Binnenland.
Legerzaken.
"OEI BOLP A-i-AnlXrCOPR ANT Van Vrijdag 3L Q KTovember X. 1 O
In Servië.
We geven hier een
kaartjevaneen gedeelte
van Servië, waar vooral
in den beginne zeer
hardnekkig is gevoch
ten. De streek er op aan
gegeven is thans groo-
tendeels reeds in het
bezit van de troepen
der centrale mogend
heden en der Bulgaren,
maar zij is merkwaardig
om de zware gevechten,
die er geleverd zijn en
waarin de Serviërs zich)
zoolang zij konden, dap"
per hebben verdedigd.
Twee plaatsen op dit
kaartje vallen voora*
in het oog: Zajecar
(ook wel Zaitsjar) in 't
noorden en Knjacevac
(of Knasjewats) in het
zuiden. Beide steden
liggen dicht bij de grens
van Bulgarije en d
Bulgaarsche troepen
hebben hard moeten
vechten om ze te be.
tn achtigen,
49,200 soldaten gevangen genomen en 21
kanonnen, 108 mitrailleurs, 13 bommen
werpers en drie zoeklichten buitgemaakt.
OOSTENRIJK-HONGAR1JE.
Mijnen op den Donau.
LONDEN. Dit Boecliarest wordt bericht,
dat Oostenrijksche torpedobcoten druk be
zig zijn de mijnen in don Donau op te rui
men. Voor Turn Severin had een geweldige
ontploffing plaats, omdat een mijn door
het vuur van een Oostenrijksch schip werd
getroffen.
ITALSE
De Italiaansche aanvallen bij Plava.
Leonard Adelt seint aan het Berliner
Tageblatt'' d.d. 12 November:
De nieuwe grootc aanvallen van het tweede
en derde Italiaansche leger tegen het Oosten-
rijk-Kongaarsche Isonzofront onderscheiden
zieh in zoover van de vroegere, dat de vijand
niet zoo zeer vertrouwt op een lang aanhou
dende voorbereiding met de artillerie, jnaar
door een groot aantal, in vele gelederen opge
stelde stormcolonnes probeert door te breken.
Verder bepaalt hij er zich dezen keer ook niet
toe de beide voorvleugels van het bruggenhoofd
van Gorz, Monte San Michele en Podgora aan
te vallen, maar hij traChu do noordelijko vleu
gelpoort Podgora van zijn kant, van uit het
gebied van Plava, te overvleugelen. In het zui
den valt hij weer hot plateau aan. Bij Plava
trachten de Italianen steunende op hun artil
lerie van den rechteroever van de Isonzo, over
het dorpje Zagora en den 611 meter hoogen berg
Kuk naar de Monte Santo en de Monte San
Gabriello vooruit to komen. Deze beide bergen
op de linkerzijde van de Isonzo liggen boven
het dal van Görz, dat dus, volgens het plan van'
den vijand, van uit het noorden moet omgetrok
ken worden. In werkelijkheid zijn de Italianen
nog niet verder dan Zagora gekomen en zelfs
in Zagora hebben zij zich dezen keer niet kun
nen houden. In steeds groote menigten mengen
zich ook aan beide zijden vliegers in den strijd
en aan Italiaansche zijde ook een groot halfstijf
luchtschip.
SERVIË.
De oorlog In Servië.
SOFIA. De operaties op het geheelo
front nemen een voor ons gunstig ver
loop. Bij Prokupije maakten onze troepen
480 kisten artillerie-munitie, 220 kisten in-
fanterie-munitie, 12 karren, beladen met
oorlogsmaterieel en een pionierspark met 10
pontons buit.
Het resultaat van onzen tegenaanval aan
den westelijken oever van de Karossa ten
zuiden van Veles was, dat de Franschen ge
heel en al teruggeslagen werden naar den
oostelijken oever dezer rivier. Daar namen
onze troepen, onder het zingen van
„Schuim, o Maritza", stormenderhand de
krachtig versterkte stellingen der Fran
schen.
BERLIJN. De vervolging vordert flink.
Maandag zijn meer dan 1000 Serviërs ge
vangen genomen en twee machinegewaren
en drie stuks geschut buitgemaakt.
PARIJS. De Bulgaren deden op 14 Nov.
wederom hevige aanvallen op den linker
oever van de Cerna, maar werden overal met
zware verliezen afgeslagen.
Aan den linkeroever van de Wardar is
het rustig.
De landing van Engelsche en Fransche
troepen te Saloniki wordt zonder stoornis
voortgezet
Versterkingen vcor üs geallieerde troepen
in Servië.
Volgens een „Reuter"-bericht uit Salo
niki komen daar voortdurend versterkingen
voor de reeds vertrekken Engelsche troe
pen aan. De stroom van geall.eerde troepen
met hunne munitie en voorraden is zoo
groet, dat de haven en het station nauwe
lijks ruimte genoeg bieden.
De dappere verdediging der Serviërs.
Arnaldo Fraccarolii, correspondent ran de
Corriere delta. Sera, seiat uit Prilop oenigo
belangrijke bijzonderheden over het geluk, dat
de Serviërs hadden, niet te worden afgesne
den tusschen Baboena en Prilcp. Op 29 Octo-
W verlieten ós Serviërs, 6G09 man sterk,
Veles, achtervolgd door 1-5.009 Bulgaren. Zij
bonden zelfs g.en achterhoedegevechten aan,
maar haastten zich om de Baboenarivier over
te trekken om die rivier als hindernis tusaohen
hen en den vijand te laten. De Bulgaren ontr
vingen nog versterking van ongeveer -5000 man
en trokken ook ten spoedigste over de rivier.
