„Onze Jaap
OF ZEE.
DE SOLiDATENCOUHANT Van vrijdag: 22 October 1913
In de laatste week van September hebben er, zo'oals men weet, merkwaardige
gevechten plaats gehad aan het Westerfront. Da Franschen zoowel als de Engelschon
hebben aanvallende bewegingen beproefd, die ten deele zijn geslaagd, die der Franschen
in Champagne, die der Engelschen bij Loos. Er zijn toen inderdaad vorderingen
gemaakt en de troepen der geallieerden drongen door in de eerste, hier en daar in
de tweede linie der Duitschers.
Hierboven zien wij de Engelschen in hun offensief. Zij dringen door in het
terrein door de Duitschers bezet, men ziet deze vluchten of de handen opsteken, ten
bewijze, dat ze zich overgeven.
ieder regiment, dat naar het front vertrekt,
en voert dikwijls gesprekken met zijne sol
daten."
Rusland's nationale organisatie.
De Petit Parisien" maakt een communiqué
bekend van den Itussischen minister van Oor
log, generaal Poliwanof. Deze zegt daarin
Sedert een maand zijn de resultaten merkbaar
van den intenseh arbeid van het geheele Rus
sische volk. Over het geheele front is het Duit-
echo offensief tot staan gekomen. Iedere stap
voorwaarts kost den vijand nu duurder dan
iedere mijl in Augustus en op verschillende be
langrijke punten is het het Russische leger,
dat voortschrijdt. Zelfs indien gebeurt, wat
niet waarschijnlijk is, dat de vijand nog ver
der vooruit zou komen, dan zal dat tot een
prijs gebeuren, dio te groot is voor een even
tueel te behalen succes. Onze t-oestand kan nu
slechts verbeteren, dank zij de onuitputtelijke
hulpbronnen aan mannen, waarover Rusland te
beschikken heeft en dank zij den vlijt onder de
werklieden en de afdoende hulp van de bond-
genooten. Er bestaat slechts één wil in Rus
land en die stuurt op den oorlog aan en
Duitschland zal leeren, dat wanneer Rusland
één van wil is, er geen maelit ter aarde be
staat, die het zal kunnen verslaan.
SERVIË.
De ocriog in Servië.
BERLIJN. Volgens uitvoerige berich
ten, is het reeds gelukt een gedeelte van
de Servische spoorweglinie bruikbaar te
maken voor vrachtvervoer. De door de
Serviërs aangerichte verwoestingen kouden
snel hersteld worden.
De beweging van de zware artillerie ge
schiedde overal volgens de bedoelingen van
den bevelhebber.
Door dq aanhoudende regens werden de
operaties aanvankelijk, vooral in Macva,
eenigszins vertraagd. Ook daar zijn do toe
standen echter verbeterd.
Ten zuiden van Belgrado konden de be
zwaren van het slechte weder veel gemakke
lijker overwonnen worden.
In al de berichten wordt gewezen op den
kraehtigen tegenstand der Serviërsdeze
wordt echter door het élan der Duitsche en
Oostenrijksch-Hongaarsch© troepen overal
overwonnen.
Ook uit de heden ontvangen officieele
berichten blijkt, dat op alle linies aanmer
kelijke vorderingen zijn gemaakt.
WEENEN. De legers der bondgenooten
maakten ook Maandag overal vorderingen.
.Macva is grootendeels in onze handen. De
van weerszijden van de monding van de
Kolubara aangekomen Oostenrijksch-Hon-
gaarsche troepen namen te middernacht de
stad Obrenovac en de hoogten ten zuidoos
ten van die stad.
De van Belgrado naar het zuiden voor
waarts dringende troepen kwamen bij de
vervolging van den vijand tot voorbij
Ripecj.
Een Oostenrijksch-Hongaarsche colonne
nam. stormenderhand met de bajonet den
Zigsunerberg ten zuiden van Grocka en
kreeg verbinding met de aan weerszijden van
de Beneden-Morawa met succes voort ruk
kende Duitsche troepen.
In de dried aagsche gevechten om den
A veda en de stellingen ten noordwesten van
Grocka werden door onze troepen 15 Servi
sche officieren «n 2000 manschappen krijgs
gevangen gemaakt.
De Bulgaren ontrukten den vijand de
eerste versterkte linie ten oosten van Pirot
en drongen door tot in de streek van Vranje.
W!
Onze Jaap, dat is Jaap Eden.
Jaap Eden was Dinsdag jarig, en hij
werd des avonds gehuldigd, omdat het op
dezen datum 25 jaar geleden i3, dat Jaap
Eden zijn eersten eportprijs won.
'"t Was maar 'n vierde prijs, ik denk
niet eens ''n bronzen medaille. Maar alles
moet kleintjes aan beginnen, dus ook om
wereldkampioen te worden moet iemand in
den aanvang van zijn loopbaan eerst de rug
gen van de winnaars van den eersten, twee
den en derden prijs gezien hebben.
Jaap Eden was toen 'n stevige, vierkante
jongen van 16 jaarhij woonde in de buurt
van Haarlem, en omdat Haarlem in die
jaren als sportcentrum bij uitnemendheid
go'.d, spiegelde de jonge Jaap zich gaarne
aan het voorbeeld van enkele der plaatse
lijke sport-beroemdheden.
