No. 199.
Woensdag 24 November 1815
Orgaan voor Leger en Vloot.
Oorlogsnieuws.
STATER-GENERAAL.
Ons Oorlogsdagboek.
electrische ondeifarcek.
TWEEDE JAARGANG.
SOLDATENCOURANT
ADRES DER REDACTIE EN ADMINISTRATIE PALESTRINASTRAAT IQ;
AMSTERDAM. DIT BLAD VERSCHIJNT DRIEMAAL PER WEEK. LOSSE
NUMMERS VOOR MILITAIREN 1 CENT, VOORBURGERS 3 CENT, ABONNE
MENT VOOR MILITAIREN 0.75, VOOR BURGERS ƒ1.50 P. DRIE MAANDEN
Voor Advononn;;n wende nun ziuh tot het Alp. Advertent:e-Buienu KOL'MA Cd,
Heeren pracht Amsterdai::. tot de Drukketjj „Jacob van Campen" N.55. Voorburgwal
234-240 .Keizerrijk 9) Amsterdam of tot ouzo Administratie, Palesu-in&fttraat 10
Amsterdam. Prijs der AdvettentiC-n per repel .'10 cent. By abonnement rednctle
Op het Servische oorlogsterrein worden we hier verplaatst, niet echter midden
in het gevecht. We zien niet meer dan een Servische patrouille, die een spoorweg
brug bewaakt Een wachtpatrouille dus, die zeker een aanstormenden vijand niet
zou kunnen tegenhouden, doch die achter zich een legermacht heeft, welke oprukt,
als er voor de brug of den spoorweg gevaar dreigt. Bruggen en spoorwegen zijn in
den oorlog de belangrijkste punten, zoowel voor een opmarsch als voor een terug
tocht, Daarom worden zij ook steeds het best bewaakt.
Geen auciieniie.
'•üjkena bericht iü de „Staatscourant"
.t Donderdag a.s. door den Minister van
dog geen audiëntie verleend.
TWEEDE KftMER,
Staatsbegrooting voor 1916.
Hoofdstuk VIII, O o r 1 o g.
Voorloopig Verslag.
Verantwoordelijk li ei d van den
Minister. Minister en Opper
bevelhebber.
Bij de bespreking van 's ministers beleid ver
klaarden verscheidene leden van oordeel te
zijn, dat er geen reden is, waarom die bespre
king zich niet, evenals in normale tijden,
over de militaire aangelegenheden in haar vol
len omvang zou uitstrekken. De omstandig
heid, dat land- en zeemacht zijn gesteld onder
een opperbevelhebber., kan, naar zij meenden,
de verantwoordelijkheid van den minister tegen
over de Staten-Generaal in geen enkel opzicht
beperken of wijzigen.
Zeer vele leden spraken ernstigen twijfel uit
of er wel reden bestaat, den opperbevelhebber
in de tegenwoordige omstandigheden met zoo
groote bevoegdheden te beklee-
den en bekleed te houden als
waarover hij b 1 ij kb a ar beschikt.
Wordt een mobilisatie spoedig gevolgd door
deelneming aan een oorlog, dan kan het geen
bedenking wekken, dat ook reeds vóór het uit
breken van. den oorlog aan den opperbevelheb
ber zeer ver reikende bevoegdheden worden
toegekend en. aan zijn beleid zeer veel wordt
overgelaten. Maar, ,de zaak staat-anders, wan
neer de mobilisatie hééft geleid tot een blij-
venden toestand van gemobiliseerd zijn zonder
oorlog, van afwachten. Dan is er veeleer aan
leiding, verhoudingen in het leven te-roepen,
die niet gebaseerd zijn op oorlogstoestand, maar
passen bij het eigenaardig karakter, dat ds
buitengewone omstandigheden allengs verkre
gen. Er bestaat dan geen reden meer om den
opperbevelhebber met zoo exorbitante macht
toegerust te laten
Overigens wenschten vele leden omtrent
de verhouding van den minister
totden opperbevelhebber nader te
worden ingelicht. Zij drongen aan op orerleg-
g.ing van de aan den laatste verstrekte instruc
tie. Men had vernomen, dat de regeling der
bevoegdbeden weinig doelmatig is en dat daar
aan dö wrijving is toe te schrijven, die tus-
schen de bureau's van den opperbevelhebber er
het departement telkens schijnt voor te komen.