De Serviërs leverden een klein gevecht bij bet-
dorp Izvor en organiseerden zoo snel zij kon
den de verdediging van de heuvels er achter
om dsaarop terug te trekken naar de loopera
ven van Abdi Pasja cn de Kerstazheurels, 1800
voet hoog, dien den pas en den weg beheerschcn.
Indien de Bulgaren deze stolling hadden kun
nen nemen, zou het lot van dit.handjevol van
het Servische leger, eveeals van Monastir, zijn
beslist. Do verdedigers stonden toen vier tegen
een, onder bevel van kolonel Vassitsj. Zij hoop
ten op hulp uit het Oosten, waar de Fransdhe
kanonnen duidelijk hoorbaar waren. Maar deze
Weef uit en zij moesten alleen doorvechten.
Op 2 November scheen hot einde te zuilen
komen. De Bulgaren konden de vlakte tus-
schen do Baboena en Prilep bereiken langs een
weg op de zuidelijke hellingen der heuvels. Een
Buigaarsch bataljon kreeg order, de Servische
stelling te Kerstaz om to trekken, maar werd
door de Serviëre tijdens ziju onrukken be
speurd. Nog 5U0 ellen en het zou clea weg naar
Prilep beheerschen; maar dezo 500 ellen
•gingen door een opening in de heu
vels. Do Serviërs lieten den Bulga
ren zich ophoopen in den uauwen door
gang en wierpen zich toen met onstuimige
woede op de invallers, sloegen hen in een ver
schrikkelijk gevecht met bajonetten en hand
granaten en wierpen hen ten slotte terug met
een verlies van 250 dooden, die in de engte
bleven. Dit-kleine roemrijke voorval eleetriseer-
do de Serviërs zoodanig, dat zij uit hun loop
graven kwamen, en een verwoeden aanval de
den. De kracht van hun aanval was zoo groot,
dat de eerste Bulgaarsche linie volkomen ouder
den voet werd goloopen on ook de tweede linie
bezweek voor den ploteelingen golf. Hierdoor
waren do Bulgaren genoodzaakt terrein prijs
te geven. Bij het vallen van den nacEt hadden
do stoutmoedige Senders hen van de heuvels
verjaagd en opnieuw de stelling vftn Ivoziak
bezet, die tijdelijk was verloren gegaan. De
poort tot Beneden-Mp.oofl'onië was opnieuw ver
sperd. Het vierde, vijfde en zesde Bu-gaarsche
regiment deden vruchtolooze pogingen in de
volgende acties om terrein to henvinnen. Daar
op bleven do Bulgaren twéé dagen geheel wer
keloos, hoetgeon kolonel Vaesitsj in hooge mate
verontrustte, totdat hij op 9 November bericht
ontvingen dat do Franschen Gradsko weder
bezet hadden, een zwak punt, indien do linie
der geallieerden was doorbroken.
TURKIJE.
De strijd aan de Dardanellen.
LONDEN. De „Daily Express' verneemt
uit Rome, dat de eerste bezending Duitsch
zwaar geschut, voor de Dardanellen be
stemd, te Konstantinopel is aangekomen.
De Dardanellenexpeditie opgegeven?
De bijzondere militaire medewerker van de
Nieuwe Courant schrijft hierover o. a.
„Zouden de feiten werkelijk bevestigen, wat
reeds bij den aanvang van het Dardamellen-
avontuur zoo vaak werd voorspeld„deze ex
peditie za-1 haar dool nimmer bereiken?" Hoe
is het thans gesteld met oen ondernoming, die
een der ster lest sprekende yoorboelden van
mislukking in dezen oorlog schijnt te zullen
worden
De Dardanellen-operatiën staan in nauw
verband met die in Servië. De Duitschers heb
ben zioh, al was dit wellicht niet hun hoofd
doel, door Servië een wog gebaand om hun
bondgenoot aan de Dardanellen van de noodige
oorlogsroorraden te voorzien. De Engelschen
en Fransehen hebben zelf aan hun toch reeds
niet welvarende operatie op Gallipoli den
doodsteek toegebracht door tea koste daarvan
hun landing te Salqniki te bewerkstelligen/
Het is nu reeds weken geleden, dat verschei
dene Engelsche en Fransche troepenafdeelingen
de stellingen ten Z. van de Atchi Baba ver
lieten om hun krachten met dio der Bulgaren
te moten en aanhoudend volgen er nog meer.
Hoofdzakelijk zijn het dan ook nog slechts
Can ad cc zen, Australiërs en Engelsche kolo
niale troepen, die op de welbekende landings-
punten: Soevola-baai en Anaforta, Anzac
en Gabn, Tepe, Ari Bocrnoe en Sed-oel-Bahr
achterbleven, ten einde het terrein te behou
den, dat ten koste van zooveel offers werd
veroverd.
Doch alleen dit streven reeds stempelt de
Dardanellen-actie tot een ..mislukking" en
geeft ons aanleiding Gallipoli als oorlogs
tooncel van beteekenis verder af te schrij
ven. Het is immers duidelijk, dat wat
een stcrl: leger niet wist te bereiken,
zeker niet gelukken zal aan een t?er-
zuakte troepenmacht, die van zijn b«te
elementen is beroofd vooral nu de Orientspoor-
weg voor de Duitschers vrij is, waardoor de
kracht van de tegenpartij spoedig zal toenemen.
Voorloopig zullen wij geen aandacht behoeven
te wijden aan dit oorlogstooneel, dat der En
tente niets dan nuttclóoze opoffering, grie
vende teleurstelling en bloedige verliezen heeft
opgeleverd.
