Marinezaken.
Correspondentie.
Uit Leger en Vloot
Rechtzaken.
TRïfSÖtjOMÉMdÖÜÏlANrp van Zondag 24 October 1915
Bij dit antwoord werd door genoemden veld
prediker in algomeenen dienst' tevens overge
legd een rapport van een door hem op 20 Juli
j.l. bijgewoonde vergadering, welke te Utrecht
was bijeengeroepen door het hoofdbestuur van
den militairen bond en in welke vergadering
ook de veldpredikers uitgenoodigd en meeren-
deels aanwezig waren.
Ook deze vergadering kwam op grond van
de besprekingen tot de conclusie, dat de wij
ze, waarop door de aanstelling van de veldpre
dikers, in verband met den aanvullenden dienst
van oudere predikanten, op dat oogenblik aan
de behoefte aan prediking voldaan wordt, geen
grond oplevert voor klacht.
Ad lllm. De vrijdom van briefport
ten behoeve van militairen, zooals deze
geregeld was bij kon. besluit van 28
Augustus 1914 no. 60 werd, zoowel van mili
taire als van de zijde van het publiek, op zoo
schromelijke wijze misbruikt, ook na een daar
over handelende order vau den opperbevelheb
ber van land- en zeemacht, dat beperking nood
zakelijk bleek.
Bij kon. besluit van 16 December 1914 no.
74 kwam dan ook althans ten aanzien van
de verzending van drukwerken deze beper
king t-ot stand. Ook daarna echter bleef mis
bruik bestaan. De minister van Waterstaat
oordeelende, dat bet tijd werd, daaraan paal
en perk te stellen, beeft toen een kon. besluit
uitgelokt, waarbij met ingang van 20 Septem
ber 1915 de vrijdom van port tot bet hoogst
noodige werd beperkt.
Onder deze omstandigheden kan de onder-
geteekendo geen vrijheid vinden zijnerzijds te
bevorderen, dat de" regeling volgons bet Kon.
besluit van 28 Augustus 1914 No. 60 weder
worde hersteld.
Naar Oost-lndië.
Met bet stoomschip „Rindjani" vertrekt op
30 October e.k. naar Batavia een detachement
suppletietroepen, sterk 8 onderofficieren en
40 minderen, onder bevel van een sorg.-majoor,
bestemd voer het O.-I'. leger.
De 2e-luit-.-kwartiermec-ster O.-I. leger T.
H. Couwenberg is ontheven van zijn indeeling
bij bet leger h. t. 1.
Uit ds Staatscourant.
Bij K. B. is ing. 1 Nov. aan insp. v/d ge
neest. dienst der zeemacht dr. O. T. H u m-
m e, op verzoek, wegens langd. dienst, eervol
ontslag uit den zeedienst verleend onder toe
kenning van een pensioen van f 3625 en met
dankbetuiging voor de langdurige en goede
diensten 'door hem tan den lande bewezen;
bevorderd tot insp. v/d geneest, dienst der zee
macht (met rang van schout bij nacht) de
hoof dof f. v. gez. 1ste kl. bij de zeemacht dr. I.
G. ten Noever de Brauw en hem op
verzoek, wegens langd. dienst eervol ontslag
uit den zeedienst verleend onder toekenning
van een pensioen van f 3175aan den hoofd
officier v. gez. 2de kl. bij de zeemacht dr. E.
J. Bo r g e s i us verleend d© tit. rang van
id. 1ste kl.zijn, met ingang van dienz. da
tum bij de zeemacht bevorderd: tot insp. v/d
geneesk. dienst (met rang van schout bij
nacht) de hoofdoff. v. gez. 1ste kl. J. "V o r st-
m a n; tot hoofdoff. v. gez. 1ste kl. de id. 2do
kl. L. J. J a n s s e n en B. vanUtteren;
tot id. 2e kl., de of. v. gez. Ie kl. B. L. van
A 1 b a d a en C. Pino.
Premie voor diensttijd bij overdienst tijdens
mobilisatie.
Circulair© voor do Zeemacht no. 598..,
Bij Koninklijke besluiten van _25 November
1914 no. 33 en 25 September 1915 no. 35 is be
paald, dat aan schepelingen, wier dienstver
band bij d© zeemacht na 31 Juli 1914 is geëin-
-digd, doch die in verband met de mobilisatie
der strijdkrachten in dienst zijn of worden ge
houden,' na afl-oop van iedere maand diensttijd
tu&schcn het tijdstip van diensteindiging en
dat van ontslag of van het sluiten van een©
nieuw© verbintenis, worde uitgekeerd 1/12 ge
deelte van de jaarpremic. vastgesteld voor re-
önga-gement in de qualito.it, den rang of stand
en den leeftijd, waarin de schepelingen dienen
op den dag, waarop de ma an del ijk soh© termijn
verstrijkt. Bij ontslag, overlijden en bij het
Kluiten van 'eene nieuwe verbintenis tellen,
voor de berekening van deze premie, 15 of
moer dagen voor eèn volle maand en tellen
minder dan 15 dagen niet mede.
Bij laatstgenoemd Koninklijk besluit werd
voorts bepaald dat het voorschrift, vervat in
den laatsten zin van het 4de lid van artikel
11 Reglement A der Bepalingen betreffende
aanneming en reëngagement van personeel
der zeemacht, vastgesteld bij Koninklijk be-
rduit van 23 November 1914 no. 21, van 1
Augustus 1914 af nic-t van toepassing zal zijn
op d© schepelingen, die vóór het eind1© van hun
12-jari.g eerste dienstverband op verzoek uit
den zeedienst zijn ontslagen met overgang in
reservedienst.
In Verband mot het voorkomend© in de eer
ste alinea van deze circulaire, zullen do sche
pelingen, op wie dat voorschrift van toepas
sing is, slechts bij afloop van een maand dienst
tijd tot eene nieuwe verbintenis mogen worden
toegelaten.
