I~)E: SDKDltTEWCÖÜHAKrT van gonctag 3 Öecemtoér X O1S
MarSnezaken.
Correspondentie.
Uit Leger en Vloot.
Kennisgevingen
- w voor
Verloving, Ondertrouw,
Geboorte, enz.
- Invitatiën, Dankbetuigingen, Menu's
Programma's, Balboekjes, Visitekaarten,
- Luxepapier, Artistiek Stempelwerk
B. van Mantgem, Hofleverancier
Singel 562, hoek Vijzelstraat, Amst
Tot vaandrig benoemd.
De reserve-6ergeant J. F. Bevalk van Let
7e regiment infanterie is benoemd tot vaandrig
Lij het 21e regiment infanterie, doch zal dienst
i blijven verrichten bij de VIIc infanterie
brigade.
i- De reserve-sergeant A. P. vin Rijnberk
van het 10e regiment infanterie is benoemd tot
I vaandrig en overgeplaatst bij het 5e regiment
infanterie.
Ontheven.
De 2e luitenant der inf. O.-T. leger O. van
Lingon is ontheven van zijn indeeling bij
bet leger bier te lande.
Uit de Staatscourant.
Bij K. B. is tijd. benoemd, b/d. inf., tot res.-
2e-luit„ de gep. onderluit. der inf. E. van
Keulen, v/h. leger drf N.-lndië.
Bij K. B. is de bij de kol. reserve gedet.
kap. der inf. v/h. N.-Ind. leger J. W. Kn eg t-
ijnans, op verzoek, wegens voïbr. diensttijd,
'm. ing. 1 Jan. eervol uit den mil. dienst ont-
ilagcn, onder toekenning van pensioen.
Suppl«toiro Marinebegrooting voor 1915.
(Buitengewoon krediet.)
Blijkens bet Voorloopig Verslag ver
klaarden enkele leden der Tweede Kamer
bij liet- afdeelingsonderaoek niet zonder
verbazing te hebben gezien, dat ter zake van.
1 traktementen enz. een post die zich juist bij
eonder schijnt to leeneu voor een juisto raming,
de meerdere behoefte 50 te laag is geraamd.
Naar aanleiding van het aangevraagde geld
*oor aanschaffing van steenkolen spraken èft*
kele leden de vrees uit, dat de voorziening in
de behoefte aan brandstoffen voor de vloot niet
voldoende verzekerd is.
De som van 10,500, voorkomende onder ar
tilleriemateriaal, is bestemd voor den aanmaak
van stoelen met mikker voor de opstelling van
kanonnen van 3.7 c.M. als anti-luchtvaartge-
schut. Betwijfeld werd door enkele leden, of dit
geschut, dat blijkbaar minderwaardig scheeps
geschut is, als 'anti-luchtvaartgeschut zal vol
doen, met. name of bet genoegzaam trefkans en
springuitwerking zal hebben.
Naar aanleiding van de aangevraagde som
van 300,000 voor den vliegdiensb werd ge
vraagd, of hieronder ook begrepen zijn kosten
van maatregelen ter afdoende bescherming van
het watergebied en emplacement op Texel.
Eindelijk drongen verscheidene leden er Op
aan, dat de post ad f 1,156,39S.49 van de spe
cificatie, betreffende de besteding van het voor
1914 toegestaan buitengewoon krediet, nader
zou worden gespecificeerd.
Nog eenige andere vragen werden gest.eld:
o.a. of het naar 's Ministers meening onvermij
delijk is, dat do zeemiliciens nog steeds allen,
buitengewoon onder de wapenen blijven. Ver
scheidene leden betwijfelde-a zeer of dit nood
zakelijk is. Ook werd gevraagd welke verlof
regeling voor de zeeaniliciens geldt en of do in
activiteit liorstc-lde zeeofficieren boven hun
pensioen het volle aetiviteitstraktem-ent ge
nieten.
Het 250-jarSg bestaan der mariniers
Op den lOen December a.s. zal het korps
mariniers den dag herdenken, waarop vóór
2.30 jaar het eerste regiment zeesoldaten werd
opgericht. In „Het Nederl. Zeewezen" worden
over dit korps bijzonderheden medegedeeld door
den oud-kolonel J. It. J. P. C a m b i e r, wel
ke wij met instemming bieronder doen volgen
Het mindere personeel onzer oorlogsvloot be
stond oorspronkelijk uit bootsgezellen en land
soldaten. De bootsgezellen werden aangeworven
als een schip in dienst 'kwam, en de soldaten
gelicht uit het staande leger. Do soldaten
onderhielden, iii bet gevecht ter zee, bet ge
weervuur, dat dikwijls ecu groote rol speeldo
dn de toen gevolgde strijdwijze, waarbij de sche
pen elkander tot op zeer korten afstand nader
den. Verder vertegenwoordigden zij aan boord
liet militaire element en waren bestemd tot
het doen van landingen.
Het gebruik van landsoldaten ter zee voldeed
echter geenszins, iets dat vooral uitkwam in
den eersten Engelschen oorlog. Qnzo grooto
raadpensionaris Joan de Witt, die destijds bet
roer van Staat in banden hield, wendde bet
nu daarheen, dat er een marineregiment in 't
leven geroepen zoudo worden. Voorgelicht door
de gecommitteerde Baden, en op advies van
den luitenant-admiraal De Ruyter, besloten do
Staten van Holland op 10 December 1665, om
de toen in Hollands zeedienst staande soldaten
te ontslaan, en dadelijk daarna een regiment
dc marine, met eigen officieren, op te richten.
Dit regiment, onder bevel va'n den kolonel Wil
lem Joseph baron Van Ghent, telde 3 hoofd
officieren, 1G kapiteins en 2330 man, verdeeld
in 19 compagnieën. Het werd saamgesteld uit
bevaren lieden, en moest, behalve,aan boord,
ook aan den wal dienst doon.
