Marinegaken.
Correspondentie.
Uit Leger est Vloot.
375 3ES SOIjÜ ATEMCOUR ABJT ïë&oTïdlEigz 3- 9 December 191&
3
Kennisgevingei
Verloving, Ondertrouw,
Geboorte, enz,
- Invitatiën, Dankbetuigingen, Menu'a
Programma's, Balboekjes, Visitekaarten.
- Ltucepapier, Artistiek Stempelwerk
B. van Mantgem, Hofleverancier
Singel 562, hoek Vijzelstraat, Amst
deel te, en bestemd om na inlijving over' te
gaan bij den autodienst.
Ontheven.
De 2e luitenant der art. O.-I. leger F.
IV,o iffcnbach is ontheven van zijne in-
deoling bij het leger hier te lande.
De Marine-bagrootmg aangenomen
De Tweede Kamer heeft d© Marine-be-
grooting met 54 tegen 10 stemmen aange
nomen
Uit tie „Staatscourant".
Bij besch. v/d. Min. v. Marine zijn luit. t.
2de ld. F. C. Haanebrink en off. v.
adm. 2de kl. J. W. Go os sens met 1 Jan.
•gepl. a. boord „Bellona".
Brieven voor Hr. Ms. „Hertog Hendrik".
Mat wijziging van het vroeger meegedeelde
■zal 18 Dec. geon verzending plaats vinden aan
i Hr. Ms. pantserschip „Hertog Hendrik", te
Malaga. (,,St. Ct.")
CORRESPOND ENTJE V RAGEN.
Per brief wordt niets beantwoord. De ant
woorden verschijnen dus uitsluitend in „De
Seldatencourant". Wie aparte toezending
van „Do Soidatenoourant" met zijn antwoord
verlangt, sluite een postzegel V2n 3 cent in.
Zijn vraag wordt dan door onzo administratie
gerogistreord on zoodra het antwoord gepubli-
eesr.d iis, zendt onze administratie den vrager
het blad 'toe, waarin het antwoord op zijn vraag
voorkomt.
Allo vragen worden, zooals onze vrienden wel
weten, regelmatig en zoo spoedig mogelijk door
ons afgedaan, zoodnt hot overbodig is nog wedor
eens bij nader schrijven antwoord te verzoeken.
Aiiicht gaat er ruim een week mee heen, maar
natuurlijk oischt het eene onderzoek meer tijd
dan het andere. Het is overbodig antwoord in
een bepaalt! nummer te vragen. Eerlijkheids-
halyo worden alio vragen op beurt afgedaan,
waarbij vragen over militaire zaken natuurlijk
voorkeur genieten.
Adressen gevraagd.
Eerste ■plaatsing.
De Directer Hoofdinspecteur "Veldpost te
's-Gnavenli-age verwittigt onderstaande per-
c sonen, dat te zijnen kantore Goa"respcn.den-
tie voor hen aanwezig is, die wegens onvol-
i doende of foutief adres onbestelbaar is.
Nieuwe adressen worden "binnen 8 dagen
verwacht. 'Daarna geschiedt terugzending;
Alfred Haieniu a, I 18 R.I.gede
tacheerd bij 45 L.W. (New-York);
Charles Jacobs, sergeant 3 R.I.
afz. Lucy Gorsira Ybor City "U. S- A.
C h r. M. Sc h at s b e r g, sergeant te
Nijmegen uit Paramaribo;
A n t o i n v a n Son, 1 II 13 R.I. uit
Walsall
Hendrik van Velt hoven, 1 III
4e Divisie uit Duisburg (Regiment ont
breekt)
J. Wond erg em, 3e Rog. Veld-Art.
(Marseille).
Beleefd opgave van volledig adres gevraagd
van den mil.-soldaat Jacciuemijns van liefc 17e
reg. infanterie, behoorende tot do z.g. aclmi-
nisti'atïébroepen. Bij den aanvang der mobi
lisatie in garizoen to 's-Hertogenbosch.
HOLLANDERS,
Fourier 17*e reg. inf. lo B. 3e C.
Adres-opgave gevraagd van Korporaal J C'.
M o r o t, "lTe Reg. Vesting-Artillerie, oud
volontair der Instructie Compagnie, thans
vermoedelijk gelegen op een der forten in de
nabijheid van Haarlem, o.a. Sp aam dam-Noord,
door J. P. W. Drove, Sergeant le Reg.
Vest.-Art., Cursus I, Instructie Bataljon,
Kampen.
Wie kan me helpen aan het adres van seF-
geant Büser.
C. Siebon, Neode.
UJJbeSas'ng yergoodingllowQnsmidtJeleini
(Tweede plaatsing.)
Fort aan den UppelsohendSjk.
-V"-'
Ten» einde over de dagen van terugkeer van
verlof do vergoeding voor levensmiddelen te
Generaal Fooh.
Eeu der bekende Fransohe generaals is
generaal Fooh. Toen generaal Joffiro tot
opperbevelhebber van al de troepen aan het
Westerfront werd benoemd, moest hij als
chef van den Franschcn generalen staf
worden vervangen. Men noeande dadelijk
generaal Fooh ala zijn opvolger als zoodanig.
unnen uitbetalen, worden allo militairen, die
n hel, tijdvak 1 December '1422 Mei 191A he
ioord bobben tot do bezetting van liet ..Fort
tan don Uppclsohendijk" verzocht hun naam
mi volledig adres op to geven aan den admini
strateur van de 3e compagnie II Ie bat. 'J2e
regiment infanterie.
De administrateur,
J. v. BARNEVELD.
C. v. d. W Loosduinen. TVy vermoeden dat
in Rotterdam wol enkele hospitaalsoldaten in
garnizoen zijn. Neem daar tor plaatse inlich
tingen. Rod.
H. B. K., Breda. Voor uitstel, voor eerste
oefening wegens landbouwbelangen bestaat
geon kans. Red.
