OP 2EE.
^OXj'P.A'X'JfcajJXrOO'O IPS.
van
SZondag Si A^ril
19 16
meter meer in bezit van do Duitsche stelling,
rlun verhezen waren verschrikkelijk.
Van het grootsche Russische plan is niets
meer over gebleven. Eon succes, waarop de
Duitscho soldaten bij Postawy trotsch kun
nen zijn, die dag en nacht in artillerievuur,
dikwijls tot het bovenlijf in het water, weer
stand boden fwin ïnfanterie-aauvallen en zelfs
nog kracht hadden voor tegen-a an vallen.
1 usschen liet Naroes- en Wiszniew-meer
werden do heuvels bij Moltrzyce tegen het
aanbreken van den morgen den 27en Maart
hernomen, om weer ecg goeden artillerie-waar
nemingspost to hebben. Deze granaatheu
vel werd in stormloop met do bajonet ver
overd. Do onmiddellijk door de Russen onder
nomen tegenaanvallen werden afgewezen. Den
oen trachtten de Russen hier tenminste een
plaatselijk succes te behalen door uit de stel
lingen te 1
Hier wordt ons voorgesteld het vervoer van Oostenrijksche gewonden in Servië.
Er staan lang niet altijd auto's of ziekenwagens, nog minder treinen gereed om do
gekwetsten te vervoeren, men moet van alle mogelijke vervoermiddelen gebruikmaken.
Hier zien wo een eenvoudige slede, van wat stroo voorzien, waarin een paar gewonden
naar een veldhospitaal worden gebracht!
«de toekomst van Polen en België. Terwijl hij
met nadruk zei, dat Polen nooit weer Russisch
mocht worden, betoogde hij omtrent België,'dat
Duitschiftnd genoegen zou nemen met reëele
waarborgen, dat België geen militair of econo
misch bolwerk tegen Duitschland zou kunnen
zijn.
Men zou deze verklaring omtrent België kun
nen noemen het afstand doen van ancxatieplan-
nan, hetgeen ook hieruit blijkt, dat voor de
Vlamingen waarborgen verlangd worden voor
een gezonde ontwikkeling op den grondslag van
hun Nedorlandsche taal en karakter, in over
eenstemming met hun rijken aanleg.
Verder lezen wij nog in de verslagen der
rijkskanseliersrede de duidelijke verklaring,
das een vrede met den terugkeer tot den toe
stand voor den oorlog, prijsgeven dus van
alio Duitsche veroveringen, met meer moge
lijk is.
Wat de Duitsche koloniën betreft, zeide de
Rijkskanselier, dat het lot daarvan beslist
wordt cp het vasteland van Europa. De over- I
winningen der Duitschers zullen die koloniën
wcor in hun handen brengen.
Van belang is, en niet het minst voor ons
ook, wat de Rijkskanselier meedeelde over de
meening der regeering aangaande den duik-
booten-oorlog. Zijn woorden kwamen ongeveer
op het volgende neer:
..Geen nuchter denkend neutraal, of hij ons
welgezind is of nie't-, kan ons het recht be
twisten ons te verdedigen tegen den. tegen de
bepalingen van het volkenrecht indruischen-
den uithonger in gsoorlog, niemand kan van ons
verlangen, dat wij ons do verdedigingswape
nen, waarover wij beschikken, uit de hand
laten rukken. Wij gebruiken ze en moeten ze
gebruiken.
,,Wij eerbiedigen de rechtmatige rechten dei*
neutralen op wereldhandel cn wereldverkeer,
maar wij mogen verwachten, dat de welwil
lendheid, die wij betoonen, begrepen, ons
recht en pnze plicht om met alle middelen
wedervergelding te oefenen voor de uithonge-
ringspolitiek onzer vijanden, die zoowel met
het volkenrecht nis do elementairste monsche-
lijkheid spot, erkend worden."
Ter besnaring van kunstlicht.
BERLIJN. De Bondsraad besloot dat
van 1 Mei tot 30 September 1916 de
klokken eeri uur moesten woraen voor
gezet. Dientengevolge zal 1 Mei reeds
op 31 April des, avonds 11 upr be
ginnen 30 September echter met een uur
worden verlengd opdat op October de
midden-Europeesclie tijd weder van kracht
kan worden.
ENGELAND.
Zeppelins beven Engeiand.
LONDEN. Een Zeppelin wierp Woens
dagavond bommen op de noordoostkust. Hij
werd verdreven door afweerkanonnen.
LONDEN. Aan den raid in den nacht
van Woensdag op Donderdag boven de
noordoostelijke graafschappen van Engeland
namen drie Zeppelins deel. De eerste
deed eon aanval te ongeveer negen uur,
maar werd door het vuur der afweerkanon
nen verdreven, na vijf bommen te hebben
geworpen, die noch schade, noch ongeluk
keu veroorzaakten. Er wordt bericht, dat
de Zeppelin door het geschutvuur werd ge
troffen. De tweede Zeppelin verscheen bo
ven een andere plaats te .10 uur 15 en wierp
geen bommen. De darde deed een aanval op
een andere plaats, maar richtte slechts
•lichte materïeele schade aan. Het totale
aantal bommen dat geworpen werd bedraagt
24 ontplofbare en 24 brandbommen. Een
kind is gedood, twee mannen-, een vrouw en
vijf kinderen werden gewond.
x Er werd geen militaire schade aange
licht.
LONDEN. De Eastern Morning News"
meldt, dat de Zeppelin boven een stad op
d6 noordoostkust verscheen. Het luchtschip
werd behoorlijk ontvangen. Zijn aanwezig
heid, werd onmiddellijk opgemerkt; een zoek
licht werd op er gericht, waarna dadelijk
een heftige artilleriebeschieting volgde.
