OP ZEE.
Binnenland.
3DES g50>Iji"0 A*ü>ici;]>J"OOTTFS.^.]Nri' van "V'rijcia.gg: 1*7" December 3J. §ig
Roe m enië.
verschillen do plaatsen door mijnen is versperd, van Galatz
van de Proeth tot aan de Zwarte Zee over een lengte van 340 K.M.
Dit kaartje van vooral
hot noordelyk gedeelte
van ïtoomeuii; geeft aan,
waar deze Balkanstaat
aan Rusland grenst; daar
heeft dit laatste land een
groot leger saamgetrob-
ken, waarmee het gaarne
door Roemenie heen naar
Bulgarije zou trekken om
do troepen der centralen
en hun bondgenooten
daar aan te vallen* Voor-
loopig gevoelt do Roe-
meeueche regeering blijk
baar nog geen lust om
dit toe te staan; het hand
haaft nog steeds zijn neu
traliteit. Dit blijkt ook
hieruit dat de Don&u op
bijv. voor de monding
heden met het tramsport moeten hebben on
dervonden, maar hoofdzakelijk uit vrees
voor de kanonnen der geallieerden.
Afgezien van de betrekkelijk zware ver
liezen in het gevecht van Maandag j.L, die
echter beneden duizend man bleven, be
draagt het totale verlies der Engeisohen en
Fxanschen gedurende de rest der week
slechts eenige dozijnen.
In de aigoloopeu zeven dagen zijn de go
allieerden ongeveer veertien mijlen geleide
lijk teruggetrokken en zij hebben niet alleen
hun eigen voorraden medogenomen, maar
tevens de streek, die zijn doortrokken, ont
bloot van alle voedingsrr Iele®.
In de laatste dagen meenen onze patrouil
les Duitschers en Oostenrijkers bij do Bul
garen op te merken en verder wordt van be
trouwbare zijde bericht, dat eenige Bul-
gaarsche regimenten met Ooatenrijksche
manschappen zijn aangevuld.
Intusschen komen hier ter stede krach
tige versterkingen aan. De groote halve
cirkel van heuvelen, die gelegen is rondom
Saloniki, is georganiseerd tot een uitge
strekt bruggehoofd, waarvan ingenieurs
kunst de voordeelen van een sterke natuur
lijke positie nog heeft weten te vergroe ten.
PARIJS. Officieéle mededeelingen
over den slag aan de Tsjerna too-
nen, met welk een uiterste verbittering
gestreden weid. Wij moesten een gedeelte
van de Bulgaarsche troepen tot ons trekken
om het Servische front te ontlaste®. Na
voorbereidende operaties werd bevel tot het
offensief gegeven op 6 Nov. Niettegenstaan
de de geweldige terreimnoeilijkheden gingen
onze soldaten vastberaden voorwaarts over
het geheele aanvalsfront.
Een compagnie, belast met het afslaan
van een tegenaanval der Bulgaren, wierp
dezon terug en maakte zich meester van oen
sterke stelling op den „Groenen Heuvel",
waar zij zich vastzette. De Bulgaren deden
verwoede aanvallen. Maar onze soldaten
hielden moedig stand en sloegen alle aanval
len af. De munitievoorraad echter raakte
uitgeput, terwijl toevoer van voorraden in
den nacht onmogelijk was. De compagnie
werd weldra omsingeld, maakte naar vier
zijden frent en bleef zoo heldhaftig tegen
stand bieden, dat de vijand, die zware ver
liezen leed, zijn aanvallen moest verminde
ren. Een dichte mist omhulde den Groene
Heuvel. Toen haar positie gevaarlijk begon
te worden, deed de compagnie een uitval,
brak zich met de bajonet baan en sloeg zich
door den vijand heen, zoodat zij zich weer
bij haar regiment kern voegen.
Op 10 en 11 Nov. werd met do uiterste
verbittering doorgevochten op het geheele
front. Het gewenschte resultaat werd be
reikt: de Bulgaren moesten troepen onttrek
ken aan het operatietooneel bij de Baboena-
passen, waar de toestand voor de Serviërs
nu spoedig verbeterde.
Op 12 Nov. vernieuwden de thans ver
sterkte Bulgaren hun verwoede masea-aan
vallen, maar de Fransche infanterie bleek
vol vertrouwen en onoverwinnelijk. Gewel
dig onder vuur genomen door de Servische
snelvuurkanonnen moesten de Bulgaarsche
mitrailleurs op 15 Nov. zich terugtrekken
de vijand had 40,000 man verloren. De
Fransche verliezen waren betrekkelijk ge
ring. Deze overwinning is to danken aan
de uitnemende dapperheid van onze solda
ten en aan him offervaardigheid, welke de
bewondering wekken van alle aanvoerders.
Monastir,
ATHENE. Het dagblad „Patris" ver
klaart uit welingelichte bron te hebben
vernomen, dat de Bulgaren van plan zijn
Monastir voorgoed te behouden.
Hij best-rijdt de mededeeiingen van de
omgekochte rcgeeringsbladen, die de begrij
pelijke gevoeligheid van de openbare mee
ning in Griekenland trachten te sussen.
