OF ZEE.
Binnenland.
L 01 e r zj k en.
Marinezaken.
G orrespondent i
Gezellige Winteravond-spelen.
Uit Leger en Vlooi,
TPiTr; «E!Z3>!L*~£3 ATFil^CÖ^U Vaa raated n.-tz '"3L Jgtn-O-gi/ri 1916
S
Enkele lepels daags
sterken zenuwen en lichaam.
20.000 Artsen
erkennen dit schriftelijk.
aviateur bij de Engelsehe militaire missie
maar Albanië, die pas van ökoetari terug
gekeerd is, bevestigt het bericht, dat de
Prins von Wied, nadat hij eerst met Oosfcen-
xijksche hulp te Prizren loden van Albanee-
echs stammen tot een legermacht georgani
seerd heeft, thans oprukt met het besliste
doel do Serviërs te verdrijven van het zuiden
van Yalona, da onafhankelijkheid van Al
banië te herstellen en den troon weder te
bestijgen
De Italianen in Albanië.
PARIJS. Uit Saloniki wordt gemeld.
Een reiziger, die uit Santi Quaranta is ge
komen, vertelt, dat detachementen van liet-
•Italiaansche leger te Valona enkele punten
yan de grens van Epirus naderen.
PEKZÜË.
Eisohen, door Perzië gestold.
"Volgens het Turksche blad ,,Xkdam", is
het door Engeland aan Perzië gestelde ul
timatum op 24 December verstreken.
P-erzaë heeft, in plaats van een antwoord,
een nota van eisohen aan Rusland en Enge
land aangeboden. Het verlangt n.l. de vrije
scheepvaart voor zijn vloot op de Kaspische
•Zee en in de Perzische Golf. de souvereini-
teit van Perzië over hst eiland Bachrain,
het herstel van de grens bij Belosdsjistan,
de herziening van het verdrag van Toerk-
mantsjnik, de opheffing, binnen een maand,
van de Engelsohe en Fransohe betrekkin
gen bij de posterijen en t&legraphie en de
afbreking van de directe betrekkingen, die
Engeland onderhoudt met den sjeik der
stammenwelke dicht bij de Perzische Golf
wonen. Perzië verklaart'neutraal te zullen
blijven, indien aan deze eischen gevolg wordt
gegeven.
Schepen gezonken.
LONDEN. Lloyds meldt, dat hst Engel-
schs ë-S- „Mórniug" gezonken is; de kapi
tein en do tweede officier werden gered.
(De Morning" was een houten bark met
Imljistoom veren ogen, groot 444 br. ton, go-
bouwd in 1871 en tliuisbelioorend te
Dundee. Red.)
Om de Kaap.
LONDEN. V/ij vernemen, dat de Japan-
schs Stoftmyaart-Mij„Nippon -Yuscken
Kaishs? wegens het verlies van de „Yaaaka
MaruJbesloten heeft, dat hare schepen
den weg om de Kaap zullen nemen.
Kon. fJat. Steuncomité.
Tiet Koninklijk Nationaal Steuncomité ont
ving van de zijde van het Koninklijk Huis op
nieuw oen zeer treffend blijk van belangstelling
in den arbeid van dit Comité, doordat H. M.
da Koningin-Moeder aan den Algemeen-
Secretaris van het Koninklijk Nationaal
Steuncomité ten behoeve1' van dit lichaam, een
belangrijke som deed tor band stellen.
Eon tegenspraak.
Het ITaagsche .Correspondentiebureau
meldt
Naar wij vernemen moet het bericht 111
de „Nieuw© Rotberdamsche Courant" van
Vrijdag 24 December, omtrent weigering
van de Engelsohe regeering om de lossing
toe te staan van ledige kool zu uxcyl inders
uit Nederlandseh-Indië t© Rotterdam aan
gekomen ter vulling in een Nederlandsche
fabriek, sterk zijn overdreven. Do juiste
toedracht der zaak zou do volgende zijn
Toen op 21 October j.l. de „Deli" uit
'Nederiandsch-Indië te Rotterdam aankwam,
werden aan de N. O. T. zeer nauwkeurige
inlichtingen gevraagd omtrent de bestem
ming der zich daarin bevindende cylinders.
De correspondentie, welke daarover gevoerd
is, had t-ot resultaat, dab op 20 December
<leze cylinders konden worden vrijgegeven.
Inmiddels zijn op 27 October de „Sin-
doro", op 5 November de „Grotius" en op
V November do „Tambora" binnengeloopen
3TH zulke cylinders aan boord. Omtrent
deze partijen is nog geeii definitief besluit
WWV
Generaal Sir Douglas Haig.
.Generaal French, de opperbevelhebber
van de Engelsohe. troepen aan het Wester
front, heeft als zoodanig zijn ontslag ge
nomen, on tot zijn opvolger" is, zooals men
weet, benoemd Sir Douglas Haig. We
geven hier zijn portret. Als generaal is hij
betrekkelijk jong, eerst 54- jaar; hij werd in
1861 geboren. Oorspronkelijk studeerde hij
aan een universiteit en eerst op 24-jarigen
leeftijd werd hij militair en cavalerie-ofli-
cier. Met generaal French en als diens
adjudant., nam hij deel aan den oorlog tegen
de Boeren.
genomen, maar het laat zich aanzien, dat
ook dezo zaak in orde zal komen. Immers,
nadat het onderzoek in zake de cylinders op
de „Deli" tot gunstig resultaat had geleid,
heeft de Engolschc regeering zich tcfc dusver
niet moer gesteld op het standpunt dat deze
cylinders, althans ten deele, niet zouden
bestemd zijn voor Holland, doch er zich
'toe bepaald de N. O. T. te verzoeken, nauw
lettend toe te zien op de bestemming van
do cylinders, die met volgende booten zul
len worden aangevoerd.
