N}. 170.
Vrijdag 1 October 1915
Orgaan voor L©g@r ©n Vloot.
Oorlogsnieuws.
'De gevreesde.
TWEEDE JAARGANG.
DE SOLDATENCOURANT
ADRES FEE REDACTIE EN ADMINISTRATIE PALESTRINASTRAAT 10,
AMSTERDAM. DIT BLAD VERSCHIJNT DRIEMAAL PER WEEK. LOSSE
NUMMERS VOOR MILITAIREN 1 CENT, VOORBURGERS 3 CENT, ABONNE
MENT VOOR MILITAIREN 0.75, VOOR BURGERS ƒ1.50 P.DRIE MAANDEN
Voor AdvertentiOn wende men zich tot liet Al". Advert
Heerengracht 228 Amsterdam, tot de Drukkerij .Jacob van
234-240 (Keizerrijk 0) Amsterdam of >t onze Admin
Amsterdam. Prijs der Adverteniitfn per regel 30 com
nt te-Bureau ROüMA
Cam pen" N. Z. Voorburg!
itratie, I'alestrlna-itront
Bjj abounement reduc
Een tooneeltje van den oorlog aan de Oostenrijksch-Italiaansche grens. Itali-
aansclie troepen rukken, onder een hevig shrapnellvuur tegen den vijand op. Het
terrein is moeilijk begaanbaar, maar bet beeft bet voordeel, dat het een natuurlijke
gelegenheid biedt voor dekking. Op den voorgrond zien wij een machinegeweer ia
een boom opgesteld, op een hoogte, die tevens voor observatiepost dient.
Verkoop aan de Klockan.
Cm hot hoepen van „De Soldatencourant"
voor led-.- uUrtair to vergemakkelijken, hebben
wij met de Amsiet'damcohe Kioskenoncierno.
mlng een overeenkomst getroffen. Voortaan zal
voor den gewonen prijs van oen cent per exem
plaar voor iedor militair „Do Soldatencourant"
to koop zijn aan de stations: Amsterdam Ie
Perron en 2e Porron, Haarlem, Leidon, Don
Haag, Rotterdam (Maas), Hoek van Hoiland,
Hilversum, Amersfoort, Alkmaar, Den Heldor,
Tiel, Bussum, Apeldoorn, Zaandam, Rotterdam
(Hofplein), Zar.dvoort, Schoveningon (Kur-
hausj (Z. H. E. S.) en aan de Kiosken to Am
sterdam en Den Haag.
Losse nummers.
Losse nummers van „De Soldatencourant"
worden op aanvraag dadelijk toegezonden. Bij
de aanvraag moet voor elk verlangd exemplaar
1 cent aan postzegels worden Ingesloten.
Es teestsnd in Een reuzi
In ons vorig overzicht van 'den toestand
hebben we melding gemaakt van de over
winningen, die door de geallieerdén zijn be
haald aan het Ooster- zoowel als aan het
Westerfront. Laat ons maar eerlijk beken
nen, dat die in het Westen den moesten in
druk: hebben gemaakt. Niet alleen, omdat
dit dichter bij ons is, maar vooral omdat
we gewoon zijn geraakt aan de onbewege
lijkheid van den strijd daar, aan de onver
anderlijkheid van den toestand. Nu ineens
komen daar berichten van een 6ucces der
(Slot.) 3
De rug van den indringer wa6 naar het
raam gekeerd, maar Hugh kon niettemin
zijn krachtige gestalte, de breeds schouders
en bet forsche hoofd met het kortgeknipte
zwarte haar herkennen, dat Cosway, den
man die hem en zijn jonge vrouw zulk een
bloedige wraak toegezworen had, ken
merkte.
Hugh voelde zich een huivering door de
leden gaan, nu hij wist dat zijn vijand hem
zoo nabij was. Hij bad om Cosway's be
dreigingen gelachen, had hem een belache-
1 ijken pochhans genoemd en bij zijn vrienden
en kennissen in het bespottelijke daglicht
gesteld, dat hij verdiende, en hier was nu
het antwoord.
