s
Correspondentie.
HMEISKSEKJES
A. KREY8VSB0RG Co.
Jan. gepl. a/b, Hr. Ms. ..Koningin Emma"
luit. t .7,. 2dc kl. G. A. W a 11 o r en G. A.
Dagnelie 3 Jan. gepl. a/b. Hr. Ms. Ko
ningin Emma" P. A. Willem s e n 10 .Jan.
gepl. a/b. Hr. Ms. „Heemskerck"L. A. C. M.
Doorman 17 Jan. gepl. a/b. Hr. Me. Ko
ningin Emma".
Per brief wordt niets beantwoord. De ant
woorden verschijnen dus uitsluitend in ,,De
Soldatencourant". Wie aparte toezending
van „De Soldatencourant" met zijn antwoord
verlangt, sluite een postzegel van 3 cent In.
Zijn vraag wordt dan door onzo administratie
geregistreerd en zoodra het antwoord gepubli
ceerd is, zendt onze administratie den vrager
het blad toe, waarin het antwoord op zijn vraag
j voorkomt.
Adressen gevraagd.
Eerste 'plaatsing.
De directeur Hoofdexpeditie Veldpost te
i: *s-G raven liago verwittigt onderstaande per-
son en, dat te zijnen, kantoa'e correspotnden-
tie vcfor hen aanwezig 'is, die wegens ouvol-
i doende of foutief adres onbestelbaar is.
j" Nieuwe adressen worden binnen 8 dagen,
i yerwaoht. Daarna geschiedt terugzending
i. Mil. J. Coiiimans, Hofcgierheri.de
|f-'(É/0g. Bat. en Comp. ontbreken) afgez.
f door R. Grmdorf
f A u g u s t e G o O s s e n. s, korporaal
Breskens nit Brussel;
Res. sergea nt H a n' s W 1 f f le oornp
s juit Antwerpen.
Alle militairen worden er aan herinnerd,
dat drukwerken niet vrij1 van port .zijn.
Milicien J. Bakker 4e sectie ITT/3 31 R.-I.
L '09 10de Gem. Brigade vraagt het adres van
'den korporaal-seiner K. M. D. Smit.
J. H., 's-Gravenhage. "Wij raden u aan een
P verzoekschrift, dooi' tusschenkomsb van uwen
t compagniescommandant, aan uwen korpscom-
j"* mandant in te dienen. Red:
s - C. v. D., Roosendaal. Van 20 December 1915
tot en met 7 Januari 1916 wordt het periodieke
I verlof geschorst, dus hadt gij vóór 20 Decem-
i' her 1915 reclit op liet gewone periodieke ver-
plof. Red.
i W. O., Tilburg. Bij aanstelling tot Sergeant
j' bestaat, niet hot recht op n i e u w e ordinaire
I hovenkleeding, wel als die kleeding voor ver-
meuwing in aanmerking komt. Red.
J. K., Noordwijk. Gij knnt beproeven de in
i uw bezit zijnde zilverbon bij een der betaal-
j"'meesters van 's Rijks schatkist- in te leveren.
Red.
M. C., Amsterdam. Do militielichting 1906
gaat naar de landweer over als het ontwerp
van. wet daarvoor ingediend is aangenomen.
Zie ons blad No. 210. Red.
B. de V., Vlieringen. Als de dader van den
diefstal niet is op te sporen, zal er niet veel
kans bestaan dat gij bet gold terug krijgt.
Red. - zmé}
M. S.. LoevesteinDaarop kunnen wij n geen
antwoord geven. Red.
J. *W. en P. Z.j Amsterdam. Ongeschikt.
Red.
M.. -v. K.. Krabbeiulijke. Gij hebt slechts
recht op ecne soldijverhooging van 0.03 per
dag. Red.
H. de W.. Bussum. Gij zult uw verzoek moe-
teto'i-Miteü tot'den .voorzitter van do examen
commissie. Vraag aan uwen leeraar wie die
voorzitter is. Red.
IJ. v. d. M'., Breda. Gij wordt ingedeeld bij
bet landweerbataljou, behoorendo tot bet dis
triet, waarin uwe woonplaats gelegen is.-Red.
H. M. v. d. A., Amersfoort. Alleen bet land
stormkader, dat indertijd vr ij willig onder
de wapenen bleef, kan desverkiezende met ver
lof vertrekken, dus niet liet landstormkader,
dat nog rerpl i ohtend onder de wapenen
moet blijven. Red.
J. v. E., IJzendijkc. Voor bet overgaan van
militielichtingen. 1900 en 1907 venvijzen wij u
naar ons blad No. 210. Van overgaan naar de
landweer van de lichting 1908 is nóg niets be
kend Xn dit, geval zult gij ook wel naar uw
landweerdistrict overgeplaatst worden. Red.
G. \V., Amersfoort. Gij kunt een poging wa-
Gonerea! von Emmich.
Een der eerste Duitsclie generaals, wiens
naam in het begin van den oorlog reeds ge
noemd werd, is thans overleden. Naar aan
leiding daarvan geven we hier zijn portret.'
Generaal von Emmich voerde de Duitsclie
troepen aan, die de Belgische grens in het
'begly. van Augustus 191:4 overtrokken en
nam o.a. de sterke vesting Luiiik in. Als de
veroveraar van Luik zal zijn naam blijven
leven, Te Hannover is liij dezer dagen
overleden, waar hij herstel zocht van een
ziekte.
VAX
Elke verhandeling
kan op zich zelf
gelezen worden.
DE CONFECTIE EN HARE
GESCHIEDENIS.
X.
