Woensdag 27 October 1915
M W.
Orgaan voor Leg©r ©n Vloot.
Oorlogsnieuws.
TWEÉÖE JAARGANG.
Onder redactie van D. MANASSEN.
Gezondheidsleer,
Ons Oorlogsdagboek.
9b toestand in don reüzsnstrijd.
Waar de Briisehe vlooi
paradeert.
SOLDATENCOURANT
ADRES DEK REDACTIE EN ADMINISTRATIE PALESTRIN A8TR A A T 10,
AMSTERDAM. Dit BLAD VERSCHIJNT DRIEMAAL PER WEEK. LOSSE
NUMMERS VOOR MILITAIREN 1 CENT, VOORBURGERS a CENT, ABONNE
MENT VOOR MILITAIREN ƒ0.7,5, VOOR BURGERS ƒ1.50 P. DRIE MAANDEN
Voor Advertentiijn wende men zich tot het A)g. Advertentie-Bureau ROD MA Co,
Heerengracht 220 Amsterdam, tot de Drukkerij.Jacob ran Campen" N. Z. Voorburgwal
234-240 (Keizerrijk 9) Amsterdam of tot onze Administratie, Palestrinaatraat 10
Amsterdam. Pry's der Advertentiën per regel 30 cent. Bij abonnement reductie
Ken gevecht tusschen twee moderne middelen van vervoer: een Engelsch vlieg
tuig vervolgt en bestookt een gepantserde Duitsche auto. Een zeer merkwaardige
strijd zeker en men mag wel benieuwd wezen naar den uitslag. De auto, waarmee
ordonnans-diensten worden gedaan, rijdt in snelle vaart voort, maar men weet, dat
een vliegtuig nog harder vooruit kan door de luebt. Wordt dus een wedstrijd in
snelheid, maar tegelijk in raak schieten, 't Ia mooilijk een aëroplaan in de vaart te
te treffen, maar zeker niet gemakkelijker een auto in vollen ren te raken.
Geen audiëntie.
Blijkens bericht in de „Staatscourant"
wordt Donderdag a.s. door den Minister vau
Oorlog geen audiëntie verleend.
door J P. BIJL, officier van qezondheid.
Lin.
Kampen en bivaks. X.
De afvoei van wascliwatci geschiedt eveneens
naar zinkputten, vloei velden of slooten. Over
•euigo bijzonderheden daarbij zullen wij later
nog spreken.
Wij hebben thans enkele methoden beschre
ven, die van belang zijn om do vervuiling in
kampen en bivakken tegen te gaan. Hier
mede is de vuilafvoer evenwel niet geëindigd
do tonnen -of putten mot beerinhoud moeten
ergens geledigd worden, de kiebeltonnen
kunnen niet in het karup blijven, de afval
ran allerlei aard moet eveneens onschadelijk
gemaakt worden.
Een soms toegepaste methode is om alles
64ste week.
18 Oct. Een vreemde vlieger werpt bom
men op Lachoux-de-Fonds (Zwit
serland), waardoor twee perso
nen. worden gewond.
De geallieerden landen to
Enos.
Officieel© berichten uit Sa-lo-
nikj melden, dat de Servische en
geallieerde troepen Strumnitza
bezèb hebben. Van officieele Ser
vische zijde is nog geen bevesti
ging ontvangen.
De Engelschen doen tevergeefs
pogingen om een Duitsch werk
ten N.O. van Vermelles te be
zetten.
Een Duitscli luchteskader
bombardeert Belfast en veroor
zaakt branden.
D© Engelsche minister sir Ed
ward Carson (Attorney-general;
unionist) treedt af naar aanlei
ding van de Balkanexpeditie.
Generaal Ian Hamilton wordt
als bevelhebber van het Darda-
nollen-expediti.eleger vervangen
door generaal sir Charles Monro.
11 Minister Asquith is lijdende aan
een darracatarrh en moet eenige
- dagen volstrekte rust nemen.
Italië verklaart Bulgarije den
oorlog.