F. O., Ede. Voor een plaatsing in een mili
taire bakkerij zal weinig kans bestaan. Er zyn
zelfs militaire bakkers die ata soldaat bij het
veldleger dienst doen.
Gij kunt u echter beschikbaar stellen en
daartoe langs den liiorarchieken weg eèn ver
zoek aan den hoofdintendant van het leger te
'ö-Gravenhago richten. Itod.
A. S., Leiden. Voor ontslag uit don dienst
zal voor u geen kans bestaan, Uw vader zal toch
wel vergoeding krijgen van het Rijk. Red.
D. Z., Veldleger. Gij hebt eigendunkelijk 4
dagen verlof genomen, dus kunt gij zooveel
later wedor mot verlof gaan, dat deze weder
zijn ingehaald. Red.
S. V.. Amsterdam. Gij hebt sle-clit tot en
met 20 November recht op jaarwedde enz.
25 f 5+f 1.40 31.40. De berekening is
juist geweest. Da vergoeding voor kostwinner
schap is terecht over dien tijd ingehouden. Gij
kunt echter een verzoek langs den burgemees
ter aan den M. v. O. doen om alsnog voor die
vergoeding in aanmerking to mogen komen.
Red.
M. W., Garderen. Vanaf welk tijd&tip u het
verlof verleend wordt, kunt gij aan den chef
van het kantonnements-ziekenverblijf vragen.
Na ontslag daaruit krijgt gij het u verleende
verlof als dit door het D, v. O. is toegestaan.
Red.
M., Den Helder. Informeer bij een der lei-
dors van cursussen voor opleiding kommies-
examen. Zie do advertentiënin ons blad o. a.
No. 21W. Red.
B. v. KI., Gorinchem. Gy moet wachten 'voor
overgang bij de landwee,r totdat uw militietijd
verstreken is. Gij .hebt dus eerst recht om met
klein verlof te gaan als ook uwe militielichting
daarop aanspraak heeft. Red.
J. IS., Tilburg. Als gezinshoofd» hebt gij, bij
het veldleger zijnde, 1 maal in de 10 dagen
rooht op. vrij vervoer voor Rijksrekening. R e d.
M., Ryen. Natuurlyk moogt gij in den tijd
dat gij gestraft zijt niet met verlof gaan. R e d.
C .G. S., Asp er en. Voor agent van politie
in Amsterdam moet gij een sollicitatie richten
'tot het hoofdbureau van politie. Bij aanstelling
in Amsterdam zult gij waarschijnlijk ontslag
uit den dienst bekomen. Red.
A. J. de H-, Nïeuwvliet. Wij raden u aan
om bij uw in dienst treden bij uw oscouade- of
sectie-commandant hiernaar te informeeren.
Red.
A. G., Den Helder. Informeer bij een dei
leiders van de oursusaen voor kommies-examen.
Zie de advertentiën in ons blad o. a. No. 207.
Lied.
W. v. d. S., Vierpolders. Wanneer gij pro-
voosrtstraf hebt ondergaan, wegens dronken
schap, dan kan u de helft van de soldij worden
ingehouden gedurende ten minste één maand
en gedurende ten hoogste drie maanden. Red.
H. S., Drunen. Wij geloovon niet dab er in
uwe omstandigheden nog veel kans van slagen
bestaat. lied.
B. H., Den Haag. Over de dagen, dat gij met
verlof zijt geweest, hebt gij recht op menage-
geld, dus ook voor 1 dag, behalve op den. Zon
dag wanneer dit geen officieele vorlofdag is.
R 'e d.
P. L., Maarsosveen. Wij vermoeden, dat de
L O. 1915 B 344 alleen van toepassing is op
die schulden, welke vóór 1 September 1915 zyn
ontstaan en waarvoor machtiging tot inhou
ding aan het D. v. 0. is gevraagd, doch
niet is. verkregen, dus niet slaat op het geval
door u bedeold, waarop ran 1 September 1915
af van 'toepassing zijn de regelen voor vredes
tijd vastgesteld. Red.
Th. S., Zalt-Bommel. Richt een verzoek tot
uwen compagnies-commandant om do u toe-
bomende soldij en mona-gegeld 'te mogen ont
vangen. Red.
P. P. E., Tilburg. Gij kunt eene poging wa
gen door een verzoek in te dienen bij den Bur
gmeester van uwe woonplaats. Red.
A. S., Leur. Richt een verzoek to't uwen
compagnies-commandant om bij de opleiding te
worden geplaatst. Red.
B. A. C-, Tilburg. De Administrateur door
u bedoeld, dus feitelijk actief dienend militair,
mag niet in burgerkleeding in het openbaar
verschijnen. R e d.
D. v. D., Maarsseveen. Als van zelf sprekend
moet er natuurlyk eon vaste regeling zijn. Be
staan voor u gegronde motieven, dan zal er bij
uwen compagniescommandant wel geen bezwaar
bestaan, op grond van de algemeene periodieke
verlofsorder van die regeling af te wijken,
lied.
A. J. S., Breda. Gij hebt recht op de soldij
van korporaal-dienstplichtige, met geschiktheid
voor korporaal-vrij williger, dat is f 0.42 per
dag f 0.10 mobilisatie-toelage, vanaf de mo
bilisatie. Riciht een verzoek tot uwen eskadron-
commandant. Red.
P. G. S., Sloedam. Vergooding voor het dra
gen van eigen ondergoed wordt niet meer ge
geven. Red.
Fabian. Richt een gemotiveerd verzoek
schrift tot het D. v. .0. Red.
Dutch, Brouwershaven. De door u bedoelde
vereeniging is ons niet hekend. Red.
P. v. D., Bergen-op-Zoom. Hot bezwaar
schrift moet gezonden worden aan don voorzit
ter van do Commissie. De naam behoeft niet
vermeld te worden. Vraag 2 moet ontkenuend
beantwoord worden. Red.