Bol ei cl
den minïste
68ste week.
Van 15 tot 22 Nov.
'\5 Nov. De Pooische universiteit en de
Technische Hoogeschool worden
Winston Churchill verdedigt
in het Lagerhuis zijn arbeid als
minister van marine.
De Russische legatie te Tehe
ran maakt bekend, dat de Russi
sche regeering besloten lieeft een
einde te makon aan de Duitsche
propaganda in Perzië.
De nieuwe Duitsche gezant, graaf
Wolff von Metternich, is te Kon-
Btantinopel aangekomen.
De Fransdie. minister zonder
portefeuille Denys Cochin komt
te Athene aan.
De Engelsche regeering houdt te
Liverpool en Newcastle 90 Griek-
sche schepen vast.
Do Engelsche eerste minneer,
de minister van bui Ionian-ische
zaken, de eerste lord van de ad
miraliteit en de minister van mu
nitie zijn, vergezeld door mari
tieme, militaire en diplomatieke
adviseurs te Parijs aangokomen
om overleg te plegen met de
Fransche regeering.
Het Engelsche hospitaalschip
„Anglia" loopt in het Kanaal op
een mijn en vergaat. Van de 385
personen, die aan boord waren,
werden er ongeveer 300 gered
door een patrouillevaaltuig.
In de haven van Marseille
worden geen goederen meer aan
genomen ter verscheping naar
Griekenland.
De Amerikaansche ambassadeur
te jWo&neft ontkent, dgt de chuk-
Verscheidene leden waren va,n oordeel, dat
heb beleid van d'en mini-ster nu gedurende veer
tien maanden, van bet begin der mobilisatie,
aan den dag gelegd, in vele opzichten, zoowel
wat hoofdpunten als meer ondergeschikte za
ken betreft, is te kort geschoten. Hun grieven
betroffen het bezwaar, dat de huidig
militaire maatregelen niet b.
ter aanpassen aan de tege nw o o r-
dige omstandigheden; dat de plaat
sing dor troepen niet doelmatig is; dat niet
gebruik wordt gemaakt van de in het leger
aanwezige krach-ten, en de verdere onderwer
pen, die in dit Verslag worden besproken.
Sommige loden voerden aan, dat huns in
ziens het legerbestuur blijkt niet te handelen
naar één streng doorgevoerden gedachtengang.
Vele der getroffen en gehandhaafde maatrege
len gaan uit van do gedachte, dat onze weer
macht moet voorbereid zijn op een vijandelijke
overrompeling. Maar het is aan den anderen
kant niet twijfelachtig, dat het geheel der ge
troffen voorbereiding niet bebeerscht is door
le gedachte dat men aan een plotseling opko-
nende overrompeling het .hoofd zou moeten
■icden.
.Men droDg er op aan, dat de Regeering met
>eslistheid haar standpunt bopale. ïs zij inde.r-
'aad van oordeel, dat wij steeds op een tijd tot
oorbereiding mogen re-keuen, dan zonde zij
ion deel der troepen met verlof en verhaaste
le opleiding van den landstorm door die ook
-klere dan in de depóts te doen plaats vinden.
Onderscheidene leden uitten gedachten, die
n dezelfde richting gingen. Men betoogde, dat.
ut de gemobiliseerde toestand zoo lang üunrt
ten gevolge van het min oi' meer sleepeud ka
rakter, dat de strijd in het Westen van Europa
heeft aangenomen, de taak der Regeering,
vergeleken bij het vorige jaar, toon de oorlog
uitbrak, in wezen is veranderd. Handhaving
van den toestand, zooals die, onder het dreigen
van onmiddellijk gevaar, in don zomer van
1914 in het leven is geroepen, is niet moer
noodig en brengt zoo ontzaglijke bezwaren
mede van inwendigen aard, met name zoo
gr.oote gevaren van moreelen en economischen
achteruitgang van een groot deel der bevol
king, dat men verplicht is daarvan af te zien.