10 December a.s. zal bel dus 2£ eeuw geleden
«ijn, dat de geschiedenis der mariniers aan
vangt, welke schitterend ineengeweven is mee
da krij.gshistoriën onzer zee- en landmacht. Do
mariniers zijn tal van raaien gerêorganiseerd,
zelfs zijn zij van 1679—1699 van !s werelds
èchouwtoonocl verdwenen, maar telkens bleek
weer ten volle het nut van hun bestaan. Hun
geschiedenis is beschreven in twee elkander
aanvullende werken, n.l.,,De geschiedenis der
Mariniers van 1665 tot heden (1867), door P.
A. Leupe, oud-majoor, en F. A. van Braam
Houckgoest, le luitenant bij bet korps mari
niers; cn ,,Do Nedorlandsche mariniers van
1665 tot 1900, een korpsgeschiedenis", door J.
It. J. P. Cambier, luitenant-kolonel der mari
niers.
I it de geschiedenis van het korps vermelden
wij de volgende merkwaardige feiten.
Twee negeropstanden in West-Indië zijn door
de mariniers gedempt, te weten in Berbice
(1764) door het regiment Do Salve, en in
Suriname (1772-'76) door het regiment Four-
geaud, dat zeer zware verliezen leed, zoodat
Biecht» 100 man in Holland terugkeerden.
Aan den zeeslag bij Doggersbank namen ruim
800 mariniers deel.
In 1798 behoorde tot de zeemacht een korps
koloniale mariniers, infanterie en artillerie,
dat gedeeltelijk van 18031S06 als bezetting
in de Kaap de Goede Hoop dienst deed, tot na
de capitulatie dezer kolonie.
In 1814 word onze zee- en landmacht op
nieuw georganisoerd, on con bataljon mari
niers opgericht, dat in den loop dm- 19e eeuw
aangroeide tot oen korps van 2000 man,
In de 19e en 20e eeuw is de naam der mari
niers als onderdeel der zeemacht verbonden
apn tal van vsxpeditiën en oorlogen in Oost-
i Indië; bovendien jan het bombardement van
Algiers, den oorlog togen België (de mui tel;
gen noemden bon ,noodjesmannon"en do
expeditie naar de kust van Guinea.
Bij do vrijverklaring dor slaven in Suri
name (1862) ging 200 inan van hot korps daar
heen, ter handhaving der orde.
Na de mislukte eerste expeditie tegen Atjeh,
werden tussclien 1873 en 1876 bij het Indische
leger 660 mariniers ingedeeld. Zij namen deel
aan do omtrekking van den kraton, en andere
gevechten to Atjeh, leden zwaro verliezen, en
maakten tijdens den bekenden toclit van gene
raal Pel door dc VI, IV cn IX moekim» ten
slotte de lijfwacht uit van dezen opperofficier
on zijn staf.
In 1900 had de boxeropstand in China plaats,
waarbij het Nederlandsclie legatiegebouw to
Peking afbrandde. Na 1901 wordt ons gezant
schap aldaar bewaakt door een wacht van
mariniers. Als bijzonderheid zij gemeld, dat
tot den dienst van dit detachement behoort:
het verstrekken van een escorte te paard aan
Hr. Ms. gezant, wanneer Z. E. officioole be
zoeken gaat afleggen.
Verder wordt nog meegedeeld, dat toen in
1914 de wereldoorlog uitbrak, nadat zee- cn
landmacht gemobiliseerd waren, personeel van
het korps bij ons leger ingedeeld werd; ook
bezigde men het tob bezetting van strategisch
gewichtige punten aan ons kustfrodj.
Op den 250-jarïgen gedenkdag der oprich
ting van het eereto regiment mariniers zal het
korps zich op een keerpunt bevinden, daar
geen eigen officieren meer aangesteld worden,
en zonder deze een korps onbestaanbaar is. De
toekomst der mariniers is zoodoende geheel in
nevelen gehuldheden bewijzen zij nuttige
dienstenen wat het verleden betreft, met fier
heid kunnen zij er op wijzen, dat hun voorgan
gers roemrijk hun plichten vervulden ter zee
en te land
De „Cornelis Drebbel".
Het hieuw aangebouwde depótrschip voor
onderzeebooten Cornelis Drebbel" wordt
binnenkort in dienst gesteld en het bevel op
gedragen aan den luitenant ter zee lo kl.
F. W. Coster. Mede wordt aan boord ge
plaatst de officier-machinist 3e kl. G. J.
de Groot.
Verschillende berichten.
De officier-machinist 3e kl. G. J. de Groot
wordt bij indienststelling van het depotschip
voor onderzeebooten d. a. b. geplaatst als
hoofd van de machinekamer.
De kapitein ter zee C. Ef. do Lussanet de
la Sablonière vertrekt 11 dezer por s.s.. Tam-
bora naar O.-I.
Do officier van gezondheid le kl. W. A.
Stark is thans geplaatst bij de directie der
Marine fe Amsterdam.
De officier van gezondheid 2o kl. D. A.
Arend» van Hr. Ms. Zeehond is ter beschik
king gesteld en zal 4 Januari a.s.. naar O.-I.
vertrekken.
CORRESPONDENT1EV RACEN.
Per brief wordt niets geantwoord. De ant
woorden verschijnen dus uitsluitend in ,,De
Soldatencourant". Wie a p a r t e toezending
van „De SoJdatencourant" met zijn antwoord
verlangt, sluite een postzegel van 3 cent in.
Zijn vraag wordt dan door onze administratie
geregistreerd en zoodra het antwoord gepubli
ceerd is, zendt onze administratie den vrager
het blad toe, waarin het antwoord op zijn vraag
voorkomt.
Uitbetaling vergoeding levensmiddelen
Tweede -plaatsing
Voormalige 4 C. Res. Bat. B.
Dc miliciens Ponders M. J., Hes seis
J. H., God dory M., Hout L. E. H„ v.
Muiken L., G er a ets L. K., gediend
hebbende bij do voormalig© 4o Compio. van
het reservebataljon B te Kampen, worden
verzocht zoo spoedig mogelijk hun tegenwoor
dig adres op to geven aan den sergt.-majoor
Jul lens, thans bij de auto-compagnie v. d.
Duynstraat, Rotterdam, teneinde nog ©enig
monagegeld aan hén te kunnen uïtkeeren.
