IPE3 S01jDA'rK]XrC0I7R.ATVT vro.rn !2Sonciag V 3U£e± j_ '.J X «3
'Alweer een Zeppelin vergaan, alweer een
verlies voor de Duitsohe luchtvloot. Thans is
het 'de L. 20, die aan de Noorsche kust in
zee is gevallen. Naar aanleiding daarvan
i geven we 'hier een afbeelding van het zus tor -
luchtschip de L. 19, die indertijd in do Noord
zee is gezonken. Van dit laatste kwam de
geheele bemanning om; de equipage der L. 20
is daarentegen gered.
^Geleidelijk wordt de toestand daar normaal.
'In.JJlster is alles als gewoon.
De stemming ïn lorland.
LONDEN. De „Dailq Telegraph.- yer-
Mneemjb uit Dublin
Een jong welopgevoed Ier, een officier,
dieongeveer een jaar in dienst is, zeide
rOp Paasclimaandag 19J.5 marcheerde ik als
aanvoerder van.een afdeoling nationale vrij-
willigers door Dublin met drieduizend
(•duidelijke Ieren.
I Op Paasch-Maandag van dit jaar poerde
hij een compagnie Iersche troepen door
Dublin om mede te helpen tot onderdruk-
'king van den opstand.
Van de drieduizend Iersche vrijwilligers,
-die hij-een jaar geleden naar Dublin bracht
•zijn er, die thans strijden voor het'Britsche
'.rijk ol' die worden geoefend voor den oorlog.
'Zij "meldden zich aan op Redmond's oproe-
iping om lerland's vrijheid te verdedigen
utegen Duitschland.
s Thans poogden de Sinn Peiners hen in
[den rug te vallen. De opstandelingen meen-
den Engeland een slag toe te brengen, doch
zij stieten hun dolk in het hart yan Ierland.
Engeland moge vertoornd en ontzet zijn
over wat gebeurde, het grootste deel van
Ierland is verstomd van smart„Zij zijn
gek" dat is het ooidoel van Iersche
mannen en vrouwen over de handelingen
der Sinn Peiners.
De correspondent vertelt nog, dat hij ge
sproken heeft met mannen, die \West- en
Zuid-Ierland uitstekend kennen, en die
allen verklaarden, dat de Sinn Feiners
slechts een kleine groep van de bevolking
uitmaken.
Korte geschiedenis van den opstand in
Ierland.
De „Times" geeft de volgende korte ge
schiedenis van den opstand
Goede Vrijdag. Poging om wa
pens en munitie uit een Duitschen hu'lp-
kruisor aan land te brengen aan dè west
kust van Ierland. Sir Roger Casement ge
vangen genomen.
Zaterdag. Paaschmanoeuvres van
de Sinn Pein Volunteers verboden „wegens
den zeer crïbieken toestand".
Zondag. Poging om een trein op
de lijn van K-ildare naar het westen van
Ierland te doen ontsporen.
Maandag. Ditbreken der onlusten
te Dublin om 12 uur 's middags. Stephen's-
Green, het postkantoor, de gerechtshoven
en huizen in Sackville Street en elders wor
den door de rebellen bezet. Een zwakke po
ging wordt gedaan om Dublin Castle te be
zetten. Aankomst der troepen van de Cur-
ragh. Er wordt uit de vensters op de troe
pen geschoten.
Dinsdag. De rebellen worden van
Stephen's Groen verdreven, maar bezetten
nog verschillende straten en kaden.
De lijn van Kingsbridge-station naar
Custom House en North .Wall wordt door
soldaten afgezet.
Het hoofdkwartier der rebellen in Liberty
Hall wordt door een kanonneerboot van de
Liffey uit gebombardeerd eu door de troe
pen bezet.
De krijgswet wordt in de stad en in het
graafschap Dublin afgekondigd. Birrell doet
de eerste mededeelingen omtrent den op
stand in het Lagerhuis.
Woensdag. Er wordt van de
noordzijde om het midden van de stad een
compleet cordon van troepen gelegd.
De aankomst van nog twee bataillons
troepen uit Engeland wordt aangekondigd.
Volgens officieeïe mededeelingen zijn er
19 militairen en loyale Ieren gedood en 27
gewond. Bij het hernemen van St. Stephen's
Green worden 11 opstandelingen neerge
schoten. Te Ar dee heeft een kleine opstand
plaats; te Swords en Lusk neemt het op
roer grooteren omvang aan.
Asquith deelt mede, dat de opstand der
Sinn Feiners „onwettig verklaard" zal
worden
Donderdag. Generaal Sir John
Maxwell vertrekt met volledige volmachten
naar Ierland.
Asquith verklaart, dat -de toestand nog
een ernstig karakter heeft en dat geheel
Ierland onmiddellijk onder de krijgswet zal
gesteld worden. De strijd te Dublin duurt
voort en de rebellen houden nog verschil
lende belangrijke gebouwen bezet. Er zijn
aanwijzingen, dat de beweging zich over
andere deelen des lands, vooral in het wes
ten, uitbreidt.
V r ij d a g. De onderdrukking der
rebellie te Dublin gaat volgens de rappor
ten op bevredigende wijze voort. De geor
ganiseerde strijdkracht der 'rebellen houdt
nog slechts enkele plaatsen bezet. Het
hoofdkwartier is nog in het postkantoor.
Er wordt nog van de huizen uit geschoten.
