1915 Orgaan voor Leger en Vloot. iiniwetalifiiiifei Oorlogsnieuws. Onder redactie van D. MANASSEN. Ons Oorlogsdagboek. De mobiBÊsatie. DE SOLDATENCOURANT ADRES DER REDACTIE EN ADMINISTRATIE PALESTRIN ASTRAAT 10, AMSTERDAM. DIT BLAD VERSCHIJNT DRIEMAAL PER WEEK. LOSSE NUMMERS VOOR MILITAIREN 1 CENT, VOORBURGERS X GENT, ABONNE MENT VOOR MILITAIREN 0.75, VOOR BURGERS ƒ1.30 P. DRIEMAANDEN Voor Advert«nti.*n wende men zich tot het Alg. Advertentie-Bureau BOL'MA&Co, Heerengracht 226 Amsterdam, tot de Drukkery „Jacob van Canipen" N. Z. Voorborg wal 234-240 (Keizerrijk 9) Amsterdam of tot onze Administratie, Pnlcstrinaatrnat 10 Amsterdam. Pry's der AdvertentiC-n per regel 30 cent. liy abonnement reductie Monastir was een der voornaamste, zoo niet de voornaamste plaats in het vroegere Turksche Macedonië. In den Balkan-oorlog is er hevig om gestreden tusschen Serviërs, Bulgaren en Grieken, want er wonen niet alleen Turken maar vele onderdanen nit de andere Balkenstaten. Nu zoeken de Bulgaren de stad weer te veroveren. We geven er hier een kiekje van; de minarets, torentjes der Mohamme- daansehe moskeeën, herinneren aan den vroegeren tijd der Turksehe overheersching. Geen audiëntie. Blijkens bericht in de „Staatscourant" wordt Donderdag a.s. door den Minister van Oorlog geen audiëntie verleend. Ingediend is thans een wetsontwerp tot het in overweging nemen van een voorstel van verandering in heb Ilde, lilde en IVde Hoofdstuk dor Grondwet. De artikelen van heb ontwerp luiden als volgt: 1. Er bestaat grond om hot, volgend voor» stel van .verandering in de Hoofdstukken II. Ill en IV der Grondwet in overweging te nemen 5 2. In njtikel 21 wordt in de plaats van*, „eene maand", gelezen: „twee maanden". 3. In artikel 73, tweede lid, wordt in de plaats van „tweo maanden", gelezen: „drie maanden"» 5 4. Artikel 80 wordt- gelezen Heb recht om de leden der Tweede Kamer te kiezen, wordt toegekend aan de mannelijke ingezetenen, tevens Nederlanders of door do wet als Nederlandscho onderdanen erkend, die den door de wet te stellen leeftijd, welke niet beneden drie en twintig "jaar mag zijn, hebben bereikt en aan de vrouwelijke ingezetenen, die aan gelijke voorwaarden voldoen, voor zoover do wet haar daartoe uit hoofde van niet aan het bezit van maatschappelijken welstand ontleende redënen bevoegd verklaart. Do wet bepaalt, in hoeverre de uitoefening van. het kiesrecht wordt geschorst voor de militairèn bpneden don rang van officier bij do zee- en de landmacht voor den tijd, gedurende welken zij zich onder wapenen bevinden. Van de uitoefening van het kiesrecht zijn uitgesloten zij-, wien dat recht hij onherroepe lijk geworden 'rechterlijke uitspraak is ontzegd, zij die rechtens van hun vrijheid zijn beroofd en zij die krachtens onherroepelijk geworden rechterlijke, uitspraak wegens krankzinnigheid of zwakheid van vermogens do beschikking of het beheer over hunne goederen hebben vorlo- ren. Aan onherroepelijke veroordeeling tot cene vrijheidsstraf van meer dan een jaar of wegens bedelarij of landlooperij, zoomede aan meer dan twee, binnen een- door de wet to bepalen tijdperk vallende, onherroepelijke rechterlijke uitspraken openbare dronkenschap vafits.tel- lenao, verbindt do wet tijdelijk of blijvend ver lies van kiesrecht. Db verplichting om van het kiesrecht gebruik to maken kan door do wet worden opgelegd. 5. Artikel 81 wordt gelezen Do Tweede Kamer bestaat uit honderd leden, gclcozon op den grondslag van evenredige ver tegenwoordiging. Alles v/at verder het kiesrecht en de wijze van verkiezing betreft, wordt door de wet gc- 65e week. (Van 25 Oct. tot 1 Nov.) 25 Oct.De geallieerden bombardeerden Dedeagatsj en doodden meer dan duizend Bulgaren. Ook Makri en Port Lagas zijn beschoten. Een officieel Duitsck bericht meldt, dat op 23 Oct. de groote kruiser „Prinz Adalbert" door een vijandelijke (Engelsche) duik boot bij Libau in den grond ge hoord. Slechts eon klein doel der bemanning is gered. Een „Order in Council" her roept de bepaling, dat het neu trale of vijandelijke karakter van een schip bepaald wordt door de vlag, die het gerechtigd is te voe ren. De Duitsclie gezant te Kon- stantinopel, baron v. Wangen- keim, is overleden. In Champagne maken de Franschen zicli meester van hel grootste gedeelte van een saillant in hun linie bij Le Mesnil. Do Bulgareu nemen Negotin en de Donauhaven Prahovo. 