13 Compagnie - 6e Depot Bataljon.
Onderstaande personen, die nog menagegcld
te goed hebben, worden verzocht zich met op
gave van volledig militair adres te wenden
tob den sérgcant-majoor-administniteur van
de le compagnie, 6o Depot Bataljon:
A. J. K. Binnendijk, res.-korp.St-rater J.
V. M., id.: F. J. v. Eavenswaay, id.; C. v.
Elk, ad.J. D. de Vries, id.J. Brossers, id.
jkr. J. A. H. C. v. Doorn, id.; J. G. Krij
ger, id.; J. A. M. Pijnenburg, id.; H. Met
selaar, id.P. v. d. Linden, id.L. P. M.
Pierson, id.J- II. J. Donders', id.H. Groe-
ncveld, id.W. J. Lit, mil.-korp. M. v.
Leeuwen, id.W. L. v. d. Ven, id.A. v.
d. Put, id.A. C. J. Heiligers, id.G. Sas,
id.; v. Grientsven, adsp.-vaandrigj Broens,
id.A. M. D. Glerum, id.II. P. D. Oxe-
naor. id.; Th. A, Graus, id.; A. P. v. Sligb,
id.; J. L. v. Mechelen, id.; H. J. J. Schol-
tens, id.;' P. J. F. T. v. d. Kroon, id.: A.
M. A, Roothaort, id.; A. M. M. v. Loon, id.;
G. M. Witkamp, id.A. v. d. Tol, id.P.
tie Bruin, id.; G. C. v. d. Bos, id.; J. M.
Smolders, mil.-hoombl.J. F. Officiers, mil.
A. T.A. P. de Bruin, mil.-sold.E. Elzinga,
id.; T. Wijnschenk, id.: J. Wulffraat, id.;
T. A. M. de Regt, id.W. A. v. d. Sluis, id.
J. II. v. Doesburg, id.; J. Verschoof, id.; R.
L. Catz, id.; v. d. Maagdenburg, id.; v. Bue-
ren, id.A. W. Wiltschufc. id.H. J. Lefèbre,
id.L. H aks teen, ia.C. Tli. Lakey, id.M.
B rekelmans, id.; M. de Ounlia, id.; J. Pan-
man, mil.-korp.H. C. v. Lith, mil.-sold.J.
J. Z. Koch, id.; P. A. Straatmans, id.; A.
v. Driel, id.T. ten Hofstede, id.C. Bei
der, id.F. Lannners, id.W. v. d. Linden,
id.; J. F. W. M. v. Steen, id.; P. O. v.
Helvert, id.; T. Huizor, id.; C. Molenaar,
id.; K. Ooms, id.; J. v. Tuil, id.; J. Post
Uiterweer, id.; P. H. de Slegte, id.; L. J.
Wijntje, id.; W. D. Ran, id.; H, v. d. Heu
vel, id.M. Iloppenbrouwers, id.A. W. B.
do Bie, id.C. Vermeulen, id.W. B. v. Mars
bergen, id.; Reyneu, mil.-wielr.Faber, id.
Mil. W. H. v. L., Halfweg. In orde ontvan
gen. R o d.
E. O.. Rijen. Een militair, die, door welke
omstandigheden ook, niet op den datum, aan
gegeven op da strook van het vervoerbowijs van
verlof, terugkeert, mag gebruik maken van do
strook voor de terugreis, zonder dat do daarop
vermelde datum wordt gewijzigd. Hij die
zonder wettige redenen te laat van verlof te
rugkeert, moet do kosten van de terugreis ver
goeden. Red.
J. v. D., Ede. Het is niet bekend op welk
tijdstip de lichtingen 1906 en 1907 van den ge
neeskundigen dienst hij 'de landweer overgaan
of gedetacheerd worden. Red.
A. de V., hospitaal Nijmegen. In dc tegen
woordige omstandigheden wordt, bij verpleging
in het hospitaal, van een milicien-sergeant
niets van de jaarwedde ingehoudeif! Red.
C. II. v. II., 's-Gravenliage. Met verlof tot
herstel van gezondheid hebt gij gedurende den
gehoelen tijd recht op jaarwedde. Alleen gedu
rende de eerste 4 dagen ook op menagegcld cn
eventueel mobilisatie-toelage. 'Red.
II. H., Luikgestel. De bepaling luidt, dat
wanneer men zonder wettige redenen te laat
van verlof terugkeert, men de kosten van de
gehoele terugreis moet vergoeden. Red.
J. v. G., Roosendaal. Als gij werkelijk kor
poraal-ziekendrager zijt en n i e t korporaal der
infanterie belast met liet toezicht op de zieken-
dra^ers* hebt gij recht op,J, Q-30 soldij per dag
plus 10 conb mobilisatio-toelago. (Zie voor
schrift „Regeling betreffende militaire oplei
ding van de zi'okmidragers der infanterie, be
knopte uitgave K. M blz. 2012) on in verband
hiermede blz. 52 en 53 van hot boekwerk R. h.
o. m. Het c.vtonticelo van dit geval is of gij
bij de compagnie hospitaalsoldaten zijt over
gegaan. lied.
J. B., militair hospitaal, Delft. I. Wij venvij
zen u voor wat het zakenvorlof betreft naar
do „Soldatencourant" no. 182. waarin gij allo
desbetreffende bepalingen kunt vindon.
II. Een eventueel verlof too te kennen bij
bob verlaten van het hospitaal (een verlof tot
herstel vau gezondheid) is ter bcoordceling vun
den chef van het militair hospitaal, waarin gij
verpleegd werd, terwijl dezo chef, indien hij het
noodzakelijk oordeelt, wel do noodige 6tappen
daarvoor zal willen doen. Gij kunt er met be
doelden chef eens over spreken. Red.
E. 3.) Oudonboflch. Wij gelooven niet, dat er
voor u veel kans bestaat om bij het Roodo
Kruis geplaatst te worden. Gij kunt echter
een poging wagen door, langs den hierarchic-
ken weg, een verzoekschrift aan den Opper
bevelhebber in te dienon. Red.