Het was een heldere nacht, zoodat de
Zeppelin duidelijk zichtbaar was, Heb lucht
schip bewoog zich niet op groote hoogte en
bleef ©enigen tijd op dr/elfde plaats, als
aarzelend welke richting in te slaan om te
ontsnappen. Tevergeefs trachtten de lucht-
vaarders den bundel van bet zoeklicht te
ontwijkenmen zag de projectielen er om
heen -uiteenspatten. Tenslotte verdween de
Zeppo in in oostelijke richting, na eenige
bommen op de voorstad te hebben geworpen.
BERLIJN. Onze marine-luchtschepen
Verwoestten in <len nacht van 5 op 6
April een groote ijzerfabriek bij Whit
by, met hoogovens en uitgestrekte in
richtingen, nadat_ vooraf een batterij.
de aanvallende luchtvaartuigen voortaan
veel sneller bestreden kunnen worden, dan
tqtdusverre het geval was.
FRANKRIJK.
Van het Westelijk Ooflog^terresn,
PARIJS. De Duitschers beschoten hard
nekkig de saillant van Bsthincourt en de
Poivre-heuvel. Dat voorspelde een aanval,
maar ons gordijnvuur belette den vijand
zich te ontplooien. Een handgemeen ten
zuidwesten van het fort Douaumont stelde
ons in staat over een front van 500 meter
de vijandelijke loopgraven tot een afstand
van 200 meter te naderen.
In Lotharingen en Woëvre artillerie-
activiteit.
Gedurende Maart, waren de Fransche
vliegers zeer actief. Zij schoten 31 Duitsche
toestellen neer, van welke er negen terecht
kwamen in onze linies, vier andere werden
door afvveerkanonyuur neergeschoten. De
Franschen verloren dertien toestellen, van
welke twaalf binnen de Duitsche liniën.
De Duitsche vliegers hebben in last zoo
weinig mogelijk boven de Fransche liniën
te vliegen.
LONDEN. In den vroegen morgen
van Donderdag, ,na een zeer hevig
bombardement, deed. de vijand een aan
val op de nieuwe loopgraven bij St.
Eloi. Het gevecht duurde den geheelen
dag voort. Een kleine afdeeling van den
vijand drong een van onze loopgraven bij
maar werd' dadelijk ver-
binnen,
dreven.
Wederzijdsehe artillerie-actie in de
buurt van Lievin, Lens en ten zuiden van
Boesinghe.
De strijd om Verdun.
PARIJS. Na de zware verliezen van
den vijand gedurende de beide laatste
dagen, deed de Duitsche infanterie Wiens-
dag geen enkelen aanval.
Ten oosten van de Maas hieven de Fran
sche troepen eenig terrein winnen in de
loopgraven, ten noorden van het Caillet.be-
bosoh; hst Duitsche legerbericht van heden
geeft eindelijk stilzwijgend toe, dat de
Duitschers deze weer hebben mo'eten opge
ven. De artilleriebeschieting verminderde
in hevigheid en duurde slechts bij afwisse
ling voort op het front- DouaumontVaux.
Ten westen van de Maas was de nacht
evenals de dag vrij rustig. De noodzake
lijkheid voor den vijand om zijn artillerie
munitie aan te vullen, evenals zijn gedeci
meerde troepen geeft wellicht de verklaring
van deze rust.
De jongste gevechten om het- Avocourt-
bosch, het Caillet-tebosch en bij Vaux heb
ben trouwens de Duitschers kunnen over
tuigen, dat de Franschen hun hardnekkig
de stellingen betwisten, welke onmisbaar
zijn voor het bebopd van Verdun.
BERLIJN. Officieel bericht uit het
hoofdkwartier.
Ten W. van de Maas was het Woensdag
door voorbereidingsvuur op de streek van
Haucourt, zeer levendig. In den namiddag
trad ook de infanterie op. Zij namen in
storm het dorp Haucourt en het sterk' aan
gelegde Fransche steunpunt te O. van die
plaats. Afgezien van groote verliezen, moest
de vijand 11 officieren en 53 "man van ver
schillende divisies ongewond in onze han
den laten.
Op den rechteroever van de Maas werd
een nieuwe aanvalspoging der Franschen
tegen do door ons in het Bois la Caillette
en ten N.W. daarvan op 2 April genomen
stellingen verijdeld.
Een neurciogsn-congres.
Te .Parijs is dezer dagen een congres van
neurologen geopend, dat zich in het bijzon
der met de behandeling van door den oorlog
ontstane zenuwziekten za-1 bezig houden
.Engeland wordt door dr. Henry Head, een
bekend neuroloog, vertegenwoordigd.
RUSLAND.
Het Russische offensief.
Omtrent het mislukte Russische offenric 1
schrijft Rolf Brandt uit h«t oostelijk
hoofdkwartier aan de ,,Taglicl}e Rund
sola au", d.d. 29 Maart:
lingen te komen, die bier bijzonder ongunstig
liggen, onder water stnan, Zeven maal vielen
zij aan voor zij uitgeput, waren. Gevangen ge
nomen'officieren verklaarden dat de troepen
steeds moeilijker 'voorwaarts te krijgen waren.
Het aantal overloopers, dip klagen over de
onder water staande stellingen, neemt toe.
Tegen het aanbreken van den morgen van
den 2!)en vielen de Russen opnieuw bij Moltrzy
ce aan, maar bij de derde maal gaven zij het
op. Vuurgolven gaan in den nacht van artil
lerie naar artillerie. De Russen schijnen ech
ter niet meer te opereeren "volgens een vast
plan, al zullen zij in do. komende dagen wel
weer aanvallend optreden.