Behalve Dublin zijn Gal way en Enniscorthy
brandpunten van oproerige bewegingen;
ook te Killamey, Clonmel en Gorey komen
onlusten voor.
Zaterdag. De toestand te Dublin
is belangrijk verbeterd en volgens de be
richten staat de rebellie op het punt ineen
te storten. De opstandelingen bieden in
Sackville Street nog emstigen weerstand.
Het poetkantoor en andere gebouwen zijn
door brand vernield. De uit de overige dee
len van Ierland inkomende berichten luiden
bevredigend.
Z o n'd a g. Men hoopt, dat ,,de rugge-
graat der rebellie" is gebroken. De opstan
delingen
en de leider der beweging heeft boodschap
pen gezonden naar de groepen in het zui
den en het westen, om zich over te geven.
Er zijn te Dublin 1000 gevangenen bijeen,
van wie er 489 naar Engeland gezonden
worden. Er wordt een gemengde colonne
uitgezonden tegen de rebellen in Ennis
corthy. Volgens de berichten gaan de op
standelingen te Galway uiteen.
Maandag. Alle rebellen te Dublin
hebben zich overgegeven en naar verluidt, is
de stad veilig. In de landelijke districten
geven de rebellen zich- over.
Minister Birrell afgetreden.
LONDEN. Birrel, de Britsche minister
voor Ierland, is afgetreden.
LONDEN. Birrel verklaarde in het
Lagerhuis, dat hij de vermoedelijke
gevolgen van de Sinn Feiu-bcwegiug
verkeerd had ingezien. Hij was bekend
geweest met haren aard, het aantal van haar
volgelingen, de plaatsen waar zij het meest
op den voorgrond trad, haar herhaaldelijk
en in het oog vallende ontrouw, maar de
mogelijkheid van gebeurtenissen als thans
hebben plaats gehad, had hij niet ingezien.
Zoodra de opstand gedempt was, had hij
Asquith zijn ontslag aangeboden.
Ten slotte zeide Birrell nog, dat hij sinds
heb uitbreken van den oorlog het als zijn
hoogsten plicht had beschouwd te trachten
Europa het schouwspel te toonen van onge
broken eensgezindheid in Ierland. Ter berei
king van dit hooge doei had. hij oen ernstig
en zwaar risico aanvaard, er was echter ook
veel gedaan en de Iersche soldaten, die op
alle oorlogstooneelen strijden, zijn nog
steeds de beste vertegenwoordigers van hun
land. (Toejuichingen.)
Redmond bracht warme hulde aan Bir
rell en zeide, dat hij diens meening had ge
deeld, dat er geen werkelijk gevaar voor
een uitbarsting wis geweest en dat zijn op
vatting misschien niet zonder invloed was
geweest op Birrells optreden.
Redmond ©n Cfpson drongen erop aan,
dat' de massa der rebellen niet met onnoo-
dige gestrengheid zou worden behandeld.
Do nieuwe Iegervoorstelien.
LONDEN. In het Lagerhuis zeide Ban
bury naar aanleiding van minister Asquith'
verklaring, dat er 83 divisies in het veld in
stand gehouden worden en dat dit gelijk
staat met 1,660,000 man.
Asquith merkte in esn interruptie op, dat
een divisie op 25,000 man berekend kan
worden.
Barnes, arbeiders-afgevaardigde, ver
klaarde, dat hij met vreugde voor het wets
voorstel zou stemmen. Hij is tegenstander
van dwang als' beginsel, maar zou zich door
geen academische overwegingen laten lei
den om zich te verzetten tegen maatregelen
om zooveel mannen te krijgen als noodig
zijn om den oorlog te w'innen. Indien het
land den reusachtigen 'omvang van de te
verrichten taak begrepen had, dan zou het
reeds 18 maanden geleden-dienstplicht aan
vaard hebben.
Da meerderheid der arbeiders wenschte
zich in deze crisis niet af te scheiden van
de overige klassen der maatschappij. (Toe
juichingen.)
LONDEN. Bij de behandeling in tweede
lezing van het wetsontwerp op den dienst
plicht stelde een liberaal afgevaardigde ver
werping daarvan voor. Hij verdedigde dit
gedeeltelijk op algemeen© en greo ten deels op
economische gronden.
Minister Lloyd George zeide in zijn ant
woord, dat het kabinet eenstemmig tot- het
besluit was gekomen, dat aan den eisch van
den Army Councilom iederen beschikba
ren man in te lijven, moest voldaan wor
den. De meerderheid in uitgeruste man
schappen te velde is noodzakelijk om de
overwinning te behalen en terwijl de uitrus
ting van het Russische leger belangrijk ver
beterd was, was het van het hoogste belang,
dat Frankrijk en Engeland, die zelf voor dg
uitrusting hunner troepen kunnen zorgen,
dit jaar het grootst mogelijke deel van den
last onmiddellijk op zich nemen, om Rus
land gelegenheid te geven om zijne uitrus
ting te voltooien.
Er zou geen slechter nieuws voor den
Duitschen generalen staf te bedenken zijn,
dan wanneer de ovorgroote meerderheid in
het Huis en in het land (het onder de wa
penen roepen van alle mannen van Enge
land zou goedkeuren. (Bijval.)