26 In het Hoogorhuis doet lord Landsdowne mededeelingen in 'zake de expeditie naar Saloniki en verklaart, dat voor het cogen- blik slechts een kleine strijdmacht kon worden gezonden, doch dat een groote troepenmacht in ge reedheid wordt gQbracbt. De koning van Griekenland verklaart het zijn plicht te ach- - fan rijn volk behoeden .voor 6. Artikel 82 wordt gelezen De Eerste Kamer bestaat uit vijftig leden. Zij worden verkozen door de Staten der pro vinciën op de wijze bij de wet- te bepalen. 7. Artikel 84 wordt gelezen: Om lid der Tweede Kamer te kunnen zijn. wordt alleen vereisckt dat men Nederlander of door do wet als Nederlandsch onderdaan erkend zij, niet krachtens rechterlijke uitspraak wegens krankzinnigheid of zwakheid van vermogens de beschikking of het beheer over zijne goede ren liebbo verloren, noch van de verkiesbaar heid ontzet zij en den ouderdom van dertig jaren vervuld hebbe. 8. Artikel 00 wordt gelezen: Om lid der Eerste Kamer te kunnen zijn most men voldoen aan dezelfde vereischten als voor het lidmaatschap der Tweede Kamer zijn gesteld. 5 9. Artikel 93, tweede lid, wordt gelezen: Die togolijk tot lid van beide Kamers of op meer dan eeno plaats tot lid van do Eerste Kamer is gekozen, verklaart welke dier benoe mingen ijb aanneemt. 10. Artikel 96, vierde lid, wordt gelezen: Zij die na hunne verkiezing tot lid van de Staten-Generaal een bezoldigd Staatsambt, dat zij niet reeds tijdens die verkiezing vervulden, aannemen, verliezen van rechtswege het lid maatschap. Bevordering in rang wordt niet als aanneming van een bezoldigd Staatsambt aan gemerkt. 11. 'Artikel 98 wordt gelezen: Voor zoover de wet met anders bepaalt, onderzoekt elke Kamer de geloofsbrieven harer nieuw inkomend lden, en beslist de geschillen, wolke aangaande die geloofsbrieven of do ver kiezing zelve op: wet te stellen. 12. Artikel 127, eerste lid, wordt gelezen: De leden der Provinciale Staten worden voor vier jaren rechtstreeks gekozen door do manne lijke ingezetenen der provincie, tevens Neder landers of door do wet als Nederlandsche onder danen erkend, die den door do wet te stellen leeftijd, welke niet beneden drie en twintig jaar mag zijn, hebben bereikt en door de vrou welijk© ingezetenen der provincie, die aan ge lijke voorwaarden voldoen, voor zoover de wet haar daartoe uit hoofde van niet aan het bezit van maatschappelijken welstand ontleende rede nen. bevoegd verklaart. De verkiezing ge schiedt op den grondslag van evenredige ver tegenwoordiging. 13. Artikel 127, tweede lid, wordt gelezen: Het tweede, derde en vierde lid van artikel 80 zijn hierbij van toepassing. 14. Artikel 127, derde lid, wordt gelezen: Zij treden te gelijk af en zijn dadelijk her kiesbaar. 15. Artikel 127, vierde lid, wordt gelezen: Om lid der Provinciale Staten to kunnen zijn wordt vereisckt, dat men Nederlander of door de wet als Nederlandsch onderdaan erkend en ingezeten der provincie zij, nie,t krachtens rech terlijke uitspraak wegens krankzinnigheid of zwakheid van vermogens, do beschikking of het beheer over zijne goederen hebbe verloren, noch van de verkiesbaarheid ontzet zij en den ouderdom van vijf en twintig jaren vervuld hebbe. oprijzen, volgens regels, door de heb gevaar van vernietiging, doordat liet gemengd zou worden in den Europeesclien oorlog. - De Serviërs heroveren Veles. De Duitsch-Oostenrijksche legers in Servië krijgen met het Bul- gaarsche leger onder generaal Bojadjef voeling. De onderstaatssecretaris van oorlog Tennant. deelt in het La gerhuis mede, dat het Engelsche leger samen werkt met het Frau- echo op de Grieksch-Servische