STALIÊ.
Oostenrijk en Staiië.
ROME. Activiteit van onze kleine af-
deelingen langs het front van het Stilfur
Joch tot Guidicaria. Artillerieduels tusschen
het Gardemeer en de Boven-AsticoIn het
Suganadal bijzonder heftige artilleriegi
vechten in d© Larganza-zone. De vijand
werd teruggeslagen met zware verliezen, wij
maakten dertien gevangenen. Aan den
Boven-Isonzo belemmerden regens en nevel
de actie der artillerie, die echter vrij leven
dig was op de hoogten ten noordwesten
Görz. Op den Karst werden in den nacht
van 5 April twee kleine aanvallen van den
vijand op den Mont San Michela
slagen
WEENEN. (Officieel). Op de hoog
vlakte van Doberdo werden, ten O. van
Selz, de onlangs door den vijand genomen
loopgraven geheel van vijanden gezuiverd.
Italia,ansch© tegenaanvallen mislukten.
In Ledro' en Judicarie onderhield de vij
andelijke artillerie een levendig vuur. Aan
vallen van zwakke Italiaansöhe afdeel ingen
tegen onze posities ten n.w. van het Ledro-
rneer wenden afgeslagen.
Overigens beperkte de actie zich tot matig
artillerievuur op enkele deeïen van het
front.
bergingsboot werd gearresteerd. Een Griek-
seho agent van politie trachtte tevergeefs de
gevangenneming to verhinderen. Eerst toen de
menigte, die hier op den Zondagmiddag wan
delde, een dreigende houding aannam, lieten
cio Franschen de Duitschors los, scheepten zich
vlug in en voeren er vlug van door met do
heide gevangenen, die zij aan boord hadden.
Gnebscho regeering heeft heden gepro-
nadat
ten ÏJ". van Hull, met springbom-
men buiten gevecht was gesteld. Voorts
werden fabneksinrichtingen te Leeds en
omgevihg, en een aan ted stations in het
industriegebied aangevallen, waarbij zeer
goede resultaten werden waargenomen.
De luchtschepen werden hevig beschoten,
doch keerden alle onbeschadigd terug.
Een tweede Zeppelin beschadigd.
LONDEN. In het Lagerhuis deelde
de ondersecretaris van Oorlog Ten-
nant mede, dat behalve dat de L 15
neergeschoten werd, er ook nog een
tweede Zeppelin op eenïgen afstand van de
kust is getroffen. Er ia n.l. een carbon-af
druk van den tekst van een draadloos be
richt, waarin de commandant van dat
luchtschip hiervan mededeoling deed, ge
vonden.
Tennanfc verklaarde voorts, dat de defen-
uUrvi organisatie zoodanig is uitgebreid, dat j
Hot is duidelijk waar te nemen, dat een vast,
plan ten grondslag lag aan de enorme Russi
sche aanvaisbeweging tegen bet front van
het; leger van Hindenburg. Zuidelijk van Dh
naburg, noordwestelijk van Postawy en tus
schen de Narocz- en Wisznicw-meren wilden
zij met alle kracht t-wee wiggen drijven. Wilna
was het eerste doel, dat .men van beide kan
ten bereiken wilde. Men dacht aan den beken
den Duitsphen tang van Przasnysz. Iets later
begonnen de Russen mot den aanval op hev
Diinafront, die in het midden, hij Jaeobstadt
ongeveer, ingedrukt moest worden. De ont
wikkeling ging hier langzamer. Met den voor
de Russen buitengewoon bloedigen stormaan
val van den 26en Maart noordwestelijk van
Jaeobstadt schijnt hier voorloopig het hoogte
punt bereikt te zijn.
Noordoostelijk van jfostawy hielden de Rus
sen sedert den 22en hun aanval binnen kleine
re grenzen. Bij Wileity werden wel aanvallen
in den nacht ondernomen, doch de infanterie
versterkte haar aanvallen zuidelijk van Wi
leity in de buurt van Muljarshc^ Den 27cn
Maart vielen de Russen hier met volle kracht
aan. Nieuwe Siberische troepen werden in het
vuur gebracht, tweo Russische divisies storm
den in dichte golven, maakten zich meester
•an een klein sfultje bosch, werden echter ver
nietigd door hot Duitsche roffelvuur. De
Duitsche infanterie nikte hot bosch weer bin
nen., 'a Middags hadden de Russen geen
De strijd bij Doberdo en Görz.
Het binnendringen van sterke Italiaan-
sehe afd-eelingeai, zoo seint Leonard Adelt
a-an het Berliner Tagoblatt", in het Oos-
tenrijksch-Hongaarsche front bij Selz wordt
door het commando daar tegengegaan door
stelselmatige tegenaanvallen, die nog aan
den gang zijn.
Het bedreigde gedeelte loopt oostelijk van
i hier in eenvoudige serpentines naar de
Isonzo-vlakte afdalende weg Doberdo-Ronchi.
boven het verwoeste plaatsje Selz. De door d©
Itahaansche artillerie vernietigde en daarop
door de Italiaansche infanterie bezette schan
sen liggen' zestig tot zeventig meter bóven de
Isonzovlakte, doch liggen zelf weer dertig of
veertig meter beneden de beide heuvels Monte
Dei Busi en Monte Closisch, die den sector van
Selz in noordelijke en zuidelijke richting afslui
ten en in Oostenrijksch-Hongaarsch bezit zijn.
