XIE! SOUiDATErJCOIIllAMI' van "Vriidag X9 ]>J ovember 19 15 Q
irinezaken.
Correspondents p.
HANDELSKIEKJES
A. KREYiBÖRG Go.
Uit Leger en Vioot.
i i
stormafdeeling „Almelo" overgenomen van den
reserve-le-luitenanfc dor Landweer Infanterie
J. F. Heimcl.
Tot waarnemend commandant der lo com
pagnie 's-Gravenhage van het Landstormkorps
Zuid-Holland-West is benoemd do 2e-luitenant
bij den Landstorm L. G. Roy aards Jr. in plaats
van den kapitein F. J. Oudendal, dio benoemd
is tot kapitein-adjudant van den korpscomman
dant.
Mot liet tijdelijk bevel over do le compagnie
Delft van het Landstormliorps Zuid-Holland-
West is belast do le-luitenant commandant der
Sectie Schiedam van de 2e compagnie Delft C.
G. Bremer, in stede van den le-luitenant der
artillerie van het Ned. Oost-ïnd. leger H. Th.
van Goor, dio op zijn verzoek ontheven is van
zijn tijdelijk commando over do le compagnie.
Tot vaandrig benoemd.
De milicien-sergeant W. K. Kramer
van het 7o regiment infanterie is benoemd tot
vaandrig, doch zal gedurende de mobilisatie
dienst verrichten bij dc IXe infanterie-brigade.
Naar Nederland terug,
Do officieren van administratie 2o kl. II..
M. do Groot, laatst dienende in Oost-Indië, is
per particuliere gelegenheid in Nederland
teruggekeerd.
Verschillende borichten.
Bo officieren van gezondheid bij do zeemacht
P. J. Vastcnöu cn D. A. Arents zijn aangewe
zen voor den dienst in Oost-Indië en zullen
Januari a.s. hun bestemming denvaartsch op
volgen.
Per stoomschip „Goentoer" dat op 8 Ja
nuari a.s. naar Oost-Indië verstrekt, zal een
detachement onderofficieren en minderen der
vertrekken.
36 jaren dienst.
Aan den ^chipper A. van der Kamp, in de
directie der marine te Hellevoetsluis, is de gou
den medaille voor 36-jarigen. trouwen dienst
met gratificatie toegekend.
CORRESPONDENTIE VRAGEN.
Per brief wordt niets beantwoord. De ant
woorden verschijnen dus uitsluitend in „De
Soldatencourant". Wie aparte toezending
van „Do Soldatencourant" met zijn antwoord
verlangt, sluite een postzegel van 3 cent in.
Zijn vraag wordt dan door onze administratie
geregistreerd en zocdra het antwoord gepubli
ceerd is, zondt onze administratis den vrager
het blad toe, waarin het antwoord op zijn vraag
voorkomt.
Dring9nd verzoeken wij onzen lezet-jsck de
correspondentierubriek trouw en ">rgvuldig te
lezen. Bij herhaling toch doet men ons vrager*
die reeds Vroeger en soms bij herhaling in ,.Ds
Soldatencourant" zijn beantwoord.
C. H. M. te Werkendam, le. Gij moogt niet
rechtstreeks een verzoek aan den M. v. rich
ten. Dit moet geschieden langs den hierarchie-
ken we», 2e. Ook de compagnie is in verband
met het oepa,aide op bladz. 703 11. M. 1914 (toe
lage werklieden) een onderdeel van de korpsen
der landmacht en in verband hiermede kan een
schoen-, kleermaker, enz. bij een compagnie
dienstdoende, de betrekkelijke toelage worden
uitgekeerd. Red.
J1. S. te Arnhem. De donkerblauwe lakensche
overkleeding mag tot 1 Januari 1920 gedra
gen worden Do andere donkerblauwe laken
sche kleeding tot 1 Januari 1918. Een milicien
sergeant heeft gedurende het ziekenverlof recht
op jaarwedde en 4 dagen menagegeld. Red.
B. J. te Beverwijk. De provinciale adjudant
voor de provincie Utrecht heeft, zijn stand
plaats in Utrecht. Straat enhuisuummer be
hoeft niet te worden vernield. Red.
J. A. v. d. H. Verdere pogingen om hij de
Luchtvaart,af deeling geplaatst te worden, be
hoort gij niet meer aan te wenden. Red.
H. K. te Leiden. Het verzoekschrift te rich
ten aan het Koninklijk Nationaal Steuncomité
1914 te 's Gravenhage. Red.
P. de L. te Rotterdam, le. Een ongehuwd
militair heeft hoogstens éénmaal in de 14 da
gen reoht op vrij vervoer voor rijksrekening als
aan hem op grond van de-door don Opperbevel
hebber van Land en Zeemacht uitgevaardigde
bepalingen verlof wordt verleend. In geval hem
buitengewoon verlof is toegestaan op grond
van een afzonderlijke besohikking van don
M. v. O. of van den Opp. v. L. en Z. beeft hij
tevens recht op vrij vervoer voor rijksrekonmg.
2e. Een verzoekschrift aan den Opp. v. L. n
Z. moet langs den hicrarchieken weg ingediend
worden. Do Opperbevelhebber moet 'n een
verzoekschrift^ worden aangesproken met
3,Uwe Excellentie". Red.
E. M. te Ede. Vermoedelijk zullen de tam
boers dan ook bij de Landweer gedetacheerd
Worden. Red.