grens. De Bulgaren veroveren Zajecar, Kujazjevatsj en Pirot. De Russische vloot beschiet de Bulgaarsche ku6t (Warpa en .Boergas.) Volgens de Bulgaar sche berichten werden twee Rus sische oorlogsschepen van het „Tri-Swiatiteija"-type door gra- nateu of torpedo's in den grond geboordvan Russische zijde wordt dit ontkend. De Engelsche kruiser „Ar gyll" loopt voor de Schotsche oostkust aan den grond. Alle op- varonden zijn gered. Berichten uit Frankrijk ma ken melding van de vorming van een ministerie-BriandGalliéni De koning van Engeland is tij dens een inspectie van troepen in Frankrijk van zijn paard ge stort en is gekwetst. "Volgens latere berichten is de toestand niet ernstig. Generaal Joffre vertoeft te Londen en houdt besprekingen jnefc de regeering. jjj&j Paul's Kathedraal 16. Artikel 132 wordt gelezen Omtrent het beraadslagen en stemmen gelden do regels in do artikelen 105, 106 en 107, eerste lid, ten aanzien van de Kamcr3 der Staten- Generaal voorgeschreven. 17. Artikel 143, eerste lid, wordt gelezen: Aan het hoofd der gemeente staat een raad, welks leden rechtstreeks voor een bepaald aan tal jaren worden gekozen door de mannelijke ingezetenen der gemeente, tevens Nederlanders of door de wet als Nederlandsche onderdanen erkend, die den door de wet te stellen leeftijd,' welke niet beneden drie en twintig jaar mag. zijn, hébben bereikt en door de vrouwelijke in gezetenen der gemeente, tevens Nederlanders, voor zoover de wet haar daartoe uit hoofde van niet aan het bezit van maatschappelijken wel stand ontleende redenen, bevoegd verklaart. Do verkiezing geschiedt op den grondslag van evenredige vertegenwoordiging, .10. Artikel 143, tweedo lid, wordt gelezen Het tweede, derdo en vierde lid van artikel CO zijn hierbij van toepassing. 19. Artikel 143, derde lid, wordt gelezen Om lid van den raad te kunnen zijn wordt fveroiseht dat men Nederlander of door do wet jils Nederlandsch onderdaan erkend en inge zeten der gemeente zij, niet krachtens rechter lijke uitspraak wegens krankzinnigheid of zwakheid van vermogens, do beschikking of het jbehèer over zijne goederen hebbe verloren, inoch van do verkiesbaarheid ontzet en den [ouderdom van drie en twintig vervuld hebbe. Lasten en bevelen, dat deze in het Staats blad zal worden geplaatst, en dat alle Ministe- peelo Departementen, Autoritei ton en ambte paren, wio dit aangaat, aan de nauwkeurige uitvoering de hand zullen houdon. Bij de algemeene beschouwingen in de afdeelingen van de Tweede Kamer gehouden over de Staatsbegrooting voor 1916, is ook de mobilisatie besproken. Aan het daarover verschenen verslag, dat straks door een Memorie van Antwoord der Regeering ge volgd wordt onfcleenen wij het volgende De Regeering heeft ter handhaving onzer onzijdigheid en onafhankelijkheid het leger gemobiliseerd. Dit heeft algemeene instemming gevonden. Over de vraag of het echter in de tegenwoordige omstandigheden nog steeds noo- dig is het geheel© leger op de been.te houden, had een uitvoerige gedachtewisseling plaats, waarhij op den voorgrond werd gesteld, dat deze quaestie niet enkel de Ministers van Oorlog en Marine raakt, maar als een punt van algemeen xegeeringsbeleid is te beschouwen-. Herhaalde malen zijn de bezwaren, aan de indiensthouding verbonden, in de Kamer ter sprake gekomen en het spreekt vanzelf, dat die bezwaren in- beteekenis toenemen, naar mate de indiensthouding langer duurt. Ge wichtige economische nadoelen zijn verbonden aan het in dienst houden van hen, die werk zaam zijn bij de uitoefening van bedrijven. Grooto ondernemers krijgen voor het leidend perso.néel gemakkelijker langdurige verloven dan kleine en hebben ook financieel© draag kracht genoeg, om tijdelijk anderen in dienst te stellen, maar in kleine bedrijven, waar het gewoonlijk op den bedrijfsleider neerkomt en diens afwezigheid al spoedig groots schade veroorzaakt, kunnen wegens de talrijkheid dier bedrijven zulke verloven niet worden verleend. Allerlei personen zijn