J. A. de G. L. O. 1915 B. No. 210 luidt:
Wanneer tijdens den verderen duur van don
huidigen mobilisatietoestand verlof tob herstel
van gezondheid wordt verleend aan militairen,
wier betrekkingen vergoeding wegens kostwin
nerschap genieten, mogen die betrekkingen ook
over den duur van bedoeld verlof in heb genot
worden gelaten van de hun toegekende ver
goeding.
In verband hiermede behoort tot het einde
van den tegenwoordigen mobilisatie-boestand
de opgaaf, voorgeschreven bij de dezerzijdscho
aanschrijving van 8 October 1914, Afd. Dienst
plicht No. 290 L. (R. M. 1914, blz. 806), ten
aanzien van de dienstplichtigen niet te worden
gedaan, indien het geldt een verlof, hun ver
leend tot herstel van gezondheid.
Bij verlof tot herstel van gezondheid hobt
gij rocht op soldij en menagegcld en gedurende
de eerste 4 dagen ook mobilisatie-toelage. Zie
de oorrespondentie-rubriek in ons blad van 14
November No. 195. Rod.
A. de H„ Weert. Uw compagniescomman
dant had in deze het volste rech't om de 4
dagen, welke gij extra genomen hobt, van uw
verlof in to houden, en bovendien u de reiskos
ten van de terugreis te laten betalen. Red.
W. A.„V., Tilburg. Wij geven u niet veel
kans van slagen om bij de militaire slachterij
te Rotterdam geplaatst te worden. Gij kunt
echter eene poging wagen door een verzoek
schrift, langs den hierarchieken weg, aan den
hoofdintendant van het leger te 's-Gravenhago
in to dienen. Rod.
J. v. d. K., Den Hout. Omtreut het geval,
waarin gij verkeert, staat feitelijk niets voor
geschreven. Wij raden u aan uw verzoek in te
dienen bij den burgemeester van de plaats,
Waar gij als milicien staat ingeschreven. Is deze
plaats Utrecht, en wordt daar niet op uw ver
zoek ingegaan, dan raden wij u aan een be
zwaarschrift in te dienen aan de Oommissie van
voorlichting in zake bezwaarschriften wegens
vergoeding aan kostwinners' voor de provincie
Utrecht te Utrecht. Red.
J. J.. Hoorn. Wij vermeonen, dab als de om
standigheden heb noodzakelijk maken, gij aan
spraak kunt maken op vergoeding wegens kost
winnerschap. Richt eon verzoek tot de Burge
meester van uw woonplaats. Red.
0. J. T-, Bergen op Zoom. De sterkte der
landstormlichtingen is ons niet bekend. Als hét
uwe beurt is, gaat gij ook met klein verlof,
wanneer dit echter plaats heeft kunnen wij
niet zeggen. Als gij bij de landweer overgaat,
zult gij waarschijnlijk bij het landweerbataljon
van uwe plaats ingedeeld worden. Red.
A. v. R., Breda. Er is geen bepaling, waarbij
bij 'huwelijk extras verlofdagen wordt 'toege
kend. Het is 'ter beoordeeling van uwen com
mandant, of deze u enkele dagen verlof wil ver-
leenen. Red.
J. de E., Ulvenkout. Do nieuwe regeling der
verloven kunt gij vinden in do L.O. 1915 deel
B No. 305, hieruit volgt vanzelf dat de vroe
gere regeling van 18 wat in deze regeling
10 .geworden is, vervallen is. Red.
G. 8., Oudenbosch. Wij verwijzen u naar
do volgende bepalingen van de (militie-) en
land weer-ins tractie
1. Voor de uitbetaling geldt in het -alge
meen, dat de vervaldag der vergoeding tevens
de betaaldag (eersto betaaldag) daarvan is en
dat de betaaldagen door den burgemeester aan
belanghebbenden worden bekend gemaakt.
Deze bekendmaking geschiedt hetzij bij schrif
telijke (of gedrukte) openbare kennisgeving,
hetzij op andere door den Burgemeester doel
treffend geachte wijze. In geval de bekend
making bij openbar© kennisgeving plaats heeft,
wordt een stuk, houdende die kennisgeving
aangeplakt op de plaats of de plaatsen, welke
daarvoor bij gemeentelijke verordening is of
zijn aangewezen, of welke, zoo zulk eene aan
wijzing niet bestaat, daarvoor in de gemeente
gebruikelijk is of zijn.
II. Als vervaldag der vergoeding wordt aan
gemerkt:
o. Voor de vergoeding, toegekend wegens
verblijf onder de w apenen van dienstplichtigen
voor de in artikel 11 der Landweerwet voor
geschreven oefeningen, - met inachtneming
van het bepaald© bij het tweed© lid van 12 en
bij 13 een der eorsto tien dagen na dien, be
stemd voor de inzending van de in 11 be
doelde opgaaf, waaruit aan den burgemeester
blijkt of, en zoo ja, over welk aantal dagen,
de belanghebbenden op vergoeding aanspraak
hebben
n andere gevallen de 6e, de 16de en de
26sto van elke maand, voor de daaraan voor
afgaande dagen, waarover de vergoeding loopt.
Kan op den eersten vervaldag om eenige reden
nog geen betaling geschieden, dan wordt, in
dien zulks niet'reeds vroeger kon plaats heb
ben, zoo mogelijk op den eerstvolgenden ver-
■aldag of anders zoo spoedig doenlijk daarna,
het van den vorigen aankomende bedrag mede
uitgekeerd. Gaat de vergoeding door van het
eeno jaar in het andere, aan geschiedt de laat
ste betaling in het jaar niet op 27 of 28, doch
op 31 December over al de dagen, die nog tot
het eindigende dienstjaar behooren.
III. Is de vervaldag een Zondag, Nieuw
jaarsdag,, Goede Vrijdag, Tweede Paaschdag,
Hemelvaartsdag, Tweede Pinksterdag, Eerste
Kerstdag of Tweede Kerstdag, dan geschiedt
de uitbetaling op den eersten werkdag daarna.