J. S. te Ottersum. Gedurende het verlof
heeft een landweer-sergeant slechts 4 dagen
reht op jaarwedde, menagegeld en eventueel
mobilisatietoelage. Red.
A. N. te Rijswijk. Ons dunkt dat.hospiwnl-
soldnten en ziekendragers geen gewone infan-
teriediensten behoeven mede te maken Ver
zoekschriften gericht aan militaire autoriteiten,
mogen niet anders dan door tusschnkomsfc van
den onmiddellijken chef (in casu uwe compag
niescommandant) en langs den li ieraren iel;en
weg worden ingediend. Doet gij zulks niet. dan
maakt gij u strafschuldig. Red.
VAN
Elke verhandeling
kan op zich zelf
gelezen worden.
ZAAKSYSTEMEN.
IY
De technische kruentm in onze zaken
zijn coupeurs, fourneerders (ook wel apprc-
teura of bijsnijders genaamd), passenmakers,
pompiers en kleermakers.
Ais wijze van loonbataling vindt men:
vast weekloon, uurloon, tarief- en stukloon.
De maatcoupeurs en fourneerders werken
vrijwel overal op vast geld, soms verhoogd
met een gratificatie, premie, kleeding of
iets anders. Confectiecoupeurs werken veel
op tarief. Voor ieder stuk, dat zij snijden,
wordt oen zeker bedrag betaald. Wanneer
zij vaardigheid hebben, ijverig zijn en vol
doende arbeid steeds voorhanden is, kun
nen zij bij redelijk tarief een zeer goed
bestaan verdienen. De persoon in kwestie
heeft, evenals zulks bij alle stukwerk is.
zijn loon voor het grootste deel in eigen
hand. Men meene nu echter niet, dat
deze heden bijzon-der hard behoeven te
werken. Natuurlijk moeten ze hun tijd
benutten, doch overmatig lang is do ar
beidstijd niet, door goede voeding, luchtige,
goed verlichte werkplaatsen zien ze er wel
varend uit. Fourneerders zijn de helpers
van de coupeuirs. Hiertusschen liggen echa-
kteringen van hen, die èn als coupeur in
8. J. R., Vlissingen. Volgens benomen in
lichtingen behoeft voor machinist bij den tap
dienst geen examen te worden afgelegd. Vol
doende is een aanbeveling van de vorige lie-
trekking over te leggen, waaruit blijkt cat men
ter zake kundig is. Somtijds wordt, alvorens
machinist bij den sleepdienst te worden door
belanghebbenden als smid, bankwerker of der
gelijke op één of andere fabriek gewerkt. Be
slist noodzakelijk is dit echter niet. In allen
gevallen zal, als men een dergelijk getuigschrift
kan overleggen, dit in hol. voordeel zijn van den
sollicitant. Red.
J. de V., Eindhoven Volgens van bevoegde
zijde verkregen inlichtingen moet men om voor
assistent bij de posterijen in aanmerking te
kunnen komen, eerst postbode geweest zijn
en vervolgens tot posteonducteur aangesteld
worden. De meest geschikten kunnen dan op
geleid worden tot assistent, voor welke betrek
king geeu bepaald programma van ei se hen is
aangegeven. De moest ontwikkelden worden
voor de betrekking als assistent in aanmerking
gebracht. Red.
V. H., Roozendaal. Gedurende den tijd uwer
ziekte hebt gij recht op soklij en nienagogekl.
Gij moet een geneeskundige verklaring van den
geneesheer overleggen, die u heeft behandeld
en daarna uw batterij-commandant vragen
het u toekomende te mogen ontvangen. Red.
J. H. A. G., Leiden. Gij hebt gedurende
den tijd, dat gij wegens tijdelijke ongeschiktheid
voor den dienst met verlof naar huis zijt gezon
den recht op soldij en menagegeld, hetgeen voor
u zal bedragen f 0.13 0.35 per dag. Wij
raden u aan uw compagnies-commandant hier
over te spreken. Red.
D. C.: Krabbendijke. Wij vermoeden dat het
bedrag van 15 cent voor inkwartiering zonder
voeding een met den burgemeester overeenge
komen bedrag is. .Voor inkwartiering zonder
voediug moet vanwege den kwartiergever ver
schaft worden voor een onderofficier of soldaat
huiscvsting, een zindelijk stroologer met twee
bedlakens, een deken des zomers, twee des win
ters, een tafel, een stoel of een bank, gelegen
heid tot reiniging met waschgereedschap en,
voor zooveel noodig, vuur en licht, of plaats
bij vuur en licht, ter keuze van dén inwoner.
Bij permissie hebt gij geen recht op menage
geld. Red.
W. F. 13. Al het door u gevraagde moeten
wij ontkennend beantwoorden. Red.
H. G. V. te Capelle. Wij vermoeden dat
geen landbouwverlóf naar het buitenland wordt
verleend, omdat zulks le. niet in het belang
van ons eigen land kan worden geacht en 2e.
om geen precedent te scheppen, want zou men
voor een geval landbo'uwverlof naar het bui
tenland toestaan, dan zou men het in andere
gevallen niet kunnen weigeren. Verdere pogin
gen lijken ons nutteloos. Red.
A. S., Hoogerheide. De korporaal-ziekendra
ger heeft recht op dezelfde soldij als de korpo
raal-hospitaalsoldaat d.i. 30 ct. per dag en 10
ct. mobilisatietoelage. Red.