Betty's aandacht was nu overgebracht op
de betrekkingen tusschen eenig© uitgevers
en haar mau, terwijl Hugh als een stand
beeld op zijn stoel bleef zitten, bovreesd
om op eonigerlei gewelddadige manier in
te .grijpen en tegelijk bij zich zelf plannen
makend en aanleidingen bedenkend om
Betty.de kamer uit te krijgen.
Voor zichzelf vreesde hij niet6 bij een
open duel of worsteling met Ccsway. Maar
zijn hart stond stil en beefde bii de gedach
te aan do.gevolgen die een incident in te
genwoordigheid van Bctty op haar toe
stand kon hebben. Do dokter had haar nog
onlangs gewaarschuwd voor elke opwinding
Frajischen. en Engelschen, waarbij over een
breedte van 25 kilometer Duitscke loopgra
ven worden bestormd en ingenomen, waarbij
20,000 krijgsgevangenen worden gemaakt,
waar men dus beslist van een overwinning
kan spreken.
Inderdaad, dit was een goed begin. Er
was een offensief aangevangen, dat reeds
dagen-, en wekenlang was voorbereid door
zware artillerie-acties. Een goed begin,
zeiden we, maar... meer ook nog niet. Als
het daarbij blijft, en als, zooals thans blijkt
de Duitschers zeer ernstige tegenaanvallen
doen, die do Eranscken slechts afslaan, niet
terugwerpen, mag men vooral van niet
meer dan van een voorloopig succes spre
ken. In dit opzicht slaan de Fransche maar
vooral de Eugelsche bladen wel een beetje
op hol. Een „deskundige" dn de Times",
kolonel Maude, heft juichkreten aan, die
nog niet gerechtvaardigd zijn. Hij beweert,
<Iat de geallieerden nu wel spoedig aan den
Rijn zullen staan en dat het einde van den
oorlog als een volkomen verrassing zal
komen. De Eransche bladen slaan.niet zóó
op bol, enkele zijn zelfs heel bezadigd, maar
allen hopen nu toch, dat de tijd der kente
ring is gekomen, dat Joffre nu het „initia
tief" heeft genomen on de Duitschers nu
verder teruggeslagen zullen worden.
liet is altijd een fout, als men te vroeg
juicht. De voordeelen, Zaterdag en Zondag
behaald op het Westerfront door do geal
lieerden, zijn inderdaad belangrijk na den
langen stilstand over 'tgeheele front, maar
zo zullen van weinig beteekenis blijken, als
het succes niet wordt voortgezet. En in de
dagen, die sedert verloopen zijn, is er alweer
stilstand ingetreden, d. w. z. er wordt zeer
hard gevochten, er zijn nieuwe aanvallen en
tegenaanvallen, maar van nieuwe zegepralen
lezen we niet totnogtoe. Dat kan natuurlijk
of zenuwspannende gemoedstoestand en
daarom had men juist dezer dagen het vre
dig landleven verkozen.
„O, ik heb j© nog niet verteld, wat me
laatst zoo buitengewoon getroffen heeft in je
nieuwste roman, Hughl" zei Betty.
„Luister..."
Haar man glimlachte eu gaf een buiten
gewone belangstelling in baar woorden
voor, maar in diezelfde oogenblikken was
zijn verbeelding bij niets of niemand anders
dan bij dien man onder de tafel.
Cosway's aanslag was het gevolg geweest
van Hughs onbegrensde liefde voor Betty.
Wat moest er in dien man omgaan, die daar
op een halven meter afstands van haar was,
die den blik gericht hield op haar fijnen
enkel en haar kleine schoenen, die dezelfde
lucht ademde als zij en de intieme gesprek
ken mede aanhoorde, die zij alleen- meege
deeld waande niet den man, die haar alles
was op aarde?...
Cosway was natuurlijk-gewapend. Eén
stoot met den dolk, één schot met den re
volver en Betty was...
Hugh sloot de oogen voor het vr-eeselijke
tafereel, dat zich voor zijn geestesblik had
opgedaan.
Gerechte Hemel, wat kon hij doen?
Hij durfde niet tc fluisteren of door wel
ke zinspeling ook te duiden op het dreigen-"
de gevaar.