Circulairs voor de Zeemacht no. -577 vervalt,
Etat-major „De Ruyter".
De etat-major van het Zaterdag 23 Oct. a.s.
vertrekkende pantserschip „De Ruyter" is
samengesteld als volgt: kapitein ter ze© J. C.
Bentz van den Berg, commandant; luitenants
ter ze© der lo klasse jhr. S. de Ranitz (eerste
officier), A. F. Hansen en O. Bender; luite
nants ter zee der 2e klasse R. Tijen, P. J. M.
De Kroonprins van Servië»
Cikot, W. J. D. Postumus, H. Jolles en H.
Nïöuwenkuijsluitenants ter ze© der 3e klasse
J. J. Logger en W. T. C. Zimmerman; off.
v. Gezondheid le klasse H. Kruijne; off. van
Administratie 1© klasse C. P. Soutendam
off. machinist le klasse K. C. W. E. Hantzsch;
off. machinisten 3e klasse H. de Vries en G. A.
W. Wagenaar; machinisten J. J. van Eijk
Anenkman, J. R. Hofstra, A. J. Zijlstra, L.
Waasdorp, C. B. Eenhoorn.
Chef der equipage is opperschipper J. Bonts.
Zeehelden-tentoonstelling.
De firma P. Kleykamp t© 's-Gravenhage, die
het vorig jaar reeds ten bate van het Haagsch
Steuncomité ©en tentoonstelling organiseerde
uit de verzamelingen van jhr. mr. Victor de
Stuers en anderen, opende Woensdagmiddag
eveneens ten bate van genoemd comité in haar
kunstsalons een expositie van schilderijen en
kunstvoorwerpen, betrekking hebbende op de
\ederlandsehe zeeheldenuit de 17do eeuw ©n
hun tijd.
H. M. de Koningin stond uit Haar parti
culiere verzameling voor deze tentoonstelling
af een aantal portretten, historieprenten en
miniaturen; o.a. portretten van Jacobus
Heemskerk, Henricus Cornelis Lonk, Piet
Hein, Marten Harpertszoon Tromp, "Witte
Cornelisz de With, Johan Everteen, Jan van
Galen, Michiel Adriaansz d© Ruyter, Abraham
van der Hulst, Egbert de Kortenaer, Isaac
'^weers, en Stellingwerfafbeeldingen betrek
king hebbende op den tocht- naar Chattam, den
zeeslag bij Solebay. Onder do miniaturen zijn
vele exemplaren, die door kenners zeer worden
geroemd.
Uit do inzending van H. M. de Koningin
Moeder treft men o.a. aan de portretten van
Prins Willem H en Prins Willem III, Micb.
Adr. de Ruyter, Hans Willem Bentinclc, Corn.
Evertsen, Aart van Nes, Jan Cornelisz Meppel,
en Jacob van Wassenaar Heer van Obdam;
voorts een afbeelding „in wat manier d© zilve
ren vloot van den admiraal Piet Hein ver
overt is in 1628", een afbeelding ,,in wat ma
nier door den Admiraal Pieter Adriaansen in
twee reyse Honduras verovert is", en een
voorstelling van den zeeslag bij Duinkerken.
Ook uit particuliere verzamelingen werden
schilderijen en voorwerpen afgestaan, waar
onder er zijn, die nog nooit voor het publiek
tor bezichtiging werden gesteld.
Bij, de opening der tentoonstelling, des na
middags te 3 uur, waren tegenwoordig eenïge
bestuursleden van het „Haagsche Steuncomité",
van „Onze Vloot" en. een groot aantal leden
van de Kunst-zaal Kleykamp.
Het eerst voerde daarbij het woord de heer
T. Neuhuys, die de aandacht vestigde op de
belangrijke verzameling portretten, fiere kop
pen, die de heldendaden in onze herinnering
terugroepen. Spr. betuigt vervolgens zijn eer
biedigen dank aan H. M. de Koningin en
H. M. de Koningin-Moeder, die zoo veel belang
rijks voor. deze tentoonstelling afstonden on
sprak zijn erkentelijkheid uit aan allen, die tot.
het welslagen dezer expositie hadden medege
werkt.
Daarna gaf bij het woord aan den heer A. L.
Boelen, bestuurslid van „Onze, Vloot", die
de openingsrede uitsprak. De Ned. Vereeniging
„Onze Vloot", zei spr„ schrijft in haar devies
het opwekken van belangstelling in al wat cp
onze Marine betrekking heeft eh liet hoofdbe
stuur begroet dko daad, die aan dat doel be
vorderlijk kan zijn, met groote vreugde. Voor
deze tentoonstelling gevoelt het hoofdbestuur
bijzondere sympathie, te meer daar ze ten goede
komt aan het Haagsche Steuncomité en dus
daar. waar hulp hoog noodig is. Spr. betreurt,
dat de voorzitter van „Onze Vloot", de heer
I Van Bemmelen, wegens een sterfgeval in zijn
familie, en de vice-voorzitter, de lieer Van
Karnobeek, burgemeester van deze stad, door
overdrukke ambtsbezigheden, verhinderd zijn
bier het woord te voeren.
Vervolgens schetste spr. de beteekenis
die de tentoonstelling van al dit schoone uit het
verleden heeft voor het heden en do toekomst.