A. v. d. B., Ossendrecht. Do z.g. harmonica
borstzakken op de veld jassen zijn alleen toege
staan voor officieren, onderofficieren en cadet
ten, dus niet voor korporaals. Red.
Vaandrig X. Breda. De vraag is op welken
datum gij werkeljjk tot vaandrig zijt aangesteld,
van af dien datum móet u ook hot traktement
als zoodanig worden toegekend. Red.
J. K., Oud-Gastel. Er bestaan dunkt ons wel
termen om een milicien-sergeant van de infan
terie, van beroep klerk, telegrafist van de S.
S., naar het korps Genietroepen telegraafar-
deeling over te plaatsen. Wij raden u aan,
een verzoekschrift lang3 den hierarcliieken weg
aan den Opperbevelhebber van Land en Zee
macht in te dienen. Red.
G. v. d. B., Katwijk aan Zee. Als gij wer
kelijk overtuigd zijt, dat de goederen in uw
schrijven genoemd, niet door u zijn zoek ge
maakt, gij dio goederen nimmer hebt ontvan
gen, is het ten onrechte dat u uaarvoor van uw
soldij wordt ingehouden. Vraag uw compag
niescommandant hierover te mogen spreken.
Red.
J. B., Rijsbergen. Een cursus voor opleiding
tot gymnastiekleeraar middelbaar onderwijs be
staat bij het leger natuurlijk niet. De tweede
vraag moet gij maar aan een boekhandelaar
doen. Red.
A. K., IJmuiden. Milicien-hospitaal-soldaten
en ziekendragers mogen geen pet dragen. Het
is echter geoorloofd een kepi van gewijzigd
model te dragen. Red.
C. v. M. te Willemstad. Voor militairen met
verlof buiten hun standplaats en geen ouder
lijk huis hebbende, is geen enkele bepaiing
voor extra vergoeding vastgesteld. Red.
L. v. D. en P. K., Fort Loevestein. Dienst
doende als schoen- en kleermaker bestaat geens
zins het recht op den rang van korporaal. Wij
verzoeken u in den vervolge uwe namen voluit
te vermelden, daar gij anders gevaar loopt,
dat uwe briei in'de papiermand terecht komt.
Red.
P. S., Almkerk. Op het menagegeld hebt gij
geaurende 4 dagen van het verlor recht, üe
toelage als werkman wordt uitgekeerd over el-
ken dag dat de dienst als zoodanig wordt ver
richt. Wordt doorloopend dienst gedaan, dan
wordt ook op de Zonaagen die toelage uitbe
taald, voor de verlofdagen eohter is daarom
trent niets bepaald en heeft uwe administra
teur het recht over die dagen de toelage niet
uit te keeren. Red.
C. R. te 's-Gravenhage. Met inhouding van
verlof mag niet gestraft worden. Alleen ver
lofdagen, die in een straftijd vallen, worden
niet meer ingehaald. Red.
als fourneerder optreden. In liet algemeen,
steken de verdiensten gunstig af bij andere
vakken.
De pompiers (reparateurs) werken op
vast geld, uurloon of tarief loon. Het eerste
vindt men gewoonlijk in kleine zaken, waar
zij in het stille seizoen niet altijd met ver
anderingen kunnen bezig gehouden worden
en den overigen tijd benutten met stukwerk
te maken. Enkele van de grootste zaken
o. a. ons koofdmagazijn te Amsterdam
liebLen tariefloon. Voor een bepaalde ver
andering bestaat een vaste tijd. Voor ver
anderingen aan maatkleedmg is de gegeven
tijd iets langer dian aan confectie. Dit tarief
is voor alle pompiers hetzelfde; een werk
man, die dus flink c i vlug is, kau meer
verdienen dan een ander, wat ook recht
en de hoofdreden van het invoeren van
tarief werk.
Voor de beoordeeling hoeveel tijd voor
esn werk kan worden gegeven, zorgt de
„chef de pompe" aan de hand va.n zijn
rooster, dat voor de werklieden goed zicht
baar is opgehangen. Hij heeft geen vrij
heid van het tarief af te wijken, wanneer
dit duidelijk de verandering omschrijft-,
doch altijd kunnen er werkjes voorkomen,
welke niet met wiskundige juistheid onder
het tarief te brengen zijn. Ten einde de
grootst mogelijke onzijdigheid te verkrij
gen, heeft op groote ateliers de chef va-st
weekloon, is verantwoordelijk voor het op tijd
en goed gereed komen der werkzaam heden
doch mag zijn helpers aanstellen en ontslaan.
Bevoordeeüng van den een boven den ander
komt dan ook zoo goed als niet voor. Al'
de gemaakte tariefuren worden eenmaal
per week opgebeld en daarna tegen eenheid,
loopende van 25 tot en met 30 cents per
uur. in geld omgezet. Het bedrag, dat een
goed pompier per jaar op tarief maakt,
K. H. to Hulst. Alle niet volledig onder toe
tende stukken gaan hij ons de prulleniand in.
Gedichten en andere inzendingen moeten den
vollen naam van den inzender dragon-. Red.
II. IJ. K., '«Gravenhage. Van ongetcekende
stukken en vragen wordt geen nota genomen.
Red.
J. J. 8. te Milligen. Wond tot het hoofd
bestuur van do -NcderlVer. ..Onze Vloot",
.Stationsweg 89 te 's-Gravenhage. Red.
De verwisselde kepl.