De bekendste uit deze prae-Edensche jaren
was Klaas Pander. Als die aan het oefenen
was, hetzij per schaats en fiets, of hardloo
pend, dan zat Jaap hem op de hielen, pro
beerde hem bij te houden, hijgde en sjouwde
achter den groeten Klaas aan.
In dien eersten wedstrijd, op het Haar-
lemsche Phoenix-terrein, kwam Pander als
eerste aan, de bekende Kees Witteveen
was nummer twee, en ook was er nog een
derde prijswinner, wiens naam te loor is
gegaan; en dan kwam pas Eden als vierde.
Later herinnert men zich glimlachend zijn
eerste nederlaag, bekoorlijker berinnering
eoms dan de meest trotsche overwinning in
groote jaren
Jaap Eden vertelt er nu grinnek^nd van.
Hij zat me te vertellen over zijn rocm-
ej?.Qrt-.c&rmre,
PARIJS. In een telegram uit Saloniki van
17 dezer wordt medegedeeld, dat daar een
I telegram i3 ontvangen uit Doiran (Servisch-
Grieksche grens) dat de Bulgaarsche Rilo-
divisie totaal vernietigd zou zijn.
Strumnitza is bezet door Fransche en
Servische troepen.
BOEDAPEST. ,,Az Est" verneemt uit
Sofia: Volgens het Bulgaarsche officieele
bericht van 16 Oct. waren de Bulgaren op
15 Oct. Wranja binnengetrokken en hadden
zij bovendien Egri Palanka en Kotejana
bezet.
LONDEN. De Morning Post" meldt uit
Athene, dat het corps diplomatique van
Nisj naar Monastir is vertrokken. Hierheen
zijn ook een af deeling van het departement
van buitenlandsche zaken, alle nationale
archieven en Servisch nationale Bank over
gebracht.
De Servische regeering blijft voorloopig
nog te Nisj.
BULGARIJE.
Italië verklaart den oorlog aan Bulgarije.
ROME. Daar Bulgarije de vijandelijkhe
den heeft geopend tegen Servië, zich ver
bonden heeft met do vijanden van Italië en
tegen de bondgenooten van de Italiaansche
regeering strijd, wordt op last van den
Koning verklaard, dat een oorlogstoestand
bestaat tusschen Italië en Bulgarije.
Koning Ferdinand niet naar hot front. -
LONDEN. De „Daily Telegr." meldt uit
Rome, dat koning Ferdinand van Bulgarije
voornemens was naar het front te vertrek
ken, maar dat hij op het laatste oogenblik
dit plan opgaf tengevolge van eon aantal
anonieme dreigbrieven, waarin hij met den
dood werd bedreigd.
GRIEKENLAND.
Co houding van Criekenland.
BOECHAREST. Volgens betrouwbare
dagbladberichten, deelde de minister-presi
dent in den Maandag geboudon ministerraad
mede, dat de Grieksche r-sgeering officieel
verklaarde voornemens te zijn ten aanzien
van de door den aanval van Bulgarije op
Servië geschapen toestand, neutraal te zullen
blijven.
ATHENE. Naar mn verneemt, heb
ben de Engelsche en Russische ge
zanten aan minister-president Zaimis
medegedeeld, dat hun regeeringen het
niet eens zijn met do uitlegging, door
de Grieksch© regeering gegeven, van de uit
het verdrag met Servië voortvloeiende ver
plichtingen.
Een ongeluk van prins Alexander van
Criekenland.
ATHENE. Prins Alexander, tweede zoon
van den koning, die. aan het hoofd van een
batterij zich naar de manoeuvres begaf, is
in den Piraeus van zijn paard gevallen en
kreeg ten gevolg© daarvan een beenbreuk.
Do koningin en de kroonprins begaven
zich naar Piraeus en brachten den prms in
een ambulancewagen naar Athene.
Het Grieksche ministerie.
LONDEN. Uit Milaan wordt aan de
„Daily Telegr." gemeld, dat volgens be-
richten uit Athene er geruchten gaan dat
Goenaris en Tbeotokis, beide Duitecngezind©
leden van het kabinet, aan invloed winnen
en dat Zaimis dreigt af te treden.
Ik vroeg: „Vond je 't die eerste maal
niet beroerd dat je achter de anderen aan
kwam
Maar Jaap: „Wel nee! ik vond 't al aar
dig, dat ik die anderen had bijgehouden
Zoo uit zich de bescheidenheid van een
waarlijke beroemdheid!
Jaap Eden is na dezen eersten Haarlem-
schen wedstrijd, om zoo te zeggen, niet meer
van de baan geweest.
Omdat nu deze datum een kwart eeuw
terug ligt, mag hij zijn zilveren sport-jubi-
leum vieren, en ook omdat er nooit ofte
nimmer een tweede sport-ster aan onzen
sporthemd gestaan heeft zóó hoog en zóó
langdurig daarom heeft men Ja?- Eden
Dinsdagavond een feest aangeboden, waar
niemand minder dan de burgemeester van
Enschede de feestrede uitgesproken heeft,
en waarschijnlijk wel juist onze Edo
Bergsma, omdat deze in dit tijdperk van
vijf-en-twintig jaar zoo herhaaldelijk den
sportroem van Jaap Eden aanschouwd en
bespeecht heeft.