„Monastir" zegt de „Patris" „vormt de
kern van. Macedonië, dat door de Bulgaren
wordt begeerd en alleen door geweld zal men
hen eruit kunnen drijven."
bij honderden op den vochtigen grond van
het binnenplein .gezeten, begroeting door
pangerans en Soenan, innemen der plaat
sen, „Wien Neerlandsch bloed", nader
schuiven der pangerans en regenten, wier
'aantal na door de Djocja'sohe hofgrooten
vermeerderd was.
De electrieche verlichting maakte het
mogelijk nu ook iets meer te zien van het
vertrek waar de Soenan's vrouwen, vrou
welijke ambtenaren en bedienden gehurkt
zaten en in wier midden de jonge vorstin
st-rak naar beneden zat te staren.
Het duurde niet lang of vier vrouwelijke
regenten kwamen twee aan twee in de of-
iicieele hoidracht, waarbij armen, schou
ders en bovendeel van de borst worden
bloot gelaten, van het vrouwenverblijf naar
de ontvangzaal. Onder herhaalde sembah's
schoven zij met de handen om de onderbee-
uen gekiend, telkens eenigszins draaiend,
om met de onder het lichaam samengebogen
beenen vooruit te kunnen komen, tot hal-
verwege de open ruimte tusschen pangerans
en Soenan. Daar aangekomen werden de
beenen netjes onder het lichaam gevouwen,
zóó. dat de regenten op de hielen zalen, ter
wijl de voeten bovendien nog gekruist wer
den. Een sembak volgde, met aezelfde lang
zame statigheid waarmee elke beweging
volbracht en elk antwoord gegeven wordt.
Monotoon zingend, deelde een der hofda
mes den Soenan mede, dat de bruid was
aangekomen en gereed was haar gemaal te
ontvangen. Na deze boodschap verwijder
den de regenten zich zooals ze gekomen
waren.
De gamelan begon zacht te zingende
Soesoehoenan stond op en met hem alle
Jx>gaf ziel,.li
LONDEN. De „Times" verneemt uit
Saloniki, dat eerst de uitsluiting dor Bulga
ren van het bestuur te Monastir bedoeld
was om niet don argwaan van Griekenland
te wekken. Thans echter heeft do Duitse he
gezant te Sofia officieel verklaard, dat Mo
nastir onherroepelijk in het bezit van Bul
garije is en dat een zuiver Bulgaarsch be
stuur wordt ingesteld.
GREENLAND.
De toestand van Criokenland.
ATHENE. Niet officieel wordt gemeld,
dat de Duitscke regeering aan do Grieksclie
regeering vroeg of door de nieuwe concessie,
aan de geallieerden toegestaan, de Griek
sclie neutraliteit niet geschonden werd.
Er is nog geen officiëele mededeeling ge
daan over de vraag of een gedacktenwisse-
ling tusschen de Duitsche en Grieksche
regoeringen heeft plaats gehad: maar het
behoeft geen betoog dat de toestand uiterst
moeilijk is, hoewel er rode is aan to nemen,
dat Duitschland niet wenseht d9 zaak op do
spits te drijven, wijl het de buitengewono
omstandigheden erkent, waarin Grieken
land zich bevindt.
BERLIJN. Uit Weenen wordt aan den
„Lokal Anzeiger" geseind, dat de bladen te
Athene groote beteekenis hechten aan het
onderhoud, dat de Bulgaarsche gezant te
Athene eergisteren, 12 December, met den
minister-president, Skoeloedjs, en den chef
van den generalen staf, Doemanis, gehad
heeft. Herhaaldelijk werden ook de mi
nisters van oorlog en van binnenlandsclie
zaken er bij gehaald, om aan de bespreking
deel te nemen. In politieke leringen wordt
ook groote beteekenis gehecht aan de
omstandigheid, dat koning Constantijn vooi-
de overhandiging van de Grieksclie ant
woordnota, den Bulgaarschen gezant twee
maal in audiëntie ontvangen heeft, die
telkens twee uren geduurd hoeft.
Criekenland en de Entente.
SALONIKI. Ingevolge de overeen
komst tusschen gedelegeerden van den
Griekêclien Generalen Staf en gcnofaals
dier geallieerden is do divisie van het
Grieksclie leger, die te Langadha stond,
teruggetrokken naar Seres en de zone tus
schen Saloniki en Doiras vrijgelaten voor de
beweging van de troepen dor geallieerden.
De militaire autoriteiten der geallieerden
hebben Maandag een gedeelte van de douane
te Saloniki overgenomen.
LONDEN. Wij vernemen uit di
plomatieke bron, dat de Koning van
Griekenland Zaterdag op een. audiëntie
van hot corps diplomatique persoonlijk ver
zekeringen gaf, die als bevredigend worden
beschouwd.
Do Bulgaren op Crieksch grondgebied.
LONDEN. Een telegram uit Saloniki
aan de bladen te Rome bevat de volgende
mededeeling „Bij gelegenheid van de be
zetting van Ghevgeli kwamen de Bulgaren
en Duitschers op Grieksch grondgebied".
De Parijscho „Temps" bevat c. oneens
het bericht, dat de Bulgaren bij hunnen op-
marscb van het Doiran-meer Grieksch
grondgebied betraden.
Saloniki.