Welke soldaat heeft Zaterdag l.i. 13 Nov.,
komende met den trein uit- de rioh'.ing den Bol
der en uitgestapt to- Zaandam omstreeks 2 uur
's middags, ten verkeerde kepi meegenomen. De
achtergelaten•kepi draagt H 8 476 of 47(X).
Verzoeke bericht to zenden, aan korporaal
Schultink, Landweer Genietroepen, Assendelft
98 (N.-H.).
Verleren pakje.
Zondagavond 7 November is in den trein van
Den Haag naar Bergen-op-Zoom blijven liggen
een pakje inhoudende 4 Fransche boeken, een
fleschje haarolie, een fleschje maagkl'uiden op
brandewijn cn ecu zaklantaarn. Vinder van dat
pakje wordt bij terugbezorging goed beloond.
Het adres staat binnen in dc boeken.
JOH. REHM,
Mil.-ziekendr. 1 C. 1 B. 6 R. I.,
IJIe divisie, Veldlëger.
Adres gevraagd.
Het adres wordt gevraagd van de milicien
van het 15 Reg. Inf. Wapen no. 6392, dio per
abuis het geweer Wapen no. 2700- heeft mede
genomen."
R v. ELBURG,
Sergt. 3/1II Jagers,
Veldleger le Divisie.
Chr. van Abkoude.
Naar wij vernemen, stelt de heer Chr. van
Abkoude te Baarn zich, evenals het vorige
jaar, ook dezen winter weer beschikbaar om op
de forten en stellingen in ons land voordracht
avonden to houden, belangeloos em tegen ver
goeding van reis- en verblijfkosten. Ongetwij
feld zal dit bericht aan velen aangenaam zijn.
Voetbal 1-3 R. H 4-3 R. H.
Wachtmeester W. Wooming 1-3 R. H.,
schrijft ons:
Op Zondag 4 November had wederom een
ontmoeting plaats tusschen M. S. V. van 1-3
R. H. en hot elftal van 4-3 R. Ii. Het eerste
stelde zich volledig op, terwijl het vierde
eenige invallers telde. Hoewel dus met drie
invallers spelende, deden dezen toch merkbaar
hun best om zoo goed mogelijk do afwezige
6pelers te vervangen en ook zeer dikwijls ge
lukte hun dit. Dit verhinderde echter niet dat
vóór de rust het spel erg losjes in elkaar zat,
terwijl ook de breedte van het terrein niet erg
bevorderlijk bleek te zijn voor goed spel.
Vóór de rust werd niet gescoord, echter be
leefden beide doelen wel eenige benauwde oogen-
blikken. Eerst maakte één der spelers van
het vierde hands in het beruchte gebied. Een
strafschop dus, alles stond in spanning en met
een flink schot.... kwam de bal juist tegen de
vuisten van den keeper, die hem dan ook snel
terug lanceerde.
Het volgende moment liep de groote doel
wachter van het eerste wel wat gevaarlijk uit,
miste, en zeker had dit een puntje gekost als
de links half op heb laatste oogenblik niet de
bal netjes had teruggezonden. Rust kwam
met 00.
Daarna werd het spel wat vuriger en het
duurde niet lang, of "de rechtsbinnen van het
eerste liep na een kleine scrimage heel kalmpjes
den bal bij de tegenpartij in het net. Spoediger
dan werd verwacht, kwam de gelijkmaker. Beidé
partijen werkten ijverig, en het leek gelijk spel
te moeten worden, toen even voor het einde
de middenvoor van M. S. V. met een mooi
hard schot zijn club het winnende punt be
zorgde. Verandering in dezen stand kwam er
niet meer, zoodat M. S. V. welverdiend met
21 haar eerste overwinning mocht boeken.
Eenige opmerkingen nog: de rechterwing van
do winnende club stond nogal eens offside, ter
wijl het ingooien van den bal ook dikwijls zeer
slecht geschiedde.
Een reden te meer om nog eens goed aan de
spelregels te denken. Door spelers van het
vierde werd ook menigmaal hands gemaakt,
enkele keeren zonder dat de scheidsrechter die
scheen te bemerken. De heer Knjuen, die zich
welwillend beschikbaar had gesteld als scheids
rechter lieefa dit -zeer verdienstelijk gedaan.
Wij brengen hem daarvoor onzen dank en ho
pen bij een komende gelegenheid, zoo dit noo
dig mocht zijn, op zijn medewerking te mogen
rekenen.
Het vliegongeluk van Hofstee en Polis.
Luitenant Polis, die eenige weken geleden
het St. Antonius Gasthuis te Utrecht heeft ver
laten, heeft dezer dagen bezoek gehad van een
correspondent van „Het Centrum". Deze
schrijft o.m. het volgende:
Onze eerste vraag, naar den toestand van
den luitenant-vlieger, was eigenlijk reeds
beantwoord door de uiterlijke verschijning vau
den officier. Het gelaat is nog wat mager,
maar de oogen staan helder en opgewekt. Zijn
bewegingen zijn vlug en lenigniets duidt aan,
dat deze kalme, nog jeugdige vlieger voor
nauwelijks zes weken een val heeft gedaan,
welke heel wat erger had kunnen afloopen.