De ..London Caz." bevat een
uitvoerverbod naar de neutrale
landen, grenzende aan de vijan
delijke, Scandinavië inbegrepen,
van allo uit katoen vervaardigde
goederen (met enkele uitzonderin
gen-) en van bereide, en niet be
reid© bontvellen, benevens tan
©okes,.
door een boer to laten weghalen en dan verder
do oogen dicht te doen. Bergt de boer dan alle
beer in een kuil op eenige tientallen nieters
van hot kamp verwijderd dan zal men door
stank en vliegen de nabijheid daarvan spoedig
bespeuren. Vliegen kunnen zich over een af
stand van meer dan 1 K.M. verplaatsen en het
is dus vau belang de becrverzameling op oen
voldoenden afstand van het kamp te houden.
Ook ban men den inhoud van beertonnen en
boorputten begraven. Dit laatste zal bijv. moe
ten gebeuren wanneer een groot kamp ergens
gelegerd is op grooten-afstand van de bewoon
de wereld. Vooral in Engelsch-Indië geschiedt
dit dikwijls. Men neemt dan een stuk groud
op cenigen afstand van het kamp en graaft
hierin greppels. Hierin wordt de beer gedaan
waarna de greppels met aarde vol geworpen
worden. Het beste is uit eeu hygiënisch oogpunt
om diepe greppels temaken. Gebruikt men daar
entegen oppervlakkige greppels dan wordt
zoo'n stuk land uitstekend bemest om in cul
tuur gebracht to worden. Dit begraven in
oppervlakkige greppels moet niet verschillende
voorzorgen geschieden om besmetting en stank
te voorkomen.
Een derde methode om de drekstof uit het
kamp onschadelijk te maken is door verbran
den. Verschillende ovens zijn daarvoor aange
geven. Wordt de beerinlioud gemengd met
De Bulgaren nemen Wranjc
en overschrijden de linie Egri
PalankaIsfcip.
In Frankrijk ontspoort bij do
tunnel van St. Privafc een trein
met gewonde soldaten17 doo-
den en talrijke gekwetsten zijn
onder de gebroken wagens weg
gehaald.
-De Tsaar vaardigt een mani
fest uit tot toelichting van do
B&lkanquaestie.
Do Duitschers nemen in Cham
pagne het offensief en doen ten
oosten van Reims met oen groobe
legermacht een aanval over een
front van 10 K.M., doch worden
teruggeslagen-
De Bulgaren vermeesteren de
Sultan Tepe ten Z.W. van Egri
Palanka bij hun opmarsch naar
Koctnanova, makon zij 2000 man
krijgsgevangen en veroveren 12
kanonnen
-Zweden vaardigt een uitvoer
verbod voor boter uit.
Bij do heden in Zuid-Afrika
gehouden algemeens verkiezingen
voor den Volksraad werden voor
zoover tot dusverre bekend is, ge
kozen 45 'leden der Z.-Afri-
kaansche partij (regceringspartij),
25 nationalisten, 26 unionisten,
vier leden der arbeiderspartij en
vijf onafhankclijkon. De uitslag
in' 15 districten is nog onbekend.
Bij Leb door de Italianen in
gezette offensief bezetten zij de
belangrijke versterkte bergte van
Palona, welke de T^dro- en Dao
nedalen behcerrcht.
Da Russen behalen een belang
rijko overwinning ten noorden
vau Taryopol' in Galicie, bij No-
turfxuolm, stroo of paljas der paarden dan is
ze zeer goed brandbaar. Hot verbranden'gaat
evenwel met vrij veel stank gepaard en er
moet dus rekening gehouden worden met de
windrichting om niet te veel last daarvan in
het kamp te hebben. Vooral de Engelschen ver
branden bij voorkeur te velde den beerinhoud.
Minder bezwaarlijk is het om allerlei afval,
die in een kamp of bivak aanwezig is te
verbranden. Stukjes brood, 6troo, resten van
Ideedingstukken, papiertjes, alles kan men in
een verbrandingsoven werpen. Verschillende
ovens kan men in een kamp gemakkelijk
ma'ken. Is het kamp zeer groot, is er dus veel
afval, die verbrand moet worden, da zal men
buiten de legerplaats een ronden kuil kunnen
graven van pl.m. 1 M. diepte en pl.m. 5 M.
middellijn. Op den bodem van den kuil en langs
den wand worden 6teenen los op elkaar gesta
peld ter dikte van pl.m. 30 e.M. en in het
midden worden veldsteenen lo6 op elkaar ge
stapeld in den vorm van een kegel die pl.m.