A. F. T. R., 's-Gravenliage. Gij kunt een
poging wagen door een verzoek to richten tot
den Burgemeester van uw woonplaats. Red.
B., fort hij Marken-Binnen. Do stand of
legerplaats van troepen blijft in 's lands be
lang geheim. (Red.)
C. v. d. R., Oldebroek. Omtrent het Ver-
strekken van dekens is o. a. bepaald dat aan
de troepen, welke niet loor do zorg van de
kwartiergevers van dekens moeten worden
voorzien, gedurende den a.s. winter twee wol
len dekens zullen worden verstrekt, en dat aan
de manschappen, welke .daaraan bepaaldelijk
behoefte zullen hebben in verband met de
wijze en den aard der huisvesting, zoo noodig
een derde deken kan worden uitgereikt. R e d.
J. S., Arnhem. 1. Bij om onwettige redenen
achterblijven van verlof gaat het recht op soldij
en menagogeld natuurlijk verloren.
2. Gestraft zijnde met politiekamer, en in
dien tijd wegens ziekte ontslagen, moeb na
herstel de straftijd ingehaald worden.
3. Dit is ter bcoordeeling van den chef van
het Militair Hospitaal.
4. Als men een hospitaalsoldaat niet kon
opdragen dienst te doen bij de afdeeling van
■besmettelijke ziekten, wie zou .het den. wel
moeten doen? Red.
G. TV. G., Maastricht. 1. Op grond van art.
99 pnut 4a van de Militiewet 1912, behoort gij
tot de lichting waarmede gij de eerste oefening
jrd request aan dom M.
2. Omdat gij werkelijk dienst doet als hos
pitaal-korporaal, vermecncn w;j dat er, hoe
wel gij met bij do hospitaalsoldaten r.ijt over-'
geplaatst, wel termen tc vinden zijn u de soldij
van hospitaal-korporaal toe te konnon.
Wij raden u aan cone beslissing uit to lokken
door lungs den hionwehieken weg een gemoti
veerd verzoekschrift aan het D. v. 0. in to
dienen. Rod.
M. K., Noord wijk. Do vesting-artillerie wordt
volgens de militiewet 1912 in twee gedeelten
ingelijfd, ii.!.:
"ie gedeelte in het tijdvak van 15 Maart,
2e gedeelte in liet tijdvak van 1620 October,
Do inlijving voor do genietroepen, met uit
zondering van hen, die bosternd zijn voor op
leiding van milicien-telegrafist of -telefonist in
het tijdvak van 1620 Januari, of zoo inlijving
in 2 gedeelten noodig wordt geacht, het eerste
gedeelte in genoemd tijdvak, het 2e gedeelte
m dat van 1620 Juli.
De inlijving van do landstormlichling 1912 is
nog niet bekend. Red.
Verioren.
Op Woensdagavond liet .k in den trein van
pl.m. 9 uur to Itozendaal een bruin lederen
zakportefeuiile liggen met inhoud: eenige
kwitanties, een paar brieven, een familie
wapen (fotografie) en eenigo vreemde post-,
zegels. Terug te bezorgen bij sergeant H. S„
P. J. Boel, militair hospitaal, 's-Gravenhage.
rw "nvwVk r. m'totwI hp<iFt -owst/fn medegemaakt en gaat dus tegelijk met
Of generaal Focbge weiger cd heeft weten dio lic1lti %aar do landweer over. b
wvo niet. maar em telegram brengt het be- Naar onzo mooning bestaat er wol aanleiding
ipdht, <M geaieraar),Ca8teli\au..jsoodfolHg dat gy tegelijk met. de militielickting 1902 met.
verlof tnaar hola, gaat ep, raden ,n_,aan
Het uur te bepalen door middel van sterren.
Res. 2e Luitenant W. S. Göbel eohrijft ons
uit Tilburg
Indertijd is, onder dezen titel, in de Solda-
tencourant" no. 51, d.d. 13 December 1914, van
de hand van den sergeant Broer een interes
sant artikeltje verschenen. Aangaande dat
onderwerp zou ik nu alsnog enkele opmerkin
gen willen ."diaken.
Laat ilc in de eerste plaats "Zeggen, dat de
grondstelling, waarvan de schrijver indertijd
is uitgegaan, volkomen juist is. Laat one maar
eens zien, welke verschijnselen men zoo in 't
algemeen bij de sterren waarneemt.
Wanneer we eenigo avonden achtereen den
sterrenhemel lxeehouwen. walt het ons op, dat
nagenoeg alle sterren denzolfden stand ten
opzichte van elkaar behouden. Van de oudste
tijden af heeft men ze dan ook reeds ingedeeld
in bepaalde groepen, die men sterrenbeelden
noemt.
Voor elke plaats op aarde komt elke 6ter
altijd in 'hetzelfde punt van de Ooststreek op,
gaat eveneens altijd in hetzelfde punt van de
Westetreek ondo.r en blijft steeds even lang
boven den horizon. De bogen, 'die dagelijks
door de verschillende sterren aan den hemel
beschreven worden, loopen dan ook alle even
wijdig aan elkaar.
Aan de Noordzijde des hemels treft men
sterren aan, dio nóóit ondergaan, maar steeds
gesloten banen (cirkels) aan den hemel be
schrijven, welke des te kleiner zijn, naarmate
de sterren nader gelegen zijn bij een bepaald
punt aan den hemel, hetwelk onbewegelijk i.s.
Dit punt noemt men den noordpool des hemels
de bewuste 6terren heeten circumpolairster-
ren. Nabij genoemd punt staat eene vrij hel
dere ster, do poolster (zie Soidatenoourant
no. 203). Deze staat schijnbaar geheel stil,
doch nauwkeurige waarneming leert, dat ook
zij in 24 uur een klein cirkeltje om den noord
pool des hemels beschrijft.