Er moet gezocht worden naar een oplossing,
die aan die bezwaren op meer afdoende wijze
i dan de tot dusverre in pract-ijk gebrachte mid
delen tegemoet komt.
I Al te veel hebben totdusverre overwegingen
van zuiver militairen aard zich doen gelden
thans moet aan overwegingen van anderen
aard meer beteeken is worden toegekend. De
Regeering is in dit opzicht in de opvatting
en vervulling van haar taak te kort geschoten
de Minister heeft, meende men, niet dat beleid
getoond en die kracht ontwikkeld, die men
van hem had verwacht.
Verscheidene dezer leden meenden, dat, in
verband met de veranderde omstandigheden,
een geheel nieuw plan van mobilisatie had
moeten zijn opgemaakt, waarin alleen voor de-
grensbewaking en voor de bezetting van de
meest bedreigde punten troepen waren te be
stemmen en dat overigens zou moeten steunen
op maatregelen, beoogende de naar huis
zonden troepen ingeval van plotseling opdoe
mend gevaar zoo spoedig mogelijk ter beschik
king te hebben op die plaatsen, waar zij noodi;
zouden zijn.
Voor zoover de Regeering wegzending vai
troepen in het groot onmogelijk licht, behoort
zij in elk geval, zoo nood'ig door een andere
organisatie, door het verleenen van langdurige
individueele verloven op groote schaal naar
een aanpa-ssing aan de gewijzigde omstandig
heden te streven. Een uiterst belangrijk punt
is de legering va.n de manschappen zooveel
mogelijk op die plaatsen, die voor elk liun-ner
het gunstigst zijn gelegen om zicii in den vrijen
tijd aan hun zaken en aan hun gezin te kun
nen wijden. Van den beginne heeft het leger
bestuur ten aanzien van dit punt niet de
medewerking verleend, die het had kunnen
versohaffen.
Leger beheer.
Wat het legerbeheer betreft, meenden som
mige leden, met alle waardeoring van de be
kwaamheden van den opperbevelhebber, dat
deze, en onder hem ook de commandant van
het veldleger, te veel geïsoleerd
blijft van hot leger. Persoonlijk ver
keer, gedacktenwisseling met de verschillende
bevelhebbers, schijnt slechts bij hooge uitzon
dering plagts te hebben. Geen van deze beide
autoriteiten houdt zich geregeld, door per
soonlijk bezoek, van de toestanden in het leger
op do hoogte.
Eenige leden meenden het isolement van den
opperbevelhebber, waarvan hier sprake is, te
moeten toeschrijven aan de overlading
m q t_ werkzaamheden, welke het ge
volg is van do combinatie van het opperbevel
met de leiding van den generaion staf. Elk
van deze beide function eischt do geheele per
soonlijkheid van dengeen, die haar vervult.
Deze leden meenden daarom aan de regeering
in overweging te moeten geven, het opper
bevel en de leiding van dengene-
ralen staf te splitsen en de laatste
hpot de „Ancona" beschoot, na
dat het echip gest-opt had of de
reddingbooten onder vuur nam.
De Engelsche ministers kee-
ren, na verschillende conferen
ties te hebben gehouden, naar
Engeland terug,
Telegrammen uit Perzië mel
den, dat de Turksche, Duitsche
en Oostonrijksche gezanten Te
heran verlieten.
De Engelsche hulpkruiser „Para15
wordt aan de N.-Afrikaan»che
kust door een Duitsche torpedo-
boot in den grond geboord.
De Bulgaren bezetten den Ba-
boenapas, waarmede do weg naar
Prilep en Monastir geopend is.
De Engelsche regeering spreekt
beslist de geruchten over onlusten
in Britsch-Tndië tegen.
Do Sjah besloot te Teheran te
blijvende vriendschappelijke be
trekkingen met Rusland zijn her
steld.
