stond een groot©
menigte volks.
Hare Majesteit was gekleed in een grijs-groen
amazone-costuum, waarover een zwarte reis
mantel.
Nadat Hare Majesteit was uitgestapt, be
groette zij met een handdruk generaal Terwisga
en daarna baron Van Voorst tot Voorst, met
wien zij zich eenigen tijd onderhield.
Nadat generaal Terwisga de officieren aan
ïl. M. hed voorgesteld, besteeg zij met een hof'
dame, een officier van Haar gevolg en generaal
Terwisga den auto en gevolgd door nog twee
andere auto's waarin gevolg, word gereden
den Koningsweg naar den Vughter-
uitgang.
Langs den weg werd IT. M. door het talrijke
publiek hartelijk toegejuicht.
Nabij de gasfabriek steeg Hare Majesteit met
generaal Terwisga en gevolg te paard, en be-
zich het Koninklijke gezelschap over den be
lommerden Vugbtschcn weg, cn door de Loon-
scho baan, naar do Vughteche heide, alwaar
Hare Majesteit eene revue zou gaan houden
over do aldaar samengetrokken troepen.
H, M. Koningin Emma.
Hoewel do Koningin-Moeder, di© aan
iritis leed, zich nog eenigszins moet ont-
zien, lean IT. M. reeds weder haar paleis
verlaten en heeft zij Woensdag en Donder
dag rijtoeren gemaakt.
Minister Postfauma.
Naar men uit Den Haag aan Tiet Volk
meldt, is de minister van Landbouw
Posthuraa ernstig ongesteld. Een dezer
dagen is hij tijdens zijn werk buiten bewust
zijn geraakt. De minister schijnt eenige
maanden rust te moeten nemen.
Het Haagsche Correspondeutiebureau
meldt:
Inzake de ongesteldheid van minister
Posthuma, waaromtrent de laatste dagen
in parlementaire kringen reeds niet nader
bevestigde geruchten liepen, zijn wij thans
gemachtigd het volgende mede te deeleu:
De Minister heeft iti het jaar 1906 ver
schijnselen gehad, welke wezon op een hart-
aandoening. Hij heeft toen een kuur door
gemaakt onder toezicht van een medicus
hier ter stede. Na dien tijd deden zich deze
verschijnselen nooit weder voor tot onge
veer voor een week of zes. De Minister
heeft zich toen onder behandeling gesteld
van denzelfden rpedicus en getracht aan
een eventueel verlof te ontkomen, doch j.l.
Zondag verklaarde de doctor, dat hij de
verantwoordelijkheid niet langer wilde dra
gen, wanneer de Minister niet een verlof
nam van ongeveer 6 tot 8 weken: De Minis
ter zal nu Zaterdag zijn departement ver
laten en eerst een Kuur doormaken van 14
't front.
En zo hoeven die oudjes niet eens op te roe
pen; die komen vanzelf, uit honger. Vrouwen
me.t loshangend haar, fijne gezichtjes zwart van
't stof (se zijn 's avonds to moe om zich t©
wasschen). Je ziet niot anders. Ja, jo komt
daar ginds wat kromme dingen tegen
Ilc» heb 't die Duitse,hors altijd precioe ge
zegd, wat ik er over dacht."
Op 's verslaggevers gezicht moet twijfel te
lezen zijn.
Ja, nou, gezegd op mijn manier. Ze vroe-
gep me wel eens wat ik als vreemdeling nu wet
dacht
Dan 'zei ik: „Ja, zie, ik hen maar 'n domme
Hollander ge moet niet boos worden, hoor!
Maar als ge me nu mijn meening vraagt:
„Waarom vecht jolui nou toch eigenlijk?
Geen mensch heeft jelui 'n stroo breed in den
weg gelegd 1 Is dat nou allemaal omdat de Oos-
tenrijksche politie te Serajewo niet goed heeft
opgepast?"
Nee 't kan in Duitschland zoo niet blij
ven. Vleesch en bloed houden dat niet uit.
Dat zeg ik niet, hoor! Ze zeggen vrij uit in
de oafé's...Misschien kunnen we 't tweo
maanden houden, tot den oogst, misschien...
lukt dat, dan kunnen we 't nog wel haast 'n
jaar uithouden.Maar langer nooit!"
„Nee", eindigde hij, „voor jo plezier moet
je nou in Duitschland niet wezen. Overal zie
je loege winkels en weduwen, 't Land is zwart
van de tranen, en de vrouwen en kinderen zïon
allemaal blauw onder de oogen."
J. J, B,
(Slot vólgt