Deze omstandigheid ontneemt aan het succes
van de Italianen alle beteelcenis en verkleint
den invloed op den algemeenen toestand. Het
binnendringen van den vijand,werd niet zoo
zeer veroorzaakt door de vermetele dapperheid
van zijn infanterie, dan wel door de gunstige
ligging van zijn zware kust-batterijen. Behalve
over de lichtere veldartillerie, die zich bene
den Selz tusschen Staramzano en Rpnchi in het
zand en tusschen de ruïne van de plat gescho
ten dorpen ingegraven heeft, beschikt het. derde
leger van den hertog van Aosta op den uiter
sten rechtervleugel over zoogenaamde lagunen-
batterijen. Dat zijn kuststukken én scheepska-
nonnen van zwaar kaliber, die gedeeltelijk aan
den Sbobba genaamd en mond van de Isonzo
staan. Deze reusachtige kanonnen wierpen hun
geweldige granaten, die de soldaten kleerkas
ten en .omnibussen hebben gedoopt, in de
schansen van Selz. Daarom hebben de Oostan-
rijksch-Hongaarscho marine-vliegtuigen ten
tweede male een p'oging gedaan om op de drij
vende batterijen in den mond van de Stobba
zware bommen te werpen. Deze poging had
ondanks het hevige vuur van do ballonkanon-
nen een uitstekend resultaat. Er werdeii
eenig© treffers waargenomen in de batter ij-
telling.
Bij het bruggenhoofd van Görz en op de
hoogte ten noorden daarvan is de strijd weer
bloedig opgevlamd.. Met versehe krachten doet
de v and alios om terrein te winnen en don
boog om Görz weer nauwer to spannen. Het
«rcooncentreerde vuur van de Oostenrijksch-
Hongaarsche artillerie bracht, hun zware ver-
bezen toe. Bovendien verloren zij 350 gevan
genen. Op het overige front, vooral in het
Feil a-dal en in den sector van Plöcken en :n
de Dolomitcn, wordt het artilleri.eduél feller,
BULGARIJE.
Gespannen verhoudingen tusschen Bulgarije
en Roemenië?
LONDEN. De .Daily News" meldt uit
Athene, dat dé betrekkingen tusschen Bul
garije en Roemenië gespannen zouden zijn.
Het is mogelijk dat Bulgarije het initiatief
ral nemen' tot een oorlogsverklaring.
Volgens een bericht uit Sofia- zouden tien
Guit,schers gearresteerd zijn onder beschut
"jging van spion nag©Zij zouden in beh
ingen hebb&n verstrekt aan Roemenië.
Do v
testeerd, omdat haar niets anders overbleef.
Wanneer zij mot geweld antwoorden zou, dan
zou Griekenland morgen broodeloos zijn. De
Fransche commandant gaf, als altijd, als rcd«
op, dat de Duitschers den Duitsch cn duikboo-
ten hulp verleend hadden. Maar ieder, die het
groote aantal entente-spionnen in de liav
Patras gezien hoeft, weet, dat dit niet moge
lijk zou zijn, ook indien ooit een duikboot deze
haven bereikt zou hebben. Ook Athene .word
gisteren gealarmeerd door do nank
Engelsche en Fransche schepen. In den Piraeus
bleven twee groote Engelscho pantserkruisers
en twee torpedobooten liggen, terwijl twee
Fransche torpcdovernielers de haven binnen
voeren, waarvan er een ankerde tegenover hét
stadhuis. Aan land ging een officier in bur-
gerklecding. Hot welcte echter ongerustheid
dat vijftig soldaten in khaki bij de reeling
stonden en dat de landingsbrug uitgelegd was
Heb bleek echter dat deze soldaten bestemd
waren als bemanning voor tweo kleine sleep-
booten, die de Engelscben kort geleden ge
kocht hadden voor een vaart op Korfoe.
's Nachts verlieten allen de haven. Daaren
tegen verscheen hedenmorgen een Franscho
torpedoboot in Phaleron, die daar, waarom
weet men niet, voor anker ligt.
De berichten uit Patras kwamen ongeveer
tegelijkertijd binnen met het bericht van het
Duitsche vliogerbombardement op Saloniki.
De opwinding was in Athene tamelijk groot,
en in de Kamer had 'een levendig debat plaats,
omdat bet gerucht ging, dat door dit bombar
dement eenige Grieken gedood zouden zijn. De
overgroote meerderheid van de Kamer vestigde
er echter de aandacht op, soms in hartstochte
lijke bewoordingen, dat de actie der Duitschers
niets anders dan het gevolg was van de poli
tiek, door de Franschen in het leven geroepen.
Dq opwinding bedaarde, toen men hoorde, dat
niet honderden Grieken gedood waren, zooals
men eerst vertelde, doch. dat zes Grieken ge
dood en zestien Grieken gewond waren. Ook
is het grootste gedeelte van de schade niet
veroorzaakt door de vliegerboramcn, doch door
het vuur van de ballon-kanonnen, die de Duit
sche vliegers van de schepen beschoten. Van i
de 23 vliegmachines vielen er slechts zeven de j
1 aan. De andere wierpen bommen op de
verschansingen 'in den omtrek. De explosies
duurden zoo lang, dat den volgenden dag den
troepen nog de toegang verboden werd in een
wijden kring tot de naburige depots.
Het vijandelijke escader vloog eerst op, toen
de Duitschers vertrokken.
De regeering zond een protest naar Parijs
ügens de arrestatie der Duitschers in Patras.
Doch van meer belang is nog het feit, dat dien
Zondag voor de eerste maal het Grieksclie volk
partij trok voor den Duitschei- cn diens arres
tatie verhinderde, toen de politie hiertoe niet
in staat bleek. Dit kan als symptoom niet ge
noeg naar waarde geschat worden en komt
overeen met de andere voorbeelden, die ik in
den laatsten tijd berichtte. En het gebeurde nu
is zoo veel te belangrijker, omdat Patras nog
als de eenige Venizelistische stad van den
Poloponesus geldt.