Wat zijn vijf-en-twintig jaren uit het
leven van een sportkampioen een reeks
overwinningen, die Eden zelf nooit hoeft
aangeteekendnaar het aantal heb ik hem,
vanwege den onmetelijkcn omvang van het
roemgetal, dan ook niet eens gevraagd.
Maar wij leven zoo snel, wij vergeten
zoo vlug, roem is zoo vluchtig; en om dus
aan het geslacht van heden voor oogen te
stellen wat deze Jaap Eden voor grocte
dingen op z'n conduitestaat heeft staan,
haal ik hier terloops eenige der voornaam
ste jaartallen uit de loopbaan eens sport-
kampioens aan;
19 Januari 1892: Eden wint ner Bchaats in
Engeland den Prince of Orange Cup.
14 Jan.: 1893: le wereld'-impioenschap op
de schaats (tegen de beste Noorscho rijders)
tq Amsterdanij 3 afstanden gewonnen.
Te Saloniki.
PARIJS. De Grieksche Generale Staf 13
te Saloniki aangekomenMen verwacht, dat
de Koning spoedig zal volgen.
ROEMENIË.
De houding van Roemenië.
LONDEN. De „Daily Telegr." verneemt
uit Boecharest dat daar groote diploma
tieke activiteit heerecht. De gezanten der
Entente hadden een bespreking met minis
ter Bratianu. De Servische gezant en de
oudminister Carp hadden een audiëntie bij
den koning.
Uit Milaan wordt aan hetzelfde blad ge
meld, dat er in liberale kringen een sterk
gevoel van afkeer is gewekt door de oorlogs
verklaring van Bulgarije (aan Servië), maar
op de Roemeensche regeering heeft dat
geen invloed. Ten einde de regeering nog
meer in Duitschen zin te beïnvloeden,
bracht het Duitsche slagschip „Goeben",
dat weer eens hersteld is, plotseling een
bezoek aan Constanza, vergezeld door Turk-
sche en Duitsche duikbooten. Het bezoek
duurde vier uren. Vorst Hohenlohe is nog
altijd gast ten hove en arbeidt voor een
verbond met Duitschland.
VERSENIGDE 5TATEIL
Ontvluchtte geïnterneerde o'ficleren.
WASHINGT02>T. Hier zijn weer drie
officieren van de te Norfolk geïnterneerde
„Eitel Friedrich" tijdens een kort verlof
verdwenen. De voorzorgsmaatregelen wor
den verdubbeld.
LONDEN. De Daily Chron." verneemt
uit New-York, dat de afschuw bij de Ameri
kanen gewekt door het verbreken door
Duitsche geïnterneerden officieren van
hun eerewoerd, nog is toegenomen bij
het bericht, dat een der ontsnapten de par
ticuliere secretaris was van commandant
Tliïerfeld, die zijn groot leedwezen betuigde
over bet gebeurde.
Te Norfólk gelooft men, dat ruim hon
derd officieren hun woord gebroken heb
ben en ontvlucht zijn. Degenen, die wei
gerden een oneervolle vrijheid te verwer
ven, moeten nu lijden voor het gedrag van
hun kameraden, daar de Amerikaansche
autoriteiten alle verloven hebben ingetrok
ken, totdat de vermiste officieren zijn
teruggekeerd. De pers keurt de houding
der officieren streng af. De „World", er
aan herinnerende, dat een Fransche vlieger
(Gilbert), die uit Zwitserland vluchtte,
hoewel hij zijn eerewoord had gegeven,
van zijn chefs bevel kreeg naar Zwitserland
terug te keeren, terwijl de Fransche regee
ring haar verontschuldigingen aanbood,
vraagt: „Wat moeten we ervan zeggen,
indien eenige mannen doen wat vele geslach
ten van gentlemen eenstemmig hebben ge
brandmerkt als een infame daad."
Het nieuwa Amerikaansche vlootprogramma.
Do correspondent van do New-York Horald"
meldt dat het nieuwe vlootprogramma groote
belangstelling wekt in Duitsche marinekringen.
In de „Deutsche Tagesztg." wijdde Revcnt-
low een uitvoerig hoofdartikel aan het nieuwe
Amerikaansche marineprogramma en vestigt er
sterk do aandacht van het departement van
Marino op dat dreadnoughts nog do grooto
werktuigen in den strijd van de vloot zijn en
niet verouderd zijn door de duikbooten. Revent-
low vestigt de aandacht op het feit. dat het
programma vraagt om tien groote dread
noughts, zes slagkruisers van de grootste soort
en een vermeerdering van duikbooten en torpe
dojagers en vraagt zich af, waraom Amerika
zulk oen groot vloot houwt, wanneer de oorlog
heeft bewezen, dat Engelands vloot Duitsch
land gemakkelijk in toom houdt. Maar bovenal
acht hij van beteekenis dat Amerika de groote
oorlogsschepen dus niet verouderd acht en dus
niet de duikbooten als het eenig marinewapen
voor de toekomst.