1 M. boven hot maaiveld uitsteekt. Het vuil
wordt in den kuil geworpen en aangestoken
door do warmte ontstaat voldoende trekking
zoodat steeds nieuw vuil er in geworden kan
worden. Wil men ook den keukenafval
met het spoelwater hierin loozen dau zal
een zekere hoeveelheid brandstof noodig zijn
om de 6teenen voldoende heet te maken.
Een zeer eenvoudige verbrandingsoven is
de volgende. Men maakt een cylinder van
steenen met klei of van plaggen. De inwendige
ruimte van den cylinder heeft pl.m. 50 e.M,.
middellijn, de hoogte is a. 2 M. Op pl.m.
30 e.M. van den grond komen eenige ijzeren
staven evenwijdig aan elkaar in den oven en
vormen een soort rooster. Ouder den rooster
komen in den wand van den oven een viertal
openingen om lucht in te laten. Het vuil
wordt boven in den oven geworpen en aange
stoken. Men kan dan steeds weer nieuw afval
er op werpen. Zonder toevoeging van brand
stof verbrandt het.
Een eenigszins ander type krijgt men door
twee greppels'loodrecht op eikaars midden te
graven. De greppels zijn 2 M. lang, 30 a 40 e.M.
breed en worden naar het kruispunt toe
dieper. Hier zijn ze pl.m. 45 e.M. diep. Op
dit kruispunt maakt men door ijzeren staven
weer een rooster en hierop wordt weer een
cylinder van steenen met klei of van plaggen
gebouwd. Om den oven moet weer een greppel
gegraven worden of een val gemaakt worden
om te voorkomen, dat hij bij regen onderloopt.
In het interneeringskamp in Gaasterland is
b.v. zoo'n oven gebouwd en bij voldoet daar
zeer goed. Een bezwaar is, dat ze bij regen
weer moeilijk te gebruiken zijn. Sommigen
geven daaVom de voorkeur aan een oven, die
niet cylindervormig is, maar van boven
nauwer werdt.
Is er slechts zeer weinig vuil te verbranden
dan kan men de ovens natuurlijk kleiner ma
ken dan hier is aangegeven.
Talrijk© vervoerbare of meer samengestelde/
ovens" bestaan er verder nog, "maar een be-
schrijving daarvan behoort niet in de Sol-
datencourant thuis.
De berichten, die uit den Balkan komen,
zijn van zeer verschillenden, dikwijls tegen-
sprekenden aard en nu en dan verwarrend.
Weer komt, nu hier een ontzaglijke strijd
wordt gestreden, een strijd om het be
staan van een volk, aan het licht, hoe
weinig men zich verlaten kan op de oorlogs-
fcelegrammen. Dat was ook zoo in het be
gin, toen de strijd in België gevoerd werd.
Nu, in Servië, gaat het niet anders. Maar
evenals we toen al spoedig den indruk kre
gen, zij het ook allengs, dat België gevaar
liep, zoo gaat het nu ook met den Balkan-
staat.
Voor de Serviërs, men mag de berichten
nu nemen zooals men wil, is en blijft liet
een harde, een bittere strijd. Uit bet noor
den rukken nog steeds de Duitschers en
Oostenrijkers op, de Serviërs mogen hen op
een enkele plaats tegenhouden, op een an-
wo Alexinetsj, waarbij zij 148
officieren, 7500 man gevangen
namen en twee houwitsers en vele
mitrailleurs veroveren. Ook in het
centrum, bij Baranowitsjky, lij
den de Duitschers een gevoelig
échec.
Wranja, Koemanovo en Veles
zijn in handen der Bulgaren.
De Oosten rijkore forceeren van
uit Bosnië bij Visegrad den over
gang over den Drina.
Het Iteiiaansche offensief over
het geheele front duurt voort,
waarbij verschillende successen
woiden behaald.
Uoskjoeb door de Bulgaren bezet.
Do Amerikannsch» oorlogscorrespondent
Frederick l'almer, heeft met eenige andere
buitenl&ndscho journalisten onlangs op uitnoo-
diging' van de Britscbe regeering een bezoek
gebracht aan de Britscbe vloot. Het is het
eenige journalistenbczoek aan dc vloot, dat
sedert het uitbreken van den oorlog heeft
plaatsgehad. De ..Times" heeft eeu lange be
schrijving ven Palmer's hand gepubliceerd.