Öp 19, 20 en 25 Februari deed de Engelsch-
Fransohe vloot de eerste aanvallen op do Dar
danellen-forten. Deze hadden, evenals die op
2, 18 en 19 Maart geen 6ucces. Daarbij ver
loren de Engelschen en Franschen elk twee
slagschepen. In Mei traden ten gevolge van
Eet optreden der Duilscho duikbootcn nog an
dere verliezen in. Zoo werd op 26 Mei de En
gelsche Triumph en op 27 mei de Majestic ge
torpedeerd. Op den 25sten April begon de
eigenlijke landing, die in zooverre succes had,
dat de aanvaller er in slaagde zich op het zui
delijke deel van Gallipoli vast te zotten. In
do daaropvolgende maanden mislukten echter
allo pogingen tot noemenswaardige uitbrei
ding van liet aanvankelijk bezette gebied. Toen
kwam begin Augustus de verrassende en suc
cesvolle landing in de Soevla-baai, doch de
kans om hier ver in het binnenland door te
dringen en den verbindingsweg tusschen Kon
stantinopel over de stad Gallipoli naar Krithia
te verbreken, ging door onbekwaamheid der
aanvoering verloren. Daarmede hadden 3e
operation hun hoogtepunt bereikt. Alle verdere
aanvallen, dio weliswaar met fabolachiigen
heldenmoed, doch met verwaarloozing van alle
tactische en strategische regelen werden on
dernomen zoo althans oordeelen do Fran
sche generaals mislukten. Intusschen zijn nu
do verliezen volgens do officieel© Engelsche
opgaven tot begin October gestegen tot 96,899
man gesneuveld, waarvan 1185 officieren. Spre
kende, doch schrikbarende cijfers.
Onvoldoende politiek en militair inzicht en
vooral, wat de hoofdzaak is: gebrekkige orga
nisatie waren do grondoorzaken voor de mis
lukking van gansch de Dardanellen-actie, zoo
wel te water alk te land en zoo mag zij eerder
een avontuur dan een operatie worden ge
noemd. Het is juist de groote tegenstelling in
organisatie, het A. B. C. der oorlogvoering
tusschen Engelschen cn Duitschers, die het
eerstgenoemden zoowel in Gallipoli waar
Duitschland achter Turkije als op den Bal
kan waar dit rijk achter Bulgarije staat
tegen hun tegenstanders doet afleggen."
GRIEKENLAND.
Griekenland en de oorlogvoerenden.
LONDEN. De Times" verneemt uit
Athene, cfet de Russische gezant ver
klaarde, dat noch de Engelsch-Fran-
sche, noch de Servische troepen ir
iu toestemmen ontwapend of geïnter
neerd te worden, daar de internatio
nale wetten in deze bijzondere omstandig
heden niet van toepassing zijn. Skoejoedis
zoekt naar een voor alle partijen bevredi
gende oplossing.
Griekenland en de geallieerden.
LONDEN. De ...Daily Mail" verneemt uit
Parijs Telegrammen over Zwitserland ont
vangen melden, dht de Grieksche troepen,
geconcentreerd in de omgeving van Saloniki
dubbel zoo sterk zijn als die van de geal
lieerden. Duitsche agenten zetten de bevol
king op tegen de geallieerden; reeds is er
wrijving ontstaan met de betrokken hande
laren over het vervoer van levensmiddelen;
ook zijn er moeilijkheden gerezen, dat niet
meer dan vijf duizend man geallieerde troe
pen per dag kunnen geland worden, zoodat
de ontscheping van 300.000 man twee maan
den in beslag zou nemen.
VEREENIGDE STATE»
Booker Washington f.
Uit Washington wordt gemeld, dat de
vermaarde Booker Washington, de neger-
geleerde, die zooveel deed voor de ontwik
keling der Amerika ansche negers, is over
leden.
OP ZEE.
De „Ancona".
LONDEN.De Amerikaansche vrouwelijke
geneesheer Cecile Grelle, die aan de Cornèll-
imiversiteit studeerde, seinde uit Bizerta
aan de „Daily Mail" dat zij de eenige Ame
rikaansche kajuitspassagier was op de „An-
cona". De vier anderen waren Italianen. De
lunch was juist geëindigd toen zij drukte op
dok hoorde en bemerkte dat de machines
langzamer gingen. Dr. Grelle begaf zich
naar het dek en hoorde toen het gefluit van
een projectiel, dat op het achterdek neer
kwam. Zij zag een groote duikboot gevaar
lijk dichtbij. De boot had vier groote kanon
nen in oen geschuttoren en nog een kanon
voorop. Er werd geen waarschuwing gegeven
aan de stoomboot, die onmiddellijk den gang
vertraagde toen het eerste schot was afge
vuurd. Het eerste schot vernielde de brug.
Andere schoten volgden snel en de vearwar-
i ring was ontzaglijk. Er heerschte paniek en
I ik zag tientallen der opvarenden dood of
gewond op het dek vallen. Ik was volkomen
kalm en begaf mij naar het bureau van den
administrateur op het tweedeklasse dek om
mijn geld te halen. Ik vond hem dood voor
zijn lessenaar. Van de tweedeklasse dek
ken waren gedeelten in zee geslagen. Doo
den en gewonden lagen rondom, en onder
deze vele zuigelingen, vrouwen en kinderen.
Ik keerde naar mijn kajuit terug om mijn
paspoort te halen. Dat was een tocht te mid
den van de vallende schoten en het gewee
klaag der vrouwen, die me aan de enkels vast
grepen en me smeekten haar te helpen. Ik
bereikte de kajuit en trachtte mijn koffer
te openen, toen een projectiel door de pa
trijspoort binnen drong en over mijn hoofd
heen floot. Ik sprong op en zag dat oen
hofmeesteres voor de deur dood neerviel,
door een kartetskogel getroffen. Ik trachtte
toen een reddingboot te bereiken. Niemand
voerde het commando over de passagiers,
onder wie een chaos heerschte. Ik zag dat
twee booten neergelaten werden. Ze weiger
den echter me op te nemen, omdat ze vol
waren, hoewel er niet meer dan twintig men-
schen plaats in hadden gevonden en de boo
ten voor vijftig personen bestemd waren.