Iets dergelijks is tegelijkertijd gebeurd op
het eiland Jós. Daar landde enkele dagen ge
leden een Engelsch oorlogsschip, de bemanning
doorzocht huizen en winkels en wilde den
Duitscli-gezïnden politicus Amirdakis gevangen
nemen. Maar de boeren en visscliérs schoolden
bevrijdden den man. Ook op het eiland
Tliassos verhinderde de bevolking het, dat
'ngelsche matrozen een Duitsch benzineschip
in beslag nanien, dat door de Grieksclie autori
teiten gerequireerd was.
Op Kreta is bet volgende gebeurd. Daar
eischte de Fransche consul van don prefect de
arrestatie cn uitlevering van de Duitsche cn
Oostenrijksche consuls. De prefect weigerde en
het verschijnen van een Grieksch bataljon
maakte aan de actie van den Franschen consul
een einde. De consuls trokken zich van Kanea
terug naar hun landhuizen. Sedert dien tijd
wordt Kreta van de noordzijde geblokkeerd.
Machteloos staat echter Griekenland tegenover
de Entente, waar deze groote troepenmachten
geconcentreerd heeft, in Saloniki en op Korfoe.
sagiers waren op de hoogte der veiligheids
maatregelen I)e bemanning had den vorigen
dag nog sloepexoereities gehouden. De sloep-
commandanten waren behoorlijk voorbereid.
Hot plan was, naar de gezagvoerder mede
deelde, hij den Noord-Hinder ton anker te
gaan on daar te wachten tot het dag werd.
Do voorzitter: Waarom voer u
58 avondsP
Do kapitein: Tot don' Noord-Hinder
beschouw ik de route .als ongevaarlijk. Als ik
niet 's avonds vertrek, kom ik juist met don-
leer in do gevaarlijke zone. Ik kan niet op
óén dag tot in de Downs lcomen.
Voorts deelde kapitein V'ij tem a mede, dat
in do hutten licht brandde. Eon booglamp be
scheen 'den naam „Tubantia". Voorts was do
naam nog zichtbaar in den lichtbak tusschen
do schoorsteenen.
Togen 2 u. 30 min. had hij bij den Noord-
Hinder moeten zijn. Het. gezicht was een mijl
of vier. Om 2.15 werd 17* vaam water gelood.
Heb was zwaar heiig. De zee was woelig, er
was weinig wind. De'eerst© officier had de
wacht mot don 3en en ten. Op den bak en in
hot Kraaiennest werd uitkijk gehouden. Het
schip liep 9 mijl. Hij was in de kan-rien-kamor.
Hij hoorde don 4en officier zoggen„Kijk
daar eens!" Juist wilde hij uit de kaartcn-
kamer gaan, toen er oen ontploffing plaats
had. Hij zag-een rookwolk van kruitdamp. Er
viel ecu regen van glas en houtneer. Door
den luchtdruk werd hij weer in de kaa-rten-
kamer geduwd. Do ontploffing had plaats aan
stuurboord. Het schip werd niet opgelicht,
ompas bleef betrekkelijk rustig.
gfiHSffi&HHSBB!rEOTE 7
Jormarfpm-TabletteR:
vprfiietigon de bacteriën van j
verkoudheid, influenza, angina,
roodvonk enz., in mond en
kael en beschermen
issmetting.
Act 1
TOR2CUE.
In den Kaukasus.
PETROG RAD. Communiqué van den
Russische nsfcaf: In het kustgebied trachtten
de Turken opnieuw ons aan te vallen. Alle
pogingen mislukten in het vuur onzer hand
granaten. In het Boven-Tsjorokgebjed- ver
dreven onze troepen de Turken uit ver
sterkte stellingen en rukten op naar het
westen. In het Terdjourdal deed de vijand
aanvallen over een uitgestrekt front, maar
werd overal afgeslagen.
SPANJE.
Een Spaansche prciestnota.
MADRID. Spanje'zend een nota aan
Duitschland, waarin wordt geprotesteerd
tegen de torpedeering van de Sussex",
waarbij verschillende Spanjaarden het leven
verlorenen tegen de torpodesri ng van het
Spaansche handelsvaartuig „Vigo", in de
Golf van Biscaye.
Bp:
Samenwerking van neutralen.
ansche dagbladen, zooals El Pais"
,b©s Noticias" te Barcelona drii
aan op
het beieggen van een conferentie van verte
genwoordigers van a-lle onzjijdige landon, ten
einde te beraadslagen over het nemen van
maatregelen «om een eind© to maken aan
Duitschland'e onwettig optreden ter zee.
GRIEKENLAND.
Da toestand in Griekenland.
Emil Ludwig seint d.d. 27 Maart aan het
..Berliner Tagoblatt", dat de moeilijke
toestand, waarin Griekenland verkeert, wel
duidelijk hieruit blijkt, dat de regoering
tegelijkertijd oen protest-nota zond naar
Berlijn en Parijs wegens het bombardement
van Saloniki en de arrestaties in Patras.