In het jaar 1900 verscheen bij Johan
nes Midler te Amsterdam ©en rapport
over de Kledingindustrie te Amster
dam, uitgebracht door de Commissdo
van onderzoek, benoemd door den Ge
meenteraad. Aan dit werk is ©en ge
deelte van het hier volgend© ontleend
De vervaardiging va/n bovenkloeding voor
mannen, anders dan op bestelling, ontstond
het eerst te Woeco.cn, omstreeks het jaar
1845. Weenen had reeds langen tijd te
vorem handel gedreven in oude gedragen
met de Babkanstaben. Toen daar
gen door een request in te dienen, tevens met,
overleging vun de rekening van den mcdictm,
aan' don M. v. O. Wij raden u aan van te
voren u van de medewerking van uwen com
pagniescommandant te verzekeren. Red.
P. L. v. P., Rotterdam. Ingeschrevenen voor
en lotelïngen van de militie, dio zich bij liet,
reservekader wenschen te verbinden, zullen deze
vrijwillige verbintenis moeten hebben gesloten
vóór 1 Maart van bet jaar. waarin zij voor eer
ste oefening onder de wapenen zullen .móeten
komen. R e d.
J. N., Oudenbosch. Het door u gevraagde is
ons niet bekend. Richt een verzoekschrift aan
het Dep. van Marine. R e d.
K. v. W., Hellevootsluis. In geen enkel geval
mag met inhouding van verlof gestraft worden.
Red.
1)., Zierikzee. Borstrokken worden aan kor
poraals en soldaten voor rijksrekening verstrekt.
Gij kunt een aanvraag aan uwen commandant
indienen. R e d.
H. H., Zuiddorpe. Volgens punt 2 van de
nieuwe regeling der militaire verloven kunnen
ook bijzondere verloven verleend Worden om
dringende redenen van persoonlijken aard,
N. o. rn. is hiermede ook bedoeld liet door u
gevraagde verlof. Red.
W. D.. MÜligen- Omtrent bet tijdstip waar
op de lichting 1916 van liet Remontedepot in
dienst komt, is ons niets heleend. R e d.
P. J. de W., Ooltgensp'laat. Daaromtrent is
het- volgende bepaaldvan bijzondere verloven
als bedoeld onder 2e, 3e van Lb. 1915 B 305,
zijn uitgesloten:
lo. de landweermannen, behoorende tot de
lichtingen, aan welke in baar geheel onbe
paald verlof is verleend, doch die op eigen ver
langen onder de wapenen -blijven of komen
2o. de miliciens, die voor eerste-oefening en
de landstormmannen, die korter dan 8i maand
onder de wapenen zijn;
3o. Zij, die de opleiding tot een rang of tot
een hoogeren rang volgen. Red.
B. v. V., Vlissingen. Voor een milicien ser
geant is het niet verplichtend een fijn
laken pak te koopen. R e d.
H. J. A_ T., Delft-. Gij hebt geen recht op
vrij vervoer naar Venlo voor rijksrekening.!
R o d.
A. v. d. W., Budel. Van 20 December 1915
tot en met 7 Januari 1916 wordt het periodieke
verlof geschorst, lüervoor komen de 4 dagen
verlof in de plaats. Red.
P. M., Alkmaar. Principieel zijn -wij het met
den Burgemeester eens. Gij kunt echter een
bezwaarschrift indienen hij de commissie van
voorlichting in zake bezwaarschriften vergoe
ding kostwinners voor uwe provincie. Het be
zwaarschrift te richten aan den voorzitter van
die commissie te Leeuwarden. Red.
B. B. Breda. Uwe eerste oefeningstïjd is ver
streken en hebt gij dus ook recht op het balans
verlof. R, e d.
J. H. J., Rucphen. Aan hen, die als onder
wijzer optreden bij de aan de gemobiliseerden
te geven cursussen, wordt van 24 December
1915 tot en met 2 Januari 1916 verlof vorleend.
Voor de militairen beneden den rang van offi
cier wordt vervoer voor rekening van het Rijk
toegestaan overeenkomstig het bepaalde in de
Legerorder 1915, Deel B No. 172 B lo c. R e d.
Soldaten, Geldrop. Gij kunt eone poging
wagen door een verzoek bij den Burgemeester
van uwe woonplaats in te dienen. Voortaan uwe
brieven onderteekeneu, anders wórden deze niet
beantwoord. Red.
H. S-, Roosendaal. Zie omtrent de extra
dagen verlof in December de Soldatencourant
No. 208. Red.
D. J. H. Brielle. Gedurende bet verlof van
24 December tot 3 Januari, u toegestaan als
cursusleider, hebt gij slechts recht op 4 dagen
jaarwedde enz. Red.
Vervoer voor Rijksrekening,
S. B., Schoonhoven. Aan militairen heneden
den rang van officier kan gedurende den tijd,
waarin het leger is gemobiliseerd, bij het gaan
met pu liet terugkeeren van verlof, vervoer
L' rekening van bet Rijk per spoor, tram,
stoomboot en veer worden toegestaan naar de
volgende regelen:
lo. Het vervoer kan worden toegestaan
a. Aan gezinshoofden telkenmale dat aan hen
op grond van de door den Opperbevelhebber van
Land- en Zeemacht uitgevaardigde bepalingen
verlof wordt verleend;
b. aan niet-gezinshoofden hoogstens éénmaal
in do veertien dagen, wanneer hun op grond
van de in de hiervoron sub a bedoelde bepalin
gen verlof wordt verleend
e. aan militairen van beide catagorieën, tel
kenmale wanneer hun op grond van eene afzon
derlijke Beschikking van den Minister van
Oorlog of van den Opperbevelhebber van Land
en Zeemacht een buitengewoon verlof wordt
verleend.