De eerste boot viel in zee en de inzittenden
verdronken. Opmerkelijk weinig passagiers
waren voorzien van reddinggordels. Ik zag
toen dat een andere boot werd neergelaten
en waagde den sprong van twintig voet
hoogte. Ik kwam zonder letsel in de boot.
Een andere vrouw, een emigrante, sprong
met het hoofd vooruit en viel in zee. Ik trok
haar in de boot. Haar beide been en waren
gebroken. We roeiden toen weg steed3 in
vrees gedood te worden door de granaten die
de booten treffen en verschillende passagiers
doodden of verwondden. Ik zag ook de baan
van de torpedo, die de „Ancona" trof en
een geweldige ontploffing veroorzaakte. De
stoomboot helde en zonk in zeven minuten.
Onze boot die erg lek was roeide in
de richting van Messina. Na vier uren kre
gen we een boot in richt die lek was en
zinkende. Met de revolver in de hand
dwong onze officier rijn mannen om de
opvarenden te redden. Een Fransche kruiser
merkte ons des avonds op en redde ons.
Uit Rome wordt aan de „Times" be
richt, daUthans vastgesteld is, dat de onder
zeeër die de An cona" torpedeerde een
Duitech en niet een Oostenrijksch schip
was.
Als reden voor deze conclusie wordt op
gegeven, dat lo. de Oostenrijkers geene on
derzeeërs van zoo groote afmetingen bezit
ten en 2o. dat do door de geallieerden ge
nomen maatregelen het voor onderzeeërs on
mogelijk maken om ongemerkt de Adriati-
?che in de Middellandsche Zee te kunnen
komen.
De „Bosnia" getorpedeerd,
PARIJS- Het Italiaansche S.S. „Bosnia
is getorpedeerd. 38 zeelieden en 7 passa
giers werden eergisteren te Soeda aange
bracht. Een aantal passagiers kwam om het
leven.
Volgens de berichten uit Rome is de
quaestie der vlag, die door den onderzeeër
gevoerd werd, opgelost. Het is niet twijfel
achtig dat de „Bosnia" door een Duitsche
duikboot werd getorpedeerd.
Deze nieuwe aanslag wekt levendige ont
roering, en de bladen dringen er op aan,
krachtige maatregelen te eischen tegen
Duitschland. De geredden verbalen, dat zij
door ze^roovers werden uitgeplunderd.
Uit een onderzoek door een correspon
dent .van de ^Secolo" te Syracuse inge
steld, blijkt dat de manschappen der equi
page van den onderzeeër, die de „Firenze"
torpedeerde, op den arm oen groot anker
hadden, de Duitsche uniform droegen cn
dat de onderzeeër van het Duitsche type
was. De bemanning en de kapitein waren
bovendien aan het uiterlijk gemakkelijk te
herkennen als Duitschers. Het is bewezen,
dat de onderzeeër eerst de Duitsche vlag
toonde en daarna de Oosten rij ksche.
De basis der Duitsch-Oosteprijksche duikbooten
in de Middellandsche Zee.
LONDEN. Do „Giorna'.e d'Itaïia" van
Turijn zegt, dat er twee bases zijn ontdekt
van waar de Oostenrijksch-Duitsebe duik
booten van het benoodigde werden voorzien.
De bases waren gelegen aan de kust van
Kreta, een aan do noordwest, de andere
aan de zuidoost-kust.
Gezantschap bij den Paus.
Men meldt ons uit Deu Haag:
Al moet de vervanging van mr. L. H.
W. Regout als tijdelijk ou buitengewoon
gezant van Nederland bij den Pauselijken
Stoel nog niet zoo dadelijk aanstaande zijn,
verneemt men uit welingelichte kringen
dat voorbereidende stappen voor de keuze
van mr. Regout's ambtsopvolger worden
gedaan.
Gep. luit.-kol. A. S. H. Booms f.
Maandag werd de heer A S. H. Booms,
gepens. luitenant-kolonel van het Oost-Indisch
leger, in een tramrijtuig van lijn 3 te 's-Gra-
venhage onwel, vermoedelijk ten gevolge van
een schrik, wijl hij op den Hoogewal, toen de
tram m beweging was, daarin was gestapt. Een
geneesheer constateerde bij aankomst op do
Laan van Meerder voort, waarheen do lieer B.
nog in do traru was meegevoerd, den dood. Hot
lijk van den lieer B., die den leeftijd van 74
jaren had bereikt, is naar zijne woning aan
het Koningsplein vervoerd.
Ons ondersteuningsfonds voor hulpbehoevende
soldatengezinnen in bijzondere gevallen.
Het L»ageiyksch Bestuur van do N'ederl.
Vereeniging „Uns Leger" deelt in zijn orgaan
het volgende mede;
„Vele comités cn vereeuigingen in den lande
trachten den rampspoed, ontstaan door den
mobilisatietijd te beteugelen eu de ontredde
ring 'to voorkomen, welke gezin en samen
leving zoo ernstig blijven bedreigen.
Wy kunnen ons soidateu-gezinncn voorstel
len, welke b.v. niet door het Koninklijk
Nationaal Steuncomité regelmatig geholpen
worden en waaraan volgens de geldende begin
selen geen hulp kan worden verleend en die
toch plotseling in omstandigheden geraken,
waarin hun geldgebrek onverwachts en onmee-
uoogend treft.
Om feiten to noemen
Het is onder de militairen voorgekomen, dat
bij een sterfgeval van leden van hun gezin, het
geld bij olkaar moest worden gebedeld voor
eeno eenvoudige begrafenis.