LONDEN. In tweede lezing werd het
ontwerp tot invoering van den dienstplicht
in Engeland aangenomen met 328 tegen 36
stemmen
De „Times" deelt mede, dat de nieuwe
dienstplichtwet o.a. de volgende bepalingen
bevat
Alle mannelijke personen van 18 tot 41
jaren oud moeten dienst nemen in het
leger.
Militairen, wier verbintenis tijdens den
oorlog zou afgeloopon zijn, moeten tot den
vrede in dienst blijven.
De leger-autoriteiten kunnen alle sedert
14 Augustus 1915 afgekeurden. aan een©
herkeuring onderwerpen.
Er zal ©ene Speciale reserve"' gevormd
worden, bestaande uit personen die in bur
gerlijk werk of in militairen dienst ge
plaatst kunnen worden, al naar de om
standigheden dit noodzakelijk maken.
<ytjjKsWg«»* sm ri
verdediging des lands in Engeland al-
leeu) zuilen evenals de gewone troepen naar
andere legerai'deelingou overgeplaatst kun
nen worden.
Sir John Simon heeft reeds verklakrd,
dat hij en zijne vrienden bij de tweede le
zing tegen de wet zullen stemmen.
Bij de behandeling in eerste lezing viel
een klein incident voor naar aanleiding van
con voorstel van kolonel Craig, om ook
Ierland in de wet op te nemen. Hij ried
aan, de nationalistische leiders in dezen om
raad te vragen.
Minister Long antwoordde, dat zulk een
voorstel in den vorm van een amendement
kon worden ingediend.
Een iuchtraid.
BERLIJN. Officieel. Een marinelucht-
sckipeakader deed in den nacht van
2 op 3 Mei een aanval op het Mid
den- en Noordelijk gedeelte der Engel-
sche Oostkust, waarbij fabrieken, hoogovens
en spoorweginrichtingen bij Middlesborough,
Stockton, industrieele inrichtingen bij Sun
derland, de versterkt© kustplaats Hartle
pool, de kustbatterijen ten zuiden van de
Tees en de Engelsehe oorlogsschepen aan
den ingang der Firth of Forth met succes
met bommen werden beworpen.
Alle luchtschepen zijn, ondanks de hevige
beschieting, naar hunne havens terugge
keerd, behalve de -,,L. 20", die door sterken
zuidenwind naar het noorden afdreef, in
gevaar geraakte en bij Stavanger verloren
ging. De bemanning werd gered.
In den namiddag van 3 Mei deed een
vliegtuig-eskader een aanval op de Engel
sehe kustbatterij bij Sandwick, ten Z. van
den Theems-mond, en op het vliegstation
hij Deal, eveneens met succes.
Ook in de Oostzee werd door de marine
vliegers gewerkt.
Een eskader watervliegtuigen wierp op
nieuw bommen op het Russische slagschip
„Slava" en op een vijandelijke duikboot in
de Moonsond, waarbij treffers werden opge
merkt.
Een vijandelijke vliegeraanval op ons
kuststation te Pissen deed geen schade.
Een onzer duikbooten schoot op 30 April
aan do Ylaamsche kust een Engelsch vlieg
tuig neer; de bemanning werd door een
vijiandelij'ben torpedojager opgenomen.
Een Zeppelin vernield.
LONDEN. Lloyds meldt uit Stavanger,
dat de Zeppelin L 20 volkomen vernield is.
De bemanning is geïnterneerd.
STAVANGER. Het luchtschip L 20
kwam. Donderdagmorgen tegen 10 uur
boven het zuidelijk deel van de kust
van Jader, vrij dicht bij land, in
het gezicht. Het vloog langzaam noord
waarts, kwam steeds dichter bij de
kust tot bij Hafsfjord, waar het op het wa
ter neerdaalde. De Zeppelin was blijkbaar
beschadigd. Van Molde uit werd alles ge
daan om hulp t© brengen.
Volgens een aanvullende mededeeling
werd de Zeppelin tegen de Felshufp© ge
dreven. Het achterschip brak en de' ach
terste gondel viel. De redding van het schip
was onmogelijk.
Het brak midden door en stortte in de
Hafsfjord. Een torpedoboot, die het lucht
schip langs de kust was gevolgd, redde de
bemanning. Het wrak van het luchtschip
dreef naar zee, maar is des middags aan de
westzijde van d© Hafsfjord aan land gedre
ven. Het wordt daar door soldaten bewaakt.
De grootste kanonnen.
De „Daily Telegraph" geeft eene interes
sante besohrijving van de fabricage en het
gebruik van de grootste thans gebruikte
kanonnen.
„In eene redevoering", schrijft het blad,
„heeft Sir Robert Hadfiold, een deskundige op
het gebied van kanonnen en projectielen, o.a.
hst volgendé gezegd
„Ik heb kanonnen van allerlei kaliber, tot
40 c.M. toe, op verschillende schietterreinen
zien beproeven, o.a. te Shoeburyness, Ports
mouth, Gavres, Ie Creusot, Sandy Hook,
Indian Head, Ochta, Meppen, Maagdeburg
enz., en ook proefschotcn zien lossen op de
terreinen te Spezia (Italië) en Kure (Japan).
Het grootste kanon, dat ik heb zien afvuren
was een 40 c.M., met een gewioht van 120
ton en 35 kalibers lengte.
„Het bedoelde kanon werd slechts éénmaal
afgevuurd en schoot het projectiel tot op
331 kilometer met de betrekkelijke geringe
snelheid van een van 16 kilometer schoots
afstand, nl. ongeveer 500 meter per seconde.