Wat de later, aangekomen booten, de
„Prinses Juliana" en de „Kawi", betreft,
daaruit zijn dan ook de cylinders door de
N. O. T. dadelijk vrijgelaten, omdat zij ter
stond overtuigd was van do juistheid der
daarvoor aangegeven bestemming.
Examen Kommies der dir. befastingen
De Minister van Financiën brengt ter kennis
van. belanghebbenden, dat, op 3 April 1916 en
volgende, dagen to Arnhem het vergelijkend
cxuuien voor kommies der Directe Beladingen,
Invoerrechten en Accijnzen zal worden'gehou
den, ter vervulling van 180 plaatsen, welke in
15)10.of later mochten openvallen.
Om tot 'Jiet - examen te worden toegelaten
moet men ongehuwd zijn, bij den aanvang van
hot jaar 1916 den vollen ouderdom van 22 jaar
bereikt en dien van 28 jaar niet overschreden
hebben 01 de lichamelijke geschiktheid voor den
actieven dienst der belastingen bezitten.
Gcpasporteerde onderofficieren, die ten mins
te 12 jaren als militair hebben gediend, kun
nen eenter tob het examen worden toegelaten,
indien zij bij den aanvang van het jaar 1916
den vollen ouderdom van 34 jaar, en gcpas
porteerde militairen, die 6 jaren als zoodanig
hebben gediend, indien zij op gemeld tijdstip)
den vollen ouderdom van 30 jaar niet hebben
overschreden.
Het examen loopt over de volgende onder-
a. lezen de candidaat moet eenvoudig proza
gemakkelijk kunnen lezen en begrijpen.
b. schrijven: het werk van'den candidaat
moet zijn geschreven met duidelijk leesbare
hand;
c. rekenende canddaat moet blijk geven
de vier hoofdregels van de rekenkunde te be
grijpen hij moet vraagstukken betreffende dè
toepassing dier regels op geheele en gebroken
getallen kunnen oplossen, waarbij tevens be
kendheid met het metrieke stelsel van maten
en gewichten moet blijken;
d. Nederlandsche taal: de candidaat moet
door de vervaardiging van een opstel over een
eenvoudig onderwerp toonen, dat hij zijno ge
dachten duidelijk en zonder grove fouten schrif
telijk kan uitdrukken.
De verzoeken om toelating tot het examen
moeten, op zegel geschreven, vóór 15 Januari
1916 bij het Ministerie van Financiën zijn inge
komen. Hierbij moe.t worden overgelegd:
a. de geboorte-acte van den candidaat;
b. een bewijs van den burgemeester der ge
boorte- of woonplaats, dat de candidaat Neder
landers en ongehuwd is
c. een bewijs dat hij aanlde nationale militie
heeft voldaan.
Is de candidaat in militairen dienst geweest,
dan legt hij in plaat6 van de stukken sub a. en
c. genoemd zijn paspoort of een bewijs van ont
slag uit den militairen dienst over.
Is de candidaat nog in militairen dienst, dan
wordt slechts het onder b genoemde stuk ver-
eischt.
Dc inzending der verzoekschriften kan door
tusschenkorast van do inspecteurs der Directe
Belastingen, Invoerrechten en Accijnzen, bij
wie ook nadere inlichtingen te bekomen zijn,
geschieden
's-Gravcnhage, December 1915.
I)e Minister van Financiën,
(w.g.) TREUB.
Uit do „Staatscourant".
- Bij K. B. is: ing. 1 Jan. aan den gen.-
maj. op non-nctiv. vV. J. H. de Veer, der
artillerie, ter zake van langd. dienst onder
toekenning van pensioen, eervol ontslag uit den
mil. dienst verleend; het pensioen is vastgesteld
op 2800 's jaars en hem, Harer Majesteits
dank betuigd voor de veeljarige en belangrijks
diensten door hem aan den lande bewezen.
Bij K. B. is ingetrokken het besluit van
13 Mei 1914, waarbij do 1ste luit. der inf. van
het leger in Ned.-lndië W. Steve Is werd
gedet. bij de landmacht in West-Indië; voor
den tijd van ten hoogste drie jaren gedeta
cheerd bij dc landmacht in W.-Indië, de 1ste
luit. der inf. van het leger in Ned.-lndië J.
v a n der 11 e s t.
Bij besch. van, den Min. van Oorlog zijn,
ing. 1 Jan., aangesteld tot schrijver op jaar
loon bij het Dep. van Oorlog, de tijdelijke
schrijvers by dat Dep., J. H. v a n N i e 1 en,
P. S. H. lUson'b er g een W. Lonsaïn.
Toelatingsexamen tct de Hoagore Krijgsschool
in 1316.
Ter kennis van belanghebbenden wordt ge
bracht, dat iti dit jaar voor tcölating tot do
Hoogerc Krijgsschool geen plaatsen worden
o)>engesteld en dat mitsdien, in verband daar
mede, in 1916 geen toelatingsexamen tot ver
melde inrichting zal worden gehouden.