Er zijn soldatenvrouwen en kinderen, die
lijden aan tuberculose, bloedarmoede, lichame
lijke verzwakking enz. en die in deze dure
tijden het daarvoor noodzakelijlfo voedsel moe
ten ontberen, omdat de vergoeding van Rijks
wege en van comités, die daartoe zijn aange
wezen, ontoereikend was.
Er zijn soldatenvrouwen, die met schrik een
geboorte tegemoet zien en nog afgemat en
zwak, hun gezin moeten verzorgen.
Er zijn soldatengezinnen, waar nog die stille
„fatsoenlijke" armoede- heerscht, een armoede,
welke zoo schrijnend is, omdat zij ongemerkt
geleden wordt.
Er is vaak nijpend gebrek bij geboorte of
sterfgeval, ziekto of achteruitgang, levens
omstandigheden, welke de materieele en
moreele zijde van hot gezin aantasten.
Ligt niet vaak in een klein feit de kiem der
armoede en zou dan niet een tijdig ingrijpen
veel verhoed hebben?
Ziedaar het doel van ons fonds.
Indien wij met onze bescheiden middelen
slechts enkele soldatengezinnen per provincie
zouden kunnen bijstaan in moeilijke gevallen,
ware de opzet reeds niet tevergeefs geweest.
Tot wie ons te wenden?
Alleen tot haar, die de tact bezit, die mee
voelt met de lijdende soldatenvrouw en het
bijna vader'ooze soldatenkind, beiden in indi-
recten zin slachtoffers van den weroldkrijg.
Wij stellen ons voor om in elke gemeente
•an belang drie dames te verzoeken om op te
treden als commissie van correspondenten van
dit fonds. Bij hen komen voornamelijk de aan
vragen om hulp, welke zij zoo spoedig mogelijk
«in onderling overleg trachten te verschaffen.
Uit de organisatie van dit fonds, waarvan
hieronder een schets gegeven wordt, is te zien,
dat de „achterwielen", welke in het soldaten- j
gezin dienen te komen, niet ovr vele schijven 1
loepen: ons beginsel is onmiddellijke hulpver
leening.
Hierna laat het Bestuur dan de algemeene
bepalingen van het ..Ondersteuningsfonds voor
hulpbo'noe'-ende sol daten-gezinnen in bijzon
dere gevallen" volgen.
Gepensioneerden on weduwen.
De Koninklijko Vereeniging van gepensio
neerde onder-officieren en minderen van het
Nederlandsche leger, zal op 17 November (ge
denkdag van Nederland's onafhankelijkheid)
aan 75 gepensioneerden en 84 weduwen, aan
bijslag op het pensioen en toelage, in totaal
een bedrag acl f 6570 uitkeeren.
Gep. militairen.
In de te 's-Gravenhage gehouden nentuurs-
vergadering met de eerecommissio van de er-
eeniging „Weduwenzorg" voor gepensioneerde
militairen van leger, marine en koloniën van
vóór de wet van 1909, werd geconstateerd dat.
ter verdeeling aanwezig was f 11,040, terwijl
de stand der reservekas in nominale waarden
bedroeg 12,401.61.
Voor 430 weduwen kan worden uitgekeerd
f 25, terwijl 290 in reserve blijft.
Men betreurde het, dat de Vereeniging zich
niet voldoende mag verheugen in hulp van don
Staat en van particulieren, waarom een beroep
werd gedaan op liefdadige landgonooten.
Voorzitter der Vereeniging is de hoer H. C.
Maas te Zwolle, penningmeester de heer A. J.
van Thicl, Valdczstraat te Leiden.
Landweer Lichting 1903.
De Regeering heeft bepaald, dat de man
schappen van de Landweerlichting 1908,
die zulks wensehen, op 25 November a.s.
met voorloopig (klein) verlof huiswaarts
zullen worden gezonden.
(Zie verder Laatste Berichten.)
Uit de Staatscourant.
Bij K. B. zijn benoemd tot res.-2e-luit.
b/d. inf.bij het 6de reg de mil.-scrg. J. W.
M. v a n B a k o 1, v h. reg. grenadiersbij hun
tegenw. korps, de vaandr. D. den Har-
togh, 6de reg.; mil.-serge. C. W. Robert,
4de reg. H. H o g e w e g, 15de rog.D. E. J.
Micheels, 8^,cF. H. M. M i c h e 1 1, 22e
A. Verduyn, 4de; J. J dc Kramer,
14o; P. Bonscli.o p, 7de; G. R. J Gou-
nel, 17do; J. A A m e e z. 16do; G. J. J.
R e u v e r4 lldej L, S o o p e r4 15de j E.
K u y k, ldeM. S me uiers en A. van
der Schulp, 17deE. H. A. Claessen,
2deJ. Companje, 7deG. N i e u v e e n
19de; C. W. M. van Eyck, 15de; O. A.
P r i n s, 22ste11. E e f t i n g, isteD. R e i-
lingh, 22ste; A. 1). Fokker, 4de; J. J.
J. H. Hens sen, 2de, H. Schilp, 22ste;
J. G. van E sse 1, 3deH. Kalshoven
en J. M. H. Heines, 2de; E. H. G. van
Iters on, 15de; L. P. F. van der Grin
ten, 2de; R. J. Piso, 6de; J. J. A. van
d e r P u 11 cn C. J. A. van der Pen non.'
17de regiment;
b/d. inf. der landweer, bij het 1ste bat.,
landweerpl. serg. H. G. Groenhoff, v/h.