IV. De uitbetaling aan rechthebbenden, die
buitenslands verblijf houden of die zich sedert
de inzending van de in 6 bedoelde bescheiden
in eeno ander© gemeente binnenslands hebben
gevestigd, geschiedt door toezending van^n
postwissel tot het hun aankomend hedrag.Wia-
dal voor voldaan geteekend is lerug ontvan
gen het aan hen overgemaakt bewijs, inge
richt volgens het bij bedoelde instructie be-
hoorend model E. Red.
Officiers-sabel gevonden.
Op den 17 November j.l. is, door den heer
stations-chef alhier, te mijner beschikking ge
steld een nieuw-model officiers-sabel (wandel
sabel) met dragon, doch zonder koppel.
Dezo sabel zou op den vorigen dag in
Sittard zijn gevonden in een rijtuig der
lo klasse van trein 3S9 van Roermond naar
Maastricht.
Langs militairen weg heb ik reeds getracht
te weten te komen, wie de rechthebbende van
dezo sabel is, doch noch van troepen uit Maas
tricht, noch van Roermond, en daarvoor ge
legen, had ik resultaat.
In verband daarmede wil ik trachten langs
dezen weg den eigenaar te vinden, die zich
dan schriftelijk tot mij kan wenden, zullende
alsdan do toezending door mij geschieden.
J. VRIJHOF,
Res.-Ecrste-Luitenant
.Commandant c'-w Grenswachten
te Sittard*
Koninklijk Nationaal Steuncomité 1614
Ingekomen bijdragen van militairen van 14
t/m. 20 November 1915:
Staf 3o Rog. inf. 13.81 Bemanning v.
Hr. Mb. „Heomtkerck" 28; Ver. v. Ondor-
Off. ,,Ons Belang", Amersfoort, 09.37. To
taal ontvangen bijdr. en loez. 3.399.713.07J.
Do Penningmeester
Jlir. mr. W. TH. C. VAN DOORN.
's-Graveuhagc, 22 Nov. 1915.
Excelsior.
Sergeant A. Werkcma schrijft on» uit
Brakcl
Eindelijk dan was 't er van gekomen, dat
er voor den eersten koor, dat ©nzo o&ntine
onder militair beheer was, een gezellig avondje
kon worden gegeven, waarin het duo Do Laat
zou optreden. Dank zij liet ingrijpen van do
cantine-oommissic, verpersoonlijkt door den
res.•2e~luit. Van Beurden, is deze avond na
vele bedenkingen en overwegingen voor dc mi
litairen een aangename geweest.
Terecht werd dan ook bij het openingswoord
gesproken, dat de knoop, die eerst zeer vast
scheen, dank zij het „slijpen der bijl" mot
een slag werd doorgehakt, met het gevolg, dat
de lang verbeide avond daar was. Hoewel
slechts een dag do regeling kon worden voor
bereid, slaagden wij er in met zeer primitieve
middelen, zooals een politiekamerbrits voor 3
personen, waarvan het platform, een paar uit
gehaalde schotten van de zijwanden, daar
bij nog een paar vlaggen en enkele vlaggetjes
in verschillende kleuren, welke vroeger hebben
gediend bij feestelijk vertoon te Brakel
een aardig toonoeltjo saam te stellen.
Precies op het aangegeven uur kwam hot duo
met gevolg, waarbij de voor ons bekende
pianist Smeeliuizen do cantine binnenstap
pen. Ik moet zeggen, dat ze allen wonderwel
aan onze verwachting hebben voldaan.
De verschillende nummers, o.a. „Je bent
verloren", „Laura of de verliefde jongeling"
vielen zeer in den smaak. Niet minder heb
ben wij genoten van de coupletten: „De Onder
zeeboot", „Henkio", etc., welke voorgdragen
werden door mej. Annie Rugqr. U kunt zich
dus wel voorstellen, dat telkenmale werd ge
applaudisseerd, welk applaus het toppunt be
reikte toen het nummer van den „Oppasser van
den Luitenant" ten gehoore werd gebracht.
Nadat het bier van het tooneel was verdwe
nen en ook het duo Do Laat het laatste num
mertje had gegeven, verdwenen de manschap
pen om hun ledematen van do vermoeienissen
van den dag uit te laten rusten. Een gezellig
kringetje bleef nog een wijle toeven om nog
eens te drinken op den goeden afloop en nu
bleek bij het aanspreken van een sherrvflesch
gevuld natuurlijk, dat er maar zeven glaasjes
waren. Maar in do vreugderoes waarin we wa
ren, redden wij ons door telkens do glaasjes
om beurten rond te laten gaan. Ook dit alleen
bracht reeds eenige grappige momenten in
ons anders zoo eentonig en vervelend solda
tenleven. Na alle wederwaardigheden heeft
deze avond ook nog vruchten gedragen, n.l.
er zal met eigen krachten een tooneelclubje
worden opgericht onder den naam van „Armoe
zoekt list". Wij hopen dat het woord boven
dit epistel geplaatst bewaarheid zal worden,
met een beetje goeden wil kan er veel gebeu
ren.
Dus. strijdmakkers, slaat de handen ineen en
beproeft eens wat ge kunt, dan hebben we
zeker het resultaat, waarvoor dit stukje is
geschreven. Dan kunnen wij zeggen en met
recht „Excelsior".
Uit Harderwijk.
Mil. sergeant W. van Leening schrijft ons:
Dinsdag 23 Nov. gaf de nog slechts enkele
weken bestaande militaire tooneeldub „Ons
Genoegen" haar eerste uitvoering in de can
tine van de oude kazerne te Harderwijk. Op
gevoerd werden: „Lichtvaardig oordeel", too-
ncelspel in drie bedrijven, en „Joerisse de Von
deling", klucht in 1 bedrijf.