Nu een zoo ontzettende wereldbrand om ons
been woedt is een tijd van zorg en bekommernis
aangebroken. Ook voor ons is het goed een
oogenblik te verwijlen in de - schatkamer van
gewijde herinneringen, die het voorgeslacht ons
heeft nagelaten. Weldadig kan en moet het
aandoen als wii hij het aanschouwen der met
penseel of graveerstift vereeuwigde groote da
den der zeehelden uit het tijdperk'onzer glorie,
bij het lezen der onopgesmukte taal, waarin zij
hun heldenfeiten vermelden, als we de trekken
aanschouwen van hen, die hebben geleden en
gestreden voer onze grootheid, een wijle her
denken de energie en durf en den moed onzer
voorvaderen, en helder ons voor den geest stel
len, wat ook wij hebben te doen, t© durven en
t© kunnen, om een groot-sober, een edeler
Nederland, aan onze kinderen en kindskinde
ren na t© laten, een Nederland, waarvan de
naam door gansch de wereld met steeds groo-
ter eere genoemd moge worden. Spr. is over
tuigd, dat de bezitters van al het schoone ieder
voor zich, bij het aanschouwen hunner schat
ten, die herinneringen oproepen aan lien, die
Nederland groot maakten, meermalen, en zeker
speciaal in deze moeilijke tijden, in die aan
schouwing een opwekkende vingerwijzing zullen
gezien hebben in welke richting hun nlicht
tegenover het vaderland ligt. En is liet dan
geen lofwaardig© gedacht© als kunstlievend©
en kunstzinnige menschen al dat schoone van
zoo vele eenlingen verzamelen, opdat het gau-
scho volk een wijl© kan vertoeven in de schat-
kameren van het verleden, om daaruit kracht,
moed en bezieling te putten voor de toekomst,
om helder en klaar t© zien het doel, waarop ai
ons streven gericht moet zijn. Een woord van
hulde brengt spr. in dit licht aan d© directie
van do Kunstzaal Kleykamp voor haar initia
tief.
Mogen we allen doordrongen worden, bij het
aanschouwen dezer tentoonstelling, eindigde d©
spr., van den onafwijsbaren plicht om het
erfdeel der vaderen, zoowel het lage land aan
do 'zee, als de gordel van smaragd, die zich
slingert om den evenaar, ongeschonden na t©
laten en er voor te waken, dat als de zeehelden
van lieden ooit geroepen mochten worden pal
te staan, zij niet, ja met roem belaan, maar
nutteloos ten onder gaan met de dan als verwijt
klinkende verzuchting van onzen grooten De
Rirvter op d© lippen: „het was ons l©ed, dat
do Heeren Staten de vlag van het vaderland
zoo veil hadden".
Spr. eindigt met den wenscli, dat velen in
den land© zich genoopt zullen gevoelen, deze
tentoonstelling te bezoeken.
Daarna namen de aanwezigen de tentoonstel
ling in oógenscbouw.
In ons vorig nummer gaven we een por
tret van koning Peter van Servië, ziehier
er een van den kroonprins, den troonopvol
ger. Dit is prins Alexander, niet de oudste
zoon, niet uit recht van geboorte dus kroon
prins. Oorspronkelijk was hij ook niet bestemd
voor troonopvolger, maar zijn oudste broeder
George, die nog leeft, maar die zich op zoo
bijzondere wijze gedroeg, dat men hem zijn
eerstgeboorterecht heeft ontnomen en dat
overgedragen op prins Alexander. Deze
laatste, een zeer jonge man nog, heeft zich
in de Balkanoorlogen van 1913 reeds van
gunstige zijde doen kennen, maar hij zal
nu wel meer op de voorgrond treden,
dan vier dagen met verlof zijt geweest, -vervalt
gedurende bet verlof de vergoeding wegens
kostwinnerschap. Deze bepaling komt on3, in
uw geval, onbillijk voor. Wij raden u daarom
aan, een desbetreffend verzoekschrift langs
den hiëraehieken weg aan don M. v. O. in te
dienen. Uw periodiek verlof mag ingehouden
worden. Spreek er echter eens mot uw comman
dant over. Wellicht vindt Z. W. E. G. aanlei
ding, u het periodiek© verlof gewoon te vor-
leonen. Red.
L. H., Oisterwijk. Wij raden u aan langs den
hiërarchieken weg een verzoekschrift in to
dienen aan den opperbevelhebber van L. en Z.
Red.
D. C-, Rottummcroog. Laat het desbetref
fende artikel over toelage aan timmerlieden,
enz. aan uwen commandant zien ©n verzoek
Z. W. E. G. om voor die toelage in aanmer
king t© mogen komen. Red.
F. S., Tilburg. Gij hebt recht op het gewo
ne periodieke verlof. Zie de correspondentie-
rubriek van onze bladen NoS. 152 en 154. 'Wij
verzoeken u, in don vervolge uw naam op aan
ons gerichtt-o correspondentie t© vermelden.
Red.
J. B., Helder. Reoht hebt gij er niet op. Al
leen als gij in één dag uw woonplaats of be
stemming niet kunt bereiken, hebt gij bij het
veertiendaagsch verlof recht op één dag extra
voor reisdag. In dit geval echter heeft het
vertrek eerst plaats op den eersten verlofdag
en de terugkeer op den laatsten dag.
Zie ook de corrospondentierubriek van ons
blad No. 154. Red.
A. J. v. L,, Borteldonk. Onderofficieren en
militairen beneden dien rang behouden hun
jaarwedde soldij en de laatsten ook menage-
geld, indien zij wegens ambtelijk geconstateer
de ziekte verhinderd zijn van verlof terug te
keeren. Bedoeld© militairen hebben er geen
recht op, als zij verlof hebben omdat één hun
ner familieleden ongesteld is. In die gevallen
wordt slechte vier clagen jaarwedde, soldij en
menagegeld vergoed'. Red.
J. S„ hospitaal Arnhem. D© Opperbevelheb
ber van Land- en Zeemacht is Generaal. Red.
Hos-p. sold. 26 L. W. L Tot uw onmiddellij-
ken chef wenden. Uw schrijven zonden wij
door. Red.
P. C. Hoogerheido. Voor eene plaatsing hij
de Artillerie-Inrichtingen moet ge u met een
eenvoudig verzosk richten tot d© directie der
ArtiUerie-Inriohti nigen aan do Hembrug. Red.