De militaire medewerker van den
„Temps", generaal do Laeroix, betoogt met
grooten nadruk, dat in géén geval, wat ook
de uitslag moge zijn van den strijd aan de
Wardar, gedacht-mag worden aan ontrui
ming van Saloniki. Immers, de moreele,
politieke en militaire gevolgen daarvan, zou
den oneindig nadeeliger zijn voor de ge
allieerden dan voor hen de bezwaren en
offers zijn, verbonden aan het besluit zich
daar te organiseeren en er een offensieve
basis te makon, zoodat men gelegenheid
krijgt de in het oosten begane fouten goed
to maken en Duitschland te beletten alle
mogelijke voordeelen te trekken uit een blij
wen, die onmiddellijk achter de hoofdzetels
geknield zaten en die de hofschatten droe
gen, naar de lage open zaal der Ratoe en
haar stoet. Aan de grens van dit vertrek
werden den Soesoehoenan de fluweelen met
diamanten bezette pantoffels van de voeten
genomen en een doek over zijn besokte voe
ten golegd. De bruid lag geknield voor haar
echtgenoot. Haar gezicht, ontbloote armen
en bovenborst waren geel geschminkt, het
haar met vreemde lijn langs het voorhoofd
geschoven en geplakt. Onbewust scheen ze
alle bewegingen te verrichtenalle zeker
heid in gebaar en houding, die wonderlijke
behoersching, die de nederigste Javaan
zelfs in gesprek met zijn hoofden niet
schijnt te veriaten, werd overheerscht, zoo-
al niet geheel vervangen, door een mis
schien gedeeltelijk officieele, maar in hoofd
zaak toch wel echt emotioneele onbewust
heid van omgeving.
De Vorstin bewoog niet, zij werd bewo
gen de naast haar geknielde dienares
vatte baar linkerhand, doopte die in een
gouden schotel met water, bracht de voch
tige hand op de bedekte voeten van den
Soenan. Nogmaals werd de hand in het wa
ter gebracht en de doek bevochtigd. De
strak naar beueden starende, roerloos ge
knielde Sultansdochter dacht er niet a-an,
haar arm van den grond op te heffen.
Haar helpster bracht de nog vochtige hand
uaar het voorhoofd van de bruidtoen
daalde de arm, alsof hij vreemdwas
aan het lichaam. Men richtte de jouo© Soe-
nansvrouw op en plaatste haar iets achter
uit, terwijl de Soes-oehconan aan haar rech
terzij ging staan. Geen beweging, geen op
slaan van de gesloten oogen, geen trilling,
op^dat angstig strak
vende verbinding met Turkije, voordeelen
welko den vijand ongetwijfeld in staat zou
den stellen den strijd op verschillende fron
ten, in het Westen, Oosten en Zuiden, voort
te zetten. Bovendien is het duidelijk, dat
een loslaten door Frankrijk en Engeland
van Saloniki de Italiaansclie en Russische
actie in den Balkan onmogelijk zou maken
juist op het oogenblik, dat die actie ze.r
zeker gaat beginnen, hetgeen onlogisch zou
zijn.
Men heeft gesproken van wederinrche-
ping der geallieerde strijdkrachten. Laat
men toch denken aan do verliezen van
menschen, dat zoo iets ten gevolge zou beü-
ben, daar men verplicht zou zijn zich door
een zeker aantal troepen te laten dekken,
die daarmee dus opgeofferd zouden worden.
En dan spreek ik nog niet eens van de
slechte kansen ter zee en het gevaar van
duikbooten, die de transportschepen zullen
aanvallen.
De quaestie is: door welko middelen kun
nen de geallieerden voor het oogenblik te
Saloniki den uoodigen tijd winnen om zich
stevig organiseeren. Allereerst dient het
Grieksche gevaar geëlimineerd te worden.
Dit wil generaal Laeroix doen door „de
ant-i-constitutioneele regeering te Athene een
grooter vrees in te boezemen dan zij voor
Duitschland koestert."'" Daartoe beschik
ken de geallieerden over alle denkbare
dwangmiddelen: zij moeten geen oogenblik
aarzelen deze afdoende aan te wenden, zoo
noodig.
Voor de verdediging en organïseering van
een basis te Saloniki acht de Fransche ge
neraal 150.000 man onvoldoende; een der
gelijke troepenmacht laat de gelegenheid
open voor allerlei verrassingen, welke ten
koste van alles moeten worden vermeden.
En dat is mogelijk. Zeer snel kunnen zich
bij de 150.000 Franschen en Engelschen, die
te Saloniki zijn, minstens 100.000 Engel
schen van de Dardanellen voegen. Dezen
toch, zegt de Laeroix, loopen 99 van de 100
kansen om binnen twee of drie maanden tot
den laatsten man in zee te worden gewor
pen, indien men hen niet zoo spoedig moge
lijk Gal.ipoïi doet ontruimen. Er valt n.l.
niet aan te twijfelen dat, zcodra Duitsch
land de daarvoor bestemde zware artillerie
naar Gallipoli zal hebben gezonden bene
vens het materiaal voor de werking van
vergiftige gassen, welke trouwens reeds be
gonnen is, de troepen der geallieerden al
daar, met de zee vlak in den rug, in een
onhoudbare positie zullen verhoeren.