2o. Het vervoer kan uitsluitend worden toe
gestaan voor- reizen naar de woonplaats of
tijdelijke verblijfplaats van het gezin van den
verlofganger dan wel naar de plaats, waar de
aanwezigheid van den verlofganger dringend
noodzakelijk is of naar het dichtst nabij een dier
plaatsen gelegen station.
Volgens punt 2 hebt gij dus slechts recht op
vrij vervoer voor Rijksrekening naar de woon
plaats van uwe ouders. Red.
De iuchtvaart-afdeeiïng.
J. G. F. L., Vlissingen en anderen.:
Het personeel van de Luchtvaartafdeeling,
met uitzondering van den commandant en den
burger-ingenieur, wordt door den chef van den
generaion staf, in overleg met de daarbij be
trokken autoriteiten, bij de Luohtvaartaïdee-
ling geplaatst dan wel daarbij g e d a-
tackeerd.
De volgende bepalingen gelden voor het per
soneel -beneden den rang van officier:
lo. Het bij de "f.uchtvaartai'deöling te deta-
oliecnon vrijwil 11 i g-dienend personeel beneden
den rang van officier, moet om daarvoor
iu aanmerking te komen een dienstverband
nog minstens 2 jaar hebben, dan wol met
verbreking van zijn loopend verband een nieu
we dienstverbinntenis sluiten voor den tijd van
2 jaar of langer.
Voor zooveel de detacheering niet met in
stemming van den betrokkene geschiedt, mag
hij bij de afdeeling niet worden belast met
werkzaamheden die bijzonder gevaar opleveren.
2o. Militieplicbt-igi-ti, dio hun eersten oefe-
ningstijd hebben volbracht, kunnen,, met mach
tiging van den chef van den generaion staf.
eone vrijwillig© verbintenis voor den tijd van
2 jaar aangaan bij liet korps, waartoe zij be
boeren, met, bestemming om gedetacheerd te
worden Lij de Luehtvaart&fdocling. Alvorens
even bedoeld© verbintenis aan te gaan, worden
zij aldaar ten hoogs Ui 3 maanden op proef
werkzaam gesteld, gedurende welken tijd zij
alsdan -krachtens art. 82 der Militiewet onder
do wapenen moeten blijven.
Aan miliiieplibhtigcn, die 2 jaar of langer
bjj de Luchtvaartafdeeling hebben gediend,
wordt gelet op liet bepauldo iu--hct Konink
lijk Besluit van 25 Juli 1912, No. 46 (R-M lilz.
893) vrijstelling van herhalingsoefeningen
hij do militie verleend.
3o. Wanneer met personeel, als bedoeld in
lo. en 2o., de organieke sterkte niet kan,wor
den bereikt, kunnen miliciens, die minstens 4
maanden in workelijkcn dienst zijn, bij de
Luchtvaartafdeeling worden gedetacheerd, om
daarbij te worden lielast met werkzaamheden,
waaraan geen -bijzonder gevaar is verbonden
4o. Aan hem, die met toestemming of op last
van den commandant der- Luchtvaartafdeeling
aan een dicnsfcvluoht deelneemt, hetzij als be
stuurder dan wel als medevaarder, kan door
dien ©ommandaat een vliegtoelago worden toe
gekend. van vijftig cents (f 0,50) per 15 minu
ten voor vluchten boven het vliegterreinéén
gulden 1) per 15 minuten voor overland-
vlucliten, voor verkenningsvluchten bij oefe
ningen en manoeuvres en voor bijzondere
1 i r-nstveri'ichtïngen
Vluchten van minder dan lo minuten en ge
deelten van 15 minuten tellen voor de bereke
ning niet mede.
Het totaal der vliegtoelagon op een-zelfden
dag aan ecnzelfden persoon toe te kennen, mag
het bedrag van vijf en twintig gulden 25)
niet te boven gaan.
Wendt u -voor eene detacheering tot den
commandant van do Luchtvaartafdeeling te
Soesterberg. Red.
Verloren Voorwerpen.
1 Verloren goederen, terug te bekomen b/d.
stations-commandant te Breda:
Een karabijn no. 6649 J. op 18.12.:15, achter
gelaten te Tilburg in den nachttreineenen
grijzen onderofficiers-mantel no. 220; een bl.
mantel, gesnerkt 3V 302: een lange jas gemerkt
G 854: een lange jas gemerkt 811, in de 1?
ste een appel cn sigarenpijpje; een pakje in
grijs pa-pier, waarin 1 hemd no. 6547 1 F 2; 1
onderbroek, 1 zakdoek en 1 paar sokken, onge
nummerd een pakje in grijs papier, waarin 2
paar sokkon, ongenummerd; een paar sokken;
een paar bruine handschoenen.
Voetbal gezocht.
De milicien C. N. v. Dijk, I/III Jagers, Den
Haag, verzoekt aan die compagnie, die op 2
December 1915 op Houtrust per abuis een voet
bal heeft medegenomen, dezen bij hem terug
te doen bezorgen, of te doen weten, waar hij
hem terug kan halen.
Bevorderingen, mutaties, enz.
Bevorderd- bij het 38 L. W. Bat. 4o Cómp. de
L. W.-korporaal N o v e tot L. W.-sergeant, en
de milien-korporaals De Jonge, D© Muijnck,
Do Moor cu De Roo tot milicien-sergeants. -
Afvalkunst.