P. -S. d© V., Tilburg. Gij leunt een bezwaar
schrift indienen bij de commissie van voorlich
ting in zake bezwaarschriften wegens vergoe
ding aan kostwinners in nwe provincie. Het
bezwaarschrift moet gezonden worden aan den
voorzitter van die commissie, die zetelt in de
hoofdplaats van di© provincie. Red.
J. J. de G„ 's-Gravenhage. Gij hebt recht
op menagegeld en ook op soldij gedurende den
tijd, dat gij met verlof zijt geweest voor herstel
van gezondheid. Red.
E., te Hilversum. Gij bobt, als kleermaker
dienstdoend©, over don geheelen duur van uwe
verrichtingen als zoodanig reoht o,p 0.35 toe
lage per dag. Rioht het verzoek tot uwen com
pagnies commandant. Red.
O. K., Alphen. Ons dunkt, dat gij op den
25en September weder recht had op één dag
verlof. De opgelegde straf moet op achtereen
volgende- dagen worden ondergaan. Wij betwij
felen of het reeht bestaat te straffen met b.v.
drie dagen provoost, vier dagen niet gestraft
en daarna weer vijf dagen provoost. Red.
W. F. R., Udenhout. Rioht een verzoek
schrift aan den opperbevelhebber van L. en
Z. langs den hierarchieken wog. Red.
H., R., B. H. en H. A., Breda. Wij vermee-
nen, dat gij reoht hebt op d© toelage als tim
merman. Zie de correspondentierubriek ..van
ons blad No. 181. Red.
G. V., Zutphen. Mits hij zorgt op tijd onder
de wapenen t© komen, bestaat er geen bezwaar
tegen dat uw broer zich naar Engeland be
geeft. Red.
A. P. v. S„ Ulecoten. Richt een verzoek
schrift aan den commandant van de Lucht-
vaartafdeeling te Soesterberg. Red.
J. H. G. v. d W„ Honswijk. Uw batterij
commandant kan een voorstel aan den groeps
commandant doen, om u tob korporaal te 'be
vorderen of wel om u bij de opleiding te plaat
sen. Laat er geen gras over groeien, maar
üiaak er onmiddellijk werk van. Red.
X. te IJ. Neen, de schrijvers zijn niet ver
meld onder degenen, di© toelage genieten voor
hunne bijzondere werkzaamheden, die zij als
militair verrichten. Het komt ons voor, dat
hier een leemte schuilt in die toelage-regeling
o an werklieden. Een request van één of meer
belanghebbende militairen, als schrijver dienst
doende, zal die leemte wellicht kunnen weg
nemen. Red.
J. S., Terneuzen. Gij kunt aanspraak maken
op dat verlof. Dien een verzoekschrift in aan
den M. v. O. langs uw compagnies- comman
dant. Red.
O. A., Oisterwijk. De u gevraagde inlichtin
gen zult gij moeten geven. Het bedrag der on
dersteuning bedraagt voor een militieplichtïgo
ten hoogste een gulden vijftig cent. Red.
A. M„ Hellevoetsluis. De waarde van door
eigen schuld zoek gemaakte kleeding- en uit
rustingstukken moet vergoed worden. Als ech
ter de bewaring onvoldoende is, 'betwijfelen
wij, of men u voor de vermissing verantwoor
delijk mag stellen. Red.
L. J. H., Breda. Gij moet heb verzoek rich
ten aan den Minister van Oorlog en (langs don
hïci ar chicken weg inzenden. Wij betwijfelen
echter, of u het ontslag zal worden verleend.
Red,
Adres gevraagd.
Frits Valkenburg, 32 jaar, geboren t© Gro
ningen, behoorend© tot liet wapen der infan
terie, wordt verzocht zijn tegenwoordig adres
op te geven aan Jh. Pater, Logement, Ring
dijk 205, Aalsmeer.
C0RRE8P0NDENTIEV RACEN.
Alle vragen worden, zooals onze vrienden wel
weten, 'regelmatig.en zoo spoedig mogelijk door
ons afgedaan, zoaflat het overbodig is nog weder
eens bij nader scnrljven antwoord to verzoeken.
Ailicht gaat er eene week mee heen, maar na
tuurlijk eischt het eene onderzoek meer tijd dan
het andore. Het is overbodig antwoord in een
bepaald nummer te vragen. Eerlijkheidshalve
worden de vragen op de beurt afgedaan.
J. H. S walmen. De door u bedoelde land
weermannen kunnen een request indienen aan
den M. v. O. en daarin vermelden d© verschil
lende mutatiën, het bedrag, dat zij hebben ge
noten en dat zij te goed hebben en tevens hij
welk korps of korpsgedeelte zij waren inge
deeld. Het request indienen door tusschonkomst
van hun tegenwoordigen compagnies-comman
dant. Red.
J. G., Vlissingen. Gij moet dan bij uw com
pagnies-commandant een verzoek indienen, om
bij <1© Hospitaalsoldaten te mogen worden
overgeplaatst. Uw c.-c. zal dit verzoek wel
willen doorzenden. Red.
JL B. te Geertruidenberg. Omdat gij langer
Koninklijk Nationaal Steuncomité.
Ingekomen bijdragen van militairen van 3
Oct. t/in 9 October '15. 3e C-38e Bait. L.I.
11.60; 3-II-4 R.V.A., f 5.13; Onderofficieren
idem 16.40; Officieren, Onderofficieren en
Minderen 1-14 R.I. 7S.S5; Bezetting Fort
bij Spijkerboor f 63.10; Onderofficieren 1-22
R.I. 27.14; Staf 3c R.I. f 12,85; Officieren
a/b Hr. Ms. Noordbrabant, 160; Detache
ment H„ f C.45; 3-II-4 Lw. Art. f 10.36 2e
Escadron te voet M. f 32.10; Off. v/d. N.H.
waterlinie 3.95, Brig. Koninkl. Marechaussee
Neuzen f 56.50; Marinepersoneel Hellevoet-
sluis 500.