Men kan volgens hom de Amerikanen niet
beschouwen als fanatieke voorstanders van 'o
grooto slagschenen, maar moet in hen zien de
onbevooroordeelde waarnemers; die met be
langstelling hebben toegekeken om uit de erva
ring van don oorlog het grootst mogelijke voor
deel en de besto lessen te trekken ,voor een
snelle en nieuwe bewapening ter zee. In dit
licht beschouwd verdient het program van het
Amerikaansche departement van Marino allen
eerbied. De marineoverheid in Amerika heeft
niet naar het uiterlijk geoordeeld meent 1
Reventlow en ziet in de duikbooten niet het
eenige wapen voor de toekomst. Zij toont door
haar programma, dat zij do grooto schepen het
beslissende wapen bij de oorlogvoering ter
zee acht.
Dat een groot aantal duikbooten en torpedo- 1
jagers zouden worden gebouwd was te ver-
wachten, omdat do freteekenis van duikbooten j
als wapen hij de moderne oorlogvoering naast
dio van snelle slagschepen niet langer in twij- 1
fel zal worden getrokken. Het is ook opmer
kelijk, dat men in do Yereenigde Staten niet
meent dat torpedojagers verouderd zijn of te
vervangen door duikbooten. (,,N. Ct.")
MEXICO.
WASHINGTON. In eon conferentie van
vertegenwoordigers van de*Vereenigde Sta
ten, Argentinië, Chili, Bolivia, Uruguay
'tb Guatemala werd besloten Carranza te
erkennen als president van Mexico.
Het mijnengevaar.
Do thans in IJmuiden aangekomen bomschuit
„Cornelia" rapporteert, dat Woensdag de vori
ge week bij het ophalen der netton twee mijnen
werden opgehaald. Op slechts drie meter afstand
van 't schip ontplofte een der mijnen cn veroor
zaakte zoo'n schok, dat do opvarenden door
elkander geworpen worden, doch wonder
boven wonder ongedeerd bleven. Na zich
eenigszins van den schrik hersteld te hebben,
kapte do bemanning de r&.p af en maakte zich
dadelijk gereed om naar huis te zeilen, of
schoon nog niets gevangen was. Op de thuis
reis werden toen nog drio groote mijnen met
slagpinnen gezion.
De ,,Sch. 181".
Omtrent de ramp in do Noordzee, aan den
oostkant van do Lemmers, overkomen aan don
Scheveningschen logger „Sch. 181", waarbij
drie der opvarenden hei loven verloren, wordt
nader het volgende vernomen.
Da negen geredde leden der bemanning
zijn gisternamiddag uit Ylaardingen, waar zij
door de „Sch. 140" v. aren aangebracht, te Sche-
veningen aangekomen.
De ramp heelt Zaterdagavond half acht
plaats gehad. Door do deining is de logger met
het achterschip waarschijnlijk op een los drij
vende mijn geraakt. Het achterschip met mast
en boot werd direct weggeslagen. Yisschers die
met hun schepen op vrij grooten afstand war
ren, verklaren een hevigen knal te hebben ge
hoord. De opvarenden van don Sch 181 hadden
geen knal waargenomen, hetgeen waarschijn
lijk is toe te schrijven aan eeno tijdelijke ver-
dooving tengevolge van den schok.
Do bemanning verkeerde in een hachelijken
toestand, vooral daar hun boot was wegge
slagen.
Kalm nam de schipper echter zijne beschik
kingen en ieder had in een ommezien van tijd
zijn zwemvest, met uitzondering van een jongen
wiens vest n:et te vinden was. Het schip zonk
i'i-uen 10 minuten in zee weg.
De geredden zeggen dat er zich in de nabij
heid van hun schip een stoomlogger bevond,
dio binnen tien minuten dus vóór dat het
schip gezonken was nabij had kunnen zijn,
doch dat dio stoomlogger niet to hulp was ge
komen.
Do logger Sch. 140. die zich op eenigen
afstand bevond, had dadelijk gastakeld en was
met volle zeilen op de Sch. 1S1 afgekomen.
Een matroos van laatstgenoemden logger was
do Sch. 140 tegemoet gezwommen en had
medegedeeld, dat do bemanning van den ver
ongelukten logger niet in het bezit was van
een boot, doch dat alles ronddreef. Dadelijk
werd daarop door de Sch. 140 een boot te
water gelaten en na veel moeite slaagde me a
er in 9 van de 12 leden der bemanning van
de Sch. 181 op te pikken. Een dezer gered
den verkeerde reeds in zinkenden toestand.
Bewusteloos werd hij in de boot gebracht. Na
eenigen tijd werd bij tot bewustzijn gebracht.
Zooals reeds gemeld, zijn 3 der opvarenden
van de Sch. 181 verdronken.
Naar wij vernemen wordt or door de be
trokken autoriteiten een onderzoek naar het
gebeurde ingesteld.
Catorpedeerde schepen.
STOCKHOLM. De stoomschepen „Per-
nambuco" en „Soederhamm" zijn in den
a^geloopen nacht in de buurt van Hoofringe
bij Oxeloesimd (oostkust van Zweden, ten
noorden van de Norrköpingsbaai) getorpe
deerd.