onttrokken aan ambt of werkkring, waarin zij dikwijls 'na langdurige studie, veel nut bewijzen, en moeten thans werk verrichten, dat hoe noodzakelijk ook, niet in verhouding staat tot hun intellectueel© krachten Dit gebruik van nationale krachten moet op den duur zeer schadelijke gevolgen hebben. Tal van personen zijn midden in hun opleiding gestoord en loopen gev.aar niet in staat te zullen zijn die te voltooien. Het on derwijs lijdt op verschillende plaatsen onder' den toestand, omdat vaak'zelfs tegen behoor lijk salaris geen vervangers voor de in dienst zijnde onderwijzers zijn te krijgen. Van den Staat eiseht de indiensthouding reusachtige financieele offers en zelfs al moest worden aangenomen, dat liet Oorlogsgevaar voor ons land nog niet geweken is of nog dreigender "is dan vroeger, mag toch de vraag gesteld wor den, of, indien de gelieele weerkracht bij voort during bijeengehouden wordt, onzo financieele kracht niet zoo zal worden- opgeteerd, dat zij niet meer voldoende zal zijn, wanneer werke lijk de ramp van een oorlog ons mocht treffen. te Londen wordt een plechtige dienst gehouden ter nagedachte nis van Miss Cavell. Gemeld wordt, dat Japan zich op 19 Oct. 11. verbond eveneens geen afzonderlijken vrede te sluiten. Volgens een bericht aan dé „Times" is-Veles door de Bul garen hernomen. Minister Lansing maakt be kend, dat bet Amerikaanscbe departement van Marine defini tief heeft vastgesteld, dat hef 6tuk metaal, op de „Hesperian"" gevonden van een torpedo afkom stig is. De Russische minister Ooremv- kin is benoemd tot Rijkskanse lier hij wordt belast met de opnerste leiding van buitenland- De lange indiensthouding moet verdec op het moreel der troepen een ongunstigen invloed hebben, althans op die plaatsen, waar voor hen geen ander werk te vinden is dan de gewone dienst en het houden van oefe ningen. Daarom is het de vraag, of het leger niet minder strijdvaardig zal worden naarmate de indiensthouding langer duurt. Ofschoon zij, die reeds zoo geruimen tijd ver stoken zijn van de uitoefening van hun be roep de behartiging hunner zaken en de samenleving met hun gezinnen, het zeker op hoogen prijs hebben gesteld uit do troonrede te vernemen, hoe zeer hun diensten worden gewaardeerd, zoo zou het toch voor den'geest en de opgewektheid der troepen gewenscht zijn, indion een zoo groot mogelijk deel tijde-- lijk vrijgesteld werd van den dienst. Vermin dering van het aantal dienenden schijnt van de meening van vele leden te eer mogelijk, omdat zij thans in voldoende mate geoefend zijn en in dit opzicht de strijdbaarheid is toegenomen. Ook werd betoogd, dat de ge zondheidstoestand. van sommige dienstplichti gen door het lange verblijf onder de wapenen achteruitgaat ten gevolge van niet altijd te vermijden gebrekkig© verzorging. Hiertegenover werd echter opgemerkt, dat over het algemeen do militaire dienst; zeer gunstig op de gezondheid dér dienstplichtigen werkt. Verscheidene leden meenden overigens uit den hoopvollen toon der troonrede te mo gen afleiden, dat het oorlogsgevaar thans in mindere mate aanwezig is dan vroeger. Tegen vermindering van liet aantal in dienst zijnde personen zijn verschillende bezwaren geopperd. In de eerste plaats is aangevoerd, dat de capaciteit van onze spoorwegen niet voldoende zou zijn om de dienstplichtigen, indien plotseling dreigend oorlogsgevaar ont stond, bij hunne korpsen te brengen en tevens de alsdan noodige concentratie van liet veld leger tot stand te brengen. Dit bezwaar werd niet overwegend geacht. "Voorts is het bezwaar geopperd, dat, indien gelijktijdig do terug roep/mg der verlofgangers en eene nieuwe op stelling van het veldleger moesten plaats heb ben, de terugkomende verlofgangers niet altijd zouden weten, waar zij hun korps zouden moeten vinden. Hiertegen werd aange voerd, dat dit bezwaar in ons land, wa-a." de afstanden betrekkelijk gering zijn, klein is. De meening werd geuit, dat het leger bestuur zich een brevet van incompetentie zou bezorgen