Als Cosway bemerkte, dat hij ontdekt
was, 7-ou hij geen oogenblik langer aarzelen
om zich op hem tc werpen.
Bctty moest tot elkeu prijs gered worden!
nog, wie zal zeggenof de telegrammen
t-an heden ze ons niet brengen? Voor
loopig echter is er op de ontruiming der
eerste linie van de Duitschers niet ggvolgd
die der tweede en derde linie, en als dat
niet spoedig, niet snel achtereen gebeurt,
zal een terugdrijving der Duitschers naar
den Rijn nog niet zoo spoedig geschieden.
Aan het Oostelijk front, beweren de Rus
sen, zij het ook niet officieel, nieuwe zege
pralen te hebben behaald. Over Londea
bereikte ons een telegram uit Petrograu,
dat dadelijk overdreven leek en ook over
dreven bleek. De Russen zouden nl. Kowol
hebben bezet, de Oostenrijkers zouden uit
Bródy, in 't noordoosten van Galicië, verder
naar 't westen zijn getrokken. Dat zouden
inderdaad schitterende overwinningen zijn
geweest, maarze worden niet bevestigd.
Integendeel, we lezen in latere berichten,
clat de Oostenrijkers ten Oosten van Kowel
strijden en de Russen terugwerpen, di s
kunnen dezen niet in deze plaats zitten.
Ook lezen we van nieuwe gevechten bij
Dubno en zoolang de Oostenrijkers zich daar
nog kunnen verdedigen, en uit niets
blijkt, dat ze 'tniet kunnen doen, zullen
ze zeker Brody, zoover achter dit front, niet
ontruimen. Ook overigens bleek het succes
der Russen maar een tijdelijk; zij verover
den Luzk, de vesting, die Oostenrijkers
reeds eenigen tijd in handen hadden, doch
alleen de stad, niet de forten westelijk. En
de Oostenrijkers hebben weer een bruggéu-
hoofd bij Luzk bezet, wat wijst op een voor
uitdringen, ©n een later bericht rneldt zelfs,
dat ze de geheele stad in hun bezit hebben.
Van het Oostelijk oorlogsterrein valt ver
der weinig nieuws te vermelden. Er is noch
in 't noorden, bij Dünaburg, nooh in het
centrum, in de buurt der moerassen, veel
me© te deden. De strijd duurt er voort
en tusschen de moerassen en Njemen ga^n
de bondgenooten steeds langzaam vooruit
op den weg naar Minsk. Maar de Russen
verdedigen zich hardnekkig en overal doen
ze nu en dan aanvallen en zijn daarbij niet
altijd ongelukkig.
Van de andere oorlogsterreinen geen be
slissend nieuws, het blijft er over 't alge
meen bij 't oude, zoowel aan de Dardanelien
als aan de Italiaansche grens. In den Bal
kan gist en woelt het, de staten daar weten
blijkbaar nog niet, wat ze willen, wat ze
moeten. Bulgarije en Griekenland mobili-
seeren en er is een partij in Roemenië, die
hierop ook aandringt en voor dit doel zelfs
opstootjes op straat veroorzaakt. Bulgarije
weet reeds aan welke zijde het zich zal scl
ren, als hot tot deelneming aan den oorlog
overgaat, aan de zijde der Centrale mogend
heden. Van Roemenië en Griekenland staat
dit nog niet vast, en in het laatste land
moet er zelfs een conflict zijn in dit opzicht
tusschen koning Konstantijn, wiens hart aan
Duit.schland hangt, en Venizelos, die meer
verwacht van de gealliëerden..
BELGIË,
Het Brltsche meesterschap in de lucht.
De „Times" bevat het verhaal van een
„militair in België" omtrent de werkzaam
heid der Engelsche vliegers.
Een van onze eskaders was onlangs op
expeditie uit en moet zich op nuttelooze
wijze in gevaar begeven hebben. Zij waren
hoog op de helling van een heuvel vlak bij
do govechtslinie, waar zij van de Duiteche
loopgraven uit gemakkelijk konden gezien
worden. Plotseling zonden de Duitschers
hun dan ook acht granaten uit veldgeschut
toe, van die „wliiz-bangszooals wij ze
noemen. Vijf van onze kameraden vielen.