„O, het gaat al weer met me", zeide luite-
varieert tusschen f 750 af 950 en meer;
de passenmakers (zie vorige causerie) halen
iets meer, f 850 tot f 1100 per jaar. Al
deze arbeid geschiedt op ateliers aan het
magazijn, waarvoor nun in onze firma
niets wordt afgetrokken voor gebruik
maken van atelierruimte, tafels, naaima
chines, persgelegenheid, enz. Zij komen en
gaan op vaste tijden en eten te huis (ar
beidsduur van 's morgens 8 tot 's avonds 9,
met 2 uur schafttijd.
Behalve voor de pompiers en passenma
kers hebben wij ruimte gemaakt voor een
beperkt aantal stukwerkers, jonge onge
huwde kleermakers, waarbij buitenlanders.
Allen moeten hoogst bekwaam zijn en zich
onderwerpen aau de interne voorschriften
van orde en hygiëne.
Gaan wij nu eens de levensvoorwaarden
van onze thuiswerkende kleermakers be
zien.
Dezen zijn uitsluitend stukwerkers, te
verdoelen in 3 hoofdgroepen: grootwerkers
(maken alleen jassen), vestenmakers en
broekenmakers. Hoe zich die separatie zoo
langzamerhand gezet heeft, is niet meer
met zekerheid te achterhalen. Wij gelooven,
dat beiden hier schuld hebben, werkgever
en werknemer; de eerste omdat hij beter
resultaten zag, de laatste wijl hij zich
niet altijd bekwaamde en daaraan moest
blijven, wat hij had leeren maken. Velen
zijn er, helaas, die, wanneer ze maar even
kunnen, hun leerjaren beëindigen, half be
kwaam naar de winkels om werk loopen en
hun verder leven sukkelaars blijven. De
zulken zijn aangewezen op het allergoed
koopste werk, dat in voldoende mate alleen
de engrosconfectionneurs hun verschaffen
kunnen. Zij versterken het leger ontevre
denen maar kan het anders? Wie zou zich
voor zulke half bekwamen, die niet zelden
zeer jong huwen, willen aansprakelijk stel-
nnut Polis glimlachend. ,,Ik word zoo langza
merhand weer do oude. Ik moet alleen nog wat
op krachten komendaartoe ga ik tot Kerst
mis naar Limburg".
„U is er gelukkig af gekomen!"
„Dat is maar, hoe men liet noemt. Het had
erger kunnen zijn, zeker maar do noodlanding
bad ook kunnen lukken".
„Kunt u zich herinneren, lino het ongeluk
zich precies heeft toegedragen?"
De luitenant schudde het hoofd.
„Ik weet, or absoluut niets vanlk her
inner mij het he.de laatato gedeelte. \an die
vlucht niet meer. liet laatste, wat ik mij .kan
herinneren, is dat wij luitenant Hofstee als
bestuurder en ik als waarnemer op onge
veer 1000 M. hoogte waren. Ik weet nog, dat
luitenant Hofstee tegen mij zeide: „Kijk eens,
of de benzinekraan openstaat," en dut ik daar
na uitkeek naar een geschikte landingsplaats.
Doch van alles, wat er daarna i8 geschied, her
inneren wij ons niets meer. Toen ik in het St.
Antonius-Ga5thuis weer tot bewustzijn kwam,
duurde het nog een tijd, voordat ik me herin
nerde, dat wo dien middag govlogen hadden.
Alles, wat ik van de toedracht der zaak weet,
heb ik opgemaakt uit, de verschillende na den
val geconstateerde feiten. Daaruit blijkt, dat
wij hebben willen landen op een langwerpig
terrein, dat echter in de breedte voor ons lag.
De machine moest, om in do lengte van dat
terrein te komen, dus een draai maken, waar
bij ze, zooals dat steeds gebeurt, zijdelings
overhelde. Blijkbaar was do snelheid niet ge
heel voldoende: althans do machine is op dat
oogenblik met haar vleugel schuin-omlaag af
gezakt. In zoo'n geval zit er slechts één ding
op; de macliine met den neus naar voren
trachten te brengen. Ongelukkig echter waren
we op een daartoe ongunstige hoogtete laag,
om het toestel weer in de goede houding te
brengen en te hoog, om bij den val met den
vleugel op den grond te komen, in welk geval
de kracht van den val zou zijn gebroken. De
hoogte was groot genoeg, om gedurende den
val de machine voorover te doen vallen, zoodat
ze met den „neus", d. i. de plek, waar de be
stuurder zit, op den grond neer kwam en wij
er onder raakten. Zoo is het gegaanmaar
icy weten daar niets meer van. We hebben
beiden een herseusch tdding gehad en U weet
dat dan de laatste gebeurtenissen uit het ge
heugen verdwijnen. Ik ben dezer dagen nog
eens op het terrein geweest, waar we zijn neer
gekomen. Ik kende het niet meer terug als het
terrein, dat we hadden uitgekozen voor de
noodlanding. Ook den boer, die ons de eerste
hulp verleende, baas Dorresteyn, heb ik even
opgezocht; die kende mij niet meer terug en
wilde eerst niet gelooven, dat ik dezelfde man
was, dien hij van onder de machine vandaan
had gehaald! Ik kan u overigens wel zeggen,
dat do meening, als zou men gedurende een
val reeds bewusteloos worden, mij een dwaling
lijkt. Ik ben er van overtuigd, dat wij heel goed
hebben geweten, wat er gebeurde; alleen maar,
do herinnering daaraan is uit het geheugen
uitgewischt".
„U hebt vroeger geen ongelukken gehad bij
het vliegen?"