De pantserplaat, van. 30 c.M. dikte en met
glasjharden voorwand, waarop het projectiel
zijdelings werd gericht, stond ruim een meter
uit het lood. De plaat had wel wat barsten
gekregen, maai- was niet doorboord. Toen het
kanon afgevuurd werd, stond Hadfield op een
400 meter afstands van het doel en zag de
stukken van het projectiel tob op ©en 2000
meter van daar in zee vallen. Deze vuurmond
was niet geschikt voor scheepskanon.
„Men moet- niet vergeten", zeide Sir
Robert, „dat wanneer er in de pers van kanon
nen van' groot kaliber sprake is, zooals van de
42 c.M., er gewoonlijk z.g.n. houwitsers be
doeld worden. In do artillerietaal wordt een
houwitser echter niet als „kanon" beschouwd.
De inwendige druk bedraagt zelden meer dan
14 of 15 ton por vierkante inch, en dikwijls
nog veel minder, terwijl een echt kanon, zooals
die bij de marine of voor de kustverdediging
worden gebruikt, een druk van 20 ton per vier
kante inch moeten doorstaan.
„Wat Engelana's eigen artillerie betreft, is
het duidelijk, dat meu in oorlogstijd daarom
trent niets zeggen mag, maar het is algemeen
bekend, dat Engeland 34 en 371,- c.M. kanonnen
van de allerbeste qualiteit bezit. De in den
kanonnenbouw bereikte resultaten bewijzen
de groot© verdienste en bekwaamheid dor
Engelsehe metal lurgen en artillerie-ingenieurs,
die, met elkander samenwerkend, kanonnen
hebben voortgebracht van zoo uitmuntende
qualiteit. In de praktijk zijn die gebleken in
ieder opzicht volkomen te voldoen.
„De zoogenaamde groofce Dniteche kanon
nen, waarover reeds zooveel is geschreven,
zijn, wat de mond-energie betreft, van veel
geringere waarde dan de Engelsehe en in ver
gelijking met de laatste als wapens van veel
geringere qualiteit te beschouwen. Sommige
onzer kanonnen zouden over den Mont Blanc
been kunnen vuren.
FRANKRIJK.
Van het Westelijk Oorlogsterreln^
PARIJS. De successen den dorden Mei
door de Fransche troepen aan den liruker-
Maasoover behaald overtreffen de eerste
voorspellingen.
Het gelukte ons inderdaad gedurende den
nacht onzen voorsprong ten noord-oosten
van den „Mort Homme"4 fce rvergrooten
doordat wij hoogte No. 265, waar de Duit-
schers zich wisten vast te ^verken, jveder ont
zet hebben.
Wij wierpen den vijand over de linie terug
die hij den eersten en den vijftienden Maart
bezet had. De Duitschers verloren daardoor
den voorsprong met zooveel moeite gedu-
mde^twea^maar 1 1
dige aanvallen behaald. Ons met zorg voor
bereid bombardement had een bijzonder
goede uitwerking en veroorzaakte in de ge
lederen der tegenpartij zware verliezen.
In een gedeelte van de aangevallen linie
bleven dan ook inderdaad haast geen man
schappen over om de stellingen te verdedi
gen, hetgeen het kleine aantal gevangenen
verklaart, dat door onzo soldaten gemaakt
werd.
Den vierden Mei werd een hernieuwde
Duitsche aanval op den Mort Homme tot
stilstand gebracht door ons artillerievuur.
Het Fransche leger blijft zich dus voor
Verdun in een stijgende lijn voortbewegen.
De opeenvolgende successen rechtvaardigen
een goede hoop voor den dag dat de opera
ties nen hoogere vlucht zullen nemen.
BERLIJN. 'In den sector tusschen
Armemtieres en Atrecht was er op
verschillende plaatsen levendige gewedhts-
actie. De mijn-gevechten waren vooral
levendig ten noordwesten van Lens,
bij Souchez en Nenville St. Vaast. Ten
noordwesten van Lens mislukte, een iu. aan
sluiting aan mijnontplof fingen beproefde
Engelsch© offensieve beweging.
In het Maasgebied bereikte het weder-
zijidsohe artillerievuur Donderdag van tijd
tob tijd een graad van groot© lievigheid,
waartoe het ook herhaaldelijk des naohts
steeg.
Een Fransche aanval op onze stellingen
op den van de hoogte Mort Homme naar
het westen afdalenden rug is afgeslagen.
Aan de zuidwestelijke helling van dezen rug
heeft de vijand voet gekregen in de stelling
van een vooruitgeschoven post.
Van verschillende vijandelijke vliegtuigen,
die Donderdag in de vroegte bommen wier
pen op Ostende welke echter alleen in
den tuin van het Koninklijk slot terecht
kwamen werd een in een luchtgevecht
bij Middalkerke neergeschoten. De inzit
tende Fransche officier was gedood.
Ten westen van Liévin vielen twee vijan
delijke vliegtuigen door heb vuur van onze
afweerkanonnen en mitrailleurs.
In d© streek van het fort Vanx zijn twee
Fransche tweedekkers door onze vliegers
buiten gevecht gesteld.
Russische troepen te Marseille.
MARSEILLE. Wederom is een Russisch
contingent gelandde troepen werden
geestdriftig begroet.
Om een stoom-dorschmachine.