Totaal ontvangen bijdragen en toezeggingen
3,230,509.58.
De Penningmeester,
Jhr. Mr. W. TH. O. VAN DOORN,
Den Haag, 11 October 1915.
Een lezing voor militairen.
(Van onsen Verslaggever.)
In dezen tijd van repeteer-geweren, mitrail
leurs, snelvuurkanonncn, houwitsers, luchttor-
pedo's of verstikkende gassen is het wel eens
aardig weer iets te hooren uit de vroegere oor
logsvoering, uit do dagen, toen onze dappere
Indische soldaten, onder leiding van hun offi
cieren, vochten tegen de At-jehers.
Het was de tijd van Toekoe-Oemar den
beruchfcen Atjohschen hoofdman, van wien
vaak gezongen is, dat hij hangen moest
wolk© Woensdagavond door de gepensionneerde
majoor van het Oost-Indisch leger R. Mac
L e o d geschetst werd, op uit-noodiging van
de commissie voor wetenschappelijke lezingen
vor militairen. En de Aula van het R.K. Gym
nasium te. Amsterdam wn« vol Eoldaten, mari
niers en matrozen, die, dank zij do onderhou
dende wijze, waarop majoor Mac Leod verhaal
de, een goeden indruk kregen van het loven
en bedrijf van Toekoo Oemar. De spreker gaf
daarbij een schets van do geconcentreerde stel
ling op Atjch, dio in de praktijk zoo verkeerd
bleek to zijn; hij beschouwde daarop liet sys
teem, door ons gevolgd, om Toekoe Oemar te
gebruiken om de Moslemins te onderwerpen,
waarvan het eind was, dat Oemar afviel. Wat
do oorzaak van Oemar's afval was, is ©cliter
steeds duister gebleven. Bij een hinderlaag viel
echter ten slotte in 1896 dezo berucht© Atjeher,
dio ons zooveel last bezorgd had, door onze
kogels, zonder dat onze soldaten geweten had
den, dat zij hem voor zich hadden
Dat is in het kort het leven van Oemar,
maar op welk een aardig© manier, over een
onuitputtelijk aantal anecdotes uit zijn offi
ciers-loopbaan beschikkende, wist de oud-offi
cier vau dien kraton-tijd, waaruit hij zooveel
mooie herinneringen had, t© verhalen. Vaak
klonk er een luide lach door do zaal, soms ook
applaus, zooals bij de portretten van generaal
Van der Heiden, generaal Van Heutz of
pastoor Verbraak.
Majoor Mac Leod, die bij den aanvang gezegd
had, dat hij in het „exerceeren bij lichtbeel
den" een recruut was, wist allen t© boeien,
wist in deze dagen van strijd tusschen millioe-
nog eens even belangstelling te wekken
voor de hevig© gevechten, die onze troepen,
onder groot© moeilijkheden en verraad in de
rimboes en bij bentings op Atjeh moesten
leveren.
De stolling-commandant generaal-majoor O p-
horst met majoor Vogel benevens ©enig©
officieren van land- en zeemacht, woonden den
goed geslaagden voordracht-avond hij. De
opperbevelhebber cn generaal Kleynhens hadden
bericht van verhindering gezonden.
24-Jarige dienst van sergeant-majoor Koopor.
Mil. H. A. C'. Beekman, 1-II-19 regiment
Infanterie, schrijft ons:
Dinsdag 19 Oct. was het 24 jaar geleden, dat
de sergeant-majoor-administrateur Kooper van
de 2e comp. in den militairen dienst was getre
den, welken dag do 2de comp. niet onopge
merkt voorbij beeft laten gaan. Reeds dagen
te voren was daarvoor onder de manschappen
van d© 2d© comp. met een lijst gecirculeerd,
om een blijk van waardeering t© geven. Het
bureau van den majoor was voor dien feestelij-
ken dag door ijverige handen heel netjes ver
sierd en te midden van de vele en mooie bloe
men, di© op het bureau waren geplaatst, waren
de cadeaux gerangschikt, dio door de officie
ren, onderofficieren, korporaals en manschap
pen van de 2© comp., alsmede door zijn col
lega's van het bataljon ten geschenke werden
aangeboden.
's Namiddags 3 uur had do uitreiking plaats
van de zilveren medaille. Nadat het bataljon-
was opgesteld, werd voor het front door den
regiments-commandant in eene korte toespraak
majoor Kooper toegesproken, waarbij hij hem
wees op de vele werkzaamheden, die hij in die
24 jaren trouw en eerlijk en vol plichtsbetrach
ting voor het leger had gedaan en waarop hij
met eere kon terugzien.
Daarop werd hem door den R.-C. de me
daille op de borst gehecht eii werd de jubilaris
gelukgewenseht met de eer, di© hem te beurt
viel. De R.-C. sprak den wensch uit dat hij
nog vele jaren het leger op den ingeslagen weg
mocht dienen en hoopte dat hij ook eenmaal de
gouden medaille mocht ontvangen.
Nadat hot bataljon bad gedefileerd, ging het
weder huiswaarts tot op hc-t plein bij de
kazerne, waar de 2e comp. werd opgesteld en
voor het front de sergeant-majoor, door den
kapitein der 2e comp. in kort© doch krachtige
woorden werd toegesproken. Spreker herdacht
hoe majoor Kooper bijna 9 jaren hem, als com
pagnies-commandant, eerlijk en trouw had ter
zijde gestaan. De kapitein schetst© in kort©
woorden, hoe hij hem tevens ook had leeren
kennen als mensch, die ook voor zijn minde
ren deed, wat hij voor hen 4ion doen. De kapi
tein meende dan, dat hij ook namens de
manschappen majoor Kooper mocht gelukwen-
sehen, di© mede gezorgd hadden dat deze dag
niet onopgemerkt voorbij is gegaan en voor
hem tot een onvergetelijken is geworden Spre
ker hoopte dat hij nog vele jaren op den inge
slagen weg zijne werkzaamheden mocht ver
vullen en verzocht een driewerf „hoera" op
majoor Kooper uit te brengen, waarna, hij hem
verzocht zijn bureau te bezichtigen, en de
cadeaux in ontvangst t© nemen.
s Avonds werden de manschappen op een
kleine versnapering verrast, waarbij majoor
Kooper zijn dank uitbracht, voor hetgeen hem
op dezen dag wa%sangedaan, hetwelk hij niet
had kunnen verwachten en dat hij nooit zou
vergeten.