„Neen; hoewel ik meer dan eens een nood
landing heb meegemaakt, o.a. in den Haar-
lemmermeerpoldef. Maar dat is altijd goed af-
geloopen."
„En", vroegen we eenigszins aarzelend,
„heeft dit ongeluk U niet huiverig gemaakt
voor een verdere beoefening der vliegsport?"
De luitenant lachte.
„Geen quaestie van! Met Nieuwjaar hoop
ik, als er niets tusschen komt, weer de lucht
in te gaan".
Oplossing Par.doerpraatje Club „De Geheim
zinnigheid", K. R. A.
M. d. R.
Het pandoerpraatje, afgedrukt in uw blad
van 15 dezer van de club „Geheimzinnigheid",
is door den speler toch wel wat gemakkclyk
verdiend. Je moet maar boffen. Er zijn n-b.
twee manieren om te hangen op twee verschil
lende kaarten, harten en ruiten 8. Let maar op
le slag: s. 8, 10, 7, h.
2e slag: h. a.. h. 9, h. b., e. 9.
3e slag: k. b„ k. 9, k. 8, k. a.
4e slagk. 10, s. b., h. h., k. v.
5e slag: k .h., h. v., k. 7, r. a.
6e slag: r. h., s. v., r. 8, r. v.
7e slag: h. 10, h. 8, r. 9, s. a.
8e slag: h. 6, r. 10, b7, r. 7.
le slag: s. 8, 10, 7, v.
2e slag: k. 9, 8, 10, s. b.
3e slagh. 6, a. 9, b.
4e slag: h.h., 8, r. a., k.
5e slag: h. v., 7, r. v., s. 9.
6e slag: lc. b., r. 10, k. 7, a,
7e slag: r. 7, k. k., k. 10, v. S.
Pandoerciub „Kees" te Sloten (N.-H.)
Geachte Redacteur!
Naar aanleiding van het pandoerpraatje van
de pandoereiul) „De Geheimzinnigheid" neem
ik de vrijheid u de oplossing te doen toekomen.
le slag1 sch. 8, 2 sch. 10, 3 sch. 7, 4 sch. h.
2e slag: 4 h. a., 1 h. 9, 2 h. b., 3 h. 6.
3e s ag4 h. h„ 1 h. S, 2 r. 9, 3 r. li.
4e slag: 4 kl. 9. 1 kl. 8, 2 k. 10. 3 sch. b.
5e slag: 3 kl. b'., 4 r. 10, 1 kl. 7, 2 kl. a.
6e slag: 2 r. 7, s kl. h., 4 h. 10, 1 r. 8.
waarmede het praatje verloren is.
Beleefd verzoek ik u deze oplossing in uw
veelgelezen blad te doen opnemen, met de bij
voeging dat dit absoluut geen praatje is.
Namens de Pandoerclub „Met de leus" van
bet le Eskadron 3e Regiment Huzaren,
de Wachtm. le klasse
R. DE VOGEL.
Voorts ontvingen wij gocdo oplossingen van
de Pandoerclub „Oefening baart kunst", 3-1-5
K. 1.van de club „Kureka", 21 R. I. 4-11 10e
len? Treurig is dikwerf het lot van zulke
menschen, van hun vrouwen en kinderen.
Ook zijn er overigens bekwame werklieden,
die door hun onverschilligheid, of drank
zucht alle goede winkels passeeren en ten
slotte zich op het minste werk zien aange
wezen. Dat bij al dezulken de hygiëne
thuis te wenschen overlaat, is te begrijpen.
Dwaasheid is het echter dit te willen be
weren van de in beter omstandigheden leven
de confectie-werkersdezen staan in dit
opzicht vólkomen op één lijn met de maat
werkers, bij wie tehuis evengoed onreinheid
of een gevaarlijke ziekte kan heerschen.
Toch moet men geen verkeerd idee krij
gen en alle schuld schuiven op goedkoop
werk. „Alle waar is naar zijn geld". Hoe
hooger het maakloon, hoe grooter de aan
spraken. Wanneer men maar bekwaam en
goed ingericht is, kan ook bij goedkoop
werk een voldoende bestaan verdiend wor
den wij hebben werklieden, die geen hoo
ger klasse wenschen, omdat ze zich wèl be
vinden bij de verkregen routine -en in hun
prijslage meer verdienen kunnen, dan wan
neer zij hooger stukloon hebhen.
Het spreekt vanzelf, dat men een goeden
legger moet hebben van de verschalende
arbeiders, hun capaciteiten oiji in verband
daarmede de soort van goederen hun ter be
werking te. geven. De algemeene basis is
ook hier de prijs van de stof. Hoe duurder
de stof, hoe hooger do verkoopsprijs van het
kleedingstuk, des te grooter ook het maak
loon. Voor aangemeten kloeding is het
loon hooger dan vopr confectie, ter oorza-ke
van den meerderen arbeid als enkel stuk,
het heen en weer loopen naar den winkel,
enz. Voor even goed gemaakte confec
tie wordt dus minder betaald. Dit is ech
ter geenszins in het nadeel van den werk
man, maar in het voordeel van den koo-
per. Wanneer een werkman een serie te
Aan de Italiaansch-Oostenrijksche grens wordt voortdurend hevig gestreden,
doch met zulk een afwisselend resultaat, dat er van een succes aan een der beide
kanten eigenlijk niet kan worden gesproken. Het zijn meestal en voornamelijk de
Italianen, die aanvallen, doch de Oostenrijkers verdedigen zich zoo hardnekkig of
doen op hun beurt aanvallen, dat er in den toestand geen verandering komt. Het
hevigst wordt er gestreden aan de Oostgrens van noordelijk Italië, in de zoogenaamd:
kustprovinciën, op het Doberdo- en Karstplateau, bij het. bruggenhoofd van Görz.