De Italiaansche regeering deelt
den Amerikaanschen bassa-
deur mede, dat er geer- nwij
zingen zijn voor het ver:. ._-eden,
dat de duikboot, waarvan de
Ancona" het slachtoffer werd,
-geen Oostenrijksch vaartuig zou
zijn.
De E-ntente-mogendheden
dringen bij Griekenland aan op
een duidelijker omschrijving ®van
de houding van dat land.
De Duitschers bezetten Novi
Bazar.
Italië verklaart geeu afzon
derlijken vrede te zullen sluiten.
Lord Kitchener hield te Athe
ne met den Koning en den mi
nister-president langdurige con
ferenties en vertrok daarna met
onbekende bestemming.
Door JAN FEITH.
De voorzichtige man gaat niet over één
nacht ijs, of, om beter in de lijn der beeld
spraak te blijven: men trekt geen nieuwe on
derbroek aan, indien men het stop-contact,
waarvan dit kleedingstuk voorzien is, niet
vertrouwt.
De geheele Duitsche pers heeft met ver
blijding het bericht onlangs gepubliceerd,
dat voortaan de Duitsche soldaten in de
loopgraven niet meer aan koude beenen be
hoeven te lijden, dank zij de uitvinding
van een vaderlandschen electrotechnicus,
tevens luitenant bij de genie, die met behulp
van een Duitscbcn professor (natuur
lijk de eleetri"k verwarmde onderbroek
schiep. Dit berichtje, oorspronkelijk gepu-
pliceerd door het tijdschrift „Das" Miïitar-
Sanitats-wesen", maakte melding van een
onderbroek van iets meer dan normaal ge
wicht (a propos, wie onzer woog er ooit zijn
onderbroek?), doorweven van soepele, docb
stevige electrische verwarmings-draden
door middel van een stop-contact, juist als
bij het aansteken van ons electrisch bureau
lampje, amice! voert men uit gindschen
transformator den electrischen stroom toe.
een heel geringe van 30 tot 50 volts, des
noods op te voeren tot een sterkte van
250 watt.
Over de geheele wereld verspreidde zich
met electrische snelheid het bericht van deze
militaire uitvinding, want nietwaarhet
moesten voornamelijk de overal vechtende
soldaten zijn, die er, nu de winter zoo snel
intrad, de verwarmende voordeelen van
zouden genieten. De Fransche pers sloeg een
smal enden -toon aan; de Engelsche pers zette
zich aan het kosten berekenen en de Ameri-
kaansche pers wees met haar bekende be
scheidenheid, c® de kraphteipsteljatis jan.
te leggen in de handen van een bekwaam opper-
officier, die zich aan deze taak geheel zou
hebben te wijden.
Verscheidene leden hadden met bevreemding
gezien, dat in do afgeloopen maanden wei
nig groote oefeningen met de
troepen zijn gehouden.
Het had do aandacht van sommige leden
getrokken, dat in het personeel van do hoogere
bevelvoering tijdens den mobilisatietoestand
gedurende meer dan een jaar geen v e r-
wisseling heeft plaats gehad.
In normale tijden plegen, als gevolg van
manoeuvres, waarbij door de hoogere hevel-
voerders proeven van bekwaamheid worden
afgelegd, geregeld wijzigingen in do bezetting
der hoogere commando's voor to komen. Dit
jaar bleven deze achterwege.
Militie, 1 a n d w eer en land
storm. In do eerste plaats werd door som
mige leden de vraag gedaan, of in den loop
der mobilisatie uit do manschappen, die aan
het leger zijn toegevoegd door de nieuwe,
buitengewoon sterke lichtingen, reserve-
regimenten zijn gevormd, en,
zoo ja, hoeveier Deze leden verklaar
den dat zij liever zouden hebben gezien, dat
die toevoegingen' hadden geleid tot het naar
huis zenden van gelijke aantallen landweer
mannen.
Overigens werden omtrent do werking
van de wet tot uitbreiding van
den landstorm inlichtingen gevraagd.
Men vroeg naar de" 6terkte der opgeroepen
lichtingen en naar de plannen der regeering
met betrekking tot do wegzending van land
weer li chtigen.