Geen een was gedood,.maar allen hadden
kwetsuren opgeloopen, één was ernstig ge
wond.
Mijn eskadron was ook eergisteren op ex
peditie uit vlak achter onze gevechtelinie.
Ik en zes man van mijne sectie hadden bevel
gekregen om een brug t© bouwen over een
weg, die juist een loopgraaf kruiste. Onge
veer honderd meters van ons af stond nog
een boerderij, doorzeefd door granaatvuur.
„Duitsche kant" noem ik dat. De Duit
schers moeten ons troepje ontdekt hebben,
want zij wierpen vier flink© projectielen in
de boerderij, die de baksteenen op zeer slor
dig© manier door elkaar smeten. Van tijd
Er was mar één middel mogelijk: zij
moest door het eene of andere voorwendsel
buiten de kamer gebracht werden.
En dan, mocht Cosway zelf oppassen!
„Scheelt er wat aan, Hugh?" vroeg Bet
ty opeens, toen zij zijn onwillekeurige af
wezigheid van aandacht opmerkte.
„Wel neen, schat", zei hij, met een plot
selinge overdreven neiging om haar te lief-
kooaon.
Toen kreeg hij een inval.
„Maar ik heb een verrassing voor je",
zei hij. „En goed nieuws óók!"
„Wat is dat, Hugh?" vroeg ze, nieuws
gierig.
„Een miuuut geduld dan" antwoordde
hij. „Ik zei maar wat, toen ik je van dat
telegram sprak. Het is niet van Tonly
Co. Je moet zelf maar eens zien van wie
het is. Het ligt in de la van schrijftafel ap
mijn werkkamer. Hier heb je de sleutels,
kijk maar eens
Betty stond lachend op en pakt© de sleu
tels aan.
„O, dan moet is eehs dadelijk lezen. Om-
deugende jongen, om mij zoo maar wat wijs
te maken
Hugh durfde niets meer te antwoordden.
Hij had de linkerhand voor het gelaat
gebracht, eensdeels om de uitdrukking van
zijn gezicht te verbergen, waar ziin zenuwen
in de laatste minuten in een vreoselijkc
spanning verkeerd hadden, en ten andere
om door zijn vingers heen een blik te wer
pen op dc punt van het tafelkleed, dat aan-
stondsA hij voelde hst, opgeslagen zou wor-
tot tijd vielen er ook geweerschoten, maar
geen van ons troepje werd geraakt. Do
brug was klaar en de officier van de genie,
die .ze inspecteerde, was tevreden met ons
werk. Toen kondon wij inrukken.
Gisteren verscheen een van onze vliegma
chines van de Duitsche linies af komend,
hoog, heel hoog, nog maar als een stipje
zichtbaar en toen hij boven onze gelederen
kwam, daalde hij spiraals gewijs neer. Eerst
overhangend op den eenen, toen on den an
deren vleugel, dan bijna recht met den kop
naar beneden, kwam hij neer, steeds in cir
kels, maar heel regelmatig ©n vast be
stuurd. Toen gleed hij in een langen vol
plane naar huis achter den heuvel, die
achter ons ligt.
Deze vliegers zijn een nieuw soort men-
schelijke wezens. Vijf van die „opper-avia-
tische" vogels hielden gisteren de Duitsche
batterijen tegenover ons geheele front bezig
De geheele lucht daarboven was vol shrap-
nelhvolkjes op regelmatige afstanden als de
pruimen in een goed-gemaakte vruchten
taart (Ik kan geen beter voorbeeld beden
ken) en daartusschen door vliegen de ha
vikken met de volmaaktste onverschilligheid
rond. Ongeveer acht seconden na den vuur
straal dien het barstend projectiel uitzendt,
hoort men het „plof". Het door de ont
ploffing veroorzaakte wolkje is al van vorm
veranderd voor je dat „plof" hoort.