Alles tezamen genomen komt het ons dus
voor, alsof alle 6tcrren beevstigd zijn aan de
binnenzijde van een hollen bol (hemelbol),
die met eene gelijkmatigo snelheid ronddraait
om een denkbeeldige spil, hemelas geheeten.
Het voor ons zichtbare uiteinde dezer as is de
reeds genoemde noordpool des hemels; het
ander© uiteinde, dat door de aarde voor ons
oog bedekt is, heet. zuidpool des hemels.
Wanneer we dan verder gedurende eenige
avonden op hetzelfde mor den sterrenhemel
beschouwen, zullen we bemerken, dat alle
sterren eiken volgenden avond een weinig
zijn vooruitgegaan in de richting hun
ner dagql ijksehe beweging (van het Oosten
door het Zuiden naar het Westen). In 2.4 uur
volbrengen de sterren, dus iets moer dan êene
geheele omwenteling. Na een vol jaar pas
staan zo op hetzelfde uur weer in denzelfden
stand.
Wil men eiken avond de sterren op dezelfde
plaatsen zien, dan moet men telkens ongeveer
4 minuten (eigenlijk 3 min. 564 sec.) vroeger
waarnemen. De zon blijft dus in hare bewe
ging bij de sterren ten achter, en wol eiken
dag ongeveer 4 minuten- Pas na verloop van
een jaar (365jj dag) neemt de zon weer de
zelfde plaats tusschen de sterren in. Men kan
dus óók zeggen, dat de zon bij de sterren ton
achter blijft:
In 1 jaar: 24 uren 86400 seconden.
Dus in 1 dag: 86400 365£
2364 seconde
3 min. 564 sec.
De zon schijnt dus ten opzichte van de ster-
reu in een jaar tijds een bepaalden weg aan den
hemel te doorloopen (zonsweg of eclipticain
eene richting tegengesteld aan hare dagelijksche
beweging, in werkelijkheid wordt dit veroor
zaakt door do beweging der aard© zelf, die in
een jaar tijds juist éénmaal om de zon wen
telt.
Nu heeft de sergeant Broer in zijn artikel
ons indertijd het goede denkbeeld aan de
hand gedaan, om voor de 'tijdsbepaling gebruik
te maken van don stand van één der circum-
polairsterren ten opzichte van de poolster. Do
baan immers, dio zoo'n ster in 24 uren (eigen
lijk in 23 uren, 56 min., 34 sec.) om den. hemel
pool be,schrijft, is een cirkel. Nu zullen velen
uwer wel wetep, dat in de moetkunde een
cirkelomtrek wordt verdeeld in 860 gelijke dee-
len, graden geheeten. Nu is een jaar in werke
lijkheid 365£ dagen lang, doch we maken geen
noemenswaardige fout-, als we dit bij ons kemel-
uurwerk aannemen als te tellen 360 dagen ver
deeld in 12 maanden van 80 dagen. Als dus
zoo'n ster op een bepaalden dag om 2 uur
's nachts juist loodrecht onder de poolster staat,
dan staat zij op datzelfde uur:
3 maanden laterHorizontaal rechts van
de poolster,
6 maanden laterVertikaal boven do poolster,
9 maanden laterHorizontaal links van de
poolster.
Het verschil per 3 maanden -j jaar) be
draagt immers j van den gekeelen cirkelom
trek, alzoo 90 graden; per maand bedraagt het
verschil dus 30 graden en per dag 1 graad.
Beschouwen we diezelfde ster gedurende zijne
dagelijksch© beweging, dan zien we het vol-
gndIn 24 uren (eigenlyk in 23 uur, 56 min.,
34 sc.) draait ze ééns om den hemelpool heen.
Staat zo dus op een bepaalden dug om 2 uur
's nachts juist loodrecht onder de poolster,
dan staat zij op dienzelfden dag:
8 uur 's morgensHorizontaal rechts van
de poolster,
2 uur 's middagsVertikaal boven de pool
ster,
8 uur 's avondsHorizontaal links van de
poolster.
Het verschil per 6 uur J dag) bedraagt
immers van den geheelen cirkelomtrek, alzoo
90 gradenpor uur bedraagt het verschil dus
15 grsiden.
We zien dus, dat het heel goed mogelijk is,
om bij gebrek aan een horloge, voor do tijds
bepaling 's nachts bij helder weer gebruik te
maken van den stand van één der circunvpolair-
sterren ten opzichte van de poolster. De ser
geant Broer heeft daarvoor indertijd uitge
kozen de middelste ster van de 7, die samen
den 'Grooten Beer vormen, en die de v-ijzerstrr
genoemd (zie 'Soldatencourant No. 51). Nu
vind ik die keuze op zichzelf niet zoo bijzon
der schitterend, omdat, die sfer juist van het
zevental■.-samst zou,*
liever do liaitcuKl" sterren Mcrak en Dubiic ge- .strijde» kvvai:
nomen hebben, d. x. diegene, wclko nu n altijd j hebbers om
gebruikt om ue Poolster to vinden, aangezien j doen. Een draaiorgel, dat overal op het terrein
één recht© lijn gele- naar beschutte hoekjes rondgereden werd,
uit bon .steeds meer lief-
alfSttóg al» deelnemers nice to
ze met dez.i nagenoeg in één recht© lijn
geil zijn (zie (ioldatfacouraiib No. 203). Doch
dat is enkel een klein verschil van opvatting
en dus eigenlijk van ondergeschikt belang.
Van meer beteekeni» is echter hot feit, dat
het in genoemd artikel aajigogeven lijstje dor
verschillende standen van de bewuste wijzcr-
stor ten opzichte van do poolster niet volko
men juist ri! Ik heb zelf n.J. het schema ge
geven in Soldatcncourant No. 51, meermalen
getoetst aan do werkelijkheid en steeds bevon
den, dat het niet geheel klopt. Kr bleef altijd
een verschil bestaan van ongeveer 10 graden.