De „Pernambuco" was met een lading
erts op weg van Lulea naar Duitschland.
Zij werd aangehouden door drie onderzeeërs.
De bemanning ontving bevel zich in de
booten te begeven en kwam hedenochtend
te Oxeloesund aan.
Het stoomschip mat 8000 ton en behoorde
aan de „HamburgSiidamerikani6che
Dampfschif f fahrtgesellschaf t'
De' „Soederham" had, toen zij aangehou
den werd, ©3n lading hout in. De beman
ning is „te Hoefringe geland.
Het stoomschip had een inhoud van 1197
ton en behoorde aan Gehrkcns te Hamburg.
Het ligt thans op Zwocdsch gebied en
wordt door militairen bewaakt.
Brltsche monitors.
LONDEN. Ashmed Barlett schrijft
van de Dardanellen: Toen de ver
schijning van vijandelijk© duikbooten
aanleiding gaf tot het terugtrekken
van onze slagschepen, verbeeldde de vijand
zich dat bij nu tot het eind van den oorlog
wel bevrijd zou zijn van het zware geschut
vuur. Maar de Britsche hersenen hebben
nieuwe methodes uitgedacht om de Middel-
iandsche Zee te behcerschen en dat wel
door middel van schepen die do kanonnen
der slagschepen kunnen voeren, maar on
kwetsbaar zijn voor de aanvallen van duik
booten. Alleen een natie die de volkomen
14 .Mei 189-3: Kampioenschap v. N. Holland
op de fiets gewonnen door v. d. Griendt in re
cordtijd. Jaap debuteert op het ren wiel en
plaatst zich als 2e met 6 seconden verschil.
21 Mei 1893: Jaap verbetert dit record en
6laat Siep en Witteveen. Verbetert record op
den weg over 25 K.M.
13 Juli 1893: 10-jarig bestaan A-N.W.B.
KamDioenschap van Nederland. Jaap wint de
1 mijl en de 5000 meter. Rademaker en
Scheltema Beduin geslagen.
9 Juli 1893. RotterdamUtrecht v. v. ge
wonnen in recordtüd.
19/20 Augustus 1893. Te Arnhem wint hij het
E. M. kampioenschap van het vasteland.
5 Sept. 1893. Kampioenschap van Ned. op
den weg (AmersfoortEde). 1. Eden.
24 September 1S93. MünchenGladbach. 2
eerste prijzen, 3 records.
25 Februari 1894. 5000 meter op de schaats
te Hamar in Noorwegen 8.37 3/5 (wereldrecord
20 jaar lang, pas in Januari 1914 door Oskar
Mathiesen te Davos met 1 sec. verbeterd).
Pinkster 1894. Te Aken weigert Lelir do
finaio mee te rijden. Jaap bad in zijn serie de
anderen „gelapt"!
Juni 1894. Jaap mocht in de Engelsche kam
pioenschappen niet starten. Hij deed 't toch,
vectrok na de anderen en klopte ze makkelijk.
Juli 1894. Te Arnhem kampioenschap van
Nederland. Jaap wint de 1 E.M., de 5C00 en
de 10,000 M.
Juli 1894. Te Leipzig klopt hij August Lehr
met 4 meter.
4/5 Aug. Vasteland kampioenschap te Arn
hem. Eden wint de 1 E.M. en de 10^00 M.
13 Aue. 1394. Wereldkampioenschap 10 K.M.
Eden vóór Osborne en Green. Lehr trekt zich
terug.
30 Sept. 1894. Kampioenschap Nederland op 1
den weg. 1. Eden.
23/24 Febr. 1895 2e maal wereldkampioen
op de schaats te Hamar. Feesten te Arnhem en j
te Haarlem.
5 Mei 1895 Arnhem le prijs per fiets, „lapt"
alle tegenstanders.
2 Juni 1895. Arnhem Kampioenschap Ne
derland. Jaap wint over drie afstanden.
30 Juni 1895. Jaap wint le prijs Antwerpen
(in recordtijd),
oppermacht ter zee heeft en die haast,
onbeperkt over de hulpmiddelen van den
scheepsbouw kan beschikken, kan zoo een
1 heolc vloot door een andere van volkomen
verschillend type vervangen binnen korten
t.jd en te midden van een grooten oorlog,
terwijl toch tevens de Duitsche vloot ge
blokkeerd wordt en alle wereldhandelsrou
ten worden beheer acht.
Het eerste vaartuig van de nieuwe vloot
kwam in Juli aan, spoedig door andere
gevolgd. De schepen zijn met twee 14 inch
kanonnen gewapend. Deze monitors die
projectielen van driekwart ton vijftien mij
len ver kunnen schieten, zijn onder water
zoo uitgebouwd dat a.lg een torpedo een
der zijden raakt de romp geen schade lijdt.
Do nieuwe vloot beschiet nu dagelijks de
stellingen van den vijand en speelt een
belangrijke rol bij de landing aan de Soe-
vlabaai in Augustus en de daarop gevolgde
operaties.
Door een Zeppelin gered.
BERLIJN. Het stoomschip Scotia"
van Stettin van de reederij Émil R.