Uit Bergen op Zoom.
;,Mil. M. Heinemann schrijft ons:
Maandagavond woonde ik de voorstelling bij,
die gegeven werd om den militairen welke thans
te Bergen op Zoom vertoeven, een aangenainen
avond te verschaffen. Het doet mij genoegen
om over de stad Bergen op Zoom en zijn iur-
eeniging te mogen roemen. Want werkelijk de
voorstelling die wij in de zaal bij den 'heer,
W. van der Wee bijwoonden, behaalde onder de
militairen een schitterend succes. En ieder die
voorstelling, die wij in de zaal bij den heer
met genoegen, dat er nog weinig plaatsen zijn
waar wij gelegen hebben, die zoo veel voor
militairen over hebben, als de vereeniging
„Arbeid Adelt", die 'hier in Bergen op Zoom
is gehuisvest.
En daarom richt ik aan onze v©9l gelezen
Soklatencourant dit stukje, teneinde dezo ver
eeniging uit naam van alle onderofficieren,
korporaals en manschappen, di© de voorstelling
van de vereeniging ..Arbeid Adelt" hebben bij
gewoond, een hartelijk dank toe te roepen, én
wij hopen, in welke plaats wij ook mogen ko
men. deze vereeniging zoo hoog mogelijk te zul
len houden.
Tevens een hartelijke hulde aan do heeren
bestuurders en directeur en heeren donateurs,
en vooral aan den kapelmeester van de muziek
maatschappij „Arbeid Adelt", die den ganschen
avond prachtige marschen lieten hooren, welke
telkenmale mot geestdriftig applaus beant
woord werden.
Zoo hoop ik dat deze vereenuging „Arbeid
Adelt" nog menig keer aan de militairen een
genoegelijken avond zal verschaffen.
Uit Utrecht.
Mjl. A. H. Wessels schrijft ons uit Utre.ckt:
Woensdag 20 October, gaf het A d r i a n i-
Ensemblo een buitengewone uitvoering in het
gebouw voor Kunsten en Wetenschappen
alhier.
Reeds lang voor de opening der zaal stond
het stampvol voor den ingang. Geen wonder 1
Het programma was met zulk een zorg samen
gesteld, dat iedereen er van overtuigd was, dat
deze avond schitterend zou slagen. Alle plaat
sen waren reeds besproken, zoodat zeer
velen, bij gebrek aan meer plaatsruimte, te
leurgesteld moesten worden. We kunnen be
ginnen met te verklaren, dat aan de li oog©
verwachting der bezoekers ten volle is voldaan.
Te meer verheugt ons dit, wijl w© onder de
aanwezigen opmerkten iele fi.H. officieren
w.o. de commandant van ons L. -W. Bataljon,
welke- aanwezigheid ten zeerst© op prijs werd
Do hoofdstad van Servië, Belgrado, ligt in vredestijd zeer gelukkig, maar in oon
oorlog met den machtigen buur in 't noorden? Zoo ongelukkig als 't maar kan.
Er is dan ook een tweede Servische hoofdstad, Nisj, moer in 't binnenland gelegen,
een echte oude Servische Blad. Daarheen werden al dadelijk, bij 't begin van dezen
oorlog, het hof, de regeering, do banken enz., overgebracht. We geven een bijkjo
op de stad, waar thanB echter de regecriDg al niet meer zetelt, omdat zo er in 't
noorden bedreigd werd door de Duitschers en Oostenrijkers, in 't westen door de
Bulgaren. De autoriteiten verlegden hun departementen en kantoren eerst
naar Pristina.
Er. n half acht ving do uitvoering aan met
een openingsmarsch van rnej. Jo Rowald, eene
eianiste, bij ons reeds gunstig bekend. Daarna
kwam mej. Tino Zadelhof, sopraanzangeres,
ons vergasten op een drietal liederen, geaccom
pagneerd door mej. Rowald. Zoowel zang als
spel dwongen ieders bewondering af en onder
daverend applaus werd aan elk der dames een
bloemstuk aangeboden. Hierna trad op do'heer
Melachini, een goochelaar, die onder gezellige
kout het publiek vergastte op belangwekkende
en leuk© toeren. De verbazing steeg ten top.,
toen hij in samenwerking met mevr. Melachini,
gedachten lezeres, ongelooflijk© staaltjes van
die kunst vertoonde, waarmede zo oen dave
rend applaus inoogstten. Ook de beer August!
de Laat, onze militaire karakterhumorist,
hoeft met zijn komisch nummer: „Vóór cn na
het huwelijk", d© aanwezigen hartelijk doen
lachen.
Als extra-nummer kregen wij te hooren een
tweetal liederen, n.l. „Ons Land" en „Van een
Koningsvrouwe", uitgevoerd door don bariton
zanger P. Helder uit Den Haag, di© dez© lie
deren met zijn klankvolle stem zeer echoon
vertolkte.
Ten slotte mogen we een woord van lof niet
onthouden aan don hec-^ Adriani, den ons wel
bekenden humorist, dié op zulk een uitmun
tende wijze dezen avond voor ons georganiseerd
heeft.