De ,,N. Ct." ontleent daaraan het volgende:
Was dat nu werkelijk do vloot? Die verza
meling van gfijs-groene-blftuwe dotten op een
grootcn grijs-grocn-blauwen schotel? Men
koh niet zien. waar een schip begon, en waar
het water en de zee, waarin het ergens hing,
ophield. Doodstil lagen de zeemonsters, alsof
zij vaatgowcrt-eld waren, bédriogelijk© spook
gestalten die do kleur van den achtergrond
aannamen..
'Wat fi»!l .paradijs toot een Duitsche duik
boot! Elk flebip 'was een aanlokkelijke schijf,
jamnier maai dat er wel vel© deuren en poor
ten toejang geren tot dit 'paradijs, maar dat
zij gesloten zijn voer iedereen, die op en onder
dere zelfs een eindje terugdrijven, zooals
een telegram meldt, over 't geheel kun
nen zij tegen de legers der bondgenooten
niet op. En nog minder in 't zuiden tegen
de Bulgaren, die dringen eteeds verder door
naar 't Oosten en zouden nu reeds Uskub
en eveneens Veles (of Koprulu) in hun be
zit hebbenzouden du? den spoorweg
naar 't Zuiden bereikt hebben. Is dab zoo,
en Veles in hun macht, dan zijn de Serviërs
afgesneden van de troepen der geallieer
den, die oprukken uit het Zuiden '.Doen deze
laatste dat werkelijk! De berichten hierover
zijn zeer vaag, onduidelijk. Er zouden reeds
Fransche en Engelsche soldaten gezien zijn,
vechtende schouder aan schouder met do
Servische. Een ander telegram méldt
daarentegen, dat de troepen der geallieerden
voorloopig niet verder in Servië zullen op
rukken, daar zij toch niet bij het Servische
hoofdleger kunnen komen,
Bulgarije daarentegen krijgt wel hulp,
van Turkije. Heb heette, zooals we reeds
meldden, dat de geallieerden troepen heb
ben teruggetrokken van Gallipoli, ook
de Turken hebben er dus nu minder noodig.
Hoe dit zij, er wordt bericht, dat 200,000
Turksch© strijders het Bulgaarsche leger te
liulp zijn gesneld; in de eerste plaats om
de haven Dedeagatsj te beschermen tegen
de aanvallen van een Engelsch eskader,
maar ook om naast de Bulgaren tegen Ser
vië te strijden. Wat moet er nu van dit land
worden? Voor zijn le'ger, tusechen twee vu
ren geplaatst, blijft er geen andere uitweg
over dan naar Albanië, het ontoegankelijke
bergachtige land. Zal daar de strijd worden
voortgezet? Dan kan hij lang duren, maar
ondertusschen zal geheel Servië in handen
dor Duitschers en Oostenrijkers en der Bul-
garén en Turken vallen. Het ziet er treurig
uit voor het arme land. Beweerd wordt,
dat de kroonprins, koning Peter is zie
kelijk, zich met een smeekbede om hulp
tot de geallieerden zou hebben gewend;
kwam die hulp niet bijtijds, dan kon hij
voor niets instaan. Volgens sommigen zou
dit beteekenen, dat Servië dan op eigen
hand vrede zou sluiten, zij "took een
zeer vernederenden vrede, die het land zou
verkleinen.
Wat zullen de geallieerden echter doen?
De Bulgaren verslaan is het eenige en dat
lijkt niet zoo gemakkelijk- Griekenland en
Roemenië overhalen aan hun zijde te strij
den? Dit zeker zou aan den strijd in den
Balkan een heel ander aanzien geven. Maar
het schijnt, dat deze beide landen zich niet
laten overhalen hun neutraliteit prijs te ge
ven, eu Griekenland is nog'niet- bezweken
voor het aanbod van Cyprus, 't Is zelfs do
vraag, fluistert men, of Griekenland niet
spoedig de zijde van Duitschland zal kiezen.
Ook voor koning Konstantijn en zijn gema
lin geldt: Het bloed kruipt, waar 't niet
kan gaan.
Van de andere oorlogsterreinen weinig of
geen nieuws. Alleen is vermeldenswaard,
dat het den Oostenrijkers in !t zuidelijk
deel van 't Oosterfront niet geheel naai
vrensch schijnt te gaan en de hardnekkige
aanvallen der Russen hen hier en daar heb
ben doen wijken.