De gebeurtenissen in Patras speelden zich
op de volgend© wijze af
In Patras landd© gisteren een Fransche tor
pedoboot, zond een onderofficier en drio man
aan boord van het Duitsche stoomschip
..Malta", dat sedert het uitbreken van den
oorlog daar geïnterneerd lag. Omdat zij don
commandant niet aantroffen, gingen de vior
Franschen naar twee kleine Duitsche bergjng-
schepon, die in de onmiddellijke nabijheid
lagen en naar een Noorschen schoener, waar
van een Duitscher commandant is. De Fran
schen arresteerden dezen commandant, en den
kapitein van een der bergingschepen, zonrler
de redenen op te geven. Daarop gingen zij aan
wal en deelden den havencommandant mede,
dat zij de beide andero Duitsch© commandan
ten wilden zoeken, om ook deze'mannen gevan
gen te nemen. Do havencommandant protes
teorde. De commandant van de .Malta" zag
de Franschen komen, zette het op een loopen
en ontkwam. D^ commandant van de tweede
D© jjTuban:ia>s.
De Raad voor de Scheepvaart stelde
Woenedagraorgon een onderzoek in naar het
zinken vaa bet stoomschip ,,Tuba,ntia" van
den Koninklijken Hollandscben Lloyd, in
de nabijheid van het lichtschip de „Noord-
Hinder.", op 16 Maart.
De Raad was aldus samengesteld: mr. A. J.
Cnoop K op man 8, voorzitter, W. A 1-
1 i r o 1, L. Ro o s A b u r g, C. L. J. K o t-
ting, D. B. H inlopen, C. M. van
R ij n, P. de Boer leden, mr. H. B
Tjeenk Willink, secretaris. De' hoofd
inspecteur van do scheepvaart de heer A. D
Muller woonde de zitting bij. evenalis de
directeur van den Lloyd, de heer Wilmink.
Er was voor de behandeling dezer zaak
natuurlijk zeer voel "belangstelling van de
zijde van gezagvoerders, stuurlieden enz. Ook
merkten wij verschilden de heeron van het kan
toorpersoneel van den Lloyd op.
Er waren 11 getuigen gedagvaard.
Kapitein-luitenant ter zeo C. J. Can
ters, chef van den torpedodienst, woonde als
deskundige do zitting bij.
Eerst werd gehoord do gezagvoerder van de
„Tubantia" de heer K. H. K. W ij t s m a.
Hij deelde mede, dat de „Tubantia" op .15
Maart van Amsterdam vertrok. Om 5 uur was
men in zee. Eerst werd koers gezet naar het
Maas-vuurschip. Het doel der reis was Zuid-
Amerika. Aan boord waren 80 passagiersde
bemanning was 280 koppen. In de lading
waren geen ontplofbare stoffen. Alle voor
zorgsmaatregelen waren genomen. De passa
giers hadden kaartjes voor do sloepen. De
«loepen waren buiten boord gedraai^- Do Das-
De machines werden gestopt, cn er werd
achteruit gedraaid. Het schip blleef oven lig
gen, daarop viel het 4 graden over stuurboord.
Het schip lag dadelijk stil. Binnen 4 a 5 minu
ten waren de bakboordsloepen buiten boord.
Het inschepen der passagiers had geregeld
plaats, Vuurpijlen werden afgeschoten en
draadloos had men dadelijk verbinding met
Scheveningen.
Ecu half uur na de ontploffing waren ruim
4 en 2 nog droog. De machinekamer blleef nog
lang droog. Eindelijk kwam het water er van
boven in. Do waterdichte deureij waren reeds
in IJmuiden gesloten, behalve de dienstdeu-
ren.
!nnen 12 minuten waren alle passagiers
van boord.
De „Tubantia" was inmiddels weer reoht
lan liggen zij zonk direct vrij diep, onge-
eer drie voet.
De gezagvoerder keek later stuurboordzijde
i zag, dat de geheele reeling weggeslagen
was. Ook waren eenige sloepen vernield of be
schadigd. De deuren der salons waren stuk,
en ook de „social hall" was zeer beschadigd.
Het dek was niet opgezet. Over een groote
lengte waren de patrijspoorten vernield. De
koperen randen waren er uit. Voorts zag hij
aan stuurboordzijde een groot stuk ijzer uit
den wand uitgebogen. De ruiten van zijn hut
en van de Marcorii-hut waren gebroken.
Kapitein Wijtsma bleef met den len offi
cier cn een klem© 20 man aan boord. Hij had
hoop, dat de „Tubantia" no°; zou blijven- drij
ven. tot 6 u. 40 min. bleef hij aan boord. Er
werden, signalen gegeven mot vuurpijlen. Ook
werd hot draadlooze station te Scheveningen'
geregeld op do hoogte gehouden.
ïntU6Schon was het mistig geworden.
Betrekkelijk langzaam zonk het schip. Het
water was van hoven af in de machine-kamer
gekomen. Het schip viel over bakboord en ver
dween.
Er had geen ketelontploffing plaats
De „Breda" pikte de laatste sloepen op.
Daarop bevonden zich ook 'véél passagiers en
leden der bemanning.
Kort na de ontploffing was men ten anker
gegaan.
De ramp had plaats naar peiling op 5 mijl
W.Z.W. van den Noord-Hinder.
Bij controle later bleek, dat niemand Ver
dronken was.
De le machinist H. Moss werd'daarop ge
hoord. Hij was oiti 2 u. 15 min. op weg naar
do mahkine-kamer,' om de maatregelen te
nemen voor het ankeren van het schip, toen
do ontploffing klonk. De machines werden
dadelijk gestopt en op 'achteruit gezot. Allo
waterdichte deuren waren gesloten.- Door de
bunkers kwam het Water op de "plaat. De
nooddynamo werkte uitstekend. De verlichting
op het dok werkte tot het laatste oogenblik
goed. Op een gegeven oogenblik kwam er
water in de machinekamer. Hij meende, dat
dit van onderop kwam.
Do ontploffing had. op hem geen grooten
indruk gemaakt. Hij voelde een veerenden
stoot, alsof hij op een due d'alve liep-
Hij werd later door de „La Campina" ge
red.