Res. 2e luitenant J« Blansjaar, 8e Reg. Inf.,
schrijft ons:
Op Woensdag 22 December werd door den
heer C. Prince te Driebergen, een lezing en
demonstratie gehouden over bovenstaand on
derwerp voor de soldaten van het 8e Regiment
Infanterie. De heer Prince is aan alle militairen
bekend als vervaardiger van liet Dam-, Schaak-
en Dominospel, dat door de Soldatencourant
en andere bladen iu 100,000den exemplaren is
verspreid. Zooals bekend moet zoo'n spel, dat
van een zoo weinig duurzaam materiaal als
krantenpapier natuurlijk een zeer kort leven
zou hebbene opgeplakt worden en uitgeknipt.
De heer Prince wilde dit echter niet alleen an
deren aanraden, hij wilde het ook zelf probee-
ren. Dat was hot begin van zijn loopbaan als
„kuisvlijter". Hij begon zooals wij het allen
zouden doen: opplakken op bordpapier en uit
snijden.
Toen wij dit hadden gedaan, waren we uitge
praat, maar hij begon pas. De echte huisvlijter
is ecu ware uitvinder in het klein. Ik wil niet
in onderdeelèu afdalen, maar er blijken zeker
25 manieren te zijn om damborden en schijven
te maken en minstens 50 soorten van domino-
steenen. Vooral bij deze laats ten zag ik stee-
nen die konden concurreeron met de duurste
uit den handel. En wat juist voor ons militai
ren de waarde aan al die zaken bracht, het
was alles van afval gemaakt: sigarenkistjes,
garenklosjes, reepjes bordpapier, eterniet,
I kurk, kaars, beenderen, asbest, Verkades
beschuibbussen, lucifersdoosjes, papieren siga
renpijpjes enz. enz. Als gereedschap: een zak
mes, een schaar, een hamer, een spijker, een
sleuteltje van een sardinenblikje. Plakken doet
hij zonder' stijfsel en zonder kwast.
Doch niet alleen bij het uitwerken van zijn
eerste ideeën bleef de heer Prince. Het dunne,
mooi zwart gelakte blik van de Verkade's bus
en doos is verwerkt tot een reeks van voor
werpen zooals: lantaarns, lucifers standaards,
poitretlijstjes, theestoven, wandhangers enz.
Waar bij de spelen steeds met min of meer
(Vindingrijkheid het gedrukte voorbeeld moest
worden gevolgd, kon hij hier zijn fantasie den
vrijen loop laten, waarvan het werk dan ook
duidelijk den invloed toont. Sommige werk
stukjes zijn door de mooie verdeeling van de
stof en do sobere versiering ware kunststukjes
geworden. Natuurlijk heeft niet iedere soldaat-
dien smaak en dat oog voor verhoudingen, maar
die het wel hebben, kunnen van den hoer Prince
Jeeren, hoe van afval en zonder dure gereed
schappen vele fraaie en nuttige 'dingen te
maken zijn. Waarom hebben andere landen een
specifieke volkskunst en Nederland niet?
Ons land in die richting, al is het maar ééne
schrede, verder te brengen is het streven van
den lieer Prince en ik meen dat hij hierbij de
Svr----,riiie van ieder welgeaard Nederlander
verdient.
do vraag voortdurend toenam, begon. men. er
aan te denken, goedkoops kleedingnbuikkein
nieiuiw to vervaardigen, in verschillen de nor
male grootten. Alle middelen werden aange
vend om de nieuwe Meeren zoo goedkoop
mogelijk te d-con zijn en men bemerkte
weldna, dat. inderdaad nieuwe bonden wor
den vervaardigd tegen zoo geringe kosten,
dab ze voor nagenoeg denzelfden prijs als de
oude konden worden verkocht. Zoo ontstond
de industrie iu confectie, die spoedig daarna
ook in het land zelf ©en r-uira afzetgebied,
vond en dit langzamerhand uitbreidde over
Duitechland, Rusland, Turkije, Grieken
land, Egypte en Spanje. In Nederland hoeft
ie Qostonrrrch© invoer nooit veel te betoe-
kenen gehad.
Men w&t aue, dat de confectie in hare eer
ste kindsheid een zeer nederige plaats be
kleedde zij was slechts de concurrente van
gedragen bleeding". Wij kunnen hier ech
ter het vreemd© verschijnsel opmerken, dat
zij in tegenstelling met de meeste nieuwig
heden, dis eerst duur zijn en later bij meer
bekend worden in prijs dalen, stoedg in
dunrder prijzen wordt aangeboden. Hier
mede wil niet gezegd zijn, dat geen goed
koop© confectie meer gemaakt wordt, doch
dat de prijzen niet meer uitsluitend zoo laag
zijn in tegenstelling met het maatwerk. Nie
mand zou het eertijds in de gedachte zijn
gekomen jassen vhn f 50 of f 60 in voorraad
to hebben, en toch is dit thans geen onge
woon verschijnsel meer- Ongetwijfeld is hier
van de reden te zoeken in de vorderingen der
techniek, waarover later meer.
Niet lang bleef de Weener confectie zon
d-er concurrentie. Te Berlijn werd reedg om
streeks' 1870 overgegaan tot het oprichten
van grooto confectiezaken die geregeld in de
provinciesteden van Düiteclillamd auctie
(publieke verkooping, bij opbod) hielden en
naar a-lle landen van West-Europa begonnen
uit to voeren. Van die zijde en uit andere
Duitsohe steden werd Nederland langen tijd
van confeotiekleederen voorzien. Het Neder-
landsdhe publiek leerde dit confectiewerk
kennen, dat vooral iu den aanvang van vrij
goede kwaliteit was, en na betrekkelijk kor
ten tijd verkreeg dit werk ook hier te lande
een ruim afzetgebied.