Retzlaff te Stettin met erts op weg
naar genoemde plaats, werd ter hoo<rte
van Haele (Bornholm) door een Engel
schen onderzeeër vervolgd tot aan het licht
schip van Adlergrund. Het schip zou zeker
het slachtoffer zijn geworden van den on
derzeeër, wanneer niet plotseling een Zep
pelin boven de Oostzee was verschenen. De
Scotia" gaf nu aan het luchtschip een
sein, dat het vervolgd werd door een vija-n-
delijken onderzeeër. Toen men op dit schip
den Zeppelin, die onmiddellijk met de ver
volging begon, bemerkte, dook het onder en
verdween.
Contröle van geneeskundige verklaringen en
verlof voor herstel van gezondheid.
In verband met het gestelde ad 14o, van
do Legerorder, Deel B i915, No. 305, wordt
door den Opperbevelhebber van Land- en
Zeemacht het volgende bepaald
le, aan militairen, die dienst doen buiten
de woonplaats van hun gezin, kan onder
de voorwaarden, vermeld in de Legerorder,
Deel B 1915, No. 89, een verlof van drie
dagen worden verleend, teneinde hen in
staat te stellen aanwezig te zijn bij de be
valling hunner echtgenooten
2e, dit verlof kan, op gelegaliseerde aan
vraag van de(n) bekandelende(n) genees
kundige tot den duur van een week worden
verlengd, indien uit deze aanvraag blijkt,
dat op geen andere wijze in de verpleging
der kraamvrouw kan worden voorzien;
3e, achterblijven van bovenvermelde ver
loven zal alleen dan als gerechtigd worden
beschouwd, indien uit een gelegaliseerde
verklaring van den bekandelenden genees
kundige blijkt, dat er gevaar voor het leven
van kraamvrouw of kind bestaat.
Uo juistheid van alle hiervorenbedoelde
aanvragen of verklaringen zal door een
officier van gezondheid kunnen worden ge
controleerd op dezelfde wijze als is be
paald ten opzichte van verklaringen, afge
geven voor het achterblijven van verlof
wegens ziekte van militairen of van leden
van hun gezin. Ingeval bij onderzoek blijkt,
dat valscho of misleidende verklaringen zijn
overgelegd, zal de betrokken militair daar
voor aansprakelijk worden gesteld.
Voorts wordt bepaald, dat wanneer ver
lof tot herstel na een doorgestane ziekte
wordt aangevraagd, op grond van eene ge
neeskundige verklaring, door den Chef van
den Militairen Geneeskundigen Dienst ter
plaatse dit verlof door den Korpscomman
dant, in afwachting van nadere beslissing,
voorloopig kan worden verleend.
Kostwinnerschap.
Bij K. B. zijn benoemd tot lid van de bij
Iv. B. van 17 Augustus 1915 ingestelde pro
vinciale commission van voorlichting in zake
bezwaarschriften over door de burgemeesters
genomen beslissingen nopens aanvragen om
vergooding wegens kostwinnerschap van dienst
plichtigen van militie, landweer en landstorm
voor Friesland: MV. Nije.fi huis, landbou
wer to Katwijk, gemeente 8choterlands>. B.
Drijber ISz., lid van de Provinciale Staten
van Friesland, voorzitter van den militieraad
in het eerste district van Friesland te Har-
degarijp, gemeento Tiet jerksteradeelen L.
Zanclstra, lid van ae Provinciale Staten
van Friesland en van den raad der gemeente
Leeuwarden, magazijnmeester bij do coöpera-
tievo productie- en vorbruiksvereeniging „Ex
celsior" te Leeuwarden;
voor Groningen: mr, F. van der Tuuk,
lid van Gedeputeerde Staten van Groningen,
te Groningen dr. S. E. B. B i e r 0 m a, voor
zitter van de Groninger Maatschappij vaji
Landbouw en Nijverheid, en landbouwer te
Usquert; en R. Ru gee, lid van de Provin
ciale Staten van Groningen, te Groningen
voor Drentemr. A. t e n e v e r, te Assen
27,28 Juli 1895. Amsterdam. M int Radema
ker schild. Wint 10.000 Meter. Wint 25 K.M.
9/11 Aug 1895. Utrecht. Eden wint kam
pioenschap vasteland 10 K.M. en kampioen
schap vasteland 1 E.M.
17/19 Aug. 1895. Keulen. Wint 1 E.M.
15 Sept. 1395. Kopenhagen. Tandempaar
PetersenEden wint.
Winter 1896. In training te Hamar; vertrok
naar St.-Petersburg. Wereldkampioenschap. 4
fstanden gewonnen. 3e maal wereldkampioen.
In Maart 1896 als beroopsrijder per fiets
.aar Parijs. Serie successen.
14 Mei 1896. Te Bordeaux het beroemde Ki-
ometerrecord gemaakt van 1.163/5, dat hij IS
jaren op zijn naam houdt.
U97. Grand prix te Leipzig; klopt Bou
illon.
In 1898 Jaap naar Amerika om zijn
dol'ar-rerie te beginnen.
In 1SP9 verblijf te Parijs, gevierd als boule-
vard-he!d.