Daarnevens wijst de Laeroix erop, dat,
wanneer het Servische leger opnieuw zal
zijn uitgerust, dit een waardevolle strijd
macht zal opleveren.
Derhalve, concludeert hij, moet thans
het doel zijn der geallieerden de Servische
troepen door Albanië van het noodig© te
voorzien met medewerking van Italië, zoo
dat zij hun offensief vermogen terugkrijgen.
Uit een en ander volgt, dat, iudien de
100.000 Engelschen van de Dardanellen zich
voegen bij de 150.000 Franschen en Engel
schen te Saloniki, deze strijdmacht voor het
oogenblik te gering is. Misschien zal het mo
gelijk zijn daaraan nog 50.000 Italianen tóe
fc© voegen.
Blijkt deze oplossing onmogelijk, dan
moet overwogen worden te putten uit de
voorraden in Frankrijk en vooral in Enge
land. Generaal de Laeroix, hoewel niet be
schikkend© over juiste gegevens, meent te'{
weten, dat in Engeland een hiehschenreser-
voir is geschapen, waarvan reeds een groot
aantal tot oen zeer voldoende mate van
oefening is gekomen. Welnu, daaruit moet
nu onmiddellijk geput worden. Indien men
oen 100-000 man zoowel in Frankrijk als in
Engeland wist bijeen te brengen en d.it
lijkt mij zeer goed mogelijk, schrijft de heer
de Laeroix waarbij Engeland voor het
grootste contingent moet zorgen, dan zou
men te Saloniki een leger van 350 tot
400.000 man kunnen vormen, dat tenmin
ste in staat zou zijn een versterkt kamp in
te richten, in afwachting, dat de reorgani
satie van het Servische leger dezen bij
Saloniki geconcentreerde troepen in staat
zal stellen het offensief te hernemen.
Ongetwijfeld zal een en ander tijd kosten,
maar generaal de Laeroix houdt zich over
tuigd, dat de aanwezige strijdkrachten met
de voortdurend ontscheept wordende aan
vullingen voldoende zullen zijn om den
viïand in bedwang te houden.
Het bezwaar is geuit, dat het aantal be
schikbare transportschepen onvoldoende zou
zijn vcor het vervoer van zulk een groote
troepenmacht en de noodige voorraden.
Dat argument kan den generaal niet over
tuigen.
Gegeven het gewicht der hierbij betrok
ken belangen, schrijft hij, moeten de ge
allieerden alle noodige offers brengen om
schepen af te huren, zoo noodig zelfs neu
trale schepen indien de Duitséhers in
onze plaats waren, zouden zij niet aarzelen.
De conclusie van generaal de Laeroix is
eerst weten wat men wil en vervolgens zich
ke gele gelaat verried, dat daar een levend
wezen stond.
De resident wenschto den Vorst geluk,
sprak daarna tot de jonge Keizerin. Deze
bewoog niet, staarde maar steeds omlaag.
Met iets vaderlijk vriendelijks op het ge
zicht fluisterde de Soenan haar iets inde
rechter arm ging omhoog naar den resi
dent. Een handdruk en de ann zakte weer,
maar in de houding van het verdere lichaam
was geen verandering gekomen. Een tweedo
kwam gelukwenschen, boog voor de bruid
en wachtte tot een knikje ter beantwoor
ding zou volgen. Geen beweging echter in
het starre en toch tonuslooz© lichaam toon
de, dat de jong-getrouwde ach harer om
geving bewust was. De wil schoen lam ge
slagen, de normale verbinding met de bui
tenwereld verbroken. Weer fluisterde de
Soenan iets, weer ging de rechter arm om
hoog en omlaag.
De Soesoehoenan wandelde naar zijn
■plaats terug. Zijn nieuwe echtgenoot© liet
men weer knielen op het oude plekje in het
vrouwenvertrek; de oogleden bleven neer-
Dronk op den Soesoehoenan van Soera-
karta enz. enz., juist als dien morgen, sal
vo's, gamelan muziek, koffie en „Wicn
Neerlandsch bloed" besloten het tweede
tooneel der huwelijksplechtigheid.
Solo, 1 November 1915.
Vandaag om 10 uur zou de eigen
lijke verheffing van de bruid tot
Ratoe plaats hébben. Naast de eerste
en tot nu toe eenige wettige vrouw
no X, zon de jonge Vorstin te staan komen,
als tweede en jongste Ratoe, als Ratoe Mas.
Het schijnt, dat door deze benaming de
niet laten weerhouden door moeilijkheden
hoe groot dezo ook mogen zijn.
Wsarom de geallieerden Saloniki niet opgeven
Op de bovenstaande vraag autwoordt een
medewerker van do „Daily Chron.". Hij
zet uiteen, dat eon Britech eu Fransch garni
zoen in de Grieksche haven zullen blijven.
De Engolsch-Fransche strijdkrachten zullen
voorloopig zich in de nabijheid van de haven
concentroeren en versterkingen zullen wor
den aangelegd. Natuurlijk, zegt do schrijver
in de „Daily Chron.", is dc aanwezigheid
van sterke Grieksclie strijdmachten in en om
Saloniki dan onduldbaar. Men kan in een
vesting niet een neutraal garnizoen toe
laten, dat elk oogenblik naar den vijand
zoude kunnen overloopen.