Do stand b.v, aangegeven voor 21 December
komt in werkelijkheid overeen met dien op
1 Januari.
Dit in aanmerking genomen hebbende, ben
ik zelf aan liet werk gegaan en heb een
nieuw schema samengesteld geldende voor den
stand van do 'beide sterren Morale on Dubhe
ten opziohto van de Poolster. Evenals de
ouderwotscho uurwerken, die men nog veel op
dorpstorons aantreft,'heeft ook hot onze .slechts
één wijzer: Do verbindingslijn 'Poolstcr-Dnbhe-
Merak. De wijzerplaat denk ik me als volgt
samengesteld:
9-°
7
30 R O
7
0 R.
7
30 R.B.
7
60 R.B.
7
90 B.
7
60 L.B.
7
30 L.B.
7
0 L.
7
30 L.O.
7
60 L.O.
7.
90 0.
ft men maar
één enkelen
Ze is dus ingedeeld in 4 kwadranten: Recht»
Boven, Linies Boven, Links Onder en Rechts
Onder. Elk van deze is weer onderverdeeld in
90 graden. De horizontale lijn, die door de as
(Poolster) gaat, geeft den nulstand aan, ter
wijl de vertikale lijn overeenkomt met het
cijfer 90.
:Vlet- behulp van deze indceling kan men eiken
stand van den „wijzer1' nauwkeurig aandui
den:
Voorbeelden: 55 L.B. 55 graden Links
Boven.
0 L. graden Links Hori
zontaal Links.
90 O. =90 graden Onder
Vertikaal Onder.
Is men nu met deze indeeling een weinig ver
trouwd geraakt, dan kan men, als men maar
den datum weet en den wijzerstand vastgesteld
heeft, op elk gewild oogenblik den tijd bepalen
met behulp van het volgende schema
1. Januari 's avonds 7
1 Februari
1 Maart
1 April
1 Moi
1 Juni
1 Juli
1 Augustus
1 September
1 October
1 November
1 December
Eigenlijk
stand to kennen, om daaruit alle andere te
kunnen afleiden. Immers
lo. De wijzerstand op hetzelfde uur verschilt
van dag tot dag 1 graad, van maand tot
maand 30 graden.
2o. Do wijzerstand gedurende een dag ver
schilt van uur tot uur 15 graden.
Men denke er voorts aan, dat de wijzer van
ons hemcluurwerk zich beweegt in eepe rich
ting, tegengesteld aan die van de wijzers van
eene gewone klok
Tot slot zal ik nog een enkel voorbeeld ter
verduidelijking geven
Voorbeeld: Gegevens: lo, Da
tum: 6 Februari. 2o. Wijzerstand: 80 R.B.
Uit het schema weten we: 1 Fe
bruari, 's avonds 7 uurWijzerstand 30 R.O.
Conclusie. Het is 2 uur 's nachts.
Bewijs: 1 Feb. 's avonds 7 uur: Wijzer
stand 30 R.O. Dus 6 Feb.1, 's avonds 7 uur:
Wijzerstand 25 R.O.
Nu is de wijzerstand echter 80 R.B. 't Ver
schil tusschen beide standen is80 -f 25
105 graden 7 x 15 graden. Het is dus ook
7 uur later dan 7 uur 's avonds, m.a.w. het is
2 uur 's nachts.
Van het 1e Bat. 19 Reg. Inf.
Men schrijft ons:
Woensdag 15 Doe. hadden de militairen v/h
lsto Batn. 19e R„ I. een gezelligen avond. In
dc groote prettige zaal v/d R. K. Mil. Ver.
werd nl. door het Bataljonsmuziekkorps „Nooit
gedacht", onder leiding van sergeant-majoor
Raak, en het zangpeleton onder leiding van
luit. Lichtendahl een concert gegeven, dat in
alle opzichten geslaagd mag heeten. Jammer
was alleen, dat de zaal niet tjokvol was, want
de afwezigen hebben werkelijk veel gemist.
Dè verschillende nummers werden ovér het
algemeen, èn door muziek, èn door zang cor
rect uitgevoerd, al had bij de muzieknummers
de stemming en de maat hier en daar iets
beter kunnen zijn.
Dit echter daargelaten, kunnen wij gerust
zeggen, dat ons muziekkorps onder de ijverige
leidiug van sergt.-maj. Raak, dezen winter
goede vorderingen gemaakt heeft, en is een
woord van hulde hier wel op zijn plaats. Ook
de zangers onder d© bekwame leiding van luit.
Liclitondahl mag een pluimpje niet onthouden
wordenvooral de nummers „Meisje, treur zoo
niet", en „Asperine" vielen, vooral door hun
luimige waarheid, zeer in den smaak.
Wij hopen dan ook van harte de beide clubs
nog eens gauw weer op de planken te zien, het
clubje van luit. Lichtendahl, dan omgezet in
een 4-stommig koortje, 't Is 'het waardEn
daarom tot slot „Lang leve serg.-maj. Raak
met zijn staf, on luit. Lichtendahl met zijn
dapper clubje, Hoerali
A. K.
Van het 1e Bat. 20 Reg. Inf.
Men schrijft ons
Zondag jl. gaf ons bataljonsmuziekkorps een
uitvoering in do cantine bij wijze van afscheid
van burgers en militairen, afgewisseld door
eenige voordrachten. De muziekstukken vielen
erg in den smaak van het talrijk opgekomen
publiek. Tusschen do pauze in gaven eenige
militairen verschillende voordrachten ten beste.
Vooral milicien Ester bracht de lachspieren
vaak in werking, door zijn aardig© voordrach
ten. Ook milicien Reuvers kreeg aardigen bijval
met het leuko Tinus. Daarom danken we allen
hartelijk voor dezen genotvollen avond.