indien het niet do noodige schikkin gen wist te treffen om, met volledige voor ziening in den dienst der grensbewaking >-cn deel der troepen van den druk vaivden dienst te ontlasten. Men vioeg of de mimaire auto riteiten gereed zijn hiertoe mede te werken. Men voerde verder aan. dat in Zwitserland, dat evenals ons land geheel door oorlogvoe rende staten omringd is, als men wel was. in gelicht, ten gevolge van het beurtelings op roepen en met verlof zenden van onderdeelen, nimmer meer dan 1/3 der totale sterkte onder de wapenen was; dat Bulgarije en Grieken land eerst onlangs tot mobilisatie zijn overge gaan en in IUirnenië, welks ligging ten op zichte van de oorlogvoerenden veel overeen stemming vertoont met die van ons land, nog niet tot mobilisatie is besloten. Over do manier, waarop eene vermindering van de onder de wapenen zijnde strijdkrach ten ware te verkrijgen, werd verschillend ge dacht. Sommige leden, die meenden, dat voor concentratie van het veldleger altijd wel ecni- ge dagen beschikbaar zouden zijn, drongen aan op gedeeltelijke demobilisatie. Anderen' acht ten dit geheel onzeker, wegens het gevaar voor een plotselingen inval en meenden dat eene krachtige verruiming der verloren naar een vast stelsel de voorkeur verdient. Gevraagd werd of het niet mogelijk ware de helft van elk regiment met verlof voor 3 maanden naar huis te zenden, met bevoegdheid voor de man schappen om onderling te ruilen. Ook sprak men den wensch uit. dat do grensbewaking niet steeds aan dezelfde onder deelen van het veldleger zou worden opgedra gen, maar dat door ruiling van standplaats van de thans aan de grenzen gelegerde troepen met 'andore ook aan eerstgenoemde moer gelegen heid zou worden geboden m°t vérlof te gaan. jMet de wüze woarrvo woord Sg verloven worden verleend waren vele leden niet ingeno men. Het spoorwegverkeer gemakt door het veelvuldig reizen der verlofgangers hovend'en .herhaaldelijk in de war. Ander? leden betwij felden of het voorshands mogelijk zou zijn in- Vrnnond» wijziging in het bovenhouden der weermacht te brengen, Ver?-"1i'king met- het geen in andere neutral© landen ges©1 ten deze misnlaatst.Eenigen. die juist- In het belang van de kracht van het leger vermindering van het aantal perso Kwostoff wordt minister-presi dent. Het Nederlandsche stoomschip „Hamborn" is opgebracht naar Halifax onder' verdenking dat het aan Duitschers toebehoort. Do pontonniers op ie Bonen. In de „Vossisohe Zeitung" beschrijft, een oorlogscoiTespondent hoe de Duitsche pon tonniers bij Belgrado de troepen over de Donau hebben gebracht. ...Do morgennevel lag over de rivier. Yan rijf uur af stond alles gereed, maar nog om half zeven was de mist zoo dik, dat de grana ten die de Servische stellingen aan de oevers bewerkten, in het onzekere huilden. - yan vijf uur af lagen de pontonniers eft de eerste commando's, die over de rivier moes ten, naast de pontonsplat op hun buik lagen ze in dp biezen om hun booten.-Ze wisten niet wanneer de overtocht zou plaats hebben, ze kenden alleen het teeken. waarop het zou beginnen. Ze lagen gereed, de handen aan de randen van de booten. Onafgebroken huilden de granaten. De mist begon op te trekken. Op Lilin Adoe weer klonk gefluit. De mannen van de pontons werden uit de onverdragehjke spanning be vrijd. Ze sprongen op. Dozijnen handen pak ten de booten aan. Ze kwamen uit de biezen te voorschijn. Zoo snel mogelijk sleepten ze do pontons over de zandbank: Nu glijdt het langs den oever naar beneden. De eerste man nen springen in de boot. Struikelen aan boord. De volgenden dringen uit alle macht op. Het water spat. De pontonniers hoornen af. zwaaien de riemen over de hoofden der infan teristen, die op den bodem gehurkt zitten Het taaie hout buigt, zoo wordt er geroeid. De eersto ponton drijft. De oeverstellin gder Serviërs is slechts met zwakke posten bezet. De reservés hebben zij gedurende het bombardement teruggetrokken. Op een zoo vroegen overtocht hebben zij niet gerekend. Eer