Waarom de geallieerden in Saloniki blij
ven is duidelijk als men maar even de ge
volgen eencr ontruiming nagaat. Die gevol
gen zou moreel, strategisch en politiek nood
lottig zijn.
In de eerste plaats zou het de openlijke
erkenning zijn van oen ernstig ecliec; het
resultaat zou zijn, vreugde in Duitsehlaud
en een daarmee overeenkomend gevoel van
neerslachtigheid in de geallieerde landen.
Ten tweede, zou de ontruiming beteekeneu
het volledige opgeven van den Balkan, en
dat zou allicht Roemenië tegen de Entente
doen partijtrekken. En dat zou een groote
ramp zijn. Ten derde zou Servië aan zijn lot
worden overgelaten. Niet alleen zou dat on
eervol zijn, maar het zou ook dit nadeel heb
ben, dat Servië als een onderpand in bezit
bleef van den vijand, waarvan hij later groot
politiek gebruik zou kunnen maken. Einde
lijk zou ons terugtrekkon van het oorlogs-
tooueel in den Balkan oen feit zijn, dat de
veiligheid van eon vitaal deel van de Duit
sche flank waarborgde en ten slotte zou het
ontruimen van Sa'.cniki den vijand in staat
stellen er een basis voor duikbooten in te
richten. De Duitséhers te Saloniki zou eer»
gevaar zijn voor het verkeor in de oostelijke
Middellaudsche Zee.
VEREEWSGDE STSTEPi.
De Duïfscho attachés.
LONDEN. De „Daily Telegr." meldt
uit New-York. dat de lieeren v. Boy Ed en
v. Fapeu oo 2S dezer naar Duitschland zul
len vertrekken.
Militaire plannen.
De Amerikaansche minister van oorlog
heeft groote plannen, ten einde de militaire
macht van de Vereenigde Staten t© ver
sterken. Hij wil in de- eerste jdaats een ver
sterking van liet staande leger, dat thans
ruim 100.000 man telt, met tien regimen
ten veldartillerie, 52 compagniën lcustartil-
lerie, 10 vliegeskadors en 15 compagnieën
genie. Het staande leger zou als die plan
nen worden doorgevoerd in totaal 141,843
man bedragen.
Daarnaast wil de minister dan een aan-
vullingrieger, het z.g continentaio leger,
dat 400.000 man zou tellen. Elk jaar zou
den 133.000 man die territoriaal zouden
worden gerecruteord hiervoor worden
opgeroepen. Drie jaren lang zouden zij
verplicht, zijn een bepaalden tijd te wijden
aan oefening en opleiding en daarna zou
den ze voor drie jaren met verlof gaan,
zonder eenige andere verplichting, dan dat
ze zouden, moeten opkomen in geval vau
oorlog of oorlogsgevaar.
Amerika eu 'Frankrijk.
WASHINGTON. De Vereenigde Staten
hebben aan de Fransche regeering een nota
doen toekomen, in welke de wettigheid
wordt betwist van de arrestetic in vol ie zee
door oen Franschen kruiser van verschil-,
lende Duitschers en Oostenrijkers aan boord
van de A.merikaansche stoomschepen „Ca
roline". ..Cramo" eu „San Juan" op weg
naar Portorico.
in de nota wordt de invrijheidstelling der
Duitschers eu Oostenrijkers gcëischt.
De „Turquoise".
LONDEN. Do „Daily Chron." verneemt
van den correspondent te SalonikiHet vol-
gonde verhaal over de, door de Turken buit
gemaakte Fransche duikboot „Turquoise"
vernam ik uit Kon sten tinopelHet vaartuig
was ter bezichtiging gesteld voor Turkschj
stafofficieren. Daar de heeren verlangend
waren de werking van den onderzeeër te
zien, lieten zij een krijgsgevangen Franschen
deskundige komen. Toen deze zijn kamera
den verliet, liet hij eon schrijven achter om
afscheid van hen te nemen. Hij eindigde
met een: leve Frankrijk. Aan boord van
de duikboot gekomen, zette de Franschman
de machine in werking en dook onder. De
zes Turksche officieren die aan boor-cl waren
en de Franschman kwamen om het leven.
Schadevergoeding vcor getorpedeerde schepen.
Tusschen de experts der Doensche en
Duitsche regeeringen is thans een overcen-
Soenau te kennen wil geven, dat hij, wan
neer ook dit jongste huwelijk hem geen
zoon zal schenken, niet nogmaals wettig
trouwen zal. Immers, van de vier wettig
toegestane vrouwen, draagt de jongste den
naam van Ratoe Mas.
Da receptie had weer het gewone verloop.