(„St. Ct,")
Waar Oost-lndië.
De voor heb leger in Oost-lndië bestemde
2e luit.-kwartiermeester J. H. van G o r-
kom zal 12 Januari a.s. met, liet stoomschip
„Goentoer" zijn bestemming volgen.
Uit de „Staatscourant".
Bij besch. van den Min. van Marine is.
ing. 1 Jan- benoemd tot klerk bij heb Dep.
van Marine, do heer N. van Steen is.
Bij besch. van den Min. van Marino is
de off. v. adm. lsto 1<1. P. M. Schreu-
clors met 1 Jan. geplaatst in de dir. Wil
lemsoord.
Per brief wordt niets beantwoord. De ant
woorden verschijnen dus uitsluitend in „Da
Soldatenccuran?". Wie aparte toezending
van „De Soidatencpurant" met zijn antwoord
verlangt, sluita een posïzegol van 3 cent in.
Zijn vraag wordt dan door onze administratis
geregistreerd en zootfra hot antwoord gepubli
ceerd is, zendt onze administratie den vrager
het blad too, waarin het antwoord op zijn vraag
voorkomt.
Adressen gevraagd.
(Tweede plaatsing.)
De directeur Hoofdexpeditie Veldpost te
's-Gravenliage verwittigt onderstaande per
sonen, dat te zijnen kantore corresponden
tie voor hen aanwezig is, die wegens onvol
doende of foutief adres onbestelbaar is.
Nieuwe adressen worden binnen 8 dagen
verwacht. Daarna geschiedt terugzending.
Mil. J. C o u m a n s, Hoogerheide
(Reg. Bat. en Camp. ontbreken) afgez.
door R. Gundorf;
Auguste Goossens, korporaal
Bi^skeos uit BrasseL
Res. sergeant Hans Wolff le comp.
uit Antwerpen.
Alle militairen worden er aan herinnerd,
dut drukwerken niet vrij van port zijn.
Wie kan mij inlichting geven omtrent 't adres
van F. Roemer; 9 October 1915 was hij cadet-
serg. bij 't 3c rog. Inf., K. M. Academie, Breda.
A. PAUL,
2o Comp. Ie Bat. 24c Res. Inf.
Indische i©ger.
Pionier Stelling Amsterdam e.n.
Hieronder verschillend© inlichtingen betref
fende heb Indische leger,' die ons welwillend
worden toegezonden
Inlichtingen aangaande dienstneming.
Hoe neemt men dienst?
Om dienst te kunnen nemen bij het Neder
landsch.'Indische leger moet men beginnen met
zich aan te melden.
Dit kan geschieden:
le. Aan do Prins Hendrikkazerne te Nij
megen
2e. Bij den Commissaris van Afmonstering
ie Rotterdam (Zeemanshuis), eu bij dien te
Amsterdam (Militair logement aan de Lau
riergracht)
3e. Bij de Plaatselijke- en Garnizoenscom
mandanten
4e. Op do Gemeentehuizen
5e. Bij de agenten voor den dienst in Xe-
derlandsch-Indië te Amsterdam, Rotterdam,
's-Gravenhage, Amersfoort, Breda, Venlo,
Hengelo (Gelderland), Zwolle en Groningen;
6e. Voor militairen onder de wapens bij
hun sergeant-piajoor, of bij kleine detache.
inenten, bij den .meerdere, die de administra
tie voert.
Alle genoemde personen en instellingen ver
schaffen geheel kosteloos de verlangde inlich
tingen, zoowel voor het dicaistnemen als ton
opzichte van de vooruitzichten welke het leger
biedt..
Benoodigde stukken.
Om aangenomen te worden, moot men de
volgende stukken overleggen:
a. Een geboorteacte of een ander wettig
stuk, waaruit de leeftijd, blijkt, (kosteloos ver
krijgbaar bij het bestuur der gemeente waar
men geboren is).
b. Een bewijs van goed gedrag van af de
intrede van liet 11e levensjaar (als boven).
c. Een bevolkingskaart (als boven).
d. Een bewijs, dat men zijn railitieplicht
heeft vervuld of tot geen dienst bij de militie
gehouden is of is geweest (dit geldt niet voor
lien die op het tijdstip van aanmelding als mi
licien bij een der korpsen van het leger zijn. in
gedeeld).
e. Voor minderjarigen een bewijs van toe
stemming van den vader, den voogd of de
moeder-voogdes om eene verbintenis aan te
gaan.
f. Zijn de ouders van een minderjarige
beiden of een van beiden overleden, dan moet
dit blijken uit een over te leggen acte van
overlijden, (ten gemeentehuize kosteloos te
verkrijgen) en moet tevens worden bijgevoegd
een bewijs van voogdij af te geven door den
kantonrechter.
Minderjarige weezen uit Liefdadigheidsge
stichten kunnen volstaan met een bewijs van
toestemming der regenten.
g. Voor hen die in het buitenland geboren
zijn een bewijs van Nederlandschap af te geven
door den betrokken consul.
li. Voor een milicien van het Nederland
sche leger met groot verlof, die dienst wil
nemen of gedetacheerd wil worden bij het In
dische leger, wordt bovendien overlegging van
zijn zakboekje geëischt.
■i. Van den gewezen militair wordt over
legging gevorderd van alle papieren over zijn
vroegeren dienst, welke hij bezit.
Hij behoeft dan geen geboorte-acte over te
leggen en als hij nog geen drie maanden buiten
dienst as, ook geen bewijsstuk van den burge
meester omtrent zijn goed gedrag.