Gezien den korten tijd van voorbereiding, ge
zien de gebrekkige middelen, waarover de'spe-
lers beschikten, mag deze eerste uitvoering in
alle opzichten uitstekend geslaagd heeten. Het
tooneel o.a. was samengesteld uit eenige tafels
en banken van de soldatenkamers en enkele
zelf gefabriceerde decors. Toch maakte het ge
heel een prettïgen indruk. Dat niettegenstaan
de deze hinderpalen de uitvoering zoo'n schit
terend verloop had en wij ons dien avond kos
telijk geamuseerd hebben, is niet het minst te
danken aan het vlotte, pakkende spel der me
dewerkenden. In 't hijzonder zij hier de mooie
vertolking van de dafnesrol uit „Lichtvaardig
Oordeel" genoemd. Een welverdiende bloemen
hulde uitte onze dankbaarheid jegens liaar.
Ook de andere spelers, zonder uitzondering,
verdienen een woord van dank voor hun presta
ties. Werkelijk, het geheel overtrof ons aller
verwachtingen. Het lieeft ons voor een ©ogen
blik de niobilisatiemïsère doen vergeten.
Laat het voor hen, die, evenals wij, in een
van de uithoeken van ons land, deft langen,
langen winter moeten doorbrengen en weinig
afwisseling in hun eentonig leven hebben, een
aansporing zijn, ook do hand eens uit de mou
wen te steken en te trachten, den suffen geest,
die zich langzamerhand.van ons moester ma
ken wil, af te schudden.
Vórmt tooneel-, zang-, gvmnastiekclubs enz.
enz. ..Ons Genoegen" heeft laten zien, wat
mogelijk is. Heusch, wie wil, die kan!
Depot Bat. II Inf. Brigade.
Mil.-korp. P. C. M. Bovendeert schrijft ons:
Woensdagmiddag werd door de heide o.o.
instructeurs, do korporaals en manschappen
der opleiding voor mii. sergt v/h. Depótbatt.
der lie inf. brig, een aardige verrassing be
reid aan den scrgt.-instructeur Machielse, die
in het huwelijk was getreden en nu terug was
gekomen van verlof. Door onderlinge vrijwil
lige bijdragen had men een prachtig 6choor-
steengarnituur aangeschaft en om dit, met
een toepasselijk woord te overhandigen, had de
opleiding zich, even voor den aanvang der les,
gezamenlijk opgesteld.
Bij de binnenkomst van sergt. Machielse, die
an niets wist, werd hij door den oudsten kor
poraal der opleiding, namens de leerlingen
met een kort woord toegesproken en werd hem
het geschenk overhandigd. De sergeant-in
structeur v. d. Woude nam daarop nog het
woord en sprak zijn collega in kernachtige en
warme bewoordingen toe en gezaagde van den
goeden geest on de goede verstandhouding tus-
schen collega's en leerlingen onderling.
De sergeant Machielse dankte ook namens
zijne echtgenoote in korte en welgekozen woor
den cu was zichtbaar aangedaan.
Het was een korte en eenvoudige plechtig
heid, zonder veel ceremonieel. De sergeant zal
er ecliter nog dikwijls in zijn leven aan terug
denken, omdat hem, duidelijker en oprechter
dan in veel woorden hier door zijn collega's en
leerlingen door daden is getoon'd dat wij
hem allen warme en onverdeelde sympathie toe
dragen.
Moge deze degelijke opleiding pok vele dege
lijke onderofficieren vormen, en voortbrengen.
Uitvoering voor tie militairen- van het
Zevende Regiment.
Mil. T. E. Kremer, 3-IU-7 Reg. Inf.,
schrijft on3
Voor een uitverkocht huis werd Maandag jl,
een uitvoering door en voor militairen gegeven,
georganisoerd door het comité voor ontspan
ning a-oor militairen van het zevende regiment,
Om acht uur nam de voorstelling een aanvang
en de voorverkoop van kaarten was zoo enorm
geweest, dat, toen om zeven uur de deur open
ging, de zaal al direct voor driekwart gevuld
was en nadat het eerste nummer was afgewerkt
mochten de medewerkers zich ook in de belang
stelling van hun regimentscommandant ver
Ken kijkje achter 't froDt wordt ons hier gegund, en wol op hot zoo well>okendo
Doberdo-plateau, aan 't Oostonrijkeche front, waar roods van Mei hardnekkig wordt
gestreden. Op onsjplaatje is van strijden echter goen sprake. Zooals we reeds zeiden,
we zijn achter het front en de mannen, die daar hun werk hebben, zijn heel vreed
zaam aan den arbeid. De belangrijkste daaronder zijn natuurlijk de. koks, en hen zien
wij hier dan ook vooral in de weer. Straks komen de mannen, die uit de vuurlinie
zijn afgelost, on zij brengen in den regel een heel gezonden eetlust mee.
heugen. Jammer dat in een paar nummer» \'óór
do pauzo do electromotor, dio door ga« gedre
ven wordt, verderen dienst weigerde, daar do
gasfabriek niet voldoende gas kon ontwikkelen,
doch dit ongeval verminuerdo geenszins do
goede stemming onder de aanwezigen.
Terwijl do stafmuzikant Van Helden een
vioolsolo gaf, ging het licht uit en binnen
weinige seconden stond hij in volslagen duister
nis. Alhoewel in de zaal eenige consternatie
ontstond, beëindigde hij meesterlijk z'n spel,
hetgeen hom een geweldige ovatie bezorgde. De
kaarsen op do piano werden ontstoken, do
muzikanten gaven een paar populair© moppen,
toen do eigenaar der zaal met ontsteld gezicht
binnen kwam. Dezo wist ook reeds van het ge
val af en daar hij de aanwezigen niet gaarne
tolourstelde, liet hij een twintigtal kaarsen
aanrukken, die, bij wijze van voetlicht, voor
het tooneel ontstoken werden. Nu kon ten-
rninsto hot hoofdnummer, de t'-énbedrijcige
kluoht „Die verwonscht© eerepostjes" doorgaan
en na een kwartier gepauzeerd to hebben, werd
het doek opgeheschen.