H. Warner Allen, ©en der vertegenwoor
digers van de Engelsehe pers in Frankrijk,
geeft een beschrijving van de wijze, waar
op een stoomdorsolim achine uit handen van
den vijand werd gered
,,Er stond een dorsobmachine vlak achter
de eerste loopgravenlinie. Zij stond in een
bijgebouw van een boerderij, die door het
Duitsche grana-atvuur bijna geheel stukgescho
ten was, maar de muur van de loods waarin
de machine geborgen was geweest stond nog
overeind, zoodat de vijand baar niet zag en zij
ook onbeschadigd was gebleven. Van de deur
van de loods tot aan den grooten weg was
slechts een paar meter afstands en een offi
cier nam zich voor, de machine huiten het
bereik van hot Duitsche vuur te brengen.
Daarvoor had hij in de eerste plaats de be
spanning van een kanon en een aantal evep
roekelooze mannen als hijzelf was noodig. Toen
de avond viel, legden zij eerst zeor netjes een
brug van de loods tot aan den weg, Vervol
gens haalden zij de paarden, dien zij de pooten
omwikkelden met zakken, van - achter het
front weg en spanden ze aan een lang touw,
dat stevig aan de machine werd bevestigd.
Toen werden de zakken van de pooten der
paarden afgenomen. Met een paar voorzich
tige rukken werd de machine uit de loods en
jlangs ueu weg getrokken. Het lawaai trok de
aandacht der Duitsohe schildwachten en bin
nenkort verlichtte een magnesium fakkel het
geheele tooneel met veel) te groote kracht. Nu
behoefde er niets meer verborgen gehouden
te worden en de cavaleriepaarden trokken,- aan
gevuurd met sporen en zweep de dorséhma-
ehine, die allerlei piepende, knarsende gelui
den maakte en geweldig zwaaide, in woesten
gn.lop over den weg.
Het is onmogelijk er aohter te komen wel
ken indruk het geluid van de paardenhoeven
op de Duitschers maakte. Zij dachten waar
schijnlijk. dat de cavalerie eene charge uit
voerde. In ieder geval brachten zij een onrus-
tigen nacht doortelkens weer knotterde er
geweervuur, terwijl de machine onbeschadigd
op een veilige pla.ats onderdak werd gebracht,
waar de erop bevestigde stoommachine thans
een dynamo drijft.
RöSLAim
Van het Oostelijk ooHogsterresn.
PETROGRAD. De generale staf rappor
teert
De vijand gaf levendig artillerievuur af
in den Ukskulsector en in heb gebied van
de stellingen van Dunaburg en ten zuid
westen daarvan.
Ten zuiden van Dunaburg wierpen de
vijandelijke vliegtuigen bommen op talrijke
punten van dit frontgedeclte.
Ten zuiden van het dorp Krevo ontstond
een hevig artilleriegevecht, in den loop
waarvan ©en onzer projectielen een kabel
ballon van den vijand, van waaruit het
vuur waargenomen werd, trof.
WEENEN. Ten noordwesten van Tarno-
pol brachten onze verkenningstroepen een
Russischen officier en honderd "man als
krijgsgevangenen mee.
Op verschillende, plaatsen artilleriestrijd.
In de smidse.
„Tlx© Church Times" bevat eene bij
drage van de hand van Sophie de Belle-
garde (geboren Prinses Ouroussof) te Petro-
grad, waaraan wij het volgend© ontleen en
„Gij vraagt mij, hoe ik mo voel!" schreef
mij een vriend uit Petrograd. Hoe kan ik onze
•gevoelens van heden beschrijven? Ons eigen be
staan en alle dingen, waarin het opging, schijnt
verdwenen, uit ons bereik, ver weg. Wij leven
als in een smidse. Voor inwendig leven, voor
befc nagaan onzer indrukken hebben wij geen
tijd. Wij zitten tot over de ooren in werk. Hos
pitalen, lozingen, scholen, fabrieken en con
certen voor de gewonden, pakketten voor de
mannen in de gevcchtslinie, hoeken en nieuws
bladen voor .gevangenen, houden ons den hee-
len dag in touwkomen wij thans, vaak na
middernacht, dan zijn we te zeer doodaf om
aan iots anders te denken dan aan de hoogst
noodige rust. De levenspols slaat met de snel
heid van een express-treinwij leven als in
een smidse.
Voor velen is dc-ze intensiteit een verlich- I
ting; het helpt ons terdege om door deze
dagen van scheiding, van voortdurende be
zorgdheid en gedruktheid heen to komen.
Overal ziet men naastenliefde gemobiliseord.
In elke familie treft men ledige plaatsen aan:
eon zoon, die in dienst ging, een dochter die
als liefdezuster optrad. Van. bals of partijen is
geen sprake meer. Men brengt elkaar geen
bezoeken meer. Als gij vrienden wenscht te
zienmoet gij tot ben gaan en gij- vindt hen
hard aan 'b werk. Treft gij'hen niet thuis, dan
zult gij hen allicht aan heb werk vinden in een
zgn. bijstandskring. Wij bezoeken de hospita-
•lefiJElk
onzer'heeft een ziekenzaal, die aan haar zorg
is toevertrouwd. In de mijne, in liet Militaire
Nikolaas-Hoaspitaal, bevond ik dat een aantal
mannen lezen nooh schrijven konden. Ik stel
de een lees- en schrijfklas in en mijn voorbeeld
vond allerwege navolging. Een soldaat, dien ik
vroeg of bij wat wilde leoren, was in de wol
ken. Hij kwam van Siberië. „Ik heb er mijn
loven lang naar verlangd", zeide hij, „maar
er was niemand om me les te geven. De school
was te ver weg. Ons dorp lag te ver af van de
kerk. Zoodra ik oud genoeg was, word ik eon
herder. Wilt u mij les geven?" „Gaarne",
antwoordde de onderwijzeres. „Dan mag ik
dankbaar zijn dat ik gewond werd" zeide
de man en zijn gelaat glom van blijde verwach
ting. Den volgenden dag bezocht zij hem weer
helaas, hij was dood.