Niettemin kon de Duitschle smaak op den
duur het Nederlandsohe publiek niet be
hagen. De jacquettes en colberts waren te
vierkant gesneden, de pantalons waren ge
maakt liet dragen, van bretels, waaraan
Uit Harderwijk.
-ergeant V»n Opstal to Harderwijk schrijft
or.
»p Woensdag 22 December 1.1. werden «ij
wlerom verra-st door co uitvoering van de
Mituir© Tooneelclub ,,Ons Genoegen". Of-
.meoiI een paar maanden geleden opgericht
gliofc deze club. dank zij dn ijver der leden
niet minder de goede leiding van den regh-
s«r, den landstormplK. Conto]is. onder do
tins hier vertoevende militairen eene goede
ritftotie. Geen wonder dus dat do zual, do
hdeiï aan elkaar grenzende cantines, waar
(br de goede zorgen der leden van 0. G. een
tmeel in elkander was gezet-, reeds geruime»
tl voor de uitvoering flink bezet was.
Het programma bovatt© behalve zeven voor
dichten een kluchtspel in een bedrijf getiteld
.Iet consigne is snorken", terwijl do land-
-ij-mpl. Goené op zich genomen had hot pro-
gimma met pianomuziek aan te vullen, een
tak, waarvan hij zich uitstekend heeft ge
heten en wat niet weinig medegewerkt, heeft
e do goede stemming in to houden. Wolk
nlitair houdt nu niet van muziek?
Dat do voordrachten iu den smaak vielen
Iihoef ik den korp. v. Tilburg en den mil.
v d. Palm niet te vertellen, het uitbundig
lindgeklap na ieder nummer bewees dit go-
neg. Wat het kluchtepet betreft waren do
dmes A. en D. van Platering'-n. de mil. Van
leeuwen en natuurlijk ook wed or de mil. v. d.
Jnlm onverbeterlijk; zo hebben, ofschoon dit
.tukje een j>aar woken geleden eerst door hen
n studie is genomen, don souffleur korp.
Gerwen, tot werkeloosheid gedoemd. Do mil.
d. Palm, in zijn rol vari oppasser, deed door
ijii aardige zetten meermalen da toeschou
wers schudden van hot lachen.
Hoewel niet op het programma vermeld, kre
gen wij in do pauze nog ton paar aardige
voordrachten te hooren van den korp. Broe
der en don mil. Christ wat door alle aanwozi-
;en zeer op prijs werd gesteld. Onvoorbereid
ïebben ze zich er flink doorheen weten te
slaan.
Tot slot een hartelijk woord van dank aan
den Hoogedelgestr. Heer Bataljons-Comman
dant en de Weledolgestr. heeren luit. Bles cn
y. d. Nagel, die door hun aanwezigheid t.en
orste blijk van belangstelling hebben ge
geven. Dank ook aan allen, die tot het welsla
gen van den gezelligen avond hebben mede
gewerkt, Mogen wij de Militaire Tooneelclub
nog menigmaal in ons midden zien, dat is
zeker de wcnsch van ons allen.
Garnizoen „Woerden."
Sergeant J. v. Rijswijk.meldt ons:
De collecte voor de krijgsgevangenen van de
verschillende oorlogvoerende mogendheden, go-
houden door mevrouw Gunst en mevrouw Van
Stern, heeft bij de militairen in garnizoen to
Woerden opgebracht de som van f 12.-50 6
halve centen in de wagen loods en 10 dn de
kazerne, waarvoor zij hartelijk daulc worden
Kerstfeest 4e Comp. 45e Bat. L. W. I.
Sergeant J. Mecdendorp schrijft ons namens
kader en manschappen van 445 L.W.I.
Bijna zeventien maanden oorlog en, waar is het
einde dezer -verschrikking.
Blinde volkeren, dat toch uwe oogen zich
gingen openen! Dag in, dag uit, spreidt de
dood zijn waas over Europa's slagvelden en
verminkt de naties. Gelukkig 't klein aan de
zee ontwoekerd landje, dat tot nu too neu
traal -bleef, 't Leed is bovendien al groot ge
noeg. Onmerkbaar vlug is de tijd voorbij ge
gaan en vieren we thans ons tweede Kerstfeest
aan de grenzen.. Onmerkbaar vlug hebben zich
velen naar den toestand geschikt en stonden
comité;8 en vereenigingen op om den soldaat
het leven te veraangenamen.
Neerslachtig was de stemming een weinig,
bij de achterblijvers met deze feestdagen; nie
mand verwachtte ieta.
Te veel immers ziet men dat door gewoonte
zelfs de onnatuurlijkste toestanden door bui
tenstaanders worden vergeten. Dubbel groot
Was daarom de verrassing en dubbel daarom
onze dank aan den, die met ons mco leefden
in deze" dagen en begrepen dat een opmontering
ter juiste plaatse was. Hartgrondig dan ook
onze dank aan 't edele Vrouwe n-c o m i-t
te Den Haa.g, voor de moeite en kosten zich
om Snzentwille getroost.
Jaren na dezen zullen we nog dankbaar zijn
en met genoegen terugdenken aan dit, sinds
maanden het eenigst bewijs van niet vergeten
ziin-
In genoeglijke stemming zitten we hier, voor
zoo ver de dienst het toelaat, onder het genot
van de chocolade en een sigaartje in 't licht
van den kerstboom, 't Licht van den vrede.
IJdele phantasieDoch 'c doel der edele
geefsters is bereikt, 't heeft verlangen naar den
huiselijken haard, 't sterkst in dezo dagen,
doen vergeten.
Kerstfeest Brugwacht Venlo.