De hoofdinhoud is do geschiedenis van een
burgemeester, die door de elite van zijn dorp
met eerebaantjes wordt overladen, en door de
drukte z'n schoonzoon, dien hij in geen tien
jaren gezien heeft, voor een boef, waarvan hij
jnist het signalement ontvangen hoeft, houdt,
en hem veertien dagen, om den anderen dag te
water en te brood toedeelt, terwijl oven daarna
de boef opkomt en hij dezen voor z'n schoon
zoon anziet. Do boef ontsnapt natuurlijk. Dit
wordt gemerkt en als de schoonzoon in boeien
wordt binnengebracht om een verhoor t© onder
gaan, komt alles aan hot licht. De reserve
sergeant Gans was als do burgemeester geheel
zichzelf. In een rol, die niets met het stuk to
maken heeft, trippelde de res.-sergeant Schüler
als de zwevendo onschuld over do planken. Ver
dere medespelenden waren de miliciens Cauve-
rien, Miehels, Stoets, Brettschneider (als de
schoonzoon) enz.
Vóór de pauze gaf de milicien Cauverien, die
wel het grootste aandeel in de uitvoering had,
„De werkstaking", dramatische schets van
Francois Coppée. Zijn spel viel als dilettant
zeer te roemen. Tot slot noem ik nog den staf
muzikant Van den Hoek als xvlophoon-virtuoos.
De regie was goed, do aankleeding niet slecht,
de décors lieten veel te wenschen over. De deur
der kamer b.v. draaide als een tourniquet
wanneer iemand in of uit moest.
lederen Vrijdagavond wordt een herhaling
van het gespeelde van Maandagavond gegeven
en het comité, dat de avonden organiseert,
hoopt op een blijvende belangstelling en mede
werking van de militairen en burgers, opdat
menige winteravond op aangename wijze kan
worden doorgebracht. En do eerste avond was,
trots de invallende duisternis, een jovele.
Maak Jezus Koning!
Mil. v. d. H. schrijft ons uit 's-Gravenhago
Bovenstaande woorden werden eenige jaren
geleden, door een bijeenkomst van jong© man
nen, door de heele wereld getelegrapheerd. On
gelukkig heeft men toen den raad, welke in dit
telegram lag opgesloten, niet zoo gauw in 't
algemeen opgevolgd. Want, was Jezus Koning
van een ieders hart gen-orden, gewis Augustus
negentienhonderd en veertien, zou niet zoo
bloedig begonnen zijn. Tot bier toe zijn wij ge
lukkig nog gespaard gebléven voor de ver
schrikkingen van den oorlog. Mocht het wel
noodig zijn, dat we onze KoniDgin en Vader
land verdedigen moeten, wat zullen we dan
nog doen zonder Jezus den Koning? Zeker is
het wel niet, dat dit noodig zal zijn, maar wel
zal een ieder onzer, hetzij vroeg of laat den
doodsstrijd hebben te doorworstiden. Gelukkig
dan degene, die Koning Jezus in de gelederen
hebben. Iedere hinderlaag gelegd door koning
Batan zal op zijde geworpen 'worden, totdat
men in 't Hemelsch Koninkrijk is aangeland.
Wapenbroeders, die Jezus nog niet kennen
als hun Koning, kiest Hem heden voor het to
laat is. Hij zal u dan, op den dag der dogen,
herkennen als ziin onderdaan c-n zeggen: „Ga
in, in de vreugde uws Heeren". Dus, trouwe
makkers, die zoo goed uw plichten waarneemt
voor Koningin en Vaderland, twijfelt nietJan-
hart nu reed:
ger maai
den Koning.
aan Jezus
v. d. H.
De wintercursussen.
Uit lull en t Vaal ontvangen wij
onze leergrage lezers een schrijven, waarin zij
het betreuren dat zij hoofrei men zich heeft
opgegeven nog niet voor den v,intercursus
zijn opgeroepen. .Mr-n heeft daar het begrijpe
lijke en tc wnardeeren verlangen om met meer
kennis straks in de burgermaatschappij den
strijd om het bestaan te kunnen voortzetten.
Zooais onze lezers weten bestaat te 's-Gra-
venhage het bureau voor ontwikkeling en ont
spanning der gemobiliseerde troepen, onder lei-
ding van generaal-majoor Kleinhens. Via dit
bureau zal men er du» vrij zeker in kunnen
slagen om ook te Tuil r-n 't Waal aan
leerverlangens tegemoet te komen.
Uitvoering voor do Militairen te Klaaswaal.
Men meldt ons:
De humorist August dc Laat gaf dezer dagen
een uitvoering in de nieuwe loods te Klaas
waal, met medewerking van mejuffrouw
Rugcis, concert-zangeres en de heer bineehuij-
zen, pianist. Zijn nummers vielen zeer in don
smaaker schoen na elke voordracht geen
einde te komen aan het applaus. Ook mej.
Rugers behaalde met haar geschoold geluid
een volledig succes, terwijl de heer Smeehuij-
zen er de stemming in wist te houden met zijne
mooie pianonummers. Een compliment is liier
ook vooral niet- misplaatst aan de muziekver-
eeniging „De Kleigalm", die eveneens zeer
mooio muzieknummers ton gehoore bracht.
Aan 't dot werd door den commandant een
woord van dank gesproken aan allen, die had-
don medegewerkt tot hot welslagen van dezen
gezel li gen avond.
Iets nieuws.
Mijnheer de lïcdactcur!
Verzoeke beleefd voor onderstaande een
plaatsje in Uw veelgelezen blad. Bijvoorbaat
mijn hartelijken dank.
Aan verschillende Amerikaansche fabrieken
bestaat- een instelling, welke wij zouden kun
nen noemen: een opmerkingen-bus. Ook aan
een grooto Nederlandsclie maehin^abriek be
staat zoo'n instelling: welke hierop neerkomt
dat ieder, aan die zaak verbonden, opmerkin
gen kan maken welke z.i. verbetering ten ge
volge kunnen hebben, indien ze worden aange
nomen.
Een commissie beoordeelt de ingezonden op
merkingen gohoe! onpartijdig; hetwelk ook
niet anders kan, daar do naam van do inzen
der hun onbekend i«. Wordt d<» opmerking
prijswaardig geoordeeld, dan maakt de inzen
der zich bekend, en ontvangt zijn bolooning.
lots dergelijks zou m i ook goed kunnen wer
ken in onze zaak,, n.l. hot Nederland'-dio
leger.