SELGiÉ
De terechtstel!ing van miss Cavell.
Do ..Times" publiceert een beschrijving
van den Engelschen geestelijke, G-ahan, te
Brussel, van diens laatste beroek aan miss
Caveli
Maandagavond 11 Oct, had hij reet een
bijzondere vergunning van de Duitsche
autoriteiten toegang g&kregen tot de gevan
genis van St.. Gilles, waar de verpleegster
sinds t:en weken gevangen zat- liet vonnis
was dien middag geveld. Hij vond haar tot
zijn verbazing volkomen bedaard en berus
tend. Zij verklaarde. dat al haar vrienden
ze© reist en geen bevoegdheid heeft om binnen
te komen. Duikbooten. ai© oen poging gewaagd
hadden om de grendels van een van de poor
ten te formeeren, vonden zic-h in de onaange
name positie van een visch, die zoo eigenwijs
in de fuik ts zwemmen. Een duikboot had »co-
wat evenveel kans om in die ankclplaats door
fe dringen ais een Duitecner in de uniform
van do doodskophuzaren met een bom onder
zijn arm kans bad om in d© kelders van de
Engelsch© Bank te komen.
De torpedojager bracht mij dichter bijnu
zag ik hoe de schepen in eindelöoze rijen ge
schaard lagen, zoo keurig als een Californi-
sche boomgaard.
Toen wij op één der schepen afvoeren lieten
zich daar vier groot© gouden letters op den
boog onderscheiden, die saaien liet woord
Lion spelden- Dit was dus een van de sche
pen, die in den slag bij Dokg©rsbank de .,Blü-
chcr" naar den kelder zonden, waarbij ook do
„Tige.r" meehielp, welke volgens de Duitschers,
in dieneelfden slag was ge ronken, maar dié
nu hier rustig op het water dreef. Ik klom
langs do trap .van de „Lion" naar boven en
herkende onmiddellijk in de groep van offi
cieren op het opperdek den admiraal Sir Da
vid Beatty, wiens portret- in aÜ9 couranten
had gestaan. Als ik zijn gezicht niet. eerder had
gezien, zou ik aan een vergissing hebben ge
dacht, zóó'n jonge kereldat kon niet
maar toch was het zoo. Hij ziet er uit-, of hij
nog geen veertig is. maar in- werkelijkheid i?
hij 44 jaar en t-och reeds viee-admirflal, en de
officiereu. die om hem heen -stonden, waren
ook allemaal jong.
Ik vroeg aau een van de officieren: ..Was
het gevecht oncrevecr zooels n rednrtit had,
na al uw oefeningen vóór den oorlog?"
...Ja, vrijwel! Fet was w°rkeliik zóó, als wü
nitgereVend hadden, dat- h?t zijn zon, ja, dat
was eigenlijk nog het- merkwaardigste, maar
-T was épo groot verschil vóór den oorlog scho
ten wij n'leon op de snbiif... nu schoot do schijf
ook-op ons. En zal ik u nu neg eens iet© inte
ressants verts!'en A's de granaten uitoen-
harstbm tegen de pantsering, dan zagen wij
de splinters rondvliegenon midden onder
den rrheid. die ons ge'ioel in boslsg nam. had
den wij toch do neiging or.ze banden uit te
"token om r« te vangen, cricket-neigingen
denkt u? Maar toch ook een wondefbaaarlijk
moesten weten, dat zij haar leven gaarne
voor haar vaderland gaf, en vervolgde toen:
Ik heb geen vrees of angst; ik heb den
dood zoo vaak van nabij gezien, dat hij
voor mij niets vreemds of vreeselijke heeft.
Ik dank God voor deze tien weken rust
vóór het einde. Het leven is voor mij altijd
gejaagd en vol moeilijkheden geweest. Deze
tijd van rust is een groot© genade geweest.
Allen hier zijn vriendelijk voor mij ge
weest. Maar dit wil ik, nu ik op het nunt
sta voor God te verschijnen en de eeuwig
heid in to gaan, verklaren:
Ik begrijp, dat vaderlandsliefde niet vol
doende is. lik mag haat noch bitterheid
tegen wien ook hebben.