Om do gewonden den tijd te helpen door
komen hebben wij werkplaatsen ingericht,
waar manden, schoenen en allerlei andere za
ken, onder vakkundige leiding, worden ver
vaardigd; ook slaagdon wij in hot oprichten van
verkoopplaatsen voor wat hior werd gemaakt.
„Nu kan ik tenminste mijn handen weren, al
mis ik mijn voeten", merkte een verminkt
strijder op. „Nu kan ik mijn brood verdienen."
Wij hebben ook bibliotheken opgericht en ©Lk
lid van omze groep vraagt hier boeken ter loon
of te koop. Akkerbouw en godsdienst zijn de
meest gevraagde onderwerpen. Wij werken
onder de bescherming van de Groot-Hertogin
Olga Alexandrowna, de jongste zuster van den
Tsaar^ die sinds het begin van den oorlog als
liefdezuster is werkzaam geweest. Haar voor
beeld van zelfverloochenende liefde wekt bij
ons all eb het verlangen om ook voor andoren
te zorgen. Dat is het werk dat wij in de steden
verrichten en nu, wat doen wij buiten? Daar
bobben wij een hospitaal opgericht, waaraan
wij den naam hebben gegeven van ons zooptje,
dat, w ij niet hebben mogen behouden. Het huis,
indertijd voor een der gunstelingen van Cathe
rine de Groote gebouwd, heeft thans een heilige
bestemminghet lenigen van menschelijk lij
den gekregen; nu geen drinkgelagen en pret
meer, maar de gewijde adem der naastenliefde.
Veel kunnen wij niet doen, maar toch voldoen
de om het lijdon der gewonden iets to verzach
ten. Ieder is één en al hulpvaardigheid. Toon
wij tot oprichting van. het hospitaal besloten
hadden, verzocht do priester in de kerk do
mensehen ons te komon helpen. Rijken en ar-
nien gaven aan de roepstem gehoor, landeige
naars in hunne equipages zoowel als oubemid-
delden die te voet kwamen. De treinen waren
voor militaire doeleinden gemonopoliseerd en
wij konden uit de stad niets aangevoerd krij
gen. Hqisraad, linnen, kleeren wij konden
niets krijgen. Maar iedereen deed zijn best om
ons bij te springen. Vrouwen brachten de klee
ren hunner mannen die te velde waren. „Wie
weet", zeiden zij, „of hij niet zelf op dit cog'en-
blik hulp behoeft. Ik kan niets voor hem doen,
maar kan anderen bijstaan in zijn naam."
Wanneer - ons nieuwe convooien gewonden
werden toegezonden, haalden de boeren hen
in hunne wagens af en brachten hen tot ons,
langs wpgendie zij vooraf hadden gerepareerd,
opdat de mannen minder last van schokken
zouden hebben. En met do wagens gingen de
equipages, wei-bespannen en getuigd, van de
landeigenaars vaak met den meester als
koetsier in de plaats van den knecht die ten
oorlog was getrokken. Allen schijnen als motte
te hebben gekozen „Laat ons doen, wat wij
maar kunnen. Laat ons moeite noch kosten
ontzien voor de verdedigers van onze eer." De
soldaten hebben bot goed bij ons. Het liuis is
omringd mot zwaar geboomte en een prachtige
rivier stroomt er vóór. De lucht is zacht en
zuiver. Verleden jaar Kerstmis hadden wij een
kerstboom voor hen en do gewonden juichten
dén Engelschen vriend toe. die onze gast was
en nu in het Engelsehe leger strijdt. Doze hoe-
rah's voor de Entente en hun jongen Engel
schen vertegenwoordiger kwamen uit innige
hartelijkheid en geestdrift voort. En inderdaad
is do band die ons bindt niet als een heilig ver
bond, met- bloed en gezamenlijk-lijden bezegeld?
Hot is een band die van kracht blijft ook in
den dood.
Dit is de geest die Rusland bezielt. Wij in
Rusland zijn er zeker van dat Engeland er van
harte mee instemt.
GRIEKENLAND.
Bulgaarsche patrouilles geven zich over.
ATHENE. Uit Saloniki wordt gemeld,
dat verschillend© Bulga-arsehe patrouilles
zich overgeven aan Griekscbo posten.
De. Franschen bezetten Fiorina.
ROME. Volgens een telegram uit Athene
is daar bericht ontvangen, dat Fransche
troepen Woensdag Flonna bezetten.
ZWITSERLAND
Voor den vredo.