Hoewel het aanbeveling verdient, reeds bij
aanmelding alle benoodigde stukken in zijn
bezit te hgbbo.n, waardoor de verbintenis spoe
diger kan worden bekrachtigd, is dit niet be
paald noodzakelijk. Ontbreekt een enkel stuk,
dan wordt daarvoor gezorgd door den persoon,
bij wien men zich heeft aangemeld.
Leeftijd waarop men kan dienst-
n 0 m e
a. Minstens 18 jaar en nog geen 36 jaar oud,
daarbij ongehuwd of weduwnaar zonder kin
deren.
b. Oud-Militairen, die werkelijk in Oost- of
Wcst-Indië hebben gediend, tot hun vijf en
veertigste jaar; overige oud-militairen tot hun
veertigste jaar.
Handgeld en duur der
verbintenis,
a. Voor eene verbintenis van 6 jaar 400.
'b. Voor vrijwilligers van het leger hier te
lande eu miliciens, die voor twee jaren gedeta
cheerd worden, de heen- en terugreis daaronder
niet begrepen,'/ 300 en ƒ100 boven dat bedrag
voor elk jaar van do detachecring hoven die
2 jaren tot ten hoogste 4 d etacheer ings jar en
c. Gehuwde ouderofficieren van hot leger
hier te lande met een zeer klein gezin, kunnen
slechts gedetacheerd worden voor minstens
drie jaren mot een handgeld van 400.
De premie wordt in haar geheel
uitbet aald.
Miliciens gedetacheerd zijnde bij hot Indi
sche leger behoeven na het verstrijken van den
detaclieeringstennijn niet naar Nederland te
rug to keeren, muur kunnen in Indië bijtijds
hei; verzoek richten aan den Minister van Oor
log te 'YGravonbago om in Indië met groot
verlof te kunnen vertrekken.
Zij blijven ook dan rockt behouden op vrijen
overtocht iiaar Nederland.
Vooral dezo gunstige bepaling moeten mili-
cions niet uit het oog verliezer..
Gedetacheerde militairen kunnen geen "be
vordering maken.
Zij kunnen echter altijd met eene verbin- 1
tenis bij het leger in Nederiandsch-Indië over- j
gaan.
Proef v orb a. nd.
Tot eene proef verbintenis kunnen worden
toegelaten Nederlanders, die den vollen ouder-
dom van 18 jaar bereikt en hun 30ste jaar nog
niet overschreden hebben en hoewel niet dade-
lijk lichamelijk geschikt, met. grond doen ver
wachten. divt zij die geschiktheid binnen zes
maanden zullen verkrijgen.
Aanbrengpremie.
Het o-anbrenggeld bedraagt behoudens en-
kc-le uitzonderingen 10. voor ieder-vrijwilliger
of te detacheeren milicien, die geen rang be
kleedt.
Is echter de gegadigde tijdens de voorloopige
aanneming in icerhdljken dienst hij het leger
hier to lande, dan bedraagt de aanbrengpremie
20.
V o o r u i t z i c h t e n
Het ligt voor de hand, dat dikwijls gevraagd
zal wordenwat kan men nu bij goed gedrag
en wil in den militairen dienst in Indië berei
ken?
Mannen mot goed gedrag en wil kunnen het
in zeer korten tijd tot sergeant brengen. Zoo
als op' het oogenblik de bevorderingskansen
zijn, is het meermalen voorgekomen, dat lieden
als hierboven bedoeld, bij liet wapen der Infan
terie, in zes jaar tijd reeds den rang van ad
judant-onderofficier hadden behaald.
Er 'bestaat bij de. Koloniale Reserve een ka
dersobool, waar gegadigden opgeleid kunnen
worden tot den rang van korporaal en ser
geant. Zij., die bij aanmelding voor den kolo
nialen militairen dienst, het verzoek doen op
geleid to worden voor een rang, alvorens naar
Indië te worden uitgezonden, moeten zich voor
7 inar verbinden en ontvangen een premie van
ƒ400.
Ond-orluitenants. Zij, die uitmunten
en lust licbben het verder te brengen, kunnen
liet, na een diensttijd van minstens 15 voor
pensioen tellende jaren, waarbij de jaren in
Indië doorgebracht dubbel tellen, tot onder
luitenant brengen.
Bezoldiging. Behalvo de betrekkingen
hij de speciale diensten, die ruimer worden be
zoldigd, krijgt d© militair du Indië elke vijf
dagen in handen:
In het eerste Na 6 jaren
venband.dienst.
1,30 1 ,!X)
- 2,90 - 3.50
an de onderofficieren bedra-
iBoldaat
Korporaal
De inkomsten 1
gen per dag:
■Sergeant
(Se r ge ant-M a-joc
Adj.-Onderofi.
zonder aftrek 1
Bij
aanstollir
ƒ1,25
Na
3 jaar.
ƒ1,50
Na
6 jour.
1,75
- 2,50
-2,75 -3,—
den in leg der menage,
Onderluitenants. ƒ175 maand*,
benevens vrije huisvesting als 2e luitenant.
Dc jaren als onderofficier in Holland van
gedetaoheerden of van onderofficieren oio van
het leger hier te lande zijn overgegaan bij het
Nederlandsch Indische leger, tellen" mede v
de verheoging.