Het zal, dunkt mij, niet zeldzaatn voorkomen
dat een gewoon soldaat een goed© gedachte
heeft over een of ander; maar dat valscho
schaamte hom weerhoudt zijn meening aan zyjn
chefs kenbaar te mnken.
B.v. iemand meent verbetering to kunnen
brengen in de rielitmiddolen der kanonnen, of
wel aan de inrichting van loopgraven, sclinil-
plaateen enz. Men zal nnj antwoorden:
„Hiervoor hebben wo toch onze officieren".
Alle respect voor hun kennis; maar aan do
hierboven bedoelde fabriek is het toch meer
malen voorgekomen, dat een gewoon werkman
verandering bracht in do constructie van rrm-
ehinedeelen, waaraan bekwame ingenieurs niet
hadden gedacht.
Nu etel ik me een dergelijke regoling in ons
leger aldu3 voor. Er wordt een ooxnmisrio be
noemd, bestaande uit officieren van alle wa
pens. wclko op geregelde tijden bi/- n komt
om over de ingekomen opmerkingen to oordoe-
jen. Deze opmerkingen zouden dun door don
inzender rnefc een schuilnaam moeten worden
geteekend. Meent do commissie dat ze voor uit
voering vatbaar is, dan vraagt zo b.v. in „Do
Soldatencourant" den naam van den inzen
der.
Aanbevelenswaardig zou het zijn om voor
goede opmerkingen, premies beschikbaar te
stellen. Aan de moergenoemd© fabriek hier to
lande is do hoogste premie 100.
M.ï. zal men er twee dingen mee bereiken
Ten eerste de goede gevolgen, verbonden aan
do uitvoering der opmerkingen, en ten tweede
zal men wat meer loven brengen in onze sol.
daten. Do een zal zijn boste beentje voorsetten
om een premie machtig to worden, do ander
zal het alleen te doen zijn om de eer.
Zoo zal men bereiken, dat veler kon nis dienst
baar wordt gemaakt voor het Vaderland.
Hopende dat ik binnenkort een „opmerkin
gen-bus voor dep soldaat" zie geboren worden,
teeken ik met de meeste hoogachting.
Uw Ed. Dw. Rr,
X.
Avond bezigheid.
Mil. Brouwer zendt ons hot volgende raadsel;
12 letters is mijn geheel en is een gebouw in
Nederland.
8, 2, 11, 3 is een jongensnaam.
12. 5, 2, 1, 11, 10 is een land in den \>rlog
betrokken.
6, 7, 10, 3, 2 ia een werktuig ter ontwikkeling
spieren.
9, 8, 4, 4, 5, 2 wordt gebruik door do brand
weer.
Oplossing volgt in No. 206.
Vrienden! waar toeft gij?
(Van Sergt. v. d. Polder.)
Somber zit ik in mijn eentje,
Op mijn kamer aan dc ace,
Peinzend over vroeg're dagen,
Over welvaart, over vree.
Starend in de enge ruimte
Breekt mijn geest zich vrije baan;
Zie 'k terug in het verleden
'tDorpje liijnsburg voor mij staan!
Ja, ik zio den 6tompen toren,
En hot Raadhuis en do gracht,
'k Zio de huizen en de schuren,
"Waar 'k mijn tijd heb doorgebracht,
'k Zie ook na een wijle tevens
Waag en Weeshui» voor mij staan,
En mij goed bekende menschen,
Eén voor één voorbij mij gaan.
Ja, ik zie de kleine kamer.
Door on» vijven toeh bewoond,
In het huis waar Liefde en Vrede,
Op een gouden zetej troont.
Ja, daar kwamen wij tezamen,
In den avond, op den dag,
Aten, sliepen, stoeiden, schertsten,
Niemand, die 'k ooit kniezen zag. -
Doch nu zit ik eepzaam. treurig,
Op mijn kamer aan de zee,
Want mijn vrienden moeeten henen,
En ik kon met hen niet mee.
Lichting 6 en lichting 7,
Lichting 8 nog bovendien
Gingen over nsiar de Landweer,
Zonder dat 'k hen weer zou zien.
En de dagen snelden henen
Maanden gingen ras voorbij;
Doch niet eene keerdo weder,
,'t Scheen men was vergeten mij.
Zelfs geen brief mocht ik ontvangen
Mot de tijding, hóe 't hun ging.
Waar ze zaten, wat ze deden,
Hoe 't hen bij de Landweer ging.
Redacteur! ik vraag aan U dus,
Plaatsing van dit hitt'lo lied,
Dan kom ik misschien te weten,
Wat met hen toch is geschied.
Ja, dan durf ik te vertrouwen,
Dat door de Soldatenkrant.
Aangeknoopt en dus hersteld wordt
Een losgesprongen vriendschapsband.
Katwijk a. Z. Dc kleine
Kinderklacht.
(Van mil. sergt. A. Barielen.)
De gure winter staat voor de'deur.
Hij dreigt weer mot zijn barre tijden,
Berooft de natuur van pracht en geur,
En verwekt weer bittor lijden.
Voor de gegoeden ook vreugde on pleizicr,
Voor do armen verdriet alleen
Ziet men de rijken 's winters genieten,
Voor d' armen vloog dat alios heen.
Voor ons suist steeds de ijs'go wind,
Snerpend door do naakte hoornen,
Zoo fluistert menig armenkind
Och, mocht weer spoedig de zomer komen.
En toch, zoo denkt het dan ook weer,
Ik heb geen recht, tot klagen
Ik heb mijn beide ouders nog,
Mijn troost in deze bitt're dagen.
Hoeveel kinderen, wier dapp're vader
In decz' krijg voor 't land zijn leven gaf,
En wier van toen af kwijnende moeder,
Hem weldra volgde in het graf.
Ginds zwaait men de wapens en verwoest do
landen,
En strijdt met ontzenuwenden geest en handen,
'n Orkaan van kreten brult rustloos steeda
doér,
Bruisend, spattend, .ak!üg voor ;t gehoor.;