1900 te Parijs in den „Grand Prix de l'Ex-
position"... geslagen.
...Geslagen.
Zoo eindigt gewoonlijk het roemtijdperk
van een wereld-kampioen hij wordt ouder,
wat 6tijver, de spieren rekken minder lenig,
do longen zijn niet meer zoo ruiinen een
jongere, sterker, taaier, vlugger, spurt je
voorbij en laat je z'n rug zien, net als
bij Eden's debuut do toon beroemde rug
van Klaas Pander.
Ik vroeg„Vond je dat toen beroerd.
Jaap, om eindelijk ook een6 klop te krij
gen V'
En Jaap weer grinnikend ,,Wel nee,
ze rejen alleen maar wat harder dan ik!"
Jaap Eden heeft gedurende z'n roemjaren
altijd gcrrinmkt.
Jaap Eden's grinnikje, a!s hii schaatsen
cf fiets reed, is al even beroemd geworden
als ziin sport-daden zelf. Maar ook na z'n
roem-periocie heeft hii z'n stereotype grin
nikje niet fgeléordEn óók dit irïg gelden
als een sport - v—inning... maar 'Li
niaal ©en op zioh zélf*
Het sportieve interview, dat ik met Onze
Jaap had, werd van zijn kant dan ook op-
gevroolijkt door z'n voortdurend glunde
rende lachje.
,,Zeg 's Jaap!", vroeg ik, „hoe be
roemd ben je eigenlijk wel geweec-t?"
Hij grinnikte om de vraaghij herin
nerde zich zijn jaren van Jaap Eden-siga
ren („nog al slecht", bezon zich Jaap),
van Jaap Eden-pijpen („trokken n.ei
kwaad," meende Jaap), van Jaap Eden-
chocolade („goede kwaliteit", proefde Jaap
na). Hij grinnikte, toen hij vertelde van
Fransche sport-uitbundigheid, van Duitsche
ove'-winningstochten. vau wintersch-Noor-
sche triomfjaren, van Amerikaansche dol-
- ris, van Nedorlandsche volksbetoo-
gingen.
hoof er telkens m n vragen tusschen
door
„Hoeveel prijzen heb je wel bij elkaar
gewonnen, Jaap?"
Hij had ze nooit opgeteld, al z'n medail
les, al zijn bekers, al zij 1 trofeeën, hij
grinnikte er achteraf wat om.
„Hoeveel inkomen maakte je wel in
je groote jaren als bercepsrijder
Hij had nooit kas gehouden, hij grin
nikte om cijfers; zelfs toen in 1896,
bij den Parijschen prijs van 10.000
francs, het zadel van z'n fiets on
der hem brak, en z'n kans op dio
vetto overwinning verkeken was. ja, toen
zal bij ook wel net zoo glunder gekeken heb
ben, als hij me nu aankijkt uit zijn kleine
lachende oogjes. Zelfs grinnikte hij bij de
herinnering aan de Amerikaansche renbaan
directie, dio failliet ging zonder hem z'n
5000 dollar vit te betalen. Want toen hij
naar Europa terugkeerde, zonder 'n cent,
miste hij dc boot, en die „Bourgogne" leed
schipbreuk met, man en muis, en heel de
sportwereld zuchtte van verlichting, dat
tenminste Jaap Eden gered was.,
J. Hugos, te Gasselternrjvecn, gemeento
Ga-sselte, eii J. H. N. Marree, meester
knecht in oen courantondrukkorij to Assen
f oor Overijssel: F. O. Gorter, oud-inspec
teur der registratie en domeinen, te Almelo;
G. Snelders, lid van den raad dor ge
meento Deventer, on houtzagorsknecht te Do-
,vontoron R. Toll egen, lid van het R.-K.
Armbestuur te Zwolle;
voor Gelderland: mr. A. I. M. J. baron
van W ij n borgen, lid van de Tweede Ka
mer dor Staten-Gencraal en voorzitter van den
Raad van Beroep voor do Ongevallenwet, te
Arnhem; dr. M. A. Brands, oud-lid van do
Iweede Kamer der Staten-Generaal. te Die
ren, gemeento Rhedenen A. Voorbrood,
lid van den raad der gemeente Arnhem;
voor Utrechi: G. C. D. d'Aumale baron
van Harden brook van Harde n-
broek, lid van de Eersto Kamer der Staten-
Generaal, te Zeist.; P. W. J. van Hassei,
lid van den raad der gemeento Utrecht; cn
mr. dr. D A. P. N. Koolon, lid van de
Tweede Kamer der Staten-Generaal, te
Utrecht
voor L oord-Holland: J. Zijp Hzn.. lid van
Ged. Staten van Noord-Holland to Mie ringer-
waard; mr. M. Men dols, lid van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal, te Amsterdam,
en M. L. A. Klein, lid van den Raad van
beroep voor de Ongevallenwet, voorzitter van
de Stouncommissie van den Roomsch-Katho-
lieken Volksbond (afdeeling Haarlem) te
Haarlem;
voor Zuid-Holland: mr. M. J. C. M. Kolk
man, lid van Gedeputeerdo Staten van Zuid-
Holland, oud-minister van Financiënmr. L.