Eoni(2}e| militairen van het
1© Bat. 20e Reg. Inf.
Depót van het 4de Reg. Vesting-Artillerie
a/b. Hr. Ms. „Neptunus", Willemoord.
Een' toeschouwer schrijft ons
Naar schatting zou eerst Maandag den 13en
de roodvonk-isoleering afgeloopen zijn en
iedereen zag tegen den 12den op als tegen een
berg. De officieren hebben dat bezwaar uit den
weg weten te ruimen door het organiseeren van
eport wedstrijden. Zondagmorgen scheen 't
weer de plannen in de war te willen sturen:
het hagelde zoo nu en dan en er woei een gure
wind, die eerder too dan afnammaar toch
de belangstelling van de toeschouwers leed
.er piet -pMerjjiïiftegendeel>: -tijdens de wed-
aar mate du wedsfcrydplaataon verlegd werden,
gaf de noodige, deunen, waarvan niemand h©&
zich itchocn aan to trekken, dat zij meer dan
oen» over het veld uitgezwengeld werden. Over
het algemeen verliepen de wedstrijden vlot,
zoodat de vrees enkele er van ie moeten uit
stellen, gelukkig ongegrond bleek, want in 't
laatste scheinerÏÏqht kon juist het laasto num
mer geëindigd worden.
Op 'o gebied van sport viel er veel to bewon
deren bij kogelatooten, speer worpen, ver- ©n
hoogspringen werden zei fx afstanden U-reikt,
dio do record» dicht naderden, terwijl iu 't al
gemeen bleek, dat er nie-t voor niets veel aan
lichte athletiek gedaan is. Er word ook veel
gelachen cn gejuicht, bijv. bij mislukte s'.oot-
sprongen op de hihdonmbaan, het touwtrek
ken vau „de zwarte bende uit dc kombuis" (een
tijdons den wedstrijd ingeloscht nummer), bij
het zakloopon en niet het ininst bij het koek
kappen door menschen-kruiwagens. Wie dat
laatete 'zag, kon zich good voorstallen, dat
mond on maag van den eoldaat do' moest ont
wikkelde organ on zijn.
Do onderofficieren hadden in verhouding tot
hun sterkt© een zeer groot aandeel in den
wedstrijd; zij spoel do een partij vuistbal, waarin
do S. -M. I. Kruit, sergt.-fotirier Jansen, do
terg te. Groote, Speijer en Rorioot o'.onvonncn.
Bovendien behaalden do sergte. Speijer en
Roeloot respectievelijk don len en 2dtm prijs in
kogolstooten voor ondier-officiorenDo, niot-
prijswinnaars hadden mot do overigi-n toch nog
kans op eeu prijsje in den wedstrijd j/andoe-
ren, dio 's avonds aan boord gehouden word en
waarvoor vier prijzen uitgereikt worden.
Hier volgt een overzicht der wedstrijden met
d© namen der winnaars;
Voetbal: Roeruten najaarsploeg '15 to
gen landstorm jaarklasso '11 door do eersten
met -10 gewonnen.
Vuist-bal: korp. Do Kloo, korpl. Scha-
gen, Polling, Timmer, R. Bucbcr.
Kogolstooten: le prijs 'Timmer It.,
2e pr. Mangel.
Verspringen: le pr. (uitgeloofd door
den depob-conuu., den kapt. Wijtoma) Buys,
B. 2e Rep; 3e Hoebe; 4c Do Wit, C.
Polstokhoogspringen: 1. korp..
Scheffelaar2. Knijnenburg.
Hoogspringen: 1. Buys, B. 2. korp.
Schoffelaar.
Speerwerpen: 1 pr. (uitgeloofd door
den comp. cdb. den mil. le luit. Quant) door
Mantwl 35.75 M.2. korpl. Smit; 3. Fliet-
M angel
stra,
Hard loopen, ICO M. 1. Rep.
Id. 4 00 M.1. Buys, B.; 2. Vingerhoed;
3. Repextra-prijs voor korp. Boogaard, die
zich tijdens den wedstrijd had opgegeven en
een tijd wist te maken korter dan de le prijs
winnaar.
Hindernisloopen: 1. Flietstra, J.
2. Timmer, R.3. De Vos.
Touwtrekken: 1. Bakker. J.2. Met
selaar; 3. Buys, H.4. korp. Schagen.
Touwtrekken voor kombuis-
personeel: 1. Dekker; 2. Koen; 3. en 4.
Koopman en Pronk.
Zak loopen: 1. HoebeVeuger 3.
Zegerius; 4. De Vos.
Koekkappen: 1. De Vries, 2. Leek.
Eetafettenloop: 3 maal 100 M. Van
Strijen, Vingerhoed en Post.
De wedstrijden werden besloten door nitdee-
ling van broodjes met ham en krentebrood, ge
volgd door de prijsuitdeeling in de cantine. De
depót-commandant, de kapt. Wijtoma, met do
overige officieren, dje de wedstrijden van het
begin tot het einde hadden bijgewoond, ston
den aohter de tafels, waarop de prijzen, onge
veer zestig in getal, uitgestald waren, terwijl
de manschappen op en over elkaar heen leun
den tot een dichtbijeengepakten hoop, waarvan
de top reikte tot de mannen,die als jolige slin
gerapen bezig waren zich vast te haken aan
de verbindingsstangen van het dak, om toch
maar iets van de prijsuitdeeling te kunnen
zien.
De kapitein hield een korte, humoristisch
getinte toespraak, waarin hij zijn tevredenheid
uitte over de houding der manschappen- gedu
rende den moeilijken tijd van de isoleering;
Z. TV. E. G. huldigde den facteur als den man,
die de verbinding vormde met de buitenwereld
en die iedereen aan 'zich verplicht had door 't
overbrengen van berichten en boodschappen.