Zwaar toengde de met hamers bespeolde
gamelan bij aankomst der gasten, de Hol-
landsche lijfwacht salueerde den resident en
den overste én liet toen met een gezicht van
„voor de rest is het niet noodig" de sabels
zakken, de tweo Hollandsche schildwachten
wilden ook wel even „de" houding aan
nemen, de honderden ambtenaren zaten
zwijgoud met gekruiste l>eenen op het bin
nenplein, de roode, blauwe, gesjerpt© en
niet gesjerpte »Soenans-soldatenwaarbij
krijgslieden van tien tot vijftig jaar eu
ouder waren te onderscheiden, brachten met
«abel of geweer het saluut, de boogschutters,
in hun kleurige kleedij, lagen op één been
geknield in keurig straffe, roerlooze spcur-
houding met de rechterhand aan den boog,
de linker in dc licup, de pangerans vorwel-
komden den resident, de Soenan trad licn
tegemoet, en onder het „Wien Neerlandsch
bloed" zetten de gasten zich. De hofgasten,
de naaste familieleden van den Soenan het
oerst, later de rijksbestuurders van Djooja
en Solo, werkten zich langzaam naar voren
en namen hun plaatsen tegenover den
Vorst in.
In het halfduistere vertrek der vrouwen
wa9 meer beweging dan vorige malen. Met-
iets meer haast, dan andero keeren, bewogen
zich de lenige vrouwen, gehurkt rondom
haar Ratoe. Wel hadden de drie dagen rust
bij de bruid .verandering gebracht; zij be
komst getroffen voor het betalen der scha
devergoedingen voor de Deensche stoom
schepen Betty" en „Söborg".
Met inbegrip van de aan boord aanwezige
voorraden, do reiskoeten der bemanningen,
enz. zullen voor het eerste schip 725.000
Kronen en voor het tweede schip 552.000
Kronen worden betaald aan de reeders.
Schepen gezonken.
LONDEN. Lloyds meldt, dat het En-
gelsohe s.s. „Orterie" gezonken is; de be
manning werd aan land gebracht, behalve
twee Chineezen die gedood zijn, drie Clii-
neezon werden ernstig gekwetst.
(Het s.s. „Orterie", groot 6535 br. ton,
gebouwd in 1911, behoorde aan de Bank
Line Ltd., te Glasgow. Red.)
In den grond geboorde schepen.
WEENEN. Volgens een mededee
ling van bevoegde zijde werden se
dert het begin van de Engelsch-Fransche
expeditie naar Saloniki door de onderzeeërs
der centrale mogendheden in den grond ge
boord twee Fransche troepentransport-
schepen, zes Fransche transportschepen voor
oorlogsmateriaal, zes Engelsche hulpkruisers
en transportschepen voor troepen, 19 Engel
sche transportschepen voor oorlogsmateri
aal en een Japaansch transportschip voor
oorlogsmateriaal met een gezamenlijkcn in
houd van 76.685 bruto-registertonnen.
De aarzelende uitvoering van de Saloni-
ki-expeditie is vermoedelijk voor een be
langrijk deel toe te schrijven aan het op
treden dezer booten, die ock verder haar
arbeid met grooten ijver voortzetten.
Buitendien werden in de maanden Gcto-
ber en November nog verscheidene stoom
schepen, die noch troepen noch oorlogsmate-
rieel aan boord hadden, rechtmatig in den
grond geboord en weltwee Russische, vijf
Fransche, veertien Engelsche, twee Griek
sche (met contrabande) en een Noorsch (met
contrabande) te zamen 79,650 register-
toimen.
Ton slotte werd in dien tijd door Oosten-
rijk-Hongaarsche onderzeeërs nog tien Ita
liaansclie stoomschepen met 25,000 register-
tonnen inhoud tot zinken gebracht.
Z. K. H. Prins Hendrik zal na zijn be
zoek aan Amsterdam, zich nog eenige dagen
.naar het Loo begeven.
Reorganisatie van het Wederiandscfae
Roode Kruis.
De Commissie, welke onder voorzitter
schap van mr. dr. W. F. van Leeuwen tot
taak had overeenstemming to brengen tus
schen het Hoofdcomité en verschillende
comités in zako geschilpunten waarvan ge
bleken. was in de algemeen© vergadering van
19 Juni 1.1. ig er in geslaagd de grondslagen
vast to stellen waarop ©ene nieuwe alge
meen© vergadering zal kunnen plaats
hebben
De Commissie is yan oordeel, dat de reg
lementaire bepalingen van het Nedsrland-
scho Roode Kruis driugend herziening be
hoeven en heeft in haar voorstel aan het
Hoofdcomité in overweging gegeven de be-
noonijLng ee-ier reorgaiiisatie-oommissie zoo
spoedig mogelijk te willen bevorderen.
Naar wij vernemen zal in den loop van
do maand Januari eéne algemeen© vergade
ring worden gehouden waarin de benooming
dezer commissie, bestaande uit, drie leden
aan te wijzen door de Ministers van Oorlog
on van Marine, drie leden het Hoofdcomité
en drie leden door de Comités aan de orde
zal worden gestold.
Wanneer to", instelling dezer Commissie
door d© algemeen© vergadering besloten
wordt, zullen daarin benoemd worden;
Genoraal-Majoor A. A. J. Quanjer, Inspec
teur van den Geneeskundigen Dienst der
Landmacht; Schout bij nacht J. Vorstman,
Inspecteur van den Geneeskundigen Dienst,
der Zeomacht, Jhr. irr. B. C. de Jonge,
Administrateur, Hoofd van de Eerste Af-
deeling van het Departement van Oorlog,
a'i3 vertegenwoordigers van de Ministers van
Oorlog en van Marine; mr. dr. H. J. G.
van Tienen: Jhr. mr. E. B. F. F. "Wittert
van Hoogland an Jhr. A. W. G. van Riems
dijk, vertegenwoordigers van het Hoofd-
Comité en mr. M. Polak, Vice-President
van de Arrond.-Rechtbank te Rotterdam,
Professor dr. J. Rotgans, Hocgleeraar in de
Heelkunde te Amsterdam en dr. J. L. C.
fortman, Directeur van den Gemeente
lijken-Geneeskundigen Dienst te Amsterdam,
ais vertegenwoordigers van de Comités.