Behalvo de adjudant-onderofficier, die een
ldeodinggold van 0,50 daags ontvangt, genie
ten alle militairen vrije kleeding en vergoeding
voor herstellingen aan het schoeisel a ƒ0/"
per maand.
Bovendien genieten alle vrije huisvestingde
gehuwden vrijo woning.
De ongehuwde adjudant-onderofficier heeft
recht op ec-n vrije woning, de sergeant-majoor
op een afzonderlijke kaïucr, terwijl den ser
geant zooveel mogelijk een afzonderlijke kamer
wordt aangewezen.
Vrij gebruik van het noodigc meubilair.
Vrijo voeding of de geldswaarde daarvoor.
Gehuwden ontvangen ook een ration -levens
middelen, of do geldswaarde daa rvoor, voor de
echtgenoot©.
Bij verpleging in het hospitaal wordt echter
een zeker bedrag van de soldij ingehouden.
Gezinsleden worden geheel kosteloos ver
pleegd.
Bjj verpleging van een gehuwde ontvangt
zijne echtgenoote 4 soldij met een ration levens
middelen.
De vaklieden, die als zoodanig worden te
werk gesteld, genieten boven de bezoldiging
een dag- of werkgeld, afwisselende van f 0.30
tot f 2.50 daags, terwijl aan vele betrekkingen,
hierbij niet met name genoemd, een va6te toe
lage is verbonden.
Pensioen.
Ann de Indische militairen wordt pensioen
toegekend en wel na 30 dienstjaren, waarvan de
tijd in Indië doorgebracht dubbel wordt ge
rekend.
Staat aangevende de normale
bedragen van het pens io en bere
kend zooals hierboven wo rdt aan
gegeven.
Adjudant-onderofficer f 566 's jaars.
Sergeant-Majoor 526
Sergeant 486
Korporaal 330
Solclaat 275
Voor ieder dienstjaar meer dan 30 jaren,
wordt eene verhooging gegeven aan. onder
officieren en korporaals van 10 per jaar; aan
soldaten van f 9.50 per jaar.
Voor meer dan 40 jaar wordt geen verhoo-
ging gegeven.
Treedt men na gepensionneerd te zijn ge
weest wederom in dienst en is men gehuwd,
mot of zonder kinderen, dan kan het geheele,
dan wel gedeeltelijke pensioen gelijktijdig met
do andero inkomsten worden genoten.-
Hét pensioen voor den onderluitenant- be
draagt f 1200 's jaars, na een diensttijd van
40 dienstjaren.
Zorg voor de nagelat en betrek
kingen van militairen benedon
den rang van Officier.
Er bestaat een weduwen- en weezenfonds 'ten
behoeve waarvan een zeker percentage van de
inkomsten van de deelhebbers wordt ingehou-
den.
Bij overlijden jvordt aan de weduwen en wee
zen een pensioen 'toegekendvan een
Onderluitenant 420 rs jaars.
Adjudant-Onderofficier 28S
Sergeant-Majoor 264
Sergeant 2-40
Korporaal 168
Soldaat „144
terwijl voor ieder kind een pensioensverhoo-
ging wordt gegeven. Voor 5 of meer kinderen
het volle bedrag van hét weduwenpensioen.
De kaars in hot lampeglas.
Een Kerstmis in een molshoop of de
slachtoffers tier weï&nschap.
Onder dit opschrift schrijft sergeant-majoor
J. Bijio ons van fort Westoever, Den Helder,
het volgende
Ze zouden allen met 4 dagen verlof naar
huis gaan, de ouwetjes, 4 dagen bij vrouw en
kinderen, 4 dagen vrijheid en warmte. Weet
jo wat dat zeggen wil, burgers, om groeno en
andore gekleurde tafels, die altijd tbuis zitten
of als je thuis jc verveelt naar de kroeg alias
sociëteit slenteren kunt?
Weet je wat dat zeggen wil, 4 dagen huise
lijkheid en gezelligheid als jo zit opgesloten
tus&chen 1 Meter dikko inureu, waarboven een
gewelf, bedekt met wat aarde en gras, waar
licht en lucht slechts schaars toegang hebben
door de kleine vensters in de dikke muren?
Neen, dat weten jullie niet en dat kunnen
jullie ook niet weten; je kunt het niet in liet
minst beseffen omdat je het niet hebt onder
vonden in je ruime luchtige, gezellige huis
kamers.
Zo zouden dan naar huis gaan,.de ouwetjes
van de landweer, heb ik gezegd. Ze hadden er
zoo hun boontjes op ie weeken gelegd, dit as
jeblieft in figurlijken zin op to vatten. Ze
zouden thans thuis Kerstfeest vieren.
Verleden jaar zaten ze aan do grens patrouil
lerende langs de onzichtbare streep, loerende
met argusoogon op onzichtbare smokkelaars,
luisterende naar de klanken der Kerstklokken,
gedragen over de wijde Kempen. Toen troost
ten ze elkander met „och, liet volgend jaar
zitten we bij moeder de vrouw, dan is de ruzie
wel afgeloopen l"
Helaas, weer luidden de iverstklokken en
r.og donderden de kanonnen even ha rd als verle
den jaar. Maar nu zaten de ouwetjes r.iet meer
zoover van huis, niet meer a$n de grens, in
kreupelhout of moeras. Ze kondén nu bijna, ais
ze gced keken, den rook van hun' schoorsteen
tjes zien, zoo dicht waren ze bij huis. Maar ze
zouden er den rook niet van zien. Vijf dagen
voor Kerstdag klonk de order: „Niemandmeer
uit. alles geconsigneerd" op vermoeden van
roodvo'nkbesmetting.