27steb/h. 2de A. H. K a I i s en U. Koop-
mans, beiden v/h. bat.; bjh. 12e J. Al
berts, v/h. bat.b/h. 17de J. F. ran de
V e n, v/h. bat.b/h. 27e J. Langhorst-, v/h
bat.b/h. 29e G. de Jonge, v/h. 23eb, h. 40e
L. T. J. M. Pompe, v/h. 42e; b/h. 42e A.
J. v a n I ers el en E. J. M. E. G e rr i tse.
v/h. bat.; b/h. 43ste H. A. J. J. van den
Bergh, v/h. 42ste; b/h. 44ste A. B. V u y k,
G. van B e k k u in, H. J. van Ren esse,
G. Kamp, J. H. E e u w e n s en C. L. M.
van den Muy sen bergh, ondersch. v/h.
35ste, 18de, 36ste, 32ste, 32ste en 31ste bat.
b/d. art. 1ste reg. vest.-art.de vaandrig
O. M. baron van Boetzelaer, v/h. korps;
tijdel. benoemd b/d. inf., tot res.-2e-luit. bij
hun tegenw. korps, de mil.-serg. J. C. de
GLopperen C. H. M. van Oppenraay,
6de reg.: G. Wackwitz, 10de; J. C. A.
v_a n e. e o en G. H. H e 11 i e s e n, v/h.
17de regiment
Bij K B. is benoemd b/d. geneesk. dienst der
landüiaeht tot res.-off. v. gez. 2de kl. de arts
J. de H u i 1 u.
Bij K. B. is bij_ het leger in Ned.-Indië
benoemd en aangesïelil tot tijd. off. v. gez. 2e
kl. de arts P. JE 1 1 e h o j
Bij K. B. is benoemd b/d. genie, tot le luit.
de 2de luit. T. B. Huu r m a n. van dat
wapen.
Bij K. B. is tijd. benoemd b/h. res.-pers.
der artill., tot reserve 2de luit., de gepens.
magazijnmeester 3do kl. (2e luit.) der art. H.
K 1 e y n, v/h. leger in N.-Indië.
Bij K. B. is J. W. V o s, arte te Gronin
gen, m. ing. 26 Nov. benoemd tot off. v. gez.
2de kl. bij de zeemacht.
Bij K. B. is benoemd tot off. v. gez. 2de
kl. bij do landmacht de student in de genees
kunde (arts) L. den Houter.
Bij K. B. is ing. 28 Nov. benoemd tot off.
v. gez. 1ste kl. bij de landmacht de id. 2de kl.
B. Eisendrath.
Bij K. B. is benoemd tot res. off. van
gez. 2de kl. bij do landmacht N. M. H. E.
Roebroeck, arts.
Bij K. B. zijn benoemd tot tijd. paarden
arts 2de kl. B. Crezée, J. A. J. M.
K i r o h, M. P. S w i n k e 1 s en A. Burg
graaf, allen veearts.
Bij K. B. is ritmeester O. J. G. L, v a n
den Bergvan Saparoea, adj. 4de reg.
huz., ter zake van tijd. ongeschiktli. op non-
activ. gesteld.
Bij K. B. is ing. 1 Dec. aan res. le luit.
A. van Deldon, 36ste bat. landw.-inf„
ter zake van lichaamsgeur, eervol ontslag uit
den mil. dienst verleend met erkenning van
hot recht op een nader pensioen.
Vrijwillig L. S. Korps
„Motor-, Vaar- en Voerwezen".
Het Legerbestuur heeft thans definitief
besloten tot de oprichting van een „Land
storm-Motorbootkorps en Automobielkorps".
De Directie van Etappen- en Verkeers
wezen, waaronder dit Korps direct zal res-
sorteerem, heeft reeds de noodige stappeu
gedaan om tot een spoedige organisatie van
dit lichaam te genaken.
In een rondschrijven namens den kolonel
Etappen-directeur wordt medegedeeld dat
reeds een aantal militaire autoriteiten en
sportvereenigingen hun medewerking heb
ben toegelegd Het schrijven wijst op de
wenschelijkheid van de tusschenkomst der
vereenigingen en hun organen om op de
vlugste eu meest doeltreffende wijze alle
betrokkenen te bereiken- Op die medewer
king zal hooge prijs worden gesteld, ook al
berusten na de oprichting der afdeelingen
gezag en regeling geheel bij de militaire
autoriteiten en de door dezo autoriteiten
aangestelde commandanten.
Aan de nadere gegevens, bij het rond
schrijven gevoegd, ontleenen wij
De leiding van het korps berust bij de directie
van liet Etappen- en Verkeerswezen (Algemeen
Hoofdkwartier) alwaar oen officier (de res. le
luit. Lw. Jagers jhr. E. O. Bergvan M i d-
d e 1 b u r g h) speciaal voor dit doel werkzaam
is gesteld, die de gchcele organisatie, in samen
werking met de reeds op dit gebied verdienste
lijk werkzaam geweest zijnde personen, in het
leven zal roepen en bevestigen.
De standplaats van genoemden officier is
voorloopig Delft. Hij is te bereiken onder het
adres: Bes le luit. belast mjd. vorming v. h.
Vrijw. L S. Korps Motor T'aar- en Voer
wezen, Etappen-Depót, Delft.
Als doel is omschreven
Het korps zal bij het in actie komen van
leger en vloot, aan diverse onderdeelen worden
toegevocd voor
le. Wat betreft Motor- en andere booten
(eigenaar en personeel), a. Verkenningsdienst
te water in linien en stellingen en bij het
veldlcecr. b. Patrouille en bewakingsdiensten
van accessen enz. enz. c. Vervoer van Com
mandanten en Staven naar onderdeelen van
hun commando, d. Snolvervoer van gewapende
piketten, mitrailleurs, geschut en zoeklicht-
installaties. e. Overbrenging van berichten cn
het leggen van kabels voor draadverbinding,
medewerking van optisch seinverband en draad-
looze telegrafie, f. Fourage- en munitievervoer
(ook lichte sleepdiensten), g. Vervoer in dienst
van het lïoode Kruis en Geneeskundigen dienst,
h. Het vormen van vaste werkplaatsen voor
herstelling, i. Bemanning van gevorderde Mo-
torbooten.