Daarop hield de geestelijke een kleinen
dienst, waarbij hij aan het einde de woor
den sprak: „Blijf mij nabij", welke de ver
oordeelde zacht herhaalde.
Wij bloven verder rustig en vertrouwe
lijk 6amen praten, vervolgt de geestelijke,
en zij gaf mij verschillende boodschappen en
opdrachten voor haar familie en vrienden.
Bij het weggaan, toen de bezoeker afscheid
van haar nam met ©en „vaarwel", glim
lachte zij en zeide: „Wij zullen elkaar
terugzien".
De Duitsche militaire geestelijke 6tond
haar bij tot het einde en zorgde na baar
dood voor een christelijke begrafenis.
Hij zeide mij: Zij was dapper en moe
dig tot het laatste. Zij verklaarde in Chris
tus te gelooven en zeide dat zij verheugd was
voor haar land te sterven. „Zij stierf als
een heldin", verklaarde de Duitscher ten
slotte.
De terechtstelling der Engelsche directrice
vcor een school voor verpleegsters heeft
blijkbaar diepen indruk gemaakt in Enge
land. Een telegram uit Londen meldt: Een
der secretarissen van de recrutoeringscom-
missie zeide, dat overal de recruten zich
aanmelden met een geestdrift, die in over
eenstemming is met de omstandigheden.
Twee Londensche bladen openden een
inschrijving voor ©en gedenkteeken voor
miss Cavell. Een er van ontving reeds
100 p.st.
De beeldhouwer sir George Trampton
bood aan een beeld van haar te maken als
„Labour love."
Heb Amerikaansche blad, het „Chicago
Journal" zegt: „Gevangenen bij te staan in
hun vlucht, is een deugd, onafscheidelijk
van alle werkelijke idealen van vrouwelijk-
j heid.
Uit Washington wordt gemeld, dat, boe-
wel geen protest tegen Duitschland zal wor-
1 den aangeteekend wegens de executie van
miss Cavell, deze toch officieel wordt afge-
keurdga in de geschiedenis van de Ver.
I Staten terug tot aan den Burgeroorlog
gij zult nergens een voorbeeld vinden van
I terechtstelling van een vrouw, zelfs als
spion.
De Duitsche autoriteiten te Brussel ver
dedigen zich over de terechtstelling van
i miss Cave1!. Hot Wolff-bureau deelt mee
uit Brussel:
De -rdeelden hebben maandenlang
dienstplichtige Belgen aangeworven en
Fransche en Engelsche deserteurs geholpen
te ontkomen met behulp van talrijke tus-
schenpersonen. waarbij dez© lieden van
plaats t-ot plaat-s werden voortgeholpen. De
gouverneur-generaal waarschuwde herhaal
delijk tegen dergelijk© praktijken en wees
erop, dat deze onvermijdelijk strenge be-
j straffing zonden vinden.
j De veroord eel ing van de schuldigen in
openbare zitting volgens recht en wet is
j gegrond op de bepalingen van het Rijks-
j strafwetboek en het Militair Strafwetboek
aangaande ocrlogsverrand en spionnago.
I Geen bijzonder© wet voor België, geen z.g.
oorlogsgebruik was betrokken bij de vast
stelling van het vonnis. De veroordeelden
geestcsversch ij nscl
.,En het lavraal, hoe ging het daarmee?"
„.Ta, dat. was niet prettig, want behalve het
donderend geraas van onze eigen kanonnen,
konden wij ook nog genieten van het huilen
der granaten, die over ons heen gingen, maar
d«t zijn dingen die wij van te voren wisten.
Bovendien hadden wij geen tijd om daar veel
aandacht aan te wijden en moesten wij de tref
fers op de Duitsche schepen nagaan".
Ill deed een rondgang in het schip en be
keek zijn gewe-zen wonden, 18 in getal. In een
geschutstoren had een post voor een klein
verkapt openingetje gestaan, een grnaat sloeg
daar precies uit elkaar en een andere post nam
zijn plaats in. Overigens was er veel verbeel
dingskracht toe noodig om zich te kunnen
voorstellen, dat- deze hecht© metalen massa
ooit getroffen was geweest, alle sporen waren
radicaal verdwenen, op één pantserplaat na.
die ongeverfd was gebleven, „om als bewijs te
dienen, dat het schip werkelijk in het vuur
wa? geweest", zei één van de officieren.