Wij roepon hem geen vaarwel, maar een
spoedig tob weerziens toe. Het Adriani-Ensem-
bl© kan met genoegen op dezen succesvollen
avond terugzien.
Uit het 30 Regiment VeJd-Artillerïe.
M©n schrijft ons voor de manschappen der
3e Batterij
Al langer dan veertien maanden zijn wij
reeds gemobiliseerd en nog nimmer hebben wij
iets gehoord of gelezen van de 3de Batterij
van het 3de Regiment Veld-Artillerie. Wel
licht zou dit nog niet bet geval geweest zijn.
als wij niet plotseling opgeschrikt waren door
het gerucht dat onz© 1st© luitenant Fabius ons
gaat verlaten.
Wij gelooven dat wij niet te veel zeggen,
wanneer wij schrijven dat het ons allen spijt,
dat de 1st©'luitenant Fabius ons gaat verlaten,
die toch voor een ieder onzer een open oor
had en een goed woord. Wij roepen hem dan
tot afscheid toe: „Lang leve onze luitenant
Fabius!'' en een tot weerziens, want dat hopen
wij dan ook allen.
Allr manschappen der 8e. Baity.
8de Beg. Veld.-Art. 3de Divisie.
Kennisgeving.
Mil. P. Beks Jr., kustbatterij te Bath,
sehrjjrt ons
Allen di© door bemiddeling van het Plaatelng-
bureau van den Bond van Procureurs- en
Deurwaardersklerken in Nederland in aanmer
king wcnscben t© komen voor piaatsing ©p een
advocaten- of deurwaarderskantoor kunnen
zicb daartoe doen plaatsen op d© daarvoor be
stemd© sollicitantenlijst van dat bureau.
Over do voorwaarden dier inschrijving zijn
inlichtingen t© bekomen bij: K. Droog, Rr-g.
Grenadiers, 1© Bat. 2c Comp. I Divisie Veld
leger; P. Beks Jr., zeerailicien Kustbatterij
te BathH. J. Bluemink. rail. sorg. 5e Rog.
Inf. If Bat. oe Comp. IV Divisio Veldleger;
H. W. Harmsen 8e Reg. Inf. le Bat. 2©
Ccmp. II Divisie Veldleger.
P.S. Bij bet verzoek om inlichtingen postze
gel voor antwoord insluiten.
Negendaagsche marsch in veldtenue!
Mil. Charles van Aelst schrijft ons
En als men verre reizen doet, dan kan men
iets verhalen... Wij waren niet weinig in onze
nopjes, toen het bevej kwam voor den negen-
daagschcn marsch. Onz© vier compagniën di©
resp. in Vélden, Well, Arcen on Afferden-la
gen, zouden gelijktijdig vertrekken om Deurn©
N.B. te bereiken en vau daar uit gezamenlijk
den marsch aan t© vangen over Lieshout,
's Bosch, Waalwijk, Raamsdonk, Geertruiden
berg, Etten-Leur, Breda en als einddoel Oud-
Gastel
Bij intrede van elke stad of dorp werd een
cere-saluut gebracht en de geweren gepresen
teerd, 's avonds werd cr taptoe afgestoken, die
tal van nieuwsgierigen lokte. De ontvangst
door de bevolking der diverse plaatsen was
hartelijk, en daar wij wel wisten dat wij onze
moeë ledematen niet op een veerenbed konden
uitstrekken, was de slaapgelegenheid goed: a
la guerre, eomme a la guerre.
Den eersten dag gii*g 't door d© Peel. De een
tonigheid der dorre heide en dennenbosschen
vermqcht de animo onzer jongens niet to
schaden, want krachtig klonk het uit honder
den kelen „Daar is mijn Vaderland, Limburgs
dierbaar oord".
Tc 's Hertogenbosch werd op het plein een
défilé gehouden voor den regiments-comman
dant, di© vleiend zija bewondering uitsprak
over de kranig© houding der jongens. Daarna
gingen wij met volle muziek door de straten
van Noord-Brabants hoofdstad en wij konden
ook hier veel belangstelling oogsten. Voor we
Breda bereikten, kwam ons generaal Terwisga
tegemoet, die ons in hartelijke bewoordingen
toesprak, hetgeen een zeer merkbaar effect op
ons maakte.
En dat-onz© superieuren die den marsch mee
maakten, ook zeer over ons tevreden waren,
blijkt uit" het feit dat onze kapitein Troeling
ons meermalen onthaalde op sigaren en drin
ken, hetgeen wij natuurlijk zeer op prijs stel
den.' Dit stoffelijk blijk vermeerdert enorm
zijn waarde, indien men uit de gift put de jo
viale houding van superieuren tegenover min
deren, de goede verstandhouding onderling,
die het respect en prestige voor onze oversten
niet alleen niet schaden, maar zeer ten g«r
komen.
To Breda werden wij verwelkomd door ko
lonel Latour en mochten wederom succes boe
ken. De ncgocianten, ,,d© roeje" en Arthur,
'zorgden hij elke rust intijds voor versnaperin
gen, die „elck wat wills" te koop aanl>od©n.
Den negenden dag kwamen wij t© Oud-?*astel
aan. De bataljons-commandant-. Bijlstra hield
voor d© troepen een aanspraak in kernachtige
woorden en dankte ons recht hartelijk voor den
goeden afloop van dezen marsch. ©n de presta
tie onzer Limburgers die hij in hoog© mat© op
prijs stelde. De oompagniesmuziek. onder lei
ding van den bekwamen directeur den heer Be-
noifc Fransseh. gaf eenige nummers ten beste
en de onzen zochten bun heil in de veeren.
Zoo herbergt nu 0"d-Gastel do onderschra-
i gers vau Koningin Milhelmina's troon uit 't
land,
Waar de Joker blij dart'leud stoeit.
Waar starig de Maas langs haar oevers vloeit,
Waar vredige dalen stil droomen van rust,
En het zonlicht d© lachend© heuvels kust.