2e. Wat betreft motorwagens en rijwielen
a. Het vormen van een groote geoefende
reserve voor den Auto-Treindienst (bestaand
legeronderdeel), b. Hot verrichten van dien
sten als het Vrijwillig Militair Automobielkorps
en het. Vrijwillig Moborrijdcrskorps (hetwelk
thans bij het Leger dienst doet doch in oorlogs
tijden belangrijk uitgebreid dient te worden).
Het Korps is verspreid over het geheele land
cn wordt verdeeld in Afdeelingen (naar ver
houding van aanmelding). Deze Afdeelingen
komen te staan onder een Afdeeling-Comman-
dant (naar sterkte een officier of onderofficier).
Iedere afdoeling is verdeeld in 4 sectiën t. w.
Sectie I. Motorvaartuigen (bestuurders, mo-
iorspersoneel, roeiers, zeilers en dekpersoneel).
Sectio II. Motorwagons (vracht- en luxe wa
gons). Sectio III. Motorrijwielen. Sectie IV.
Herstelplaatsen (technisch personeel, mecani
ciens en scheopsbouwporsoneel).
Elke vrijwilliger sluit een verbintenis
bij* den Landstorm voor den duur der mobili
satie, waaronder ook hen te rekenen, die nog
niet door een wet tot den verplichten dienst
zijn of worden opgeroepen. Dezo verbintenis
bevat een beperking welke daarin bestaat, dat
de verbondene uitsluitend voor die.nsten iu ge
noemd korps kan worden verplicht.
Bij de keuring zal rekening worden ge
houden met do werkzaamheden, die moeten
worden verricht. Van geconstateerde gebreken
wordt in verband met pensioensaanspraken aan-
teekening gehouden. Als leeftijdsgrens geldt de
wettelijk vastgestelde van 17 tot 40 jaar, doch
voor wat de hoogste grens betreft, kunnon uit
zonderingen worden gemaakt.
Als eisch van toelating wordt ge
steld, dat do vaardigheid en vakbekwaamheid
moeten blijken uit: n. den aard van do tegen
woordige of vroegere betrekking: b. verklarin
gen afgelegd door tot ooi deeleu bevoegde per
sonen (vereenigingsbesturen)c. bet instellei
van een onderzoek; d. <lc eischen welke vooi
elke Landstormverbintenis zijn of worden ge
steld.
De aard en het aantal verplichteoofe-
niugen dienc-n nog te worden vastgesteld.
Zij zullen in geen geval meer zijn dan de eerste
3 maanden 5 uur per «eek cn daarna 2 uur per
weck. (Met het aantal verplichte oefeningsuren
wordt rekening gehouden met ieders bekwaam
heden.) De verdeeling der uren bestemd voor do
oefeningen (welke voornamelijk betreffen mili
taire zaken en in hoofdzaak theoretisch zullen
zijn) geschiedt door den afdcelings-comman-
dant;. zoo mogelijk rekening houdende met de
particuliere omstandigheden der verbondenen.
De uniform, welke door het Rijk wordt
verstrekt, is dezelfde als die voor andere vrij
willige landstormafdoelingen, doch een voorstel
is in overweging tot het bekomen van een
onderscheidingsteeken voor leden van dit korps.
Ook het al dan niet bewapenen en in
bevestigend geval op welke wijze de bewapening
zal piaats hebben, is nog in overweging.
In beginsel doorloopt elk vrijwilliger de ge
wone rangen na de noodige opleiding te hebben
genotent Natuurlijk wordt hiervoor ten aanzien
van oud-officieren uitzondering gemaakt, voor
zoover op hun diensten om bijzondere redenen
hooge prijs wordt gesteld. Naar behoefte zal
het overige kader worden opgeleid en aange
steld.
Bij de vergoedingen wordt onderschei
den de vergoeding voor het gebruik van vaar-
of voertuig in vredestijd en het bedrag, dat
het Rijk betaalt, wanneer het vaar- of voer
tuig p-ordt gevorderd en dus aangekocht. De
vergoeding voor liet gebruik in vredestijd
(waaronder nu ook dit mobilisatietijdperk
wordt gerekend) is slechts dienende den eige
naar geen financieel nadeel te berokkenen. Alle
begrip van huur of voordeal dient hierbij ter
zijde te worden gesteld. Slechts een zuinig be
rekende vergoeding van eigen onkosten 'en voor
afschrijving voor waardevermindering is hier
op zijn plaats. Doze vergoedingen worden be
rekend naar de inkoopwaardo van vaar- of
voertuig, benzine- en olievorbruik en waarde-
vermindering. Aan de vergoedingen worden
zoowel minimum- als maximumgrenzen gesteld,
om te voorkomen, dat voor kleine vervoermid
delen te weinig en voor dure to veel per dag
betaald zou worden. Da dag wordt dan bere
kend op 10 uur gebruik, terwijl de vergoeding
alleen wordt uitgekeerd indien het een bevo'
1 e n oefening geldt.
Het ligt voor de hand, dat de personen,
evenmin als het overige landstormpersoneel,
vergoeding krijgt en er dus goen sprake kan
zijn van vergoeding voor verzuimde werkuren.