Nogmaals werd, op gronden van billijkheid,
gepleit voor gelijkstelling, wat het
wegzenden mot verlof betreft,
van deouste militielichtingen der bereden troe
pen met de oudste landweerlichtingen.
Geest in hot lege r. Vrij algemeen had
men den indruk ontvangen, dat, in aanmer
king genomen de zeer moeilijke omstandighe
den, waaronder gediend worde, over den
ge es tonder do manschappen niet
valt te klagen. Eenige malen hebben
zich echter ernstige gevallen van insubordinatie
op groote schaal voorgedaan. Verschillende
leden zouden daaromtrent gaarne worden inge
licht; in het bijzonder vroegen zij naar de uit
komsten van het onderzoek, door den minister
gelast naar de ongeregeldheden te Apeldoorn
en te Tilburg, die reeds eerder in de Kamer
ter sprake zijn gekomen.
Voorts werd opgemerkt, dat in het korps of
ficieren, dat in het algemeen ongetwijfeld valt
te roemen om zijn ijver, tact en gedrag,
enkelen zijn, die door hun getrek aa
tact en soms door bed enkel ij ke
karaktereigenschappen aan hun
minderen hot leven bijna ondraaglijk maken en
zoodoende oorzaak worden van vele straffen en
van grooto ontevredenheid. Aan het departe
ment zijn dezo ongeweïischte elementen zeer
ét-ed hekend. maar er wordt niet energiek ge
noeg tegen opgetreden.
Gevraagd werd, of het ter kennis van de Re
geering is gekomen, dat so. Ida ten heb
ben medegedaan aansmokkelhan-
d el. Is het haar bekend, dat op den 7en Aug.
j.l. door Nederlandsche soldaten zes runderen
langs de oude Turnhoutsohe Baan over de grens
zijn gesmokkeld?
(Wordt vervolgd.)
Soldatenlied.
(Van een kameraad uit Flore9, Xed.-Indië.j
Holland, vrij vaderland,
Ons lief bovenal,
Als ooit gevaar u dreigt,
Dan staan wij pal.
Komt 'svijands legermacht
Op uw gebied,
Vrees niet, lief vaderland:
Wij wijken niet.
Heeft niet der vaad'ren moed
Eens u bevrijd
Heeft niet hun heldenbloed,
Uw grond gewijd?
Holland, lief vaderland,
Wat ook geschied',
Hoe sterk ook 's vijands macht,
"Wij vreezen niet.
Eendrachtig vallen wij
Den vijand aan.
haar Niagara, waardoor hst mogelijk zou
zijn, bééldde menschheid in electrisch-ver-
warmde onderbroeken te steken.
Ook de Nederlandsche pers nam het be
richt der uitvinding over, zoo kiesch moge
lijk van de Duitsche onderbroeken gewa
gende, aangezien bet bij ons te lande geen
usance is, noch in besloten kring noch in
journalistieke openbaarheid, over dit klee
dingstuk te spreken.
Het is niet zoozeer dit loffelijke gevoel
van nationale preutschheid wat me heeft
weerhouden, aanstonds de uitvinding der
kunstmatig verwarmde onderbroeken in het
„Handelsblad" ter sprake te brengen. Eer
lijk gezegd heeft de "grens-praktijk ons ge
leerd, alles wat met Duitsche electrische
draden in verband staat eenigzins te wan
trouwen. Zoo dadelijk wilden wij dus in dé
lokkende verwarming van deze Duitsche
onderbroek niét onze redactioneels beenen
steken.
En daarom zochten wij naar een gelegen
heid, om ons technisch te laten voorlichten,
opdat wij onzen lezers geen knollen voor
citroenen, of beter gezegd: geen koude voor
een warme onderbroek zouden verkoopen.
Het interview, dat wij met een electri
schen deskundige hadden, doet ons met
alle voorzichtigheid, die in ons is, het ge
vaarlijke onderbroeken-chapiter aanroeren.
Bijvoorbeeld zouden wij al delijk met de
meeste klem onze militaire overheden wil
len waarschuwen, niet overijld de-tien- en
twintigduizend volts der nieuwe provin
ciale centrale van Noord-Brabant te mobili-
seeren ter verwarming van ons, over de
grens-provinciee verspreide veldleger.