In de vergadering van het Hoofdcomité
de Dinsdagochtend plaats had werd in de
plaats van Luitenant-Generaal Rost van
Tonningen, die als onder-voorzitter zijn ont
slag heeft ingediend, gekozen Generaal-
Majcor A. A. J. Quanjer, Inspecteur van
den Geneeskundigen Dienst der Landmacht-
woog de armen langzaam maar doelbewust.
Het scheen, dat zij beiden gaf: nu eens
wijzend naar links, dan naar rechts, met
hoofd en oogen meebewegend scheen zij
©enige schikkingen te maken en op de goed©
uitvoering daarvan toe t© zien. Haar diena
ressen voLlxrachten, zoo snel dit maar in ge
knielde houding mogelijk is, de gegeven be
velen- Dan kwam haar gezantschap van
vier regenten uit het schemerlicht te voor
schijn en begaf zioh bijna steeds hurkend
voortloopend langs een omweg naar den
Soenan; zeker om mee te deelen, dat de
Ratoe gereed was.
Onhoorbaar, ernstig en rustig gingen de
hof dienaressenna de Sombah gebracht te
hobben, weer terug naar heur plaatsen bij
de Vorstin. Geheimzinnig voor den niet
begrijpenden Europeaan, loopen nog enkele
vrouwen in haar nauw sluitende sarong, die
het lichaam tot onder de oksels bedekt en
om borst on buik door een tweede kain
wordt vastgeklemd, roudom haar meesteres.
En toon eindelijk alles rustig was, niemand
en niets meer bewoog, stond do Soesoehoenan,
die altijd met zijn rug naar de vrouwen ge
keerd zit, op, en lie® gearmd met den onaf-
scheidelijken resident, langs den kortsten
weg, uaar de Ratoe Mas. Keizer en
Keizerin stelden zich naast elkaar, om nog
©cns gelukwenschen te ontvangen en ook de
naaste familieleden onder de dames waag
den het toen op to staan en op Europeesche
wijze de bandon te drukken van de cornpli-
mer.te-oreude heeren. En toen nog een enkél
woordjo gepraat was, liet de Soenan zijn
jonge ega achter onder haar stoet van
vrouwen, om zelf weer langzaam terug
te koeren, naar rijn, zetel*
Waar Indië om de Kaap.
De directies der Stoomvaart-Maatschap*
pijen „Nederland" eu „Rotterd. Lloyd"-
makon bekend, dat zij met goedkeuring
van de ministers van Koloniën en Water
staat besloten hebben hunne maildiensten op
Nederl. Oost-Iudie te wijzigen en de sche
pen van dezen dien6t voorloopig om de
Kaap de Goede Hoop t© expedieeren. Aan
leiding daartoe is de toenemende onzeker
heid om op de daarvoor in aanmerking
komende steenkolen-stations een© voldoen-»
de hoeveelheid steenkolen t© kunnen ver-,
krijgen.
Wegens den langeren reisduur, die daar
van het gevolg is. zal de uitgaande mail
dienst met ingang van 1 Januari a.s. eer*
10-daagsche worden.
Voorloopig echter en wel tot 8 Maart
1916 zullen de schepen van Java op de
gewone vertrekdata doch via Kaap de Goede
Hcop afvaren.
Na dezen datum wordt ook de thuis
varende dienst een 10-daagscho.
De vrachlbooten der beide maatschap
pijen echter zullen voor zoover den uitgaan-
den dienst betreft, zooveel mogelijk via het
Suezkanaal worden geëxpedieerd.
Wegens de steeds afnemende uitgaande
lading kunnen aan dezo schepen bij vertrek
uit Holland zooveel steenkodeli worden ver
strekt dat zij daarmede vrij wel het geheele
traject HollandColombo kunnen afleggen.
Op gelijk© wijze zal met de tlnuskornendé
vrachtbooten worden gehandeld, indien
althans in Indië door de schepen een vol
doende hoeveelheid steenkolen aan boord
kan worden genomen om daarmede Algiers
of Gibraltar te bereiken.
Meer regeeringspubliciteit als wapen tegen de
lasier-pers.
Iemand nabij de Duitsche grens woonachtig
en daar veel op liet pad, sclixijit aan „Do Nieu
we Courant" van 14 dozcr (avondblad)
„V anneer men vaak met onzo grensbewakers
praat verneemt men uit den mond van deze
door de lectuur van sommige persorganen mis
leide jonge mannen steeds do wonderlijkst©
uitingen van wantrouwen in de probiteit van
de Regeering, met name de ministers van
Landbouw en van Koloniën.