Geldt het evenwel een detacheering bij liet
leger of optreden in oorlogstijd, dan wordt het
aldus dienstdoende personeel op dezelfde wijze
bezoldigd, gevoed en verpleegd als voor do
ranggenooten van het leger is bepaald. Dit
geldt, het zij ten overvloede vermeld, ook
voor vergoedingen voor kostwinners en voor
pensioen, en voor verzorging van weduwen en
weezen in geval van oorlog. Een en ander zoo
als dit voor het overig vrijwillig landstorm-
personeel nog onlangs door don Minister rau
orlog is vastgesteld.
Bij beschadiging van vaar- of voertuigen,
wanneer deze voor bevolen diensten worden
gebezigd, wordt schadevergoeding gegeven,
vast te stellen door eeu te benoemen techni-
scüe commissie.
Het spreekt van zelf dat eigenaren van vaar
tuigen of daarbij werkzaam gestelden, van
motorvoertuigeh of daarbij werkzaam gestol
den, deskundigen als boven omschreven,
alsmede allen dio met het genoemde op de
hoogte zijn of daarmede kunnen werken, van
allen stand en rang, zich kunnon aanmelden.
Ieder (behoudens begrijpelijke beperking) is
welkom en zal naar bekwaamheden worden te
werk gesteld. (Dus zoowel bezitters van luse
a's van vrachtmateriaal.)
Do aanmelding kan gesohiedon bijte Am
sterdam den heer G. A. v. Vloten, oud zeo-
off., Singel no. 194, te Dordrecht: den heer
G. J. Buys, oud-zee-officier, direct. Inter
naat van Asp. Adelborsten, te Haarlemden
heer J. van der Kop, oud-off. der mariniers,
Terhofstede weg, Overvoen, te 's Gravenhage
den heer J. F. Teupken, 2e luit. Landstorm,
De Ruytenstr. 75, te Leidenden heer C. J.
G. W. Leers, kapt. inf., Plantpoen 9b, te Rot
terdam den heer E. L. N. Quadekker, res.
kap. inf., Witta de Witstr. 15a, te Utrecht
den heer F. van Manen, oud-zee-off., Emma-
laan 15, welke zich voorloopig daartoe be
schikbaar hebben gesteld. Overige plaatsen
voorloopig bij hiorboven genoemden officier.
De aanmelding bij het korps brengt, zegt 't
rondschrijven, wel degelijk persoonlijke belan
gen met zich Fetjlegerbestuur is. zoodra hit
leger in actie Komt, bevoegd niet alleen het
vaar- en voe. materiaal te vorderen doch ook
het personeel Het wijst (zie Wet op Oorlog °n
Staat van beleg Hoofdst. III. art. 36 cn Wou
op Inkwartiering Hoofdst. III, art. 33) 'ood
eenvoudig al degenen aan wier diensten het
behoeft en van dat oogenblik af zijn de angc-
wezenen gesteld onder de Krijgswet en be
schouwd militair te zijn. Zij zijn dan verplicht
1 1 e bevo'en diensten te verrichten. Hieruit
olgt, dat het zoowel in het belang van e.eb 'e-
ger is als van de betrokkenen de voorkeur ver
dient, dat alles" van te voren wordt - ?regcld
i een ieder meer of minder wordt- geoec •rtd
Zij die binnenkort voor Landstorm of Mjb-
tieplichten zullen worden opgeroepen en eHi
thans reeds aanmelden, zullen bij opkonis'. z
m. worden ingedeeld bij den Motor- Y aar- en
Artodienst van het leger.
Steun aan gemobiliseerde middenstanders.
Er is in wording de oprichting van een Na
tionale Vereeniging tot steun aan gemobili
seerde middenstanders.
De bedoeling is aan credietbehoevendo gemo-
biliseerden uit den middenstand bij klein ver
lof of demobilisatie financieelen steun to vec-
leenen.
Een voorloopig comité, uitsluitend bestaande
uit gemobiliseerde middenstanders, heeft reeds
de voorbereidende stappen tot do oprichting
der Y'ereeniging gedaan en is aldus samenge
steld: W. F. Ga ast or land. Watergraafs
meer, voorzitter; P. W aalewijn Jr.. secre
taris C. W e r n e k i n c k, penningmeester
C. Koel en G. C. V egt i n g, commissaris-
sen.
Het correspondentieadres is tijdelijk geves
tigd bij den voorzitter YVF. Gaasterland,
Watergraafsmeer.
Y'erschillejide officieele personen, onder wia
do bcogsten in den lande, hebben zich berral
verklaard, hunne medewerking voor het doel
do verleencn.
In een spoedig in Amsterdam te houden ver
gadering van belanghebbenden, zal worden ge
tracht aan het plan vasten vorm to geven.
Militair tarief.
Naar dc ,,Avp." verneemt, bestaat het voor
nemen om het vrij verveer van militaire ver
lofgangers met ingang van 1 Januari a.s. in
te trekken, cn alsdan aan de met verlof ver
trekkende militairen een bijslag op bua sala
ris toe te kennen. Yroor het vervoer np de
spoorwegen zou alsdan voor de verschillende
klassen een gelijk militair tarief worden in
gevoerd, ongeacht den nf te leggen afstand
zoodat dus alle militairen eenzelfde bedrm-
aan reisgeld moeton betalen om hun woon
plaats to bereiken.
Vrijwillige Landstorm.
De Militie le-luitenant jhr. L. P. A. van den
Brandcler is benoemd tot waarnemend comman
dant over de le en 2e compngnio Leiden van
het Landstormkorps Zuid-Holland-West in
plaats van don kapitein der infanterie F. J. G.
W. Lcers.
Opgericht is de Landstormafdeoling „Leer
dam" onder het wanrn. commando van den
sergeant bij den Vrijwilligen Landstorm II.
Buis. T
De 2e-lmtor«nt hij den I andr.l/irm J.
Mejerink heeft het counaaudo over de Land