De 2e machinist J. K u ij p e r had do
wacht. Op het bewuste oogcublik hoorde hij
een zwaren slag en voelde het trillen der
machines. Het was 2 u. 15 min.
Later had hij van uit do sloep de scheur in
het schip gezien. Zij liep over oen kolienpoon j
tot aan. het shelter-dok. De platen waren om
gekruld.
Do 4e machinist J. A. Wouters had do
wacht in de stuurbcords-bunker. In den don
keren bunker zag hij bij do ontploffing een
geelachtig licht-. Hij boorde een „reuzen-
knal'1. Een tremmer, die bij hem was, kreeg
ton golf water tegen zich aan, dat naar bene
den in hot schip viel. Steenkolen vielen naar
beneden er moet oen gat zijn ontstaan. Door
een luikje kwamen beiden op liet tweede roos
ter van de stookplaats. De bunker, waar hij
zich eerst bevond, wils 2 meter onder watér.
Mot een der laatste sloepen was hij van
boord gegaan.
De 4e stuntman P. O. M. van Leuven
had de wacht op do brug: Hij stond bij de tele
graaf aan bakboord cn keek uit naar den
Noord-Hinder. Op vorige reizen had bij nooit
drijvende mijnen gezien.
Up een gegeven oogenblik zag hij een streep
op het water, lichter dan de kleur van het
water. Voor zoover hij zien kon, zag hij deze
streep, die snel naderbij kwam. De streep was
niet ©ï'g breed cn geleek op de zoglijn. van een
snel. schip. Hij zag de streep op 6 streeken aan
stuurboord, recht -op heb schip aan. Hij dacht
direct, dat cr een torpedo afgevuurd word. Hu
had nog nooit de bellenbaan van een torpedo
o-ozicn. 1-1 ij riep: „Kijk daar eons!" Vóór hij
nog do gelegenheid had naar stuurboord te
loopen, hoorde hij de ontploffing en viel cr
eon regen van glas en hout.
Overste Canters vroeg getuige op hoe
veel meter afstand hij de bellenbaan van het
schip zag op bet oogenblik, dat do ontplof
fing plaats had.
G etuige: Op het' oogenlblik der ontplof
fing verdween het einde van de streep, dat
naar hem toegekeerd is, uit zijn gezicht. Hu
stond op do brug, 16 meter hoog. Hij bevond
zich 16 a 17 M. van stuurboord en 4 a 5 M.
van bakboord. 4 r,
Op een andere vraag van overste L anters
dealde getuige nog mede, dat hij geen sproei-
watcr Vóór de torpedo uit had gezien. Wel
had hij den indruk, dat er onder water iets
Voortbewoog.
Overste Canters merkte naar aanleiding
hiervan op, dat men ook geen eproei-water
kan zien, wanneer de torpedo op eenige diepte
gesteld is i
Voorts deelde de deskundige méde, dat een
torpedo, welke 42 mijl loopt en op een diept»
van 4 meter gesteld is, een bellenbaan heotC,
die 80 motor achter do torpedo komt-
Op een vraag van den heer Roosen
burg deelde getuige nog mede, dat by uit
de snelUieid en de breedte van de witto streep
afleidde, dat deze door oen torpedo, en met
door een onderzeeër zelf was veroorzaakt.
Later had hij eon rond gat herren water ge-
eicn in don wond ran het eoliip, 2 meter breed
enjïe u^tko'kV Groot keek in hot Kraaien
nest. of hij den Noord-Hinder aag. Aan
stuurboord zag hij eon witte «rtm».
hij duidelijk kon volgen. Overdag had hij vToe-
ger wel eens schietoefeningen met 'torpedo's
gezien in kanaal l«j bij Halfweg.
Hij had de bellenbaan gezien totdat de:: -
!ffn f h°hlp was' °P 3 raeter
stand kon hij do bellenbaan niet. meer zien H
kan zich met vergissen; het moet de baan va
een torpedo zijn geweest. Omtrent den afstand
is zijn herinnering niet duidelijk meer.
i iV?rj® zas '"J latcr fhiuw licht; li-',
SST Ir dlt afk0Die% van een zort-
bëllènW U,t d0ZeifdC J'iChiiBg als d'
1 v^rste C a n t e r s deelde hierop me-cto,
dat uit het'onderzoek alhier op het torpcd'
atelier ingesteld', gebleken is, dat de stukke;,
m ons in d© sloepen gevonden ongetwijfeld a.-
van een Schwartzkopff-torpcdó-
Was het dus een Duil-
komstig wa.
luchtkamer.
Do voorzitte
sche torpedo?
Overste Cantors: Ik durf geen conclu
sies te trekken, daar op do stukkon geen merk
stoud. Scliwartzkopfftorpedo's zijn geleverd
aan Japan, Holland, Griekenland, Spanje cn
eenige Zuid-A.meriknan.sche staten. Mijn con
clusie is, dat de „Tubantia' zeker door een
Soliwartzkopff-torpedo getroffen is. De natio
naliteit er van kan ik niet mcedeelen. We!
heb ik juist van het departement nog ge
hoord, dat cr nu weer een stuk meiaal in een
der sloepen is gevonden. Ook had hij verno
men, dat er op de Wadden een bronzen tor
pedo gevonden was. Een en ander zal nog
onderzocht worden.
Op desbetreffende vragen deelde overste
Canters nog mode, dat op 6 streken mo:i
de meeste leaps heeft een schip te treffen.
Een Schwartzkopfi'-torpedo kan 1000 meter
loopen.
Uit het scheikundig onderzoek was ook ge
bleken,- dat het gevonden metaal absoluut
overeenkwam, met. onze Sch*,vartzkopff-tor-
pédo's bij de marine in gebruik.