Daar zaten de ouwetjes ais Robinson Crusoe
op zijn eiland. Vóór water en achter water;
links poort, schildwacht en prikkeldraad, rechts
idem een wacht. Boven de poort mankeerde al
leen nog het opschrift van Dante's hel „Laat
varen alle hoop, sterveling die hier binnen
treedt". Al hadt ge tienmaal de'zwarte kunst
gekend, je was er niet doorgekomen. Hebt ge
al eens lange gezichten gezien? Neen! nu die
waren er hier genoeg lioor, tot op do schoenen.
Weg alle kerstmis-illusiënin rook alle plan
nen voor familiebezoek.
Toen kwam de schoonmaak met al den aan
kleve van dien en de huisgoden, bezem, dweil,
stoffer, raagbol en emmer zwaaiden ortmee-
doogend den scheptcr en ieder die zich binnen
waagde werd onverbiddelb'jk bcbesemd, be-
dweild, bestoft en dus bevuild. Het was eene
modder- en stofverdeeling voor onze Holland-
sclie huismoeders.,om to watertanden.
bovenrand van Let glas to brengen j aan do
eeno zijd© wordt de vlam naar )Aruu>:i ge
zogen, aan do andere naar buiten godrovea.
Om don toegang van d© lucht aan d© on-
rziide van het glas geheel to beletten, kunt
ge dit met do kaai> ia ©eo bord mot wat
water plaatsen.
Eon lichaam dat tegen een heltend
vlak oprolt.
»;ne branden4© k3ars togon den
hutten, hebben w© eeu lamp]
om onze kaars op tafel gezet, na ©e:m.re
oogenblikken zien we d© vlam vorblocken er.
ten slotte uitgaan dit komt omdat de ver
brandingsproducten, voor eon groot doel uit
koolzuur Ixjaiaando, dat dichter is dan de
lucht, zich onder in het glas hebben opge
hoopt, waardoor het toest room en van vorscli©
lucht -belet wordt.
Wat te doen 01a hierin to voorzien
Wij zouden het glas op een paar blokjes
kunnen zetton, zoodat do lucht, van onderen
Langs den rand van het glas naar binnen kan
kam stroomen; deze lucht zou, door de ver
branding dor kaars verwarmd, in hot glas
opstijgen en van boven ontsnappenhet
zelfde gol>3urt in alle lampen.
Maar wij willen eene gndre, zeer éigen-
«aardig© oplossing aan de hand doenlog
een ijzoraraad, een haarspeld bijv., hoiizon-
taal over de bovenst© opening van het glas
en hang daarover ©en omgebogen stuk kav-
toon of visite-kaartje van ongeveer 5 c.M.
lengt© en juist zoo breed ais d© middellijn
van het glas. Door ui© afscheiding hebt ge
het glas van boven in twee gelijke doelen
verdeeld. Van nu aan zult ge d© kaars i&ït
rustig met heldere vlam zien branden. Dit
komt omdat de versche lucht aan do een©
zijde van het karton naar binnen dringt en
aan do vlam toestroomt, terwijdo verbra.n-
dingsprodueteu met het overschot van do
lucht aam do andore zijde opstijgendeze
dubbele strooming vordt in onze t-eekeuim
aangewezen door twee pijltjes; het bestaan
er van kunt ge proefondervindelijk a an too
nen, door een brandenden lucifer bij den
Als w© een knikker, een potlood, cf een
ander rollend lid raam op ©011 hellend vlak
plaatsen, weten we, wat er zal gebeuren
hot lichaam zal van het hellend vlak afrollen
ondor de werking van do zwartckracht.
De volgend© proef 6chijnt met het beginae'.
van het rollend vlak in strijd to zijn. maar
w© zuilen weldr3 zien, dat zij dit integendeel
bevestigt.
Plak twee lampekapjwu! of twee kcgc6ï van
karton met de grondvlakken togen elkaar.
Maak verder eeu hollend vlak met behulp
van tweo rottingen en twoc boeken van ver
schillende hoogte, maar zóó dat de beide rot
tingen onderling een hoek maken, met don
top naar de zijde van bet laogstgclegon doei
van het hellend vlak.
Leg den dubl«len kegel op het lioljend
vlak, dicht bij het hoekpunt, dus bij het
laagste boek, dan zult go hem lange de rot
tingen togen het hellend vlak zien oploo}>en,
wet op hot eerst© gezicht wonderbaar schijnt.
Maar ge zult u spoedig rekenschap geven
van hetgeen er gebeurt, als go opmerkt, dat
door do toenemende uiteen-wijking dor rottin
gen de as der loeide kogelsop welk© liet
zwaartepunt gelegen is, bij het voortrollen
steeds daalt.hier heeft dus slechts oen merk
waardig gezichtsbedrog plaats.
De roode hond nam dan ook fluks de beenen
togen zulke radicale middelen was l.ij niofc be
stand. Bedden, dekens, kussens, koffertjes, uit
rustingstukken cn alle- andere mogelijke artike
len lagen broederlijk naast elkaar in de
sneeuw; eeno verzameling van 'ongelijksoortige
eenheden als in een uitdragerswinkel. Meerdere
gevallen kwamen gelukkig niet voor, terwijl
het geval op zichzelf ook nog niet eens een ge
val scheen te zijn. Nog een straal van hoop
hadden ze. Misschien werd het wel opgeheven
het isolement. Helaas, de mannon der weten
schap gelastten 8 dagen stille afzondering met
liet oog op de ophanden zijnde Kerstdagen.