Sergeant H. Cop pes schrijft ons uit Venlo:
Daar onze compagnie niet aan de grenzen
patrouilleert, doch slechts geregeld vaste
10-daagsch brugwacht is, zijn wij verstoken
van de Kerstgaven van het Damescomité. Het
is dan ook met dankbaarheid dat ik een
woord van hulde breng aan de heeren luite
nants der grenswaehtcompie. en dec res. luit.
Peterso van het Depót-Bataljon die in ver-
eeniging met de Kegelclub ,.Krap Acht" ons
een waardig Kerstfeest bezorgd bobben, en
ons het leed deden veirgeten. ver van de huise
lijke kring in kouden en wind de Kerstdagen
eenzaam te moeten doorbrengen.
Een prachtig versierde Kerstboom, schitte
rend in kaarsenlicht, pronkte in ons wacht
lokaal. Door de bemoeiingen en gaven van
bovengenoemde heeren werd ieder man ge
ar acteera op chocolade, boterletter, speculaas,
sigaren en bier.
De geestdrift was dan ook algemeen, toen
onze luitenant Grijzen in ons aller naam, een
woord van dank uitsprak tot de heeren, die
met hem, aan het welslagen van dit feest had
den medegewerkt. Lang nog zal ieder onzer
met vreugde aan deze Kerstavonden en dit
Kerstfeest terugdenken, dat op waardige wijze
dn verhouding weergeeft van on burgers van
Venlo èn heeren officieren der grenswaeht
compie met hunne manschappen.
Kerstfeest aan de grens te Nispen.
Mil. G. schrijft ons uit Nispc-n
Toen de orders bekend werden, dat de com
pagnie van 18 Deo. tot 29 December naar de
grenzen zou gaan, betrok veler gelaat. Het was
de groot© meerderheid niefc gewend was, enz.
Nog op heden zijn de Duiteche modellen af
wijkend van de Nedorlandschcvandaar dat
bijna geen heerehconfectie meer wordt inge
voerd. Indien thans nog Duitoohe confectie
(men zonder© hier uit: gummi regenjassen,
chambre cloaks, redsjassen en dergelijke) iu
Nederland wordt verkocht, zijn dikwijls
oude financieele en andere relaties met
Duitsche huizen daarvan de ooi-zaak.
Nederland zag zijn eerste confectiezaken,
op zeer bescheiden voet, een goede vijftig
jaar terug. Wie bepaald de eerete geweest is,
valt niet mét zekerheid meer na te gaan.
De eerste stappen werden haast angstvallig
gedaan. Zoo herinneren ouden van dagen,
zich ongetwijfeld nog, dat men vroeger in
enkele straten bij een meeste-r-kleermaker
wel eens een gemaakt© jas of pak zag hangen
op een rechten stok met dwarslat, veel ge
lijkend op can vogelverschrikker. Veel was
het vroeger toen het aanschaffen van een
costume oneindig wat meer beteekende dan
in cmzen tijd, een feit, dat slechtg eens in de
4 of 5 jaar gewoonlijk geschiedde gebrui
kelijk bij gelegenheden Meeding te huren.
Dikwijils waren dit alxranementsMeeren, dat
wil zeggen Meeding^ die een geabonneerd
Een gezicht op Bagdad.
Deze oude stad der Kalifen, in 't noorden van Mesopotamia, is thans meer dan
ooit een belangrijk punt. Wc hebben onlangs reeds gemeld, dat uit het Noorden en
Oosten de Russen, uit het Zuiden de Engelscben er op aanrukken en dat het zich
laat aanzien, dat de stad een brandpunt van den strijd zal worden. We geven hier
van de zeer oude, thans echt Mohammedaansche stad, een afbeelding, zooals men haar
ziet van de barakken der Tursche soldaten.
niet zoozeer do zware grensdiemst, dio do te
leurstelling veroorzaakte, nee, aan dezen dienst
was hot treurige verbonden: ,,goen verlof" en
dat terwijl het Kerstfeest juist in dat tijdvak
viel. Het Kerstfeest, feest van stillen vrode,
dat bij uitstek gevierd wordt aan den huise
lijken Jiaard, on nu dit voorrecht tc mo<*U>n
missen, en nu ver in 't zuiden, in .zoo'n klein
grensplaatsje, zouden /.ij daar wel Kerstfeest
kunnen vieren?
Eu toch is er Kerstfeest gevierd on wie op
den avond van den 26 December een kijkje
had kunnen nemen in het gebouw der Prot.
Mil. Ver. t© Nispen, het toevluchtsoord voor
alles wat militair ri in Nispon, had verwon
derd gestaan zooveel blijheid, zooveel vreug
de to zien in de sombere omgeving.
Helder schitterden de lichtjes van den Kerst
boom en wierpen een vriendelijk schijnsel rond
om zich. Do zorgzame hand van den serg. Ru
ber cn zijn adjudanten hadden dit alles be
steld, en zij hadden eer van hun werk. Eu teen
des avonds de veldprediker kwam was het gan-
sche zaaltje bezet. Daar zaten ze, „do jongens
aan de grens" in eigenaardige, schakeering
dooreen, in groot© kringen om het middelpunt,
liet lichtend Kerstboompje. Daar zaten ze ver
schillend in rang, in gevoelen, in geloof, maar
één. in aandachtig luisteren, naar de woorden
van den prediker, die sprak woorden van
troost en bemoediging, van vrede en blijdschap.
En toen zijn eerwaarde hen verliet, hen to©-
wenscliend gezellig feest te vieren, bleef de
stemming, stil en gewijd, en zij gevoelden be
hoefte om zich te uiten, hun Kerstfeest te vie
ren als in de dagen toen zij nog kind waren.