Verzoek om voordrachten.
Ondergeteekend© vraagt enkel© voordrach
ten voor écn of meer personen tot het genoege-
lijk doormaken der lange wintermaanden.
J ADOLF MENSINK,
Landweer kustwach^ Egm. a/Zee.
Dankbetuiging.
Met deze betuigen wij' onzen oprechten dank
aan de onderofficieren, korporaals en man
schappen van do 2c Cornp. 9 L.W. Inf. voor
het prachtige cadeau on» bij ons huwelijk aan
geboden.
J. ZWANEPOL
en Echtgenoot©.
Oplossing Pandoerpraatje No. 183 van 17—10.
Pandoerclub Nieuwe Doelen Alkmaar.
1ste slag harten 6, boer, 10, 8 (na. 2 is aan
den slag).
2e slag: klaver boer, 10, horten 7, klaver
vrouw (No. 4).
3e slag: klaver heer, 8, schoppen boer, ko-
ning. (No. 4),
4e slag: klaver 9, 7, schoppen vrouw, ruiten
10. (No. 4).
5e slag; ruiten 9, 8, harten aas, ruiten heer.
(No. 2).
6e slag: schoppen 10, aas, klaver aas, schop
pen 9. (No. 3).
7e slag: schoppen 7, 8, ruiten boer, ruiten
vrouw.
Militair Telegraafkantoor
Gorincheti.
Een blijde morgen.
(Van sergt. W. A. van Driel).
't Js ochtend! En bjj het ochtendgloren
Is weer een nieuwe dag geboren;
Reeds werpt d© zon haar stralen door de mat-
glazen ruit,
Waardoor hij Etaat te turen met ©en verge
noegden t-nuit.
Door 't getraliede venster kijkt hij het binnen-
plein rond,
Verheidend 't klokgelui, dat dra do reveille
verkondt
Zoodra die klokketonen weergalmen door do
^u°ht,
Haastig den ijzig, kouden kerker ontvlucht,
't Getraliede venster, d© matglazen ruit!
V7at of dit dan alles toch eigenlijk beduidt?
Is het eenigst© wat ik u daarop hoor zeggen.
Daarom zal 'k trachten, 't u zakelijk uit t©
loggen.
Ge weet, wij zijn reeds ©en jaartje gemobili
seerd,
In welken tijd ook 't reizigertje-spelen wordt'
geloerd
Wo gaan dan naar een trein gerieflijk inge
richt,
Ieder doet natuurlijk zooveel mogelijk zijn
plifcht.
Een poosje geleden werd dees' oefening weer
herhaald,
En all© 6pullctjes dus voor den dag gehaald.
Soldaatjes, erwten, boonen. karren, paarden,
alles gecombineerd,
W erd toen naar d© groote lading getranspor
teerd.
't Is ook een voornam© factor; een punt van
gewicfit
Qogenscbijnlijk is na zoo'n oefening je geheel©
wezen verlicht
Immers op 't hoornsiguaal neemt ge plaats
in 'n geïmprevisoerden coupé,
WTaa.r ge dan dra een kijk krijgt op het wél
en net wee
Zoo zit je dan ©en poosje, d© hand san het
geweer,
(Je bokki© leg je maar op j© kuierlatje3 néér!
't Hoorngeschal schettert dond'rend door de
a lucht,
Fluks, heel ordelijk, het ooupétje ontvlucht.
Het bokkie omgehangen, gericht met vieren
gaan staan,
Zooiet-s is met onze mannen in 'n oogwenk c -
daan
En terwijl er genoeglijk kazernewaaris wordt
gemarcheerd,
Ontvalt het ons; „We hebben vannacht weer
heel wat geleerd".
Eén onzer was bij een vriend geïnviteerd.
Réden, waarom hij bij 't college had' gcinr.n-
-7 keenl;
Zulks is toch een grof verzuim van j© plicht,
Ten tweede male. overkomt jo zoo iets r.: t
Vc&i-
Den volgenden morgen (w© hadden 't al bij-:
iijds vernomen)
even bij den compagnics-commaaüa:.t
komen
Allen dachten, 't is een gerechte straf, di©i.' ra
wsclit,
En hij kwam het bureau af, met een pondi. f
3-tht.
Ha. ha! zegt ge, 't getraliede venrtcr, dc
glazen ruit,
Nu begrijpt ix eerst recht, wat toch zulks :---
duidt!
Om voortaan niet t© mankeeren, daarvoor zal
hjj wel zorgen.
En begrijpt u meteen den titel „Een blijde
morgen"!
Deez' uitingen! misschien zijn z© ook nutti-'
voor andere heeren,
Licht valt Toor hen daaruit, mèa© iets t-:?
leeren
De moraal, die ge in deze mijn© regelen zie:.
Zegt u: „Mannen mankeert bij zoo'n oefening
niet!"
Amersfoort.
W. A. VAN DRIEL, sergeant.
Knierlatjes beenen.
Bokkie ransel.
Pondjes provoost.
Krijgsraad.
De krijgsraad te 's-Gravenhage deed uit
spraak in do zaken tegen
H. H. D., milicien der infanterie, afkomstig
uit- Kaarden, ter zake 2e desertie, veroordeeld
tot 10 weken militair© detentie in. te gaan 6
September.
W, J. D„ miLicien der infanterie, afkomstig
uit Den Haag, ter zak© het met woorden drei
gen van ©en meerdere veroordeeld tot 2 maan
den militaire detentie, in te gaan 27 Augustus.
P. H., eoklaat der infanterie, afkomstig uit
Leiden, ter zak© 2e desertie veroordeeld tot 10
weken militaire detentie, in te gaa-n 9 Scp-
W'. J. P., milicien der infanterie, afkomstig
uit Leiden! ter ze-ke le desertie veroordeeld
tot weken militair© detentie, in te gaan 7j
September,