Van de ..Lion" bracht de torpedojager mi;
op de „Inflexible",
Welke Engelschman. cm niet te spreken van
een Amerikaan kent de namen van al de En
gelsche oorlogsschepen of zelfs maar van de
groote dreadnoughts? ..The Queen EJir.a^-'
kent echter iereen van baar krijgsverrichtingen
aan de Dardanellesen ..The Inflexible" was
het admiraalschip in den slag bii Falkland-
eilnnden. dat kan iedere Britscbe jongen u ver
tellen: zijn commandant is admiraal Sir Fre
derick St-nrdee.
Sir Frederick had als chef van den admi
ralen star in het begin van den oorlog dc
vlooibewegingen op papier me© helpen bera
men en toen bet- er op aankwam, moest hi.i
de plannen die hij voor anderen in zijn stu
deerkamer bedacht had. zelf uitvoeren, wat
hü °r niet slechter om deed.
Het was Sturdee, die na von Spec's over
winning op Cr»doek. stil'oties met zijn eska
der naar den Zuidelijken (Waan sloop om aan
Von Snee te leveren, wat Von Snee aan Cra-
doc'-c geWerd had, ©n dat het hem gelakt©,
weten wij.
„Von Spe© hield 'zich kranig, dat mept ik
rei Sir "^ederick, ..maar wij hiel
den hem op een afstand er. lieten b°»n toch
niet los. Toen alles a-fgeloopen was. hebben wij
bekenden meestal en verklaarden, dat zij de
strenge strafbepalingen kenden. De Engel-
echo miss Cavell was het middelpunt van
liet ontdekt© werfsystoem voor de geallieer
den- Tegenover do bewering, dat zij door
haar beroep het lijden van audero menschcn
belangeloos verlichtte, wijzen wij erop, dal
haar werfbureau een ziekeninrichting wu,
waarvan de hooge prijzen alloon door wel
gestelder! konden worden betaald.
Voltrekking van doodsvonnisten aan vrou
wen is ook in Frankrijk voorgekomen, bijv.
in Maart 1915 te Nancy aan do Duitsche
vrouw Margaret© Schmidt; in Mei 1915 te
Bourgcs aau de Duitaohe vrouw Ottiüo
Moss.
Do Engelsch© regeering mag zich wel eens
de gruweldaden herinneren, wolk© lord Kit
chener tijdens den Boerenoorlog tegenover
vrouwen en kinderen beging. Maar onz<o
tegenwoordige tegenstanders behoeven den
rug vau hun leger niet t© dekken tegen de
bevolking van bet bezette vijandelijke land
en zulke vonnissen niet te vellen en t© vol
trekken, daar zij zoo weinig vijandelijk ge
bied bezet hebben.
Van bevoogde zijde wordt er do aandacht op
gevestigd, dat, waar, naar aanleiding van do
ter-dood-veroordeeling van verschillende per
sonen, in België stappen zijn gedaan als het
verzoeken om gratie, die stappen niet alleen
door den Spaanschen en den AmerLkaanschcri
gezant, maar ook, gezamenlijk mot hen, door
den Nederlandschen gezanteohapsraad t©
Brussel, den heer Van Volienhovon, zijn
gedaan.
Gratie verleend.
De „Times" verneemt uit Madrid, dat
de keizer een telegram zond aan koning
Alfonso, waarin hij dezou meldde, grat-i© t©
hebben geschonken aan de gravin Joanno do
Belville, mevrouw Louis© Thulier, en
andere Belgen, die ter dood veroordeeld
waren, wegens het verleenen van hulp aan
Belgische soldaten, om uit België t© ont
snappen.
DUITSCHLAND
Da nacht van een ammunitje^voerman.
Scheuermann vertelt de lotgevallen van
een tegenwoordig munitie-voerman, voor
den oorlog een bekend schilder, in den nacht
van den grooten aanval der Engelschen,
zooals hij het uit diens mond heeft gehoord.