Plechtig klonk het gezang, begeleid door de
vriendelijke tonen van het kleine orgeltje. Do
oude schoone Kerstliederen, die velen reeds
vergeten waanden, zij doken op als herinne
ringen uit de schooljaren. Ja, er was Kerstfeest
in Nispen, Kerstfeest, het feest van. blijde
dankbaarheid, van vrede en rust.
Buiten fonkelden de sterren aan den helde
ren hemel, de sterren die geschitterd hadden
in den eersten Kerstnacht, die getuigen waren
van zoo menig vreedzaam feest op dezen d3g
maar ook van zoo menig tafereel van moord
en verwoesting. Langzaam wegstervend klonk
liet door het verlaten dorp„Stille nacht, Hei
lige nacht."
Daar, ver in 't Zuiden, klonk dof gebrom.
Het was het sombere lied der kanonnen, dat
droef klonk door de stille rust.
G.
Kerstfeest in het Mil. Hospitaal te Arnhem.
Patiënt, H. J. Janssen schrijft ons uit het
Mil. Hasp, te Arnhem:
Het is Kerstmis en op onze legerstede den
ken wij aan ons tehuis of aan den vriendclijken
kring, waar wij liet vorige jaar dit feest moch
ten vieren, maar helaas, ziekten van verschil
lenden aard houden ons thans verwijderd van
alles wat ons dierbaar is.
Ditmaal zal dit feest voor ons onopgemerkt
voorbijgaan, doch daar klinkt plotseling de
blijde mare dat,ook wij feest zullen vieren, dank
zij eenige milde geefsters.
Zoo brak de 2e Kerstdag aan.
In onze cantine was een prachtige kei'stboom
opgesteld, een klein orkest en een pathéfoon
droeg het hare hij om de feestvreugde te ver
meerderen, zoo niet te volmaken.
Niet te verwonderen, dat dan ook de feest
vreugde op ieders gezicht te lezen stond, het
was alsof met een tooversfcaf al het leed, den
laatsten tijd geleden, was weggevaagd en plaats
had gemaakt voor een blijden glimlach.
Chocolade en oliebollen werden rijkelijk rond
gedeeld en tot ieders verbazing kwam ten
slotte als verrasing een tombola, nadat vooraf
nog aan ieder een presentje was uitgereikt. Ook
de patiënten die het bed moesten houden, wer
den niet vergeten.
Dat ieder zeer tevreden was met het wol-
geslaagde feest behoeft dan ook geen betoog.
Wij kunnen dan ook niet nalaten aan do milde
geefsters en aan allen, die hunne medewerking
hiertoe verleenden, onzen harteliiken dank te
betuigen voor het vele goede ons op dezen
avond bereid.
Gns Kerstfeest bij den Staf der 4de Divisie.
De kok H. C. van Rossem, staf 4e divisie,
schrijft ons
Wij allen, kameraden en vrienden, zijn ver
van buis en haard verwijderd. Onze plicht
roept ons. liier te blijven, en de taak te ver
vullen, welke feestdag ons ook wacht.
Maar daarom worden wij militairen ook
weer niet vergeten, al staan wij op wacht aan
de grens, en' is het er miet zoo gezellig als op
deze dagen' thuis te zijn bij ouders, vrouw of
kinderen.
Wij Hollandscke militairen mogen in alle
opzichten nog zeer tevreden zijn, en van
geluk sproken, als men nog dagelijks
cliënt bij ©en marchand- tailleur terug-gaf.
Die verhuurders gebruikten het eerst daar
voor ook nieuw© gemaakt© kleeding, die in
slappen tijd werd gemaakt, dug confectie in
optima forma. Ook hier dus weer de eerste
confectie naast de gedragen kleeding.
Een vijftig jaar geleden nam de laken
koopman een geheel andere plaats in dan
thans. Hij was liet, die de stof, het laken,
aan den particulier verkocht, terwijl de
Meermaker niet anders dan zijn. arbeid en
soms ook voering en andere verschotten
leverde. Bij de verandering der tijden namen
vele lakenhandelaars kleermakers in dienst
en hadden de cliënten gelegenheid liet ge-
wenschte ook daar aan huis tegelijk te laten
maken. Enkelen hebben de confectie er bij
genomen, of zijn zelfs confectionneurs ge
worden, doch dit is een zeer klein deel. De
meesten verachtten de confectie te veel en
bleven in dit opricht, hoewel ten onrechte,
heel hun leven lang conservatief.
Speciale inrichting voor de vervaardiging van
militaire uniformen.
Tuniek en pantalon van militaire-:uni-
form-stof f 28 en f 32.
P^fcaion..^^©n;^I2.;
hoort van de ©Hondo on armoedo die g.-lcden
wordt in 't buitenland. Ook dezo vrienden zijn
ver van huis en haard verwijderd, maar vieren
nu geen Kerstfeest, ja zien hun ouder©, vrouw
cf kinderen misschien niuuner weer. Ja vrien
den, wanneer u dit stood* in gedachten houdt,
en het visioen voor do oogen ziet van onze
ongelukkige kameraden, dan zijn zij nog
steels gelukkig.
Maar nu oen woord van hu hie aan u, jv-.r
geachte dumes en h.h. officieren, namens den
gebeden ©taf der 4e divisie. Ja, onzen oprcehtcto.
wolgemoendon en bartel ij ken dank betuigen wij
u voor de mooie tombola, voor d° n arbeid
welken u allen hieraan besteed heeft, en voor
den genotvollen avond, dien wij, door u gege
ven. in de bovenzaal van het café „De
Looicrsbeure" doorgebracht hebben.