Daarna richtte Z. TV. E. G. eenige waardeeren-
de woorden tot den matroos-verpleger en de
hospitaalsoldaten, die steeds klaar gestaan
hadden om iedereen in zijn groot© en kleine
kwalen te helpen. Tenslotte werd dank ge
bracht aan den 2e luit. Muyen, als den vader
van het feest, den compagnies-commandant,
S. M. I. Kruit en den sergt. Thijssen, die met
welwillendheid en ijver hun aandeel in do re
geling op zich genomen en daardoor meege
werkt hadden aan het welslagen van het feest.
Hieran volgde de uitreiking van de prijzen door
den compagnies-commandant.
Dat het feest insloeg, bleek uit de opgewek
te stemming van deelnemers en toeschouwers,
uit de hoera's op verschillende door den kapi
tein vermelde personen uitgebracht en het ap
plaus na Z. W. E. G.'s toespraak. De Zondag,
waartegen iedereen zoo opgezien had, bleek
voorbij te zijn. eer men het bemerkte. Tot 11
uur werd de dag nog gerekt door de manschap
pen, die elkaar in de cantine met voordrachten
bleven vermaken. Deze dag zal dan ook lang
in herinnering blijven, even lang als do daar
opvolgende Maandag, toen om 12 uur onder ge
juich de gele vlag neergehaald werd.
Kerstboodschap.
Mil. N. Leget, 2-28 Bat. L. TV., schrijft ons:
Mijn eerste gedachten aan do viering van
het Kerstfeest dit jaar waren van zeer droe-
vigen aard. Ik dacht zoo 'bij mij zelf, hoe kun
nen wij soldaten van Nederland den geboorte
dag vieren van onzen oudsten broeder, en wel
den Vredevorst, terwijl er in onze dagen zulk
een vreeseliike oorlog woedt tusschen ver
schalende volken, of als ik het zoo mag zeggen,
tusschen vele leden van zijn groote familie.
En nooit had Zijn volk Hem meer noodig
dan thans in deze dagen, in dagen van beproe
ving. Nooit hadden de lijdende kinderen der
mensohheid meer behoefte dan thans in deze
©ogenblikken, aan de vervulling van de woor
den des engels bij 's Heeren geboorte,
Vrede op aarde, in den mensohen een welbe
hagen
TVelk een verbazende neerbuigende liefde
was liet, die den Heer van leven en heerlijkheid
deed afdalen van Zijn hemeltroon tot die
nederige kribbe. Gaarne sluit ik mij aan bij
den mil. v. d. H. uit Den Haag, die den 5dem
December in de „Soidatenoourant" schreef,
deze woorden: Maak Jezus Koning!
Kameraden. Ja, zelfs te midden van de bot
sing der strijdende millioenen, en van den
stroom van haat, d;ïe her- en derwaarts vloeit
over een geheel werelddeel, denken wij er aan,
dat de Heiland nog altijd pleit vóór den troon,
evenals hij lang gelede» ba<J, dat wij niet uit
de wereld weggenomen zouden worden, maar
dat wij bewaard zonden blijven ran het kwade.
Moge Hij het verlangen van Zijn hart bevre
digd zien in elk onzer op het a.s. Kerstfeest.
Een afscheid.
Mil. H. Vermeulen'schrijft ons:
Gaarne wil ik wat schrijven over het vertrek
van onzen sectïe-commmdant, den sergeant
Philippart. Hij lag ons allen te na aan 't hart,
dan dat wij zijn vertrek voor orerplaateing
ongemerkt zouden laten voorbijgaan.
Dat dan deze oprecht en welgemeende woor
den, welke hier namens geheel de 2e sectie zijn
neergeschreven, worden aanvaard als iets waar
door wij onzen oprechten dank betuigen voor
alles wat hij voor ons was. en wat hij voor ons
deed. Lang zal het ons bijblijven boe hij onder
ons zijne dagen doorbracht: altijd overal, en
iedereen door woord en daad helpende, wist hij
onze faarteu 'te winnen, zoodat wij bij het'heen
gaan van oi zen geachten sectie-commandant
gevoelden wio ons ging verlaten.
Nog voel rnecr deugden ©n hoedanigheden,
welke zijn hart sierde», zon ih kennen laten
volgen, maar hot zou iu strijd zijn imt zijn
eenvoudigheid r. nederigheid, waarom ik hot
hierbij wil laten.
Op den morgen dan. toen hij roor uo laatetp
aal tot ons kwam, werd menige warme hand
druk gewisseld, die bij velen me r wilde f,< u
dan woorden dot kunnen. Mot leode oogon word
hij nagezien, toen hij zich van ons wendde, om
zich to begeven naar zijn nieuwen werkkring.
Wij allen hopen dat het hem moge goedgaan,
en al zijn pogingen cn streven, welk- steeds
het rechte voor hadden, mogen gelukken. Dat
verder ook buiten dienst geen ikele wolk dc
voor sergeant Philippart zoo heldere toekomst
benevel©.
Dat wenvhen wij hem allen van gansehcr
harre, terwijl wij nog lang aan hem blijr'en
denken.
Namens de 2« motie van !)©fc
Mitrailleur Peloton '2- Re;'. luf.,
milic. H. VERMEULEN.
DankbctuiRlngen.
Aan Ondorofficioren, Korporaals en Man
schappen van do 2e Compagnie, 17o Landweer
Bataljon, onzen hartolijken dank voor do be
langstelling bij ons huwelijk betoond, en do
moei© g<woncnkeu van U ontvangen, zijnde een
fraaie klok en petroleumstel. Deze sioods als
een aangename herinnering bewhouwende,
verblijven wij'mot do nu-v.te (hoogachting
JAN CARDOL
en Echtgenoot©.
Hiormoco betuig ik mijn ©proeft ten '«lank
aan onderofficierencollega's en v-'.willende
milioiena van. hot 1© regiment, huzoben, -lo es
kadron, voor hot cadeau mij goeckonken bij
mijn huwelijk.