de wachtposten van den schrik bekomen zijn en beginnen te vuren, zijn de booten reeds halfweegs. In hun opwinding schieten zij te hoog. In de booten roeit men op leven en dood. Tien. vijftien, twintig groote pontons varen naar den vijandelijken oever, zijn reeds heel dichtbij. De kiel knarst op het strand. De mannen springen in het ondiepe water, waden naar den oever. Het krioelt van grijze ge daanten. Een honderd, twee honderd, vier honderd bajonetten blinken. Ze stormen den oever op. Wie niet bijtijds gevlucht is, wordt afgemaakt. Do onzen zijn in de vijandelijke loopgraven, zetten zich daar vast en hun eerste tiraiïleurslinie beschermt den overtoohfc van de anderen. De leeg© pontons roeien terug. Een tweede vaart begint. Nu mengen zich de Servische reserves in den strijd. Machinegeweren knet- tereft* Eft het water' spripgt hoog op. gnder nen, <lie reed6 lang onder do wapenen zijn, wenéchelijk achten, verklaarden, dat naar hun inzien het met verlof zenden van een groot aan tal der thans geoefende manschappen, dio wel voor een groot deel tot de landweer zouden behooren, gepaard behoort te gaan mot of ge volgd te kunnen worden door oproeping en oefening der landstormplichtigcn. De oefening van den landstorm behoort mot het oog op het oorlogsgevaar huns inziens zoo spoedig en in zoo ruime mate te geschieden als doenlijk is. Door sommigen werd nog de vraag gesteld of vooral nu de oorlogstoestand zoo lang duurt heb gezag van do verantwoordelijke minis ters van Oorlog en Marino niet te zeer wordt verkort door de groote zelfstandigheid, den opperbevelhebber van zee- en landmacht toege kend. Het antwoord der Regeering op deze beschouwingen van de Tweede Kamer der Staten-Generaal, zal na de verschijning dadelijk in „De Soldatencourant" worden afgedrukt. De toestand in den reuzenstrijd. De toestand in Servië is niet geheel dui delijk, wel die in het noorden, waar én de Duitschers en Oostenrijkers ên de Bul garen blijkbaar overwinningen behalen, maar over het mid-den en het zuiden zwijgen in de paar laatste dagen de Duitsche en Bulgaarsche berichten vrijwel, een be wijs, naar 't lijkt, dat het den Serviërs en Franschen, die daar vechten, niet al te slecht gaat. Maar te veel moet men daar ook niet op vertrouwen, want we krijgen nu ineens weer de mededeelingen, dat de Bulga ren Veles thans geheel heroverd hebben. Met Veles of Krupui/u is het reeds eenige dagen een wonderlijke zaak geweest. 't Heette eerst, dat de Bulgaren de belangrijke plaat-s hadden bezet, maar 't bleek later, dat zij slechts in een deel vasten voet hadden go- kregen, daaruit werden ze weer terug geworpen en Serviërs waren er op nieuw de meesters. Nu komt echter, heel kortaf, de mededeehng, dat de Bulgaren Veles hernomen hebben en er voor goed gevestigd zijn. Dat is voor hen wel van belang en voor de Ser viërs zeker een verlies. Veles toch ligt aan den spoorweg naar Sakmiki en door de be zetting kunnen de Buigaren verhinderen, dat althans langs den spoorweg de te Salo nilci ontscheepte troepen voeling krijgen met het Servische leger in het noorden. De Bul garen hebben trouwens aan dien spoorweg van Nisj naar Saloniki meer stations bezet, Wranja namelijk en nu onlangs TJskub. Zoo heel fortuinlijk zal het den Serviërs en den geallieerden-troepen dus ook in dit deel van het land niet gaan, al rukken de Bulgaren er, door het meedoen der Franschen, niet zoo snel op als eerst. Zij zijn thans in het noordoosten geluk kiger en de laatste dagen brachten uit den hoek van Servië daar vrij belangrijke over winningen der Bulgaren, die vooral het dal van de rivier de Timok schijnen te volgen. Verschillende plaatsen hebben zij er in de laatste dagen ingeuomen Negotin, Palahka, Zajecar, Knjazewatsj en nu de belangrijke vesting Pirot. Daarbij komon volgens de lever berichten een aantal plaatsen, die op de kaart niet zijn te vinden, waarsemjniijk omdat ze klein en weinig belangrijn zijn. De veroveringen hier der Duitschers, Oos tenrijkers en Bulgaren