Al was een torpedo op 4 meter diepte ge
steld, dan kan het toch mogelijk zijn, dat het
schip booger getroffen wordt, deeldo de des
kundige nog mede.
Naar aanleiding van een desbetreffende
vraag deelde de deskundige nog mede, dat het
moeilijk was uit het geluid der ontploffing en
uit de kracht af te leiden, of deze veroorzaakt
was door een mijn of een torpedo.
De heer W i 1 m i n k, directeur van den
LJoyd deelde nog mede, dat de gevonden stuk
ken metaal met de grootste zorgvuldigheid be
waard zijn, totdat zij ter beschikking van het
departement van marine gesteld zijn.
Ten slotte werd de le officier A. Vreng-
1 gehoord. Hij had ook de lichte
d e n li i 1
streep op het water gezien. Hij had geen ge
legenheid te waarschuwen. Terstond klonk do
ontploffing! Eerst waren de passagiers een
beetje overstuur, doch alles liep goed af.
Eenige passagiers geraakten in het water bij
liet stappen in do sloepen.
Uit het duikeronderzoek was gebiteken, dat
de. „Tubantia" een gat beeft, rlat 12 meter
lang is. Het loopt van eén plaats ter hoogte
van hot bruggedek tob onder de kimkielen aan
den bodem van het schip.
De bovenzijde van het gat is juist bij de T
van liet woord Amsterdam, dat op de zijwan
den is geschilderd. Een deel van de T is net
verdwenen.'Eerst is het gat smal, naar onderen
toeloopend, doch verderop verbreedt het zich.
De „Tubantia" ligt met het gat naar boven,
op 7 mijl van den Noord-Hinder verwijderd.
Do 4e machinist A. J. C. de Groot deeldo
nog mede, dat hij latcr in de sloep een zoek
licht laag op het water had zien zwenken. Ook
zag hij eenige oögenblikken daarna een zwarte
massa op het water, als van een ondersteboven
liggend vaartuig.
Van het verdere verhoor der getuigen werd
afgezien.
Do hoofdinspecteur de heer Muller zeide
daarop de conclusie aan den Raad over te
laten.
Do voorzitter vnn den Baad, mr. Cnoop
KoOpmans bracht aan het slot dor zitting
een woord van hulde aan den kapitein, officie
ren en bemanning der ..Tubantia" voor hetgeen
zij voor het redden der passagiers gedaan
hadden-.
Later volgt uitspraak.
De „Medusa" op sleeptouw.
Omtrent de pogingen tot berging van den
i-.i - - - - 'en het
Engelscben torpedojager „Medusa T?T"
den grond loopen hij Terschelling, ver-
1 noemt de „Tel." nog van de opvarenden van
den stoomtrawler „Celestine Juliette", die
den torpedojager op sleeptouw heeft gehad,
hot volgende
't Was den 3o> April 's morgens, dat wij
de „Medusa" aantroffen op ongeveer 55.38
Noord en 6.18 Oost, geheel verlaten. We
zetten een boot uit, roeiden er heen en stel
den een onderzoek aan boord in. Daar Jiet
schip verlaten was-, haalden wij de Engelsche
vlag naar boneden cn zetten cr de Neder-
lands'che vlag voor in de plaats. Later werd
ons medegedeeld, dat w.ij dit niet hadden
mogen doen. Nu, dan hebben we onwetend
gezondigd. We besloten het oorlogsschip op
sloop te nemen, omdat het daar. zeer gevaar
lijk voor de scheepvaart cn vooral voor de
visscherij lag. Do nog a,an boord zijnde
scheepspapieren, die, naar we gisten, volgens
enkele aanduidingen van groote waarde moes
ten zijn, namen we méde.
We konden den ankerketting niet binnen
krijgen en hebben dien daarom maar laten
schieten. We konden trouVens niet te weten
komen of de boot voor anker lag, want we
zagen behalve den uitloopenden ankerketting
tocli nog 2 ankers aan boord. Den volgenden
dag, den 4en April, brak onze sleeptros, doch
we konden weer opnieuw verbinding krijgen
en namen den oen April des morgens peiling
op don toren van Terschelling. Na. ,nog eenige
uren gestoomd te hebben .werden we gepraaid
door het onderzoekingsvaartuig „Stortemelk",
dab ons beduidde, haar te volgen. Het onder
zoekingsvaartuig stoomde ons daarop voor,
dorli kort daarop liep de torpedojager, 'die
zooveel dieper stak dan wij, aan den grond.
Spoedig daarop verscheen een Nederlandsche
torpedoboot„ aan welks commandant wij de
Engelscho scheepspapieren overgaven. Wij
konden vorder niets doen cn vervolgden onze
reis naar IJmuiden. 't. Spijt ons wel, dat wij
't schip zelf niet hebben mogen opbrengen.
Wij znudon heb wel iu veilige haven hebben
gebracht.
De „Zeeland".
Men meldt ons uit Vlissingeh
Do mailbooten, der Maatschappij „Zeeland"
varen niet meer naar Tilbury Docks, doch naar
Gravcsend.
Do mailboot „Prins Hendrik" Is te Vlis-
singen binnengeloopen met 64 passagiers en
ruim 600 zakken mail.
De „Prinses Juliana".
Naar "wij vernemen is het zoo goed als
zeker, dat de „Prinses Juliana", van -de
Stoomvaart-Maatschappij Nederland, die
te Falmouth aankwam, om de Noord naar
Nederland zal terugkeeren.
Gezonken schepen.
LONDEN. I>vd-, re'li' - -• Het
Noorsche stoomschip „Baua" (groot 775 ton)