Als de batterijen flink bezig zijn, dan zie
je daar ontploffing na ontploffing, som:
vier of vijf tegelijk en dan hoor jc even
daarna een onregelmatig geplof. Als de
havikkon laag vliegen en dus gemakkelijk
te bereiken zijn, veranderen ze ieder oogen
blik van richting, ijlen heen en weer en het
moeten dan een helder hoofd en een vaste
hand zijn, die daarboven automatisch aan
het werk zijn.
Wij hebben gevallen gezien, 'aarbij het
leek alsof het projectiel den vlieger niet
missen kon, maar waarin deze toch ont
kwam, maar onmiddellijk terugkeerde en
weer in dezelfde gevaarzone vloog. Dat lijkt
op waaghalzerij, maar is het niet. De havik
had zijn taak nog niet vervuld en keerdi
dus weer voor zijn werk terug. Eén van de
vliegers deed dat vijf achtereenvolgende
keeren, zooals wij uit do voorste loopgraven
konden zien en toen hij eindelijk besloot
weer naar huis terug te gaan en in veilig
heid verkeerde, juichten wij hem allen toe
en ik hoop, dat hij die uiting van onzen op-
gegaarden angst voor zijn veiligheid nog
heeft gehoord.
's Avonds na zonsondergang, in d© sche
mering en afstekend tegen do rose cu gele
lucht, keeren de havikken van alle punten
van het Duitsche front terug om op stok te
gaan. En als go dan bedenkt welke gevaren
ze hebben doorgemaakt....
FRANKRUK.
Van het Westelijk Oorlogsterrein.
PARIJS. Wij zetten onze vorderingen ten
oosten van Souchez voort en maakten hon
derd gevangenen, onder iyio manschappen
van de garde, die enkele dagen 'geleden
van het front in Rusland waren overge
bracht. Ook in Champagne kwamen wij
vooruit en namen achthonderd man ge
vangen.
De vijand opende een hevig kanonvuur
op onze loopgraven in de Argonne, maar
deed geen infanterie-aanval.
In gevechten met handgrantaen konden
wij sommige secties van onze eerste linie in
Argonne hernemen,
LONDEN. Veldmaarschalk French
bericht: De hevige gevechten om en
ten noorden van Loos duren voort.
Wij bezetten: thans het geheele ter
rein ten noorden van heuvel no. 70, dat
Zaterdag door den vijand hernomen was.
Wij maakten vorderingen ten zuiden van
Loos en namen nog een kanon, zoodat wij
er nu in het geheel een en twintig genomen
hebben. Bovendien 6taau er nog meer ver
laten kanonnen tu^chen onze stellingen en
die van den vijand. Het aantal gevangenen
bodraagb nu meer dan drieduizend. Wij
maakten 40 mitrailleurs'buit, terwijl nog
vele andere door het bombardement ver
nield zijn.
De genomen linie was buitengewoon
den om het hoofd van Ccsway te vertoonen.
En terwijl Betty de kamer uitging en de
deur zachtjes achter zich dichtdeed, was
het hem alsof zijn hart ophield te kloppen.
Hij wachtte eenige seconden, totdat hij
Betty op de eerst© verdieping wist.
Toen stond hij, geruischloos maar met
veerkrachtige beweging, van zijn stoel cp,
en wierp met geweldige krachtsinspanning
de salontafel, onderst boven.
Zoo plotseling was dit optreden, dat de
man onder heb tafelkleed volkomen over
bluft was en in vreesachtige houding 'neen-
kromp, terwijl hij zijn armen afwerend p-
hief, als vreesde hij een kogel.
De blik, dien de jonge romanschrijven
thans op de geknielde verschijning wierp,
deed hemzelf een tuimeling maken tot in
den versten hoek van het vertrek.
De man daar vóór hem was hem volko
men vreemd
Eenige oogenblikken staarde hij met open
mond en wilden blik den indringer in 't
gelaat, terwij] zijn lippen beefden tenge
volge van de reactie op de voorafgegane
mimiten van spanning.
Wie voor den duivel ben je?" riep hij
uit.
.Enkel maar een arme drommel zonder
werk, meneer", begon de ander, terwijl hij
van den vloer opkroop. „Ik sloop hierin
omdat ik geen dak en geen brood heb. Ik
wilde u niet aan 't schrikken maken of
kwaad doen".