Ik wil verklaren waarom ik deze waar
schuwing met zooveel kracht benadruk.
Over de mogelijkheid der uitvinding zel
ve kan men, ook in leeken-kringen, genist
zijn: inderdaad, een electrisch verwarmde
onderbroek laat zich zeer goed denken.
Doch zou iemand de verantwoorde?' xheld
durven aanvaarden, er onze lands-yerdedi-
.gprg ja is kleeden
En kceren uit den strijd
Met roem bcla&ii.
Holland, lief vaderland,
Dreigt, ooit de nood,
Wij zullen brouw u zijn,
Tot in den dood.
EEN KAMERAAD.
De toestand in Den reuzenstrijd.
Een telegram meldt, dat lord Kitchener
te Saloniki ia aangekomen. Dit is niet
zijn eigenlijk drx-1. dat zouden de Darda
nelles en, misschien later, Egypte zijn.
Voorloopig zou de Engelsche minister van
Oorlog, het ei va ren legerhoofd, dat in Egyp
te, in Zuid-Afrika, in Indië, gestreden en
sehoone overwinningen heeft behaald, den
strijd in Servië van meer nabij willen aan
zien. Of hij voor dit land, dezen bondgenoot,
nog iets zal kunnen doen Het blijkt vrij
twijfelachtig. Tenzij hij vergezeld ware van
een sterk leger, en dat is hij niet. Elders in
ons blad nemen wij een noodkreet op van
een bijzonderen correspondent van het Pa-
rij3che „Journal", die bij de Fransche troe
pen in Servië is. Het is een zeer ernstig tafe
reel, dat hij ophangt van den toestand. Niet
alleen heb Servische leger, ook de hulptroe
pen der geallieerden, Franschen en Engel-
schen, gaan een catastrophe tegemoet, indien
er niet spoedig, niet heel spoedig,hulp komt.
't Is hier geen quaestie meer van dagen,
slechts van uren, zegt hij, geduchte ver
sterkingen, en dadelijk of de Franschen
en Engelschen moeten zich weer insche
pen...
De berichten, die van anderen kant ko
men, zijn volkomen in overeenstemming met
dezen noodkreet. Er is van Servië maar wei
nig meer over, dab niet in do handen der
Duitschers en Oostenrijkers of der Bulgaren
is. En tegen de Servische legers, die in 't
midden des lands of in het zuiden staan,
rukken de vijanden nu uit het noorden, uit
het oosten en zelfs uit het zuiden op. Alleen
een hoek in 't zuiden en een lange strook, in
't westen, langs de Alba-neesche en Monte-
negrijnsche grens, wordt nog met zeer taaien
en heldhaftigén moed verdedigd. De Ser
viërs strijden nu feitelijk tegen vier vijan
den, want ook de Turken moeten reeds in
Servië vechten aan de zijde der Bulgaren.
Zij rijn over Dedeagatsch, een Bulgaa-rsch
gebied, het overweldigd land binnengerukt
en verspreiden rich nu over 't zuidelijk deel.
Daar mogen de Servische troepen met de
Fransche en Engelsche, nog tegenstand bie
den, die schijnt volkomen nutteloos. De
vijanden rukken steeds meer op naar het
zuiden en westen, naderen reeds Pristina en
bedreigen Monastir.
Het kan niet lang meer duren, of zij
komen aan de Grieksche grens en zullen
daarover de tegenstanders terugwerpen
Het is de vraag, of zij die grens zullen eer
biedigen. Men vermoedt van niet, en dan
ontstaan er niexiwe verwikkelingen. Want
dan zal de Grieksche regeering toch einde
lijk een besluit moeten nemen. Als de Bul
garen, naast hen de Turken, en wie weet Oos
tenrijkers en Duitschers, oprukken naar Sa-
lonilri, zullen de Grieken dit da.n ook nog
gelaten aanzien en hun onzijdigheid hand
haven? Het is meer dan een loos alarm, dat
Saloniki bedreigd zou worden, algemeen
wordt geloofd, dat Kitchener aldaar is
aangekomen om die Grieksche havenplaats
in staat van verdediging te brengen.