Korpl. P. P. KOPPENHAGEN
en Eehtgonoofco.
Ondergotookenden betuigen lang» dozen weg
hun hartéiijken dank mui H.H. Ondoroff..
Korporaals en Manschappen dor II© Houwitser
Batterij, 3o Divisie, voor do vol© blijken van
belangstelling,.©ri do prachtig© cadeau* hun,ge-
schonken 'ter celegenheid van bun huwelijk.
J. K LA AB8EN.
T. KLAASWEN—
VAN BRIE MEN.
Pa«doerpraat}e 4-111-21 R. F.
De pandoerclub Hot KokaperaoncoVVder
O.-O.-keuken van het 21e rog. inf. 3n bat. 4©
comp. zendt ons het volgend o praatje:
No. 1kl. 7, 9, 10 en vr., h. 6 en 9, r. 7,
en vr.
No. 2kl. a. en b., sch. 8, 9 en 10, h. 7 en h.,
r, h.
No. 3: kl. h., ach. a. en vr., r. 10, h. b., vr-,
10 en 8.
No. 4: kl. 8, eoh. 7, b. ©n h., r..8,y9Ab. cn a.
Ruiten vrouw op en schoppen is'troef.
Avondbezïgheid.
Lngozondrju door IL C. Brouwer, Mil.
Hospitaal, Den Haag).
Mijn geheel bestaat uit 23 otters, cn"wordt
ibijna ia iedere courant medegedeeld.
10.2.17.13.8.23 ie «en eiland.
20.18.14 is een sterk dier.
15,8.18.6.22.9 is oen dorp in Drente.
14.2.7.19.20 iets wat dames - gaarne d>ij -zich
hebben
11.10.2.9.4.22.6.16.3 wordt door banketbak
kers verwerkt.
1.5.12.21 is in de diergaarde.
Oplossing raadsel uit No. 208
Hannibal.
Als alles stil is
(Van luit. G. L. Kroes).
Als d' avondlucht is goud. doorweven
Van teere ros© kleur,
Als allee zwijgt, 'r leven
Verstomt op <i' aard en geur
Van opgobersten knop zioh spreidt,
De muggen dansen met hun lange jx»otea
Staag op, staag neer en 't blijd'
Gebroed luid kwekken. In de ölooten
Als dennen stille staan en rocht
Een late wiekslag door do stilte breekt,
De laatete slagen tikken van den specht
En 't woelig jongske moeder smeekt
Wat op te blijven om te spelen,
Als jeugd met jeugd zich paart tot dans
Soms oud'ren in die vreugde doelen,
En heel© oudjes meedoen, die zich gansch
Verjongd gevoelen... Dat zijn d' uren
Waarvan d' erinnering het diepst zich dringt
In 't hart, waarnaar we turen
Als 't in ons weemoedszangeu zingt!
G. L. KROES.
Mil.-le-Luit. 2-II-9' R. I-
Uitvoering op Brakel-fort.
(Van sergt. G. Persklomp.)
't "Was duister reeds in doez' korte dagen,
Toen vriend Engels mij kwam vragen,
Of ik niet met hem misschien
Naar 't duo TVesslïng 2ou gaan zien.
Op 't fort d' ontvangst zoor hart'lijk bieek
Door collega's en vriend Van der Leek';
Eu toon dus na een kopje thee
Ging ik naar de cantine mee.
Om zeven uur begon het feest
We hadden pret, ja om "t meest,
Wessling is oen goed komiek,
Je lacht jo met dien man haast 'riek.
Zijn transformatieact was echt,
En zijn soubrette lang niet slocht;
De pianist bewees al ras.
Dat hij beslist musicus was.
Al ligt men nu ook in 'n fort-
Men komt heusch niet altijd to kort
Nu, vrienden, 'k groet- u en spreek luid
Nogmaals mijn „hartTijk dark." 1 hr uit.
G. PERSKLOMP.
M'n laatste grontcn aan Nieuweeluis bij
Breskens.
(Van korp. K. de Leeuw).
Vaarwel roep ik toe aan vriend ou triend..-in.
Nu ik Nieuwe Sluis weer moot verlaten;
Met persoonlijk bezoek maakte ik liefst geen
begin;
Ge begrijpt zulks loopt in do gaten!
Als ik denk aan het- mooie verlof, daar steeds
gehad,
Dan valt mij het beengaan zwaar.
Maar nu de omgeving waarcshijnlijk verbete
ring bevat
Word ik zulks misschien wat minder gewaar.
Als ik terug zie aan do wacht bij Breukelen op
't hof,
Waar ik menigen nacht heb gezeten,
Daar vond ik bet gezellig, en daar was het tof,
Neen, dio vachtjes zal ik nooit vergeten.
Ook in 'fc lokaaltje van do school
Waar mijn onderdak was toegezegd,
Daar was pandoeren steeds liet symbool,
Ook werd daar wel eens de kaart gelegd.
Eenzame uren heb ik 6tillekens versleten,
Daar ann het Noordzoe-strand
De goedheid der menscben za! ik niet vergeten.
Daar in het Vlaanderenland.
Vaartwel dus. vrienden en lotgenooten,
'k Breng jullie allen een stillen groet,
Ik zal -mij hiér wel getroosten
Houdt jullie ook maar rr-v>f|,>r» moed!
K. DE LEF,UW.
Mil. Korp.
„Over naar de Landweer!"
(Van mil. J. Zagwijn).
't Is voce jn'j voorwaar eeh echoone gelegen»
jjeid.
Wanneer 't eoms op wacht ben, ia dosea tijd
Om zoo eens stil te zitten practisecrên,
En meteen dan ook eens te probeertn...
Of dat er iets van mijn gedacht© ontvliedt!
Van wat er do laatste week -bij ons is geschied