Aan ©en -artikel van dr. E. Berger te
Bern, over ,,De weg tot eenduurzamen
vrede", is het volgende ontleend:
Men moet toegeven, dat, tot welke staten-
groep men ook moge behooren, welke politieke
meening men ook moge voorstaan, in de laatste
rede van von Bethmann Holhvog twee vragen
gesteld zijn, die. voor hst lot van de volkeren
cler aard© van buitengewoon belang schijnen te
zijn. In de eerste plaats eischb hij, dat op den
wereldoorlog een duurzame vrede moet volgen.
Datgene, wat in de oudheid de profeten den.
volkeren voorspelden, datgene, vat de volkeren
van het„Haagsche Schei dsgerecht"gehoopt heb
ben, datgene, wat aan de pacifisten den naam
van Utopisten, den hoon en don spot van'de
zijde der oorlogspartij cn van haar lakeien heeft
verschaft, dat wordt door den eersten Staats
man van de Centrale mogendheden heden als
een onafwijsbare noodzakelijkheid verklaard.
Onbewust of bewust wijst echter von Bothm-ann
Hollweg op een andere plaats van zijn rede ook
den weg, die tot een duurzamen vredo leidt. Hij
zegt met betrekking tot Frankrijk, dat daar
tegen geen woord van haat bedoeld wordt; hij
spreekt met bewondering van de groote dap
perheid, waarmede het Fransche volk zich ver
dedigt. Wanneer echter geen haat, doch waar
deering en gerechtigheid ten opzichte van den
tegenstander gevoeld worden, dan is er geen
grond voor oorlog voorhanden en is do eerste
stap tot een duurzamen vrede gedaan.
Er ontbreekt echter in de rede vau von Beth
mann Hollweg de verzekering van een zelfde
waardeering voor'de andere tegenstanders van
Duitschland; er ontbreken, wat wellicht veel
moeilijker nog te bereiken is, 9oort«eli.jko ver
klaringen van do Staatslieden van de zijde der
Entente ten opzichte van de volkeren van de
Centraio Mogendheden.
Evenals in een duel de secondanten, zoo zou
den in don tegenwoordigen volkerenstrijd de
staatslieden van de onzijdige staten gezamen
lijk er toe behooren mede t.e helpen, opdat het
door von Bethman Hollweg betreden smalle
pad zich uitbreide tot een breeden weg, die
naar den vrede leidt. Maar deze secondanten
zijn, wat niemand kan begrijpen, niet versche
nen, en zoo blijft hot weggelegd voor de pers
van. de onzijdige landen om de edelste en voor
naamste taak te volbrengen, welke haar ooit
sedert de uitvinding van Gutenberg ten deel
vieldoor gemcenschappelijken arbeid den weg
voor den duurzamen vrede te effenen, de stec-
nen des aanstoots te verwijderen en de reeds
begonnen toenadering der vijandige volkeren te
bevorderen. Zij zou, door dezen grootoh men-
sohenplicht te vervullen, een tweeden oorlog,
waarmede van de rijde der nntipacifisten ge
dreigd wordt, wanneer de vrede te spoedig tot
stand zou komen, verhinderen. Deze oorlog,
waarvan de antipacifisten meenon, dat hij door
de volkeren opnieuw mét de wapenen uit te
vechten zou zijn, wordt reeds krachtig voor-
'liereid, ja, is reeds gedeeltelijk uitgebrokenik
bedoel den economischen oorlog, den maat-
SBiMaigsBfoas&gia
Kennisgevingen
voor
Verloving, Ondertrouw,
Geboorte, enz.
- Invitatiën. Dankbetuigingen, Menu's
Programma's, Balboekjes, Visitekaarten,
Luxepapier, Artistiek Stempelwerk
8. van Mantgem, Hofleverancier
Singel 562. hoek Vijzelstraat, A met.
lijke producten als muziek en letterkunde.
Het is niet noodzakelijk, zooals de geestige
schrijver Leouold Katscher meende, een Chris-
toffel Columbus te zoeken, die een vredesfor-
mulier moet ontdekken, dat alle oorlogvoeren
den zou kunnen tevreden stellen.
Vele vragen, die door dezen oorlog ontstaan
zijn, kunnen door een juist gekozen vorm dooi
de diplomaten opgelost worden. Kan Frankrijk
er iets tegen hebben, dat Kurlaud, dat stoods
Duitsoh was en dat ondanks Zweedsc-he en
Russische heerschappij steeds Duitsch is ge
bleven, weer aan Duitschland komt? Zou aan
hefc gemeenschappelijk bestuur van Polen niet
ook nominaal Rusland kunnen deelnemen, oin
niet de gevoeligheid van de Ent.ntemogend-
heden to kwetsen Zou niet een formule ge
vonden kunnen worden, die het vraagstuk van
Elzas-Lotharingen. definitief zou' oplossen Is
niet in den eisch van von Bethman Hollweg,
dat België geen vazallenstaat van Engeland en
Frankrijk zou mogen worden, vanzelf de ver
zekering begrepen, dat het ook geen vazallen-
staat van- Duitschland worden mag? Zou niet
de dwaze en hoosaardige verzekering, als zou
het uit millioenen bestaande Servische volk
slechts uit koningsmoordenaars bestaan, om
dat eenige dozijnen Serviërs een koningsmoord
voorbereidden, terzijde gesteld kunnen worden?