„De onmogelijkst© verhalen omtrent con-
sentengeknoei in verband met groot landbezit
in Friesland, alsmede over do tintransactie
doen de ronde en vinden helaas gretig geloof,
zelfs bij- meer ontwikkelden.
„Slechts een snel en goed ingericht systeem
van regeerings-publiciteit zou hiertegen iets
vermogen. De officieele onaandoenlijkheid voor
lastergerucliten in de pers wreekt zich hier on
dat isdieel jammer.
Tegen laster is helaas niemand geheel op
gewassen, maar in dit geval zou mindor stil
zwijgendheid het kwaad belangrijk getemperd
hobben.
„Die laster strekt er toe om het eigen go-
weten van sommige dienstplichtigen in elaap
te susson en hen zelf minder goed te doen toe
zien.
„De grooten smokkelen maar raak en da
kleintjes moeten wij vangen" hoort men vaak
van eerlijk© en onomkoopbare grensbewakers.
„Ik acht het van liet hoogste belang, dat
door zoo groot mogelijke publiciteit aan dio
dwalingen zoo spoedig mogelijk de kop wordt
ingedrukt. Wie tot verbreiding van dien
vuilen laster heeft medegewerkt mag zich wel
diep schamen en de ministers, die thans zulk
een groote verantwoordelijkheid dragen en naar
hun beste vermogen ons land dienen, hobben
zooiets allerminst verdiend.
„Vooral ook publiciteit, in do Soldatcncon~
rant en do vakorganen der belastingambtenaren
is m.i. van veel belang".
Sokken en polsmoffcn.
Mevrouw H. van BiemaHijmans, voor
zitster van de Commissie voor Werkverschaf
fing 1915, heeft verslag, loopende van 20 Maart
tot 1 Nov., uitgebracht over den arbeid dier
commissie. Wij ontleenen daaraan het vol
gende:
Gaandoweg hebben zich 68 sub-commissies
gevormd, te zamen bestaande uit 326 leden
cn die tot nu toe aan ongeveer 54S3 vrouwen
werk uitdeelden.
Dat onder deze omstandigheden de wol, die
nog bij den Ned. Bond voor Werkverschaffing
aanwezig was, spoedig was opgebruikt, is lidht
te begrijpen en toen bleok, dat do voorraad uit
geput raakte en tevens, dat deze wijze om de
vrouwen een geldelijke tegemoetkoming te
geven, zeer op prijs werd gesteld, droeg de
Koningin de Commissie op het werk te besten
digen en dus van de tijdelijke organisatie een
duurzame werkverschaffing te makon.
Tot dat doel stelden wij ons in verbinding
met de militaire hoofd-intendance, ten einde
voor ons werk een vast afzetgebied te verzeke
ren. daar wij den prijs van de te leveren
sokken niet hoog stelden in verhouding tot de
6tceds stijgende wolprijzen en het door ons
vastgestelde weekloon van 50 ets. per paar,
mocht het ons gelukken de toezegging t© ver
krijgen, dat alle goedgekeurde sokken voor hot
leger zouden worden aangekocht.
Üp 22 April werd do eerste voorraad van de
voor rekening van de Koningin aangekocht©
wol in bewerking gegeven, een boeveelheid van
170 K.G.op 1 Nov. bereikte liet totaal aantal
K.G. wol het cijfer van 18.758, waarvan, vol
gens berekening pl.m. 8S,000 paar sokken ge
breid kunnen worden.
Afgeleverd waren op dien datum 47,466 paar
nieuwe sokken, terwijl 17,789 paar voor
de Plaatselijke Intendance waren aangebreid.
Onze uitgaven bedroegen f 97,362.75j waar-
Drie Europeesch aangekleed© jong© Ja
vanen brachten champagne, waarmee nn ©en
dronk werd uitgebracht op „Har© Hoog
heid, d© Ratoe Mas". "Weer droegen netjes
gemaakte koelies op hun schouders slame-
tans voorbij, weer klonken op commando de
salvo's. En toen dan na korten tijd de
koffie werd rondgediend door de jonge
Javanen met hun f raaien rustigon gang en
aristocratische houding (ze zijn dan ook
familieleden van den Soenan) van hun half
ontbloot© lióhamen, was spoedig het eind
van de receptie ingeleid.
Ook in het vrouwenvertrek werd koffie
aangeboden en gedronken. Op de bekend©
manier werd spoedig daarop de kraton ver
laten. Dezen avond heeft nog het bezoek
van den Soesoehoenan en d© Ratoe Mas
met gevolg plaats aan dSn resident en daar*
mee is dan het officieele godeelt© der hu-we*
lijksfeesten geëindigd.
Niemand vermoedelijk meer verheugd
dan de Javaansche ambtenaren, die in hu®
ongemakkelijke statiekleedij gedurende daze
warm© dagen geen benijdenswaardige plich
ten te ven-uilen hadden. Morgenochtend ver
laten de Djoeja'sche hofgrooten Solo en met
hen vele Europeesche gaston, want nu geen
tijgergevechten en ander volksvermaak te
zien zijn en ook aan hot hof officieele fees
ten niet te wachten rijn, loont het weinig
d© moeite voor wajang of tandakvertooning
langer te blijven.
Moge het gesloten huwelijk, den door den
Soenan begeerden Javaanscli-wettigen troon
opvolger brengen. K.