zijn van belangals de noordhoelc van Servië door hen is bezet, kan men uit Hongarije over dit Servisch gebied Bulgarije benk.n en daardoor Tur kije en Konstantinopel. Met andere woor den wil dit zeggen, dat men van Weenen en Berlijn zich rechtstreeks in verbinding kan stellen met de hoofdstad van Turkije. Er zijn twee Balkanstaten, die nog niet in den oorlog zijn en "van wier meedoen toch 1 zeer veel afhangt: Griekenland en Roeme nië. Deze aarzelen lang. Griekenland schijnt zijn neutraliteit te willen handha inslaande granaten. Zij, die op het water zijn, kunnen zich niet weren. Zo moeten in het vuur hun werk doen, zonder zich te kunnen dekken. Reeds bereikt ons een geroep om hulp tegen de vijandelijke artillerie. Sedert het eerste schot gevallen is, kijken wij reeds daarnaar uit. Aan den bosch- rand over het maïsveld vertoont zich een flauwe rook, dan een knal. Daar 6taat d' batterij. Die eene konden wij klein krijgen. Doch andere vuren uit zekerder dekking. Een pon ton zinkt. In een andere sneuvelen twee man. De levenden springen er uit. Do dooden rusten in de boot. Er is geen tijd hen uit te laden. Zoo varen zij op en neer van den eenen oever naar den anderen, zoo vaak de ponten over gaat. De gelande bataljons leggen zich in een halven cirkel om de landingsplaats, als een levende wal. De Serviërs trekken hun reser ves samen, uit Doebrawicoe, uit Petkoe. uit Posaréwne. Waar in de dichte maïsvelden een opening is, marcheeren de veldtroepen in moderne aardbruine uniform. Compagnieën van de derde ban in oude blauwe uitrusting en landstorm in linnen kielen, opanken en bonten mutsen. Waar do shrapnells barsten, stuiven zo uit elkaar, maar spoedig zijn ze weer in de hoogo ma-is verdwenen. Op een schimmel komt een ruiter uit het bosch. Naast een waterput houdt hij stil. Een gedaante komt uit den grond en salueert. De ruiter wijst met uïtgestrekten arm naar links. Dan galoppeert hij terug. Smalle bruine aard- strepen zien wij achter dén put. De ruiter heeft er ons opmerkzaam op gemaakt. Wij schieten er op. Gedaanten loopen er uit. Een officier wijst ze terug. Weer jaagt de schimmelruiter over het veld. Ongedeerd galoppeert hij onder shrapnell- woiken. De aanval is nu in vollen gang. Een hagel van staal klettert in do maïs, in den wilde wes. De Serviërs schieten bij het op rukken. Niemand ziet de anderen. Op vijf pas staan de tegenstanders plotseling tegenover elkaar. Tu dit terrein kunnen wij de infante- ven telkens weer verzekeren het de regie ringen c-n de gezanten bij de vreemde hoven. Roemenië daarentegen schijnt eieren voor zijn gold te kiezen, het ligt ook midden tus schen de oorlogvoerende «taten in en kan moeilijk buiten het conflict blijven. Het zou tlians besloten zijn mee te strijden en oen Russisch leger door liet land te laten trek ken, opdat liet den benarden Serviërs in 't noordon to hulp zou komen. Al» dit spoe dig gebeurt, kan het oenige uitwerking hebben, meer misschien dan de Fransche en Engelsche hulp uit, Saloniki. Een be richt .meldt zaifs, dat de vreemde troepen daar reeds weer zouden rijn of worden te ruggetrokken; Laat men Servië aan zijn lo'. over? Var. 't Oosten en 't "Westen valt weinig nieuws te vertellen vooral in Rusland gaat het betrekkelijk kalm toe en. menig Duitecb legorboricht van dit front heeft'niets an ders te vertollen dan: „Geen nieuws". In 't Westen duren de artillerie-actie en de infanteriegevechten voort, maar de uitslag ■er van brengt weinig verandering. Aan de Italiaansch-Ocebenrijksche grens is ia de laatste dagen blijkbaar zeer hard gevochten en we krijgen den indruk, dat de Italianen wel oen kleim beetje vooruit zijn gekomen. Maar Gcirz hebben zo nog lang niet, en Triest wordt, nog niet bedreigd. Uit een bericht in het nummer van heden kan men opmerken, dat er weer vre degeruchten loopen. Trouwens is de lam ste dagen weerklinkt vaker het heugelijk woord „vrede" Moge^het niet langer bij het „woord" en hij de geruchten blijven! DUFTSCHLAND Om aan