Ik was den geheelen dag onderwee; geweest,
daar wij wegens den aanval der Engelschen,
die verwacht werd, zeer veel schietvoorraad
moesten vervoeren. Doodmoe kwam ik in mijn
kwartier en zou juist gaan slapen, toen het be
vel kwam: onmiddellijk 2200 handgranaten bij
een bepaald regiment brengen. Ik vloekt©, het
geen niets hielp, kleedde mij weer aan, hielp
zelf nog bij het laden en reed in den donkeren
nacht zonder licht ot op uit. D© wegen kende
ik nauwkeurig. Intusschen was do aanval van
de Engelschen begonnen. Don gewonen weg kon
ik niet volgen, omdat het daar granaten en
Bhrapnells regende. Ik moeet dus een omweg
maken en van achteren in het dorp komen,
wat niet aangenaam was. Elk oogenblik wier
pen ontploffende granaten een licht op den
wagen en de Engelschen lagen nog slechts vier
honderd meter van den weg af, dien zij met
machinegeweren schoonveegden. Ik dacht- niet
er levend doorheen te komen. Ik bereikte het
dorp, waar ik elk huis kende ©n vond de wo
ning van den bataljonsstaf, waar ik duizend
handgranaten moest afleveren. Terwijl ze af
geladen werden, sloeg een granaat bij den wa
gen in en ©en paar mannen werden vrij zwaar
gewond. In het dorp, dat de vijand systema
tisch beschoot, was bet door de ontploffingen
en het instorten van daken en muren ©en
leven, dat men elkaar in het oor schreeuwen
moest om zich verstaanbaar t© maken. Het
dorp raakte intusschen ondc!1 een volmaakt
trommelvuur. D© kelders had men zelfs moeten
ontruimen. Niemand kon mij zeggen waar do
staf van hot tweede bataiüon was, waar ik do
overige 1200 handgranaten moest afleveren.
Ik bracht mijn wagen in dekking voor een huis
van twee verdiepingen en door vragen gelukt©
het mij den regimentsstaf te vinden. Tk kwam
zooveloB van onze dappere tegenstanders uit
het water gebaald, als mogelijk was.
Na de ..Inflexible" werd ik door mijn torpe
dojager naar het- v'.aggeschip gebracht. Sir
John Jellicoe wachtte zijn gasten op met de
telescoop onder den arm, dat vond ik leuk. Als
hij op het opperdek is, houdt hij de w3chtover
de geheele vloot. Men kreeg het gevoel of er
niets aan zijn aandacht kon ontsnappen bin
nen zijn gezichtskring in de Dreadnoughtstra-
ten en slagkruiserslpnen.
Boven aan de trap, die naar zijn kwartier
voerde, hing e©n nieuwe bezem, die Zuid-
Afrika hem gezonden had. Hij was wel in zijn
schik met dat geschenk, maar het was eigen
lijk Tromp's zinnebeeld geweest. Misschien
wisten de Zuid-Afrikaansche Hollanders, die
nu zij aan zij met de Engelschen vochten, dat
hij de zweep, het embleem van Blake, al had,
en hadden zij hem nu den Hollandschen bezem
er bij willen geven.
TV ij waren nog niet lang aan boord van bet
vlaggesehip teen er ecu order kwam van de
Admiraliteit. Admiraal Jellicoe riep een vlag-
ge-officier cn een oogenblik daarna vonkt© een
bericht van schip tot schip. Nog ©en minuut
later stonden wij op do brug van e©n torpedo
jager en zagen hoe de vloot het anker lichtte.
Laat ik maar niet trachten te beschrijven wel
ke indrukken ik kreeg, want de taal is het
middel om kleine dingen groot en groote din
gen klein te doen schijnen.
Voorop kwamen de toq>edojagers, hoeveel?
Ik weet het niet, duizend, tweeduizend? In
ieder geval oven ontelbaar als bijen in ©en
korf, want ze krioelden zoo door elkander, dat
men het oog niet op één gevestigd kon hou
den en dus telkens dubbel telde.
Dan de licht© kruisers: één, twee divides,
dan de dreadnoughts 4, 6, 8, 16. 24 en zoo
ging het maar door, een uur achter elkaar en
nos waren de schepen niet- voorbij.
D© commandant van don torpedojager keek
op zijn horloge en zei: „Tijd. ik zal n aan wal
zétten": hij moest op een vastgestelden tijd
rün plaats in de vloot innemen. Een ©ogenbU:
later sneden wij met een snelheid van 50 K.M.
per uur door do colven.
Ik dacht aan de millioen Engelschen in allo
werelddeelen. die allen veilig leefden achter
'ln "-orsperring die deze vloot om hen heen
vormt.