Met Servië zal het misschien, neen,
waarschijnlijk, weldra gedaan zijn, er
zal minder van in handen der geallieerden
blijven dan van België. Wat er dan za-1 ge
beuren, wie zal het zeggen? Zullen de geal-
Evengoed als men z'n bed met een elec
trische kruik kan verwarmen, of onder z'n
bureau een electrisch voetkleedje kan leg
gen en met het indrukken van een stop
contact ontvangen onze koude voeten de
omgezette warmte der 220 volts, welke de
gemeentelijke Centrale van Amsterdam ons
toevoert evengoed kan men zich een
Nationaal Brei-comité denken, dat in nlaats
van soldaten-sokken of militaire oor-mutsen
krijgshaftige onderbroeken breit, voorzien
van een fijn weefsel van geleiddraden. Ook
ziet de moderne electrische techniek er
geenszins tegen op, om over bijna eiken
verlangden afstand een hoogsp anningeetroom
aan te voeren, en deze op de gewenschte
plaats met behulp van een transformator
om te'zetten in een electrischen stroom van
kleine en lage spanning. De electriciens-
monteurs der genie-troepen hebben dan
slechts een geïsoleerde geleiding aan te
leggen langs een der wanden van een loop
graaf; op zooveel mogelijk plaatsen worden
vervolgens aan deze geleiding stop-contacten
aangebracht. En de soldaten met koude
beenen zouden niets anders te doen hebben
dan een electrischen draad, bevestigd aan
hun onderbroek, uit hun broekzak te halen
-en het contactstopje in de geleiding 6teken.
aldus zich zelf inschakelend. Inderdaad zal
een behagelijke warmte, hooger dan de
eigen lichaams-temperatuur, zich binnen
korten tijd, door het .electrische weefsel der
onderbroeks-pijpen doen gevoelenzelfs
als men de handen in de boven-broelrszakken
dompelt,' zal men zich electrisch de handen
kunnen warmen, beter dan door de beste
Hollandscbe wanten. In cijfers: de toe
gevoerde 250 watt per broek, zijnde
864
1/4 kilo-watt, levert 216 calorie-
4
warmte, hetgeen voldoende Ï6 om 2.16 liter
water van nul graden aan den kook te
brengen, of wel om 5 lampen van 50 kaar
sen te doen branden.
Alles .goed, tot zoovee l.het elec-
lieerden den strijd in den ooethoek van
Europa dan nog voortzetten? Kitchener
gaat ook naar de Dardanelicn, om daar
te onderzooken, beweert men, of do strijd or
zal worden voortgezet, oen onvruchtbare
strijd van velo maanden, dio duizenden en
duizenden slachtoffers heeft gevorderd, en
die totnogtoe vrijwel een mislukking is ge
weest, Er zijn stemmen, die pleiten om maar
af te zien van verdere avonturen in hot oos
ten, en die van do geallieerden verlangen,
dat zij al hun krachten inspannen om den
Duitechere op het hoofdteonee! van don
groeten strijd, in Noord-Frankrijk en Bel
gië, een bcslisscndeu slag toe te brengen.
Overal elders, waar zij strijden, hebben do
Duitsohers en hun bondgenooten groote
overwinningen behaald, zijn zij diep' in 't
vijandelijk land doorgedrongen, alleen
aan bet westerfront maken zij sedert meer
dan oen jaar niet de minste vorderingen.
Men zal dan echter veel krachtiger aan
vallen moeten doen op de Duitsche linies
dan totnogtoe. Het gaat er in Noerd-
Frankrijk en België in de laatste wek&n
bijzonder kalm toe; do berichten over het
geschutvuur en do aanvallen zijn zeer sober,
do herhaalde voordeelen van geoue be tee
kenis noch aan de eene noch aan do andere
zijde. In Rusland is het al evenzoo; er
wordt nog gevochten in 't noorden en 't
zuiden, maar de resultaten zijn zeer onbe
langrijk; blijkbaar komen noch de Russen,
noch de troepen der oentrale mogendheden
vooruit.