Mo kregen echter geen uithangbord je op hot
hek of do poort dat er roodvonk daarachter tc
koop was. Alle pennen en pollbodcn in beweging
om d;e mare tc verkondigen aan de 5C00 ge du"
peerde bloedverwanten. De brievenbus, door
den sergeant van de cantine gefabriceerd van
een oude biscuit-bus, deed goede diensten. Drie
maal werd zo naar de apotheek gebracht om
met den inhoud ontsmet te worden, dsn eerst
kwamen ze bij de post. Je ziet, dat het geen
halve maatregelen waren, zelfs dc fortkatten
werden met lysol afgewasschen, wat, ze vermoe
delijk hcol lekker vonden.
"00 nadert de Kerstdag. Woc-r Kr-rstmis. de
tweede ir. den mobilisatietijd en God weet of
het wel de laatste is. Weer hoeren wc de Kerst
klokken luiden. Het is eene stille, heldere
st morgen. Om 9 uur zal de geestelijke voor
dc Katholieken in-hefc fort d&n kerkdienst lei
den; om 10 uur de vloot predikant voor de
protestanten. Door do goede zorgen van den
fortcommandant waren liïcrioe maatregelen ge-
Stil cn devoot zitten ze neer in kerkstem-
ling.
Na liet gezang en gobcd en het voorlezen van
het Kerstverhaal, begint de dominé zijn rode.
Hij tracht ons te overtuigen, want hij gevoelt
dat er bij ons thans strijd wordt gevoerd; dat
ondanks het oorlogsrumoer, ondanks dat haat
verbittering hoogtij vieren, God toch nog
welbehagen vindt in den menschdat we onze
idealen en illusies niet moeten prijsgeven. Hij
begrijpt dat de menschhcicJ angstig en weifelend
uitroept: „Waarom dit alles, waar moet het
heen?" Wat hebben we aan 20 eeuwen Chris
tendom gehad? Maar de schuld is niet bij liet
Christendom, doch l>ij het menschdom zelf. Als
we goede Christenen waren en dus de leer van
Hem in praktijk brachten, was er geen oorlog.
Na nog tot besluit een vers uit liet bekende
hervormingslied van Luther to hebben gezon
gen, was deze plechtigheid afgeloopen.
Geestelijk gesterkt gingen ze hoen, om zich
voor te bereiden voor meer vereldsche genoegens
die hun nog wachten' dien dag. Do onder
officieren hadden het initiatief genomen om te
trachten deze beide dagen zoo gezellig mogelijk
door te brengen en de soldaten te doen ver
geten dat ze opgesloten waren. Een heel pro
gramma was opgesteld. Alle mogelijke en on
mogelijke wedstrijden werden georganiseerd,
als: pandoeren, kruisjassen, dammen, biljarten,
domineeren, om geldprijzen. Juryleden waren
de onderofficieren, die zich bereidwillig den
lieelen middag en avond tor beschikking stelden
om de wedstrijden goed to doen slagen.
Alles liep vlot van stapel, geen enkele w;
klank werd gehoord. De fourier zorgde met de
hem eigen vingervlugheid voor het muzikale
gedeelte. De avond werd besloten met voor
dracht en zang. Ze allen hier te noemen zou
ons te ver voeren.
Den volgenden dag werd het andere gedeel
te van het programma afgewerkt: Hardloopen,
touwtrekken en zakloopen vooral Let laatste
met hindernissen vc-rwokte algcmeenen lach
lust, zelfs zoo dat al lachen ze nooit meer, hun
levors zoo door elkaar geschud zijn dat een
leverziekte- niet- meer zal kunnen v,-orden voor
komen.
Des avonds werden de prijzen door den kapi
tein uitgedeeld aan hen die getoond hadden, de
vlugste, behendigste, gelukkigste en sterkste
te zijn. 1
Zoo waren de Kerstdagc-n om voor z© het
wisten. De vreeselijkste aller soldatenkwalen.
namelijk verveling en kankeren, waren zooveel
mogelijk voorkomen en daarmee het bewijs ge
leverd. dat ook een Nederlandsch soldaat zich
kan onderwerpen aan het noodlot en berusten
kan als het moet. De officieren deelden even
goed hun lot, moesten ook hun gedwongen ar
rest uitzitten.
Den 2en Kerstdag 7 uur 's avonds was er
weer kerk voor den anderen vlootpredikant.
De kleine schare van ©en zestigtal militairen,
officieren, enderoff. en soldaten van beide wa
pens op banken of op de kanten van eeu krib
gezeten in do kleine kamer, die met zijn ge
welf en dikke muren veel lijkt- op een kapel in
een middeneeuwsch slot. De leeraar deftig in
't zwart tusschen twee rijen kribben, tweo
hoog op elkaar gezet mot- een schuin geplaatst
margarinekistje vcor katheder.
Geen hootre gewelven gedragen door trot-
sche en slanke pilaren, geen gebeeldhouwde
preekstoel of zitbanken met kussens, geen ver^
lichting met reusachtige kristallen kronen,
geen andere pracht en praal maar eenvoudig
en sober als <le stal tc Bethlehem. Zoo eindig
de het Kerst li e 5 der on wet jes en ik hoop van
harte dat ze hot volgende jaar het- thuis mo
gen vieren, doch dat zo dan hieman nog eens
denken en aan hun kinderen en kleinkinderen
vertellen, hoe ze in de» mobilisatietijd Kcrst-
feest vierden.