En wat deed het allen een groot genoegen
om te midden van dezen foestkriug onzen gene
raal on alle staf-officieren tegenwoordig te
zien, waarvoor onzen welgemeende» <-ri barle-
lijken dank. En te moer moeten wij Uwe Excel
lentie nogmaals Iw-dankon voor de toespraak
welke u gehouden heeft. Mogen dan ook vele,
of liever gezegd allen, deze woorden ontbonden
en nakomen.
Ook de welwillend© medewerking v:.n' het
Duo Smits, den pianist den lieer Brokko ca
eenige collega's van onze «tafwachfc, de heeren
J. v. <1.8.W. en M., niet tc vergeten. Wij
zeggen allen hartelijk dank voor do aardig».', en
vermakelijk© voordrachten, die zij gegeven
hebben.
En nu ten slotte nog den heiden hoeren
adjudanten-motorrijders onzen welgemeendeu
dank; n, dit* ons allen gratis nog een coii-
somptie verschaft heeft, buiten de andere dio
wij reeds van <1© h.h. officieren gehad l ebben,
betuigen wij onzen hartelijke» dank, gij die
namens allen van den staf do dankbetuiging
overgebracht hebt nan onzen generaal der
4e divisie.
En daarom lang leve onze Generaal!
D© dames en <1© officieren.
Lang leven zij allemaal.
Ia de hoop wij altijd zoo'n Kerstfeest mogen
vieren.
Ook n kameraden, ik wesi.dh'ti toe.-
Een spoedige demobilisatie,
En blijft altijd elkander trouw,
Althans in do mobilisatie-
Concert met tooneoluitvoarins voor
4-111-13 Reg. Inf.
Korp. Ch. Janseen, 4-IH-I3 R. I-, schrijft
Door eenige toonecUiefhebbers der 1 III
B. was hot plan opgevat om een avond to or-
ganiseeren. zooals er reeds veel aan de gemobi
liseerde militairen zijn gegeven, doch die onz©
jongens tot heden hadden moete n missen. Deze
avond was bepaald op Zaterdag, doch ia door
omstandigheden verschoven tot Zondag cn wel
dien dag voor de militairen en den volgenden
dag voor do inwoner*.
Dat er veel belangstelling was, bewezen de
eivolle zalen, zoowel Zondag als Maandag.
Geen plaat© was onbezet, ja zelf© werden velen
teleurgesteld, omdat er geen plaats meer te
bemachtigen was.
Het programma werd, behoudens enkele
nummers, correct uitgevoerd. Do muziek dor
4© comp.. onder leiding van den stafmuzikant
Louis 'feiten, had zien vrijwillig beschikbaar
gesteld om den avond nog beter te doen sla
gen. Zeer keurig voerde zij d© nnmrners uit.
Met een vroolijken marsch werd de avond begon
nen. Hierna volgden eenige komisoli© voordrach
ten, welke niet zoo heef goed voldeden, vooral
„De beeldjeskoopman" was in zeer slechteeon-
ditie. De clou van den avond was 'zeer zeker
het blijspel ,.In den zwarten beer", eon stnk
waarbij van het begin tot 't einde tranen ge
lachen zijn. De rollen waren ook goed verdeeld.
Vooral Thomas, kneciit van Stoelmakers, was
onverbeterlijk, terwijl Stoelmakers zich niet
minder van 'zijn taak kweet. Voorte allen die
hebben medegewerkt om dit stuk te doen sla
gen hebben een woord van lof verdiend. Een
extra aanbeveling verdienen nog de zirmelno-
zen uit het. 2e bedrijf. Dat bet 6tuk groote bij
val oogstte, bewees het applaus, waar &ehier
geen einde aan kwam.
Hot duet, ..De goude bruiloft van Hein en
Trui", ware beter tot zijn recht gekomen, in
dien Hein's stem niet zoo schor was geweest.
Trui daarentegen was onverbeterlijk. Niet min
der viel Hanuuske van Deumpt in den smaak
en het suoce» verhoogde, toen hij oen oogenblik
later zijn Trien medebracht. Li na als Hanuuske
is niet te verbeteren en sergt. Simons ale Trien
idem.. Ten slotte speelde do muziek do opge-.
wekte marseh „Leve 't 13e'' met het Limburg-'
sche volkslied en 't programma was naar ieders
wcnsch afgewerkt.
Wij hopen dat do bewerkers van dien avond
er ons nog meer zullen bieden in deze laag©
w i nteravonden
Amsterdam, Leidschestraat Look Heercn-
grachfc.
Amsterdam, le v, Swinderisfraat- 2931.
Amsterdam, Ferd. Bolstraat hoek ATb. Cayp-
straat 7274.
Rotterdam, Binnenweg, hoek Eendrachte-
sf raat.
Rotterdam. Korte Hoogstraat 36.
Utrecht, Mariaplaats 3 (4e huis van dea
hoek).
Leiden, Botermarkt 19.
Zaandam, Damstraat 11.
Delft. Markt 14—16.
's-Hertogenbosch, Markt 7-9.
's-Hertogenbosch, Snel lestraat - 3U33A5.
Middelburg, Langedelft.
Eindhoven. Recht est ra at, 70.
Helmond. Kerkstraat 48.
Maastricht. Groote Staat 36.
Venlo, Vleeschstraat 41.
Totaal 71 eigen- en combinatiewinkcls in
Nederland.
Personen, die over voldoende bedrijfs
kapitaal beschikken om te koopen op 3
maands wissel en te goeder naam bekend
staan, kunnen, van onze afdeeling en gros
tegen scherpe conditiés goederen voor den
wederverkoop betrekken. Aanvragen hiervoor
aau^ hppfdkap.tpoib Amsterdam.^ JAdv.)