„Jou gemeone boef", zei Hugh, die zich
zelf weer meester was; „Ik ben gek, dat ik
sterk en bestond uit een dubbel front,
waarin tweè groot© versterkingswerken, do
„Hohenzollern"- en <ie Kaiser Wilbelm"-
redouteu genaamd, zijn ingebouwd, die een
netwerk van loopgraven en bomvrijo schuil
plaatsen van vele honderden meters om
vatten.
Een tweede linie liep pal westelijk van
Loos.
Op het oogenblik zijn wij bezig de derde
linie krachtig aan te vallen.
Onze vliegers bombardeerden heden den
epcorweg bij Bataume, vernielden een trein
en beschadigden de epoorweglijnen bij
Achiet le Grand.
BERLIJN. Officieel bericht van bet
groot© hoofdkwartierDe vijand zette
zijn poging om door te breken ook
Maandag voort, zonder eenig succes te
behalen. Hij leed daarentegen op vele plaat
sen zeer ernstige verliezen. Bij Loos onder
namen de Engelschen een nieuwen gasaan
val, die geheel zonder resultaat verliep.
Onze tegenaanval bracht OD3 behalve winst
aan terrein, een aantal gevangenen, 750
man en 20 officieren, waardoor het geheele
aantal hier op 3397 (met inbegrip van de
officieren) steeg; vooiïs werden 9 mitrail
leurs buit gemaakt.
Bij Souchez -en Roclincourt en verder
langs het geheele front in Champagne, tot
aan het Argonnenwoud, werden de Fran
sche aanvallen afgeslagen. In de buurt van
Souain bracht de vijand, met een merkwaar
dig gebrek aan begrip van den toestand,
zelfs cavaleriemassa's in het gevecht, die
volkomen werden uiteengeschoten en vlucht
ten. Bij het afslaan van dezo aanvallen
onderscheidden zich bijzonder de Saksische
reserve-regimenten en de troepen van de
divisie uit Frankfort aan den Main.
In de Argonnen werd door ons een klei
ne aanval gedaan, ter verbetering onzer
6tellingen bij de Fille-Morte. Daardoor
werd het gewenschte doel bereikt en werden
tevens 4 officieren en 250 man gevangen
genomen.
Op de hoogten van Combres werden Zon
dag en Maandag door omvangrijke mijn-
ontploffingen de vijandelijke stellingen op
een breed front verwoest, zoodat zij ineen
stortten.
Het Fransch-Britsche offensief.
LONDEN. De „Times" meldt u'.t Parijs
De gewonden van het slagfrcrit in Cham
pagne beginnen to Parijs aan te komen met
de eerste verbalen over het opec-.- van het
groote offensief. De eer van den eersten
stormaanval komt toe aan het vermetele
koloniale corps. Onder leiding van generaal
Marohand stormden de mannen tot den
aanval vooruit. Generaal Marchand viel
ernstig gewond in den buik. Zijn mannen
echter snelden met onweerstaanbaar élan
voort naar de linie der Duitsche loopgraven
en door dezo eerste linie heen. Zij lieten
daarbij talrijke groepen Duitschers iu spe
ciaal versterkte schansen en drongen door
tot de verzamelplaatsen in de achterhoede,
waar do Duitschers nog iets langer weer
stand bleven bieden. Het élan was zoo groot,
dat ook de Fransche koloniale cavalerie
onder de schitterende aanvoering van Mar-
chand's rechterhand, generaal Baratier,
voor de eerste maal sedert lange maanden
op het oostelijk front weer in actie kwam.
Haar optreden verklaart het groot© aantal
gevangenen in zoo korten tijd en op een
zoo lcorb front. Dc eerste linie ging na de
doorbraak der eerste loopgravenlinie zoo
snel voort, ondanks verwoeden tegenstand,
dat ze voortdrong tot de vijandelijke artii-
lerie-emplaccmcnten, waar men om de ka
nonnen heen een zeer heterogene verzame
ling Duitschers vond van alle wapenen, die
uit de loopgraven waren gevlucht en nu
omsingeld werden en zich moesten over
geven.