Kerstfeest le Bataljon 20 Reg. Inf.
Sergeant le kl. C. J. Yoges, 4-1-20 B. I.,
schrijft ons:
Het was een Iieclo verrassing voor ons
Onderofficieren cn Korporaals van het- le bat.
20o Reg. Inf., die gedurende de beide Kerst
dagen moesten doorbrengen in het- plaatsje al
waar we op het oogenlilik garnizoen houden,
toen wo een nitnoodiging ontvingen van onzen
gcaohteii Bataljons-Commandant, don Hcog-
edeigcbcren Heer Majoor Jhr. Six, tot viering
v»n het- Kerstfeest.
Orn 7 uur trokken wij des avonds naar do
villa van den Weledelen Heer Vermeulen,
'die eeuig© kamers voor het feest welwillend
had afgestaan. Kwart over zeven toen do deu
ren opengingen welke den kerstboom aan ons
oog onttrokken hadden, zagen'wij in een v-eo
van licht den prnohtigen boom voor ons.
Eenige lieve jongo dames hadden er veel
werk van gemaakt ora dezen to versieren. Nu,
ze hebben er ook verstand van. Een woord
van dank komt hun dan ook wel toe.
IVij werden onthaald op sigaren, heerlijke
melkchocolade, kerstbroodjes eu gebakjes. Het
ging er erg prettig en gezellig toe. Was ons
kopje leeg, dadelijk waren er rapp© dameshan-
den om het weer to vullen.
Do Weledelgestrenge Heer Van Hei
ningen, onze bataljonarte, hield een prach
tig© lezing toepasselijk op het feest waarvoor
hij veel bijval oogste. Om 9 uur bocianlrte de s.
m.a. Smit uit naam van het kader onzen ba-
1 taljonsohef vcor den genoegelijken en gezel!igen
avond, dien hij aangeboden had, en verzekerde
dat die avond nimmer uit ons geheugen ge-
wisoht zoude worden on wanneer, zij liet ook
na jaren, we in den huiselijken kring het Kerst
feest mqphten vieren, toch altijd zouden terug
denken ban dien prachtigen Kerstboom en pret-
tigen avond in or.? mobi 1 isatigarnizoen
Na oen driewerf hoera op den majoor, werd
voor ons het feest gesloten en zochten vjj met
een vrooüjk gezicht onze kwartieren op.
Kérstfeestviering i d. Nocdziskeninrichtlng,
Nas32u-Ouiv5rkerkstraat 3. Den Haag.
Do verpleegde J, h. Blok schrijft ons:
„Kerstmis met verlof!" Als muziek klonk-
dezo tijding in de ooren Tan duizenden gemo-
biliseerden, die ver van huis en haard hunne
militaire plichten moeten vervullen. Met luid
gejubel -werd dc lang verbeide dag begroet en
in menige woning smaakte men do blijdschap
van hot wederzien na eenige weken van schei-
ding. We gunden onzen wapenbroeders deze
weefde van harte en ivie zal hefc hun euvel
duiden, dat ze in den roc-s der vreugde hun
kameraden in de hospitalen vergaten Doch,
duiden wij 'het hun niet ten kwade, wo zijn des
to dankbaarder oan hen, die wèl aan de zieken
dachten en zich beijverden hun het gemis van
het „.zoet tehuis" ©enigszins te vergóeden.
Eere daarom aan het bestuur van bovenge
noemde inrichting, aan de Directrice en de
Zusters, aie al het mogelijke heWven gedaan om
liet ons gezellig te makenIn weerwil van be
lemmerende omstandigheden, waren de zalen
smaakvol versierd en prijkte in de benedenzaal
een mooie kerstboom. Hier waren op den 2den
Kerstdag, des middags te half drie, bijna alle
patiënten ^tegenwoordig. Die nog bedlegerig
waren, konden in ligstoelen do feestelijkheid
bijwonen. Onder begeleiding van het orgel, dat
door zuster Mo; v erd bespeeld, klonk het: „Op
naar Bethlehem!" Hierna ging de Veldpredi
ker, dr. Scholten, vcor in gebed en las Lukas
2 114. In een ernstige, gloedvolle rede be
paalde de spreker zijn gehoor in het bijzonder
bij het „Vrede op aarde!", welk© beiockonis
door hem in het juiste lic-'at werd gestold.
Hierna werden nog eenige Kerstliederen ten
gehoore gebracht, als „Eere zij God", enz.
Thans reikten de dames van het bestuur de
kerstgeschenkeen uit. Ieder verpleegd© kreeg
o.m. een keurige bouffante, die onder de tu
niek kan gedragen worden. Ook werden wo
onthaald op chocolademelk en krentenbrood.
Men kon het den verpleegden aanzien, dat e©
genoten.
Do patiënt Eilander was dan ook zeker da
tolk van allen, toen hij in ©enige welgekozen
bewoordingen het bestuur, do Directrice en do
Zusters hartelijk dankte voor het genotene.
Onder vroolijk gezang en gekout vloog de avond
om en allen gingen, toen het klokje van ge
hoorzaamheid sloeg, -dankbaar en voldaan
onder de wol.