Heeft men ooit het geheele Italiaansche vojk
ervoor verantwoordelijk gesteld, dat Italianen
koning Umberto, president Carnot en de kei
zerin van Oostenrijk vermoordden. Het is hier
niét de plaats om alle andero vragen te bespre
ken, die reods nu door de pers in de onzijdige
landen zouden moeten l>esproken worden. Aan
deze bespreking zouden politieke personen van
de heide oorlogvoerende groepen moeten deel
nemen, eventueel zonden deskundigen (verte
genwoordigers van het volkenrecht, enz.) van
de onzijdigen kunnen deelnemen aan het
voorbereidend onderzoek der vragen, die het
toekomstig vredescongres za.l hebben op te
lossen.
Allerminst zou de opvatting aannemelijk
zijn, dat deze oorlog daarom tot den vredo
leiden moet, omdat steeds meer en meer de
overtuiging zal doordringen, dat na dezen
oorlog er noch overwinnaars, noch overwon
nenen zullen zijn. Dit vredesmotiefdat een
groote verbreiding heeft verkregen en zelfs in
de parlementen van dè oorlogvoerenden is
doorgedrongen, kan geen Staatsman tegenover
zijn parlement aanhangen; geen volk kan het
verdragen, dat heb deze^ontzettende offers
aan bloed en goed alleen daarom heeft ge
bracht,' om to bewijzen, dat de oorlog een
dwaasheid is. Geen volk kan erkennen, dat
de door hem behaalde economische voordoo
ien of de verschuiving van grenssfceenen in de
oen of andere verhouding staat tot de groote
offers, die het gebracht heeftNeenHet
moet den volkeren worden duidelijk gemankt,
dat de uitslag van dezen oorlog, den vreeselijk-
ste, die er ooit geweest is, overwinnaars en
overwonnenen heeft geschapen.
Overwonnen worden de volkcrenhaat en de
ongerechtigheid tegenover de andere volkeren
overwinnaars zijn de waardeoring en do ge
rechtigheid zelfs tegenover den vijand; over
wonnen worden de bowapeningswaan en de
algemeene dienstplicht, als overwinnaar komt
de eendracht onder de volkeren uit den oor
log to voorschijn. De offers, welke deze oor
log eischie, waren niet vergeefschde weer-
galooze heldenmoed, die recht heeft op de
onbegrensde bewondering va,n de tijdgenooten
en van de de nakomelingschap, was niet tever-
geefsch, want de volkeren hebben gestreden
voor de hoogste menschheidsidealen, de ééno
partij voor haar bestaan, de andere voor haar
recht en haar eer, en zij hebben zoo den
weg tot den duurzamen vréde bereikt.
WEREENSGDE STATES*
De Vereenigde Staten en Duitschland.
WASHINGTON. De Amerikaansche
ambassadeur t© Berlijn heeft telegrapkisch.
bericht gezonden, dat hij het Duitsche ant
woord aan do Verecnigde Staten Vrijdag
dacht t© ontvangen.
De „Voss. Zeitung" van 4 Mei meldt,
dat de antwoordnota aan d© Amerikaan
sche regeering toen gereed was. Het. is oen
omvangrijk dokument, dat uiterlijk Vrij
dagmiddag aan den Amerika anschen am
bassadeur zou worden overhandigd en dan
onmiddellijk gepubliceerd zou worden.
Wegens het belang van de aangelegen
heid is de rijkskanselier voornemens per
soonlijk iu de begrotingscommissie van den
Rijksdag de verklaringen over Duitsck-
lanas betrekkingen tot Amerika af te leg
gen, welke minister Von Jagow reeds Dins
dag heeft aangekondigd.
Alle autoriteiten, die ter bespreking van
de antwoordnota in het hoofdkwartier zijn
geweest, zijn te Berlijn teruggekeerd.
WASHINGTON. De Amerikaansche
ambassadeur Gerard heeft opdracht gekre
gen om to onderzoeken of het bericht, dat
Duitschland Nederland een schip heeft aan
geboden als vergoeding veor de „Tuban-
tia" juist is.
iP ZEE.
Het vergaan van de Berkelsiroom.
(Officieel.) Het onderzoek vanwege het
Departement van Marine, ingesteld in zake
het tot zinken brengen van het Nederlanclsch
s.s. „Berkelstroom" van de Hollandsche
Stoomboot Maatschappij, op 24 April j.l.
in de Noordzee, heeft uitgemaaktdat ge
noemd stoomschip door twee Duitsche on
derzeebooten, waarvan één gemerkt N.B.
18,.des morgens ten 4 u. 45 is aangehouden;
dab de scheepspapieren uitwijzen dat de
lading van ongeveer' 600 ton, behoudens en
kele "afzonderlijke colli, bestond uitplus
minus 450 ton stroocavton3,1000 balen
cacao, en 300 manden versche viscli (te za-
men minder dan 100 ton gewicht) en 4 mail-
zaldcen. De bestemming van heb schip was
Londen.
Het schip werd op plus minus 4 zeemijlen
afstand door een der onderzeebooten door
3 scherpe schoten gewaarschuwd. Nadat ge
stopt was werd op sein van de onderzee
boot een sloep gestreken om de scheepspa
pieren te toonen. 'Na het onderzoek: besloot
de onderzeeboot de „Berkelstroom"- tot
zinken 'te brengen en seinde:] verlaat zoo
spoedig mogelijk heb schip". Daarop zijn
de overige sloepen gestreken, waarin de ge
heele bemanning en de gezagvoerder het
schip verlieten. De-gezagvoerder is naar een