De Jcngste gevechten.
LONDEN. De speciale correspondent van
Reuter in het Engelsche hoofdkwartier
in Frankrijk zegt in een telegram, gedateerd
27 Sopt. „Na drie dagen van harde ge
vechten blijven de Engelsche troepen, niet
tegenstaande de hevige tegenaanvallen,
zooveel omslag met je leven maak. Hier,
vervloekte dief, onmiddellijk mijn huis
uit!"
En hij greep den laudlooper bij de kraag,
ijorde hem naar dc deur, werkte hem do
vestibule uit en zond hem met een krachti-
gen schop de stoep af.
„Ilc zal iemand om de politie sturen, die
je zal inrekenen!" schreeuwde hij hem na.
De pseudo-bedelaar, wiens spiedend oog
aangetrokken was geworden door den glans
van zilver in de eetkamer, maar wiens plan
nen om op een gunstig oogenblik zijn slag
te slaan zoo plotseling waren verijdeld, koos
met den grootsten spoed het hazenpad.
Hugh, nog wat onder den zenuwspannen-
den indruk van de laatste oogenblikken,
maar dankbaar om de even onverwachte als
gelukkige oplossing, begaf zich nu naar bo
ven om Betty, die nog altijd naar het tele
gram zocht, op de hoogte te stellen van liet
vroom bedrog waaraan hij zich om harentwil
had schuldig gemaakt.
Eeu half uur later, terwijl Betty zich op
haar kamer kleedde voor het gewone avond
wandelingetje, arriveerde majoor Selwyn.
Maar hij was niet alleen. Wie hem verge
zelde, was niemand anders dan James
Gordon Ccsway.
Hugh staarde zijn ooms metgezel met
open mond aan, maar deze wachtte niet
lang met het geven van een verklaring.
„Beste jongen", zei hij, „ik ben gekomen
om jou en Betty vergeving te vragen voor
mijn verfoeilijke daad. Maar, zooals ik ma-
op verschillende punten, stevig gevestigd
in de stellingen, op den vijand veroverd.
Er werden Dinsdag bewegingen gemaakt
van buitengewoon gewicht. Er zijn opnieuw
manschappen krijgsgevangen gemaakt en
kanonnen veroverd to Loos waar een groot
aantal Duitaclio soldaten werden ontdekt,
die zien verborgen hadden gehouden in de
kolders van het dorp. JIc:. aantal kanonnen
bijeengebracht in en om Loos, bedraagt 25.
Het is nog niet bekend of dit veldkanon
nen of machinegeweren zijn. Kr zullen er
nog we! meer gevonden worden, wanneer het
plaatsje grondig doorzocht wordt, want zijn
eigenaardige ligging moet den vijand een
groot aantal geschikte plaatsen hebben
aangeboden voor het plaatsen van kanonnen
en liet inrichten van versterkte stellingen.
Vreemd genoeg werden nog enkele bur
ger. ontdekt in hot. plaatsje, die ondanks het
lievige gevecht, dat er gewoed heeft, er
het leven hadden afgebracht.
Dinsdag werd weder op verschillende pun
ten hard gevoch te n
ilet terrein, gelegen op ongeveer 1000
yards ten westen von Haisnes, was het cen
trum van een zwaar infanteriegeveebt, dat
thans nog voortduurt.
Om eenig© punten op heuvel 70, dio op
dit oogenblik m onze handen zijn, wordt
ook nog gestreden.
Op het overigo gedeelte van de linie
schijnt het vrij ernstig te zijn.
De arlilleristischo voorbereiding, die aan
den aanval voorafging, was buitengewoon.
Er waren een groot aantal kanonnen op
verschillende punten bijeengebracht, ter
wijl een enorme hoeveelhedi granaten ge
reed lag.