koper te komen. Reuter'a agent te Kopenhagen seint, da de gemeenteraad van Kiel dea tramdienc: in de buitenwijken stop wil zetten en de koperen geleiddraden voor oorlogsdoelein den zal afstaan. In drie straten is dit reeds geschied, maar men zal ook nog verder in andere stadswijken hiermee doorgaan. Waarschijnlijk zal dit voorbeeld binnen kort ook in andere Duitsche steden woe den gevolgd. ENGELAND. De toestand van den Engclschen kening. LONDEN. Uit het Engelsche hoofdkwar tier wordt- omtrent de verwonding van den koning van Engeland nog gemeld-. Vrijdagmorgen verliet de koning zijn kwartier even voor tien uur oiu zich naar een kleine stad te begeven, waar hij den commandeerenden generaal van het eerste leger vond. Het gezelschap verliet de auto's, steeg te paard en reed naar eeu groote vlakte, waar de troepen van een korps van het eerste leger ter inspectie waren op gesteld. De koning reed langs de gelederen, inspecteerde iedere af deeling nauwlettend, terwijl hij herhaaldelijk vragen richtte tot d© hem vergezellende officieren. De regen viel bij stroomen, terwijl er een hevige wind stond. De koning verliet het terrein om na eer: korten rit den commandant van een ander korps van het eerste leger te ontmoeten en eenige duizenden soldaten te inspecteer en. Toen gebeurde het ongeluk. Het paard van den koning schrok voor het gejuich der sol daten, die ook met hun petten zwaaiden, en steigerde. De koning werd het dier echter weer meester maar opnieuw steigerde het het sloeg achterover en de koning stortte cj den grond. De officieren, die zich in d< nabijheid bevonden, snelden toe en brach ten den koning naar zijn auto, welke daarop wegreed. Het nieuws van het ongeluk verspreidde zich snel; zwijgend zagen de troepen toe. toen de auto langzaam voorbij tufte. Br koning zat in een hoek van den wagen en salueerde de troepen. Later bericht: De Koning gaat langzaam vooruit. De pijn vermindert, de patiënt is echter nog zwak. Pols en tempèratuur zijn normaal. klaar. Het herige vuren verflauwt, de aanval is afgeslagen. De nacht komt. koud, met wind en regenbuien. Op de hoogte 81 staaf, de pos- van de artillerie. Dc-ze ziet naar roode lieht- kogels uit, het teeken dat de infanterie hulp noodig heeft en de artillerie een gordijn van steal voor,ha ar stelling moet leggen. De regen striemt in het gezicht. Onbewege lijk staat de schildwacht op de schans, in ©er tentbaan gehuld. Het is een beslissende nacht Niet meer dan twee regimenten liggen aan den overkant, ze moeten het terrein tegen iederen aanval houden. De infanterie ligt in haar loopgraven, die half vol water staan, oververmoeid, m3ar oortsachtig wakker. Zoodra er iets ritselt in de maïs, begint het geweervuur te kletteren. De linkervleugel-divisie a an het oorps brengt vannacht kanonnen op de Kostöloec, die ze van morgen bestormd beeft. De wegen zijn door weekt. De paarden liggen in het tuig. De ka nonniers hijgen aan de wielen. De kanonnen moeten naar boven. Moeten morgen op de bc- heerschende hoogte staan. Slechts weinige be spanningen zijn tot nog toe overgezet. Is een batterij gelukkig hoven, dan moeten zij weer den steilen weg naar beneden om de volgende te halen. Het naburige corps rechts gaat tegelijkertijd over de Donau. Een helsch vuur ligt boven Semendria. De kanonnen rollen en rollen. Nu drijven honderd pontons op de breede rivier. Op dit oogenblik vechten en zwoegen tien duizenden mannen in bloed en zweet. Met on doordringbare sluiers bedekt de nacht dit alles Alleen aan de vlammende kometen van de barstende granaten ziet men het. in de glijden de lichtkegels van de zoeklichten en in het sid derende verbleeken der lfchtkogels. Een nach telijk spooksel vaa vuur. Als een loos vuur werk tof volksvermaak afgestoken. De morgen nadert. Het geluid verstomt. Het vuur verdooft. De stilte daalt over het veld. Vaal blinkt de Donau. Aan den hemel staat nog een ster.

Krantenbank Zeeland

De Soldatencourant. Orgaan voor Leger en Vloot | 1915 | | pagina 1