C h. B e s i e r, advocaat-generaal bij den Hoo-
gen Raad der Nederlanden; en J. N iel son,
huisbezoeker-controleur bij liet Haagsche
Steuncomité, allen to 's-Gravenbage;
voor Zeeland: E. B. D u m o 1 e ij n, lid van
de Prov. Staten van Zeeland, te ilontouisse;
J. A. de Bruyne, lid van de Provinciale
Staten van Zeeland en directeur van de Rijks
Hoogere Burgerschool, te Zierikzee; en M.
Kloosterman Czn., werkman, te M'ol-
phaartsdijk
voor yoord-BralantV. van den Heu
vel, lid van Gedeputeerde Staten van Noord-
B ra bant; A. N. Fleskens, lid van de
Tweede Kamer der Staten-Generaal, beiden
te Geldropen J. van R ij s e w ij k, voor
zitter van het Roomsch-Katholiok Vakbureau
te Tilburg
voor Limburg: J. C. J. C. Wiiffelman,
inspecteur der Posterijen en Telegraphie te
Maastrichtmr. G. Dahmon, lid van den
Raad der gemeente Roermond; en J. Hcy-
nen, secretaris der Coöperatie te Tegelei.
[Op verzoek nemen wij in het belang der
betrokkenen deze adressen nogmaals ii. de
„Soldaten-courant" op. Red.]
Schriftelijk beantwoorde vragen.
In de vergadering der Tweede Kamer van
20 Juli 1915, naar aanleiding der verwor
pen motie van het Kamerlid, den heer T£.
ter Laan, aandringend op het onverwijld z.
den met klein veiiof van degenen, die oiiv.,i
do wapenen zijn gekomen onder de werking
van de Amnestiewet, en die behooren tot do
lichting van 1907 der Landweer of ouder zijn,
heeft de Minister van Oorlog toegezegd alle
verlofsaanvragen van tot bedoelde categorieën
behoorenden te willen onderzoeken en, indien
er werkeljjke billijke redenen mochten bestaan,
verlof te willen geven, heeft do heer Van Ha
mel do volgende vragen tot den Minister vau
Oorlog gericht
lo. Hoeveel verlofsaanvragen van tot de
hierboven bedoelde categorieën behoorende
landweerplichtigen zijn bij den Minister inge
komen
2o. Hoelang was, wegens do vroegere deser
tie, de in te halen diensttijd dor verschillende
adressanten
3o. In hoeveel gevallen ©n in het algemeen
op welke gronden is het verlof verleend of ge
weigerd geworden?
De heer Bosboom, Minister van Oorlog, heeft
Koning Peter van Servië.
We geven hier het portret van een vorst
op- wieu wel in deze dagen de volle algeir.ee-
ne aandacht valt: n.l. koning Peter van
Servië. I11 zijn land woedt de oorlog in ai
zijn felheid en het is de vraag, of de afloop
van den strijd niet zal bestfesen over den
troon van dezen koning.
Deze laatste is op den troon gekomen in
1903, toen koning Alexander en koningin
Draga in hun paleis vermoord waren. Jaren
lang hebben sommige landen, vooral Enge
land, nietö van dezen koning willen weten,
omdat hij duor de hand van koningsmoor
denaars op den troon was gebracht.
„Vertel eens van je beroemdste aller
wereld-records, Jaap, de 5000 meter op de
schaats, in den winter van 1896 in Noor
wegen?" vroeg ik door.
Hij vertelde glunder: hij moe6t in zijn af
deeling op tijd rijden en alleen over de baaa
gaan; binnen de 9 minuten moest bij don
afstand van 5000 meter afrijden, ora onder
den snelsten tijd in de andere afdeelingcn
ts komen. Toen vroeg hij aan de hotelhoud
ster van Hamar, dat was 'n zuster van den
beroemden Noorschen schaatsenrijder Nor-
sing, om, met haar horloge in de hand, in
een der bochten van de ijsbaan te gaan staan
en hem te waarschuwen als hij. op z'n scher
pe ijzers de banen niet snel genoeg reed.
Maar ze behoefde hem geen enkele baan-
ronde tot grooter snelheid aan te sporen,
want glad binnen de 9 minuten reed hij er
over, een wereldrecord van 8 min. 37 3/5
sekonde makende!
„Had ze maar wat opgepord, ik had
wel harder gekund, als 't noodig was ge
weest," grinnikte die.
„Jaap!" riep ik uit; en het oude ac
cent van sport-bewondering van vroeger
klonk weer in m'n stem, „Jaap Eden! hoe
deed je toch om altijd te winnen?... hoe ver
wierf je toch je wereld-vermaardheid van
Jaap Eden!"
Maar hierop verelunderde z'n oolijke
snuit tot de wonderlijkste grinnik-stuipjes:
„Hou n'ou op!--- J© rijdt, hè? je
rijdt zoo hard mogelijk, en je rijdt ièta
harder dan de anderen, zoo win je,
dat is de heele foef!"
En nu moesten we toch allebei grinniken,
zoo eenvoudig als dat iB, om een Jaap Eden
te worden I J. F
(Voor de huldiging zie men de Sportrubrlck
in dit nummer.)