Eén dag lang was er bij lus^henpoozcn
gevuurd, maar kort na middernacht en Za
terdag in de vroegte werden de Duitsche
stellingen beschoten op een wijze, zooals in
dezen oorlog nog niet is voorgekomen. Op
een afstand was het een geraas als van ecu
verschrikkelijk machinegeweer, en het vuur
was zoo geconcentreerd, dat het onmogelijk
v.-as de verschillende detonaties uiteen te
houden. De Duitsche linies waren gehuld
in etof en rook, de borstweringen waren
één geworden met de omgeving, de prikkel
draadversperringen wraeu onzichtbaar en de
geheele atmosfeer trilde van het geraas. En
dit duurde den geheelen dag met enkele
tusschenpoozen voort.
Uit het groot getal krijgsgevange
nen zou men inoefen afleiden, dat de vij
and ook zware verliezen aan dooden en ge-
wouden moet hebben geleden.
ontmoette, meer dan 700 krijgsgevan
genen aan een station, waar zij in den trein
ringen om overgebracht te worden naar do
basis.
Allen schenen uitgeput te zijn. Hun
uniformen waren bemedderd en zoo ver
kleurd, dat het veldgrijs in een stofkleur
was veranderd. De mannen zagen er gezond
uit, het waren meerendeels Polen.
De ruimte, waar zij stonden, was om
ringd door schildwachten met het bajonet
op bet geweer, maar dat was feitelijk over
bodig, want de gevangenen zagen cr te uit
geput en te leiclzaam uit om pogingen tot
ontvluchten te doen. Sommigen gaven zelfs
hun bevrediging te kennen, dat zij nu niet
mec-r behoefden te vechten. Bijna allen
werden naar Loos gebracht.
De stad was aau drie zijden omsingeld
en de Duitscheri die dus opgesloten
waren, hadden zich, zooals de gevan
genen mededeelden, wel moeten over
geven, daar zij hun laatste patronen ver-
echoten hadden.
Twee officieren, die in den aanval bij
Ilooge gevangen waren genomen, gaven
toe, dat de groote aanval lang was ver
wacht, maar dat hij toch nog een verras
sing was geweest. De oudste, een kapitein
van den Landsturm, zeide, dat de helft van
zijn compagnie do lucht in wa3 geslagen
door een mijn, die de loopgraven had ver
nield en dat hij zelf gevangen was genomen
bij de bestorming der Engelsche troepen,
die doordrongen in de bres, welke door de
ontploffing was geslagen.
Hij gaf zijn bewondering te kennen voor
de Engelsche infanterie en vooral van hun
vuurdiscipline. Pas een week geleden was
hij van verlof teruggekeerd en hij ver
klaarde, dat hij het aangenamer vond den
joor Selwyn al heb verteld, ik kon het niet
heclemaai helpen.- De zaak is, dat tijdens
mijn hechtenis de dokter mij heeft onder-
'zccht, met het gevolg dat hij na operatie
een. stukje been van de hersenpan heeft
verwijderd. Hij deed dit met het resultaat,
dat ik nu weer een gezond, volkomen nor
maal denkend menseh beft. Ik kan je niet
zeggen, hoe betreurenswaardig ik de ellen
dige daad vind, die ik heb bedreven. Ik
kan om voor mij zelf te pleiten niet anders
vertoonen dan de verklaring van den dok
ter ik heb dat stuk bij mij dat ik tal
van jaren niet toerekenbaar voor mijn han
delingen ben geweest.
Hugh was niet weinig verrast door deze
uiteenzetting en haastte zich te verklaren,
dat nu alles vergeven en vergeten mocht
hceten.
„Voor den drommel", zai nu de majoor,
die er naar verlangde het gesprek een andere
wending te geven, „niemand ter wereld
neemt de minste notitie van mij! Daar heb
'ik mijn lunch gemist, ben tien jaar van mijn
leven achterop door een auto-botsing en
jullie rakkers..."
„Doet er niets toe", zei Hugh. „Die
lunch kan hier gebeuren en wat de rest aan
gaat... maar daar komt Betty aan!"
Op den drempel van de deur stond Bettv
met wijd-opene oogen het onverwacht© ge
zelschap aan te staren.
„Betty", zei Hugh, „mijnheer Cosway
heeft alles opgehelderd!"
En de man, die niet onder de tafel had
eczeten, jnaaktg .een lioffelijke buiging.