Doch aan do Tiroolsche grens staat de strijd evenmin stil en van dit terrein geeft
bovenstaand plaatje ons iets te zien. Wij zien er de Oostenrijksche troepen in
dekking, van een loopgraaf kunnen wij eigenlijk niet spreken, daar zij alleen
van voren versterkingen hebben aangelegd en achter zich een vlakto hebben.
gemengde brigade; van J. Kroes en D. van
Wel, 1-111-10 R. I. 2 oplossingen van de
Pandoerclub „Helder inzicht", M. K. W. Post
31, Roekanje, en een oplossing ran de club „De
Zwakkelingen" uit het mil. hosp. Amersfoort.
De smokkelaar.
(Van sergt. Fred.)
Er wa6 eens een smokkelaar,
Een. smokkelaar, heel glad,
En die smokkelaar begaf zich,
Des nachts op het pad.
Met bussen was hij beladen,
Die met petroleum waren gevuld,
De man torste die vracht
En in zijn overjas gehuld.
Liep hij over de heide,
En loerde naar alle zij',
Want kwamen er soldaten,
Dan was hij er bij.
Het was nog een kleine afstand,
Die hij te loopen had,
Voordat hij veilig en wel
Over de grenzen zat.
Bij de draadversperring
Kwam hij weldra aan
Hier moest hij nog over.
Ook dht zou wel gaan.
Opeens klonk een stem
Gebiedend en luid
„Sta! of ik schiet je",
„Onderste boven met je buit!"
Dat de kogel hem kon treffen
Daaraan dacht hij een oogenblik,
Maar weldra was de smokkeaar
Bekomen van den schrik.
..Eén sprong zou hij wagen
Over den electrischen draad
En toen deze mislukte, bekocht hij
Met den dood, deez' moedige daad.
Zwart werd zijn geheele lichaam,
Do ledematen trokken krom,
En onze jongens zeiden
„Wat was die vent toch dom!"
„Had hij zich laten vangen,
„Dan was hij zijn olie kwijt,
„Doch daarover bad hij,
„Slechts korten tijd wat spijt."
„IVant in de volgende nachten,
„Smokkelde hij wat meer,
„En dan kwam de verdienste
„Weer op hetzelfde neer."
Het was geen arme stakker,
Die uit smokkelen was gegaan,
Om voor zijn gezin wat te verdienen,
Doch uit geldzucht had hij "t gedaan.
Later kwamen Duitsche soldaten
En die groeven een kuil
Toon werd de smokkelaar begraven,
Net als een hoopje vuil.
Sergt. FRED.
Aan boord Kr, Ms. Holland
door SPRIETJE.
Over onzen Kruiser „Hcband", mijne heeren,
"Uil ik mijn eerste rijm je p robeeren
Het is eon episode uit zijn leven,
Wat ik hier ten beste wil geven.
Als 't soms niet pakt of sluit,
Gooi dan niet mot bedorven fruit,
Maar bedenk het is een eerst begin,
Nu... daar zitten meestal fouten in.
Hiew op je anker, oude rammelkast,
en doorklief de baren, met je grijzen bast;
Of wou jo in 't dok gaan liggen droomen,
Over wat je in je jeugd, in de Chineesche Zee
is overkomen?
Jij, dio daar eens een typhoon zoo schitterend
doorstondt,
Ja, wel driemaal de wijzerplaut rond;
Als dol gaven toen wind en zee, wat hun
krachten vermocht;
Toch zegevierde je ranke body nog,
Dio kleino Nederlandsehe noiodop
Kwam steeds weer boven, niet z'u taaien kop!
En wat do Chineescho Zee ook deed om je te
verderven,
Jouw lenigo romp zou toch do oven; inuing
erreu,
Want op de brug hielden stoere heldere koppen
do wacht.
Het machinekamerpersoneel werkte rnct onvol
prezen kracht 1
De wolken joegen door 't lm:..:, im heen aU
zwarte kudden,
Je ribben kraakten en zwiepten en senudden,
De schipporsrhrit gierde met 'n snerpend geluid
Boven 't doodverachtend buld'ren uit.
Geen klacht werd gehoord, daar mogen wij
op bogen,
Want 36 uur lang had de bemanning de:i dood
voor oogen.
Eindelijk, eindelijk brak de zon door de wol
kenmassa hoen,
Ja, toen eerst was 't moordend lijden gelcén!
Hoe menig trotsch zeekasteel heeft daar een
dood gevonden.
Door ontemb're macht, daar verscheurd cn
verslonden
Zie onze notedop, hoe worstelt hij fier;
Nu nog, na jaren, wappert zijn driekleur met
edelen zwier.
Maar dat wordt vergeten, 't is geweest.
Jou ouwe rakker, jou oud beest!
Je telt nu twintig jaren, is 't niet?
Je zou 't niet aan je zeggen; als mon jo
van buiten ziet'.
Je doet nog steeds je toeren langs d.- kust,
Om te waken, of mijnen te pikken, die- m zoo
graag lust.