Naast Seme is er alleen nog de strijd
tnsschen Italië en Oorienrijk, die van eenig
belang schijnt. De Italianen behaalden
weer een succes, zooals voor eenige dagen
bij den Col di Lana, dien rij bezetten,
doch die hun weer afhandig werd gemaakt.
Thans oefenen rij de grootste activiteit uit
aan het Isonzo-frant en bedreigen daar ern
stig GÖrz. Zij naderen dezo plaats meer en
meer en moeten nu den Monte San Michele,
tien K.M. ben zuiden van Görz, hebben be
zet. De Italiaansche telegrammen vertellen
zegevierend van deze overwinning en de
Oosbemrijksche berichten geven die gedeelte
lijk toe. Indien de Italianen rich op deze
hoogte kunnen handhaven, is het volstrekt
niet onmogelijk, dat rij Görz innemen, want
met hun kanonnen kunnen zij deze stad be
strijken. Dit zal hun eohter zeer groote in
spanning kosten, want de vijanden doen ge
weldige en hardnekkige pogingen hun weer
vandaar te verdrijven. Van belang is echter
dit krachtige offensief der Italianen reeds
in dit opricht, dat de Oostenrijkers worden
gedwongen om meer troepen te gebruiken
aan dit front, die zij dus aan andere oor
logsterreinen moeten onttrekken.
SELGIÊ.
De oorlogsschatting te Brussel.
Een der correspondenten van De T'jd in
België bericht
Het aandeel van Brussel in de nieuwe oor
logscontributie bedraagt 27 millioen. Ter ver
krijging van deze som, welke aan de belang
hebbende gemeentebesturen door een consor
tium van bankiers werd voorgeschoten, is een
nieuwe belasting der geheele agglomeratie der
stad Brussel noodzakelijk. Deze belasting zal,
behoudens goedkeuring der bestendige Depu
tatie van Brabant, verdeeld worden over:
personeel, onroerende goederen, patenten en
belasting op de maatschappijen.
De gemeenteraad van Brussel heeft, in over
leg met genoemd consortium van bankiers, be
sloten, om aan do belastingschuldigen uitstel
van betaling te verleenen, tot 6 maanden na
bet sluiten van den vrede als uitersten ter
mijn.
UITSCHLANO
Beschouwingen over vrede en oorlog.
De bekende Berlijnsche hoogleeraar, prof.
Hootzsch begint ditmaal zijn wekelijksch arti-
trische gevaar dreigt listig!
En onze plicht is het, juist daarop de
aandacht te vestigen.
Wij leven in oorlogstijd do eene mensch
loert op den ander; elke soldaat staat
den vijandelijken soldaat naar het leven.
Nu stelle men zich het onheil voor, indien
een vijandelijke sluip-patrouille er in slaagt,
door te dringen tot den transformator,
waar de hoog-spanning in laag-spanning
wordt omgezet. Het simpelste monteurtje
zou bij machte zijn, dezen transformator om
te schakelen, en a id us de h cog-span nin"
direct op de electrische onderbroeken in te
schakelen...
Vreeslijk
Ik durf geen schildering fantaseeren van
de electrische ramp, welke het gevolg zou
zijn van. deze gedurfde krijgslist! Of dui
zendmaal erger waren de gevolgen dan in
ons spreekwoord aangegeven wordt omtrent
den man, die op de blaren rit.
Zoo is het aldus, dat wij in dezen mee
doogenloozen tijd, nu elke nieuwe uitvin
ding aanstonds argwaan wekt, slechts na
ampelen bedenktijd van de electrische
Duitsche onderbroek gewag durven maken,
echter tegelijk ons ernstigste woord van
waarschuwing plaatsende aan ons leger
bestuur:
,,Laat u niet bekoren door de dceze
lende warmte eener electrische onderbroek,
want weet, dat men bij het alom dreigend-
oorlogs-gevaar meer heeft aan één compag
nie met koude beenen, dan aan een geheel
regiment met electrisch geroosterde lede
maten