Jongen, jongen, wat ben je toch nog kras,
Hum. ik wou dat je maar gepen siormeerd was,
Want. dan zat de Mobilisatie er op.
Dan is in Holland de vreugd tea top,
Dan zingen wij allen als een:
Boven ons lief Holland gaat geen een
SPRIETJE,
a/b. „Holland".
Afscheid van onzen Kapitein v. Tienhoven,
Hie Regt. 1e Bat. ce Cis.
(Van jisil. W. Weucriug.)
Geachte Redacteur,
Och, stel ;n;j niet te leur,
't Geen ik van u verzoek,
Is slechts een kleinen hoek
Van uw vec-igeiezen blad,
Om te plaatsen deze nietige klad.
Ik ices zoo vaak uw krant.
En krijg dan soms het iand,
Wanneer ik lees van die en die,
Doch nooit iets van de 4e compagnie
Van het eerste bataljon.
Terwijl het- toch dikwijls kon.
lk heb nu op 't geweten.
Wat sommigen al zijn vergeten:
M ij haddon een kapitein,
Zooals er niet veel zijn,
Waar eerst een ieder moidc,
Hij bracht den boel in orde.
Eens in de maand hadden wij verlof
Drie dagen, jongens dat was tof,
Maar och, er waren velen.
Die konder. dat niet schelen
De een wilde iedere week naar huis.
Maar ja, riet is niet iJuls.
De ander om de ree: tien dagen,
W:j zonden <lr.i eert vragen
gelijk meekrijgt om te maken, kan hij
een verdeeling maken, de details door
knecht of leerling laten doen. alles
geiijk terugbrengen, en heeft dus een heel
andere tijdsbenutting. V, ij leggen er nog
maals den nadruk op, dat men niet moet
meencn de kleermakers een weldaad te be
wijzen, wanneer men hen ter wille
zijn kleeding laat aanmeten. Heel mooi
klinkt het wanneer mijnheer X of IJ een
peperduur kostuum laat maken en de werk
man ontvangt als maakloon voer de jas
f' 10 of f 12. Vraag hem eens wat hij daar
voor doen moet, hoe lang hij er aan bezig
is. Betaalt U middenprijzen voor Uw klee
ding cn wilt U Uw eigen belang met dat
van de kleermakers verbinden, men koope
gerust confectie. Wij hebben maat-zaak (en
bijna overal een zeer groote raaatzaak) en
confectie, zijn dus' onpartijdig, doch nooit
zullen wij toegeven, dat de eerste soort klee
ding verkieal ij ker 13 dan de tweede.
Ofschoon, zooals boven gezegd, de stof
maatstaf is voor het loon, kan hier toch
onmogelijk een al te machinalen regel wor
den toegepast Het kan voorkomen, dat
men een lileedingstuk bijzonder bewerkr.
wil hebben in zoodanig geval komt den
werkman een hooger loou toe. Wij hebben
daarom den algemeen en regel ingevoerd,
dat wel boven doch nooit onder stand-
aardloon mag betaald worden. Het bepa
len van stukloon geschiedt- bij ons nimmer
door de coupeurs, maar altijd volgens tabel
door de verkoop- of confectionneerafdeeling
•of bij afwiiking door het hoofd der zaak of
de chefs. Veel is er geschreven tegen de
huisindustrie in ons va-k en het valt niet te
ontkennen, dat er ook veel is wat anders
zijn moest. Toch is een eenzijdig oordeel
gevaarlijk. De meesten onzer thuiswerkers
hangen sterk aan de zelfstandigheid, waar-
ever zij thuis naar believen kunnen be-
schikken en hst kader van hcu ken niet
anders dan tevreden zijn met hun bestaan,
omdat ze geregeld en behoor'.ijk betaald
i werk hebben. Verdedigen 'villen wij de
1 huisindustrie niet. doch toestanden, Z002I3
die er ter propageering voor do afschaffing
worden bijgehaald, zijn ons onbekend,
j Vorenoinschroven loonen en bijzonderhe
den slaan voornamelijk op o.: hoofdhuis te
Amsterdam, msar worden ook op kleiner
schaal, met enkele wijzigingen, in al enze
filialen aangetroffen.
Speciale inrichting voer 2? vervaardiging van
militaire uniformen.
1 Amsterdam, Leidschtfcirnat liock Hecrcn-
gracht.
Amsterdam, Ie r. Swindenstraat 23—31.
j Amsterdam. Ferd. Bolstraat heek Alb. Cuyp-
straat 7274.
Rotterdam, Binnenweg, boek Ecndrachts-
3traat.
Utrecht, Mariaplaats 3 (4e hub van den
hoek)
Leiden, Botermarkt 19.
Zaandam, Damstraat 11.
Delft, Markt 14—16.
'.^-Hertogentxx-.ehMarkt.
's-Hertogenbcsch, Sneliestrcat.
Middelburg, Langedelft.
j Eindhoven. Rechtostraai.
Helmond. Kerkstraat 48.
I Maastricht, Grcote Staat 36.
Vcnlo, Vleesehetraat.
Totaal 71 eigen- én eombinaticwinkels in
I Nederland.
Personen, die over voldoende- bedrijfs
kapitaal beschikken om te koopen op 3
maands wissel en te goeder nanm bekend
1 staan, kunnen, van onzo afdeeli'ng engrot
tegen scherpe condiriës eoederen voor d*n
wederverkoop betrekke". Aanvragen hiervoor
aan hoofdkantoor Amsterdam.
(Adv.)
